13
Editörler: Prof. Dr. Özcan Demirel - Prof. Dr. Zeki Kaya EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ ISBN 978-605-318-636-6 DOI 10.14527/9786053186366 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2017, PEGEM AKADEMİ Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye de kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000 in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere http://pegem.net adresinden ulaşılabilmektedir. 1. Baskı: Eylül 2006, Ankara 13. Baskı: Şubat 2017, Ankara Yayın-Proje: Özlem Sağlam Dizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek Kapak Tasarımı: Pegem Akademi Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA (0312 394 55 91) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 26687 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50-430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24-434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net
ÖN SÖZ Pegem Akademi Yayıncılık, Eğitim Bilimi alanında uzman yayıncı olmayı temel ilke olarak benimsemiş ve bu ilke doğrultusunda yeni ve özgün yapıtlar ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaca ulaşmada ekip yaklaşımını temele almış ve büyük bir yazar ordusu oluşturmaya başlamıştır. Bu bağlamda, Eğitim Bilimine Giriş kitabı çok yazarlı bir yapıt olarak hazırlanmıştır. Yazar kadro, uzmanlık alanlarına ve farklı üniversitelerden oluşlarına göre belirlenmiş ve bu yapıtın ortaya çıkması kısa bir sürede gerçekleşmiştir. Eğitim Bilimine Giriş (EBG), eğitim fakültelerinin yeniden yapılanması sonucunda ders programlarında yer almış yeni bir derstir. Öğretmenliğin bir meslek olarak kabul edilmesi, öğretmenlik mesleğinin çok değişik yönlerinin bulunması ve her şeyden önemlisi de öğretmenin rolünün 21. yüzyılda değişmeye başlaması öğretmenlik mesleği açısından çok önemli belirlemeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Eğitim Bilimi ve özellikle de öğrenme psikolojisi alanlarındaki yeni gelişmeler öğretmenliği ve sınıf içi uygulamaları etkilemekte ve değişimi hızlandırmaktadır. Tüm bu değişim ve gelişimlerin ders kitaplarına yansıtılması olası görülmemekte; ancak ipuçları verilmeye çalışılmaktadır. Bu bağlamda hazırlanan Eğitim Bilimine Giriş kitabı farklı söylem ve sunumla siz değerli okuyucuların yararına sunulmuştur. EBG nin yayına hazırlanmasında ekip yaklaşımı anlayışının tüm kurallarına uyulmasına; kitabın biçim, içerik ve teknik özellikleri açısından son yıllardaki yeni anlayışa ve gelişmelere uygun olarak hazırlanmasına özen gösterilmiştir. Farklı üniversitelerden oluşturduğumuz yazar kadrosu ile bu dersin kur tanımına uygun bir yapıtı ortaya koymak ve bu alanda iyi bir örnek vermek amacıyla gereken önem ve özen gösterilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın öğretmen adaylarına ve hâlâ öğretmen olarak çalışanlara az da olsa katkı getirmesi yazar kadrosunu mutlu kılacaktır. Eğitim Bilimi alanındaki yeniliklerin ve çağdaş düşüncelerin yansımaları olarak ortaya çıkan bu yapıtların ülke genelinde yaygınlaşması ve kabul görmesi sizin ilginiz ve tercihinizle sağlanacaktır. Bugüne kadar verdiğiniz desteğe ve güvene teşekkür ediyor, çalışmalarımıza ivme katan görüş ve önerilerinizin devamını diliyoruz. Ankara, Şubat 2017 Editörler: Prof. Dr. Özcan DEMİREL Prof. Dr. Zeki KAYA
BÖLÜMLER ve YAZARLARI 1. Bölüm: Eğitimle İlgili Temel Kavramlar Prof. Dr. Özcan Demirel, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi 2. Bölüm: Türkiye deki Eğitimin Tarihsel Gelişimi Prof. Dr. Erdoğan Başar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi 3. Bölüm: Eğitimin Felsefi Temelleri Yrd. Doç. Dr. Muammer Ergün, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. Bölüm: Eğitimin Psikolojik Temelleri Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi 5. Bölüm: Eğitimin Toplumsal Temelleri Doç. Dr. Vural Hoşgörür, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi 6. Bölüm: Eğitimin Ekonomik Temelleri Doç. Dr. C. Ergin Ekinci, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi 7. Bölüm: Eğitimin Hukuksal Temelleri Yrd. Doç. Dr. Abidin Dağlı, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi 8. Bölüm: Eğitim Bilimlerinde Yöntem Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Prof. Dr. Selahattin Gelbal, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi 9. Bölüm: Eğitimin İşlevleri Doç. Dr. Vural Hoşgörür, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Doç. Dr. Nuray Taştan, Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi 10. Bölüm: Türk Eğitim Sistemi Doç. Dr. Şükrü Ada, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi 11. Bölüm: Bir Meslek Olarak Öğretmenlik Doç. Dr. Kasım Kıroğlu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi 12. Bölüm: Öğretmenlik Mesleği ve Öğretmen Yetiştirmede Gelişmeler ve Yenilikler Prof. Dr. Ahmet Mahiroğlu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi
İÇİNDEKİLER Ön söz... iii Bölümler ve Yazarları...iv İçindekiler...v 1. Bölüm EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR (ss: 1-22) Prof. Dr. Özcan DEMİREL Prof. Dr. Zeki KAYA Giriş...3 Kültür...3 Eğitim...5 İnsan...6 Yaşantı...7 Süreç...7 Davranış...8 İnformal Eğitim...9 Formal Eğitim...10 Örgün Eğitim...11 Yaygın Eğitim...11 Halk Eğitimi...12 Hizmet İçi Eğitim...13 Eğitim Programı...13 Program Geliştirme...15 Özet...16 Değerlendirme Soruları...19 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...21
vi Eğitim Bilimine Giriş 2. Bölüm TÜRKİYE DEKİ EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ (ss: 23-66) Prof. Dr. Erdoğan Başar Giriş... 25 Eğitim Tarihi... 25 Eski Toplumlarda Eğitim... 27 Eski Türklerde Eğitim... 28 İslamiyet Sonrası Türklerde Eğitim... 30 İslam Eğitiminin Temelleri... 30 İslam Eğitim Kurumları... 33 Medrese Öncesi Eğitim Kurumları... 33 Osmanlı Eğitim Sistemi... 35 Osmanlı Eğitiminde Yenileşme Hareketleri... 46 Eğitim Devrimleri... 52 Özet... 58 Değerlendirme Soruları... 61 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar... 63 3. Bölüm EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ (ss: 67-94) Yrd. Doç. Dr. Muammer ERGÜN Giriş...69 Felsefenin Anlamı...69 Felsefenin İlgi Alanları...71 Eğitim-Felsefe İlişkisi...74 Felsefi Akımlar...75 Başlıca Eğitim Felsefeleri...84 Özet...89 Değerlendirme Soruları...91 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...93
İçindekiler vii 4. Bölüm EĞİTİMİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ (ss: 95-127) Prof. Dr. Zeki KAYA Giriş...97 İnsanın Gelişimi...97 Bedensel Gelişim...99 Bilişsel Gelişim... 101 Ahlak Gelişimi... 103 Psiko-seksüel Gelişim... 105 Psiko-sosyal Gelişim... 106 Gelişimi Etkileyen Temel Etmenler... 109 İnsanın Öğrenmesi... 111 Davranışçı Kuramlara Göre Öğrenme... 112 Bilişsel Alan Kuramlarına Göre Öğrenme... 115 Yapısalcı Kuramlara Göre Öğrenme... 116 Öğrenmeyi Etkileyen Temel Etmenler... 117 Özet... 121 Değerlendirme Soruları... 124 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar... 126 5. Bölüm EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ (ss: 129-160) Doç. Dr. Vural HOŞGÖRÜR Giriş...131 Toplumsal Sosyalleşme ve Toplum...132 Eğitimin Toplumsal Kaynağı...133 Toplumsal Temel Olarak Eğitim Toplum İlişkisi...136 Temel Toplumsal Kurumlar ve Eğitim...138 Toplumsal Olgular Bakımından Eğitim...146 Toplumsal Temel Olarak Kültür ve Eğitim...150 Özet...154 Değerlendirme Soruları...156 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...158
