2017/3 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği ve Tebliğin Açıklanmasına Dair Kılavuz 22.03.2017/İstanbul 1
SÜREÇ VE AMAÇLAR Satış ve satış sonrası pazarların rekabet koşullarındaki farkların dikkate alınması Rekabetçi endişelerin mevcut olduğu satış sonrası faaliyetlere odaklanılması Sektör Araştırması ve Revizyon Çalışmaları Pazarlardaki rekabete doğrudan etki etmemekle birlikte, teşebbüslere maliyet getiren düzenlemelerin kaldırılması 2
YÜRÜRLÜK TARİHİ 2017/3 sayılı Tebliğ 24.02.2017 tarihli ve 29989 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak, aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. 2017/3 sayılı Tebliğ in Açıklanmasına Dair Kılavuz Rekabet Kurumu tarafından 07.03.2017 tarihinde web sayfasında yayımlanmıştır. 3
KAPSAM 2005/4 2017/3 Motorlu taşıtların, yedek parçaların ilk tedarikinden son kullanıcıya yeniden satışına ve bakım onarım hizmetlerinin verilmesine kadar olan tüm seviyelerdeki dikey anlaşmalar, dikey sınırlamalar içermeleri kaydıyla, kapsamdadır. İSTİSNA: Rakip teşebbüsler arasında yapılan dikey anlaşmalar 4
TANIMLAR Tek Alıcıya Sağlama Yükümlülüğü 2005/4 sayılı Tebliğ in uygulanması sürecinde ortaya çıkan ihtiyaç doğrultusunda bazı tanımlar revize edilmiş ve yeni tanımlar eklenmiştir. Bakım Onarım Zincirleri ve Zincir Servis Rekabet Etmeme Yükümlülüğü Eş Değer Kalitede Yedek Parça 5
GENEL KOŞULLAR Pazar Payı 2005/4 sayılı Tebliğ de farklı dağıtım sistemleri için öngörülen farklı pazar payı eşikleri kaldırılmış ve tek eşik belirlenmiştir. 2017/3 sayılı Tebliğ e göre; münhasır ve nicel seçici dağıtım sistemi ile tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren anlaşmaların Tebliğ den yararlanması için %30 luk pazar payı eşiğinin aşılmaması gerekmektedir. Nitel seçici dağıtım sistemi getiren anlaşmaların Tebliğ den yararlanabilmesi için bir pazar payı eşiği aranmamaktadır. 6
KORUNANLAR ÇIKARILANLAR GENEL KOŞULLAR Sözleşme Hükümleri - Devir serbestisi ile feshin gerekçeli olmasına ilişkin düzenlemeler - Bağımsız bir uzmana ya da hakeme başvuru hakkının bulunması - Sözleşme ve fesih sürelerine ilişkin olarak Tebliğ de belirlenen sürelere uyulması 7
AĞIR KISITLAMALAR Esas olarak, 2005/4 sayılı Tebliğ ile getirilen sınırlamalar korunmuştur. Ek Satış Yeri Açılması 2005/4 sayılı Tebliğ kapsamında otomobil ve hafif ticari araçlar bakımından ek satış yeri açılmasını engelleyen anlaşmaların ilgili hükümleri muafiyetten yararlanamazken, ağır ticari araçlar bakımından ek satış yeri açılmasının kısıtlanması ise muafiyetten yararlanmaya engel değildi. Fakat 2017/3 sayılı Tebliğ de tüm taşıt türleri bakımından ek satış yerinin açılmasının kısıtlanması anlaşmanın muafiyetten yararlanmasını engellememektedir. Teknik Bilgiye Erişimin Engellenmesi Diğer mevzuatın özel servislerin teknik bilgiye erişimini büyük ölçüde düzenlemesi ve teknik bilgiye erişimin engellenmesi durumunda Kanun un 6. maddesinin uygulanabilmesi nedeniyle teknik bilgiye erişime ilişkin hüküm Tebliğ kapsamından çıkarılmıştır. 8
REKABET ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 2005/4 gibi Rekabet etmeme yükümlülüğüne ilişkin düzenlemelere uyulmaması anlaşmanın tamamının grup muafiyetinden yararlanmasını engellememektedir. Sadece ilgili hüküm grup muafiyeti kapsamında değerlendirilmemektedir. 2005/4 ten farklı Satış pazarı bakımından rekabet etmeme yükümlülüğü alıcının bir önceki yıl alımlarının %80 i esas alınarak tanımlanmıştır. 2005/4 ten farklı Rekabet etmeme yükümlülüğüne ilişkin düzenlemeler motorlu taşıtların dağıtımı, yedek parçaların dağıtımı ve bakım onarım hizmetlerinin sağlanması bakımından ayrı ayrı yapılmıştır. 9
