2(3): 47-46 (2008) DOI: 10.313/jfscom.mug.200740 Journal of FisheriesSciences.com ISSN 1307-234X 2008 www.fisheriessciences.com RESEARCH ARTICLE ARAŞTIRMA MAKALESİ KEMER BARAJ GÖLÜ NÜN (AYDIN) MAKROBENTİK (Oligochaeta,Chironomidae) FAUNASI Seray Yıldız, Ayşe Taşdemir, Süleyman Balık, M. Ruşen Ustaoğlu Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü, İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı, Bornova, İzmir Özet: Aydın İli sınırlarında bulunan Kemer Baraj Gölü nün bentik faunasının tespit edilebilmesi amacıyla, Aralık 2004 ve Kasım 200 tarihleri arasında aylık periyotlarla arazi çalışması yapılmıştır. Gölde saptanan toplam istasyondan Ekman - Birge Grab ile örnekler alınmıştır. Yapılan bentoz örneklemeleri sonucunda Oligochaeta dan 10 ve Chironomidae familyasından da 2 olmak üzere toplam 12 takson saptanmıştır. Bentik makroomurgasızlara ait diğer canlı gruplarından örneklere rastlanmamıstır. Kantitatif analizler sonucunda, gölde metrekarede ortalama 36 birey tespit edilmiştir. En kalabalık grubu oluşturan Oligochaeta ortalama 498 birey/m 2 ile Chironomidae familyası ise 38 birey/ m 2 ile temsil edilmiştir. Toplam 6428 bireyin örneklendiği bentik faunada, Oligochaeta grubunun % 92.72 lik bir payla dominant olduğu gözlemlenmektedir. Chironomidae grubu ise % 7.28 lik bir varlık göstermiştir. Tespit edilen bu grupların istasyonlara göre yüzde dağılımları incelendiğinde, 1 numaralı istasyonun (% 73.96) en zengin, 4. istasyonun (% 2.12) en zayıf istasyon olduğu görülmektedir. Baraj gölü bentozu kalitatif açıdan zengin, kantitatif açıdan (36 birey/m 2 ) ise fakirdir. Chironomidae familyası içinde genelde verimsiz göllerde bulunan Procladius (Holotanypus) sp. nin tespit edilmesi gölün bentik fauna açısından oligotrof karakterde olduğunu göstermektedir. Tespit edilen türlerin tümü göl için ilk defa kayıt edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Makrofauna, Bentoz, Kemer Baraj Gölü, Aydın, Türkiye Correspondence to: Dr. Seray YILDIZ, E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü, İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı, 3100 Bornova, İzmir -TÜRKİYE Tel: (+90 232) 388 0110 /1718 Fax: (+90 232) 388 368 E-mail: seray.yildiz@ege.edu.tr 47
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Abstract: Macrobenthic Fauna (Oligochaeta, Chironomidae) of Kemer Dam Lake (Aydın) In order to detect the distribution of Macrobenthic fauna of Kemer Dam Lake, Aydın province, monthly samples were collected between December 2004 and November 200. The samples were taken from stations by an Ekman-Birge Grab. As a result of study, totally 12 taxa 10 from Oligochaeta and 2 from Chironomidae were determined. According to the quantitative analyses, 36 individuals in m² on an average in lake. Oligochaeta, the most crowded group, was represented by 498 ind/ m² and Chironomidae was represented by 38 ind/ m². In the benthic fauna (totally 6428 individuals) Oligochaeta is the dominant group (92.72 %). Chironomidae was represented with a rate of 7.28 %. When the percentage