viii Eğitim Bilimine Giriş 6. Bölüm EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ (ss: 161-197) Doç. Dr. C. Ergin EKİNCİ Giriş... 163 Eğitim ve Ekonomi... 163 Eğitimin Ekonomik Rolünün Gelişimi: Tarihsel Bakış... 165 Tüketim ve Yatırım Olarak Eğitim... 169 Eğitimin Bireysel ve Toplumsal Getirileri... 173 Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi... 177 Eğitim ve Kalkınma... 179 Eğitimde Harcama ve Maliyetler... 180 Eğitimin Finansmanı... 185 Özet... 190 Değerlendirme Soruları... 192 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar... 194 7. Bölüm EĞİTİMİN HUKUKSAL TEMELLERİ (ss: 199-236) Yrd. Doç. Dr. Abidin DAĞLI Giriş...201 Devlet ve Eğitim...201 Eğitimin Yasal Dayanağı...206 Eğitim Kurulları...216 Millî Eğitim Temel Kanununa Göre Eğitimin Amaçları ve Temel İlkeleri...220 Türk Millî Eğitimi nin Temel İlkeleri...222 Millî Eğitim Temel Kanununa Göre Öğretmenlik...225 Uluslararası Belgelerde Eğitim...226 Özet...229 Değerlendirme Soruları...232 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...234
İçindekiler ix 8. Bölüm EĞİTİM BİLİMLERİNDE YÖNTEM (ss: 237-279) Prof. Dr. Zeki KAYA Prof. Dr. Selahattin GELBAL Giriş...239 Bilgi Edinme Yolları...239 Bilim...241 Bilimin Özellikleri...243 Bilimsel Yöntemin Aşamaları...245 Bilimsel Araştırma Türleri...246 Araştırma Değişkenlerinin Gruplanması...248 Denence Türleri...249 Araştırma Deseni...250 İç ve Dış Geçerlik...253 İç Geçerlik ve İç Geçerliği Etkileyen Etmenler...253 Dış Geçerlik ve Dış Geçerliği Etkileyen Etmenler...254 Özet...274 Değerlendirme Soruları...276 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...278 9. Bölüm EĞİTİMİN İŞLEVLERİ (ss: 281-306) Doç. Dr. Vural HOŞGÖRÜR Doç. Dr. Nuray TAŞTAN Giriş...283 Toplumsal Açık Bir Sistem Olarak Eğitim...284 Eğitim Sisteminin En Alt Birimi Okul...286 Toplumsal Açık Bir Sistem Olarak Eğitimin Açık İşlevleri...287 Toplumsal Açık Bir Sistem Olarak Eğitimin Gizli İşlevleri...293 Küreselleşmenin (Değişimin) Eğitimin İşlevleri Üzerindeki Etkisi...295 Küreselleşme ve Eğitim...296 Eğitimin İşlevlerini Yerine Getirmesinde Eğitim Yönetimi...298 Özet...301 Değerlendirme Soruları...303 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...305
x Eğitim Bilimine Giriş 10. Bölüm TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ (ss:307-341) Doç. Dr. Şükrü ADA Giriş... 308 Eğitim Sisteminin Yapısı... 309 Millî Eğitim Bakanlığının Kurumsal Yapısı... 322 Türkiye de Eğitimin Genel Sorunları... 326 Türk Millî Eğitiminde Yeni Düzenlemeler... 331 Özet... 337 Değerlendirme Soruları... 339 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar... 341 11. Bölüm BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK (ss:343-372) Doç. Dr. Kasım Kıroğlu Giriş...345 Fark Yaratan Öğretmen ve Rolü...346 Öğretme (İşi) ve Öğretmen...347 Yaratıcılık ve Öğretmen...349 Oyun ve Öğretmen...352 Hayat Kur(dur)mak ve Öğretmen...354 Disiplin ve Öğretmen...354 Güler Yüzlü Ciddiyet...357 İletişim ve Öğretmen...358 Öğrencilere Göre İyi ve Kötü Öğretmen...361 Etkili Öğretmenlik İçin Bazı İpuçları...363 Atatürk ve Öğretmenlik...364 Öğretmen Andı...365 Özet...366 Değerlendirme Soruları...368 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...370
İçindekiler xi 12. Bölüm ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ VE ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE GELİŞMELER VE YENİLİKLER (ss:373-419) Prof. Dr. Ahmet MAHİROĞLU Giriş...375 Öğretmenlerin Statüsü...376 Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesinin Temel İlkeleri...377 Eğitim Amaçları ve Politikası...378 Öğretmenlik Mesleğine Hazırlık...379 Öğretmen Yetiştirme Programları...380 Öğretmen Yetiştirme Kurumları...381 Öğretmenlerin İleri Eğitimleri...382 İstihdam ve Kariyer...384 Öğretmenlik Mesleğine Giriş...384 İlerleme ve Terfi...384 İş Güvencesi...385 Mesleki Kusur Durumunda Uygulanabilecek Disiplin Usulleri..385 Sağlık Muayeneleri...386 Aile Yükümlülüğü Olan Bayan Öğretmenler...386 Yarı Zamanlı Hizmet...387 Öğretmenlerin Hakları ve Sorumlulukları...387 Mesleki Özgürlük...387 Öğretmenlerin Sorumlukları...388 Öğretmenlerin Hakları...389 Öğretmen Yetiştirme Millî Komitesi...390 Öğretmenlik Kariyer Basamakları...392 Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Sınavına Başvuracaklarda Aranacak Şartlar...394 Öğretmen Yetiştirme Programları...395 Öğretmen Yeterlilikleri...401 Öğretmen Yetiştirme Programlarının Akreditasyonu...409 Özet...412 Değerlendirme Soruları...416 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar...419 Yanıt Anahtarları...420
1. BÖLÜM EĞİTİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Prof. Dr. Özcan DEMİREL Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Prof. Dr. Zeki KAYA Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; eğitim ile ilgili temel kavramları tanıyabilecek, eğitim ile ilgili temel kavramları açıklayabilecek, eğitimin değişik tanımlarını yapabilecek, eğitim ile kültür arasındaki ilişkileri açıklayabilecek, eğitim ile ilgili temel kavramların kapsadığı özellikleri sayabilecek, eğitimin farklı biçimlerde tanımlanmasının nedenlerini kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Kültür Eğitim İnsan Yaşantı Süreç Davranış İnformal Eğitim
Eği m ile İlgili Temel Kavramlar 21 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Fidan, Nurettin. Eğitim Psikolojisi, Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi, 1996. 2 Güvenç, Bozkurt. İnsan ve Kültür: Antropolojiye Giriş. Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, 1972. 3 Güvenç, Bozkurt, age. 4 Demirel, Özcan ve Kamile Ün. Eğitim Terimleri. Ankara: Şafak Matbaacılık, 1987. 5 Güvenç, Bozkurt, age. 6 Güvenç, Bozkurt, age. 7 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 8 Fidan, Nurettin, age. 9 Oğuzkan, A. Ferhan. Eğitim Terimleri. Ankara: Gül Yayınevi,1993. 10 Ertürk, Selahattin. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları, 1973. 11 Ozankaya, Özer. Toplumbilime Giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 403, 1977. 12 Fidan, Nurettin, age. 13 Ertürk, Selahattin, age. 14 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 15 Ertürk, Selahattin, age. 16 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 17 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 18 Senemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Ertem Matbaacılık, 1997. 19 Senemoğlu, Nuray, age. 20 Fidan, Nurettin ve Münire Erden. Eğitime Giriş. Ankara: Alkım Yayınevi, (Tarihsiz). 21 Fidan, Nurettin ve Münire Erden, age. 22 Fidan, Nurettin, age.
22 Eği m Bilimine Giriş 23 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 24 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 25 Love, S. Dünyada Yetişkin Eğitimine Toplu Bakış (Çev: Turhan Oğuzkan) Ankara: UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yayını, 1985. 26 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 27 Taymaz, Haydar. Hizmet İçi Eğitim. Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: Eğitim Fakültesi Yayınları No 94, 1982. 28 Oğuzkan, A. Ferhan, age. 29 Demirel, Özcan ve Kamile Ün, age. 30 Demirel, Özcan. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 1999. 31 Demirel, Özcan, age. 32 Demirel, Özcan, age. 33 Turgut. M. Fuat. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları. Ankara: Saydam Matbaacılık, 1993. 34 Demirel, Özcan, age.
2. BÖLÜM TÜRKİYE DEKİ EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ Prof. Dr. Erdoğan Başar Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; eğitimin birey ve toplum yaşamı açısından insanlık tarihinin ilk dönemlerinden başlayarak ne denli önemli olduğunu kavrayabilecek, Türk toplumunun insan yetiştirme düzeninin, ilk dönemlerinden günümüze kadar nasıl bir gelişim gösterdiğini açıklayabilecek, Cumhuriyet döneminde eğitim alanında gerçekleştirilen yenilikleri kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Eğitim Tarihi Eski Toplumlarda Eğitim Eski Türklerde Eğitim İslamiyet Sonrası Türklerde Eğitim İslam Eğitimin Temelleri Osmanlı Eğitim Sistemi Osmanlı Eğitiminde Yenileşme Hareketleri Cumhuriyet Döneminde Türk Eğitim Sisteminde Çağdaşlaşma Eğitim Devrimleri Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Basvurulabilecek Kaynaklar
Türkiye deki Eği min Tarihsel Gelişimi 63 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Kansu, Nafi Atıf. Pedagoji Tarihi. İstanbul: MEB Yay, s.1. 2 Kansu, a.g.e. s.4. 3 Kanad, Halil Fikret. Pedagoji Tarihi. İstanbul: MEB Yay, (4.Basılış), Cilt:1, 1963, s.190. 4 Küken, Gülnihal. İlkçağda Eğitim Felsefesi. İstanbul: Alfa Yay, 2003, s.30. 5 Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1985 e). İstanbul: Kültür Üniversitesi Yay, 1997, s.1. 6 Kanad, a.g.e. s.190. 7 Gökalp, Ziya. Türk Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay, 1977, s.23. 8 Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1985 e). Ankara: A.Ü.Eğitim Fak.Yay, 1985, s.1. 9 Ergün, Mustafa. Türk Eğitim Tarihi. Web, 35 nolu dipnot 10 Üçyiğit, Erkem. Tarih Boyunca Din ve Biz. Ankara: 1968, s.34. 11 Dağ, Mehmet ve Öymen, Hıfzırrahman Raşit. İslam Eğitim Tarihi.Ankara: MEB Yay, s.1 12 Atay, Hüseyin. İslamda Olgun İnsan (İnsan-ı Kamil). Ankara: A.Ü.İlahiyat Fak. Dergisi, 1968, ss.155-171. 13 Yurdaydın, Hüseyin G. İslam Tarihi Dersleri. Ankara: A.Ü.İlahiyat Fak.Yay,1971, s.64. Kazıcı, Ziya. Ana Hatlarıyla İslam Eğitim Tarihi. İstanbul: Bir Yayıncılık, 1983, s.2051. 14 Ahmet Çelebi. İslam Eğitim Öğretim Tarihi. (Çev.Ali Yardım).İstanbul:Damla Yayınevi, 1983, s.s.45. 15 Dağ, a.g.e. s.83. 16 Dağ, a.g.e. s.83. 17 Yurdaydın, a.g.e. s.67. Kazancı, a.g.e. s.35. Dağ, a.g.e. s.86. 18 Ergün, a.g.e. 19 Akyüz, a.g.e. s.40. 20 Unat, a.g.e., s.6 21 Ergin, Osman Nuri. Türk Maarif Tarihi. İstanbul: 1977, Cilt: I-II ss.82-83. 22 Koçer, Hasan Ali. Eğitim Tarihi (İlk Çağ). Ankara: A.E. Eğitim Fak. Yay., 1971, ss. 30-31.
64 Eği m Bilimine Giriş 23 Başgöz, İlhan ve Vilson, Howard E.Türkiye Cumhuriyetinde Eğitim ve Atatürk. Ankara:1968, s.18. 24 Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay, V.Cilt, s.171. 25 Ülküsel, Müstecap. Dobruca ve Türkler. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1966, s.107. 26 Akyüz, a.g.e. s.72. 27 Unat, a.g.e. s.8. 28 Ergin, a.g.e. s.171. 29 Ergin, a.g.e.. s.171. 30 Akyüz, a.g.e. s.18. 31 Unat, a.g.e. s.3. 32 Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay, 1972, I.Cilt, 3.Baskı, s.522. 33 Koçer, a.g.e. s. 22. 34 Özön, Mustafa Nihat. Osmanlıca Türkçe Sözlük. Ankara: Bilgi Yay, 1971, s.464. 35 Başgöz, a.g.e. s.23. 36 Unat, a.g.e. s.5. 37 Unat, a.g.e. s.4. 38 Karal, a.g.e. s.6. 39 Akyüz, a.g.e. s.36. 40 Uzunçarşılı, a.g.e. s.524. 41 Unat, a.g.e. s.5. 42 Üçyiğit, a.g.e. s.119. 43 Başgöz, İlhan ve Vilson, Howard E.Türkiye Cumhuriyetinde Eğitim ve Atatürk. Ankara:1968, s.25. 44 Başgöz. a.g.e. s.23. 45 Koçer, a.g.e. s.12. 46 Koçer, a.g.e. s.15. 47 Unat, a.g.e. s.10. 48 Koçer, a.g.e. s.15. 49 Uzunçarşılı, a.g.e. s.508. 50 Akyüz, a.g.e. s.79. 51 Uzunçarşılı, a.g.e. s.510.
Türkiye deki Eği min Tarihsel Gelişimi 65 52 Koçer, a.g.e. s.16. 53 Kaya, Yahya Kemal. İnsan Yetiştirme Düzenimiz: Politika- Eğitim-Kalkınma. Ankara: 1977, s.65. 54 Akyüz, a.g.e. s.80. 55 Cicioğlu, Hasan. Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Ortaöğretim (Tarihi Gelişim) Ankara:A,Ü.Eğitim Fak., Yay.,1982. s.11. 56 Uzunçarşılı, a.g.e. s.509. 57 Unat, a.g.e. s.25. 58 Unat, bu okulun kuruluş tarihini 1776 olarak belirtmektedir. Bknz: Unat, a.g.e. s. 25. 59 Koçer, a.g.e. s. 15. Akyüz, a.g.e. s.124. 60 Mahmud Cevad İbn-ü Şeyh-i Nafi, Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçe-i Teşkilat-ı ve İcraatı. İstanbul: 1338, s.4. 61 Başar, a.g.e. s.54. 62 Özalp, Reşat. Milli Eğitimle İlgili Mevzuat (1857-1923). İstanbul: MEB Yay, 1982, s.165. 63 Başgöz, a.g.e. s.54. 64 İnan, M.Rauf. Atütürk ün Devraldığı Eğitim Düzeni. Atatürk Konferansları.1971-1972 Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay, 1973, s.153. 65 Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi. İ:86, C:2, 19.10.1336 s.98 (Maarif Vekili Rıza Nur un açıklamaları). 66 TBMM Zabıt Ceridesi, İ:78, C:2, 04.10.1336, s.480. 67 TBMM Zabıt Ceridesi, İ:36. C:1, 17.07.1336, s.317. 68 Tonguç, İsmail Hakkı. İlköğretim Kavramı. İstanbul: 1946, s.21. 69 TBMM Zabıt Ceridesi, İ:86, C:2, 19.10.1920, s.99. Başar, a.g.e. s.66. 70 TBMM Zabıt Ceridesi, İ:13. C:1, 9.5.1920, ss.241-242. 71 Karal, Enver Ziya. Atatürk ten Düşünceler. İstanbul: M.E.G.S.B. Yay, 1986, ss.80-81. 72 Milli Eğitim Bakanlığı. İnönü nün Söylev ve Demeçleri. İstanbul: 1946, s.184. 73 Falih Rıfkı. Darülfünun. Hâkimiyeti Milliye gazetesi, 17.10. 1929. 74 Başar, (2004) a.g.e. s.247.