REKABET ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ Motorlu Taşıtların Dağıtımı 2005/4 sayılı Tebliğ de; sözleşme süresince ya da sözleşmenin bitiminden sonraki süre için getirilen herhangi bir rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden yararlanamıyordu. 2017/3 sayılı Tebliğ kapsamında; sözleşme süresi boyunca beş yıla kadar getirilen rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden faydalanabilmektedir. 10
REKABET ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ Yedek Parça Dağıtımı 2005/4 sayılı Tebliğ de; sözleşme süresince ya da sözleşmenin bitiminden sonraki süre için getirilen herhangi bir rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden yararlanamıyordu. 2017/3 sayılı Tebliğ kapsamında; bağımsız yedek parça sağlayıcılarının kurdukları yedek parça dağıtım ağları bakımından bağımsız yedek parça dağıtıcılarına anlaşma süresi boyunca beş yıla kadar getirilen rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden faydalanabilmektedir. 11
REKABET ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ Bakım Onarım Hizmetlerinin Sunulması 2005/4 sayılı Tebliğ de; sözleşme süresince ya da sözleşmenin bitiminden sonraki süre için getirilen herhangi bir rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden yararlanamıyordu. 2017/3 sayılı Tebliğ kapsamında; Bakım onarım zincirleri bakımından zincir servislere anlaşma süresi boyunca beş yıla kadar getirilen rekabet etmeme yükümlülüğü grup muafiyetinden faydalanabilmektedir. 12
EK TESİS YERLERİNİN AÇILMASI Motorlu Taşıtların Dağıtımı Bakımından 2005/4 sayılı Tebliğ de otomobil ve hafif ticari araçlar bakımından ek satış yeri açılmasını engelleyen anlaşmaların ilgili hükümleri muafiyetten yararlanamazken, ağır ticari araçlar bakımından ek satış yeri açılmasının kısıtlanması ise muafiyetten yararlanmaya engel değildi. Fakat, 2017/3 sayılı Tebliğ de, farklı olarak, tüm taşıt türleri bakımından ek satış yerinin açılmasının kısıtlanması anlaşmanın muafiyetten yararlanmasını engellememektedir. Yedek Parçaların Dağıtımı ve/veya Bakım Onarım Hizmetlerinin Sunulması Bakımından 2005/4 sayılı Tebliğ in öngördüğü hükümler korunmaktadır, Dolayısıyla, 2017/3 sayılı Tebliğ e göre, ek tesis yeri açılmasına ilişkin kısıtlamalar muafiyetten yararlanamamaktadır. 13
MUAFİYETİN GERİ ALINMASI 2005/4 sayılı Tebliğ de benzer nitelikteki dikey sınırlamaların oluşturduğu paralel ağların ilgili pazarın önemli bir bölümünü kapsaması durumu muafiyetin geri alınmasını gerektirebilecek durumlardan biri olarak sayılırken, 2017/3 sayılı Tebliğ de bu hükme açıklık getirilerek ilgili pazarın %50 sinden fazlasının kapsanması durumunda muafiyetin geri alınabileceği düzenlenmiştir. 14
PAZAR PAYININ HESAPLANMASI 2017/3 sayılı Tebliğ de pazar payının hesaplanmasına ilişkin hükümler, esas olarak, 2005/4 sayılı Tebliğ deki şekliyle korunmuştur. Bununla birlikte, Kılavuz da teşebbüsler ve Kurum bakımından ortaya çıkabilecek belirsizlikleri gidermek amacıyla ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır. 15
PAZAR PAYININ HESAPLANMASI Motorlu Taşıtların Dağıtımı Bakımından Yedek Parçaların Dağıtımı Bakımından Sağlayıcının ilgili pazarda dağıttığı tüm markaların satış adedi / Tüm sağlayıcıların ilgili pazarda dağıttığı tüm markaların satış adedi Sağlayıcının X marka taşıtlara ilişkin yedek parça cirosu / Tüm teşebbüslerin X markalı araçlara yönelik yedek parça satışlarından elde ettiği toplam ciro Bakım Onarım Hizmetleri Bakımından Taşıt sağlayıcısı: Sağlayıcının ağının o marka araçlara yönelik bakım onarım cirosu / Tüm teşebbüslerin o marka araçlara yönelik bakım onarım cirosu Bakım onarım zincirleri: Ağ kurucusunun ilgili pazardaki bakım onarım hizmetleri cirosu / Tüm teşebbüslerin ilgili pazardaki bakım onarım hizmetleri cirosu 16
GEÇİŞ SÜRECİ - 2017/3 sayılı Tebliğ ile iki yıl olarak belirlenmiştir. - 24.02.2019 tarihine kadar Tebliğ kapsamındaki sözleşmelerin, grup muafiyetinden yararlanabilmeleri için, Tebliğ ile getirilen koşulları sağlayacak şekilde düzenlenmeleri gerekmektedir. 17
TEŞEKKÜRLER 18