GENÇLERİN İNTERNET KULLANIM ALIŞKANLIKLARI VE KULLANILABİLİRLİK ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: KÜTÜPHANE WEB SAYFALARININ KULLANILABİLİRLİĞİ Selçuk ÇEBİ 1, Murat DURUCU 2, Behice Meltem KAYHAN 3 1 Yrd.Doç.Dr., Karadeniz Teknik Üniversitesi Müh. Fak. Endüstri Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon, e-posta : scebi@ktu.edu.tr 2 Arş. Gör. Dr., İstanbul Teknik Üniversitesi, İşletme Fak. Endüstri Mühendisliği Bölümü Maçka, İstanbul, e-posta : durucumur@itu.edu.tr 3 Arş. Gör., Karadeniz Teknik Üniversitesi Müh. Fak. Endüstri Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon,e-posta : bmkayhan@ktu.edu.tr ÖZET İnternet, günümüzde kullanımı giderek yaygınlaşan ve firmalar tarafından etkin olarak tercih edilen bir iletişim aracıdır. Gerek tüzel kişiler gerekse gerçek kişiler internet aracılığıyla tanıtımlarını sanal ortamda yapmaktadırlar. Bununla birlikte, günümüzde üniversiteler ve devlet kuruluşları da kullanıcılara internet aracılığıyla hizmet ve bilgiyi sunmaktadırlar. İstenilen hedefe kolaylıkla ulaşılabilmesi için kullanılan arayüz içeriğinin ve kullanılabilirliğinin etkin bir biçimde hazırlanması gerekir. İçerik yoğunluğu ile kullanılabilirlik arasında oluşan ayrım ve denge etkin bir tasarımın temelini oluşturduğundan bu konu araştırmacıların ortak araştırma konusu olarak ele alınmış ve literatürde bu konuda birçok araştırma yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında, üniversite öğrencilerinin internet kullanım alışkanlıkları ve internet erişim tercihleri incelenmiş ve uygulama olarak kütüphane internet sayfasının etkinliği ve kullanılabilirliği ele alınmıştır. Bu amaçla 40 sorudan oluşan bir anket hazırlanarak 912 katılımcıya uygulanmıştır. Elde edilen çıktılar, gençlerin internet kullanım alışkanlıkları ile internet kullanım araçları hakkında ipuçları vermiştir. Bununla birlikte, etkin ve kullanılabilir kütüphane sayfası tasarımı için gerekli olan ölçütler ortaya konularak önem dereceleri belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Internet, kullanılabilirlik, kütüphane, bilgisayar kullanım alışkanlığı ABSTRACT Internet is an effective communication tool which is preferred and widely used by organizations. Both organisations and individuals present their promotion on the World Wide Web by using internet. Furthermore, universities and public institutions present their service and information by internet. Contents and usability of website designs must be well-organized in order to easily achieve their goal. Since the difference and balance between density and usability of website contents are the basis of an effective design, this topic is a common research subject. Therefore, it has established wide research area. In the scope of this study, internet usage habits and access preferences of internet are analysed, and then, efficiency and usability of a library website is taken into consideration. For this purpose, a questionnaire consists of 40 questions is applied to 912 participants. The outputs of the survey provide some clues about internet usage habits and access preferences of young people. Furthermore, design parameters and their importance degrees which are required to design effective and useful websites are obtained. 525
Key words : Internet, usability, library, computer usage 1. GİRİŞ Teknolojinin gelişmesine paralel olarak, bilgisayar dünyasında gerek donanım/alt yapı gerekse yazılım imkânlarının gelişmesi, internetin giderek günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmasına neden olmuştur. Önceleri bilgisayarlar yardımıyla erişilen internete günümüzde bir cep telefonu hatta bir TV yardımıyla bile ulaşılmaktadır. İnsanlar internette haberden eğlenceye, alışverişten bankacılık işlemlerine kadar birçok işlemi kolayca yapabilmektedir. Bu kolay ulaşım sayesinde internet kullanımı ciddi oranda artmıştır. Bugünlerde çeşitli firma ve organizasyonlar internet sayfaları yardımıyla geniş kullanıcılara ulaşmayı şirket politikası edinmiş ve bu doğrultuda şirket bütçesinde çeşitli kaynaklar ayırmıştır. İnternet ve World Wide Web (WWW) uygulamalarının çeşitliğindeki artış kullanıcıların ara yüz ve internet tabanlı uygulamalarla daha sık etkileşim halinde olmasına neden olmaktadır. Özellikle, internettin hızlı gelişimi iş dünyasına yeni boyutlar kazandırdığı görülmektedir (Hasan ve Abuelrub, 2010). Pek çok kuruluş ürün ve hizmetleri hakkında genel bilginin yanında interaktif ve ticari işlemler gibi fırsatları da internet sayfaları yardımıyla müşterilerine sunmaktadır (Aladwani ve Palvia, 2002). Bu nedenle, kuruluşlar etkin internet sitesi tasarımlarıyla, rekabetçi ve sınırlı bir pazarda hizmet veya ürünlerini teşvik ederek, kârlarını maksimize etmeye çalışmaktadırlar. Ancak, temeli insan algı ve beğenisine dayanması nedeniyle bir internet sitesi tasarımına etki eden tasarım özelliklerini belirlemek kolay değildir (Lee ve Koubek, 2010). Tasarımcılar, kullanıcı ihtiyaçlarını karşılamak için tasarım sürecinde birçok ölçütü (kullanılabilirlik, erişilebilirlik, maliyet, gecikme, kalite, güvenlik, bakım, vb) bir arada dikkate alması gerekmektedir (Cocquebert vd., 2010). Son dönemde internet sitesi tasarımına ilişkin tasarım karakteristikleri birçok araştırmacı tarafından ele alınmıştır. Bu çalışmalardan bazıları; internet sitelerinin kalitesi (Hasan ve Abuelrub, 2011; Lin 2010; Huang ve Huang 2010), internet sitelerinin kullanılabilirliği (Şengel ve Öncü, 2010; Lee ve Koubek, 2010; Pearson ve Pearson 2008), internet sitelerinin estetiği (Moshagen ve Thielsch, 2010; Akbulut ve Akbulut 2010; Zeng vd., 2009), internet sitelerinin içeriği (Corman ve Baloglu 2011; Caballero-Luque vd., 2010) şeklindedir. Çalışmaların çoğu bir ya da iki tasarım parametresini ele alarak internet sitelerinin tasarım performansını incelemişlerdir. Çalışmamızda, Karadeniz Teknik Üniversitesi öğrencilerinin, internet kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi ile, kütüphane internet sayfasının kullanım yoğunluğu ve memnuniyetlerinin ölçülmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın sunumu şu şekildedir; ikinci bölümde internet sitesi tasarımına ilişkin yayın taraması sunulacaktır. Üçüncü bölümde uygulama hakkında genel bilgiler verilecek ve son bölümde bulunan sonuçlar değerlendirilecektir. 2. YAYIN TARAMASI Son yedi yılda internet sitesi tasarımına ilişkin yapılmış çalışmalar ve çalışmaların ele aldığı tasarım parametreleri, çalışmalarda kullanılan yöntemler Tablo 1 de özetlenmiştir (Çebi, 2013). Tablo 1 den de anlaşıldığı üzere literatürde yer alan çalışmaların çoğu web tasarımına etkin eden her faktör ayrı ayrı ele almıştır. Tasarım parametrelerinin kullanıcı üzerine etkisi genellikle deneysel ve anket çalışmaları yardımıyla incelenmiştir. Ayrıca tabloda deneysel ve anket tekniklerinin yanı sıra uzman görüşlerinin de yer verildiği çok ölçütlü karar verme tekniklerinin de kullanıldığı görülmektedir. Literatürde yer alan bütün çalışmaların ortak olan 526
