Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ
KİMYASAL TÜR 1. İYONİK BAĞ - - Ametal.- Kök Kök Kök (+) ve (-) yüklü iyonların çekim kuvvetidir..halde elektrik akımını.... ve sulu çözeltileri elektrik akımını. İyonik bileşikler. yapılı değildir. Molekül formülü ile gösterilemezler. (basit formül ile gösterilirler.) İyonik bileşikler örgü yapısındadır. İyonik bileşikler. ve KIRILGANDIR İyonik bileşiklerin noktaları oldukça yüksektir. İYONİK BİLEŞİKLERİN LEWİS YAPISI Katyonun (metal iyonun) etrafında nokta bulunmaz. Anyonun (ametal iyonun) etrafında okted kuralına göre sekiz tane nokta olmasıdır.
ERİME VE KAYNAMA NOKTASI SERTLİK İyonik bağın sağlamlığına bağlıdır. İyon yükü arttıkça çekim gücü artar iyonik bağın kuvveti artar. EN artar. Sağlamlık artar. Örnek: K 2 O ile CaO bileşiklerini EN kıyaslayınız. K + O -2 Ca +2 O -2 Çekim kuvveti daha fazla CaO >K 2 O Örnek: iyon yarıçapı azaldıkça iyonlar arası çekim kuvveti ARTAR EN artar. Sağlamlık artar. F - Cl - Br - LiF LiCl LiBr LiF > LiCl > LiBr
KOVALENT BAĞ Ametal-ametal atomları arasında e - ortaklaşması sonucunda oluşan bağ türüne denir. Suda moleküller halde çözündüğünden sulu çözeltisi ve sıvısı elektriği iletmez. Erime ve kaynama noktaları düşüktür. Oda koşullarında fiziksel halleri katı-sıvı-gaz olabilir. F 2 Br 2 I 2 gaz sıvı katı İKİ ATOMLU KOVALENT BAĞLI BİLEŞİKLERİN LEWİS YAPISI HF molekülünün lewis yapısı O 2 Molekülü Lewis Yapısı: N 2 molekülü Lewis Yapısı Azottaki üçlü bağ çok güçlü olduğundan kimyasal tepkimede parçalanması zordur.bu nedenle N 2 gazı atmosferde O 2 gazına karşı etkin değildir.ancak çok yüksek sıcaklıklarda bu iki gaz arasında kimyasal tepkime oluşur.
İKİ ATOMDAN DAHA FAZLA OLAN BİLEŞİKLER İÇİN ÖRNEK: CO 2 ; BF 3 ; PH 3 ; Metan; Etil Alkol; Formik Asit ; Asetik Asit ;lewis yapılarını yazınız. CO 2 CS 2 PH 3 Metan Etan Etil Alkol
KOVALENT BAĞLARDA POLARLIK APOLAR KOVALENT BAĞ: Aynı cins ametal atomları arasındaki bağ H 2, N 2, F 2, O 2........... Bağ elektronlarını eşit kuvvete çeker POLAR KOVALENT BAĞ: Farklı cins ametal atomları arasındaki bağ İki atom arasında elektronun fazla çekildiği taraf kısmi negatif diğer taraf kısmi pozitif olarak kabul edilir. İKİDEN FAZLA ATOM İÇEREN MOLEKÜLLERDE; CO 2 BeCl 2 Molekül Polar Bağ İçi Polar ne demek? NH 3; CH 3 Cl Molekül: Apolar Bağ İçi: Polar Kovalent ne demek? CS 2 ; BH 3
İYONİK VE KOVALENT KARAKTER Atomlar arasındaki elektronegratiflik fark değerine bağlıdır. F 2 HF CsF Molekül Elektronegatif fark 4,0-4,0= 4,0-2,1= 1,9 4,0-0,7 = 3,3 Apolar Kovalent Bağ Polar Kovalent Bağ İyonik Bağ Elektronegatif fark BAĞ KARAKTERİ 2,0 daha fazla İYONİK 0,5-1,6 arası Polar Kovalent Bağ 0,3-0 Apolarlığı çok kovalent bağ 0 Tam apolar Elektronegatiflik farkı sıfır olan atomlar arasındaki bağ %100 kovalenttir. %100 iyonik bağ yoktur. Örnek Bileşik NaF MgF 2 AlF 3 SiF 4 PF 5 SF 6 Elektronegatif fark 3,1 2,8 2,5 2,2 1,9 1,5 İyonik Karakter: Kovalent Karakter: ARTAR. ARTAR.
METALİK BAĞLAR Metal atomlarının gevşek değerlik e - ları vardır. Çok sayıda elektronların metal atomları arasında gezinmesiyle elektron denizi oluşur. Elektron denizi ile pozitif yüklü çekirdek arasında çekim kuvvetine METALİK BAĞ olarak adlandırılır. Metal atomları metalik bağla bir araya gelerek kristal yapı oluşur. METALLERİN ÖZELLİKLERİ METALİK BAĞ İLİŞKİSİ 1- TEL VE LEVHA HALİNE GETİRİLME + metallere çekiçle vurulduğunda metal atomları elektron denizinde kayar. kazandırır. 2- METALLERİN ELEKTRİK İLETKENLİĞİ + değerlik elektronların serbest hareket etmesi metallere elektrik akımı iletkenliğini
3- METALİK PARLAKLIK Metaller gelen ışının tamamını veya bir kısmını yansıtır. Metal parlaklığa sahiptir. Hangi ışığı yansıtırsa metal o renk görülür. METALİK BAĞIN SAĞLAMLIĞI ATOM YARIÇAPINA BAĞLIDIR (HACMİ) EN 1285 Be Be Yukarıdan aşağıya doğru itildikçe 650 Mg Atom hacmi artar Metalik bağ zayıflar 840 Ca EN AZALIR Sağlamlık azalır 710 Ba Ba SERTLİK AZALIR NOT: