0
SABR Hakkında SABR, kamuoyu ve istatistik araştırmaları ile kamu politikaları alanında çalışan bağımsız bir araştırma merkezidir. SABR ekibi, alanında ihtisas yapmış tecrübeli uzmanlardan ve, esaslı araştırmalar temelinde kamu politikaları geliştiren danışmanlardan oluşmaktadır. Merkezin gerçekleştirdiği bir dizi istatistik ve kamuoyu araştırmalarına www.sabr-sp.com websitesi üzerinden ücretsiz erişilebilmektedir. MDN Hakkında Middle East Development Network (MDN), yani Ortadoğu Kalkınma Ağı, kamu politikaları üzerinde ihtisaslaşan ve yönetişim, kalkınma ve alternatif diplomasi alanlarında aktif olan uluslararası bir danışmanlık şirketidir. İstanbul merkezli MDN'nin Ürdün/Amman'da ve Fas/Rabat'ta şubeleri ve ayrıca birçok ülkede irtibat ekipleri bulunup, çalışmaları, Türkiye yi, Arap dünyasını ve komşu bölgeleri kapsamaktadır. MDN web sitesi için: www.mdncorp.com -SABR merkezi, MDN ağının istatistik ve araştırma koludur- 1
Araştırmanın adı : Suriyeli-Türk Uyumu Gaziantep'teki Suriyelilerin ve Türklerin Uyumu Araştırması Bölüm 1: Gaziantep teki Suriyelilerin görüşleri Bölüm 2: Gaziantep teki Türklerin görüşleri Yayınlayan: SABR İstatistik Araştırmaları ve Kamu Politikası Merkezi ve Middle East Development Network (MDN) Araştırmacı ekip: Dr.Maen Altengi, Ghaith Al-Bahr, Abdulrahman Najjar, M.Hani Babelli, Akkash Asheer Danışma heyeti: Prof.Dr. Recep Bozlağan, Murat Daoudov, Ghiath Hawari Redaksyon: Aya AlKasrawi, Lauranne Callet-Ravat, Elif Şentürk Yayın tarihi: 16 Şubat 2015 Tüm haklar, SABR ve MDN kuruluşlarına aittir. 2015 İrtibat için: Dr. Maen Altengi (AR): +90537205859, emanager@sabr-sp.com Elif Şentürk (TR): +905379706361, hc@mdncorp.com Lauranne Callet-Ravat (İNG): +905374677531, projects@mdncorp.com 2
İÇINDEKILER: Giriş... 4 1. Bölüm: Gaziantep teki Suriyelilerin görüşleri... 5 Sonuçların özeti... 5 Suriyelilerin öncelikleri... 5 Türk Hükümetinin Suriyelilere sunduğu hizmetler... 6 Mevzuat ve Suriyeli sığınmacılar... 7 Suriyeliler ile Türkler arasında sosyal etkileşim... 10 Suriyelilerin Türk toplumu ile uyumunda etkili faktörler... 14 2. Bölüm: Gaziantep teki Türklerin görüşleri... 16 Türklerin Suriyelileri kabullenme endeksi... 16 Türklerin Suriye'deki durum hakkında bilgisi... 19 Suriyelilerin ekonomiye ve hizmetlere etkileri... 20 Türklerin Suriyelilerle teması... 22 Türklerin Suriyelileri kabullenmesinde etkili faktörler... 26 3
GİRİŞ: Türkiye'deki Suriyelilerin sayısı resmî kaynaklara göre 2014 yılında 1.5 milyonu geçmiş olup, bunların 400 bini Gaziantep te yaşamaktadır. SABR Merkezi, çatı kuruluşu MDN ile koordinasyon halinde, Gaziantep teki Suriyeli ve Türk toplumları arasındaki ilişkiler konusunda istatistikî bir çalışma üstlenmiştir. "Suriyelilerin ve Türklerin Uyumu Araştırması adlı bu çalışmanın amacı : Türk ve Suriyeli toplumları arasında ilişkileri incelemek; Ortaya çıkacak veriler ışığında, iki toplum arasındaki uyumu arttıracak politika için çözüm önerilerini geliştirmek. Bu hedef doğrultusunda SABR Merkezi tarafından 2014 yılı Kasım ayı içerisinde Gaziantep'te yaşayan Suriyeliler ve Türkler arasında, aşağıda kısmî sonuçları tanıtılan anket ve istatistikî değerlendirme çalışması uygulanmıştır. Çalışmada, Suriyelilerin yoğun bulunduğu 12 mahallede 593 Suriye vatandaşı ile anket yapılmıştır. Aynı dönemde şehrin farklı 9 mahallesinde 552 Türk vatandaşının görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma %4 yanılma payı ile 95% güven düzeyine sahiptir. 4
BÖLÜM 1 GAZİANTEP TEKİ SURİYELİLERİN GÖRÜŞLERİ 1. Sonuçların Özeti: Suriyelilerin Öncelikleri: Çalışma sonucuna göre, Suriyelilerin en çok önemsedikleri konular olarak ilk Suriye ye dönebilmek, ikinci sırada iş bulmak, üçüncü sırada çocukları eğitmek, ve son olarak resmî evrakları elde etmek şeklinde sıralanmıştır. Suriye ye dönmek İş bulmak Çocukları eğitmek Resmî evraklar 5
Türk Hükümetinin Suriyelilere Sunduğu Hizmetler: Türk Hükümeti Suriyelilere iyi ve yeterli sağlık hizmetleri sunmaktadır. 11.80 6.60 21.90 19.40 40.30 12.30 Türk Hükümeti Suriyelilere uygun eğitim hizmetleri sunmaktadır. 11.80 23.80 20.70 31.40 6
Mevzuat ve Suriyeli Sığınmacılar : 61.70 Mülteci hakları ile ilgili uluslararası kanun hakkında bilgim var. 13.30 10.10 6.20 8.60 Türkiye'deki ikamet ile ilgili yasalar hakkında bilgim var. 41.10 17.00 13.80 9.10 18.90 Yasal sorunlar yaşıyorum. 48.10 8.10 14.20 5.90 23.80 7
Yasal sorunların nedeni, Suriye muhalefeti ve Türk yetkilileri arasında koordinasyonun olmaması. 52.80 9.90 5.10 20.40 11.80 Devlet dairelerindeki muamelede Türk vatandaşı ile Suriyeli mülteciler arasında bir farklılık hissetmiyorum. 27.70 25.30 25.50 11.10 10.50 Maddî sıkıntılar yaşıyorum. 39.80 24.80 12.00 10.60 12.80 8
19.40 Turkiyedeki maaşların düşüşünün sebebi Suriyeliler. 23.30 9.80 12.10 35.40 Suriyede çalıştığın meslekte mi çalışıyorsunuz? Hayır 56% Evet 32% Belli ölçüde 12% 9
Suriyeliler ile Türkler Arasında Sosyal Etkileşim: Kimler ile çalışıyorsunuz? Türklerle 37% Suriyelilerle 63% 30.35 Türkçe konuşuyor musunuz? 36.02 17.50 3.95 12.01 HIÇ AZ ORTA ÇOK IYI AKICI Türk arkadaşlarınız var mı? Belli ölçüde 34% Evet 37% Hayır 29% 10
Türkler ile ilişkilerin düzelmesini engelleyen, dilin dışında başka şeyler olduğunu hissediyorum. 20.70 8.30 24.50 13.30 33.20 41.00 Türklerle sosyal sorunlar yaşıyorum. 13.20 20.40 5.40 20.10 Türkler ile ilişkileri iyileştirilmek için Türkçeyi öğrenmek istiyorum. 68.50 8.60 2.90 10.60 9.40 11
Türklerle ilişkileri en çok engelleyen: 42.66 DIL 10.28 7.93 6.41 4.55 3.71 2.36 2.19 1.85 0.84 0.51 0.51 FERDÎ DAVRANIŞLAR KÜLTÜR VE GELENEK FARKLILIKLARI KOORDINASYON VE ILETIŞIM EKSIĞI EKONOMIK ENGELLER AHLAK ILE ILGILI ENGELLER YASAL IŞLEMLERLE ILGILI ENGELLER TÜRKLERIN MILLIYETÇI TAASSUBU SURIYELI GENÇLERIN SORUMSUZLUĞU ÖNYARGI MEDYA TÜRK MUHALEFETI 12
