MAĞARA OLUŞUMLARI Soda Tüpü Sarkıt Dikit Sütun



Benzer belgeler
ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi

TUFA ve TRAVERTEN-III

Sarıçam (Adana, Güney Türkiye) Jeositi: İdeal Kaliş Profili. Meryem Yeşilot Kaplan, Muhsin Eren, Selahattin Kadir, Selim Kapur

AKM 205 BÖLÜM 3 - UYGULAMA SORU VE ÇÖZÜMLERİ. Doç.Dr. Ali Can Takinacı Ar.Gör. Yük. Müh. Murat Özbulut

Açık hava basıncını ilk defa 1643 yılında, İtalyan bilim adamı Evangelista Torricelli keşfetmiştir. Yaptığı deneylerde Torriçelli Deneyi denmiştir.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar

YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Yerkabuğunun Yapısı. Yerkürenin Yapısı. Dr.

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 7. Yağış

KİREÇTAŞLARI (Limestone)

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar

BÖLÜM 7. RİJİT ÜSTYAPILAR

Uygulanan akım şiddeti, ark gerilimi koruyucu gaz türü ve elektrod metaline bağlı olarak bu işlem saniyede 20 ilâ 200 kere tekrarlanır.

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)

ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

HALOJENLER HALOJENLER

YAPILARDA HASAR. V.Bölüm BETONARME YAPILARDA. Prefabrik Yapılar-I Ögr. Grv. Mustafa KAVAL AKÜ.Afyon MYO.Đnşaat Prog.

Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır.

Gaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ,

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

İmal Usulleri. Döküm Tekniği

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

Paslanmaz Çelik Gövde. Yalıtım Sargısı. Katalizör Yüzey Tabakası. Egzoz Emisyonları: Su Karbondioksit Azot

SU, HALDEN HALE GİRER

ZEHİRSİZ DOĞA MANTARLARI. Yrd.Doç.Dr. Halil DEMİR

SU BİTKİLERİ 11. Prof. Dr. Nilsun DEMİR

Isı Kütle Transferi. Zorlanmış Dış Taşınım

BAĞLAYICILAR. Alçı harcı, Kireç harcı, Takviyeli kireç harcı, Çimento harcı, Kuru harç, Şap ve sıva harcıdır.

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ

Örnek Hazırlama. Laboratuvar Araç ve Gereçleri. Hortum, Kırmızı Doğal Kauçuk. Hortum, Teflon PTFE. Hortum, Perbunan. Hortum, Bütil

DOĞAL MATERYALLER TAŞ

Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır.

KOROZYON DERS NOTU. Doç. Dr. A. Fatih YETİM 2015

Plastik Şekil Verme

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK

BAZI METEORİT OLMAYAN NUMUNELER VE NEDENLERİ (VERSİYON 2)

Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ

BETONDA KARBONATLAŞMA. Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi


DELTA -FLORAXX YEŞİL ÇATI SİSTEMİ

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları

A A A A A FİZİK TESTİ Ö Z G Ü N D E R S A N E. 1. Bu testte 30 soru vardır. Testin tümü için verilen cevaplama süresi 45 dakikadır.

Kütlesel kuvvetlerin sadece g den kaynaklanması hali;

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

Bir cismin içinde mevcut olan veya sonradan oluşan bir çatlağın, cisme uygulanan gerilmelerin etkisi altında, ilerleyerek cismi iki veya daha çok

ROMA DÖNEMİNE AİT YÜZLERCE TAŞ GÜLLE BULUNDU

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1

VII. KIYILAR. Prof.Dr.Kadir Dirik Ders Notları

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLERDE TANE

KAYMALI YATAKLAR II: Radyal Kaymalı Yataklar

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Hava Hattı İletkenlerine Gelen Ek Yükler

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

STRATONIKEIA ANTİK KENTİ SU YAPILARI. Antik kent Muğla Milas yolu üzerindedir. Aşağıda görüldüğü gibi Helenistik kurulmuştur.

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 1 Deformasyon ve kırılma mekanizmalarına giriş

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

Çok yaygın olmamakla birlikte CaCO 3 ın inorganik olarak sudan direkt çökelimi mümkün iken, çoğunlukla biyolojik ve biyokimyasal süreçler yaygındır.

BÖLÜM 6. ASFALT BETONU KAPLAMALARDA MEYDANA GELEN BOZULMALAR, NEDENLERİ VE İYİLEŞTİRİLMELERİ 6.1. Giriş Her çeşit kaplamada; -trafik etkisi -iklim

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM HASTALIKLARLA MÜCADELE

AKIŞKAN STATİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ

< 2100 Laminer Akım > 4000 Türbülent Akım Arası : Kararsız durum (dönüşüm)

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel)

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi

Kar tanelerinin büyüleyici yapıları ve gizli hayatları(hurriyet gazetesi /Bilim )r tanelerini çıplak gözle inceleyen kişitli çimlere

DENEY 3. MADDENİN ÜÇ HALİ: NİTEL VE NİCEL GÖZLEMLER Sıcaklık ilişkileri

Normal Faylar. Genişlemeli tektonik rejimlerde (extensional tectonic regime) oluşan önemli yapılar olup bu rejimlerin genel bir göstergesi sayılırlar.

KESME BAKIMINDAN DOĞRU TASARLANMAMIŞ BETONARME PERDE DUVARLI YÜKSEK BİNALARIN DEPREM PERFORMANSI

BROKKOLİ (Brassica oleracea var. italica)

İÇİNDEKİLER. Bu karın hikayesidir. Kar bir parçacık ile başlar. Parçacık kar kristalinin merkezi olur. Düştüğü gibi kar kristali oluşturur.

Makroskobik Özellikleri Şapka

Gökyüzünde Işık. Oyunları. Atmosfer optiği, genel olarak havadaki su

BİTKİ TANIMA I. P E P _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

EVAPORİTLER (EVAPORITES)

3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ

TOPRAK STRÜKTÜRÜ. Toprak strüktürü toprak gözeneklerinin yapısal düzenidir.

8. Sınıf II. Ünite Deneme Sınavı Farklılık Ayrıntılarda Gizlidir

1 SU HALDEN HALE GİRER

CORYLACEAE 1C 1 E. Anemogam, kışın yaprağını döken odunsu bitkilerdir. Gövde kabukları çatlaksız ya da boyuna çatlaklıdır. Tomurcuklar sürgüne

Burun, anatomik olarak, yüz üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı. Koku alma organıdır.

MUT DOLAYINDA PLİYOSEN-KUVATERNER YAŞLI TRAVERTENLERDE GELiŞEN OOLİT VE PlZOLlT OLUŞUMLARI, (İÇEL, ORTA TOROSLAR)

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti

ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI. AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü

Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma

TEST 14-1 KONU IŞIK GÖLGE RENK. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ

TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ

Transkript:

MAĞARA OLUŞUMLARI Soda Tüpü Soda tüpleri sarkıt oluşumlarının ilk hallerini gösterirler. İçleri boş ve uzun, genellikle saydam kalsit tüplerinden oluşan soda tüplerinin genişliği, içerisinde bulunan su damlacığının çapı kadardır. Damlacık bu tüp içinden aşağı akarken bir an duraklar. İçindeki CO 2 i mağara atmosferine bırakarak çökelmeyi hızlandırır ve içerdiği CaCO 3 ın bir kısmını oraya bırakır. Bu CaCO 3, ince soda tüpünün ağzına eklenir ve aşağıya doğru uzama gelişir. Sarkıt Mağara tavanlarından buz parçası gibi sarkan oluşumlardır. Onlarca metre uzunluğunda oluşabilirler. Sarkıtlar; enine kesitlerinde yuvarlak, elipsoid veya yivli şekildedir. Boyuna kesitleri ise koniktir. Üstte kalın, aşağı tarafları ise incelmiştir. Sarkıtların büyümesi ise şöyledir: Kalsiyum karbonatça doygun bir su damlası mağara tavanında toplanır; karbondioksit kaybedilir ve damlanın yüzeyi üzerinde karbonat malzemesinin ince tabakası çökelir. Damla, daha fazla su biriktirirse, ağarlaşmaya başlayacaktır. Sallanmalar başlar ve bu salınımlar kalsit filminin tavanın yukarısına doğru hareket etmesini sağlar ve yüzey gerilmesinin etkisiyle orada yapışır kalır. Damla mağaranın tabanına doğru düşerse karbonat tabakası tavanda kalır. Böylece sarkıtın ilk büyümesi başlamış olur. Bir sarkıtın şekli, boyutları, bileşimi ve yüzey dokusu pek çok etkene bağlıdır: Damlanın oranı, hava dolaşımı, buharlaşma, nemlilik, sıcaklık, çözeltinin derişimi, hidrostatik basınç, karbondioksitin kısmi basıncı ve çözeltideki pislikler sarkıtın nasıl oluşacağını belirler. Dikit Dikitler de tıpkı sarkıtlar gibi mağaralarda en çok karşılaşılan, ve en iyi bilinen, oluşumlardır Dikitler sarkıtlardan damlayan sularla oluşabildikleri gibi tavandan damlayan sularla da oluşurlar. Genellikle sarkıtlarda çapça daha geniştirler. Bunun nedeni, CaCO 3 zengin su damlası mağara tabanına çarpmanın şiddetiyle etrafa dağılır. Bu dağılmada kalsitin daha geniş bir alanda birikmesine, yani altında oluştuğu sarkıttan daha geniş bir çapa sahip olamasına neden olur. Düşme mesafesi, damlama oranı, içerdiği bikarbonat miktarı ve buharlaşma şekli bu çapın büyüklüğünü ve dikitin gelişim hızını etkileyen faktörlerdir. Sütun Bu yapıların oluşum şekli dikit veya sarkıt oluşumundan farklı değildir. Bir sütun ilk gelişim aşamasına dikit olarak başlayabileceği gibi sarkıt olarak da başlayabilir. Önemli olan yeterli süre geçtikten sonra sarkıtın mağara tabanıyla, dikitin mağara tavanıyla birleşmesidir. Sütunların bir diğer oluşum şekli ise, sarkıt ve dikitin altlı üstlü gelişmesi sonucu bir süre sonra birleşerek o alandaki tavan yüksekliğine bağlı olarak, bazen devasa büyüklükteki sütun yapılarını oluşturmalarıdır.

Mağara Çiçekleri Mağara çiçekleri beyaz iğnecik demetleri veya kristallerden oluşan tüycüklerden meydana gelmiştir. Bu iğneler birkaç mm. uzunluğunda ve 1mm.den daha az çapa sahiptir. Bazen bunlar kalsit içerebilir. Kalsitteki dallanmalar, ışınımsı veya tüycükler şeklindedir. Akmataşı(Flowstone) Akmataşı, mağara oluşumları içerisinde, en yaygın olanlardandır. Kalsit tabakaları ince ve renklidir (Sarı, kırmızı, portakal rengi). Akmataşları, su akışının geniş bir yüzey üzerinde ince film tabakası şeklinde olduğu yerlerde oluşur. Karbondioksit kaybolur ve karbonat çökelir. Suyun mağara tabanına aktığı yerlerde, onlarca metre kalınlıkta oluşurlar. Perde Oluşumlar Mağara tavan ve duvarlarından aşağı doğru sarkan perdeye benzer oluşumlardır. Akmataşı ve damlataşı oluşumlarının karışımı şeklinde oluşmuşlardır. Büyümeleri, eğik yüzey üzerinde aşağıya doğru akan suların etkisi ile ve hemen hemen bir doğru boyuncadır.

Düzensiz Sarkıtlar (Helictic) Helictit olarak ta adlandırılan düzensiz sarkıtlar, herhangi bir yönde burkularak oluşmuşlardır. Bu oluşumlar mağara tavanlarında, mağara duvarlarında veya diğer oluşumların üzerinde büyürler. Genellikle beyazdır. Koyu renkleri ise nadir olarak bulunur. Kayıtlara geçen helictitlerin uzunluğu 1 mm.lik küçük parçalardan, 4m. ye kadar değişir. Bunlar pek çok mağarada yaygın olarak bulunur. Mağara kalkanları Oval, dairesel oluşumlardır. Bunlar bir çatlakla ayrılan bir cm. veya daha kalın iki küresel, paralel levha içerirler. En hızlı kristal büyümesi levha düzleminde ve kalkanın kenarının etrafında radyal şekildedir. Bu oluşumların kristal zonları kırmızı renktedir. Fakat kalkanlar genellikle beyaz renktedir. Kalkan diskinin çapı birkaç santimden üç metreye kadar değişiklik gösterir. Mağara tavanları, duvarları veya mağara tabanlarında oluşabilirler. Kalkanlar içerisine çatlak vasıtasıyla su girebilir. Bu su hidrostatik basınç altındadır. Kalkan kırıldığında, bu su dışarıya hızlı bir şekilde akar. Sarkık durumlardaki kalkanlar, alt taraflarına yapışık durumda damlataşları içerebilirler. Bu durumda oluşum paraşüt şeklini alır.

Mağara Balonları Mağara balonları yuvarlağımsı, ince duvarlı, torba şeklinde ve gaz içeren mağara oluşumlarıdır. Mağara balonları çok nadir bulunur. Bu oluşumlar kısmen veya tam olarak hidromagnezit minerali içerirler. Ayrıca dik karstik kalıntı (Moon-Milk) ve mercansı oluşumlar ile birlikte bulunabilir. Genelde kısa ömürlü mağara oluşumlarıdır. Balonlar, düşük neme sahip ortamlarda kurur, çatlar ve değişikliğe uğrarlar. Mağara Kabarcıkları ( blisters) Mağara kabarcıkları kil, kum veya farklı minerallerle(jips veya opal gibi) dolmuş şişkin, yarı küresel mağara oluşumlarıdır. Görünüşte mağara balonlarına benzerler. Bunlar genellikle, mağara kabuklarına, mercansı oluşumlara, akmataşlarına, damlataşlara veya mağara duvarlarına tutulmuş şekilde bulunurlar. Bir ile iki cm. arasında değişen çaplara sahiptir. Kirli kum veya sıvımsı çamurla dolmuşlardır. Mağara balonları gibi kısa ömre sahiptirler. Mağara İncileri Mağara incileri sığ mağara gölcüklerinde oluşurlar. Şekilleri küresel, silindirik, düzensiz veya kübik olabilir. Pek çoğu parlak incilere benzemesinden dolayı bu isim verilmiştir. Çapları bir kum tanesi boyutundan 15 cm. ye kadar değişir. Gruplar şeklinde veya tek olarak bulunabilirler. Gelişmeleri kum tanesi gibi yabancı bir çekirdek etrafında olabilir.. Bu oluşumların rengi genelde beyaz veya gridir. Sarı, kırmızı, portakal rengi, kahverengi ve siyah olanlarına da rastlanmıştır. Bu oluşumlar, genellikle hızlı bir şekilde büyüme gösterirler. Örneğin 10 yıl içerisinde 5mm. kadar bir çapa erişebilirler.

Mağara Billurları Mağara billurları köpek dişi şeklindedir. Kalsit kristallerinden oluşmuşlardır ve düzgün olmayan üçgenler şeklindedirler. Geniş billur kristallerinin büyümesi için Kalsitçe doygun çözeltiler, Kristalin tahrip olmadan büyüyebileceği sulu çevre ve yeterli zaman gerekmektedir.