CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI EDEBİ ANLAYIŞLAR HALK ŞİİRİ EDEBİ TOPLULUKLAR 1.Memleketçiler 2.Mistik-Ruhçu Edebiyat Anlayışı 3.Serbest Nazım ve Toplumcu (Sosyal) Gerçekçiler 4.Hisarcılar 1.Beş Hececiler 2.Yedi Meşaleciler 3.Garipçiler (I.Yeniciler) 4.II.Yeniciler 5.Maviciler ŞİFRELER: BEŞ HECECİLER: Şifre: HEYFO Okunuşu: HEYFO Açılımı: Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel, Orhan Seyfi Orhon YEDİ MEŞALECİLER: Şifre: CZVS YMK Okunuşu: CeZVeSi YaMuK Açılımı: Cevdet Kudret Solok, Ziya Osman Saba, Vasfi Mahir Kocatürk, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Muammer Lütfi Bahşi, Kenan Hulisi Koray GARİPÇİLER(I.YENİ): Şifre: OMO Okunuşu: OMO Açılımı: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat Horozcu II. YENİCİLER: Şifre: ECE SÜT İ Okunuşu: ECE SÜT İç Açılımı: Edip Cansever, Cemal Süreyya, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Ülkü Tamer, Turgut Uyar, İlhan Berk İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 1

ŞİFRELER: MEMLEKETÇİLER (Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir) Şifre: OHA KÖZ FENA Okunuşu: OHA KÖZ FENA Açılımı: Orhan Şaik Gökyay, Halit Fahri Ozansoy, Ahmet Kutsi Tecer, Kemalettin Kami Kamu, Ömer Bedrettin Uşaklı, Zeki Ömer Defne, Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Necmettin Halil Onan, Arif Nihat Asya MİSTİK-RUHÇU EDEBİYAT ANLAYIŞI Şifre: SAPN Okunuşu: SAPaN Açılımı: Sezai Karakoç, Asaf Halet Çelebi, Peyami Safa, Necip Fazıl Kısakürek SERBEST NAZIM VE TOPLUMCU ŞİİR Şifre: SNR HNCS F K³ Okunuşu: SıNıR HaNCıSı Fakir Kemal³ Açılımı: Sabahattin Ali, Nazım Hikmet Ran, Rıfat Ilgaz, Haldun Taner, Necati Cumalı, Ceyhun Atuf Kansu, Samim Kocagöz, Fakir Bayburt, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Orhan Kemal HİSARCILAR Şifre: YMİM Okunuşu: YeMİM Açılımı: Yavuz Bülent Bakiler, Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Mehmet Çınarlı MAVİCİLER Şifre: H FACE Okunuşu: Hadi FACE ye Açılımı: Hilmi Yavuz, Ferit Edgü, Attila İlhan, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt HALK ŞİİRİ Şifre: MAŞA FM Okunuşu: MAŞA FM Açılımı: Mahsuni Şerif, Aşık Veysel, Şeref Taşlıova, Abdurrahim Karakoç, Feymani, Murat Çobanoğlu İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 2

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI SANATÇILARI ŞİİR: A- Hece Ölçüsüyle Yazanlar: Ahmet Hamdi Tanpınar, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi Tecer, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba, Kemalettin Kamu, Mehmet Çınarlı, Yahya Akengin, Cahit Sıtkı Tarancı (bazı şiirlerinde)... B- Serbest Ölçüyle Yazanlar: Fazıl Hüsnü Dağlarca, Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat Horozcu, Nazım Hikmet, İlhan Berk, Edip Cansever, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Behçet Necatigil, Cahit Külebi, Attila İlhan, Ataol Behramoğlu, İsmet Özel, Ahmet Erhan, Yaşar Miraç, Refik Durbaş, Salih Bolat, Şükrü Erbaş, Murathan Mungan, Arif Ay, Akif Kurtuluş, Enis Batur, Haydar Ergülen, Gülten Akın... ROMAN: Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Sabahattin Ali, Rıfat Ilgaz, Nihal Atsız, Fakir Baykurt, Kerime Nadir, Yusuf Atılgan, Ferit Edgü, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Selim İleri, Bilge Karasu, Vedat Türkali, Mehmet Şeyda, Mahmut Makal, Tarık Buğra... HİKÂYE: Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık, Halikarnas Balıkçısı, Sabahattin Ali, Oktay Akbal, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Nezihe Meriç, Selim İleri, Nedim Gürsel, Füruzan, Mustafa Kutlu, Rasim Özdenören, Emine Işınsu, Sevinç Çokum, Leyla Erbil, Murathan Mungan, Kürşat Başar, Feride Çiçekoğlu TİYATRO: DENEME: Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Sabahattin Eyüboğlu, Salah Birsel, Vedat Günyol, Cemil Meriç, İlhan Selçuk. ELEŞTİRİ: Abdulhak Şinasi Hisar, Nurullah Ataç, Vedat Günyol, Tahir Alangu, Asım Bezirci, Rauf Mutluay, Fethi Naci, Semih Gümüş, Akşit Göktürk, Doğan Hızlan, Memet Fuat, Mehmet H. Doğan, Enis Batur, Füsun Akatlı, Berna Moran... ANI: Halikarnas Balıkçısı, Şevket Süreyya Aydemir, Aziz Nesin... GÜNCE(GÜNLÜK): Nurullah Ataç, Salah Birsel, Oktay Akbal, Tomris Uyar, Cahit Zarifoğlu... FIKRA: Çetin Altan, İlhan Selçuk, Falih Rıfkı Atay... MEKTUP: Halikarnas Balıkçısı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı... BİYOGRAFİ VE OTOBİYOGRAFİ: Abdulhak Şinasi Hisar, Behçet Necatigil, Hilmi Yücebaş, Muzaffer Uyguner, Hasan Ali Yücel, Mehmet Kaplan, Nazım Hikmet... RÖPORTAJ: Yaşar Kemal, Fikret Otyam, Işıl Özgentürk... GEZİ: Falih Rıfkı Atay, Reşat Nuri Güntekin, Melih Cevdet Anday, Oktay Akbal... Haldun Taner, Turgut Özakman, Turan Oflazoğlu, Güngör Dilmen, Refik Erduran, Orhan Asena, Recep Bilginer, Necati Cumalı... İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 3

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI (1923- ) GENEL ÖZELLİKLERİ: 1. Cumhuriyetin ilk yıllarında ölen bazı sanatçılar dışında Milli Edebiyatçılar, Beş Hececiler ve Bağımsızlar olarak nitelendirilen şair ve yazarlar sanat hayatlarına Cumhuriyet döneminde de devam etmişlerdir. 2. 1923 ten 1940 a kadar devam eden dönemde Kurtuluş Savaşı nın yarattığı birliğin, yapılan inkılap ve reformların etkisiyle sanatçılar, yerli ve halka doğru bir memleket edebiyatı anlayışıyla Anadolu yu ve Anadolu halkını konu edinmişlerdir. 3. Milleti oluşturan değerler farklı yönleriyle edebi metinlerde yer almıştır. 4. Batı kültür ve medeniyeti örnek alınmakla beraber Tanzimat ta olduğu gibi yanlış Batılılaşma eleştiri konusu olmuştur. 5. 1940 lı yıllardan sonra bireysel duygu ve sorunlar ele alınmıştır. Bunun yanında bireye bireysel bilinç e önem verilmiştir. 6. Roman, hikaye, tiyatro ve deneme gibi Batı dan alınan türlerde teknik bakımdan olgunlaşmış eserler verilmiştir. 7. Cumhuriyet dönemi edebi ürünleri dil ve zevk bakımından gelenekten ayrılmıştır. 8. Bu dönemde öz Türkçecilik anlayışının etkisiyle açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. 9. Dünya edebiyatı yakından takip edilmeye başlanmış, bunun etkisiyle de Toplumcu Gerçekçilik, Sezgicilik, Varoluşçuluk,Gerçeküstülük, Dadaizm gibi edebi akımlardan etkilenilmiştir. 10.Bireyin iç dünyasını anlatmaya çalışan edebiyatçılar psikoloji ve psikiyatri alanlarındaki gelişmelerden yaralanmışlardır. CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI EDEBİ TOPLULUKLARI: BEŞ HECECİLER Şifre: HEYFO Okunuşu: HEYFO Açılımı: Halit Fahri Ozansoy, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel, Orhan Seyfi Orhon 1-Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının milli romantik açılımın öncülerindendir. 2-Milli edebiyattan etkilenen bu akım başlangıçta aruzla şiir yazarken daha sonra Ziya Gökalp la tanıştıktan aruzu bırakıp hecenin beş şairi olarak karşımıza çıkmışlardır. 3-Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak olmayı tercih etmişlerdir. 4-I.Dünya savaşı yıllarını ve Kurtuluş Savaşı yılarında Anadolu insanını konu edinmişlerdir. 5- Realizme yazmak istedilerse de duygusallığa kaçıp yer yer romantizmin etkisinden kurtulamadılar. 6-Şiirde memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir. 7-Halk şiiri nazım biçimlerini kullanan Beş Hececiler, nazım birimi olarak dörtlüğü benimsediler. 8-Nesir cümlesini şiire aktardılar ve düzyazıdaki söz dizimini şiirlerde de görülmesi beş hececiler de çok rastlanan bir özelliktir. HALİT FAHRİ OZANSOY (1891-1971) 1-Edebiyat yaşamına ilk önce Nayiler adlı toplulukla girmiştir.bu şairimizde önce aruzla başlamış ve Aruza Veda kitabıyla da ün kazanmıştır. 2-Şiirlerinde çoğunlukla egzotik sahnelere, yaşlılık ve ölüm, hüzün ve melankoli gibi bireysel duygulara rastlanır. 3-Şiirlerinde konuşulan Türkçeyi başarıyla kullanmıştır. 4-Şiir, roman ve tiyatro türlerinde eserler vardır. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 4 Rüya, Cenk Duyguları, Efsaneler, Zakkum, Bulutlara Yakın, Gülistanlar Harabeler, Paravan, Balkonda Sesler,

Sulara Dalan Gözler, Hep Onun İçin, Sonsuz Gecelerin ötesinde Tiyatro: Baykuş, ilk Şair, Sönen Kandiller, Nedim, On Yılın Destanı, Hayalet, Bir Dolaptır Dönüyor Anı: Edebiyatçılar Geçiyor, Edebiyatçılar Çevremde, Darülbedayi Devrinin Eski Günleri, Eski İstanbul Ramazanları ENİS BEHİÇ KORYÜREK(1892-1949) 1-Konularını deniz savaşlarından alan Eski Korsan Hikayeleri başlığında topladığı şiirleri ile tanınmıştır. 2-O da önceleri aruzla yazarken Ziya Gökalp le tanıştıktan sonra heceye geçmiştir. 3-İlk şiirlerini Servet-i Fünun etkisinde yazdı. 4-Şiire aruz vezniyle başlamıştır. 5-Hece ile yazdığı ilk şiirlerinde aşk duygularına yer vermekle beraber, daha sonra Kurtuluş Savaşı yıllarında milli duyguları ve tarihi kahramanlıkları işleyen heyecan yüklü epik şiirler yazmıştır. Miras, Varidat- Süleyman, (Bütün şiirlerini Miras ve Güneşin Ölümü kitabında toplamıştır) YUSUF ZİYA ORTAÇ(1895-1967) 1-Yusuf Ziya da diğerleri gibi şiire aruzla başlamış daha sonra heceye geçmiştir. 2-Şiirlerinde günlük hayatın çeşitli görünümlerini sade bir dille işlemiştir. 3-Şiirleriyle ünlendikten sonra düzyazı türüne geçmiş ve özellikle ince, nükteli ve esprili anlatımla okuyucunun karşısına çıkmıştır. 4- Akbaba adlı mizah dergisini çıkarmıştır. 5-Binnaz adlı eseri Cumhuriyet Döneminde heceyle yazılan ilk manzum tiyatrodur. (Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit /Eşber veya Sardanapal. *Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:a.hamit/nesteren) Akından Akına, Bir Rüzgar Esti, Yanardağ, Aşıklar Yolu,Cenk Ufukları Tiyatro: Binnaz, kördüğüm Gezi-Anı Biyografi: Bizim Yokuş, Portreler ORHAN SEYFİ ORHON(1890-1972) 1-Şiire aruzla başlar daha sonra heceyle devam eder. Aruzla yazdığı Fırtına ve Kar adlı uzun şiiriyle tanındıktan sonra hece ölçüsüyle ve sade dille yazdığı Peri Kızı ile Çoban Hikayesi adlı manzum masalı yazarak heceye geçmiştir. 2-Şiirlerinde daha çok şahsi konuları işler. 3-Bazı şiirlerinde halk şiirinin şekillerini de kullanmıştır. 4-Bireysel duyguları işleyen,ahenkli,ve zarif şiirlerinde temiz duru bir Türkçe kullanmıştır. Fırtına ve Kar, Gönülden Sesler, Peri Kızı İle Çoban Hikayesi, O Beyaz Bir Kuştu, Kervan FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL(1887-1973) 1-Beş Hececilerin milli kaynaklara yönelişleri içinde ilkelerini başarıyla uygulayan topluluğunu önde gelen şairidir. 2-Şiire I.Dünya Savaşı nda aruzla başladı. Daha sonra da hece vezniyle şiirler yazmaya başladı. 3-Heceyle şiirler yazarken aruzla da yazmaya devam etti. 4-Heceyle yazdığı şiirlerinde halkın yaşantılarından çıkardığı konuları halkın söyleyiş biçimiyle dile getirdi. 5-Aruzla yazdığı şiirlerini iki kitapta toplamıştır: Şarkın Sultanları, Gönülden Gönüle 6-Duygu ve düşünceyi bir arada yürüten, romantik ve realist konu ve hayatları işleyen şiirleriyle ün yapmıştır. 7-Şiirlerinde Anadolu yu ve memleket sevgisini anlatır. 8- Sanat adlı şiiri memleket edebiyatının nasıl olması gerektiği üzerine bir bildiridir. 9-Şiirlerindeki başlıca temalar aşk, hasret, tabiat, ölüm, kahramanlık ve ihtirastır. 10-Dili sade ve akıcıdır. Söz sanatlarına yer veren güçlü bir üslubu vardır. Han Duvarları, Dinle Neyden, Çoban Çeşmesi, Gönülden Gönüle, Bir Ömür Böyle Geçti, Elimle Seçtiklerim, Heyecan ve Sükun Tiyatro: Özyurt, Canavar, Akın, Kahraman İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 5

Mensur Tiyatro: Yayla Kartalı Roman: Yıldız Yağmuru 2- Daha çok edebiyat ile ilgili ortaya koyduğu incelemearaştırma eserleriyle tanınmıştır. 3-Eserlerinde kendi yaşamından izler görünmektedir. YEDİ MEŞALECİLER Şifre: CZVS YMK Okunuşu: CeZVeSi YaMuK Açılımı: Cevdet Kudret Solok, Ziya Osman Saba, Vasfi Mahir Kocatürk, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Muammer Lütfi Bahşi, Kenan Hulisi Koray 1-1928 de Yedi Meşale adlı ortak bir kitap yayımlayan biri öykücü altısı şair yedi kişinin oluşturduğu bir topluluktur.(kenan Hulisi Koray öykücü) 2-Cumhuriyet Dönemi nin ilk edebi topluluğudur. 3-Bir bildiriyle ortaya çıkmışlardır.(fecr-i Ati gibi) 4- Sanat sanat içindir. ilkesini benimsemişler. 5-Temel ilkeleri canlılık, yenilik, samimiyet ve içtenliktir. 6-Beş Hececiler in sürdürdüğü memleketçi edebiyat anlayışına karşı çıkmışlar.batılı ilkelerin savunucusu olmuşlardır. 7-Hece ölçüsüyle özellikle Fransız sembolistlerini örnek alarak şiir yazmışlardır. 8-Bu topluluk da Fecr-i Ati gibi etkili olamamış. Meşale adlı dergiyi sekiz sayı yayımladıktan sonra dağılmışlardır. Bu yüzden eleştirdikleri Beş Hececiler in devamı gibi olarak tam bir topluluk olamadan yayın hayatını bitirdiler. Yedi Meşaleciler şu maksatlarla yola çıkmıştır: A-Edebiyatın öldüğünü savunanların yanıldıklarını ortaya koymak. B-Geçmişin mistik ve kişisel duygularının dar çerçevesini aşarak, konuları genişletmek. C-Anadolu yu, Türk köyünü ve köylüsünü tanımadan masa başında uydurulan yapmacık köy edebiyatının karşısına çıkmak. D-Canlı, samimi ve daima yenilikçi olmak. CEVDET KUDRET SOLOK (1907 1992) 1- İlk şiirlerinde bireysel duygularını ve karamsar iç dünyasını dile getirmiş, sonraları ise ölçüsüz fakat uyaklı şiirler yazmıştır. Birinci Perde Oyunlar: Tersine Akan Nehir, Rüya İçinde Rüya Roman: Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut Yok... Öykü: Sokak İnceleme: Örnekleriyle Edebiyat Bilgileri Antoloji: Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman ZİYA OSMAN SABA (1910 1957) 1-Yedi Meşalecilerin şiire en sadık şairi olmuştur. 2-Çoğunu hece ölçüsü ile yazdığı şiirlerinde Batı nazım biçimlerini kullanmış; ancak içerikte 19. yy. edebiyat anlayışına bağlı kalmıştır. 3-Şiirlerinde çocukluk özlemi, anılara düşkünlük, yoksul yaşamlara karşı utanç ve acıma, küçük mutluluklarla yetinme gibi konuları işlemiştir. 4-Yalın dili, lirik ve içten söyleyişi ile tanınmıştır. 5-En çok bilinen şiiri "Sebil ve Güvercinler dir. Mesut İnsanlar Fofoğrafhanesi de ünlü bir eseridir. Sebil ve Güvercinler, Geçen Zaman, Nefes Almak... Öykü: Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi, Değişen İstanbul VASFİ MAHİR KOCATÜRK (1907-1961) 1-Hece ile ulusal, epik ve doğadan etkilenen duygusal şiirler yazmıştır. Epik konulu şiirlerden sonra aşık tarzı şiire yönelmiş, kahramanlık ve millet sevgisi konulu şiirler de yazmıştır. Şiir : Dağların Derdi, Tunç Sesleri, Geçmiş Geceler, Ergenekon SABRİ ESAT SİYAVUŞGİL (1907 1968) 1-Şiirlerinde yaşamla ilgili eşyayı, bu yaşamı çerçeveleyen mekânları dışavurumcu ve yer yer alaycı bir anlatımla dile getirmiştir. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 6

2-Ruhbilim, eğitim ve folklor konularındaki çalışmalarının yanı sıra fıkra yazarlığı da yapmıştır. 3-Fransız edebiyatından yaptığı çeviriler ile ün yapmıştır. 4-Ömer Seyfettin'in şiirlerini Fransızcaya çevirmiştir. 2- Cumhuriyet Döneminde korku konusunda örnekler veren ilk hikâyecidir. 3-Beş hikâye yayımlamış; fakat bunlar gazete sayfalarında kaybolup gitmiştir. 4-Hikâyelerindeki kurgu sağlamdır. Odalar ve Sofalar İnceleme: İstanbul'da Karagöz Karagöz'de İstanbul, Psikoloji ve Terbiye Bahisleri Çeviri: İki Başlı Kartal YAŞAR NABİ NAYIR (1908 1981) 1-Yazınsal türlerdeki yapıtlarından çok yayıncılığıyla edebiyatımızda unutulmayacak bir yer edinmiştir. 2-Varlık yayınevini kurmuş, Varlık dergisini çıkarmıştır. 3-Güncel ve geleceğe dönük sanat ve edebiyat politikasına katkı yapmıştır. 4-Türkçenin yalınlaşması ve Atatürkçülük doğrultusundaki çabalarıyla iz bırakmıştır. 5- Sözlük çalışmaları yapmıştır. Yedi Meşale (Ortak kitap) Kahramanlar, Onar Mısra... Roman: Bir Kadın Söylüyor, Âdem ve Havva Biyografi: Ahmet Haşim, Ömer Seyfettin, Tevfik Fikret, Homeros, Moliere Oyun: Beş Devir, İnkılâp Çocukları, Köyün Namusu... Makale -İnceleme: Atatürkçülük Nedir, Atatürk Yolu, Edebiyat Dünyamız, Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri... Derleme: Başlangıcından Bugüne Türk Şiiri, Günümüz Türk Hikâyeleri, Türk Nesir Antolojisi MUAMMER LÜTFİ BAHŞİ (1927 1947) 1-Yedi Meşaleciler'in varlık gösteremeyen şairlerindendir. 2- Aruz ölçüsü ve serbest ölçü ile yazdığı şiirlerinde önemli bir başarı gösterememiştir. Uyarı: Şiirlerini ve yazdıklarını kitaplaştırmamıştır. KENAN HULİSİ KORAY (1906 1943) 1-Yedi Meşaleciler'den şiir yazmayan tek sanatçıdır. Öykü: Bir Yudum Su, Bahar Hikâyeleri, Bir Otelde Yedi Kişi Roman: Osmanoflar, Son Öpüş, Büyük Öykü GARİPÇİLER ( I.YENİCİLER) Şifre: OMO Okunuşu: OMO Açılımı: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat Horozcu 1- Şiire lise yıllarındayken başlayan Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet, başlangıçta ölçülü ve uyaklı; geleneksel şiire uygun, şairane, romantik şiirler yazmışlar; fakat yazdıkları şiirden memnun olmayan gençler, şiir üzerine tartışmalar ve düşüncelerle geçirdikleri kısa bir suskunluğun ardından 1937 de varlık dergisinde ölçüsüz, uyaksız, günlük dile dayalı kısa şiirler yayımlamışlardır. 2- Kendilerini edebiyat dünyasında kabul ettirmeye çabalayan Garipçiler, bir güç birliği içinde olduklarını göstermek amacıyla şiirlerini dergilerde hep beraber yayımlamışlar, Orhan Veli nin Kitabe-i Seng-i Mezar şiirinde geçen hiçbir şeyden çekmedi dünyada/ nasırda çektiği kadar dizesinde olduğu gibi alaylara, eleştirilere, tartışmalara yol açacak aykırı şiirlere yer vermişlerdir. 3-1941 yılında üç şairin Garip hareketine uygun şiirlerinden oluşan ortak kitapları olan Garip yayımlanır. Garip kitabı Orhan Veli nin yazdığı bir ön sözle başlar. 4- Garip akımı; nazım hikmet in öncülüğünü yaptığı Toplumcu (sosyalist gerçekçi) Şiir e, Ahmet Haşim ve Yahya kemal in sembolist şiirine ve hece şairlerine tepki olarak doğmuştur. 5- Sıradan insanların yaşamlarını ilişkilerini temel alan imgeden ve şairane söyleyişlerden mümkün olabildiğince uzaklaşan, konuşma dilinin olanaklarından yararlanan öykülemeyi ön plana çıkaran, dolayısıyla yaşantıya önem veren, kafiye ölçü gibi şiir unsurlarını şiirselliğin temel ölçütü olmaktan çıkaran bir akımdır. 6- Şiirimizde en köklü değişimleri Garipçiler yapmıştır. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 7

7- Şiirin diğer sanatlarla (resim, müzik) ilişkisine karşı çıkmışlardır. 8- Basit, sade, imgesiz şiirler yazmayı savunmuşlardır. 9-Biçimden çok anlamı, duygudan çok aklı öne çıkaran bir şiir yazmışlardır. 10- Günlük konuşma diline uygun bir şiir diliyle yazmışlardır. 11-Sözcükleri daha çok gerçek anlamlarıyla kullanmışlardır. 12- Şiirde espriyi, nükteyi kullanmış ve şaşırtmayı dayalı şiirler yazmışlardır. 13- Günlük hayattaki her konunun şiirde yer alması gerektiğini savunmuşlardır. 14- Sıradan insanları ve onları dünyalarını şiirleştirmeyi esas almışlardır. 15- Anlatımları açık ve yalındır. 16- Ölçüye, uyağa, söz sanatlarına karşı çıkmışlardır. 17- Toplumsal aksaklıkları şiirin doğal akışını bozmadan ve bir mesaj iletme kaygısı duymadan yansıtmışlardır. 18- Sürrealizm (gerçeküstücülük) ve Dadaizm akımlarından etkilenmişlerdir. 19-1950 de Orhan Veli nin ölümüyle akımın diğer sanatçıları Oktay Rifat ve Melih Cevdet zamanla farklı şiirlere yönelmişlerdir. ORHAN VELİ KANIK (1914-1950) 1-Garip akımının en önemli şahsiyetidir. 2-Şiiriyle eski şiir geleneğini yıkmış bir şairdir. 3-Şiirde kişilere, şairaneliğe, benzetmelere, ölçü ve uyağa karşı çıkmıştır. 4-Sokaktaki sade vatandaşı, onların dilini kullanarak anlatmıştır. 5-Garip dönemi öncesinde klasik şiirler yazmış olan şair, ömrünün son yıllarında şiirlerinde halk şiirinden yararlanmıştır. 6- Kitabe-i Seng-i Mezar, Anlatamıyorum, Hürriyete Doğru, İstanbul u Dinliyorum vb. şiirleriyle tanınmış ve sevilmiştir. 7-Garip ön sözünü kaleme almıştır. 8-Sürrealizmden etkilenmiştir. 9- Yaprak dergisini çıkarmış ve bu dergi ile eski şiire bayrak açmıştır.(1 Ocak 1949-15 Haziran 1950, 28 sayı) 10-La Fontaine'in fabllarını şiir şeklinde Türkçeye çevirmiştir. 11- Nasrettin Hoca Hikâyeleri adlı kitabında Nasrettin Hoca'nın 72 fıkrasını şiir haline getirmiştir. 12.10 Kasım 1950 yılında Ankara da belediyenin kazdığı bir çukura düştükten sonra ayağı kırıldı. İstanbul a döndükten sonra ise 14 Kasım 1950 yılında öldü. Garip, Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi, Karşı Bütün Şiirler Düzyazılar: Denize Doğru ( Düzyazılarını topladığı eser.) Çocuk kitapları: La Fontaine Masalları (manzum fabl çevirileri), Nasrettin Hoca hikâyeleri (manzum) MELİH CEVDET ANDAY(1916-2002) 1-Garip akımının öncülerindendir. 2-Şiirin dışında roman, oyun, deneme, gezi, türlerinde önemli eserler vermiştir. 3-Garip tarzı şiirlerinin ardından zaman sorunu etrafında, mitoloji ve tarihten beslenen bir şiire yönelmiştir. Garip, Rahatı Kaçan Ağaç, Telgrafhane, Kolları Bağlı Odysseus, Yan Yana, Göçebe Denizin Üstünde, Teknenin Ölümü, Ölümsüzlük Ardında Gılgamış, Tanıdık Dünya, Güneşte, Sözcükler (Bütün şiirleri) Oyun: Mikado nun Çöpleri, İçeridekiler OKTAY RİFAT HOROZCU (1914-1988) 1-Garip akımının öncülerindendir. 2-Garip döneminden sonra Perçemli Sokak kitabıyla II. Yeni tarzı şiirler yazmıştır. 3-Folklordan yararlandığı toplumcu çizgiye yakın durduğu eserler de ortaya koymuştur. 4-Romanlar ve tiyatro eserleri yazmış, çeviriler yapmıştır. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 8

