KARiYER ve KARİYER GELiŞiMi imi Araş.Gör. Senem YILMAZ Yaşar Üniversitesi İ.İ.B.F. İşletme Bölümü Kariyer Merkezi Müdürü Kariyerin İzmir Yolculuğu Projesi İzmir 07.10.2009 14.10.2009
KARİYER KAVRAMI Kariyer: Fr. carrière Bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık anlamına gelmektedir (TDK). 14.10.2009 S. YILMAZ 1
KARİYER KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI II. Dünya Savaşı sonrası yeni bir dönem, Savaştan sonra, Amerika ve diğer endüstrileşmiş ülkeler için ekonomik gelişme süreci, Ekonomik gelişme ile mevcut organizasyonlarda büyümeye, imkanlarda artış, yeni yatırım alanları, yeni firmaların ortaya çıkması, Açılan firmalar ve mevcut organizasyonlardaki büyümenin getirdiği insan sermayesi ihtiyacı, Çalışanların yeni iş fırsatlarına kavuşması, Bireylerin kariyerlerini tek bir organizasyon bağlaması, bunu takiben işletmelerde organizasyonel kariyer kavramının ortaya çıkması... Kaynak: Http://www.insankaynaklari.com/ikdotnet/icerikdetay.aspx?KayitNo=280 14.10.2009 S. YILMAZ 2
KARİYER NEDİR? Dinamik bir süreç... Yaşamınız boyunca gerçekleştirdiğiniz faaliyetler, Bir iş alanında sürekli olarak ilerlemek, İş ile ilgili deneyim kazanmak ve yetenekleri geliştirmek, İşle ilgili edindiğiniz deneyim ve çalışmaların sonucunda kazandığınız tutum ve davranışlar... 14.10.2009 S. YILMAZ 3
KARİYER SÜRECİ Mesleğinize başlamadan önce Mesleğinizi icra ettiğiniz dönem Meslekten ayrıldıktan sonra... Boş zamanınızı değerlendirme şekliniz Toplumsal değerler ve üstlendiğiniz roller Sosyal geçmişiniz Kişilik özellikleriniz Bireysel beklentileriniz... 14.10.2009 S. YILMAZ 4
KARİYER KARARI 8. SINIF: HANGİ LİSE? HANGİ TÜR LİSE? 9. / 10. SINIF: ALAN SEÇME 12. SINIF: YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINI SEÇME ÜNİVERSİTE / MYO: 2 YILLIK / 4 YILLIK SONRASI...: SEKTÖR İŞ VE İŞYERİ SEÇİMİ 14.10.2009 S. YILMAZ 5
KARİYER PLANLAMA Üniversitede bölüm ve meslek tercihi: geçmiş gelecek kişilik ilgi alanları Meslek Seçimi ve Kariyer Planlama iki boyutta ele alınır (Ferda F.): 1. Bilgi Boyutu: Kişinin birey olarak kendini tanıma bilgisi ve meslek, piyasa sektör ve pozisyon bilgileri... 2. Strateji ve Planlama Boyutu: Kişinin şu anki durumundan ideal durumuna nasıl ulaşacağı? Kaynak: Fatih Ferda, http://www.meslektesti.com/meslek_secim_raporu/meslek_secimi_ve_kariyer_planlama.asp 14.10.2009 S. YILMAZ 6
KARİYER PLANLAMA Kaynak: Fatih Ferda, http://www.meslektesti.com/meslek_secim_raporu/meslek_secimi_ve_kariyer_planlama.asp 14.10.2009 S. YILMAZ 7
Sevdiğin bir işi meslek edinirsen hayatta bir gün dahi çalışmış olmazsın. Confucius
ru Meslek Doğru Meslek imi Seçimi Se Do
MESLEKİ REHBERLİK Kariyer gelişimini desteklemek, Mesleki gelişime yardım etmek, Değişime uyum sağlamayı sağlamak, Sürekli eğitimi desteklemek, Mesleklere yönelik bilgilendirme yapmak, Yeterlikler kazandırmak: Öğrenme becerileri Yaşam yönetimi becerileri İletişim becerileri 14.10.2009 S. YILMAZ 10
ÖNEMLİ SORULAR 1 Akademik eğitim süresi ve okutulan dersler nedir? Meslek eğitimine giriş koşulları nelerdir? Eğitim sonunda alınacak belge diploma ve ünvan nedir? Bu meslekte kullanılan araç gereç v.b. nelerdir? Bu meslekte işler nasıl bir ortamda yapılmaktadır? Çalışanlar ne tür iş kazaları olabilir? Her türlü durum için verilen güvence ve sigorta nedir? Mesleğe özgü hastalıklar var mıdır? Nelerdir? Günlük çalışma süresi nedir? Kaç yaşında emekli olunur? Kaynak: Zafer Bayraker, Mesleki Yönlendirme (İlköğretim Sonrası), Sorgun 2007 14.10.2009 S. YILMAZ 10
ÖNEMLİ SORULAR 2 Nerelerde ve hangi alanlarda iş bulunabilir? İş bulma olanakları nasıldır? Gelecekte bu meslekte iş bulma olanakları nasıl olacak? Bu meslek ülkenin her yerinde yürütülebiliyor mu? Ortalama aylık kazanç ne kadar olabilir? Kazanç düzenli ve sabit midir? Emeklilikte, maaş ve ikramiye ne kadardır? Bu mesleğe ülkemizde ne kadar ihtiyaç vardır? Meslekte ilerleme olanağı var mıdır? Meslekte ilerleme için neler gereklidir? Meslek yaşam boyu sürecek bir meslek midir? Kaynak: Zafer Bayraker, Mesleki Yönlendirme (İlköğretim Sonrası), Sorgun 2007 14.10.2009 S. YILMAZ 12
MESLEKTE İLERLEME SAĞLAYABİLMEK İÇİN GEREKLİ OLAN YETKİNLİKLER Sağduyu Sorumluluk alma Profesyonellik Sözel iletişim Temel değerler Özgüven Duygusal denge Kararlılık Strese dayanıklılık Kişinin zayıf noktalarının farkında olması Sürekli öğrenme Sorunları bulma ve çözme Analitik beceriler Karar verebilme / risk alabilme Geri bildirim Dürüstlük Empati Takım çalışması Zaman yönetimi Planlama ve organize edebilme Kaynak: M. Cemil Özden, 2008:323 325 13
Planlama Planlama Kariyer Kariyer
KARİYER PLANLAMA ÖRGÜTSEL KARİYER PLANLAMA Organizasyonların gelecekte ihtiyaç duyabilecekleri personel ihtiyacını karşılamaya yönelik yaptıkları çalışmalar BİREYSEL KARİYER PLANLAMA Kişinin bireysel özellikleri ve amaçlarını geleceğin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirmesi ve yönlendirmesi 14.10.2009 S. YILMAZ 15
KARİYER PLANLAMA SÜRECİ Karar verme ihtiyacı duymak Kendini tanıma ve değerlendirmek Alternatifleri belirlemek Alternatifler hakkında bilgi toplamak Mevcut ve olası seçenekler arasında seçim yapmak Eğitim ile iş ve meslek seçeneklerini arttırmak... 14.10.2009 S. YILMAZ 16
BİREYSEL KARİYER PLANLAMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Bireyin kendini tanıması Bireyin ilgi alanı Bireyin yetenekleri ve becerileri Bireyin istekli, kararlı, azimli olması Bireyin gelecek hedefleri ve planları Bireyin sosyo ekonomik geçmişi Bireyin kendi SWOT analizi... 14.10.2009 S. YILMAZ 17
Yağmur duasına çıkmadan önce meteorolojinin kayıtlar tlarını karış ıştırmak her zaman faydalıdır. r. Mark Twain
BİREYSEL KARİYER PLANLAMADA SWOT ANALİZ S: Strenght: Güçlü W: Weakness: Zayıf O: Opportunities: Fırsatlar T: Threats: Tehditler 14.10.2009 S. YILMAZ 19
BİREYSEL KARİYER PLANLAMADA SWOT ANALİZ GÜÇLÜ YÖNLERin belirlenmesi: sayısal yön / sözel yön / sosyal yön el becerileri / zihinsel yön / duygusal zeka ZAYIF YÖNLERin belirlenmesi: eksik yönler, farklılıklar FIRSATLARın belirlenmesi: güçlü yönler, imkan ve olanaklar TEHDİTLERin belirlenmesi: sahip olunan mesleki özelliklerin güncel yeterliliği ve değeri 14.10.2009 S. YILMAZ 20
imi Gelişimi Kariyer Kariyer Geli
KARİYER GELİŞİMİ Merak düzeyi ve niteliği Araştırma ve öğrenme isteği Bilgi düzeyi Algı boyutu Rol modeller / örnek alınan kişiler İlgiler, yetenekler, hobiler Zaman kullanımı Planlama ve planlı olmanın yaşamdaki yeri 14.10.2009 S. YILMAZ 22
KARİYER GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Cinsiyet Genetik özellikler Aile ve akrabalar Ailenin beklenti, hayata bakışı ve değerleri Eğitim çevresi ve koşulları Toplumsal koşullar 14.10.2009 S. YILMAZ Bireysel özellikler Şans, tesadüf... Mesleki rehberlik 23
İlk önce kendine ne olacağını sor, sonra ne yapmak gerekiyorsa yap! Epictetus
KARİYER HEDEFLERİM İÇİN!.. Kimim?, Neyim?, Neredeyim? Neydim?, Ne oldum?, Ne olacağım? Kısa, orta ve uzun vadeli planlarım var mı? Kariyer yol haritam var mı? 1 yıl sonraki hedef(ler)im neler? 5 yıl sonra kendimi nerede görmek istiyorum? Hangi yönlerden eksiklerim var? Nasıl giderebilirim? Kendimi nasıl geliştirebilirim? Hedef(ler)ime ulaşmak için neler yapmalı, nasıl bir yol izlemeliyim? 14.10.2009 S. YILMAZ 25
netimi Yönetimi Kariyer Kariyer
BİREYSEL KARİYER YÖNETİMİ Bireysel vizyon sahibi olmak, Doğru bir kariyer ve kariyer hedefleri belirlemek, Bireysel yetkinliklerin bilincinde olmak, Meslek seçimi Bireysel gelişim Kariyer gelişimi ilişkilerini doğru kurmak, İş olanaklarını araştırmak, Hedefe yönelik, doğru bir özgeçmişe sahip olmak... 14.10.2009 S. YILMAZ 27
Sürekli oku, araştır! İYİ BİR KARİYER YÖNETİMİ Kendini alanında geliştir, sürekli kendini yenile! Gündemi, teknolojiyi, yenilikleri, dünyayı takip et! İş tekliflerini dikkatli ve doğru değerlendir! Geleceğinle ilgili kararlar alırken iyi düşünün, çevrene danış! Zamanı iyi yönet! Hata yapmamaya özen göster! Kimlik ve kişilik sahibi ol! İyi ve sürdürülebilir bir eğitim al! Çevrende saygın bir birey olmak için çalış! 14.10.2009 S. YILMAZ 28
.. mları... Kariyer Adımlar niversitede Üniversitede Kariyer Ad
ÜNİVERSİTEDE KARİYER ADIMLARI 1 Eğitimi en iyi şekilde tamamlamak! Boş zamanları en iyi şekilde değerlendirmek! Kendini tanımak, kendi özdeğerlerinin farkına varmak! Sosyal sorumluluğa, kültürel ve etik değerlere yatırım yapmak! Araştırmacı ve sorgulayıcı olmak! Girişimci olmak! 14.10.2009 S. YILMAZ 30
ÜNİVERSİTEDE KARİYER ADIMLARI 2 Kurslara katılmak! Üniversitedeki farklı birimlerde çalışmak! Spor, kültür ve sanat faaliyetlerine katılmak! Öğrenci topluluklarına katılmak, aktif görev almak! Öğrenci değişim programlarına katılmak (Socrates Erasmus, Youth...) 14.10.2009 S. YILMAZ 31
ÜNİVERSİTEDE KARİYER ADIMLARI 3 Geleceğinizi planlamaya, şekillendirmeye başlamak! Projeler üretmek ve projelerde yer almak! Dikey Geçiş Yatay Geçiş sınavlarına girmek! Çift Anadal Diploması, Yandal Sertifikası alma şartlarını öğrenmek ve değerlendirmek! Staj yapmak! Kendinize artı değerler katmak! 14.10.2009 S. YILMAZ 32
Yalanlamak ve reddetmek için okuma! İnanmak ve herşeyi kabullenmek için okuma! Konuşmak ve nutuk çekmek için de okuma! Tartmak, kıyaslamak ve düşünmek için oku! Francis Bacon
Teşekkürler Araş.Gör. Senem YILMAZ Yaşar Üniversitesi İ.İ.B.F. İşletme Bölümü Kariyer Merkezi Müdürü Kariyerin İzmir Yolculuğu Projesi İzmir 07.10.2009 14.10.2009