66 Eği m Bilimine Giriş 75 Külebi, Cahit. Türk Dil Kurumu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay, Ulusal Kültür Dergisi, Ekim 1978, s.122. 76 Başar, (2004) a.g.e. s.258. 77 Başar, (2004) a.g.e. ss.258-259. 78 Başar, (2004) a.g.e. s.259. Halkevleri Bugün Büyük Merasimle Açılıyor. Cumhuriyet gazetesi, 19.2.1932. 79 Halkevleri Ne Yapacak?. Cumhuriyet gazetesi,13.2.1932. 80 İsmet Paşa nın Nutku. Ülkü Dergisi. Mart 1933, s.99. 81 Başar, (2004) a.g.e. s.281. 82 Ergün, Mustafa. Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: A.Ü.D.T.C.F.Yay, 1982, s.169. Başar, (2004) a.g.e. s.327. 83 Başar, (2004) a.g.e. s.360.
3. BÖLÜM EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Muammer Ergün Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; felsefe ile ilgili bazı temel kavramları açıklayabilecek, felsefenin ilgi alanı olan konuları tanıyabilecek, önemli felsefi akımları açıklayabilecek, eğitim ile felsefe arasındaki ilişkiyi açıklayabilecek, farklı felsefi akımların eğitime bakışlarını kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Felsefenin Anlamı Felsefenin İlgi Alanları Felsefe-Eğitim İlişkisi Felsefi Akımlar Başlıca Eğitim Felsefeleri Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar
Eği min Felsefi Temelleri 93 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Sönmez, Veysel. Eğitim Felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık, 1998. 2 Öztürk, Hüseyin. Düşünce ve Uygarlık Tarihi. Ankara: Ülke Yayın Haber Tic. Ltd. Şti., 1987. 3 Öztürk, Hüseyin. age. 4 Sönmez Veysel. age. 5 Keklik, Nihat. Filozofların Özellikleri, Felsefeye Giriş II. İstanbul: Doğuş Yayın ve Dağıtım. 6 Herman, Comte De Kayserling. Hayat Sanatı Hakkında. (Çev: Muammer Necip Tanyeli). İstanbul: Maarif Basımevi, 1956. 7 Sönmez, Veysel. age. 8 Sönmez, Veysel. age. 9 Wittgenstein L. Tractaus Logico Philosophicus. (Çev: Ali Kozbek). İstanbul: 1986. 10 Eflatun. Devlet. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1980. 11 Mengüşoğlu, Takiyyettin. Felsefeye Giriş. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1968. 12 Sönmez, Veysel. age. 13 Mengüşoğlu, Takiyyettin. age. 14 Mengüşoğlu, Takiyyettin. age. 15 Mengüşoğlu, Takiyyettin. age. 16 Değirmencioğlu, Coşkun. Eğitim Felsefe ilişkisi Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Gazi Kitabevi, 1997. 17 Fidan, Nurettin, Münire Erden. Eğitime Giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.1998. 18 Oğuzkan, Ferhan. Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları. 1974. 19 Başaran, İ. Ethem. Eğitime Giriş. Ankara: Kadıoğlu Matbaası, 1991. 20 Değirmencioğlu, Coşkun. age. 21 Gerald, L. Gutek. Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar. (çev: Nesrin Kale). Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri, 1997. 22 Gerald, L. Gutek. age. 23 Butler, J. Donald. İdealism and Education. New York: Harper Row, 1966. 24 Gerald, L. Gutek. age.
94 Eği m Bilimine Giriş 25 Paksüt, Fatma. Platon ve Platon Sonrası. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1982. 26 Gerald, L. Gutek. age. 27 Gerald, L. Gutek. age. 28 Gerald, L. Gutek. age. 29 Değirmencioğlu, Coşkun. age. 30 Sönmez, Veysel. age. 31 Rousseau J.Jacques. Toplum Sözleşmesi. (çev: Vedat Günyol). İstanbul: Adam Yayıncılık A.Ş., 1974. 32 Gerald, L. Gutek. age. 33 Sönmez, Veysel. age. 34 Sönmez, Veysel. age. 35 Şişman, Mehmet. Öğretmenliğe Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık, 1999. 36 Russel, Bertrand. Batı Felsefesi Tarihi. (çev: Muammer Sencer). İstanbul: Say Kitap Pazarlama, 1983. 37 Gerald, L. Gutek. age. 38 Dewey, John. Eğitimde Ahlâk İlkeleri. (Çev: Ferhan Oğuzkan). Ankara: Şafak Matbaacılık Ltd. Şti, 1995. 39 Sönmez, Veysel. age. 40 Gerald, L. Gutek. age. 41 Gerald, L. Gutek. age. 42 Değirmencioğlu, Coşkun. age. 43 Sönmez, Veysel. a.g.e 44 Büyükkaragöz, S. Savaş ve Diğerleri. Eğitimin Temelleri. Konya: Mikro Yayınları, 1998. 45 Fidan, Nurettin, Münire Erden. age. 46 Sönmez, Veysel ve Diğerleri. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık. 2000. 47 Gerald, L. Gutek. age. 48 Sönmez, Veysel. age. 49 Sönmez, Veysel. age. 50 Fidan, Nurettin, Münire Erden. age. 51 Sönmez, Veysel ve Diğerleri. age. 52 Sönmez, Veysel. age. 53 Sönmez, Veysel ve Diğerleri. age.
4. BÖLÜM EĞİTİMİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ Prof. Dr. Zeki Kaya Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; eğitim ile psikoloji arasındaki ilişkileri kavrayabilecek, gelişim ile ilgili temel ilkeleri sayabilecek, bedensel gelişim dönemlerinin özelliklerini sayabilecek, bilişsel gelişim dönemlerini tanıyabilecek, ahlaki gelişim düzeylerini açıklayabilecek, psiko-seksüel gelişimi açıklayabilecek, psiko-sosyal gelişim dönemlerinin özelliklerini sayabilecek, gelişime etki eden etmenleri açıklayabilecek, insanda ilk öğrenmenin nasıl oluştuğunu kavrayabilecek, davranışçı öğrenme kuramlarına göre öğrenmenin oluşumunu açıklayabilecek, bilişsel alan kuramlarına göre öğrenmeyi açıklayabilecek, yapısalcı öğrenme kuramlarına göre öğrenmeyi açıklayabilecek, öğrenmeye etki eden etmenleri kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş İnsanın Gelişimi Bedensel Gelişim Bilişsel Gelişim
126 Eği m Bilimine Giriş Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Senemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme ve Öğretim Ankara: Ertem Matbaacılık, 1997. 2 Ülgen, Gülten. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi, 1997. 3 Senemoğlu, Nuray, a.g.e. 4 Şişman, Mehmet. Öğretmenliğe Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2000. 5 Başaran, İbrahim Ethem. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Gül Yayınevi, 1985. 6 Şişman, Mehmet. a.g.e. 7 Yavuzer, Haluk. Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi, 1996. 8 Selçuk, Ziya. Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2000. 9 Selçuk, Ziya. a.g.e. 10 Senemoğlu, Nuray. a.g.e. 11 Senemoğlu, Nuray. a.g.e. 12 Senemoğlu, Nuray. a.g.e. 13 Miller, P. H. Theories of Developmental Psychology. New York: W. H. Freeman and Company, 1993. 14 Aydın, A. Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul:Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., 2000. 15 Yavuzer, Y. ve Diğerleri. Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Konya: Mikro Basım Yayım Dağıtım, (Tarihsiz) 16 Giesecke, Herman. Einführung in die Pädagogik. München: Juvente Verlag, 1982 17 Açıkgöz-Ün, Kamile. Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası, 1996. 18 Skowrenek, H. Lernen und Lernfahigkeit. München: Juvente Verlag, 1975. 19 Kaya, Zeki. Yabancı Dil Öğretmenlerinin Öğrenmeyi Kolaylaştırıcılığı. Ankara: Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Baskı Atölyesi, 1997. 20 Demirel, Özcan. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık, 2000. 21 Demirel, Özcan, a.g.e.
