03-05 Ekim / October 2013 Yrd. Doç. Dr. Mehmet YAZICI 2014
H r, ni lâyet Nâ sosyal kimlikleri tek bir, lâyet Bana göre, lâyet Nâ, Seyyid Nureddin imlikleri, hem de sosyal lâyet Nâ lâyet Nâ n, - layet - sosyal kimliklerini de k, birbirlerinden Bunun için biz, bu ik - hak ett hissi - : asiyeti, özc, â. lâyet Nâme de k -
incelemeye,, sonundan okumaya. Bunun için de biz, H iki tabirimi belirlemeliyim. Birincisi u: bu bu yana yani Babailerin huruç eyleminden bu yana etkin olan, izl rup insan var., Babailer ya,, lar, dememin nedeni, n,, iler 1 gibi. - 2 - Velâyet Nâme derler. Buna - zaman zaman â yet-nâme deme her yerde Nâ isterim. lâyet-nâme 3, 4. Oradan sin oku- sora Fât yerime geçsin 5, böylece vasiyette bulunduktan so du, 7 1 Ankara, 2002. 2 Tevella 3 ViLâyet Nâme. 4 5 Vilâyet Nâme
Erenl, Seyyid Muhmûd- - yaya, 8 Gazi Üniversitesi,, hacimli - elayet dan do. Bu ninde de â- civân Tekye- -târ 9 da tasvir ediliyor: 10 7 Vilâyet Name de A 8 Vilâyet Nâme -89. 9 Velayetname - e bir zaman
- lar çok önemli. lâyet Nâ nin sonunda ki ya da dikten, olarak kabul edilip,, onun yerine geçen, yor Nâme olan metinleri yerde bunun vasiyetinde diye belirtilen. s p t - Horasan 11 d-i Yedi er 12 13 14 15 â - 10 Velayetname - 11 Minorsky, Hudûdü l Âlem 12 13 Vilâyet Nâme -15. 14 Hace Ahmedi Yesevi Divan-I Hikmet 15 Zirâ: dirsekten orta parmak ucuna kadar olan bir Tus bölgesinin Beûgân Hudûdü l Âlem - Ehlibeytten Dersime Alevilik,, 132 -
mizden birisine versin 17 Bu kutsal emanetlerin sahibinin 18 - Hâce Ahmed- izin n er gönderdikleri, erenlere malûm olsun dedi. O odun, 19 Burada, er gönderdikleri acaba erene malûm olacak -, e - âleminden -, meclisteki erenlere yemek sselâm dedi, yere oturdu. yoruz dedi. Eren-, Horasan erenle- Allah 20 21, vasiyetinde,, eren t, burada, rle ma özellikleri burada, 17 Vilâyet Nâme 18 Vilâyet Nâme 19 Vilâyet Nâme -17. 20 Beyt, Arapça mesken, hane, ev, oda, oba 21 Vilâyet Nâme
erenlerine o haber veriyor yeteri kadar bilgisi. Bu sosyal kimlik dir. yerine geçecek olan da içinde n a lâyet Nâme nin biraz,, e uyul,, yol göstermesiyle b, ona, bazen,, Yunus E destan Ben,,, bizleri Alevilik Yunus, ni böyle çaresizlik içinde hissetme. ondan nasip iste, belki sana da bir nasip verir., heybesini omzuna al, a giderken de, o Yunus, Yunus a, himmet mi istiyorsun, nimet mi istiyorsun Yunus, meti, Yunus ta olup biteni, bir A, Yunus ki, himmetler edeyim, niye kabul etmedin? Biz ni sen bu getirdiklerini al geri git,, ben bir hata etm, ben ettim siz etmeyin, bu nimetleri al bana himmet verin de a, biz sana verece Tabtuk a Taptuk un u Taptuk Emre ye gönderir.
Yunus, Taptuk Emre nin edildikten sonra Taptuk un dergâ d Taptuk tan, yaymak için elden ele, Taptuk un gelir. Yunus, gelir ki ne gels eri kim-? un içinde acaba,? diye ar giderip çözmek için, Taptuk Em da Yunus a der ki, bunu Taptuk, s yani tuvalete gidiyor un yolunun yat, o giderken sana dokunur, dokununca Hatun yenice gelen biri mi oldu? diye sorar, ben Yunus geldi? derse, bil ki seni öyle demezde bizim Yunus mu geldi? derse bil insanlarda var. Yunus,,, suyoluna giderken, -,, kim geldi? diye da Yunus geldi der. Bunu duyunca, Taptuk birden bire irkilip, Bizim Yunus mu geldi? diye seslenir. unus un ol a, iki dost yeniden lar. -.,, Yunus a, Yunus demezler, Bizim Yunus derler. -tuk, Yunus için, Bizim Yunus mu?, Yunus u, Yunus edecek yola sokanda, Yunus a de yip, gösterdikleri yoldan giderek, Yunus olur, - ir., de de,,,, bu eri salar, gibi bir eri hiçbir zaman bulamayacaklar Bu olgu, bu destanda da verilmek istenen Biz burada,,, bunu
m. Nihat Sami B, rinde,. buraya a, - klerimi yazmak istiyorum. su 22 Dikkat edilirse,,, yani Ak Ana,, diyor.,, 23 Bunun e - vs denmeden Alevi söylencelerinde,, abilir mi? Bu sorunun. Nihat Sami B i yerd, iki Fakat bundan - hassâsiyetle 24 - - için - 22 23 âleminden kovdu ve ona dokuz insan cinsinin 24
470 25 - de, elli yedi bin en ni veriyor. Bunun gibi, u, Yunus Emre ola- mesinin yolunu gösteren, böylece ne gark eden de yine bir. Bunlar kadar, de Vilâyat Nâme deki, - - Bilind Abdulbaki yu ba de 27 da, - memiz gerekiyor., sözleri, - 25. 27
471 dan 28 Gevher 29 diyen Abdal, yani Bu âdem dedikleri El ayakla 30 n, Bu âdem dedikleri, el ayakla, mana,, Can un diliyle söylersek mana, tenin renginden ya da cinsiyet insandaki bu öz yani için,, bir gözle bakarlar, rler. Bunun için Yunus Emre, dur Hak dedim 31 diyor. da bir rol veriyorlar. Ben da, bir dille, bunun veril- Onlar Velâyet Nâme de -, benden sonra yerime Fât ma dedi- Vilâyet Nâme de bu, 32 yerle- 28-29 30 Kaygusuz Abdal, 31 Yunus Emre 32 söylenilmek istenmektedir?
472 evine gitti 33, karar etti, erenlerin lsa, yemekten sonra, tiksinmeden bunu tirdi. r bir yudumunu bile d, onlar, yurdumu zahmet görmesinler.. Bunlardan n soyu sopu 34 Burada araya girip, dikkatinizi çekmek istiyorum, sopu, bu iz Nâme okumaya devam ettirelim. Hâbib im - - - 35 Saru olsun dedi, ondan sonra 33 34 Vilâyet Nâme - 35
473 ganidir, ne kadar nesne isteyebilirlerse istesinler dedi. Gittiler, vermemekti tor Gö ular. olurd siyle Yur 37 Velâyet Nâme deki bu çocuklardan ilkine yani Habib ama kitapta bir bilgi yok, kitap olan ok. Bizde bu konuda bir yorum yapmak yerine, nda bunun,, Fatma Ana - 38 n, 39 evleniyor. Bak 37 Vilâyet Nâme 38 39 Vilâyet Nâme
474 Velâyet Nâme de bu, bu evliydiler denilmiyor diye bir soru sorup, bu konuyu yet -, Seyyid Nuret- da bekâr birbirleriyle. Müdefa eserinde, 40 Öz olarak, bizim buna muhtevada bir itira- As Çelebi bu aileye, Çelebiler 41 denir. diye sorup, bunu da gerekmez mi? Hilmi Ziya Ülken, -Strasbourg Üniversitesi nin, Haç kelimesinin 42 çelebi Çelebi Mevleviler 43 Hilmi Ziya, buraya al Aleviler - 40 41 42 buradan gelir. 43 -
475 da 44 Bu bakire Cengiz Han Alangua - 45 a an, Emir Timur un meza- k diye, Timur liyor. Alanku - - yor. söyleyelim, lâyet Nâme de, n,. 47, Yoksa bir ile deydi, onlar, Ali iken bu anlamda O, Ali nin ta kendisiydi. 48 Alevilikte 44 a 45 Türk Medeniyeti Tarihi 47 48 Alevi- Pir Sultan Abdal Dergisi
49 n anla- öz olarak Nâme, - di 50 deniyor. lkesine gelmeden ondan haberdar Bozok a gelene r ile Fât - böyle bundan sonra, bir daha, zahir. Nâme de,, Kutlu Melek ca, - daha gelen eri ver. - lâyet Nâme, çok önemlidir. - yani bu ekta Yunus Mukrî - enen yere. O vakit, o civarda bilgin olarak der hitap ederlerdi. Yu- 49 50 Vilâyet Nâme
477 51. - -On dört gecelik dolu istedi, o gelecek, erenlerden olacak 52-53, - ca mescid r. 54 Burada araya girip söylemek istiyorum. Burada da yine bir ka- ni haber veriliyor. - or d ken, sen- nyaya gelec -larda, - daha dâhil insan ler. - 55 için kerametler gösteriyor. B Nâme deki takip etmeye devam edelim. 51 Velâyetname 52 53 54 Vilâyet Nâme 27. 55 259.
478 dedi, ve dol escitt kadar ibadet - nde de nurdan bir kandil yanmada. -. girdi. dediler, sizi, kulunuzun evine davete dua edin dedi. de gidip asar. murat - Zuhur etmek, meydana gelmek.
479 lerimiz çoktur. Ziyarete gelirler, size zahmet olur. harç ederiz. ma - halvet yurdu seçtiler. Erenlerin bir ede o çilehanede. 57 lanlardan, Yu,, iye erlerinden özel olarak da nkâr dan habe ama bir, ona ekmek veriyor sadece Gidip â lar. Burada iki noktaya dikkat çekmek gerekiyor. Burada da kad. sade insanlar, hepsi o kadar. Daha sonra, r, seviyor da onun için evinde oturuyor diye dedi 58 etmeyince Saru, 57 Vilâyet Nâme -28. 58 - Nureddin Haca
480 öst 59. zaman içinde ediyor. -,, olmadan çocuk yor,, denirdi. asal çeki için, denil girmiyoruz. vasiyetinde, ça bende sonra yerime geçsin bu her, bu âr âr lâyet-, - in -, birbirleriy sosyal k. ayan beyan n yerine geçip, Fâ da Fâ yid, 59 Vilâyet Nâme 33. e Alevilik Vilâyet Nâme
481, kendilerine iyle izah etmek gerekmez. Onlar kendilerine has insan â olarak bize ancak izde, bu konu için bir yorum yapmak yerine, bunu anla gun buluyoruz. otuz im, demesiyle son buluyor. Biz, - d r beraber, birbirle-riy, - lar gelen nesil olarak kabul ederler. Bun anlata-ma zdan do Alevilik, Ank D. Ehlibeyt ten Dersime a., Nihat Sami, Y. Yunus Emre Çelebi Cemaletin Birinci B. Vilâyet Nâme Vilâyet Nâme -
482, Nihat, aati., Farhad,. Hamiye Dursun, Velâyetnâmesi Merkezi, Ankara 2010. Kaygusuz Abdal D. Abdurrahman,, Tarih.., Vileyât Nâme, evi., vi. Vileyât Nâme. HINZ, Walther, Uzun Ha. Hudûdü l Âlem, Mine l - Magrib, 2008. NOYAN, Bedri,, Ankara 1998, Birinci B.,. A.Celâlettin, Hünkar,, Ahmet,,.
483, Hoca Ahmet, Divân-i Hikmet. Velâyet- Nâme
484 Velâyet- Nâme