Türk halkı, ferdî hatalar yüzünden Suriyeliler hakkında olumsuz intiba edindi. 67.30 5.60 3.40 10.50 13.30 Türk kültürünü anlamakta zorluk yaşıyorum. 30.20 27.20 13.50 10.30 18.90 13
2. Suriyelilerin Türk Toplumu ile Uyumunda Etkili Faktörler: Elde edilen bulguların, Suriyelilerin Türk toplumuyla uyumu endeksine etkileri incelenmiştir. İleri istatistik analiz teknikleri 1 kullanılarak, uyum endeksini önemli ölçüde etkileyen beş faktör tespit edilmiştir. Eğitim seviyesi Türk Hükümeti tarafından sunulan hizmetlerden memnuniyet düzeyi Çocuk sayısı Suriyelilerin karşılaştıkları zorluklar düzeyi Suriyelilerle ilgili yasaları bilme düzeyi Olumsuz etki Olumlu etki 1 Multiple Linear Regression, sig. = 0.000, ad. R square = 31% 14
Aşağıdaki tabloda her bir faktörün oranı ve açıklaması verilmektedir. Faktör Etkisi % Açıklama Suriyelilerin karşılaştıkları zorluklar -36.7% Ekonomik, sosyal ve yasal problemleri yaşayan Suriyelilerin Türk halkı ile uyumu 36.7% azalmaktadır. Her bir çocuk artışı ile Suriyelilerin Çocuk sayısı -21.7% Türk halkıyla uyumu 21.7% Suriyeliler ile ilgili yasaları bilme durumu Türk Hükümeti tarafından sunulan hizmetlerden memnuniyet durumu 21.2% 21.2% azalmaktadır. Mülteciler ile ilgili yasaları bilen Suriyelilerin Türk halkı ile uyumu 21.2% artmaktadır. Sunulan hizmetlere memnuniyet arttıkça Suriyelilerin Türk halkı ile uyumu 21.2% artmaktadır. Suriyelilerin eğitim seviyesi arttıkça Eğitim durumu 18.9% Türk halkı ile uyumu 18.9% artmaktadır. 15
BÖLÜM 2 GAZİANTEP TEKİ TÜRKLERİN GÖRÜŞLERİ 1. Sonuçların Özeti: Türklerin Suriyelileri Kabullenme Endeksi: 10.70 Suriye'deki güvenlik durumu düzelene kadar Suriyelilerin Turkiye'de misafir edilmelerini destekliyorum. 13.20 12.90 31.00 32.10 Suriyeli misafirlerimize karşı sorumluluk hissediyorum. 18.10 12.00 14.90 32.20 22.80 16
Suriyelilerle iletişim kurabilmek için Arapça öğrenmek istiyorum. 19.00 15.40 16.60 23.00 26.00 Türk Hükümeti tarafından Suriyelilere sağlanan kolaylıkları ve ayrıcalıkları destekliyorum. 34.60 26.60 12.10 12.30 14.30 8.50 İki halk arasında önemli kültürel yakınlaşma var. 45.70 11.40 14.50 19.90 17
Ferdî hatalar yüzünden Türk halkı Suriyeliler hakkında olumsuz intiba edindi. 33.30 33.00 16.80 8.40 8.40 18
Türklerin Suriye'deki Durum Hakkında Bilgisi: Suriyeliler insanî açıdan zor durumdalar. 41.30 45.10 4.30 4.50 4.70 Suriye'deki olayları nasıl değerlendiriyorsunuz? Suriye'yi hedefleyen komplo 40% Zulme karşı devrim 35% İç savaş 25% 19
Suriyelilerin Ekonomiye ve Hizmetlere Etkileri: 36.30 Konut bulmakta sorun yaşamıyorum. 24.70 12.00 15.40 11.60 18.10 Suriyeli öğrencilerin bulunması eğitim hizmetlerini etkilemedi. 30.50 12.90 20.50 18.00 Suriyelilerin misafir edilmesi Türklerin iş bulma fırsatlarını etkilemedi. 34.40 24.90 13.20 15.40 12.20 20