ve eksik yönü tasarım parametrelerinin kullanıcı üzerine etkisi incelenirken tasarım parametreleri arasındaki ilişkiler dikkate alınmamıştır (Çebi, 2013). Tablo 1. İnternet sitesi tasarım parametrelerine ilişkin 2006-2013 yılları arasında yapılmış çalışmalar Çalışma Çalışmada Kullanılan Yöntem Çalışılan Tasarım parametreleri Web sitesi Deneysel Anket MCDM Diğer Torrente vd. (2013) Kullanılabilirlik Alışveriş Castilla vd. (2013) Kullanım Kolaylığı Kullanım Kolaylığı, Eğitim Bringula (2013) Erişilebilirlik, Hız, Estetik, Bilgi İçeriği Öztekin vd. (2013) Kullanılabilirlik Eğitim Kullanılabilirlik, Alışveriş Belanche vd. (2012) Müşteri Memnuniyeti, Kullanma İsteği, Risk Ossebaar vd. (2012) Kullanılabilirlik Sağlık Tuch vd. (2012) Kullanılabilirlik, Estetik Alışveriş Mansar vd. (2012) Kullanılabilirlik, Estetik Sağlık Youngblood ve Erişilebilirlik Mackiewicz(2012) Bilgi kalitesi, Seyahat Chiou vd. (2011) Kullanım kolaylığı, İletişim Lee ve Kozar (2011) Kullanılabilirlik Bonnardel vd. (2011) Renk Tuch vd. (2010) Simetri Cyretal vd. (2010) Renk Akbulut ve Akbulut (2010) Görsellik Yu vd. (2011) Ürün, Tasarım, Teknoloji, Hizmet Kalitesi, Lojistik Corman ve Baloglu (2011) İçerik Medikal Öğrenme, Kullanılabilirlik, Eğitim Liu vd. (2011) Tercihler, Teknoloji, Fonksiyonellik Hasan ve Abuelrub (2011) Kalite Djamasbi vd. (2010) Görsellik Hu ve Liao (2011) Servis Kalitesi Internet Bankacılığı Yiu vd. (2007) Kullanılabilirlik, Kullanım Internet Kolaylığı, Bankacılığı Moshagen ve Thielsch (2010) Görsellik Şengel ve Öncü (2010) Kullanılabilirlik Eğitim Lin (2010) Web Sitesi Kalitesi Eğitim Zviran vd. (2006) Kullanılabilirlik ve Ticari Kullanıcı Merkezli Tasarım Huang ve Huang (2010) Web Sitesi Kalitesi Eğitim Akbulut ve Akbulut (2010) Görsellik Eğitim Lee ve Koubek (2010) Kullanılabilirlik Ticari Caballero-Luque vd. (2010) Web Sitesi Kalitesi İnternet Bankacılığı Estetik, Etkileşim, Yenilik ve Zeng vd. (2009) Esneklik, Etki, Önem, Yaygınlık ve Basitlik, ve Kişileştirme Ku ve Fan (2009) Web Sitesi Kalitesi Alışveriş 527
3. UYGULAMA VE BULGULAR 3.1 Yöntem Anket çalışması Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesine bağlı 930 kişilik bir öğrenci grubuna uygulanmıştır. Bu çalışma kişisel bilgiler, internet ve bilgisayar kullanım alışkanlıkları, kütüphane web sayfasının tasarım kalitesi, diğer üniversite kütüphane hizmetleriyle kıyaslama ve kütüphane web sayfasından beklentiler olmak üzere toplam 40 soru ve 5 bölümden oluşmaktadır. Anket ilk olarak 30 kişilik öğrenci grubuna uygulanarak test edilmiş ve anlam kargaşası oluşturan sorular yeniden gözden geçirilerek düzenlenmiştir. 3.2 Katılımcılar Gözden geçirilmiş ankete Mühendislik Fakültesinden toplam 930 gönüllü öğrenci katılmış ve katılımcılardan 173 kişi kütüphane internet sayfasını kullanmadıklarını belirttiklerinden 757 anket değerlendirilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Katılımcıların demografik özellikleri Yaş dağılımları µ 22,28 σ 2,542 Cinsiyete göre dağılımları Erkek % 71 Kadın % 29 Sınıflara göre dağılımları I. % 19 II. % 23 III. % 24 IV. % 34 Öğrenim durumlarına göre dağılımları Normal öğretim % 44 II. öğretim % 56 3.3 İnternet Kullanım Alışkanlıkları Katılımcıların günlük ortalama bilgisayar kullanım süreleri ve kullanım amaçları Şekil 1 de görülebilmektedir. Günlük bilgisayar kullanımı 1-3 ila 3-5 saat arasında yoğunluk gösterirken bu sürenin çoğunluğu internet kullanımı ile gerçekleştiği görülebilmektedir. a Şekil 1. Katılımcıların günlük ortalama bilgisayar kullanım süreleri (a) ve amaçları (b) b 528
İnternetin yoğun olarak kullanıldığı genç topluluk içerisinde kullanım alışkanlıkları da değerlendirilmek istenildiğinde yoğunlukla sosyal medya için kullandıkları görülmektedir (Şekil 2). İnternet kullanımındaki ikinci yoğunluk araştırma olarak nitelendirilirken KTÜ internet sayfasının ziyaret edilme yoğunluğu haftada bir olarak göze çarpmaktadır(şekil 2). a b Şekil 2. Katılımcıların internet kullanım amaçları (a) ve KTÜ internet sayfasını ziyaret etme sıklıkları (b) Katılımcıların KTÜ internet sayfasını ziyaret etme nedenlerinin başında sınav notlarının ve duyurularının incelenmesi olduğu anket çalışmamızdan ortaya çıkan bir diğer bulgudur. Duyurular için KTÜ ana sayfasını ve bölüm sayfalarını kontrol etmektedirler (Şekil 3) Şekil 3. Katılımcıların KTÜ internet sayfasını ziyaret etme nedenleri a b Şekil 4. Kütüphane web sayfasının ziyaret edilme sıklığı (a) ve nedenleri (b) 529
KTÜ kütüphane internet sayfasının ziyaret edilme sıklığı ve ziyaret amaçları Şekil 4 de görülebilmektedir. Katılımcılar KTÜ kütüphane sayfasını ziyaret sıklıkları ayda bir ve daha az şeklinde yoğunluk göstermektedir (Şekil 4-a). Anketimize katılan öğrencilerin %40 lık bir grubu kütüphane internet sayfasını sadece dönem içerisinde kitap tarama işlemi için kullandıklarını ve bu işlemin çoğunu da kütüphane içerisindeki bilgisayarlardan gerçekleştirdiklerini belirtmişlerdir (Şekil 4-b). Öğrencilerin internet 3.4 Kütüphane İnternet Sayfasının Kullanılabilirliği Bu bölümündeki sorular için Cronbach s Alpha testi uygulanmış ve kullanılan ölçeğin geçerliliği %91,4 olarak çıkmıştır. Bu sonuç katılımcılara sorulan soruların anlamlı olduğunu göstermektedir. Şekil 5 anketimizin kullanılabilirlik sorularına verilen, KTÜ kütüphane internet sayfasının kullanımdan dolayı oluşan memnuniyet ve kullanılabilirlik değerlendirme ölçütlerinin yoğunluğu hakkında bilgiler vermektedir. Şekil 5. KTÜ Kütüphane internet sayfasından memnuniyet Çalışmaya katılan katılımcıların %72 si internet sayfasının görsel tasarımının önemli olduğunu vurgularken kütüphane internet sayfasının tasarımını beğenenlerin oranı sadece %29 dur. Katılımcıların %59 u sayfa tasarımının kullanılabilirliği etkilediğini belirtmiş ve %45 i kütüphane internet sayfasının kullanımını kolay bulmuştur. Katılımcıların %62 si kütüphane internet sayfasının güvenliğini önemli bulmuş ve %51 i internet sayfasına erişimin kolay olduğunu söylemiştir. 4. SONUÇLAR ve ÖNERİLER Çalışmamızın sonucunda KTÜ öğrencilerinin üniversitenin internet sayfalarını genel anlamda ziyaret ettikleri, bu ziyaretlerinin temelinde ise ders notları ve duyuruları takip etme olduğu görülebilmektedir. KTÜ internet sayfasını öğrenciler haftada bir kez ziyaret ederken, kütüphane sayfalarını ayda bir ya da daha az sıklıkla ziyaret etmektedirler. Kütüphane internet sayfalarının görselliği, hızı, tasarımı ve güvenliğinin kullanıcılar açısından kullanılabilirliği 530
etkileyeceği görülebilmektedir. Öğrencilerin bu sayfaları kullanım miktarları sosyal medya sayfaların kullanımından çok daha az olduğu çarpıcı sonuçlardan bir tanesidir. KTÜ nün kütüphane sayfasının kullanım miktarı ise öğrenciler arasında çok düşük bir orana sahiptir. Bunula birlikte öğrencilerin büyük bir çoğunluğu internet sitesinin kullanılabilirliğinden ve tasarımından memnun olmadıkları da elde edilen diğer bulgulardan biridir. Öğrencilerin kütüphane internet sayfasını kullanmaktan çekinmelerinde kullanılabilirliğin etkileri oldukça yüksektir. İnternet teknolojilerinin sürekli arttığı günümüzde bilgiye ulaşma daha da kolay bir hâl almaktadır. Gençler internet üzerinden bilgi araştırırken kütüphanelerin kendilerine sunduğu imkânlar yerine internet arama motorlarının (Google, Yahoo, Bing vb) sağladıkları içerikleri tercih ettikleri, bu içeriklere fazla güvendikleri ve doğru olduğunu düşündükleri görülmektedir. Arama motorları tarafından sağlanan bilgilerin ya da içeriklerin geçerlilikleri konusunda yeterli bilgilerinin olmadığı rahatlıkla görülebilmektedir. Genel anlamda yapılması gerekenin kütüphanelerin kullanılabilirliğine önem verilmesi, içerik sağlama konusunda daha detaycı olası gerektiği görülebilir. Kütüphane internet sayfalarını kullanırken öğrenciler (gençler) arama sonuçlarında kitap isimleri bulmak yerine çevrim içi bilgi edinmeyi istemektedirler. Çalışmanın önemli bulgularından bir diğeri ise gençlerin KTÜ kütüphane internet sayfası ve sağladığı hizmetler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarıdır. Öğrenciler bu sistemi sadece kütüphane içerisindeki bilgisayarlardan kullanılan bir servis olarak görmektedirler. Üniversiteyi yeni kazanan öğrencilere verilecek oryantasyonlar sırasında sadece kazandıkları bölüm hakkında bilgi vermek yerine okul geneli ve teknolojik alt yapısı hakkında da bilgi sunulması, verilen teknolojik hizmetlerden kullanıcıların daha performanslı ve doğru bir biçimde yararlanmasına imkân tanıyacaktır. Çalışmanın devamında gençlerin internet kullanım alışkanlıklarıyla cinsiyet, öğrenim gördüğü bölüm ve durumu (gece gündüz eğitimi) ve sınıfla bir ilişkisi olup olmadığı araştırılabilir. Çalışma farklı üniversitelerdeki öğrenciler üzerinde de uygulanarak Türkiye genelinde gençlerin (öğrencilerin) eğilimleri araştırılabilir. 6.KAYNAKLAR Akbulut, Ö.E., Akbulut, K., (2010). Web site designers' opinions about the visual elements. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2 (2), 1549-1553. Aladwani, A.M., Palvia, P.C., (2002). Developing and validating an instrument for measuring user-perceived web quality. Information & Management 39 (6), 467-476. Bonnardel N., Piolat A., Bigot L.L., (2011) The impact of colour on Website appeal and users cognitive processes, Displays 32 69 80 Caballero-Luque A, Aragones-Beltran P, Garcia-Melon M, and Dema-Perez C. (2010). Analysis of the Alignment of Company Goals to Web Content Using ANP. International Journal of Information Technology & Decision Making 9(3):419-436. Çebi S, Determining importance degrees of website design parameters based on interactions and types of websites, Decision Support Systems, Vol. 54, 2013,pp. 1030 1043. Chevalier, A., Bonnardel, N., (2007). Articulation of web site design constraints: Effects of the task and designers' expertise. Computers in Human Behavior 23 (5), 2455-2472. Chiou W. C., Lin L.C., Perng C., (2010) A strategic framework for website evaluation based on a review of the literature from 1995 2006,Information & Management 47: 282 290 531
Cocquebert E, Trentesaux D., Tahon C. (2010). WISDOM: A website design method based on reusing design and software solutions. Information and Software Technology 52: 1272 1285 Cormany D., Baloglu S. (2011). Medical travel facilitator websites: An exploratory study of web page contents and services offered to the prospective medical tourist. Tourism Management 32: 709-716 Cyretal D, Head M, Larios H, (2010). Colour appeal in website design within and across cultures: A multi-method evaluation International Journal of Human-Computer Studies 68:1 21 Djamasbi S, Siegelb M, Tullis T, (2010). Generation Y, web design, and eye tracking, International Journal of Human-Computer Studies 68307 323 Éthier J., Hadaya P., Talbot J., Cadieux J., (2008) Interface design and emotions experienced on B2C Web sites: Empirical testing of a research model. Computers in Human Behavior 24 2771 2791. Fang, X., Holsapple, C.W., (2007). An empirical study of web site navigation structures' impacts on web site usability. Decision Support Systems 43 (2), 476-491 Fontela E, and Gabus A. (1974). Dematel - Progress Achieved. Futures 6(4):361-363. Fontela E, Gabus A (1976) The DEMATEL observer. Battelle Geneva Research Centre, Geneva Gabus A, Fontela E (1972) World problems, an invitation to further thought within the framework of DEMATEL. Battelle Geneva Research Centre, Geneva Hasan L. and Abuelrub E. (2011). Assessing the quality of web sites, Applied Computing and Informatics 9, 11 29 Hu Y.-C., Liao P.-C., (2011). Finding critical criteria of evaluating electronic service quality of Internet banking using fuzzy multiple-criteria decision making. Applied Soft Computing 11: 3764 3770 Huang AY, Lee WS, Chang YY, and Cheng CM. (2011). Analysis of decision making factors for equity investment by DEMATEL and Analytic Network Process. Expert System with Applications 38(7):8375-8383. Huang TCK, Huang C.C, (2010). An integrated decision model for evaluating educational web sites from the fuzzy subjective and objective perspectives, Computers & Education 55: 616-629 Hung Y-H, Chou S-CT, and Tzeng G-H. (2011). Knowledge management adoption and assessment for SMEs by a novel MCDM approach. Decision Support Systems 51(2):270-291. Ku, E. C. S. and Y. W. Fan (2009). The Decision Making in Selecting Online Travel Agencies: An Application of Analytic Hierarchy Process. Journal of Travel & Tourism Marketing 26(5-6): 482-493 Lee Y, and Kozar KA. Understanding of Website Usability: Specifying and Measuring Constructs and Their Relationships. Decision Support Systems doi:10.1016/j.dss.2011.10.004. Lee, S., Koubek, R.J., (2010). The effects of usability and web design attributes on user preference for e-commerce web sites. Computers in Industry 61 (4), 329-341. Lin H.-F. 2010 An application of fuzzy AHP for evaluating course website quality Computers & Education 54 877 888 532
Lin YT, Yang YH, Kang JS, and Yu HC. (2011). Using DEMATEL method to explore the core competences and causal effect of the IC design service company: An empirical case study. Expert System with Applications 38(5):6262-6268. Liu G Z, Liu Z H, Hwang G J. (2011) Developing multi-dimensional evaluation criteria for English learning websites with university students and professors Computers & Education 56: 65 79 Morosan, C., Jeong, M., (2008). Users' perceptions of two types of hotel reservation web sites. International Journal of Hospitality Management 27 (2), 284-292. Moshagen M., Thielsch M.T. (2010) Facets of visual aesthetics International Journal of Human-Computer Studies 68: 689 709 Pearson JM, and Pearson AM. (2008). An exploratory study into determining the relative importance of key criteria in Web usability: A multi-criteria approach. Journal of Computer Information Systems 48(4): 115-127 Robbins, S.S., Stylianou, A.C., (2003). Global corporate web sites: An empirical investigation of content and design. Information & Management 40 (3): 205-212. Shen YC, Lin GTR, and Tzeng GH. (2011). Combined DEMATEL techniques with novel MCDM for the organic light emitting diode technology selection. Expert System with Applications 38(3):1468-1481. Shieh JI, Wu HH, and Huang KK. (2010). A DEMATEL method in identifying key success factors of hospital service quality. Knowledge-Based Systems 23(3):277-282. Şengel E and Öncü S (2010) Conducting preliminary steps to usability testing: investigating the website of Uludağ University. Procedia Social and Behavioral Sciences 2: 890 894 Tsai WH, and Hsu W. (2010). A novel hybrid model based on DEMATEL and ANP for selecting cost of quality model development. Total Quality Management and Business Excellence 21(4):439-456. Tseng ML, and Lin YH. (2009). Application of fuzzy DEMATEL to develop a cause and effect model of municipal solid waste management in Metro Manila. Environmental Monitoring and Assessment 158(1-4):519-533. TuchA N, Bargas-Avila J A, and Owis K. (2010). Symmetry and aesthetics in website design: It s a man s business. Computers in Human Behavior 26: 1831 1837 Tzeng GH, Chen FH, and Hsu TS. (2011a). A balanced scorecard approach to establish a performance evaluation and relationship model for hot spring hotels based on a hybrid MCDM model combining DEMATEL and ANP. International Journal of Hospitality Management 30(4): 908-932. Tzeng GH, Ho WRJ, Tsai CL, and Fang SK. (2011b). Combined DEMATEL technique with a novel MCDM model for exploring portfolio selection based on CAPM. Expert System with Applications 38(1): 16-25. Wu CH, Chang B, and Chang CW. (2011). Fuzzy DEMATEL method for developing supplier selection criteria. Expert Syst Appl 38(3):1850-1858. Wu HH, and Tsai YN. (2011). A DEMATEL method to evaluate the causal relations among the criteria in auto spare parts industry. Appl Math Comput 218(5):2334-2342. 533
Wu HH, Chen HK, and Shieh JI. (2010). Evaluating performance criteria of Employment Service Outreach Program personnel by DEMATEL method. Expert Syst Appl 37(7):5219-5223 Yang JL, and Tzeng GH. (2011). An integrated MCDM technique combined with DEMATEL for a novel cluster-weighted with ANP method. Expert Syst Appl 38(3):1417-1424. Yiu C S, Grant K, Edgar D. (2007). Factors affecting the adoption of Internet Banking in Hong Kong implications for the banking sector. International Journal of Information Management 27: 336 351. Yu X. Guo S, Guo J, Huang X. (2011). Rank B2C e-commerce websites in e-alliance based on AHP and fuzzy TOPSIS. Expert Systems with Applications 38, 3550 3557 Zeng L., Salvendy G., Zhang M., (2009) Factor structure of web site creativity Computers in Human Behavior 25 568 577. Zhou Q, Huang WL, and Zhang Y. (2011). Identifying critical success factors in emergency management using a fuzzy DEMATEL method. Safety Sci 49(2):243-252. Zviran, M., Glezer, C., Avni, I., (2006). User satisfaction from commercial web sites: The effect of design and use. Information & Management 43 (2), 157-178. 534