Garip, Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üzerine Şiirler, Aşağı Yukarı, Karga ile Tilki, Perçemli Sokak, Aşı Merdiveni, Elleri Var Özgürlüğün, Şiirler, Yeni Şiirler, Çobanlı Şiirler, Bir Cigara İçimi, Elifli, Denize Doğru Konuşma, Dilsiz ve Çıplak, Bütün Şiirleri, Koca Bir Yaz. Düzyazı: 8- Onlara göre şiir dili konuşma dilinden ayrılmalıdır. 9- Yalın, rahat ve anlaşılır olmak yerine, anlamca kapalı ve soyut bir anlatımı tercih etmişlerdir. 10- İnsanın bilinçaltı dünyasını aktarmaya çalışmışlardır. Şiir Konuşması. II.YENİCİLER Şifre: ECE SÜT İ Okunuşu: ECE SÜT İç Açılımı: Edip Cansever, Cemal Süreyya, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Ülkü Tamer, Turgut Uyar, İlhan Berk 1955 ile 1965 yılları arasında varlığını sürdürmüş geçici bir akımdır. BİÇİM ÖZELLİKLERİ: 1- Akımın en önemli özelliği, biçim ustalığıdır. 2- Türkçenin sözdizimini ve anlam özelliklerini değiştirmişlerdir. 3- Halk şiirinin anlatım olanaklarına sırt çevirmişlerdir. 4- Yeni mecazlar ve sözcük oyunlarına başvurmuşlardır. 5- Sürrealizmin temsilcisi sayılmışlardır. 6- Değişik imgeler, çağrışımlar ve soyutlamalarla özgün bir söyleyiş yaratmışlardır. 7- Büyük ve küçük harfleri kullanmada titizlik göstermemişler; noktalama işaretlerini ise kullanmamışlardır. EDİP CANSEVER (1928-1986) 1- II. Yeniciler içinde en çok ve en uzun dönem şiir yazan şairdir. 2-Sürekli yazan ve yayımlayan bir şair olarak, otuz yıla yakın bir süre ilgileri hep üstünde tutmuştur. 3-Şiirlerin yanı sıra şiir üzerine yazdıkları ve söyledikleriyle de tartışmalara neden olmuştur. 4-Kapalı ve anlaşılması güç ancak anlamdan büsbütün ayrılmayan bir şiire yönelmiştir. Yani II. Yeni içindeki bazı şairler gibi anlamsızlığı savunmamıştır. 5-Toplumsal sorunlara ve düşüncelere yönelen bir sanatçıdır. 6-Onu okuyanlar şiirini yorumlamada güçlük çekmişlerdir. 7-İlk şiirlerinde büyük şehirde varlıklı bir delikanlının yaşama sevincini ve tatlı avareliklerini dile getirmiştir. 8-1950'lerden başlayarak varoluşçuluk akımı etkisinde, kişinin sınırlı, tekdüze dünya karşısında yerini araştıran ve düşünce yanı ağır basan şiire geçmiştir. 9-İlk gençlik yıllarının duygu dünyasını ve Garip etkisini taşıyan ilk kitaplarının ardından Yerçekimli Karanfil kitabıyla bireyin yağızlığını ve yabancılaşmanın yarattığı arayışı yansıtan şiirlerinin temelini atmıştır. İÇERİK ÖZELLİKLERİ: 1- Garip akımına tepki olarak doğmuştur. 2- "II. Yeni" adını Muzaffer İlhan Erdost vermiştir. 3- II. Yeni şiirini ortalama kültür düzeyindeki insanın anlaması çok zordur. Kültür ve sanata ilgi duyan, sanatın sorunlarına, anlamın inceliklerine, dilin anlatım olanaklarına ve dünya edebiyatının gelişimine yakın olan insanlara seslenmişlerdir. 4- II. Yeni şiiri daha çok yorum şiirleridir, izlenim şiirleridir. 5- "Şiir için şiir" anlayışı ile hareket ederek aydınlara seslenmek istemişlerdir. 6- Şiirde anlama değil söyleyişe önem vermişlerdir. 7- Konuyu ve olayı şiirden atmışlardır. 10-Özelikle tiyatronun olanaklarından yararlandığı uzun soluklu dramatik şiirler yazmıştır. 11-Bireysellik, yalnızlık şiirlerinin dışında 1970 li yıllarda yer yer destansı boyutlar da kazanan siyasal toplumsal şiirler de yazmıştır. 12- Masa da Masaymış ha ve Yerçekimli Karanfil şiirleriyle geniş kesimler tarafından sevilmiştir. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 9 İkindiüstü, Dirlik Düzenlik, Yerçekimli Karanfil, Umutsuzlar Parkı, Petrol, Nerde Antigone, Tragedyalar. Çağrılmayan Yakup, Kirli Ağustos, Ben Ruhi Bey Nasılım, Sevda ile Sevgi, Şairin Seyir Defteri,,Bezik Oynayan Kadınlar, İlkyaz Şikâyetçileri, Oteller Kenti,

Sonrası Kalır( bütün şiirleri2. Cilt), Öncesine Kalır ( kitaplarına girmeyen şiirleri) Düzyazı: Şiiri Şiirle Ölçmek (şiir üzerine yazıları, söyleyişiler soruşturmalar) 4-Sivil şiir, sıkı şiir, marjinallik ve etik gibi kavramlar üzerine de sıklıkla durmuştur. 5-Şiirlerinde dünyaya karanlık bir bakış açısı; aklın sınırlarını zorlayan ve sürrealizmi çağrıştıran bir kurgu; tarihe, coğrafyaya, sokak yaşantısına, ekonomiye göndermeler; ölüm ve arzu iç içeliğiyle örülmüş bir lirizm vardır. 6-Çaba harcayarak yorumlanabilecek, toplumsal ve bireysel eleştiriyi, gülmeceyi içeren şiirler yazmıştır. 7-Her şiirinde, hem şiir hem Türkiye üzerine görüşlerini anlatmıştır. CEMAL SÜREYA (1931-1990) ( CEMALETTİN SEBER) 1-Asıl adı Cemalettin Seber dir. 2-İkinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan Cemal Süreya nın ilk şiiri Şarkısı Beyaz Mülkiye dergisinde yayımlanmıştır. 3-Kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla zengin birikimi ile duyarlı, çarpıcı, yoğun imgeleriyle İkinci Yeni şiirinin başaralı örneklerini vermiştir. 4-Aşk, özgürlük odağında şiirler yazmıştır. 5-Şiirlerinde zekâdan ve ince mizahtan ustaca yararlanmıştır. 6-Şiirleri kadar şiir üzerinde yazıları ve diğer düzyazıları da önem taşır. 7-Papirüs dergisini çıkarmıştır. Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Sıcak Nal ve Güz Bitiği, Sevda Sözleri (bütün şiirleri) Deneme: Şapkam Dolu Çiçekle, Günübirlik, Folklor Şiire Düşman... Antoloji: 100 Aşk Şiiri, Mülkiyeli Şairler ECE AYHAN (1931 2002) 1- "İkinci Yeni" tanımı yerine "Sivil Şiir"i önerdi ve kullandı. 2-Günümüz Türk şiirinin "modern ustalarından biri" olarak adlandırılmaktadır. 3-İkinci Yeni akımının en çok tartışma yaratan şairlerinden biri olmuştur. 8-Ona göre "Şiirin kilit noktası dildir." 9-Şiir kitaplarından başka günceleri ve denemeleri vardır. 10-"Devlet ve Tabiat" kitabıyla dikkat çekmiş, gençlere öncülük yapmıştır. 11- Meçhul Öğrenci Anıtı adlı şiiriyle geniş kesimlerce sevilmiştir. Yort Savul, Bakışsız Bir Kedi Kara, Devlet ve Tabiat ya da Orta İkiden Ayrılan Çocuklar İçin Şiirler, Sivil Şiirler, Çok Eski Adıyladır, Kınar Hanımın Denizleri, Zambaklı Padişah Deneme: Aynalı Denemeler, Bir Şiirin Bakır Çağı, dip Yazıları, Sivil Denemeler Kara Günlük: Başıbozuk Günceler, Anlatı: Morötesi Reguem Mülakat ve söyleşiler: hay hak! Söyleşileri Mektup: Hoşça Kal ( İlhan Berk e mektuplar) SEZAİ KARAKOÇ (1933 -...) 1-İlk şiirlerini İkinci Yeni akımı doğrultusunda yazmış, daha sonra kendi şiir tarzını oluşturmuştur. 2-Yeni biçim araştırmalarıyla, değişik imgelerle kendine özgü mistik ve islami içeriğe yer veren eserleriyle kuşağının en iyi şairleri arasına girmeyi başarmıştır. 3-Şiirlerinde mistisizme ve içselliğe önem vermektedir. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 10

4-Düşüncelerini ulusal değerlerden oluşturmasıyla klasik, düşüncelerini yeni ve kapalı bir üslupla vermesiyle İkinci Yeni kabul edilmektedir. 5-Öze önem vermekte; her özün yeni bir biçim yaratacağına inanmaktadır. 6-Öğrencilik yıllarında Şiir Sanatı adlı iki sayılık kısa ömürlü bir dergi çıkarmış; sonra adı kendisiyle özdeşleşen Diriliş adlı dergiyi çeşitli aralıklarla yayımlamıştır. 7-"Monna Roza" adlı şiiri ile tanınmaktadır. Alleben Öyküleri (1991 Yunus Nadi Öykü Armağanı) Anı: Yaşamak Hatırlamaktır Antoloji: Çağdaş Latin Amerika Şiiri Antolojisi ÖDÜLLERİ 1965 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü- Edith Hamilton dan Mitologya çevirisi ile 1967 Yeditepe Şiir Armağanı- İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür ile Körfez, Şah Damar, Hızıyla Kırk Saat, Sesler, Taha nın Kitabı, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Leyla ile Mecnun, Ateş Dansı, Alınyazısı Saati, Monna Roza, Gün Doğmadan (bütün şiirleri) İnceleme: Yunus Emre, Mehmet Akif, Mevlana Öykü: Meydan Ortaya Çıktığında, Portreler Deneme: Edebiyat Yazıları 1-2, Yazılar, Ölümden Sonra Kalkış ÜLKÜ TAMER (1937- ) 1-İkinci Yeni şiir akımının önde gelen isimlerindendir. 2-İkinci Yeni ye, bu akımın ana karakteristikleri oluştuktan sonra dahil olduğu halde, kendine özgü imge dünyası ve süssüz, sade söyleyişiyle dikkat çeker. 3- Çoğunlukla keskin bir ironiyle (inceden, çaktırmadan alay) örülmüş derin acıların ve beşeri trajedilerin dile geldiği şiirlerinde 1970 lerden sonra toplumsal duyarlılıklar da öne çıktı. Soğuk Otların Altında, Gök Onları Yanıltmaz, Ezra ile Gary,Virgülün Başından Geçenler, İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür, Sıra göller, Seçme Şiirler, Yanardağın Üstündeki Kuş (1986, toplu şiirler) Öykü: TURGUT UYAR (1927 1985) 1-İlk dönem şiirlerinde kişisel yaşantılarının ve çevresinin izdüşümleri üzerinde durmuştur. 2-1952'den sonra toplum ve törelerle çatışan bireyin yenilgisine yakılmış ağıtlar denilebilecek şiirler yazmıştır. 3-Büyük kent yaşamının karmaşıklığını ve sarsıntılarını içeren bir şiir oluşturmuştur. 4-Lirik şiirin geleneksel sınırlarını zorlamıştır. 5-Şiirle düzyazı arasındaki ayrımı ortadan kaldırmıştır. Günümüz Türkçesinin en iyi kullanan şairler arasındadır. 6-Türk şiiri ile ilgili eleştirileriyle de dikkat çeken sanatçının şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrilmiştir. 7-1970 li yıllarda geleneksel divan şiiri kalıpları içerisinde sınıfsal, siyasal mücadeleyi yansıtmıştır. 8- Göğe Bakma Durağı adlı şiiriyle sevilmiştir. Arz-ı Hal, Türkiye m, Dünyanın En Güzel Arabistan ı, Tütünler Islak, Her Pazartesi, Divan, Toplandılar, Kayayı Delen İncir, Büyük Saat (bütün şiirleri) İnceleme: Bir Şiirden (çeşitli Türk şairlerini, onların bir şiirinden hareketle değerlendirmiştir.) Düzyazıları: Korkulu Ustalık (bütün yazıları) İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 11

İLHAN BERK (1916-2008) 1-İlk dönemlerinde destansı yönü ağır basan gerçekçi şiirler yazdı. 1953 te yayımladığı Saint-Antoine in Güvercinleri şiiriyle ileride ikinci yeni adını alacak şiir akımının habercisi olmuştur. 2-İkinci Yeni şiirinin öncüsü ve en güçlü savunucusu olarak tanınmıştır. 3-Şiirlerinde aşk(cinsellik) ve tarih ana temalar olarak belirmiştir. 4-Çeşitli nesneleri, kent, sokak gibi olguları ayrıntılı bir kimlik kartı somutluğu taşıyan bir biçimde şiirleştirmiştir. 5-Düzyazı (mensur) şiirlerinden aforizmalar (özdeyiş) harfleri, nesneleri ve semtleri anlatan çok kollu bir şiir ortaya koymuştur. 6-Arthur Rimbaud ve Ezra Pound un şiirlerini çevirerek kitaplaştırmıştır. Güneşi Yakanların Selamı, İstanbul, Günaydın Yeryüzü, Türkiye Şarkısı, Köroğlu, Galine Denizi, Çivi Yazısı, Otağ, Mısırkolyoğniğne, Aşıkane, Şenlikname, Taşbaskısı, Atlas, Kül, İstanbul Kitabı, Deniz Eskisi, Şiirin Gizli Tarihi, Delta ve Çocuk, Galata, Güzel Irmak, Pera, Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum, Şeyler Kitabı, Kuşların Doğum Gününde Olacağım, Adlandırılmayan Yoktur, Tümceler Geliyorum, Eşik (toplu şiirler 1), Aşk tahtı (toplu şiirler 2), Akşama Doğru (toplu şiirler 3) Otobiyografi: Uzun Bir Adam Günlük: El Yazılarına Vuruyor Güneş Deneme: İnferno, Şiirin Toprağı, Poetika, Logos, Şifalı Otlar Kitabı Mülakat (konuşma)- söyleşi: Kanatlı At MEMLEKETÇİLER (Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir) Şifre: OHA KÖZ FENA Okunuşu: OHA KÖZ FENA Açılımı: Orhan Şaik Gökyay, Halit Fahri Ozansoy, Ahmet Kutsi Tecer, Kemalettin Kami Kamu, Ömer Bedrettin Uşaklı, Zeki Ömer Defne, Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Necmettin Halil Onan, Arif Nihat Asya 1-Bu gruba dahil olan sanatçıların şiirleri Kültür Haftası, Ağaç, Çınaraltı ve Hisar gibi dergilerde yazmışlardır. 2-Bu şiir anlayışı hece ölçüsünü, yalın bir Türkçeyi kullanmayı ve memleket meselelerini konu edinmeyi esas alır ve Yeni Lisan kurallarına bağlıdırlar. 3-Bu anlayış Cumhuriyetin ilanından sonra Memleket Şiiri olarak adlandırılan bir sürece girer. 4-Türk tarihi, milliyetçilik anlayışı, milli kültür unsurları, memleket manzaraları ve Anadolu insanı gibi konular işlenmiştir. 5-Sözcükleri genellikle gerçek anlamlarıyla kullanmışlardır. 6-Hece ölçüsünü, nazım birimi olarak dörtlüğü, ve halk şiiri nazım şekillerini kullanmayı esas almışlardır. 7-Hisarcılar da bu anlayışa yakın şiirler yazmışlardır. 8-Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp in izinden gidip halk şiirini temel kaynak olarak seçen, hece ölçüsünü kullanan ve temelde memleket sorunlarını dile getirmeye çalışan şairlerden oluşur. Sade bir dil kullanıp halk söyleyişlerine de yer vermişlerdir. ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ: ORHAN ŞAİK GÖKYAY (1902-1994) 1-Edebiyat tarihi alanındaki çalışmaları ile özellik Dede Korkut, Katip Çelebi ilgili araştırmalar yapmıştır. 2-İlk dönemlerinde aruzla daha sonra heceyle yazmıştır. CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI EDEBİ ANLAYIŞLAR: Bu Vatan Kimin, Yas Edebiyat Tarihi: Dede Korkut Katip Çelebi HALİT FAHRİ OZANSOY (1891-1971) İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 12