of these groups according to the stations were compared, station 1 was the richest (73.96 %) and stations 4 was the poorest (2.12 %). The benthos of dam lake was rich in qualitative aspect while poor quantitatively (36 ind/ m²). In addition, finding of Procladius (Holotanypus) sp., which is an indicator species of oligotrophic lakes, indicates that benthos of Kemer Dam Lake can be determined as oligotrophic class. All of the species are firstly recorder fort his dam lake. Keywords: Macrofauna, benthos, Kemer Dam Lake, Aydın, Turkey Giriş Baraj gölleri gelişmekte olan ülkelerde enerji ihtiyacı, sulama suyu ve taşkından korumak amaçları ile kurulmaktadır. Baraj gölleri termik ve nükleer santrallere göre çevresel etkileri bakımından daha çok ön plana çıkmıştır. Türkiye'de bu amaçlarla 700'e yakın baraj ve 00'ün üzerinde hidro-elektrik santral kurulmuştur (Anonymous 1992). Tatlı sularımızın bentik faunasının tespiti konusunda ilk çalışma Geldiay (1949) tarafından Çubuk Barajı ve Emir Gölü nde yapılmıştır ve bu göllerin makro ve mikrofaunası incelenmiştir. Daha sonra çeşitli araştırıcılar tarafından ülkemizdeki baraj göllerinin bentik faunasıyla ilgili çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Kırgız (1988), Seyhan Baraj Gölü bentik hayvansal organizmaları ve bunların nitel ve nicel dağılımlarını incelemiş ve Balık ve ark. (1996), Tahtalı Baraj Havzasındaki akuatik faunanın incelenmesine yönelik Ahiska (1999), Kesikköprü (Ankara) Baraj Gölünde bentik organizma türleri ve mevsimsel değişimleri ile ilgili bir çalışma yapmıştır. Balık ve ark. (2004), Buldan Baraj Gölü nün bentik faunası üzerine bir çalışma yapmışlardır. Yıldız ve Balık (200), Taşdemir ve Ustaoğlu (200), Göller Bölgesi içsularında dağılım gösteren oligoket ve chironomidlerin belirlenmesi amacıyla 12 adet baraj gölünde (Yapraklı, Kızıllar- Çavdır, Karamanlı, Uluborlu, Karacaören-I, Selevir, Seyitler-Gebiciler, Altınapa, May, Apa, Bademli, Örenler-Akharım Barajları) çalışma yapmışlardır. Ayrıca, Yıldız ve Balık (2006) ında Topçam Baraj Gölü çalışmaları mevcuttur. Daha önce Kemer Baraj Gölünde yapılmış bentoz belirlemeye yönelik çalışmaya rastlanmamış olması göz önüne alındığında bu çalışma ile, Kemer Baraj Gölü nün bentik faunasının nitel ve nicel özelliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Materyal ve Metod Çalışmanın yapıldığı Kemer Baraj Gölü (Bozdoğan Barajı), 37º 32' 8" Kuzey ve 28º 32' 48" Doğu koordinatlarında, Aydın İli Bozdoğan İlçesi sınırları dahilindedir. DSİ tarafından sulama, taşkın kontrolü ve enerji amacıyla 194-198 yılları arasında beton ağırlıklı tipte yapımı tamamlanarak su toplanmaya başlanmıştır. Baraj Gölü nün normal su kotundaki göl alanı 14.7 km 2 ve göl hacmi 44 hm 3 (DSİ, 200 )tür. Gölü besleyen kaynaklar Değirmen, Deli, Sarhoş, Bağ, Yeni, Mortuma ve Keklik Dereleri dir. Gölden ise Akçay akarsuyu çıkmaktadır (Şekil 1). Birinci istasyon setin hemen yakınındaki bölgede olup, gölün kuzey-batı kesiminde yer almaktadır. Derinlik 1 m(min)- 3 m (mak) arasında değişmektedir. İkinci istasyon gölün orta kesiminde olup, derinliği 14 m (min)-8 m (mak) arasındadır. Üçüncü istasyon gölün güney-doğu kesiminde boğaza yakın bir konumda olup derinliği minimum 11 m, maksimum 3 metredir. Dördüncü istasyon ise dar bir geçitle ana havzaya bağlanan gölün en sığ bölgesi olup, Eylül, Ekim ve Kasım aylarında su çekilmesi gözlenen bu istasyonda derinlik 1,6 metre ile 30 metre arasında değişmektedir. Beşinci istasyon birinci ve ikinci 48
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) istasyonlar arasında olup alabalık kafeslerinin bulunduğu bölgededir. Gölün biyotik ve abiyotik faktörlerini değerlendirebilmek için seçilen beş istasyondan alınan su örneklerinin bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenmiştir. Yapılan fizikokimyasal analizler arazi çalışmaları sırasında yerinde ölçülmüştür. Bu kapsamda su sıcaklığı ±0,1ºC hassasiyetli cıvalı termometre ile çözünmüş oksijen miktarı (ÇO), WTW Oxi 330 model oksijenmetre ile mg/lt olarak, suyun ph sı WTW ph 330 model ph-metre ile belirlenmiştir. Suyun elektrik iletkenliği (EC) YSI 30 model kondüktivimetre ile µs cm ölçülmüştür (Tablo 1). Bentoz örnekleri Ekman Birge Grab ile toplanmıştır. Alınan örnekler 00 µm göz açıklığındaki elekten geçirilmiştir. Arazide % 4 lük formolde fikse edilen biyolojik örnekler laboratuarda bol su ile yıkanıp ayıklandıktan sonra %70 lik alkolde saklanmaktadır. Ayıklanan örneklerin preparasyonu yapıldıktan sonra stereomikroskop ve binoküler mikroskop kullanılarak tayinleri gerçekleştirilmiştir. Sistematik gruplara göre sınıflandırılan bu materyallerin cins, tür ve alttür tayinlerinde, Oligochaeta için, Brinkhurst ve Jamieson (1971), Kathman ve Brinkhurst (1998), Sperber (190), Timm (1999), Chironomidae için Şahin (1991) ve Klink ve Pilot (2003) dan yararlanılmıştır. Şekil 1. Kemer Baraj Gölü ve çalışma istasyonları. Figure 1. Kemer Dam-Lake and stations studied. 49
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Tablo 1. Kemer Baraj Gölü nün dip suyu sıcaklık, ph, çözünmüş oksijen ve elektrik iletkenlik parametrelerinin istasyonlara göre aylık değerleri. Table 1. Sıcaklık (C ) ph Ç.Oksijen (mg/l) E. İletkenlik Monthly values of deep water temperature, ph, dissolved oxygen and electrical conductivity by stations in Kemer Dam-Lake. İst. Ara Oca Şub M N M H T A E E K 1 13.9 10.8 9.9 9.1 9, 9,4 10,3 9,9 11,3 23,0 17. * 2 14.0 11.2 9.9 9.1 9.8 9.1 9. 9.4 11.2 * 17.7 * 3 * 10.9 9.9 9.0 9.3 9.4 10.1 12.6 10. 23.0 17.7 * 4 * 9.0 * 9.4 9.6 11.4 17.4 2.9 27.9 * * * 12.4 10.7 9.9 9.1 9.4 9.8 10.3 12.2 10. 23.0 17.6 * 1 7.91 8.60 8.3 8.86 8.6 8.39 8.33 8.26 8.30 8.90 9.03 * 2 8.18 8. 8.3 8.18 8.79 8.16 7.98 8.1 7.94 * 7.70 * 3 * 8.64 8.38 8.60 8.6 8.26 8.31 8.31 8.27 8.8 8.81 * 4 * 8.63 * 8.7 8.6 8.28 8.63 8.32 8.2 * * * 7.79 8.7 8.38 9.01 8.6 8.41 8.22 8.3 8.26 9.03 8.97 * 1 8.4 9.2 9.9 9.8 9.0 7.0 7.3 3.3 3.2 4.3 8. * 2 8.2 9.6 10.1 9.9 8.2 6.4 6.0.0 1.8 * 8.3 * 3 * 10.0 10.2 9.8 8.1.8 7.2. 2. 4.7 9.0 * 4 * 10.2 * 9. 8.0 7.4 7.0 7.4 7.8 * * * 1.8 8.9 10.1 9.9 8.7 7.3 7.8 6.1 6.6 3.7 8. * 1 304 279 188 247 28 301 273 10 496 79 90 * 2 293 296 188 182 270 320 321 631 06 * 88 * 3 * 282 186 248 29 307 369 479 49 9 98 * 4 * 279 * 243 262 312 324 43 28 * * * 28 27 182 23 23 31 281 413 480 81 89 * * Örnek alınamadı. Bulgular ve Tartışma Kemer Baraj Gölü nde yapılan bentoz örneklemeleri sonucunda Oligochaeta dan 10 ve Chironomidae familyasından da 2 olmak üzere toplam 12 takson saptanmıştır (Tablo 2). Tespit edilen taksonların örnekleme lokalitelerine göre dağılımları dikkate alındığında. en fazla taksonun (7) istasyon 1 de olduğu görülür. Bunu sırasıyla. 6 takson ile istasyon 3 ve takson ile istasyon 2, 4 takson ile istasyon 4 takip ederken, en fakir lokalite 3 takson ile istasyon olmuştur (Tablo 2). Kemer Baraj Gölü nde yapılan örneklemeler sonucunda tespit edilen türlerin örnekleme tarihlerine göre dağılımları dikkate alındığında, en fazla taksona Ocak 200 te (6 takson) rastlanırken, en az taksona ise Aralık 2004, Mayıs, Haziran ve Eylül 200 te (2 takson) bulunmuştur (Tablo 3). Kantitatif analizler sonucunda, metrekarede ortalama 36 birey tespit edilmiştir (Tablo 4). En kalabalık grubu oluşturan Oligochaeta ortalama 498 birey/m 2 ile Chironomidae familyası ise 38 birey/ m 2 ile temsil edilmiştir. Yapılan örneklemeler dikkate alındığında, Nisan 200 te bentik omurgasızların miktarının mak- 460
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) simuma (1041 birey/ m 2 ) ulaştığı saptanmış olup, en düşük birey sayısına ise Kasım 200 te (4 birey/m 2 ) rastlanılmıştır (Tablo 4). Toplam 6428 bireyin örneklendiği bentik faunada, Oligochaeta grubunun % 92.72 lik bir payla dominant olduğu gözlemlenmektedir. Chironomidae grubu ise % 7.28 lik bir varlık göstermiştir. İstasyonlar bazında düşünüldüğünde, en verimli istasyonun % 73.96 ile 1 numaralı istasyon olduğu, bunu % 14.63 ile 2. istasyonun izlediği görülmektedir. Bunları %.04 ile istasyon, % 4.2 ile 3. istasyon ve % 2.12 ile istasyon 4 izlemektedir (Şekil 2). Tablo 2. Kemer Baraj Gölü nde tespit edilen bentik taksonların istasyonlara göre dağılımı. Table 2. Distribution of determined benthic taxa according to stations in Kemer Dam-Lake. ANNELIDA OLIGOCHAETA Tubificidae Taksonlar İstasyonlar 1 2 3 4 Tubifex tubifex (Müller,1774) + + + + Limnodrilus hoffmeisteri (Claperede,1862) + + + + + Limnodrilus udekemianus (Claperede,1862) + + Limnodrilus profundicola (Verrill, 1871) + Ilyodrilus templetoni (Southern, 1909) + Potamothrix hammoniensis (Michaelsen,1901) + + + Potamothrix bavaricus (Öschman,1913) + Potamothrix bedoti ( Piguet, 1913) + Psammoryctides deserticola (Grimm,1877) + Naididae Nais pardalis Piguet, 1906 + INSECTA DIPTERA Procladius (Holotanypus) sp. + + + Polypedilum aberrans Chernovski, 1949 + + 461
