Prof Dr Candan Gürses İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji AD 08 Mayıs 2014 Şişli Hamidiye Etfal Hastanesi
YANLIŞ İNANIŞLAR: Epilepsisi (sarası) hastalar Cinli, Perili DEĞİLDİR Akıl hastası DEĞİLDİR Gizlenmelerine ve saklanmalarına GEREK YOKTUR Epilepsi BULAŞICI DEĞİLDİR
Sadece son 30 yıldır yanlış inanışların yıkılması için uğraş veriliyor
EPİLEPSİSİ (SARASI) OLAN ÜNLÜLER: Dostoyevski Jeanne D arc Napolyon Van Gogh Sezar Tchaikovsky İskender
bu kişilerin EPİLEPSİSİ (SARASI) oldukları bilinmeli ki nöbet geçirdiklerinde YARDIM EDİLSİN
Her 100 kişiden bir kişi yaşamı boyunca en az bir defa NÖBET geçirir Her yaşta olabilir
BEYİN : BİLGİSAYAR Normalde beyinde elektriksel aktivite vardır
Nöbetler, çoğu zaman kısa süreli davranışları değiştiren aşırı elektrik boşalımlardır. Nöbetler arka arkaya tekrarlarsa EPİLEPSİ (SARA) diyoruz.
Epilepsi Nedenleri Beyin tümörü Vasküler (infarkt, kanama, anevrizmaya ait k) Kafaya alınan darbeler, trafik kazaları Beynin ve zarlarının iltihabı (menenjit, ensefalit) Doğumdan arta kalan hasarlar (konjenital) Dejeneratif hastalıklar diğer
Her hasta kendi nöbetlerinin diğer hastalarla aynı olduğunu düşünür. YANLIŞ Yüzlerce çeşit nöbet vardır.
Epilepsi Jeneralize epilepsiler Öncü belirti (-) Fokal epilepsiler Öncü belirti (-) Öncü belirti (+)
EN ÇOK KARŞILAŞILAN NÖBETLER Büyük nöbetler (Kasılmalı-çırpınmalı nöbet) Psikomotor nöbet/hipermotor Dalma nöbetleri Diğer nöbetler
Diğer Nöbetler Silkinmeli ve sıçramalı Bir uyaran ile olan nöbetler (TV, bilgisayar, atari, banyoda yıkanma, çizgili veya kareli desenlere bakma) Bir kolda, bacakta veya ağız kenarında kasılma ile olan nöbet
Kasılmalı-çırpınmalı nöbet
Psikomotor nöbet
Hipermotor nöbet
Dalma nöbeti
Sıçrama nöbetleri
Düşme nöbetleri
Işığa duyarlı nöbetler
Epilepsi Tedavi edilebilir bir hastalık mı? EVET Tedavi ---- ilaç, ameliyat ve diğerleri Epilepsi hastalarının %70 i tedavi ile nöbetleri tamamen durur. Düzenli ilaç kullanmak Düzenli doktor kontrolüne gitmek ve kan tahlili yaptırmak Tedavi sırasında ilaç yan etkileri, diğer ilaçlarla etkileşim
Nöbetler durmamışsa sebepleri neler olabilir? Düzenli ilaç kullanmamak Doz yetersizliği Birden fazla epilepsi ilacının düşük dozlarda kullanılması Tanı hataları Uygun olmayan epilepsi ilacı
Başınınaltına yumuşak bir şeyler yastık gibi konabilir. NÖBET BAŞLAMADAN ÖNCE Ağzında takma dişleri çıkarılabilir Dişlerinin arasına yumuşakbir kumaş, havlu konabilir
Kravatını veya elbisesini gevşetin Gözlük kullanıyorsa gözlüğünü çıkarın
Nöbet başladıktan sonra yapılacak en iyi yardım sırtüstü yatan hastanın başını bir yana çevirmek Kusmuk veya tükürüğünün solunum yolunu tıkamasını önlemektir Nöbet bitince ağzında salya veya kusmuğu temizlenmeli.
Nöbet sırasında ağzını açmaya veya dişlerinin arasına sert cisimler sokmaya ÇALIŞMAYIN. Dişlerini kırabilir, ağzında yaralar açabilirsiniz Soğan, kolonya vs koklatmak nöbeti sonlandırmaz Su veya katı şeyler yedirilip içirilmeye çalışılmamalıdır
Kol ve bacaklarda kasılma devam ediyorsa durdurmaya çalışmayın İstemeden KIRIK ÇIKIĞA yol açabilirsiniz.
Önceden nöbet öyküsü olmayan kişi nöbet geçirirse Nöbet 5 (beş)dakikadan fazla sürmüşse Bir nöbet bitip bilinci yerine gelmeden ikinci nöbet geçiriyorsa Kafasını ve vücudunu yaraladıysa Nöbet bitmesine rağmen solunum zorluğu varsa Başka bilinen bir hastalığı varsa ACİL AMBULANS ÇAĞRILMALI
Önceden epilepsisi bilinen bir kişi nöbet geçirirse Nöbet 5 (beş)dakikadan kısa sürmüşse İlk müdahele tam olarak yapıldıysa HASTANEYE götürülmesine gerek yoktur Nöbet sonrası uyuyabilir Bazı nöbetlerde uyumadan kendine gelebilir
Epilepsisi olanların çoğunluğu normal zekaya sahip kişilerdir. Normal okula devam etmeleri en doğal haklarıdır. Örnek: şeker hastalığı, kalp hastalığı
BESLENME- UYKU Kişi Öğün atlamamalı Uzun süre aç kalmamalı (oruç gibi) Kahve, çay tüketimi çok miktarda olmamalı Uykusuz kalmamalı Alkol kullanmamalı
MESLEK SEÇİMİ Diş hekimi Cerrah Pilot Şöför Polis Asker Su altı dalgıçlığı Delici-kesici olan makina başı işleri (kendine zarar vermeyen işler olmalı) Tehlikeli sporlar(dağcılık, bumpy jumping vs)
GEBELİK Normal toplumda % 1-2 büyük anomali varken Epileptik annelerde % 6-10 arasında büyük anomali olur. Gebelik boyunca ultrasonografi ve kan tetkikleri büyük anomaliler saptanabilir.
MOTORLU ARAÇ KULLANIMI Türkiye de trafik yasasına göre epileptik kişinin sürücü belgesi alma ve kullanma hakkı yoktur.