1-Edebiyat yaşamına ilk önce Nayiler adlı toplulukla girmiştir.bu şairimizde önce aruzla başlamış ve Aruza Veda kitabıyla da ün kazanmıştır. 2-Şiirlerinde çoğunlukla egzotik sahnelere, yaşlılık ve ölüm, hüzün ve melankoli gibi bireysel duygulara rastlanır. 3-Şiirlerinde konuşulan Türkçeyi başarıyla kullanmıştır. 4-Şiir, roman ve tiyatro türlerinde eserler vardır. Rüya, Cenk Duyguları, Efsaneler, Zakkum, Bulutlara Yakın, Gülistanlar Harabeler, Paravan, Balkonda Sesler, Sulara Dalan Gözler, Hep Onun İçin, Sonsuz Gecelerin ötesinde Koçyiğit Köroğlu, Köşebaşı, Satılık Ev, Bir Pazar Günü KEMALETTİN KÂMİ KAMU (1901 1948) 1-Okulunu yarıda bırakıp Milli Mücadele'ye bizzat katılmıştır. Mütareke günlerinde şiire başlamışsa da asıl ününü Cumhuriyet döneminde sağlamıştır. 2-Şiirleri önce Büyük Mecmua'da daha sonra "Dergah, Varlık" ve "Oluş" dergilerinde yayımlanmıştır. 3-Kemalettin Kamu, şiirde Faruk Nafiz'in izinde yürümüştür. "Gurbet şairi" olarak tanınır. Onun şiirindeki konularını "vatan sevgisi, savaş, aşk, köyünde, siperde ve daima gurbette olan Mehmetçik" oluşturur. Gurbet duygusunu bizzat yaşamış biridir. 4-Şiirlerinde hece ölçüsünün özellikle on birli kalıbını kullanmıştır. Halk şiiri geleneğinden yararlanmıştır. Sade, akıcı dili ve lirik şiirleri ile memleket edebiyatının önde gelen şairleri arasındadır. Şiirleri, ölümünden sonra bir kitapta toplanmıştır. 5- Bingöl Çobanlarına adlı şiiri edebiyatımızdaki en önemli pastoral şiirlerdendir. Tiyatro: Baykuş, ilk Şair, Sönen Kandiller, Nedim, On Yılın Destanı, Hayalet, Bir Dolaptır Dönüyor Anı: Edebiyatçılar Geçiyor, Edebiyatçılar Çevremde, Darülbedayi Devrinin Eski Günleri, Eski İstanbul Ramazanları AHMET KUTSİ TECER (1901 1967) 1-Şiire Dergâh dergisinde başlamıştır. 2-Şiir ve oyun türündeki eserleriyle tanınır. 3-Çağdaşları olmasına karşılık Beş Hececilere katılmayarak sanatını tek başına kurdu. 4-İçtenlikli duygusal memleket şiirleriyle tanınır. 5-Genellikle hece ölçüsünü kullanmış, halk şiiri geleneğinden yararlanmıştır. 6-Halk edebiyatıyla ilgili çalışmalar yapmış, Aşık Veysel i sanat dünyasına kazandırmıştır. 7- Neredesin şiiriyle tanınmıştır. Şiirler Oyun: Bingöl Çobanlarına, Gurbet ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI (1904-1946) 1-Halk şiiri tarzından yararlanarak hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Bu yönden Beş Hececilerin devamı gibidir. Anadolu ve doğa güzelliklerini, denizi, tarihi konuları işleyen şiirleriyle dikkat çeker. Deniz Sarhoşları, Yayla Dumanı, Sarıkız Mermerleri ZEKİ ÖMER DEFNE (1903-1992) 1-Hece ölçüsüne bağlı kalmış, ama modern şiire geçmeyi, halk şiiri geleneğini çağdaş şiirle bağdaştırmayı başarmış bir şairdir. Bu bakımdan Beş Hececilerin devamı gibidir. 2-Anadolu nun çeşitli illerine güzellemeler yazdı. 3- Ilgaz adlı şiiriyle çok sevildi. 4-Destanlardan, genel anlamda folklordan yararlanarak romantik ve lirik şiirler yazmıştır. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 13

Denizden Çalınmış Ülke, Sessiz Nehir, Kardelenler, Fulyalar FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL(1887-1973) 1-Beş Hececilerin milli kaynaklara yönelişleri içinde ilkelerini başarıya uygulayan topluluğunu önde gelen şairidir. 2-Şiire I.Dünya savaşında aruzla başladı. Daha sonra da hece vezniyle şiirler yazmaya başladı. 3-Heceyle şiirler yazarken aruzla da yazmaya devam etti. 4-Heceyle yazdığı şiirlerinde halkın yaşantılarından çıkardığı konuları halkın söyleyiş biçimiyle dile getirdi. 5-Aruzla yazdığı şiirlerini iki kitapta toplamıştır: Şarkın Sultanları, Gönülden Gönüle 6-Duygu ve düşünceyi bir arada yürüten, romantik ve realist konu ve hayatları işleyen şiirleriyle ün yapmıştır. 7-Şiirlerinde Anadolu yu ve memleket sevgisini anlatır. 8- Sanat adlı şiiri memleket edebiyatının nasıl olması gerektiği üzerine bir bildiridir. 9-Şiirlerindeki başlıca temalar aşk, hasret, tabiat, ölüm, kahramanlık ve ihtirastır. 10-Dili sadece akıcıdır. Söz sanatlarına yer veren güçlü bir üslubu vardır. Han Duvarları, Dinle Neyden, Çoban Çeşmesi, Gönülden Gönüle, Bir Ömür Böyle Geçti, Elimle Seçtiklerim, Heyecan ve Sükun Tiyatro: Özyurt, Canavar, Akın, Kahraman Mensur Tiyatro: Yayla Kartalı Roman: Yıldız Yağmuru ENİS BEHİÇ KORYÜREK(1892-1949) 1-Konularını deniz savaşlarından alan Eski Korsan Hikayeleri başlığında topladığı şiirleri ile tanınmıştır. 2-O da önceleri aruzla yazarken Ziya Gökalp le tanıştıktan sonra heceye geçmiştir. 3-İlk şiirlerini Servet-i Fünun etkisinde yazdı. 4-Şiire aruz vezniyle başlamıştır. 5-Hece ile yazdığı ilk şiirlerinde aşk duygularına yer vermekle beraber, daha sonra kurtuluş savaşı yıllarında milli duyguları ve tarihi kahramanlıkları işleyen heyecan yüklü epik şiirler yazmıştır. Miras, Varidat- Süleyman, (Bütün şiirlerini Miras ve Güneşin Ölümü kitabında toplamıştır) NECMETTİN HALİL ONAN ( 1902-1968) 1-Yazın yaşamına aruz ölçüsünde şiirler yazarak başladı. İlk şiirleri Nedim dergisinde yayımlandı. Aruzu bırakıp hece ölçüsünde şiirler yazmaya başladığında şiirlerini Dergah ve Hayat dergilerinde yayımladı. Şiirlerini 1927'de ve 1933'de bastırdığı iki kitapta topladı. Aşk, doğa ve ulusal duygular ile ilgili şiirler yazdı. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görülür. İşleyen Yara adlı romanı, kitap olarak basılmamış ancak 1932 yılında Vakit Gazetesi'nde tefrika edilmiştir. Ortaokullar için dil bilgisi kitapları da hazırlamıştır. 2- Dur Yolcu şiiriyle sevilmiştir. Bilmeden gelip bastığın bu toprak, Bir devrin battığı yerdir. Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın, Bir vatan kalbinin attığı yerdir( ) Çakıl Taşları (1927) Bir Yudum Daha (1933) Diğer Kitapları: Dilbilgisi (1928), 2 cilt Dilbilgisi (1934) Dilbilgisi (1943), İlkokullar için İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940, 1946) Namık Kemal' in Talim-i Edebiyatı üzerine bir Risalesi (1950) Leyla ve Mecnun (1956), Fuzuli'nin eserinin tenkidi Romanları: İşleyen Yara (yayımlanmadı) Kolejli Nereye (1977) ARİF NİHAT ASYA (1904 1975) 1-Hem aruzla hem heceyle hem de serbest ölçüyle şiir yazmıştır. 2-Halk ve divan şiiri nazım biçimlerinin yanında modern nazım biçimlerinden de yararlanmıştır. 3-Rubai nazım biçiminin son ustası kabul edilir. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 14

4-Milli konularda, din ve kahramanlık konularında yazmış, Bayrak Şairi olarak tanınmıştır. 5-"Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü" dizesi ile başlayan "Bayrak" şiiri bayrak sevgisinin dile getirildiği şiirlerin en güzel örneklerindendir. Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Dualar ve Âminler, Heykeltıraş, Yastığımın Rüyası, Kökler ve Dallar, Aynalarda Kalan... Rubailer: Rübaiyyat-ı Arif, Kıbrıs Rubaileri, Kova Burcu, Avrupa'dan Rubailer Düzyazı: Enikli Kapı, Özdeyiş: Kanatlar ve Gagalar 5-Öze önem vermekte; her özün yeni bir biçim yaratacağına inanmaktadır. 6-Öğrencilik yıllarında Şiir Sanatı adlı iki sayılık kısa ömürlü bir dergi çıkarmış; sonra adı kendisiyle özdeşleşen Diriliş adlı dergiyi çeşitli aralıklarla yayımlamıştır. 7-"Monna Roza" adlı şiiri ile tanınmaktadır. Körfez, Şah Damar, Hızıyla Kırk Saat, Sesler, Taha nın Kitabı, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Leyla ile Mecnun, Ateş Dansı, Alınyazısı Saati, Monna Roza, Gün Doğmadan (bütün şiirleri) İnceleme: Yunus Emre, Mehmet Akif, Mevlana Öykü: Meydan Ortaya Çıktığında, Portreler Deneme: Edebiyat Yazıları 1-2, Yazılar, Ölümden Sonra Kalkış MİSTİK-RUHÇU EDEBİYAT ANLAYIŞI Şifre: SAPN Okunuşu: SAPaN Açılımı: Sezai Karakoç, Asaf Halet Çelebi, Peyami Safa, Necip Fazıl Kısakürek Maddeci dünya görüşüne karşı çıkıp manevi değerleri ve ruhun üstünlüğünü savunan sanatçılardan oluşur. ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ: ASAF HALET ÇELEBİ (1907-1958) 1-Hiçbir akıma girmeyen, kendine has bir şairdir. Modern gelenekçi, mistik edebiyat anlayışa uygun eserler vermiştir. 2-Doğu-Batı kültürlerini bağdaştırarak ilhamını tasavvuftan ve dinler tarihinin ünlü kişilerinden, eski doğu medeniyet ve masallarından alan, egzotik şiirler yazmıştır. 3-Önceleri gazel ve rubailer yazmış, asıl kişiliğini de serbest nazımlı şiirlerde bulmuştur. 4-Somut malzemeyle soyut bir alem yaratmış bir hayal ve duygu şairi değil, bir sezgi şairi olmuştur. SEZAİ KARAKOÇ (1933 -...) 1-İlk şiirlerini İkinci Yeni akımı doğrultusunda yazmış, daha sonra kendi şiir tarzını oluşturmuştur. 2-Yeni biçim araştırmalarıyla, değişik imgelerle kendine özgü mistik ve islami içeriğe yer veren eserleriyle kuşağının en iyi şairleri arasına girmeyi başarmıştır. 3-Şiirlerinde mistisizme ve içselliğe önem vermektedir. 4-Düşüncelerini ulusal değerlerden oluşturmasıyla klasik, düşüncelerini yeni ve kapalı bir üslupla vermesiyle İkinci Yeni kabul edilmektedir. He, Lamelif, Om Mani Padme Hum Araştırma-İnceleme: Mevlana, Ömer Hayyam Antoloji: Divan Şiirinde İstanbul İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 15

