İÇİNDEKİLER Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2 CANLILARIN OLUŞUMU... 5 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ... 9 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI... 11 SİSTEMATİK... 13 BİTKİ VE HAYVANLARIN KARŞILAŞTIRILMASI... 15 Hücresel düzeyde farklılıklar... 15 Organizasyon düzeyinde farklılıklar;... 15 CANLI SİSTEMDEKİ FİZYOLOJİK OLAYLARLA İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR... 16 Difüzyon... 16 Osmoz... 17 Turgor ve Plazmoliz... 18 Şişme... 19 CANLI HÜCRERDE SU, İNORGANİK VE ORGANİK MADDELER... 20 Su... 20 iv
Madensel Tuzlar... 21 Organik maddeler... 22 KARBOHİDRATLAR... 22 LİPİDLER... 24 PROTEİNLER... 25 NÜKLEİK ASİTLER... 30 ENZİMLER... 34 VİTAMİNLER... 37 Suda eriyen vitaminler... 38 HÜCRE... 42 HÜCRELERİN GENEL YAPISI... 43 Hücre Zarı... 44 Hücre Zarının Madde Geçişi... 47 Eksositoz-Endositoz... 49 Sitoplazma... 50 Sitoplazma İçindeki Organeller... 51 Endoplazmik Retikulum (ER)... 51 Ribozomlar... 53 Golgi Elemanı... 54 Mitokondri (Kondriyozom)... 56 Lizozom... 60 Koful (Vakuol)... 61 Sentriyoller... 62 v
Plastidler... 63 Peroksizomlar... 64 Nukleus (çekirdek )... 65 Nukleolus (çekirdekçik)... 67 Kromozomlar... 67 HÜCRE BÖLÜNMESİ... 71 Mitoz Bölünme... 72 Mayoz Bölünme... 76 Mitoz ve Mayoz Bölünme Arasındaki Farklar... 80 Gametogenez... 82 Spermatogenez... 82 Oogenez... 83 DÖLLENME... 87 HÜCRE SİKLUSU (HÜCRE PERYODU)... 90 Gelişme... 91 Segmentasyon (Bölünme)... 95 Organogenez (Organ Oluşumu)... 98 HAYVANSAL DOKULAR... 98 Epitel Doku... 99 Epitelyum Dokunun Görevleri... 99 a) Örtülü Epiteli... 100 b) Salgı Epiteli... 103 c) Duyu Epiteli... 107 Bağ ve Destek Doku... 107 Bağ Doku... 107 vi
Bağ Dokunun Görevleri... 108 Bağ Doku Hücreleri... 108 Bağ Doku Lifleri... 110 Bağ Doku Tipleri... 111 Destek Doku... 116 Kıkırdak Doku... 116 Kıkırdak Dokunun Görevleri... 117 Kemik Doku... 118 Kemik Dokunun Görevleri... 121 Sinir Doku... 121 Sinapslar... 123 Nöronların Sınıflandırılması... 126 a) Uzantılarının sayı ve şekline göre:... 126 b) Fonksiyonlarına göre:... 126 Kas doku... 128 Çizgili Kas (İskelet Kası)... 129 Düz Kas... 133 Kalp Kası (Çizgili İstemsiz Kas)... 134 Kan Doku... 135 Kanın Pıhtılaşması ve Trombositlerin Fonksiyonları... 143 Kan Grupları... 143 BİTKİ DOKULARI... 145 METABOLİZMA... 158 Canlılarda Enerji Dönüşümü... 160 Beslenme... 162 BİTKİ ORGANLARI... 165 vii
Kök... 165 Kökün morfolojik ve anatomik yapısı... 166 Gövde... 168 Gövdenin görevleri;... 169 Yaprak... 170 Yaprağın anatomik yapısı... 172 Çiçek... 173 TOZLAŞMA VE DÖLLENME... 175 Meyve... 176 Tohum... 177 HAYVANLARDA ORGAN SİSTEMLERİ... 178 Sindirim Sistemi... 178 Karbonhidratların sindirimi:... 183 Proteinlerin sindirimi... 183 Yağların Sindirimi:... 184 Besinlerin Emilimi (Rezorpsiyon)... 184 Dolaşım Sistemi... 185 Lenf Dolaşımı... 192 Solunum Sistemi... 192 Hücre Solunumu... 200 Sinir Sistemi... 204 Merkezi Sinir Sistemi... 211 Periferik (Çevresel) Sinir Sistemi... 222 Endokrin Sistem... 224 Hipofiz Bezi... 225 Epifiz Bezi... 227 viii
Timus Bezi... 228 Tiroid Bezi... 228 Paratiroit Bezi... 229 Böbreküstü Bezi (Adrenal Bez)... 230 Pankreas... 234 Testis Hormonları... 236 Ovaryum Hormonları... 236 Boşaltım Sistemi... 237 Duyular ve Duyu Organları... 243 Mekaniksel Duyu... 244 Kimyasal Duyu... 246 Ses Duyusu... 251 Denge Duyusu... 254 Işık Duyusu... 255 Üreme Sistemi... 262 Eşeysiz Üreme... 262 Eşeyli Üreme... 264 Üreme Sistemi... 266 Erkek Üreme Sistemi... 266 Dişi Üreme Sistemi... 269 BİTKİLERDE ÜREME... 277 Eşeysiz üreme... 277 Eşeyli üreme... 277 BİTKİLERDE METABOLİK OLAYLAR... 278 Suyun alınması ve iletilmesi... 278 Fotosentez... 281 Bitki Büyüme Düzenleyicileri (Fitohormonlar)... 287 ix
Oksinler... 288 Gibberelllinler... 290 Sitokininler... 292 Absisik Asit (ABA)... 294 Etilen... 295 GENETİK 295 Genetikte Sık Karşılaşılan Bazı Kavramlar296 Gen... 296 Genotip... 296 Fenotip... 296 Alel Gen: Dominant Gen...296 Resesif (Çekinik) Gen... 296 Homozigot (Arı Döl) 296 Heterozigot: Eş Baskın (Yarı Dominant) Gen: Letal Gen... 296 Homozigot Ve Hibrit Örnekleri 298 Canlıların Oluşturacakları Gamet Çeşitleri...298 Mendel Kanunları. 302 İki Karekterin Birlikte Kalıtımı ve Mendelin Iı. Yasası.. 304 Eş Baskınlık = Yarı Dominantlık 306 Çok Alellilik... 307 Rh Faktörü..... 308 Eşeye Bağlı Kalıtım... 308 İnsanda Eşeye Bağlı Kalıtım... 310 HAYVAN DAVRANIŞLARI... 312 Hayvanlarda Hiyerarşi... 316 Hayvanlarda Haberleşme... 317 Seksüel Davranış... 318 Saldırganlık Davranışı... 319 Sosyal Evrim Ve Aşamaları... 320 x
Kurbağalarda Sosyal Davranış :... 324 Sürüngenlerde (Reptiller) Sosyal Davranış... 325 Kuşlarda Sosyal Davranış... 326 Memelilerde Sosyal Davranış... 327 Yunuslarda Sosyal Davranış... 327 Ungulatlar Ve Filler de Sosyal Davranış... 329 Karnivorlar da Sosyal Davranış... 330 İnsan davranışları... 330 KAYNAKÇA... 336 DİZİN... 342 xi