BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE PROJE Prof. Dr. Mehmet AY TÜSSİDE - Gebze 02 Şubat 2010
Bilim Nedir? Bilimsel bilgiyi üretme ve kullanma işlevi! Bilimsel bilgi nedir? Bilimsel yöntemler kullanarak sağlanan değerlendirilebilir/anlamlı veriler!
Bilimin Amacı Nedir? Tanımlanabilir olgu bulma! Olgunun farkına varıp açıklayabilme! Olguyu olumlu yönde denetleyebilme!
Bilimin Araçları Nelerdir? 1. Kuram Bağımlı 2. Değişken Bağımsız Ara GÖZLEM 3. İlişki İlişkilendirme Sebep-sonuç Deneysel Yarı deneysel DENE Y
Bilimin Araçları Nelerdir? 4. Hipotez/denence 5. Hipotez test etme/denencelerin sınanması 6. Sayısallaştırma 7. Veri/data 8. Bulgu
Ölçme Neden Gereklidir? Analiz yapabilmek/indirgemek Sayı dilinde tercüme yapabilmek Görünmeyeni görebilmek
Ölçme Araçlarının Özellikleri Nelerdir? Evrensel geçerlilik Tekrarlanabilirlik Güvenilirlik
İstatistik Neden Gereklidir? Verilerin anlamlı sonuçlara dönüştürülmesi için gereklidir. Normal dağılım
Veri Türleri ve Değişkenler Sınıflama/Nominal Ordinal Sıralama Dereceleme Kategorik Eşit aralıklı Eşit Aralıklı Oranlı Sürekli
Sonuçlar/Bulgular Mutlak ve Kesin midir? Kuram Varsayım/Denence-Hipotez deneme Varsayım Yenileme Doğrulanmış Veri-Bulgu
Bilim Günlük Yaşamın Neresindedir? * Etkililik * Verimlilik Girdiler İşleme Süreci Çıktı- Ürün Geri Bildirim
Proje Nedir? Ne, Niçin Kiminle Ne Zaman Nasıl Nerede : Amaç/Ürün : Ekip/Yönetici : Başlangıç/Bitiş Tarihleri Takvim/İş Akışı : Yöntem/Süreç/İşleyiş : Yapılacak İşler Listesi Yapılacak işler, tarihler, yer, sorumlular çizelgesi, malzeme ve satın alma, ölçmeler, sayısallaştırma Ne Kadar Ne Oldu : Bütçe : Sonuç/Değerlendirme Sonuç/Ürün Ölçümlerin Analizi Etkililik: Hedefe ne ölçüde ulaşıldı? Verimlilik: Sonuç ve maliyetlerin birlikte değerlendirilmesi
Proje yapmaya karar verdikten sonra; Proje konusu bulma, Hayal gücü, Araştırma, Birikim süreçleri, Projenin yürütülmesi, Rapor yazımı, Değerlendirme süreçleri takip edilir.
Proje Nedir? Ne, Niçin: Hizmet Amaç / Ürün Somut Ürün Ölçülebilir Çözüm Net Tanım
Proje Nedir? KİMİNLE: PROJE EKİBİ Yönetici Ekip Üyelerinin Özellikleri/İsimleri Görev Dağılımı İstihdam Edilecek Kişiler Özellikleri Görev Tanımları Kişi/Saat Maliyetleri
Proje Nedir? NE ZAMAN: PROJENİN SÜRESİ Başlangıç/Bitiş Tarihleri Ara Aşamaların Tarihleri
Proje Nedir? NASIL - NEREDE: Yöntem/Süreç/İşleyiş Yapılacak İşler Listesi İş Akışı/Etkinlik Şeması İşler Tarihler Yer Sorumlular Malzeme/Satın alma Geri Bildirim Yolları (Sayısallaştırma/Ölçme)
Proje Nedir? NE KADAR: İş akış şemasının maliyetlerinin çıkartılması Ek giderler (varsa) eklenmesi (K.D.V. gibi) %20 lik hata payı eklenmesi Toplam ve kalemlere göre maliyetlerin hesaplanması
Proje Nedir? NE OLDU: DEĞERLENDİRME Sonuçların ölçülmesi Süreç ve sonuçlara ait ölçümlerin analizi Etkililik : Amaçlara ne ölçüde ulaşıldı? Verimlilik : Bu sonuç bu maliyetle karşılaştırıldığında durum nedir? Rapor yazılması
Proje Nedir? zaman PROJE kaynaklar Görev ve faaliyetler
Sonuç olarak!!! Proje çalışmaları toplumsal yarar sağlamaya dönük olmalıdır. Projeler yaratıcı, bilimsel, uygulanabilir, açık ve anlaşılır olmalıdır. Projelerde, problemin tanımı, amacı, hedefleri ve faaliyetleri arasında anlamlı ilişki kurulmalıdır. Projeler sürdürülebilir olmalıdır. Projeler, proje hazırlayanların özgün eseri olmalı ve daha önce herhangi bir yarışmaya katılmamış olmalıdır. Projeler, alanında yeni, özgün ve estetik bakış açısı getirmelidir. Proje sonucunda, proje amaç ve hedeflerine ulaşıldığı bilimsel olarak gösterilmelidir.
PROJESİ PROJE YÖNETİMİ MEKANİZMALARI GRUBU PROJE DETAYLARI TABLOSU Etkinlik No Etkinlikler Sorumlular Yer Malzemeler Maliyet Bağış Miktarı Bağışta Bulunan TOPLAM
UŞAK - BİLSEM PİLOT UYGULAMA PROJESİ P ROJE GENEL DEĞERLENDİRME F ORMU Grup Adı : BÜTÇE / FİNANS GRUBU Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu Grup Adı : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu Grup Adı : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu Grup Adı : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu TOPLAM TOPLAM TOPLAM TOPLAM Çok Yetersiz Mükemmel 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 GENEL TOPLAM
UŞAK - BİLSEM PİLOT UYGULAMA PROJESİ PROJE YÖNETİMİ MEKANİZMALARI GRUBU DEĞERLENDİRME FORMU ETKİNLİK 1 : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu ETKİNLİK 2 : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu ETKİNLİK 3 : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu ETKİNLİK 4 : Amaca Ulaşma Zamanlamaya Uygunluk Bütçeye Uygunluk Mekanın Uygunluğu Malzemelerin Uygunluğu TOPLAM TOPLAM TOPLAM TOPLAM GENEL TOPLAM Çok Yetersiz Mükemmel 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 PROJE BAŞARI ORANI
PROJE DOKÜMANTASYONU KULLANIM KILAVUZU Proje Dokümantasyonu aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır : KAPAK SAYFASI AMAÇ ETKİNLİK SAYFASI PLANLAMA TABLOSU PROJE DETAYLARI TABLOSU DEĞERLENDİRME FORMU KAPAK SAYFASI : Projenin adı yazılı olan kapak sayfasının ilgili bölümlerine, Grubunuzun Adını ve Grup üyelerinizin isim- soyad ve iletişim bilgilerini kaydediniz. AMAÇ ETKİNLİK SAYFASI : Bu sayfada grubunuzun Amaçları ve Etkinlikleri yazmanız için iki ayrı bölüm mevcuttur. Amaçlar bölümüne grubunuzun, ulaşmak istediği hedefleri, çalışmalarınızın sonucunda ortaya çıkaracağınız ürün ve hizmetleri listeleyiniz. Etkinlikler bölümünde ise, amaçlar bölümünde sıraladığınız hedeflere/ürünlere ulaşabilmek için yapmayı düşündüğünüz etkinlikleri / faaliyetleri listeleyiniz. PLANLAMA TABLOSU : Öncelikle Tablonun adının yazdığı başlığın noktalı bölümüne grubunuzu adını kaydedin. Amaç Etkinlik sayfasının Etkinlikler bölümünde listelemiş olduğunuz etkinlikleri, Planlama Tablosunun Etkinlikler sütununa sıralayın. Her bir etkinliğin, P satırı ile etkinliği gerçekleştirmeyi planladığınız tarihin kesiştiği alanı karalayarak doldurun. Etkinliklerin fiilen gerçekleşmelerinin ardından da, her bir etkinliğin G satırı ile etkinliğin gerçekleştiği tarihin kesiştiği alanı karalayarak doldurun. PROJE DETAYLARI TABLOSU : Öncelikle Tablonun adının yazdığı başlığın noktalı bölümüne grubunuzu adını kaydedin. Amaç Etkinlik sayfasının Etkinlikler bölümünde listelemiş olduğunuz etkinlikleri, Proje Detayları Tablosunun Etkinlikler sütununa sıralayın. Ardından her bir etkinliğin, sorumlularını, düzenleneceği yeri, gerekli malzemelerini ve düşünülen maliyetini tablonun ilgili bölümlerine kaydedin. DEĞERLENDİRME FORMU : Öncelikle Formun adının yazdığı başlığın noktalı bölümüne grubunuzu adını kaydedin. Grubunuzun her bir etkinliğini, formda yazan beş parametreye göre, 1 den 5 e kadar olan puanlardan uygun olanı seçerek işaretleyin. Toplam puanınızı formun alt kısmına kaydedin. NOT : Proje dokümantasyonu hazırlanırken kullanılan belgeleri, gerekli olduğunda çoğaltarak kullanabilirsiniz.
Bilimsel Araştırma Projesi Yaparken TÜBİTAK YÖNERGELERİ
TÜBİTAK > BİDEB İletişim / Bilgi Edinme Yardım Site Haritası English BİLİM İNSANI DESTEKLEME DAİRE BAŞKANLIĞI (BİDEB) BİDEB, bilim ve teknoloji üretebilen; ürettiği bilim ve teknolojiyi toplumsal ve ekonomik faydaya dönüştürebilen; dünya bilim ve teknolojisine katkıda bulunan saygın bir Türkiye'nin yaratılması için vazgeçilmez bir öneme sahip olan bilim insanlarının sayı ve niteliğinin artmasına yardımcı olmak amacıyla, bu kesime yönelik destekleyici ve teşvik edici çeşitli programları ve etkinlikleri yürüten TÜBİTAK birimidir. Bilim insanlarının, araştırmacıların yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleri için olanaklar sağlamak; bu amaçla ödüller vermek, öğrenim ve öğrenim sonrasında üstün başarısıyla kendini gösteren gençleri izleyerek onların yetişme ve gelişmelerine yardım etmek ve bu amaçla burslar vermek, yarışmalar düzenlemek ve yayınlar yapmak, BİDEB'in ana görevleridir. BİDEB olarak, bu misyonumuz doğrultusunda, bir yandan mevcut bilim insanlarımızı ve bilim insanı olma yolundaki gençlerimizi desteklemeye yönelik programlar yürütürken, bir yandan da bunlara paralel olarak, gelecekte bilim insanı olma potansiyeline sahip çocuklarımızı ve gençlerimizi ortaya çıkarabilmek ve teşvik etmek üzere çeşitli bilimsel yarışmalar düzenliyoruz.
2204 - ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ ARASI ARAŞTIRMA PROJELERİ YARIŞMASI Ortaöğretime devam etmekte olan öğrencileri Bilgisayar, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve Yer Bilimleri alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkmasını sağlamak ve bilimsel araştırma yöntemlerine yatkınlıklarını geliştirmek üzere düzenlenir. Bölge Koordinatörlerinin Adresleri Proje Rehberi Başvuru Sırasında Gönderilecek Belgeler: a. 2204 Başvuru Formu b. 2204 Etik Formu 2006 ve geçmiş yıllara ait istatistikler 2007 yılı ödül alanlar Türk Patent Enstitüsü nün web sitesi için tıklayınız.
2229 - LİSANS VE LİSANS ÖNCESİ, ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLERE YÖNELİK BİLİMSEL ETKİNLİKLERİ DESTEKLEME PROGRAMI Üniversite öğretim üyeleri ya da alanlarında en az 10 yıl deneyimi olan araştırmacıların, İlk ve ortaöğretim öğretmenlerine yönelik olarak yapmayı planladıkları bilim danışmanlığı seminerleri ve benzeri toplantılar, İlk ve ortaöğretim öğrencileriyle lisans öğrencilerinden üstün başarı gösterenleri çalışmalar yapmak, yönlendirmek ve çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla düzenlenecek bilim kampları, doğa eğitimleri, teorik ve uygulamalı yaz ve kış bilim okulları desteklenir. 2229 Başvuru Formu
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ ARASI ARAŞTIRMA PROJE YARIŞMASI DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ (%)-Yüzdeler değişebilir!... Özgünlük ve Yaratıcılık (% 35) Bilimsel Yöntem (%20) Tutarlılık ve Katkı (%10) Özümseme ve Hâkimiyet (%10) Uygulanabilirlik (%10) Kaynak Taraması (%5) Sonuç ve Açıklık (%10) TOPLAM (%100)
YARIŞMANIN TEMEL AMACI Genç beyinlerin bilimsel düşünmeye teşvik edilmesi, Geleceğin bilim insanı olma potansiyeline sahip çocukların erken yaşlarda keşfedilmesi.
PROJENİN HEDEFLERİ Öğrencileri Matematik ve Fen Bilimleri alanlarında yaratıcılığa teşvik etmek, Öğrencilerin gizli kalmış yeteneklerinin desteklenerek geliştirilmesine ortam hazırlamak, Ülkenin geleceğini yönlendirecek, bilimsel alanlarda özgün ve farklı düşünceler ortaya koyabilen, özgüveni gelişmiş bireyler yetiştirilmesine katkıda bulunmaktır.
DEĞERLENDİRME Öğrencinin fikri Basit fakat ilginç ve pratik bir çözüme yönelik olabilir Üniversite desteği olabilir fakat bilgi alma ya da laboratuvar kullanma ile sınırlı olmalıdır.
Proje Adı Proje Amacı PROJE RAPORU Giriş Benzer çalışmalardan ayırt edici yön Yöntem Nerede? Kimin tarafından? Ne kadar sürede? Kaç kez? Nasıl? vs. Veri çizelgeleri, grafikler, analiz hesaplamalar (en uygun gösterim yöntemi ile) Sonuçlar ve tartışma - Sayısal/sözel, grafik gösterim. Sınırlılıklar, etkililik, öneriler. Kaynaklar
TÜBİTAK uyarıyor!!! Orijinallik ve yaratıcılık Beceri, dikkat ve özen Çalışma süreci İlişkilendirme ve açıklık Etik
Konu Seçimi Orijinal, yeni olabilir ama öğrenciye ait olmalı. Merak, araştırma, uzmanlardan bilgi, kritik düşünce, yaratıcılık ve azim..!
Bilimsel Araştırma İşleyişi (Projelendirme) Zaman çizelgesi (ne zaman?, ne kadar?...) Deneyleri planlama (nasıl?, ne ile? kiminle? ne kadara?..) Danışmanınızla fikir alışverişi (kiminle? Nasıl?...) Sonuçları inceleme (değerlendirme) Yazarken...Günlük tutabilirsiniz
Başlık Bilimsel Araştırma Raporu İçerik listesi Giriş Kaynak bilgisi Deneysel çalışma Sonuçlar ve tartışma Teşekkür
Matematik İlginçlik ve Katkı: Yeni sonuç elde edilmesi değil. Var olan/bilinen teoremlere farklı bir yaklaşım/ispatı, bilinen bir sonucun farklı eldesi veya sonuçların farklı ele alınması vb. Amaç bilimsel araştırma sürecini yaşatmak!
Matematik Bir problemin ele alınış biçimi araştırmayı nitelikli hale getirebilir. Yöntem ve adımların doğruluğu Kurallara uygun rapor yazılmalı, deneyimsiz bir matematikçi de rahatlıkla izleyebilmeli..
NEYMİŞ!!??? Gelecek bilgi tüketenlerin değil, tüketeceği bilgiyi üretenlerindir!!!
Dinlediğiniz için Teşekkürler