Eği min Psikolojik Temelleri 127 22 Demirel, Özcan, a.g.e. 23 Demirel, Özcan, a.g.e. 24 Bacanlı, Hasan. Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2000. 25 Morgan, Clifford T. Psikolojiye Giriş Ders Kitabı (Çev: Hüsnü Arıcı ve Diğerleri). Ankara: Meteksan Yayınlar No:1, 1988. 26 Demirel, Özcan ve Kamile Ün. Eğitim Terimleri. Ankara: Şafak Matbaası, 1987.
5. BÖLÜM EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ Doç. Dr. Vural Hoşgörür Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; toplum ve toplumsallaşmada etkili olan ögeleri, tanıyabilecek, insanın nasıl toplumsallaştığını açıklayabilecek, eğitimin toplumsal kaynağını kavrayabilecek, eğitim ile toplum ilişkisini açıklayabilecek, temel toplumsal kurumları tanıyabilecek, toplumsal olgular bakımından eğitimi açıklayabilecek, toplumsal kültür ve eğitim etkileşimini, kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Toplumsal Sosyalleşme ve Toplum Eğitimin Toplumsal Kaynağı Toplumsal Temel Olarak Eğitim Toplum İlişkisi Temel Toplumsal Kurumlar ve Eğitim Toplumsal Olgular Bakımından Eğitim Toplumsal Temel Olarak Kültür ve Eğitim Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar
158 Eği m Bilimine Giriş Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Başar, Erdoğan. Eğitim Sosyolojisi Eğitimin Toplumsal Temelleri Samsun: Eser Matbaası, 1994. 2 Tezcan, Mahmut. Sosyolojiye Giriş. Temel Kavramlar Ankara: A.Ü E.B.F Yayınları, Yay No: 177, 1995. 3 Bengsir Türksel Kaya, Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim. TODAİE Yayınları. Ankara. 1999. 4 Toffler Alvin, Yeni Güçler, Yeni Şoklar (Çev: B. Çorakçı) Altın Kitaplar Yayını, İstanbul. 1992. 5 Erkan Hüsnü,. Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişim. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. No: 326. 2. Baskı. Ankara. 1994 6 Drucker Peter,.Kapitalist Ötesi Toplum. İnkılap Yayınevi, Yönetim dizisi. İstanbul. 1994 7 Tekeli Hasan, Bilgi Çağı, Simavi Yayınları. İstanbul. 1994. 8 Türkmen İsmail,. Kalkınmada Anahtar Dergisi s.143. Ankara. 1996 9 Ergun, Mustafa. Eğitim Sosyolojisi. Afyon Kocatepe ün.türkiye Sanal Eğ. Bil.Kütüphanesi. http://www.eğitim.aku.edu.tr/mergun.html (siteye 29.08.2006 tarihinde ulaşılmıştır.) 10 Önder, İzzettin. Eğitim Üzerine http://www.metu.edu.tr/ home /wwwoes/yaz2.html. 1999. (siteye 28.08.2006 tarihinde ulaşılmıştır) 11 Ergun, Mustafa. age. 12 Önder, İzzettin. age. 13 Ergun, Mustafa. age. 14 Hoşgörür, Vural. Kamu Yönetimi. Yaklaşımlar, Sorunlar ve Metodlar (Toplam Kalite Anlayışı Üzerine bir Değerlendirme Bölümü. Sh 161-198). Aktüel yayınları.istanbul. 2005. 15 Ozankaya, Özer.Toplum Bilimine Giriş. A.Ü Siyasal Bil.Fak. Yayın No:403. 2. basım. Ankara.1977. 16 Turner, Jonathan. H.sociiology Studying The Human System. Goodyear Publıshıng Company Inc. Santa Monica California, 1979. 17 Sönmez, Veysel.(Ed.) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık, 2000.
Eği min Toplumsal Temelleri 159 18 Kramer, Samuel Noah. Tarih Sümerde Başlar. (Çev. Kaan İren) Ankara:1992. 19 Tanilli, Server. Devlet ve Demokrasi Anayasa Hukukuna Giriş İstanbul: Say Pazarlama, 1982. 20 Akyüz, Emine. Eğitim Hukuku. Ankara: EFAM, 1981. 21 Üstünel, Besim. Ekonominin Temelleri. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1972. 22 Hançerlioğlu, Orhan. Ekonomi Sözlüğü. Ankara: Remzi Kitabevi, 1997. 23 Üstünel, Besim, age. 24 Ünal, Işıl. Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Ankara: Epar Yayınları, 1996. 25 Başar, Erdoğan, age. 26 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). 27 Sencer, Muzaffer. Dinin Türk Toplumuna Etkileri. İstanbul: May Yayınları, 1974. 28 Ozankaya, Özer, Toplum Bilimine Giriş. Ankara: A.Ü. Siyasal Bilgiler Fak.Yayınları, 1977. 29 Bilgin, Beyza., Mualla, Selçuk. Din Öğretimi. Ankara: Gül Yayıncılık, 1997. 30 Tezcan, Mahmut, age. 31 Öztürk, Hüseyin. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları, 1993. 32 Başar, Hüseyin. Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri, 2000. 33 Öztürk, Hüseyin, age. 34 A.Moles, Abraham. Kültürün Toplumsal Dinamiği. (Çev. Nuri Bilgin. Ege Ün) Ege Ün. Fen.Ed.Fak Yay.No:21.İzmir. 1983. 35 Ergil, Doğu. Toplum ve İnsan. Toplum Biliminin Temelleri Turhan kitabevi. Ankara. 1984. 36 Tan, Mine. Toplum Bilimine Giriş. Temel Kavramlar A.Ü Eğitim Bil. Fak.Yayınları. yay. No: 97.Ankara:1981. 37 Tan, Mine. age. 38 Başaran, İ. Ethem. Türkiye Eğitim Sistemi. Gül Yayın evi. Ankara. 1993.
160 Eği m Bilimine Giriş 39 Oguzkan, Ferhan. Eğitim Terimleri Sözlüğü. Emel Mat. San. Tic.Ltd.Şti. 3. Bası. Ankara.1993. 40 Millî EğitimTemel Kanunu. 1979. 41 Varış, Fatma. Eğitim Bilimine Giriş. Atlas Kitab evi. Konya.1994. 42 Demirel, Özcan. Genel Öğretim Yöntemleri. Usem Yayınları. Ankara.1996. 43 Tan, Mine. age. 44 Gıddens, Anthony. Sosyoloji. (Yayına hazırlayan: Özel Cemal Güzel). Ayraç Yayın evi. Ankara. 2000. 45 Tan, Mine. age. 46 Fichter, Joseph. Sosyoloji Nedir? (Çev.nilgün Çelebi). Selçuk Ün.Yayınları. Yayın No:75. Konya.1990. 47 Koenig, Samuel. Sosyoloji Toplum Bilimine Giriş (Çev. S.Sucu- O.Aykaç). Ütopya Yayınları. İstanbul.2000. 48 Balcı, Ali. Etkili Okul Kuram Kavram ve Araştırma. Yavuz Dağıtım, Ankara: 1993.
