SMMMO MEVZUAT SER S 6 AMME ALACAKLARININ TAHS L USULÜ MEVZUATI Derleyen: Dr. A. Bumin DO RUSÖZ stanbul, Temmuz 2007 1
SMMMO Mevzuat Yay nlar 6 Kapak Tasar m ve Uygulama: Evren Günay Bask ve Cilt EUROMAT ENTEGRE MATBAACILIK ANON M fi RKET Sanayi Caddesi, No: 14 34510 Çobançeflme-Yenibosna/ STANBUL Telefon: (0212) 451 70 70 (pbx) Faks: (0212) 451 70 55 www.euromat.com.tr / /euromat@euromat.com.tr SMMMO Kurtulufl Caddesi No: 152 fiiflli/ STANBUL Telefon: 0212 315 84 00 E-Mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr (Yay nda Kataloglama Bilgisi) T.C. Yasalar Amme alacaklar n n tahsil usulü hakk nda kanun/ [haz rlayan] Bumin Do rusöz.- stanbul: SMMMO, 2007 386s.; 18sm. ( SMMMO Yay nlar : 90 - Mevzuat Serisi; 6) ISBN: 978-975-555-132-6 1. Amme Alacaklar Tahsil Usulü -- Yasalar I. Yap t Ad II. Do rusöz, Bumin 343.04 2
Sunufl SUNUfi 16.05.2005 tarihli ve 25817 say l Resmi Gazetede yay mlanan 5345 say l Gelir daresi Baflkanl n n Teflkilat ve Görevleri Hakk nda Kanun ile devlet alacaklar n n tahsili ve tahsilatla ilgili gerekli tedbirleri almak görevi Gelir daresi Baflkanl na verilmifltir. Gelir daresi Baflkanl bu görevini yerine getirmek için 08.07.1953 tarihli, 8469 say l Resmi Gazetede yay mlan ve 01.01.1954 tarihinde yürürlü e giren 6183 say l Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanunun uygulamas na yönelik Tahsilat Genel Tebli leri gözden geçirilmifltir. 6183 say l Kanunun 01.01.1954 tarihinde yürürlü e girmesiyle birlikte yürürlükten kald r lan Tahsili Emval Kanununa yönelik 236 adet Tahsilat Genel Tebli i bulunmaktad r. 6183 say l Kanunun 2 nci maddesi ile Tahsili Emval Kanununa göre takip edilece i belirtilen alacaklar n da Kanun kapsam na al nmas nedeniyle, belirtilen tebli ler yürürlükten kald r lmam fl, 6183 say l Kanunun yürürlü e girmesinden sonra yay mlanan Tahsilat Genel Tebli lerinin seri numaralar bu tebli leri takip eder flekilde sürdürülmüfl ve günümüze kadar toplam 443 adet Tahsilat Genel Tebli i yay mlanm flt r. 6183 Say l Kanun: - Genel Esaslar, -Amme Alacaklar n n Cebren Tahsili, -Zamanafl m, Terkin, Yasaklar, Cezalar ve Son Hükümler,olmak üzere üç k s mdan oluflmaktad r.bu Kanunun yürürlü e girdi i 01.01.1954 tarihinden günümüze kadar geçen süreçte, gerek bu Kanunda gerekse Kanunun uygulamas n etkileyen 3
kanunlarda meydana gelen de ifliklikler ile yay mlanm fl olan genel tebli lerin baz lar n n uygulama alanlar n n kalmamas dolay s yla 6183 say l Kanunun uygulamas n bir bütün olarak göstermek üzere: 432-435-436-442-443 say l tebli ler hariç tüm tebli ler yürürlükte kald r larak yerine 30.06.2007 tarih ve 26568 say l Resmi Gazetede yay nlanan Seri:A S ra No.1 Tahsilat Genel Tebli i yay nlanm flt r. Yay m tarihinden sonra tesis edilecek idari ifllemlere uygulanacak olan genel tebli de belirtilen lira ibareleri, tedavüldeki Türk Paras na Yeni Türk Liras ibaresi kullan ld müddetçe Yeni Türk Liras n ; Türk Liras ibaresinin kullan lmaya bafllamas ndan itibaren de Türk Liras n ifade edecektir.yürürlükten kald r lan Tahsilat Genel Tebli lerine mevzuatta yap lan at flar bu tebli e yap lm fl say lacakt r. 6183 say l Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanunun tamam ve güncel genel tebli leri içeren odam z n bu çal flmas n n meslek camiam za faydal olmas n diliyorum. Yahya Ar kan SMMMO Baflkan Temmuz 2007 4
çindekiler Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanun çindekiler B R NC KISIM Genel Esaslar BÖLÜM: 1 Kanunun flümulü, terimler, vazifeliler ve salâhiyetliler Madde SAYFA Kanunun flümulü 1 21 Tahsili, Tahsili Emval Kanununa atfedilen alacaklar 2 21 Kanundaki terimler 3 21 Salâhiyetliler ve mesuliyetleri 4 22 Takibata salâhiyetli tahsil dairesi 5 22 Yard m mecburiyeti 6 23 Borçlunun ölümü 7 23 Tebli ler ve müddetlerin hesaplanmas 8 23 BÖLÜM: 2 Amme alacaklar n n korunmas I Teminat hükümleri Teminat isteme 9 24 Teminat ve de erlenmesi 10 25 fiahsi kefalet 11 26 Teminat hükmünde olan eflya 12 26 5
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo II htiyati haciz htiyati haciz 13 27 htiyati hacizde borçlu taraf ndan gösterilecek teminat 14 28 htiyati hacze itiraz 15 28 htiyati haczin kald r lmas 16 28 III htiyati tahakkuk htiyati tahakkuk 17 28 htiyati tahakkukun neticeleri 18 30 htiyati tahakkukun düzeltilmesi 19 30 htiyati tahakkuka itiraz 20 31 IV Di er korunma hükümleri Amme alacaklar nda rüçhan hakk 21 31 Amme alacaklar n kesip ödemek mecburiyetinde olanlar 22 32 Tahsil edilen amme alacaklar ndan yap lacak reddiyat sebebiyle mahsuplar 23 32 ptal davas aç lmas 24 33 6
çindekiler ptal talebinde muhatap 25 33 Hükümsüz say lmada zamanafl m 26 33 vazs z tasarruflar n hükümsüzlü ü 27 33 Ba fllama say lan tasarruflar 28 33 Hükümsüz say lan di er tasarruflar 29 34 Amme alaca n n tahsiline imkân b rakmamak maksadiyle yap lan tasarruflar 30 34 Üçüncü flah slar n haklar ve mecburiyetleri 31 35 Tasfiye halinde vazifeliler 32 35 Tasfiye halinde mesuliyet 33 35 Ortakl n feshini isteme 34 36 Limitet flirketlerin amme borçlar 35 36 Kanuni Temsilcilerin Sorumlulu u (Mük.) 35 37 Birleflme, devir, bölünme ve flekil de ifltirme halleri 36 37 BÖLÜM: 3 Ödeme Ödeme zaman ve önce ödeme 37 39 Taksitlerin zaman nda ödenmemesi (Mülga) 38 39 Ödeme yeri 39 39 Ödeme flekli, makbuz 40 40 Hususi ödeme flekilleri 41 41 7
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo Çekle veya münakale emri ile ödemeye ait hususi hükümler 42 43 Çeklerde tanzim tarihi 43 44 Hususi ödeme flekillerinde ödeme tarihi 44 44 Vergi cüzdanlar 45 45 Ödemenin ispat 46 46 Ödemenin mahsup edilece i alacaklar 47 46 BÖLÜM: 4 Tecil, tehir, gecikme zamm Tecil 48 48 cran n kaza mercilerince tehiri 49 50 Ölüm halinde takibin geri b rak lmas 50 50 Gecikme zamm, nispet ve hesab 51 50 Gecikme zamm nda tatbik müddeti ve di er hükümler 52 53 Köylerde gecikme zamm 53 54 K NC KISIM Amme alaca n n cebren tahsili BÖLÜM : 1 Cebren tahsil ve takip esaslar Cebren tahsil ve flekilleri 54 55 Ödeme emri 55 55 8
çindekiler Teminatl alacaklarda takip 56 56 Kefil ve yabanc flah s veya kurumlar mümessillerini takip 57 57 Ödeme emrine itiraz 58 57 Mal bildirimi 59 58 Mal bildiriminde bulunm yanlar 60 58 Mal edinme ve mal artmalar 61 59 Haciz 62 59 Di er haklar n paraya çevrilmesi 63 60 Haciz varakas 64 60 Köylerde haciz 65 61 Borçlu elinde haczedilen mallara karfl istihkak iddialar 66 61 Üçüncü flah s elinde haczedilen mallara karfl istihkak iddialar 67 62 stihkak iddialar ile ilgili di er hükümler 68 62 Amme idareleri aras nda hacze ifltirak 69 63 Haczedilemiyecek mallar 70 63 K smen haczedilebilen gelirler 71 65 Yetiflmemifl mahsullerin haczi 72 65 Haczin neticeleri 73 66 Paraya çevirme 74 66 Aciz hali 75 67 Aczin neticeleri 76 67 9
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo BÖLÜM: 2 Menkul mallar n haczi ve sat fl Menkul mallar n haczi 77 68 Haciz s ras nda bulunacaklar ve haciz zapt 78 68 Üçüncü flah slardaki menkul mallar n alacak ve haklar n haczi 79 69 Zor kullanma 80 72 Hacizde de erleme 81 72 Haczedilen menkul mallar n korunmas 82 73 Menkul mallar koruyacak olanlar n mecburiyet ve mesuliyetleri 83 73 Menkul mallar n sat fl 84 73 Sat fl flekli, art rma ve ilân 85 74 Müflterinin mal almaktan vazgeçmesi 86 75 Sat lam yan menkul mallar 87 75 BÖLÜM: 3 Gayrimenkul mallar n haczi ve sat fl Gayrimenkul mallar n, gemilerin haczi 88 76 Haczin rehinli alacakl lara bildirilmesi 89 76 Sat fl ve sat fl komisyonlar 90 76 Gayrimenkullere de er biçme 91 77 Gayrimenkullerin sat fl flartnamesi 92 77 Gayrimenkul sat fl nda ilân 93 78 10
çindekiler Gayrimenkul mallarda art rma ve ihale 94 78 Art rman n uzat lmas 95 79 halenin yap lamamas 96 79 Gayrimenkul sat fl bedelinin tahsili 97 80 Gayrimenkullerin teferru u ve geri verilmesi 98 80 halenin neticesi fesih ve tescil 99 81 BÖLÜM: 4 flâs yoliyle takip ve konkordato flâs yoliyle takip 100 82 Konkordato 101 82 ÜÇÜNCÜ KISIM Zamanafl m, terkin, yasaklar ve cezalar ve son hükümler BÖLÜM: 1 Zamanafl m ve terkin Tahsil zamanafl m 102 83 Zamanafl m n n kesilmesi 103 83 Zamanafl m n n ifllememesi 104 84 Tabii âfetler sebebiyle terkin 105 85 Tahsil imkâns zl sebebiyle terkin 106 85 11
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo BÖLÜM: 2 Yasaklar ve cezalar S rr n ifflas 107 87 Art rmalara kat lam yacak ve art rmalardan mal sat nalam yacak olanlar 108 87 Takdir muamelelerine ve kararlara ifltirak edemiyecek olanlar 109 88 Amme alaca n n tahsiline engel olanlar 110 89 Gerçe e ayk r bildirimde bulunanlar 111 89 Mal edinme ve artmalar n bildirmiyenler 112 89 Amme borçlusuna ait ellerinde bulundurduklar mallar bildirmiyenler 113 90 stenecek bilgileri vermiyenler 114 90 Suçlar n takibi 115 91 BÖLÜM: 3 Son Hükümler Kald r lan kanun ve hükümler 116 92 Erken Ödemede ndirim Ek 1 93 Geçici Maddeler 1-9 94-99 Yürürlük 117 99 Yürütmeye memur olanlar 118 99 12
çindekiler TAHS LAT GENEL TEBL B R NC KISIM Genel Esaslar Birinci Bölüm Kanunun Kapsam, Terimler, Görevli ve Yetkililer I. Kanunun Kapsam ve Terimler 108 II. Yetkililer, Yetkililerin Sorumluluklar ve Yard m Mecburiyeti 110 III. Tebli ler ve Sürelerin Hesaplanmas 112 kinci Bölüm Amme Alacaklar n n Korunmas I. Teminat Hükümleri 117 II. htiyati Haciz 121 III. htiyati Tahakkuk 128 IV. Amme Alacaklar nda Rüçhan Hakk 131 V. ptal Davalar 134 VI. Limited fiirketlerin Amme Borçlar 136 VII Kanuni Temsilcilerin Sorumlulu u 140 VIII Yurt D fl na Ç k fl Yasa 147 13
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo Üçüncü Bölüm Ödeme I. Ödeme Zaman 152 II. Ödeme fiekli 160 III Özel Ödeme fiekilleri 161 IV Ödemenin Mahsup Edilece i Alacaklar 166 Dördüncü Bölüm Tecil, Tehir, Gecikme Zamm I. Tecil 177 II. Tecil Edilmifl Amme Alaca çin Yürütmenin Durdurulmas Karar Verilmesi 190 III Gecikme Zamm 191 IV Gecikme Zamm n n Tatbik Müddeti 209 K NC KISIM AMME ALACA ININ CEBREN TAHS L Birinci Bölüm Cebren Tahsil ve Takip Esaslar I. Cebren Tahsil fiekilleri 213 II. Ödeme Emri ve Mal Bildirimi 213 III. Ödeme Emrine Dava Aç lmas 221 IV. Teminatl Alacaklarda Takip 226 14
çindekiler V. Kefil ve Yabanc fiah s veya Kurumlar Mümessillerini Takip 227 VI. Haciz 227 VII. Hacze Karfl stihkak ddialar 227 VIII. Alacakl Amme dareleri Aras nda Hacze fltirak 233 IX. Haczedilemeyecek Mallar 234 X. K smen Haczedilebilen Gelirler 235 XI. Haczin Neticeleri 236 XII. Haczedilen Mallar n Paraya Çevrilmesi 237 XIII. Aciz Hali ve Aczin Neticeleri 237 kinci Bölüm Menkul Mallar n Haczi ve Sat fl I. Menkul Mallar n Haczi 239 II. Üçüncü fiah slardaki Menkul Mallar n, Alacak ve Haklar n Haczi 241 III. Haczedilen Menkul Mallar n De erlemesi ve Korunmas 248 IV. Menkul Mallar n Sat fl 250 Üçüncü Bölüm Gayrimenkul Mallar n Haczi ve Sat fl I. Gayrimenkul Mallar n ve Gemilerin Haczi 256 II. Gayrimenkullerin Sat fl 262 15
Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Mevzuat istanbul smmmo Dördüncü Bölüm flas Yolu le Takip ve Konkordato I. flas Yolu le Takip 272 II. Konkordato 273 ÜÇÜNCÜ KISIM Zamanafl m, Terkin, Yasaklar ve Cezalar, Son Hükümler, Ek ve Geçici Maddeler Birinci Bölüm Zamanafl m I. Tahsil Zamanafl m 275 II. Tabi Afetler Sebebiyle Terkin 280 III. Tahsil mkans zl Sebebiyle Terkin 283 kinci Bölüm Yasaklar ve Cezalar Yasaklar ve Cezalar 285 Üçüncü Bölüm Son Hükümler, Ek ve Geçici Maddeler I. Erken Ödeme ndirimi 288 II. Geçici 8. Madde 289 Di er Hususlar 302 16
çindekiler EKLER 1. Teminat steme Yaz s Örne i 304 2. fiahsi Kefalet Senedi Örne i 305 3. htiyati Haciz (Taahhüt) Senedi Örne i 306 4. htiyati Haciz (Kefalet) Senedi Örne i 307 5. Tecillerde Al nacak Kefalet Senedi Örne i 308 6. Taksitlendirme ve Tecile Talepleri Hakk nda Talimat Yaz s Örne i 309 7. Gayrimenkul Mal Sat fl fiartnamesi Örne i 310 8. Geçici 8. Maddeye Göre Baflvuru Dilekçesi Örne i 312 9. Geçici 8. Maddeye Göre Tüzel Kiflili in Borçlar çin Kendi Tafl nmaz n Teklif Eden Orta n Baflvuru Dilekçesi Örne i 314 10. Bilanço Esas na Göre Defter Tutan Mükelleflerin D fl ndaki Mükelleflere liflkin Mali Durum Bildirimi Örne i 316 YÜRÜRLÜKTE BIRAKILAN TAHS LAT GENEL TEBL LER 432 Seri No lu Genel Tebli 317 435 Seri No lu Genel Tebli 326 436 Seri No lu Genel Tebli 348 442 Seri No lu Genel Tebli 349 443 Seri No lu Genel Tebli 374 17
18