PEYAMİ SAFA (1889-1961) (SERVER BEDİİ) 1-Psikolojik roman türünün usta ismidir. 2-Batılı olamayan ama Doğulu da kalamamış Türk toplumunu konu edinmiştir; bu konu Fatih - Harbiye (Fatih:Doğu-Harbiye:Batı)romanında daha da öne çıkar. 3-Dokuzuncu Hariciye Koğuşu hasta bir gencin psikolojisini anlattığı, yazarın otobiyografik romanıdır. 4-Ekonomik nedenlerle Server Bedii takma adıyla Cingöz Recai adlı polisiye romanlar yazmıştır. 5-"Kültür Haftası" adlı bir dergi ve "Yirminci Asır" adlı bir gazete çıkarmıştır. 6-Fıkra, öykü, roman yazarı olarak tanınmıştır. Türkçeyi en iyi kullanan yazarlardandır. 7-Hemen her romanında dönemler, anlayışlar, gelenekler, karşılaştırmalar üzerinde durmuştur. 3-Hece ölçüsüyle çok başarılı bir ahenk yakalamıştır. 4-Sembolistlerden etkilenmiştir. 5-Büyük Doğu ve Ağaç dergilerini çıkarmıştır. 6- Kaldırımlar şiiri çok büyük ilgi görmüştür. 7-Şiirlerini Çile adlı bir kitapta toplamış ve bu kitabın girişinde Poetika (Şairin kendi şiir anlayışını anlattığı yazılar) başlığıyla şiir anlayışını anlatmıştır. Çile, Örümcek Ağı, Ben ve Ötesi, Kaldırımlar, Sonsuzluk Kervanı Oyun: Tohum, Bir Adam Yaratmak, Künye, Sabırtaşı, Para, Abdülhamit Han, Ahşap Konak, Reis Bey, Yunus Emre, Nam-ı Diğer Parmaksız Salih Öykü: Hikayelerim Roman: Aynadaki Yalan Anı: Yılanlı Kuyudan Roman: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noralya'nın Koltuğu, Bir Tereddüdün Romanı, Sözde Kızlar, Fatih-Harbiye, Yalnızız, Mahşer Deneme: Eğitim - Gençlik - Üniversite Makale: Sanat, Edebiyat, Tenkit NECİP FAZIL KISAKÜREK (1904 1983) 1-Roman, tiyatro ve öykü türlerinde de eser vermekle beraber şairliğiyle bilinir. Düşünce yazılarıyla da etkili olmuştur. ( Büyük Doğu ) 2-İlk şiirlerinde halk şiirinden yararlanarak bireysel konularda yazmıştır. Daha sonra giderek mistik bir anlayışa kaymış, düşünceyle duyguyu, gözlemle fizikötesini birleştirerek sanattan ödün vermeden toplum için sanat anlayışıyla eser vermiştir. SERBEST NAZIM VE TOPLUMCU ŞİİR Şifre: SNR HNCS F K³ Okunuşu: SıNıR HaNCıSı Fakir Kemal³ Açılımı: Sabahattin Ali, Nazım Hikmet Ran, Rıfat Ilgaz, Haldun Taner, Necati Cumalı, Ceyhun Atuf Kansu, Samim Kocagöz, Fakir Bayburt, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Orhan Kemal 1-Serbest nazım: Divan, Halk ve Batı nazım şekillerinin vezin, kafiye, mısra kümelenmesi gibi kurallarını dikkate almayan, Tanzimat tan sonra kullanılmaya başlanmış bir nazım şeklidir. 2-Toplumcu şairler, toplumu esas alan, insan problemlerine eğilen ve memleket gerçeklerini dile getiren bir gruptur. Bu grubun öncüsü Nazım Hikmet tir. Serbest nazımı kullanmışlardır. Nazım Hikmet dize kırılmalarına, basamaklı dizilişe, görselliğe, serbest şiir örneklerine, ilk olarak Füturist Rus şair Mayakovski nin şiirlerinden etkilenerek başlanmıştır. 3-Toplumcu gerçekçi şiir denince genellikle bir düşünceye ve ideolojiye bağlı kalarak halkın çektiği sıkıntılara değinen, kimi zaman çözüm gösteren, tüm insanlığın mutlu olacağı güzel bir geleceğe, bir ütopyaya işaret eden metinlerdir. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 16

4-Toplumcu gerçekçi şiirde söylevci bir eda hakimdir. Şiirler geniş kitlelere hitap etmek ve onları harekete geçirmek için yazılmıştır. 5-Toplumcu gerçekçi şairler şiirde o güne dek işlenmemiş konulara ve kavramlara yer vermiştir. Marksizme, sosyalizme, materyalizme bağlı olan bu sanat akımı daha çok işçi sınıfına(proletarya) ve köylünün sıkıntılarına yer ver verir. Marksizmi tek yol olarak görürler. ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ: SABAHATTİN ALİ (1907-1948) 1-Toplumcu gerçekçi bir sanatçıdır. 2-Şiirler, hikâyeler, romanlar yazmış, çeviriler yapmıştır. 3-Sabahattin Ali, 1930'lu yıllarda öyküye gerçekçi ve yeni bir soluk getirmiştir. 4-İnsanın zavallılığını ve gücünü aynı sarsılmaz üslupla, zaman zaman masalsı ve destansı bir biçimde yansıtmayı başarmıştır. 5-Şiirlerini halk şiirinden esinlenerek yazmıştır. 6- Markopaşa adlı mizahi dergiyi çıkaranlar arasında (Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz'la birlikte) yer almış, bu dergide başyazılar yayımlamıştır. Öykü: Değirmen, Kağnı, Ses, Yeni Dünya, Sırça Köşk Dağlar ve Rüzgâr Roman: Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna NAZIM HİKMET RAN (1902 1963) 1-Toplumcu gerçekçi edebiyatın öncüsüdür. 2-İlk şiirleri ölçülü ve uyaklıdır. 3-Füturist Rus şair Mayakovski den etkilenerek ölçülü ve uyaklı şiiri bırakmıştır. 4-Rusya dan döndükten sonra öz,biçim ve tema bakımından yeni şiirleriyle serbest nazmın ve toplumcu şiirin ilk örneklerini vermiş,bu yönüyle pek çok şairi etkilemiştir. 5-Şiir dışında roman, tiyatro, masal ve mektup gibi türlerde de eser vermiştir. 6- Lakabı "Güzel Yüzlü Şair" veya "Mavi Gözlü Dev"dir. Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim adını da kullandığı olmuştur. Hatta İt Ürür Kervan Yürür kitabı Orhan Selim imzasıyla çıkmıştır. Memleketimden İnsan Manzaraları, Kuvayı Milliye Destanı,835 Satır, Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, Saat 21-22 Şiirleri, Jakond ile Si-Ya-U, Benerci Kendini Niçin Öldürdü, Taranta Babuya Mektuplar Tiyatro: Yusuf ile Menofis, Kafatası Roman: Kan Konuşmaz Masal: Sevdalı Bulut Mektup: Kemal Tahir e Mahpushaneden Mektuplar RIFAT ILGAZ (1911-1993) 1-1940 lı yıllarda yoksulların yaşamlarını anlattığı şiirleriyle, toplumcu gerçekçi şairlerin ön saftaki temsilcilerinden biri olmuştur. 2-Markopaşa dergisinde mizah yazıları yazmıştır. 3- Hababam Sınıfı yazarı ve Sınıf şairi olarak bilir. 4-Hababam Sınıfı adlı eser başlangıçta tiyatro eseri olarak yayımlanmıştır. Sınıf, Yaşadıkça, Devam, Bütün Şiirleri Roman: Hababam Sınıfı, Karartma Geceleri, Sarı Yazma, Yıldız Karayel Hikaye: İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 17