6. BÖLÜM EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Doç. Dr. C. Ergin Ekinci Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; eğitimin ekonomik temelleri ile ilgili kavramları açıklayabilecek, eğitimin ekonomik gelişmedeki rolünü açıklayabilecek, eğitim ve ekonomi ilişkilerini kavrayabileceksiniz. İçindekiler Eğitim ve Ekonomi Eğitimin Ekonomik Rolünün Gelişimi: Tarihsel Bakış Tüketim ve Yatırım Olarak Eğitim Eğitimin Bireysel ve Toplumsal Getirileri Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi Eğitim ve Kalkınma Eğitimde Harcama ve Maliyetler Eğitimin Finansmanı Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar
194 Eği m Bilimine Giriş Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Tural, Nejla Kurul. Eğitim Finansmanı. Anakara: Anı Yayıncılık, 2002. 2 Ünal, Işıl. Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Epar Yayınları 1996. 3 Ünal, Işıl, (1996).age. 4 Üstünel, Besim. Ekonominin Temelleri. İstanbul: Mısırlı Matbaacılık, 1983. 5 Ünal, Işıl. age. 6 Coleman, James S. Equality of Opportunity. Harvard Educational Review (ed.) Equal Educational Opportunity. Massachusetts: Harvard University Press, 1969 7 Coleman, James S. age. 8 Coleman, James S. age. 9 Doğan, İsmail. Eğitim Sosyolojisinin Bir Problemi Olarak Eşitsizlik, H. Taymaz ve M. Hesapçıoğlu (ed.), Türkiye de Eğitim Yönetimi. İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları, 1998. 10 Ünal, Işıl ve Diğerleri. Eğitim Sosyolojisi. Anakara: Gazi Büro Kitapevi, 1991. 11 Foster, P. The Contribution of Education to Development, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press. 1987. 12 Bishop, George. Alternative Strategies for Education. London: Macmillan Publishers Ltd.1989: 13 Foster, P. age. 14 Thurow, Lester. Education and Economic Inequality, The Public Interest. Vol. 28, summer, 1972. 15 Hurn, J. Christopher. Limits and Possibilities of Schooling. Boston: Allyn and Bacon, 1993. 16 Bell, Daniel. The Coming of Post-Industrial Society. New Yrok: Basic Boks, 1973. 17 Hurn, J. Christopher. age.
Eği min Ekonomik Temelleri 195 18 Coombs, P.H. and J. Hallak. Cost Analysis in Education. The John Hopkins University Press. 1987. 19 Kavak, Yüksel ve B. Burgaz. Eğitim Ekonomisi: Seçilmiş Yazılar (Çeviri). Ankara: Pegem Yayın No. 14, 1994. 20 Gökdere, Ahmet. Bankacılar İçin Ekonomi Bilgisi. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araşt. Enst., 1985. 21 Ergen, Hüseyin. Eğitimin Ekonomik Temelleri Ediörler: D. Ekiz ve H. Durukan, Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2005. 22 Ergen, Hüseyin. age. 23 Serin, Necdet. Eğitim Ekonomisi. Ankara: AÜ. Eğitim Fakültesi yayınları No.77, 1979. 24 Woodhall, M. Student Fees, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press, 1987a. 25 Psacharopoulos, G. and M. Woodhall. Education for Development. The World Bank, 1987 26 Ünal, Işıl ve Diğerleri. (1991) age. 27 Ergen, Hüseyin. age. 28 Ergen, Hüseyin. age. 29 Ergen, Hüseyin. age. 30 Ünal, Işıl. (1996) age. 31 Ergen, Hüseyin. age. 32 Ergen, Hüseyin. age. 33 Woodhall, M. Earnings and Education, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press, 1987b. 34 Psacharopoulos, G. Returns to Education: A Further Update and Implications, Journal of Human Resources. Vol. 20, No 4, 1985. 35 Woodhall, M. Economics of Education A Review, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press, 1987c.
196 Eği m Bilimine Giriş 36 Tansel, A. Wage Employment and Returns to Education for Urban Men and Women in Turkey. Economics of Education Review. 13 (4), 1994. 37 Dayıoğlu, Meltem. Earnings Inequality between Genders in Turkey. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Anlkara: METU, 1995. 38 Mumper, Michael. Removing College Barriers. New York: State University of New York Press, 1996. 39 Mumper, Michael. age. 40 Ataç, Engin. Türkiye de Eğitim Hizmetlerinin Kamu Harcamaları Açısından Analizi. Eskişehir: İTİA Yayınları, No. 216/140, 1979. 41 Leslie, L. and P.T. Birkman. Student Price Response in Higher Education, Journal of Higher Education. Vol. 58 1988. 42 Mumper, Michael. age. 43 McMahon, W.W. Externalities in Education, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press. 1987. 44 McMahon, W.W. age. 45 Tilak, J.B.G. Financing Hişgher Education in India: Principles, Practices and Policy Issues. Higher Education. No. 26, 1992. 46 McMahon, W.W. age. 47 Blaug, Mark. Economics of Education. Middlesex: Penguin Books, 1978. 48 Akalın, Güneri. Üniversite Harçları: Türkiye de Yükseköğretim Hizmetinin Fiyatlandırılması, Amme İdaresi Dergisi,Cilt 30, Sayı 3, 1997. 49 Ergen, Hüseyin. age. 50 Kavak, Yüksel ve B. Burgaz. age. 51 Ergen, Hüseyin. age. 52 Ünal, Işıl. (1996), age. 53 Ergen, Hüseyin. age. 54 Ergen, Hüseyin. age. 55 DİE. 2002 Türkiye Eğitim Harcamaları Araştırması, http:// www.tuik.gov.tr/veribilgi.do, 29.08.2006
Eği min Ekonomik Temelleri 197 56 DİE. age. 57 Ergen, Hüseyin. age. 58 MEB. 2006 Yılı Bütçesine İlişkin Rapor. Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi, 2005. 59 Ergen, Hüseyin. age. 61 Benson, C. Educational Financing, G. Psacharopoulos (ed.) Economics of Education: Research and Studies. Oxford: Pergamon Press, 1987. 62 Kavak, Yüksel, Ergin Ekinci ve Feyyat Gökçe: İlköğretimde Kaynak Arayışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Yıl 3, Say 3, Yaz 1997. 63 Karakütük, Kasım. Eğitimin Ekonomik Temelleri, V. Sönmez (Ed.) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Anı Yayıncılık, 2004.
7. BÖLÜM EĞİTİMİN HUKUKSAL TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Abidin Dağlı Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; devletle ilgili temel kavramları açıklayabilecek, eğitimin yasal dayanaklarını tanıyabilecek, eğitim kurullarının görevlerini açıklayabilecek, Millî Eğitimle ilgili çıkarılan temel yasaların kapsamını tanıyabilecek, Millî Eğitim Temel Kanunu nda geçen öğretmenliğin tanımını yapabilecek, eğitim araç ve gereçleri ile ilgili mevzuatı tanıyabilecek, uluslararası belgelerde eğitimin yerini açıklayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Devlet ve Eğitim Eğitimin Yasal Dayanağı Eğitim Kurulları Millî Eğitim Temel Kanununa Göre Eğitimin Amaçları ve Temel İlkeleri Uluslararası Belgelerde Eğitim Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar
234 Eğitim Bilimine Giriş Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Akyüz, Emine. Eğitim Hukuku Ders Notları (Teksir No:6). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Araştırmaları Merkezi, 1981. 2 Önen, Mesut. Hukukun Temel Kavramları. İstanbul: Der Yayınevi, 1991. 3 Önen, Mesut, age. 4 Akyüz, Emine, age. 5 Akyüz, Emine, age. 6 Başaran, İbrahim Ethem. Eğitime Giriş. Ankara: Sevinç Matbaası, 1989. 7 Önen, Mesut, age. 8 1982 T.C. Anayasası. Ankara: Özlem Yayınevi, 1996. 9 Başaran, İbrahim Ethem, age. 10 Başaran, İbrahim Ethem, age. 11 Başaran, İbrahim Ethem, age. 12 Başaran, İbrahim Ethem, age. 13 Başaran, İbrahim Ethem,age. 14 Başaran, İbrahim Ethem, age. 15 M.E.B.Millî Eğitim İle İlgili Mevzuat (1). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi, 2000. 16 Başaran, İbrahim Ethem, age. 17 Başaran, İbrahim Ethem, age. 18 Akyüz, Emine, age. 19 M.E.B. Millî Eğitim Sayısal Veriler 2001. Ankara: Açem ve Akşam Sanat Okulu Matbaası, 2001 20 Başaran, İbrahim Ethem, age. 21 Şişman, Mekmet. Öğretmenliğe Giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık, 1999. 22 Başaran, İbrahim Ethem, age. 23 Önen, Mesut, age. 24 Başaran, İbrahim Ethem,age. 25 Başaran, İbrahim Ethem, age. 26 Başaran, İbrahim Ethem, age.