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Tablo 3. Kemer Baraj Gölü nde tespit edilen bentik taksonların aylık dağılımları. Table 3. Monthly distribution of benthic taxa determined in Kemer Dam-Lake. Taksonlar 12/0 4 1/0 2/0 3/0 4/0 /0 Aylar ANNELIDA OLIGOCHAETA Tubificidae Tubifex tubifex + + + + + + + + + + + + Limnodrilus hoffmeisteri + + + + + + + + Limnodrilus udekemianus + + + Limnodrilus + profundicola Ilyodrilus + templetoni Potamothrix hammoniensis + + + Potamothrix + bavaricus Potamothrix + bedoti Psammoryctid + es deserticola Naididae Nais pardalis + INSECTA DIPTERA Procladius + + + + + + + + + (Holotanypus) sp. Polypedilum aberrans + + + 6/0 7/0 8/0 9/0 10/0 11/0 462
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Tablo 4. Kemer Baraj Gölü nün dip fauna elemanlarının aylık populasyon durumu. Table 4. Monthly population density of deep fauna of Kemer Dam-Lake. Aylar Oligochaeta Chironomidae B.S./m 2 % B.S./m 2 % Toplam Aralık 2004 123 100 0 0 123 Ocak 200 267 100 0 0 267 Şubat 28 90.3 27 9.47 28 Mart 418 69.09 187 30.91 60 Nisan 988 94.91 3.09 1041 Mayıs 8 97.94 18 2.06 873 Haziran 837 96.88 27 3.12 864 Temmuz 703 92.87 4 7.13 77 Ağustos 739 94.26 4.74 784 Eylül 69 100 0 0 69 Ekim 98 78.40 27 21.60 12 Kasım 27 60 18 40 4 Ortalama 498 92.72 38 7.28 36 Bulunma oranı (%) 80 60 40 A Birey sayısı/m 2 1200 1000 800 600 400 B 20 200 0 1 2 3 4 0 A O Ş M N M H T A E E K İstasyonlar Aylar Şekil 2. A- Bentik Omurgasızların istasyonlara göre bulunma oranları; B- Bentik Omurgasızların Aylara Göre Dağılımı. Figure 2. A- Existence ratio of benthic invertebrates by stations; B- Distribution of benthic invertebrate taxa by months. Giriş kısmında verilen Baraj gölleri ile yapılmış olan bazı çalışmaları tek tek ele alacak olursak; Geldiay (1949), Çubuk Barajı ve Emir Gölü nün makro ve mikro faunasına yönelik yapmış olduğu inceleme sonucunda, Emir Gölü nün ötrof, Çubuk Barajı nın ise oligotrof göl tiplerine girdiğini; Emir Gölü dip faunasında oligochaeta grubundan sadece Criodrilus lacuum, chironomidae familyasından Chironomus plumosus ve Endochironomus bryozoarum türlerinin oluşturduğunu, Çubuk Barajı bentosunun ise zengin bir fauna ve floraya sahip olmadığını ve burada özellikle Chironomus plumosus türünün bulunduğunu, oligochaeta grubundan herhangi bir bireye rastlanılmadığını bildirmiştir. 463
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Kırgız (1988), Seyhan Baraj Gölü bentik hayvansal organizmaların nitel ve nicel dağılımlarını incelemiş, Chironomidae familyasından 14, oligochaeta grubundan 2 olmak üzere toplam 16 takson bildirmiştir. Tespit edilen tür oranına ve ekolojik özelliklerine göre Seyhan Baraj Gölü mezotrof olarak belirlenmiştir. Balık ve ark. (1996), Tahtalı Baraj Havzasındaki akuatik faunanın incelenmesine yönelik çalışmalarında Oligochaeta sınıfından Tubificidae ve Lumbricidae familyalarına ait birer birey bulunmuş, fakat ayrıntılı tür tayini yapılmamıştır. Aynı şekilde Insecta sınıfından 32 familyaya ait 1 takson saptanabilmiş, ancak Chironomidae familyasından tür bildirilmemiştir. Ahiska (1999), Kesikköprü (Ankara) Baraj Gölünde bentik organizma türleri ve mevsimsel değişimleri ile ilgili bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmaya göre, Chironomidae familyasından 10, Oligochaeta sınıfından 1(Tubifex tubifex) tür tespit etmiş olup, Chironomidae familyası içinde en yüksek oranda Chironomus plumosus türünü saptamış ve gölü oligotrofik olarak değerlendirmiştir. Balık ve ark. (2004), Buldan Baraj Gölü nün bentik faunası üzerine bir çalışma yapmışlar ve Oligochaeta dan 6, Chironomidae familyasından 3 tür tespit etmişlerdir. Tespit edilen türlerin nitel ve nicel değerlendirmeleri sonucunda gölün ötrofik düzeyde olabileceğini bildirmişlerdir. Taşdemir ve Ustaoğlu (200), Göller Bölgesi nde araştırılan 12 baraj ve 1 gölet in incelenmesi sonucunda, Chironomidae familyasına ait 12 takson saptanmıştır. Tespit edilen taksonlar içerisinde Chironomus plumosus ve Chironomus tentans ın en fazla rastlanan türler olduğunu bildirmişlerdir. Yıldız ve Balık (200), Göller Bölgesi içerisinde yer alan 12 baraj ve 1 gölet in Oligochaeta sınıfını incelemişler ve toplam 13 tür tespit etmişlerdir. Tubifex tubifex ve Limnodrilus hoffmeisteri en fazla tespit edilen türler olduğunu rapor etmişlerdir. Yıldız ve Balık (2006), Topçam Baraj Gölü nün bentik faunası ile ilgili araştırmaları sonucunda 9 u Tubificidae 2 si Naididae familyasına ait olmak üzere toplam 11 oligoket türü tespit etmişlerdir. Tespit edilen türler içerisinde Limnodrilus hoffmeisteri dominant tür olup, göldeki bentik komönitesinin %64,64 ünün oligochaeta grubunun oluşturduğunu saptamışlardır. Yapılan çalışmalar sonucunda, bu göllerin genelde profundal faunasının Oligochaeta ve Chironomidae olmak üzere 2 grup tarafından temsil edildiği saptanmış, bunlar içerisinde de Oligochaeta sınıfından Tubifex tubifex ve Limnodrilus hoffmeisteri, Chironomidae familyasından Chironomus plumosus türlerinin en sık tespit edilen türler olduğu görülmektedir. Kemer Baraj Gölü profundal faunasının büyük çoğunluğunu % 92.72 ile Oligochaeta grubu oluşturmaktadır. Chironomidae familyası ise % 7.28 ile temsil edilmektedir. Aynı şekilde takson sayısı bakımından da Oligochaeta (10 takson) grubu Chironomidae (2 takson) grubuna göre daha baskındır. Baraj Gölü nde yapılan örnekleme çalışmasında Naididlere oranla Tubificidae familyası (Oligochaeta) üyelerinin daha fazla bulunduğu dikkati çekmektedir. Bunu da baraj gölünün vejetasyondan yoksun ve sedimentinin daha çok çamurlu - detrituslu olmasına bağlayabiliriz. Çalışmamızda dominant tür olarak tespit edilen Limnodrilus hoffmeisteri türü biyolojik olarak organik pollusyonun ve ötrofik şartların indikatörü olarak bilinmektedir (Timm,1970). Tubifex tubifex türü de aynı özelliklere sahiptir ve birlikte aynı ortamlarda daha sık bulunurlar (Brinkhurst, 1969). Baraj ortamları daha çok nehir sisteminin yavaş ve durgunlaşan habitatlarıdır ve akıntı fazla olmadığından organik çöküntülerle birlikte kirlenme daha fazla olmaktadır. Tubificidae türlerinin böyle ortamları tercih etmelerinden dolayı, çalışma bölgesindeki şartlar onların yaşam şartlarına uygundur. Sonuç Baraj gölünün kalitatif açıdan zengin, kantitatif açıdan (m 2 de 36 birey) ise fakir olması ayrıca Chironomidae familyası içinde genelde verimsiz göllerde bulunan Procladius (Holotanypus) sp. nin tespit edilmesi, buna karşın genelde baraj göllerinde yaygın olan ve ötrofik göllerin indikatörü konumunda olan Chironomus plumosus türünün bulunmayışı gölün bentik fauna açısından oligotrof karakterde olduğunu göstermektedir. 464
Yıldız ve ark., 2(3): 47-46 (2008) Kaynaklar Ahıska, S., (1999). Kesikköprü (Ankara) Baraj Gölü nde Bentik Organizma Türleri ve Mevsimsel Değişimleri, Doktora tezi, Danışman Yurdakulol, E., Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Anonymous, (1992). Türkiye'deki Barajlar ve Hidroelektrik Santraller, DSİ, Ankara. Balık, S., Ustaoğlu, M. R., Sarı, H. M., (1996). Tahtalı Baraj Havzasındaki (Gümüldür- İzmir) Akuatik Faunanın İncelenmesi, E.Ü. Araş Fonu No: 92/FEN/03, Bornova- İZMİR, 3 s. Balık, S., Ustaoğlu, M. R., Özbek, M., Taşdemir, A.,Yıldız, S., (2004). Buldan Baraj Gölü nün (Denizli, Türkiye) Bentik Faunası, E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 21(1-2): 139-141. Brinkhurst, R. O., (1969). The Fauna of Pollution.- In: D.V. ANDERSON (ed.), The Great Lakes as an Environment. Great Lake Institute University of Toronto, Toronto: 97-11. Brinkhurst, R. O., Jamieson, B.G.M., (1971). Aquatic Oligochaeta of the World, Univ. of Toronto. Pp: 860. Geldiay, R., (1949). Çubuk Barajı ve Emir Gölü nün Makro ve Mikro Faunasının Mukayeseli İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası, 2, Pp: 106. Karaşahin, B., Yıldırım, M.Z., (2001). Karacaören I Baraj Gölü'nün Bentik Faunası Üzerine bir Çalışma, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, (2): 214-231. Kathman, R.D., Brinkhurst, R.O., 1998. Guide to The Freshwater Oligochaetes of North America, Aquatic Resources Center, Tennessee, USA, Pp: 264. Kırgız, T., 1988, Seyhan Baraj Gölü Bentik Hayvansal Organizmaları ve Bunların Nitel ve Nicel Dağılımları, DOĞA TU. Zooloji Dergisi, 12(3): 231-24. Klink, A.G., Moller Pillot, H.K.M. 2003. Chironomidae larvae. Key to the Higher Taxa and Species of the Lowlands of Northwestern Europe. World Biodiversity Database, CD-ROM Series. Expert Center for Taxonomic Identification, University of Amsterdam. Sperber, C., 190. A Guide for the Determination of European Naididae, Zool. Bidrag, Uppsala Bd, 29, Pp: 78. Şahin, Y. (1991). Türkiye Chironomidae Potamofaunası, TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Grubu Proje No: TBAG 869, 88 s. Timm, T., 1970. On the Fauna of Estonian Oligochaeta. Pedobiologia, Bd. 10, 2-78. Timm, T., 1999, A Guide to the Estonian Annelida. Naturalist s Handbooks 1, Estonian Academy Publishers, Tartu- Tallinn, pp. 208. Taşdemir, A., Ustaoğlu, M.R., (200). Göller Bölgesi İçsularının Chironomidae ve Chaoboridae (Diptera) Faunasının Taksonomik Yönden İncelenmesi, E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, 22(3-4): 377-384. Yıldız, S., Balık, S., (200). The Oligochaeta (Annelida) Fauna of the Inland Waters in the Lake District (Turkey), E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences, 22(1-2): 16-172. Yıldız, S., Balık, S., (2006). The Oligochaeta (Annelida) Fauna of Topçam Dam-Lake (Aydın, Turkey), Turkish Journal of Zoology, 30: 83-89. 46