Don Kişot İstanbul da, Radarın Anahtarı HALDUN TANER ( 1915 1986 ) 1-Gazetecilik de yapmakla beraber öykü ve oyun türündeki eserleriyle tanındı. 2-Epik tiyatronun kurucusu ve edebiyatımızdaki önemli temsilcisidir. 3-Tiyatrolarında güncel olayları eleştirel bir yaklaşımla ele aldı. Kabare tiyatrosunun kuruluşuna öncülük etti. Dört arkadaşıyla birlikte Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nu kurdu. 4-Öykülerinde kent yaşamını eleştirel ve alaylı bir tutumla anlattı. Öykü: Yaşasın Demokrasi, Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu, On İkiye Bir Var, Sancho'nun Sabah Yürüyüşü, Ayışığında Çalışkur, Konçinalar Tiyatro: Günün Adamı, Dışarıdakiler, Huzur Çıkmazı, Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Fazilet Eczanesi, Zilli Zarife 10-Sinemaya da uyarlanmış olan "Susuz Yaz" adlı eserini hem tiyatro hem de hikâye biçiminde kaleme almıştır. Harbe Gidenin Şarkısı, Mayıs Ayı Notları, Güneş Çizgisi, Yağmurlu Deniz, Aşklar Yalnızlıklar... Öykü: Susuz Yaz, Yalnız Kadın, Ay Büyürken Uyuyamam, Dilâ Hanım, Kente İnen Kaplanlar, Uzun Bir Gece... Roman: Tütün Zamanı, Acı Tütün, Viran Dağlar, Yağmurlar ve Topraklar, Üç minik Serçem... Oyun: Nalınlar, Mine, Derya Gülü, Yaralı Geyik Deneme: Niçin Aşk, Senin İçin Ey Demokrasi, Etiler Mektupları, Ulus Olmak, Şiddet Ruhu, Niçin Af Günlük: Yeşil Bir At Sırtında Portre/Anı: Ölür İse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil NECATİ CUMALI (1921 2001) 1-Roman, hikâye, tiyatro türlerinde eserleri vardır. 2-Şiirde belli bir süre Birinci Yeni (Garipçiler) çizgisini sürdürmüştür. 3-Şiirlerinde yaşama sevincini dile getirmiştir. 4-Kendini tekrarlamaktan çekindiği için çok çeşitli türleri denemiştir. 5-Öykü ve romanlarında toplum yaşantısını işlemiştir. Tipleri oluştururken çevresinden ve gözlemlerinden yararlanmıştır. 6-Toplum yaşamındaki aksaklıklara, geleneklerle ilgili yanlışlıklara değinmiştir. Köy ve kasabalarda yaşananları işlemiştir. "Kasaba kültürü"ne önem vermiştir. Mizah öğesinden yararlanır. 7-Köyde yaşayan insanların doğa ile savaşını işlemiştir. 8-Konuşma dilinin tüm olanaklarından yararlanır. 9-Ege bölgesinin kırsal insanının yaşantısını anlatmıştır. CEYHUN ATIF KANSU (1919 1978) 1-Öksüz, bakımsız ve kimsesiz çocukların şairi olmuştur. 2-Halk söyleyişini andıran bir dili sahiptir. 3-Şiirlerinde toplumsal sorunları dile getirmiştir. 4-Şiirin yanında makale, deneme ve hikâye türlerinde de eserler vermiştir. 5- Dünyanın Bütün Çiçekleri, Kızamuk Ağıdı gibi şiirleriyle geniş kitlelerce sevilmiştir. Bir Çocuk Bahçesinde, Çocukluk Gemisi, Sakarya Meydan Savaşı, Haziran Defteri, Yanık Hava, Buğday, Tüm Şiirleri Makale-Deneme: İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 18

Atatürkçü Olmak, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, Devrimcinin Takvimi, Cumhuriyet Ağacı, Sevgi Elması SAMİM KOCAGÖZ (1916-1993) 1-Toplumcu gerçekçi sanat anlayışı doğrultusunda ürünler vermiştir. 2- Hikayelerin konularını yaşadığı Söke çevresinden ve Menderes vadisinin toprak sorunlarından almış, alışılmış teknik ve anlatıma bağlı kalarak sınıfsal çelişkileri, ekonomik nedenlerle değişen düzen ve dünya görüşlerini incelemiştir. 3- Kalpaklılar ve Doludizgin Kurtuluş Savaşı nı konu alan eserleridir. Roman: İkinci Dünya, Bir Şehrin İki Kapısı, Yılan Hikayesi, Onbinlerin Dönüşü, Kalpaklılar, Doludizgin, Bir Karış Toprak, Bir Çift Öküz, İzmir'in İçinde, Tartışma, Mor Ötesi, Eski Toprak Hikaye: Telli Kavak, Sığınak, Sam Amca, Cihan Şoförü, Ahmet'in Kuzuları, Yolun Üstündeki Kaya, Yağmurdaki Kız, Alandaki Delikanlı, Gecenin Soluğu FAKİR BAYBURT (1929 1999) 1-İlk romanı "Yılanların Öcü"dür. 2- Orhan Veli çizgisinde ama köy hayatı içerikli şiirler yazdı. 1950'den sonra öykü ve romana yöneldi. Ona göre öykü, "yazıldığı dönemin tarihsel, toplumsal renklerini, özelliklerini içermeli az da olsa belge işlevi yüklenmelidir." İlk öykü kitabı "Çilli"den başlayarak öykülerinde kesitleri değil geniş açılımları, bir anın olayını değil geniş dönemlerin olaylarını işledi. Romanlarında Türkiye'deki köylü yaşamını halkçı ve devrimci bir bakış açısıyla ele aldı. Köylünün bilinci ve bilinçaltındaki istekleri, tepkileri, çelişkileri yansıttı. 1950-1970 döneminde etkili olan "köy edebiyatı hareketi"nin önde gelen temsilcisi oldu. 3- Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın (TÖS) kuruluşunda görev aldı ve Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu (TÖMFED) Genel Başkanı oldu. İlk öğretmenler boykotu nedeniyle 1969'da açığa alındı. ROMAN: Yılanların Öcü (1954), Irazcanın Dirliği (1961), Onuncu Köy (1961), Amerikan Sargısı (1967), Tırpan (1970), Köygöçüren (1973), Keklik (1975), Kara Ahmet Destanı (1977), Yayla (1977), Yüksek Fırınlar (1983), Koca Ren (1986), Yarım Ekmek (1997). ÖYKÜ: Çilli (1955), Efendilik Savaşı (1959), Karın Ağrısı (1961), Cüce Muhammet (1964), Anadolu Garajı (1970), On Binlerce Kağnı (1971), Can Parası (1973), İçerdeki Oğul (1974), Sınırdaki Ölü (1975), Gece Vardiyası (1982), Barış Çöreği (1982), Duirsbug Treni (1986), Bizim İnce Kızlar (1992), Dikenli Tel (1998). TOPLUM-EĞİTİM YAZILARI: Efkar Tepesi (1960), Şamaroğlanları (1976), Kerem ile Aslı (1974), Kale Kale (1978). ÇOCUK KİTAPLARI: Topal Arkadaş, Yandım Ali, Sakarca, Sarı Köpek, Dünya Güzeli (1985), Saka Kuşları (1985). ŞİİR: Bir Uzun Yol. ÖDÜLLERİ: 1958 Cumhuriyet Gazetesi nin Yunus Nadi Roman Armağanı Irazca nın Dirliği ve Yılanların Öcü ile 1970 TRT Öykü Ödülü Sınırdaki Ölü ile 1970 TRT ve 1971 Türk Dil Kurumu Roman armağanları Tırpan ile 1974 Sait Faik Öykü Armağanı Can Parası ile 1978 Orhan Kemal Roman Armağanı Kara Ahmet Destanı ile de 1980 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü 1984 Berlin Senatosu Çocuk Yazını Ödülü Almanca ya çevrilen Barış Çöreği ile 1985 Alman Endüstri Birliği (BDİ) Yazın Ödülü Gece Vardiyası ile KEMAL TAHİR (1910-1973) 1-Toplumcu gerçekçi bir romancıdır. 2-Hapishane yaşamını, Kurtuluş Savaşı'nı, tarihi, köy yaşamını ve eşkıya hikâyelerini konu edindiği romanlarıyla tanınmıştır. 3-Osmanlı Devleti'nin kuruluşunu anlattığı, Osmanlı toplumunun gelişim sürecinin Batı'dan farklı olduğunu ileri sürdüğü tezli romanı "Devlet Ana" romanıyla ve Kurtuluş Savaşı yıllarını konu edindiği Yorgun Savaşçı" romanlarıyla tanınmıştır. "Yol Ayrımı" romanında da Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki çok partili hayata geçiş denemesini anlamıştır. Bu romanları aynı zamanda tarihi roman türündedir. 4-Ekonomik kaygıyla polisiye roman türünün önemi eseri olan Mayk Hammer'ın yerli versiyonlarını yazmıştır. İsmail Şekeroğlu Türk Edebiyatı/Dil ve Anlatım Öğretmeni Sayfa 19