Eğitimin Hukuksal Temelleri 235 27 Çavuşoğlu, Naz. Anayasa Ders Notları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 1995. 28 Akyüz, Emine, age. 29 Akyüz, Emine, age. 30 Akyüz, Emine, age. 31 Akyüz, Emine, age. 32 Özbudun, Ergun.Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Özkan Matbaacılık, 1988. 33 Akyüz, Emine, age. 34 İlal, Ersan ve Naz Çavuşoğlu. Karşılaştırmalı Anayasalar (1982 Anayasası ve Anayasa Mahkemesi Kararları, 1961 Anayasası ve Değişiklikleri). İstanbul: Der Yayınları, 1991. 35 İlal, Ersan ve Naz Çavuşoğlu, age. 36 1982 T.C. Anayasası. age. 37 Önen, Mesut, age. 38 Başaran, İbrahim Ethem.Türkiye Eğitim Sistemi. Ankara: 1994. 39 Başaran, İbrahim Ethem, age., 1994. 40 Başaran, İbrahim Ethem, age., 1994. 41 Başaran, İbrahim Ethem, age., 1994. 42 Başaran, İbrahim Ethem, age., 1994. 43 Bülbül, A. Sudi. Eğitim Planlaması ve Harcamaları, Cumhuriyet Döneminde Eğitim. İstanbul. Millî Eğitim Basımevi, 1983. 44 Bülbül, A. Sudi, age. 45 M.E.B. Millî Eğitim Politikaları ve Şûralar. Ankara. Millî Eğitim Basımevi, 1996. 46 M.E.B, age. (1996). 47 Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1993 e kadar). İstanbul. Kültür Koleji Yayınları, 1994. 48 M.E.B. Millî Eğitim Şuraları (1939-1996). Ankara: Millî Eğitim Basımevi, 1998. 49 M.E.B. XVI. Millî Eğitim Şurası (Raporlar, Görüşmeler, Kararlar). Ankara: Millî Eğitim Basımevi, 1999. 50 Kaya, Türker. Yüksek Öğretim Kanunu. Ankara: Seçkin Yayınevi, 1998.
236 Eği m Bilimine Giriş 51 Başaran, İbrahim Ethem, age.(1989). 52 Başaran, İbrahim Ethem, age.(1989). 53 Akyüz, Yahya, age. 54 M.E.B,age. (2000). 55 M.E.B, age. (2000). 56 Unicef. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (Uygulama El Kitabı). Ankara: Ajans Türk Basın ve Basım A.Ş., 1998. 57 Akyüz, Emine. Ulusal ve Uluslararası Hukukta Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara: Millî Eğitim Basımevi, 2000. 58 Akyüz, Emine, age. (2000). 59 Unicef,age.
8. BÖLÜM EĞİTİM BİLİMLERİNDE YÖNTEM Prof. Dr. Zeki Kaya Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Prof. Dr. Selahattin Gelbal Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; bilginin hangi yollarla toplandığını kavrayabilecek, bilim kavramını açıklayabilecek, bilimin özelliklerini tanıyabilecek, bilimsel yöntemin aşamalarını sağlayabilecek, bilimsel araştırma türlerini tanıyabilecek, araştırma değişkenlerinin nasıl gruplandığını açıklayabilecek, denence türlerini tanıyabilecek, araştırma desenlerini belirtebilecek, iç ve dış geçerliliği etkileyen etmenleri sayabilecek, deneysel kontrol yöntemlerini ayırt edebebilecek, araştırmaların bölümlerini tanıyabileceksiniz. İçindekiler Giriş Bilgi Edinme Yolları Bilim Bilimin Özellikleri Bilimsel Yöntemin Aşamaları
278 Eğitim Bilimine Giriş Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 TDK, Türkçe Sözlük, Ankara, 1981. 2 Karasar, N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Hacettepe Taş Yayıncılık, 1984. 3 Borg, W. R. ve M. D. Gall. Educational Research: An Introduction. Newyork: Logman Inc. 1989. 4 Borg, W. R. ve M. D. Gall. age. 5 Robson, C. Real World Research: A Research For Social Scientist And Practitoner-Researchers. Oxford: Blackwell Publishers Inc. 1996. 6 TDK, age. 7 Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara,1999. 8 Yıldırım, Cemal. Bilim Felsefesi, Remzi Kitabevi, Ankara, 1995. 9 TDK, age. 10 TDK,age. 11 Karasar, age. 12 TDK, age. 13 Kaptan, Saim. Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri Tekışık Web Ofset Tesisleri, Ankara, 1998. 14 Kaptan, S.., age. 15 Karasar, N.,1984 16 Robson, C. age. 17 Evangelisti, A. Methodology of Research the Theory of Interest. (Çev: S. Crawley). Milan: Infant Psychology Group): 1999. 18 Robson, C. age. 19 Evangelisti, A. age. 20 Borg, W. R. ve M. D. Gall. age. 21 Borg, W. R. ve M. D. Gall. age. 22 Robson, C. age.
Eği m Bilimlerinde Yöntem 279 23 Borg, W. R. ve M. D. Gall. age. 24 Evangelisti, A. age. 25 Borg, W. R. ve M. D. Gall. age. 26 Erişti B. Ve N. Taştan. Eğitimde Araştırma Yöntemleri. Kariyer Basamaklarında Yükseltilme Sınavı (KBYS)Kılavuzu (Ed: Zeki Kaya). Pegem A Yayıncılık 2005, Ankara,2005. 27 Karasar, age. 28 Karasar, age. Baykul, Y. S. Gelbal ve H. Kelecioğlu. Anadolu Öğretmen liseleri İçin Araştırma Teknikleri, MEB Yayınları, Ankara, 2001.
9. BÖLÜM EĞİTİMİN İŞLEVLERİ Doç. Dr. Vural Hoşgörür Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Doç. Dr. Nuray Taştan Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; toplumsal açık bir sistem olarak eğitimi tanıyıp tanımlayabilecek, eğitimin işlevlerini (açık-gizli) özellikleri ile sayıp açıklayabilecek, değişimin (küreselleşmenin) eğitimin işlevleri üzerindeki etkisini açıklayabilecek, eğitim yönetiminin eğitimin işlevlerini yerine getirmesindeki önemini kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Toplumsal Açık Bir Sistem Olarak Eğitim Eğitim Sisteminin En Alt Birimi Okul Toplumsal Açık Bir sistem Olarak Eğitimin Açık İşlevleri Toplumsal Açık Bir sistem Olarak Eğitimin Gizli İşlevleri Küreselleşmenin (Değişimin) Eğitimin İşlevleri Üzerindeki Etkisi Küreselleşme ve Eğitim Eğitimin İşlevlerini Yerine Getirmesinde Eğitim Yönetimi Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar
Eği min İşlevleri 305 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Başaran, İ. Ethem. Türkiye Eğitim Sistemi. Ankara: Gül Yayın evi 1993. 2 Oğuzkan, Ferhan. Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık san. Tic. Ltd.şti. 3. Baskı 1993. 3 Milli Eğitim Temel Kanunu. 1739. 4 Varış, Fatma. Eğitim Bilimine Giriş. Konya: Atlas Kitap evi 1994. 5 Demirel, Özcan. Genel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Usem Yayınları Mart 1996. 6 Erdem, Münire. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. AlkımYayınları. İstanbul 1998. 7 Başaran, İbrahim Ethem. Eğitim Yönetimi. Gül Yayınevi Ankara 1993. 8 Fidan, Nurettin., Erden, Münire. Eğitime Giriş. Meteksan Anonim Şti. Ankara.1994 1993. 9 Varış, Fatma, age. 10 Demirel, Özcan, age. 11 Erdem, Münire. age. 12 Ünal, Işıl. Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Epar Yayınları. Ankara 1996. 13 Hoşgörür, Vural. Eğitimde Kalite ve Yönetimi Sorunu Yaşadıkça Eğitim Dergisi, Sayı: 55 İstanbul 1997. 14 Başaran, İbrahim Ethem, age. 15 Fidan, Nurettin. age. 16 A.Moles, Abraham. Kültürün toplumsal Dinamiği. (Çev. Nuri Bilgin. Ege Ün) Ege Ün. Fen. Ed. Fak Yay. No:21 İzmir 1983. 17 Tezcan, Mahmut. Sosyolojiye Giriş. Temel Kavramlar Ankara: A.Ü E.B.F Yayınları. Yay No: 177 1995.. 18 Ozankaya, Özer. Toplum Bilimine Giriş. 4. Basım. S Yayınları, Ankara 1982 19 Tezcan, Mahmut. Eğitim Sosyolojisi, Ankara 1997. 20 Ozankaya, Özer. Toplum Bilimine Giriş. 4. Basım. S Yayınları Ankara. 1982)
306 Eği m Bilimine Giriş 21 Acar, Arzu.. Küreselleşme ve Eğitim. Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar Bilgi Şöleni Sempozyumu. Birmat Matb. San ve Tic. Ltd.Şti. Samsun.2004) 22 Akgül, M.K., Kalkınmada Verimlilik, Anahtar Dergisi. MPM. Sayı: 162. Yıl:14.Ankara 2002.) 23 Hoşgörür, Vural., Taşbilek,Yoncalık, Melike., Bilgi Toplumunda Eğitim Yönetimi. Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar Yaklaşımlar Bilgi Şöleni Sempozyumu Birmat.Matb.San ve Tic.Ltd. Şti.Samsun. 2004. 24 Stewart, Vivien ve Kagan, Sharon Lynn. (2005). A New World View: Education in a Global Era. British Journal of Educational Studies, 53, 241-245. 25 Perşembe, Erkan. Küreselleşme Kültürü ve Eğitimin İşlevi. Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar Yaklaşımlar.. Bilgi Şöleni Sempozyumu Birmat. Matb.San ve Tic.Ltd.Şti.Samsun. 2004. 26 Hallıday, Fred., 2000 lerde Dünya. Bilgi Üniversitesi Yayını. İstanbul 2002 (Aktaran Erkan, PERŞEMBE Küreselleşme Kültürü ve Eğitimin İşlevi Eğitimde Çağdaş Yaklaşımlar Yaklaşımlar. Bilgi Şöleni Sempozyumu Birmat.Matb.San ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 2004) 27 Timur, Taner, Küreselleşme ve Demokrasi Krizi. İmge Yayınları. Ankara, 2000. 28 Harris, Marvin, Theories of Culture in Postmodern Times. Altamira Press. Cumnor Hill, Oxford: 1999. 29 http:// www.mat.der.org.tr (siteye 31.08.2006 tarihinde ulaşılmıştır.) 30 http:// www.mat.der.org.tr A.g.e 31 Hoşgörür, Vural. 21. Yuzyıl Bilgi Toplumunda Gençlik. K.Ü Konferans Salonu Seminer Konuşması. Kırıkkale. Mayıs 2000. 32 King, Anthony D. (Edt.). Culture Globalization and the World-System. MacMillan Pres Ltd. London: 1991. 33 Zepke, Nick. (2005). Diversity, adult education and the future: a tentative exploration. International Journal of Lifelong Education, 24 (2), 165-178. 34 Jameson, Fredric ve Miyoshi, Masao (Edt.). The Culture of Globalization. Duke University Press. Durham, London: 1998.
10. BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ Doç. Dr. Şükrü ADA Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; örgün eğitim kurumlarını tanıyabilecek, yaygın eğitim kurumlarını tanıyabilecek, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında devletin eğitim ile ilgili temel görevlerini sayabilecek, eğitim sisteminin yapısını açıklayabilecek, Türk Eğitiminin güncel sorunlarını nedenleriyle açıklayabilecek, Türk Milli Eğitimindeki yeni düzenlemeleri kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Eğitim Sisteminin Yapısı Milli Eğitim Bakanlığının Kurumsal Yapısı Türkiye de Eğitimin Genel Sorunları Türk Milli Eğitiminde Yeni Düzenlemeler Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan Kaynaklar
Türk Eğitim Sistemi 341 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 1 Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi (başlangıçtan 1998 e). Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Yayın No: 110, 1989. 2 Milli Eğitim Sayısal Veriler 2007-2008, MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara, 2011 (www.meb.gov.tr). 3 MEB, a.g.e. 4 MEB, a.g.e. 5 MEB, a.g.e. 6 MEB, a.g.e. 7 MEB, a.g.e. 8 MEB, a.g.e. 9 MEB, a.g.e. 10 D.P.T. İnsangücü Planlaması. Ankara: T.C. Başbakanlık Yayınları, 1990. 11 Kaya, Y. Kemal. İnsan Yetiştirme Düzenimiz. Ankara: Erk Basımevi, 1984. 12 Tural, Necla. Planlı Dönemlerde Temel Eğitim ve Lise Düzeyinde Uygulamalar. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları, 1988. 13 Kısakürek, M. Ali. Türkiye de istihdam ve Sorunu ve Genel istihdam Politikaları. Ankara: DPT, 1992. 14 Aydın, Mustafa. Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi, 1991. 15 İTO Türkiye nin Eğitim Politikası. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 1990-5, 1990. 16 Akyol, Avni. Milli Eğitimde 2 Yıl. Ankara: MEB Yayınları, 1991. 17 T.B.M.M. Bütçe Raporu. Ankara: 1994. 18 Akıngüç, Bahar ve İlhami Fındıkçı. Eğitim Yöneticilerinin Yönetim ve İnsan İlişikileri Açısından Kendilerini Geliştirme ihtiyacı ve Bu ihtiyaca Yönelik Bir Uygulama Örneği. İzmir: 1. Eğitim Kongresi Bildirileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası, 1991. 19 Okutan, Mehmet. Ortadereceli Okul Müdürlerinin İnsan İlişkileri Yeterlilikleri. Ankara: H.Ü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1988. 20 Ada, Şükrü Okul Yöneticilerinin Yetiştirilmesinde Milli Eğitim Bakanlığı Üniversite İşbirliği Ankara: H.Ü. Sos.Bil. Enst. Doktora Tezi, 1997. 21 www.meb.gov.tr, 2001.
11. BÖLÜM BİR MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK Doç. Dr. Kasım Kıroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrenme Hedefleri Bu bölümü çalıştıktan sonra; Öğretmen kimdir? sorusuna yanıt verebilecek, yaratıcılığı geliştirmede öğretmen in önemini kavrayabilecek, oyunun, öğrenmedeki önemini açıklayabilecek, hayal kurmaya farklı bir açıdan bakabilecek, klasik disiplin anlayışına farklı bir pencereden bakabilecek, sınıf içi iletişimin önemini kavrayabileceksiniz. İçindekiler Giriş Fark Yaratan Öğretmen ve Rolü Öğretme (işi) ve Öğretmen Yaratıcılık ve Öğretmen Oyun ve Öğretmen Hayal Kur(dur)mak ve Öğretmen Disiplin ve Öğretmen İletişim ve Öğretmen Öğrencilere Göre İyi ve Kötü Öğretmen Öğretmenlik İçin Bazı İpuçları Atatürk ve Öğretmenlik Öğretmen Andı Özet Değerlendirme Soruları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar