CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME. EDA Tasarım Analiz Mühendislik

CAEeda TM OM6 KANADI MODELLEME EDA Tasarım Analiz Mühendislik

1. Kapsam Kanat Sınırlarını Çizme Taban Kanat Profilinin Hücum ve Firar Kenarları Sınırlarını Çizme Kanat Profilini Dosyadan (.txt) Okuma Geometrik Model Döndürme Geometrik Model Ölçeklendirme Loft Oluşturma Düzlemsel Yüzey Oluşturma Geometriyi Düzlemle Kesme 2. Modelleme Öncesi 1. Yeni bir proje oluşturmak için menü çubuğu üzerinden Dosya > Yeni komutuna tıklayın. 2. Üzerinde çalışılan bir proje var ise yazılım mevcut projenin kaydedilip kaydedilmeyeceğini soracaktır. Projeyi kaydetmek istiyorsanız ekrana gelen pencerede Evet butonuna tıklayın. 3. Mevcut proje daha önce kaydedilmemiş ise farklı kaydet penceresi açılacaktır. Bu pencerede dosya ismini belirleyip Kaydet butonuna tıklayarak kayıt işlemini tamamlayın. 4. Görüntüleme paneli üzerinden herhangi bir geometrik cisim seçebilmek için seçim filtresinden Geometri Seçim moduna geçin. 3. İzlenecek Yöntem Oluşturulacak kanat için kanat sınırlarını belirten geometriyi çizin. Kanat profilini çizmek için x ile z koordinatları verilen ve 1 birim veter uzunluğuna sahip OM6 kanat profili koordinatlarını koordinat dosyasından okutun. Çizilen kanat profili XZ düzlemi ve x ekseninde olup y koordinatları sıfırdır. Bu profili x ekseniyle -30 açı yapacak şekilde döndürün. Oluşturulan kanat profili 1 birim veter uzunluğuna sahip olduğundan, taban kanat profili veter uzunluğuna göre ölçeklendirme yapın. Ölçeklendirilen kanat profilini loft yöntemi ile geçiş yapıp uzatarak, taban kanat profili x ekseniyle -30 lik açı yapan kanadı oluşturun. CAEeda TM 2/13

Oluşturduğunuz kanadı düzlemle kes yöntemiyle kesmek için istenilen uzunluklarda düzlemle koyun. Bu düzlemler yardımıyla keserek kanat uç ve taban sınırlarını oluşturun. 4. Kanat Sınırlarını Çizme 1. Oluşturulacak kanadın hücum ve firar kenarlarının geçtiği sınırları oluşturun. Ölçüler için Şekil-1'e bakın. Şekil-1 OM6 Kanadının Geometrisi 2. Sınır çizgilerinin oluşturulacağı düzlemi seçmek için Geometri > Çalışma Düzlemi > XY Düzlemi komutunu çalıştırın. 3. 805.9 birimlik çizgiyi çizmek için Geometri > Oluştur > Doğru > Kartezyen Koordinatlar komutunu çalıştırın. Betik panelinde bulunan komut satırında doğrunun ilk noktası için 0 0 0, diğer noktası için 805.9 0 0 değerlerini girin ve işlemi onaylayın. CAEeda TM 3/13

4. 1578.7 birimlik çizgiyi çizmek için betik panelinde bulunan komut satırında doğrunun ilk noktası için 0 0 0, diğer noktası için 1578.7 0 0 değerlerini girin ve işlemi onaylayın. 5. 2734.5 birimlik çizgiyi çizmek için betik panelinde bulunan komut satırında doğrunun ilk noktası için 1578.7 0 0, diğer noktası için 1578.7 2734.5 0 değerlerini girin ve işlemi onaylayın. 6. Kanadın hücum kenarının geçtiği sınır çizgilerini çizmek için Geometri > Oluştur > Doğru > Ekran Bölgesi komutunu çalıştırın. Köşe seçme etkin iken, 805.9 birimlik çizginin sol uç köşesini yani 0 0 0 noktasını seçin. İkinci nokta olarak 2734.5 birimlik çizginin üst uç noktasını seçin ve işlemi onaylayın. 7. Kanadın firar kenarının geçtiği sınır çizgilerini çizmek için 805.9 birimlik çizginin sağ uç köşesini yani 805.9 0 0 noktasını seçin. İkinci nokta olarak 2734.5 birimlik çizginin üst uç noktasını seçin ve işlemi onaylayın. 5. Taban Kanat Profilinin Hücum ve Firar Kenarları Sınırlarını Çizme CAEeda TM 4/13 1. Taban kanat profilinin x ekseni ile yaptığı açı, geometrik ölçüm bilgilerinden -30 olarak okunur. Taban kanat profilini yerleştirmek için çizilen kanat sınırlarının taban doğrusuna -30 açı yapan bir doğru çizin. Bunun için Geometri > Oluştur > Doğru > Küresel Koordinatlar komutunu çalıştırın. Betik panelinde bulunan komut satırında doğrunun ilk noktası için 0 0 0, diğer noktası için 1000-30 0 değerlerini girin ve işlemi onaylayın. (1000 değeri yerine daha büyük sayılar da verebilirsiniz. Bu sayı firar kenarı sınır çizgisinin uzantısını kesebilecek büyüklükte olmalıdır.) 2. Firar kenarı sınır çizgisini uzatmak için Geometri > Oluştur > Uzatılmış Eğri komutunu çalıştırın. Firar kenarı sınır çizgisini seçin ve onaylayın. Uzama noktasını tanımlamak için taban çizgisi üzerindeki noktasını tıklayın. Fare sağ tuşu ile Başlangıçtan Uzat'ı etkin hale getirdikten sonra çizgiyi bir önceki adımda oluşturulan çizgiyi aşana kadar uzatın. 3. İkinci ve üçüncü adımlarda oluşturduğunuz çizgilerin fazlalıklarını silmek için bu iki çizginin kesişim noktasını bulun. Geometri > Oluştur > Nokta > Eğri - Eğri Kesişimi komutunu çalıştırın. Bir eğriyi seçin ve onaylayın, diğer eğriyi de seçip onaylayın. Kesişim noktalarında bir nokta oluşmuş

oldu. Artık ikinci ve üçüncü adımda çizdiğiniz kenarları silebilirsiniz. 4. Geometri > Oluştur > Doğru > Ekran Bölgesi komutunu çalıştırın. İlk nokta için 0 0 0 yani tabandaki eğri ile hücum kenarı sınır çizgisinin kesiştiği noktayı, ikinci nokta için dördüncü adımda oluşturulan kesişim noktasını seçin ve işlemi tamamlayın. 5. Diğer doğrunun ilk noktası için tabandaki eğri ile firar kenarı sınır çizgisinin kesiştiği noktayı, ikinci nokta için dördüncü adımda oluşturulan kesişim noktasını seçin ve işlemi tamamlayın. 6. Kesişim noktasını aşan kenarları üzerinde tıklayıp klavyeden Sil tuşuna basıp silin. Diğer bir yöntemle silinecek kenarların üzerine geldiğinizde numarasını okuyun ve Hiyerarşi penceresin de o kenarı seçip fare sağ tuşunu tıklayarak Sil seçeneğini seçin. 7. Oluşturulan elemanlar yardımcı geometriye eklenecektir. Oluşturulan çizgileri parça haline getirmek için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın. 8. Oluşturulan çizgileri seçip işlemi onaylayın ve açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. 9. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 6. Kanat Profilini Çizme 1. OM6 kanat profilini çizerken koordinatları içeren dokümanlardan noktaları okutun ve bu noktalardan eğriler geçirin. Bu dokümanlarda kanat profilinin x ve z koordinatları boyutsuzlaştırılmıştır yani kanat profili veter boyu 1 birimdir. CAEeda TM 5/13

2. Kanat profilini üst kenarını oluşturmak için Geometri > Oluştur > Eğri > Koordinatlar komutunu çalıştırın. CAEeda TM ekran bölgesinde fare sağ tuşuna tıklayın ve açılan menüden Dosyadan.. seçeneğini seçin. Dosya Aç penceresinden kanat profilinin üst kenarının koordinatlarını içeren dosyayı seçin ve Aç tuşuna basarak noktalardan eğriyi geçirin. Kanat profilinin alt kenarını oluşturmak için de aynı yöntemi izleyin. 3. XZ düzleminde veter boyu 1 birim olan OM6 kanat profili eğrileri oluşmuştur. Bu eğrilerden yüzey oluşturmak için Geometri > Oluştur > Yüzey komutunu çalıştırın. İki eğriyi de seçin ve işlemi onaylayın. 4. Bu yüzey yardımcı geometriye eklenecektir. Oluşturulan yüzeyi parça haline getirmek için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın. 5. Oluşturulan yüzeyi seçip işlemi onaylayın ve açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. 6. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 7. Kanat Profilini Taban Kanat Profili Hizasına Döndürme 1. XZ düzleminde oluşturulan 1 birim veter uzunluğuna sahip kanat profilini -30 çevirin. Dönme eksenini yaratmak için z ekseninde bir doğru oluşturun. Geometri > Oluştur > Doğru > Kartezyen Koordinatlar komutunu çalıştırın. Betik panelinde bulunan komut satırında doğrunun ilk noktası için 0 0 0, diğer noktası için 0 0 500 CAEeda TM 6/13

değerlerini girin ve işlemi onaylayın. 2. Kanat profilini oluşturulan eksen etrafında döndürmek için Geometri > Dönüşüm > Döndür komutunu çalıştırın. Parça seçimi de etkinken kanat profilinin bulunduğu parçayı seçip onaylayın. Ekseni tanımlamak için birinci adımda çizilen doğruyu seçip onaylayın. Son olarak dönme açısı değeri olarak betik panelinde bulunan komut satırına -30 değerini girin ve işlemi onaylayın. 3. Döndürülen kanat profili, döndürülmemiş kanat profilinin bulunduğu parçaya eklenmiştir. 4. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 8. Kanat Profilini Ölçeklendirme 1. Kanat profilini taban kanat profilinin boyutuna getirmek için ölçeklendirin. Taban kanat profilinin veter boyunu öğrenmek için beşinci bölümde çizilen veter çizgisinin üzerine gelin ve CAEeda TM ekranının sol alt köşesinde uzunluğu okuyup not edin. 3. Geometri > Dönüşüm > Ölçek komutunu çalıştırın. Kanat profilinin bulunduğu parçayı seçip işlemi onaylayın. Ölçekleme merkezini tanımlamak için hücum kenarını yani 0 0 0 noktasını seçip işlemi onaylayın. Ölçek değeri için betik panelinde bulunan komut satırına taban kanat profilinin veter uzunluğunu yani 800.03499118 değerini girin. 2. Alternatif yöntemle Geometri > Ölçüm > Uzunluk komutunu çalıştırın. Doğruyu seçip işlemi onaylayın. Çıktı ekranında doğru uzunluğunu görebilirsiniz. CAEeda TM 7/13

4. Ölçeklendirilen kanat profili, döndürülmüş kanat profilinin bulunduğu parçaya eklenmiştir. 5. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 9. Taban Kanat Profilini Loft Yöntemiyle Uzatma 1. Taban kanat profilini loft yöntemiyle uzatmak için Geometri > Oluştur > Loft komutunu çalıştırın. Geçişin taban kesiti için taban kanat profilini seçip işlemi onaylayın. Geçişin bir sonraki kesitini tanımlamak için dördüncü bölümde çizilen doğruların kesiştiği üst uç noktayı seçip işlemi onaylayın. 2. Geçiş işlemi sonucu oluşturulan yüzeyler Yardımcı Geometri'de bulunmaktadır. Bu yüzeyleri taban kanat profilinin bulunduğu parçaya eklemek için Geometri > Yönet > Taban Kanat Profili Parçası > Şekil Ekle komutunu çalıştırın. Loft ile oluşturulan yüzeyleri seçin ve işlemi onaylayın. 3. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 4. Oluşturulan kanat yüzeylerinden katı cisim tanımlayın. Bunun için Geometri > Oluştur > Katı komutunu çalıştırın. Kanadın taban kesitini, alt ve üst yüzeylerini seçip işlemi onaylayın. 5. Kanat geometrisi katı cisim olarak Yardımcı Geometri'de oluşturulmuştur. Oluşturulan katıyı parça haline getirmek için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın. 6. Oluşturulan katıyı seçip işlemi onaylayın ve açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. 7. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu CAEeda TM 8/13

10. Düzlemle Kesme Yöntemi için Düzlem Oluşturma 1. Dördüncü bölümde geometrik ölçüleri verilen kanadı elde etmek için dokuzuncu bölümde oluşturulan kanadı düzlemle kesme yöntemiyle kesin. Bunun için öncelikle dördüncü bölümde oluşturulan tabandaki 805.9 birimlik doğrunun sağ uç noktasından başlayan ve y doğrultusunda 1196.3 birim uzunluğa sahip doğru oluşturun. 2. Bunun için Geometri > Oluştur > Doğru > Kartezyen Koordinatlar komutunu çalıştırın. Betik panelinde bulunan komut satırına doğrunun ilk noktası için 805.9 0 0 diğer noktası için 805.9 1196.3 0 değerlerini girin ve işlemi onaylayın. 3. Oluşturulacak kanadın taban ve uç bölümlerinde XZ düzleminde olacak şekilde düzlemler oluşturun. 4. Geometri > Katalog > Düzlem komutunu çalıştırın. Betik panelinde bulunan komut satırına düzlem tanımlamak için normal vektörü, genişlik ve yükseklik olarak 0 1 0 2000 2000 değerini girin ve açılan Parça Oluştur ekranında düzlem ismini girin ve onaylayın. 5. Oluşturulan düzlemi kanat ucuna kopyalayın. Bunun için Geometri > Dönüşüm > Ötele komutunu çalıştırın. CAEeda TM ekranında fare sağ tuşuna tıklayarak Kopyala seçeneğini seçin. 6. Ötelencek parçayı seçmek için düzlemi seçip işlemi onaylayın. Öteleme vektörünün başlangıç noktası olarak 0 0 0 noktasını yani düzlemin merkezini seçin. Öteleme vektörünün bitiş noktası olarak ikinci adımda çizilen noktasının üst ucunu seçin ve açılan Parça Kopyala ekranında parça ismini girip işlemi onaylayın. 7. Kopyalama komutunu pasif hale getirmek için Geometri > Dönüşüm > Ötele komutunu çalıştırın. CAEeda TM ekranında fare sağ tuşuna tıklayarak Kopyala seçeneğini seçip pasif hale getirin. CAEeda TM 9/13

11. Kanadı Düzlemle Kesme Yöntemi ile Oluşturma 1. Kanadı düzlemle kesmek için Geometri > Yapım > Düzlemle Kes komutunu çalıştırın. Kesilecek parçayı yani kanadı seçip işlemi onaylayın. Kesme düzlemi tanımlamak için; taban kesiti kesmek için oluşturulan düzlemi seçip işlemi onaylayın. 2. CAEeda TM kesim işlemi sonucu parçada kalacak geometrik yapının mavi renkte bir ön izlemesini gösterir. Bu yüzden iki düzlem arasında kalan kanat bölümünün ön izlemesini görmeniz gerekir. Düzlem dışında kalan kanat bölümünün ön izlemesini görüyorsanız CAEeda TM ekranında fare sağ tuşunu tıklayıp Yönü Ters Çevir işlemini seçerek kesme işleminin ters yönde yapılmasını sağlayın. 3. Kesmek istediğiniz bölümü belirledikten sonra işlemi onaylayın. 4. Kanat uç kesitini kesmek için kesilecek parçayı yani kanadı seçip işlemi onaylayın. Kesme düzlemi tanımlamak için, uç kesiti kesmek için oluşturulan düzlemi seçip işlemi onaylayın. 5. Kesmek istediğiniz bölümü ayarladıktan sonra işlemi onaylayın. CAEeda TM 10/13

12. Kanat Tabanını Döndürme 1. Kanat ucunu döndürmek için uçtaki kanat profilinin veter çizgisini çizin. Bunun için Geometri > Oluştur > Doğru > Ekran Bölgesi komutunu çalıştırın. Doğrunun ilk noktası olarak uç kanat profilinin hücum kenarı köşe noktasını, diğer noktası olarak uç kanat profilinin firar kenarı köşe noktasını seçin ve işlemi onaylayın. 2. Veter doğru ve kanat profili üst eğrisinden yüzey oluşturun. Bunun için Geometri > Oluştur > Yüzey komutunu çalıştırın. Veter doğrusunu ve profil üst eğrisini seçip CAEeda TM 11/13

işlemi onaylayın. 3. Oluşturulan yüzey Yardımcı Geometri'ye eklenecektir. Oluşturulan yüzeyi parça haline getirmek için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın. 4. Oluşturulan doğru ve eğriyi seçip işlemi onaylayın ve açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. 5. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu 6. Oluşturulan yüzeyi döndürüp kanat ucunun keskinliğini yok etmek için Geometri > Oluştur > Döndürme > Yüzey komutunu çalıştırın. Döndürülecek yüzey olarak ikinci adımda oluşturulan yüzeyi seçip işlemi onaylayın. Eksen tanımlamak için uç veter doğrusunu seçip işlemi onaylayın. Dönme açısı için betik panelinde bulunan komut satırına 180 değerini girin ve işlemi onaylayın. 7. Kanat ucu Yardımcı Geometri' de oluşturulmuştur. Döndürülmüş kanat ucu yüzeyi ve diğer kanat yüzeylerinden katı oluşturun. Bunun için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın ve sadece yuvarlatılmış yüzeyi seçip işlemi onaylayın. Açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. Tamam tuşuna basın. 8. Döndürülmüş bu yüzey ile kanadın diğer yüzeylerini birleştirip katı yapın. Bunun için Geometri > Yönet > Döndürülmüş Yüzey Parçası > Şekil Ekle komutunu çalıştırın. On birinci bölümde oluşturulan kanadın taban, alt ve üst yüzeylerini olmak üzere üç yüzeyini seçin ve işlemi onaylayın. 9. Geometri > Oluştur > Katı komutunu çalıştırın. Sekizinci adım sonunda parçadaki CAEeda TM 12/13

yüzeyleri seçin ve onaylayın. 10. Oluşturulan katı Yardımcı Geometri'ye eklenecektir. Oluşturulan katıyı parça haline getirmek için Geometri > Yönet > Parça Oluştur komutunu çalıştırın. 11.Oluşturulan katıyı seçip işlemi onaylayın ve açılan pencerede oluşturulacak parçanın adını belirleyin. 12. Geometrinin içeriğini Geometri > Yönet > Yardımcı Geometri > Temizle komutu CAEeda TM 13/13