Suriyelilere sunulan sağlık hizmetleri Türklere sağlanan sağlık hizmetlerini etkilemedi. 27.40 21.40 13.40 19.70 18.10 21
Türklerin Suriyelilerle Teması: Oturduğunuz bölgede Suriyeliler var mı? 42.30 29.70 3.60 12.00 12.40 HIÇ YOK OLDUKÇA AZ AZ FAZLA OLDUKÇA FAZLA Çalıştığınız işyerinde Suriyeliler var mı? 20.80 11.90 18.20 29.20 19.90 HIÇ YOK OLDUKÇA AZ AZ FAZLA OLDUKÇA FAZLA Suriyeli arkadaşlarınız var mı? 63.70 25.00 11.30 EVET BELLI ÖLÇÜDE HAYIR 22
Suriyelilerle sorun yaşadınız mı? 61.40 11.10 13.10 9.30 5.10 HIÇ BIRAZ BAZEN GENELLIKLE ÇOK Suriyelilerden şikayetiniz var mı? Evet var 18% Hayır yok 33% Cevapsız 49% 23
Şikayetiniz varsa, en çok neden şikayetçisiniz? 20.80 SOKAK ADABINA UYMUYORLAR 14.60 12.50 DILENCILIK YAPIYORLAR KIRALARIN YÜKSELMESINE YOL AÇTILAR 8.30 7.30 7.30 7.30 6.30 5.20 5.20 5.20 KOMŞULARI RAHATSIZ EDEN GÜRÜLTÜ YAPIYORLAR TÜRKLERLE ILETIŞIM ZAYIFLIĞI PARKLARI IŞGAL ETMELERI FERDÎ HATALARDAN ŞIKAYETÇIYIM, TÜM SURIYELILERDEN DEĞIL EN KISA ZAMANDA ÜLKELERINE DÖNMELERINI ISTIYORUM TÜRKÇE KONUŞMUYORLAR TRAFIK KURALLARINA UYMUYORLAR SURIYELILERIN SAYISI TÜRKLERI GEÇTI 24
Suriyelilerde olumlu bulduğunuz yan var mı? Var 14% Yok 9% Cevapsız 77% Suriyelilerin olumlu yanları: 24.00 SOSYAL INSANLAR 18.70 GÜZEL AHLÂKLARI 17.30 İNSANLIKLARI 14.70 DINIBÜTÜN OLMALARI 14.70 GÜZELLIKLERI 6.30 KÜLTÜREL YAKINLIK 2.70 ÇALIŞKANLIKLARI 2.70 ZEKA VE ÖĞRENME BECERILERI 25
2. Türklerin Suriyelileri Kabullenmesinde Etkili Faktörler: Elde edilen bulguların, Türklerin Suriyelileri kabullenme endeksine etkileri incelenmiştir. İleri istatistik analiz teknikleri 2 kullanılarak, kabullenme endeksini önemli ölçüde etkileyen beş faktör tespit edilmiştir. Suriyelilerin olumlu yanlarının bilinmesi Suriyeliler ile yaşanmış sorunlar Suriyelilerin insanî durumuna sempati duymak Ekonomi ve hizmet alanlarında etkilenme Yaş Olumsuz etki Olumlu etki 2 Multiple Linear Regression, sig. = 0.000, ad. R square = 31% 26
Aşağıdaki tabloda her bir faktörün oranı ve açıklaması verilmektedir. Faktör Etkisi % Açıklama Suriyelilerin insanî durumuna sempati duymak Ekonomi ve hizmet alanlarında etkilenme %43.6 -%37.3 Suriyelilerin durumuna sempati duyan kişilerde kabullenme oranı %43.6 artmaktadır. Bu alanda etkilenen kişilerin kabullenmeme yüzdesi %37.3 artmaktadır. 5 yıl yaş artışı % 30 Kişilerin yaşı her 5 yıl arttığında kabullenme yüzdesi %30 artmaktadır. Suriyeliler ile yaşanmış sorunlar Suriyelilerde iyi yanların bulunması -%11.2 %1.2 Suriyeliler ile sorun yaşayan kişilerde kabullenmeme yüzdesi 11% artmaktadır. Suriyelilerde iyi yanları bulan kişilerin kabullenme yüzdesi %1.2 artmaktadır. 27
28
29
30
31
Suriyeli-Türk Uyumu Gaziantep'teki Suriyelilerin ve Türklerin Uyumu Araştırması SABR İstatistik Araştırmaları ve Kamu Politikası Merkezi ve Middle East Development Network (MDN) 2015 32