plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖR DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye nin orta ve uzun vadede çözmesi gereken en önemli ekonomik sorunlarından biri cari açıktır. Cari açığın Türkiye yi 2014 yılında da yüksek faiz politikası ile birlikte olumsuz etkilemiştir. Faizlerin yükselmesi doğrudan yabancı yatırımı kısıtlayıcı bir faktör olarak rtaya çıkarken, 2013 ün son çeyreğinden itibaren küresel ekonomik görünüm yavaş bir toparlanma gösterse de henüz net bir iyileşme görülmemiştir. OECD nin bazı ülkeler için 2014 yılı büyüme tahminlerine göre ; Çin % 8,2; Euro Bölgesi %1; ABD % 2,9; Rusya % 2,3; Brezilya % 2,2; Almanya % 1,2; Hindistan % 4,7; Türkiye % 3,8. Bu oranlara bakıldığında 2014 te de Çin in en hızlı büyüme beklenen ülke olacağı görülmektedir. Çin, Kasım 2013 de daha liberal bir düzene gireceğini, hukuki ve ekonomik bir dizi reform yapacağını duyurmuş olup, bu durum, önümüzdeki yıllarda dünyadaki dengelerin daha hızlı değişeceğini ve rekabetin hızlanacağını göstermektedir. 2014 te Dünyanın genel ekonomik görünümü ; FED in varlık alım programının seyrine, sermaye akımlarının yönüne, Avrupa Birliği nin geleceği konusunda endişelere, Enerji için yapılan soğuk savaşlara ve Ortadoğu daki siyasi gerilimlerin seyrine bağlı olarak şekillenecektir. Türkiye de TL sındaki değer kaybı, TL cinsi faizlerde yükselişe ve ekonomik aktivitede belirgin bir yavaşlamaya neden olmuştur. Türkiye, 2014 yılının ikinci yarısında da yüksek cari açık, enflasyon, büyüme hızındaki yavaşlama, artan finansman ihtiyacı ve sıcak para çıkışı gibi olumsuz faktörlerle karşı karşıya olup bu riskler sürmektedir. Tüm bu gelişmeler 2013 son aylarından itibaren ekonomide ve sektörlerde büyüme oranlarında düşüşe, işletmelerin kapasite kullanımlarını düşürmelerine, imalat sektöründe ham madde de dış kaynaklı alımlarda kısıtlamaya gidilmesine, faizlerde ki artışın kredilere yansıyarak başta otomotiv olmak üzere ekonominin lokomotif sektörlerini olumsuz etkilemesine neden olmuştur. Türkiye plastik sektöründe de yılın ilk 6 ayında bu olumsuz gelişmenin etkileri hissedilmeye başlanmış ve plastik sektöründe büyüme devam etmesine rağmen büyüme hızı gerilemiştir. 2014 yılının ilk 6 ayında plastik sektörü toplam ülke ihracatından % 3,8 pay alarak dokuzuncu büyük ihracatçı sektör olurken, plastik hammadde de büyük ithal bağımlılığı nedeni ile toplam ülke ithalatından % 6,1 pay alarak beşinci büyük ithalatçı sektör konumuna gelmişitir. 2
KAPASİTE KULLANIMI : Türkiye plastik sektöründe faaliyet gösteren firmaların 2013 yılında ortalama % 73 kapasite kullanımı ile çalıştıkları bilinmektedir. Sektörde 2014 yılı 7 aylık ortalama kapasite kullanımı % 74 e çıkmıştır. 2014 yılı Ocak Haziran ayları kapasite kullanımının 2013 yılı eş aylarına kıyasla daha yüksek olduğu ancak 2014 Temmuz ayında 2013 yılı eş ayına kıyasla kapasite kullanımının gerilediği görülmektedir. Plastik Sektöründe Kapasite Kullanımı (%) PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ : 2013 yılında 8,1 milyon ton olarak gerçekleşen plastik mamul üretimi 2014 yılının ilk 6 ayında 4,2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Mamul üretiminin 2014 yılı sonunda 8,3 milyon tona çıkarak 2013 yılına kıyasla miktar bazında % 2,5 artması beklenmektedir. Plastik Mamul Üretimi (Milyon Ton) 3
2014 yılının ilk 6 ayında 4,2 milyon tonluk toplam plastik mamul üretiminin 1,68 milyon tonunun plastik ambalaj malzemelerinden, 882 bin tonunun da plastik inşaat malzemelerinden oluştuğu görülmektedir. Elektrik elektronik ve dayanıklı tüketim mallarına yönelik plastik malzemeler üretimi 420 bin ton, plastik otomotiv ve plastik tekstil malzemeleri ise 168 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Alt Sektörler İtibariyle 2014 Yılı 6 Aylık Üretimi 1000 Ton PLASTİK SEKTÖRÜNÜN MAKİNE TEÇHİZAT YATIRIMI : Plastik sektörünün makine teçhizat yatırımı 2011 yılında 885 milyon dolarla en üst düzeyine çıkmıştır. Sektörün toplam makine ve teçhizat yatırımı 2014 yılının ilk 6 ayında 400 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, 2014l sonunda 800 milyon dolara çıkması beklenmektedir. Plastik Sektörünün Makine ve Teçhizat Yatırımı Milyon Dolar Plastik sektörünün 2014 yılının ilk 6 ayında gerçekleştirdiği makine ve teçhizat yatırımının % 26 sını enjeksiyon, % 20 ini ekstrüzyon, % 35 ini presler ve diğer makineler, % 13 ünü de aksam ve parçalar oluşturmuştur. Termoform ve şişirme makinalarının toplam yatırım içindeki payları sırası ile % 3 ve % 2 düzeyinde kalmıştır. 4
Sektörün 2014 Yılı 6 Aylık Makine Yatırımının % Dağılımı PLASTİK MAMUL İTHALATI : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik işleme makinaları ihracatı 70 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, yıl sonunda ihracatın 2013 yılına kıyasla % 4 artarak 139 milyon dolara çıkması beklenmektedir. Plastik Mamul İthalatı PLASTİK İTHALATININ TOPLAM ÜLKE İTHALATI İÇİNDEKİ YERİ : Plastik sektörünün 2013 yılı ilk 6 ayında toplam ülke ithalatı içindeki payı % 5,6 iken, 2014 yılının ilk 6 ayında toplam ülke ithalatından % 6,1 pay alarak beşinci büyük ihracatçı sektör konumuna ulaşmıştır. Türkiye plastik mamul dış ticaretinde fazlalık verirken, plastik hammadde de büyük ölçekli ithal bağımlılığı, sektörün en büyük 5 ithalatçı sektör içinde yer almasına neden olmaktadır. 5
Plastik İthalatının Toplam Ülke İthalatı İçindeki Payı Milyar $ % Pay FASIL ADI 2013 / 6 2014 / 6 2013 / 6 2014 / 6 Mineral yakıtlar ve yağlar 27,1 27,4 21,6 22,8 Kazanlar, makinalar ve aksam ve parçaları 14,9 14,0 11,8 11,7 Demir ve çelik 9,2 8,9 7,3 7,4 Elektrikli makina ve cihazlar ve aksam ve parçaları 8,3 8,7 6,6 7,3 Plastikler ve mamulleri 7,0 7,3 5,6 6,1 ÜLKELER İTİBARİYLE PLASTİK MAMUL İTHALATI : Türkiye her yıl 100 ün üzerinde ülkeden plastik mamul ithalatı yapmaktadır. 2014 yılının ilk 6 ayında 10 ülke, toplam plastik mamul ithalatımızdan miktar bazında % 71, değer bazında ise % 76 pay almıştır. Daha önceki yıllarda Almanya plastik mamul ithalatında önde gelirken, 2013 yılından itibaren Çin in öne çıktığı ve 2014 yılında Çin den sonra Almanya, İtalya ve G.Kore nin en çok plastik mamul ithalatı yaptığımız ülkeler konumunu koruduğu görülmektedir. Plastik Mamul İthalatımızda İlk 10 Ülke 2013 2014 / 6 Ülke 1000 Ton Milyon Dolar Ülke 1000 Ton Milyon Dolar Çin 146 593 Çin 75 310 Almanya 88 590 Almanya 43 304 İtalya 41 249 İtalya 22 129 Fransa 23 176 Güney Kore 19 114 Güney Kore 31 175 Fransa 12 90 İngiltere 13 115 İngiltere 7 61 ABD 10 104 ABD 6 60 Belçika 19 86 Belçika 8 43 İspanya 8 59 İspanya 5 31 Japonya 3 52 Japonya 1 26 10 Ülke 382 2.199 10 Ülke 198 1.168 Diğerleri 153 703 Diğerleri 81 372 Toplam 535 2.902 Toplam 279 1.541 PLASTİK MAMUL İHRACATI : 2014 yılının ilk 6 ayında sektörün direk mamul ihracatı 798 bin ton ve 2,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı sonunda plastik mamul direk ihracatının 1,6 milyon tona ve 5 milyar dolara çıkması beklenmektedir. 6
Plastik Mamul İhracatı PLASTİK İHRACATININ TOPLAM ÜLKE İHRACATI İÇİNDEKİ YERİ : Plastik sektörünün 2013 yılı ilk 6 ayında toplam ülke ihracatı içindeki payı % 3,5 iken, 2014 yılının ilk 6 ayında toplam ülke ihracatından % 3,8 pay alarak dokuzuncu büyük ihracatçı sektör konumuna ulaşmıştır. Plastik İhracatının Toplam Ülke İhracatı İçindeki Payı Milyar $ % Pay Fasıl Adı 2013 / 6 2014 / 6 2013 / 6 2014 / 6 Motorlu kara taşıtları ve aksam, parçaları 8,3 9,4 11,1 11,7 Kazanlar, makinalar ve aksam ve parçaları 6,4 6,9 8,5 8,6 Demir ve çelik 5,5 5,0 7,3 6,2 Örme giyim eşyası ve aksesuarı 4,4 5,0 5,9 6,2 Elektrikli makina ve cihazlar ve aksam ve parçaları 4,4 4,8 5,9 6,0 Kıymetli Taşlar 4,3 4,6 5,7 5,8 Demir veya çelikten eşya 3,0 3,2 4,0 4,0 Örülmemiş giyim eşyası 2,9 3,2 3,8 4,0 Plastikler ve mamulleri 2,7 3,1 3,5 3,8 ÜLKELER İTİBARİYLE PLASTİK MAMUL İHRACATI : Türkiye, yaklaşık 200 ülkeye plastik mamulleri ihraç etmektedir. 2014 yılının ilk 6 ayında 10 ülkenin toplam ihracatımızdan miktar bazında % 50, değer bazında da % 48 pay aldıkları görülmektedir. Son iki yıldır Irak, Almanya ve Rusya Fed. plastik mamul ihraç edilen ilk 3 ihraç pazarını oluşturmuştur. 7
Türkiye nin Plastik Mamul İhraç Ettiği İlk 10 Ülke 2013 2014/6 ULKE 1000 1000 Milyon ULKE ULKE Ton Ton Dolar Irak 281 639 Irak 133 298 Almanya 66 248 Almanya 34 135 Rusya Federasyonu 72 246 Rusya Federasyonu 34 120 Azerbaycan 74 216 İngiltere 32 111 İngiltere 62 210 Azerbaycan 35 103 Libya 69 179 Fransa 25 100 Fransa 43 173 Libya 36 94 İran 48 154 İran 22 93 Romanya 50 148 Romanya 25 77 Gürcistan 55 138 İtalya 21 71 10 Ülke 820 2.351 10 Ülke 397 1.200 Diğerleri 690 2.232 Diğerleri 401 1.287 Genel Toplam 1.510 4.583 Genel Toplam 798 2.487 PLASTİK MAMUL ORTALAMA DIŞ TİCARET FİYATLARI : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik mamul ortalama ithal fiyatı 5,5 $ / kg olarak gerçekleşmiş ve 2013 yılı ortalamasına kıyasla % 2,7 artmıştır. Aynı dönemde plastik mamul ortalama ihraç fiyatının 3,12 $ / kg olarak gerçekleştiği ve 2013 yılına kıyasla % 2 arttığı görülmektedir. 2014 yılının ilk 6 ayında Türkiye, plastik mamul ortalama ihraç fiyatının % 77 üzerinde fiyatlarla plastik mamul ithal etmiştir. Plastik Mamuller Dış Ticaret Birim Fiyatları ($/Kg) PLASTİK MAMUL İÇ PAZAR TÜKETİMİ : Plastik mamul iç pazar tüketimi 2014 yılının ilk 6 ayında 3,6 milyon ton ve 17 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ancak, 3,6 milyon tonluk plastik mamulün yaklaşık 1 milyon tonu, otomotiv, ambalaj, inşaat ve elektronik gibi ihracatçı sektörler kanalı ile dolaylı olarak ihraç edilmiştir. Kalan 2,6 milyon tonluk kısım ise doğrudan tüketici tarafından kullanılmıştır. 8
Plastik Mamul İç Pazar Tüketimi PLASTİK MAMULLERDE GENEL ARZ VE TALEP DENGESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ : MİKTAR BAZINDA : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik mamullerde; Üretim 4,16 milyon ton, ithalat 279 bin ton, ihracat 798 bin ton, yurtiçi tüketim 3,6 milyon ton ve dış ticaret fazlası 519 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Yılın kalan 6 ayında da aynı trendle devam etmesi halinde 2014 yılı sonunda ; Üretimin 8,3 milyon tona, ithalatın 557 bin tona, ihracatın 1,6 milyon tona, yurtiçi tüketimin 7,3 milyon tona ve dış ticaret fazlasının da 1,04 milyon tona çıkması beklenmektedir. Bu durumda 2014 yılı sonunda 2013 yılına kıyasla miktar bazında ; Mamul üretiminin % 2, mamul ithalatının % 4,1 mamul ihracatının % 5,7 yurtiçi tüketimin % 1,2 ve dış ticaret fazlasının % 6,6 artması beklenmektedir. Diğer taraftan 2014 sonunda miktar bazında ; Üretimin % 19 unun ihraç edileceği, toplam yurtiçi tüketimin % 8 inin ithalatla karşılanacağı ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 286 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Plastik Mamullerde Arz ve Talep Dengesi ( 1000 Ton ) 2013 2014 / 6 2014 / T % Artış Tahmini 2014/2013 Üretim 8.170 4.160 8.320 1,8 İthalat 535 279 557 4,1 İhracat 1.510 798 1.596 5,7 Yurtiçi Tüketim 7.196 3.641 7.281 1,2 Dış Ticaret Fazlası 974 519 1.039 6,6 İhracat / Üretim ( % ) 18 19 19 İthalat / Yurtiçi Tüketim ( % ) 7 8 8 İhracat / İthalat ( % ) 282 286 286 DEĞER BAZINDA : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik mamullerde; Üretim 17,9 milyar dolar, sektörün yarattığı katma değer 7,2 milyar dolar, ithalat 1,5 milyar dolar, ihracat 2,5 milyar dolar, yurtiçi tüketim 17 milyar dolar ve dış ticaret fazlası 946 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın kalan aylarında da aynı trendle devam etmesi halinde 2014 yılı sonunda ; Üretimin 36 milyar dolar, ithalatın 3 milyar dolar, ihracatın 5 milyar dolar, yurtiçi tüketimin 34 milyar dolar ve dış ticaret fazlasının da 2 milyar dolara çıkması beklenmektedir. 9
Plastik Mamullerde Arz ve Talep Dengesi ( Milyon $ ) 2013 2014 / 6 2014 / T % Artış Tahmini 2014/2013 Üretim 34.557 17.989 35.977 4,1 İthalat 2.902 1.541 3.082 6,2 İhracat 4.583 2.487 4.974 8,5 Yurtiçi Tüketim 32.876 17.042 34.085 3,7 Dış Ticaret Fazlası 1.680 946 1.893 12,6 İhracat / Üretim ( % ) 13 14 14 İthalat / Yurtiçi Tüketim ( % ) 9 9 9 İhracat / İthalat ( % ) 158 161 161 Bu durumda 2014 yılı sonunda ve 2013 yılına kıyasla değer bazında; Sektörün % 4,1 büyümesi, mamul ithalatının % 6,2 ihracatının % 8,5 yurtiçi tüketimin % 3,7 ve dış ticaret fazlasının da % 12,6 artması beklenmektedir. Diğer taraftan, 2014 sonunda değer bazında : Üretimin % 14 ünün ihraç edileceği, toplam yurtiçi tüketimin % 9 unun ithalatla karşılanacağı, ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 161 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. PLASTİK HAMMADDE : PLASTİK HAMMADDE ÜRETİMİ : 2014 yılının ilk 6 ayında Türkiye de 509 milyon ton plastik hammadde üretildiği ve 2014 sonunda 2013 yılı üretim düzeyinin korunarak üretimin 1 milyon 18 bin ton düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Plastik Hammadde Yerli Üretim Tahmini ( 1000 Ton ) 2013 2014 / 6 2014 / T PVC 147 74 147 AYPE 171 86 171 AYPE - T 144 72 144 YYPE 90 45 90 PP 119 60 119 PET 243 122 243 PS 104 52 104 TOPLAM 1.018 509 1.018 Kaynak : PETKİM ve diğer üreticiler PLASTİK HAMMADDE İTHALATI : 2014 yılının ilk 6 ayında sektörün mamul ithalatı 279 bin ton ve 1,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı sonunda plastik mamul ithalatının 557 bin tona ve 3,1 milyar dolara çıkması beklenmektedir. 10
Plastik Mamul İthalatı 2014 yılının ilk 6 ayında enjeksiyon makinalarında, iç satışların ( sektörün enjeksiyon yatırımının ) % 96 sının ithalatla karşılandığı, toplam üretimin % 50 sinin ihraç edildiği ve ihracatın ithalatı karşılama oranının da % 5 olarak gerçekleştiği görülmektedir. ÜLKELER İTİBARİYLE PLASTİK HAMMADDE İTHALATI : Türkiye, 2014 yılının ilk 6 ayında 100 ün üzerinde ülkeden plastik hammadde ithal etmiş olup, toplam ithalatın miktar bazında yaklaşık % 67 sini, değer bazında da % 69 unu 10 ülkeden gerçekleştirmiştir. 2014 yılının ilk 6 ayında toplam plastik hammadde ithalatında ilk 3 sırayı S. Arabistan, G. Kore ve Almanya almıştır. Bu 3 ülkenin toplam plastik hammadde ithalatımızdan toplam % 33 pay aldığı görülmektedir. Plastik Hammadde İthalatı Yaptığımız İlk 10 Ülke 2013 2014/6 ÜLKELER 1000 Ton Milyon Dolar ÜLKELER 1000 Ton Milyon Dolar Suudi Arabistan 991 1.592 Suudi Arabistan 511 848 Almanya 448 1.092 Güney Kore 303 580 Belçika 403 815 Almanya 219 556 Güney Kore 397 758 Belçika 186 375 ABD 355 532 Fransa 177 299 İtalya 220 505 İran 181 298 İran 323 505 İtalya 116 273 Fransa 280 493 Hollanda 112 255 Hollanda 201 468 İspanya 130 234 İspanya 226 427 ABD 142 218 10 Ülke 3.844 7.187 10 Ülke 1.015 1.775 Diğerleri 2.212 3.792 Diğerleri 511 848 PLASTİK HAMMADDE İHRACATI: 2014 yılının ilk 6 ayında 344 bin ton ve 591 milyon dolarlık plastik hammadde ihraç edilmiş olup ihracatın yıl sonunda 689 bin tona ve 1,2 milyar dolara erişmesi beklenmektedir. 11
Plastik Hammadde İhracatı ÜLKELER İTİBARİYLE PLASTİK HAMMADDE İHRACATI : Türkiye 100 ün üzerinde ülkeye plastik hammadde ihracatı yapmakta olup, 10 ülke toplam ihracattan 2014 yılının ilk 6 ayında miktar ve değer bazında % 54 düzeyinde pay almıştır. 2014 yılında Almanya, İtalya ve Mısır plastik hammadde ihracatımızda ilk 3 sırada yer almıştır. Plastik Hammadde İhracatının ülkelere Dağılımı 2013 2014 / 6 ÜLKELER 1000 TON Milyon Milyon ÜLKELER 1000 TON Dolar Dolar Almanya 49 105 Almanya 32 62 Rusya Fed. 30 73 İtalya 35 56 İtalya 39 67 Mısır 27 39 Mısır 43 60 Rusya Fed. 15 38 İran 20 55 Bulgaristan 23 25 Bulgaristan 41 45 Irak 11 22 Azerbaycan 23 43 İran 7 21 Israil 24 37 Azerbaycan 11 20 Yunanistan 26 32 Israil 13 20 Irak 15 32 Romanya 11 17 10 Ülke 311 549 10 Ülke 185 320 Diğerleri 280 479 Diğerleri 159 271 Toplam 591 1.028 Toplam 344 591 PLASTİK HAMMADDE DIŞ TİCARET BİRİM FİYATLARI : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik hammadde ortalama ithal fiyatı 1,85 $ / kg olarak gerçekleşmiş ve 2013 yılı ortalamasına kıyasla % 1,9 artmıştır. Aynı dönemde plastik hammadde ortalama ihraç fiyatının 1,72 $ / kg olarak gerçekleştiği ve 2013 yılına kıyasla % 1,2 gerilediği görülmektedir. 2014 yılının ilk 6 ayında Türkiye nin, plastik hammadde ortalama ithal fiyatı, ihracat fiyatının % 8 üzerinde gerçekleşmiştir. 12
Plastik Hammadde Ortalama Birim Dış Ticaret Fiyatları ($/Kg) PLASTİK HAMMADDE GENEL ARZ VE TALEP DENGESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ ( MİKTAR BAZINDA ) : 2014 yılının ilk 6 ayında plastik hammaddelerde toplam olarak ; Üretim 507 bin ton, ithalat 3,1 milyon ton, ihracat 344 bin ton, yurtiçi tüketim 3,3 milyon ton ve dış ticaret açığı da 2,75 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Yılın kalan aylarında da aynı trendle devam etmesi halinde 2014 yılı sonunda ; üretimin 2013 yılı düzeyinde 1 milyon 14 bin tona, ithalatın 6,2 milyon tona, ihracatın 689 bin tona, yurtiçi tüketimin 6,5 milyon tona ve dış ticaret açığının da 5,5 milyon tona çıkması beklenmektedir. Plastik Hammaddelerde Arz vetalep Dengesi ( 1000 ton ) 2013 2014 / 6 2014 / T % Artış Tahmini 2014/2013 Üretim 1.014 507 1.014 0,0 İthalat 6.056 3.093 6.186 2,1 İhracat 591 344 689 16,5 Yurtiçi Tüketim 6.479 3.256 6.511 0,5 Dış Ticaret Açığı -5.465-2.749-5.497 0,6 İhracat / Üretim ( % ) 58 68 68 İthalat / Yurtiçi Tüketim ( % ) 93 95 95 İhracat / İthalat ( % ) 10 11 11 Bu durumda 2014 yılı sonunda ve 2013 yılına kıyasla miktar bazında : üretimin aynı düzeyde kalması, ithalatın % 2,1, ihracatın % 17, yurtiçi tüketimin % 0,5 ve dış ticaret açığının % 0,6 artması beklenmektedir. Diğer taraftan 2014 sonunda plastik hammadde de miktar bazında ; üretimin % 68 inin ihraç edileceği, ihracatın ithalatı karşılama oranının % 11 olarak gerçekleşeceği, yerli üretimin % 68 inin ihraç edilirken yurt içi talebin % 95 inin ithalatla karşılanacağı ve toplam hammadde arzının içinde yerli üretim payının % 14 e çıkacağı tahmin edilmektedir. 13
www.plasfed.org.tr