istanbul TicARET ODASı

istanbul TicARET ODASı, YAYıN NO: 1999-81

istanbul TicARET ODAsı YAYıN NO: 1999-81 Türk Girişimcileri için Yurtdışı Yatırımlar Rehberi Dizisi - 17 SORULARLA KATAR YABANCI SERMAYE MEVZUATı Hazırlayan: Ömer KURAY Raportör Etüt ve Araştırma Şubesi

Bu eserin tüm telif hakları istanbul Tk:aret Odası'na (ito) aittir. ito'nun ve yazarının ismi kaydedilmek k()şuluyla yayından alıntı yapmak mümkündür. Ancak, ito'nun yazılı izni olmadan yayının tamamı veya bir bölümü kopyalanamaz, çoğaitılamaz, ticari amaçlarla kullanılamaz. Şubat 2000 ito - istanbul ISBN-975-512-431-4 ito yayınları için ayrıntılı bilgi Ticari Dokümantasyon Şubesi;nden edinilebilir. Tel Faks E. Posta : (212) 511 41 50-225 / 303 : (212) 513 88 27-520 10 27 : dokümantasyon@tr-ito.cc1m Tel Faks Baskı Su Matbaacılık Ltd. Ştı. : (212) 516 1749-5H: 49 56 : (212) 638 95 87

AL RUWAIS MADINAT AL SHAMAL AL ZUBARAH AL KHOR HAWAR ADALARı DUKHAN UMM SALAL ALI UMMBAB KATAR DOH~ ALWAKRAH UMM SAID i A8l:J SAMRA SUUDi ARABisTAN B.A.E.

i i i i i i

ÖNSÖZ Özellikle 1980'li yılların ortalarından bu yana iletişim ve ulaşım teknolojisinde elde edilen başdöndürücü gelişme ve biraz da buna bağlı olarak 1990'ların hemen başında eski Doğu Blokunun dağılması ile boy gösteren süreç, diğer pek çok alanda olduğu gibi dünya ekonomisinde de tek bir noktayı işaret etmektedir: Dünyanın küçülmesi, diğer bir ifadeyle küreselleşme... Liberal ekonomi, çoğulcu demokrasi, ticarette koruma duvarlarının kaldırılması vb. kavramların artık kabul gördüğü günümüzde, sadece iç pazara yönelik olarak ticari ve ekonomik faaliyetlerin sürdürülemeyeceği, içeride ve dışarıda yerli-yabancı nereden gelirse gelsin rekabetin başarı için birinci şart olduğu ve gerek bireysel düzeyde gerekse ülke düzeyinde girişimci başarısının üretilen ürünlere tüm dünya üzerinde rekabetçi ortamda pazar bulabilme yetisi ile ölçüldüğü ortaya çıkmıştır. içinde bulunduğumuz yıllarda öncelikle 1960'larda batı Avrupa ülkelerinde çalışmaya giden işçilerimizin ikinci kuşakla rının aktif olarak bulundukları ülkede kendi işini kurması, daha sonra da Doğu Bloku'nun dağılması ile bu ülkelerin herşeye ihtiyaç duyan yapısını değerlendiren işadamlarımız sayesinde, büyük bir çoğunlukla KOBi'ler şeklinde gelişen yurtdışındaki TLJrk yatırımları, orta ve büyük ölçekli şirketlerimizin de atılımı ile büyük artış eğilimini sürdürmektedir. Türk ekonomisinin kalkınmasını görevedinmiş olan Oda mız Türk girişimcilerine yol göstermek için uzun yıllardır sürdürdüğü "ihracat Pazar Araştırmaları, Ülke Etütleri, Yurtdışındaki Türk Girişimcileri" araştırmalarına ilave olarak 1999 yılında başlattığı yeni bir çalışma ile girişimcilerimiz için potansiyel arzeden bazı ülkeleri, özellikle yatırım mevzuatları yönüyle, büyüteç altına almayı hedeflemektedir. "Türk Girişimcileri için Yurtdışı Yatı-

rımlar Rehberi Dizisi" adı altında birçok LJlkeyi ele 21an yayınımız yatırım yapmayı planlayan işadamlarımıza ülkenin ekonomik yapısından şirket kuruluşuna, teşvik sisteminden, vergi sistemine, yararlı adreslere varıncaya kadar akla ilk gelen çok çeşitli sorulara kısa ve özlü cevaplar getirmeye çalışmaktadır. AB ülkelerinden, BDT ülkelerine geniş bir coğrafyayı inceleyecek olan araştırma dizimizin toplam 16 kitaptan oluşan ilk bölümünün ardından, yine 1999 yılı içerisinde Odamız elemanları tarafından "Pazar Araştırmaları" gerçekleştirilen toplam 9 ülke daha çalışma kapsamına alınarak incelenen ülke sayısı arttı rı 1- mıştır. Bu çerçevede dizimizin 17. kitapçığı olan elinizdeki yayınımızın hazırlanması için Katar'da gerçekleştirilen saha çalışmaları sırasındaki katkılarından dolayı T.c. Doha Büyükelçimiz Uğur Ergun başta olmak üzere, Üçüncü Katip çağrı Sakar ile tüm Büyükelçilik mensuplarına içten teşekkür eder, çalışmamızın ilgililere yararlı olmasını temenni ederim. ProfDr.ismail Özaslan Genel Sekreter

... ıçindekiler Sayfa No. i. BÖlÜM KATAR HAKKINDA GENEL BilGilER.... 9 ii. BÖlÜM: SORULARLA YABANCI GiRişiMCilERi ilgilendiren MEVZUAT.... 13 1. GENEl YAKLAŞıM.... 13 1.1. izin... 13 1.2. Faaliyet Kısıtlamaları... 15 1.3. Ekonomik Faaliyetlerle ilgili Mevzuatın Uygulanmasında Eşitlik... 16 2. YABANCI SERMAYEıi ŞiRKET KURULUŞUNDA ARANilAN ŞARTLAR VE FORMAıiTELER.... 17 2.1. Sermaye Payı Kısıtlamaları... 17 2.2. Asgari Sermaye Şartı... 17 2.3. Şirket Şekli... 18 2.4. Şirket Kuruluş işlemleri Bakımından Farklar... 19 2.5. Yabancı Sermayeli Şirket Kuruluşu... 19 2.5.1. Başvuru Mercileri... 19 2.5.2. Şirket Kurma Prosedürleri... 21 2.5.3. Kuruluş Masrafları... 22 3. YABANCI YATıRıMCılARA TANıNAN HAKLAR.... 23 3.1. Gayrimenkul iktisabl.... 23 3.2. Kar Transferi... 23 3.3. Yatırılmış Yabancı Serrrıayenin Çıkarılması... 23 3.4. Yabancı Yatırımların Korunması... 24

4. YATIRIM TEşviKLERi....,...,..,.. 24 4.1. Yabancı Yatırımların Teşvikleri.,.,... 24 4.2. Hangi Yatırım Teşvikleri Uygulanmaktadır?,,,. 24 4.2.1. Vergi indirimleri ve Muafiyetleri... 24 4.2.2. ithalatta Gümrük Muafiyeti Veya indirimi..................... 25 4.2.3. Arsa veya işyeri Temininde Des:ek.,... 25 4.2.4. Düşük Faizli Kredi ve Diğer Finansman Kolaylıkları.......... 25 4.2.5. Bölgesel Teşvikler, Enerji Üretimi ve Diğer Teşvikler... 26 5. VERGi YÜKÜ....,...,.,.. 26 5.1. Yabancı Yatırımcının Tabi Olduğu Vergiler ve Vergi Yükü....... 26 5.2. Diğer Ödemeler................... 27 6. BANKACılıK....,...,.. 28 III.BÖLÜM: YARARlı ADRESLER....,... 29

i. BOLUM: KATAR HAKKINDA GENEL BİLGiLER Adı Başkenti Nüfus Yüzölçümü Nüfus Yoğunluğu Etnik Dağılım Zaman Ayarı Dil Din Yönetim Sistemi Önemli Yer.Birm. Katar Daha 522.023 (1997 yılı nüfus sayımı sonucu) 11.437 km 2 45.6 kişi/km 2 Katariılar % 30 Hintliler Pakistanlılar Filipinliler } % 18 Bangladesliler % 18 DiÇjer Araplar % 15 Batılılar % 5 DiÇjerleri % 14 Türkiye'den 1 saat ileridedir. Arapça resmi dildir. ingilizce yaygın olarak kullanılmaktadır. islam Geleneksel Monarşi Daha (Başkent) 264.009 AI Rayyan 169.774 AI Wakra 24.283 Umm Slal 18.392 AI Khor 17.793 9

Belli Başlı ihraç Malları Belli Başlı ithal Malları : Ham petrol, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), Rot demir. : Her türlü gıda ve tekstil ürünleri, motorlu taşıtlar, makina ve teçhizat, kimyasallar, doğalgaz alanındaki sanayi yatırım malları. TÜRKiYE ile DIŞ TicARETi (BiN $) Yıllar Ihracat Ithalat Denge Hacim 1988 11.128 1.558 9.570 12.686 1989 8.658 1.203 7.455 9.861 1990 6.115 687 5.428 6.802 1991 4.735 1.885 2.850 6.620 1992 5.638 1.099 4.539 6.737 1993 5.014 1.296 3.718 6.310 1994 9.131 707 8.424 9.838 1995 16.687 1.641 15.046 18.328 1996 11.437 2.153 9.284 13.590 1997 9.422 14.065-4.643 23.487 1998 10.247 63.408-53.161 73.655 Kaynak: DIE Türkiye'ye Yönelik Başlıca ihraç Ürünleri: Mineral yakıtlar, plastik ve plastikten mamul eşya, hayvansal müstahsallar, ham postlar, deriler. Türkiye'den ithal Edilen Başlıca Ürünler: Demir ve çelikten eşya, halılar ve diğer dokuınaya elverişli maddeden yer kaplamaları, elektrikli makina ve cihazla e, giyim eşyası, kauçuk ve kauçuktan eşya, kakao ve kakao müstahzarları, meyva. 10

TEMEL EKONOMiK GÖSTERGELER 1993 1994 1995 1996 1997 1998 a GSViH (Cari fiyatlarla) (Milyon ABD $) 7.160 7.370 7.520 9.060 9.330 9.800 GSViH ArtıŞı (Milvon Katar Rivali) 26.000 26.800 27.400 33.000 34.000 35.700 Reel GSVi H ArtıŞı 1998 fiy.ile -0.6 2.4 1.6 5.0 10.0 b 2.0 Enflasyon Oranı Ort.% (Tüketfiv.) -0.8 1.3 3.0 7.4 2.9 b 3.1 Nüfus (bin kisi\ 560 590 550 580 600 600 ihracat (Milyon ABD $) (FOB) 3.268 2.981 3.094 3.833 5.051 b 4.785 ithalat (Milyon ABD $) ( FOB) 1.683 2.287 3.308 3.915 4.710 4.700 Cari işlm.dengesi (Milyon ABD $) -617-1.268-2.326-2.667-2.924 b -3.102 Rezervler Altın hariç (Milvon ABD $) 1.983 1.613 1.548 1.330 1.349 1.207 Top.Dış Borç (Milyon ABD $) 2.070 3.500 4.500 7.200 9.000 9.800 Döviz kuru (Ort. $/QR) 3.64 3.64 3.64 3.64 3.64 3.64 c a EIU Tahmini b Resmi Tahmin c Gerçekleşen Kaynak: The Economist Intelligence Vnit, 4th quarter 1998 The Economist Intelligence Vnit, 1th quarter 1999 The Economist Intelligence Vni!, 2nd quarter 1999 11

ii. BÖLÜM: SORULARLA YABANCI GiRişiMCiLERi ilgilendiren MEVZUAT 1. GENEL YAKLAŞıM 1.1. izin " Yabancı sermayenin ticari faaliyette bulunabilmesi, yani Katar'da bir şirket kurması ya da kurulu bir şirkete ortak olması için özel bir izin alınması gerekli midir? Katar'da yabancı sermayenin bir şirket kurması ya da kurulu bir şirkete ortak olması için iş yapma izni alması gerekmektedir. Bu izin Kamu işleri ve Tarım Bakanlığı tarafından verilmektedir. iş izni başvurularında yerel acenta ile yapılan anlaşmanın ve Ticari Kayıt Bölümü'ne yaptırılan resmi kaydın kopyaları gerekmektedir. Bakanlık çoğu zaman yabancı firma yetkilisinin oturma izni ve adresi konusunda araştırmaya gidebilmektedir. Doğalolarak yerel acenta, yabancı firma yetkilisinin oturma izni konusunda kefilolmalıdır. Oturma izni içişleri Bakanlığı'na bağlı Pasaport bölümünden alınmaktadır. Öte yandan ticari faaliyet izni almak isteyen tüzel kişiler aşağıda yer alan koşulları yerine getirmelidir: 1. Şirket Katar'da kurulmalıdır. 2. Şirketin kuruluş sözleşmesinin resmi olarak onaylanmış olması ve şirketin türü, süresi, arazi-bina ve müştemilatı, adresi, ortakları ve milliyetleri, hisseleri, kar ve zarar dağıtım yöntemi ve yönetimden sorumlu taraflar ve imza gibi tüm gerekli detayları içermelidir. 13

3. Her ortak sermayedeki hissesinin tümünün ödenmiş oldu- ' ğunu ispatlamaııdır. Katarlı olmayan ortak, Katarlı sponsorundan şirketle ilgili hisse senetlerini tutmasına itirazı olmadığını belirten yazılı bir onayalmalıdır. Ayrıca bir sanayi firmasının kuruluşundan önce izin alınması gerekmektedir. Bunun için, 1. Sınai izin ve Kontrol Bölümü'nden sınai başvuru formu alınmalıdır. 2. Başvuru sahibi bu formu doldurarak aşağıda belirtilenlerle birlikte Sınai izin ve Kontrol Bölümü'ne teslim etmelidiı". a) Firmanın kuruluşu veya halihazırda faaliyette bulunan firmada yapılan değişiklikler nedeniyle başvuru sahibinin gerçekleştirdiği fizibilite çalışması. b) Başvuru formunda belirtilen ayrıntıların gerektirdiği belgeler. 3. Sınai izin ve Kontrol Bölümü başvuru formunda belirtilen ayrıntıları kontrol edip inceledikten sonra başvuruyu Sanayi Kalkınma Komitesi'ne havale edecektir. 4. Sanayi Kalkınma Komitesi sırasıyla bu konuda tavsiyede bulunabilmek için başvuru formlarını değerlendirerek Ererji ve Sanayi Bakanı'na sunar. 5. Sanayi Kalkınma Komitesi'nin Bakana vermi~; olduğu tavsiyelere göre, Bakan gerekli sınai izinlerinin onaylama kararını çıkaracaktır. 14

1.2. FAALiYET KıSıTLAMASı./ Yabancı sermayeli şirketlerin faaliyet konularıyla ilgili bir kısıtlama var mıdır? Katarlı olmayan gerçek veya tüzel kişilerin ticari acentelik ve ithalat işleriyle uğraşmaları yasaklanmıştır. Katarlı olmayan gerçek veya tüzel kişiler, ticaret, sanayi, tarım ve hizmetler sektöründe faaliyet gösterebilirler ancak bu durumda sermaye payı % 51 'den az olmayan Katarlı ortak veya ortaklarla ortaklık kurmak durumundadır. Diğer bir deyişle Katarlı olmayan gerçek veya tüzel kişilerin koyduğu sermaye miktarı % 49'u geçemez. Ekonomi ve Ticari Bakanı, Katarlı olmayan gerçek veya tüzel kişilere ilgili bölüme danıştıktan sonra müteahhitlik alanında çalışma izni verebilir. Yine sermayenin % 51 'i Katarlı ortak veya ortaklarda olması koşulunu getiren kanun ancak şu iki durumda Katarlı olmayanların müteaahhitlik alanında çalışabileceğini hükme bağlamıştır. 1. Arz ve talep bakımından bu tür şirketlerin kurulmasına ihtiyaç doğacaktır. 2. Bu tür şirketlerin sağlayacağı tecrübe ve teknolojiye ihtiyaç duyulacaktır. Ayrıca çıkarılacak bir Kararname ile Katarlı olmayan yatırımcının faaliyetlerini, ticaret, tarım, sanayi, güdücü kuvvet, turizm ve müteahhitlik alanlarında Katarlı bir ortak olmaksızın gerçekleştirebilmesine olanak verilmiştir. Buna ilaveten Katarlı olmayan yatırımcıya, projeleri için gerekli malzemeleri eğer yerel piyasada temin etme imkanı mevcut değilse, işinde gerekli izinlerin çıkarılması ile ilgili olarak hükümet makamlarıyla koordinasyon ve kolaylaştırma işlerini sağlayacak Katarlı bir hizmet acentesini (kişi veya şirket olabilir) ataması şartıyla dışarıdan ithalat izni verilmiştir. Katarlı olmayanlar terzilik, saç kesimi, nalbantlık, kurşunculuk, döşemecilik veya normal tamirat işleri ve diğer benzeri işlerde çalışabilirler. 15

1.3. EKONOMiK FAALiYETLERLE ilgili ME'IIZUATIN UYGULANMASıNDA EşiTLiK./ Vergi, dış ticaret, kambiyo ve teşvik gibi konulardaki mevzuat uygulamalarında yerli ve yabancı şirketler arasında hangi ayrımlar yapılmaktadır? Yabancı sermayeli şirketler ile yerli firmalara uyijulanan dış ticaret, teşvik ve kambiyo konularındaki mevzuat uygulc'malarında belirgin bir fark bulunmamakla beraber yasa gereği, ithalat ruhsatı ve iznine yalnızca Katar vatandaşları sahip olabilmektedir. Yabancı sermaye ortaklığında bile acenta/temsilcilik anlaşmaları yalnızca Katarlı ortağın adına kaydettirilebilmektedir. Katarlı bir firma ile ortaklık kurmak isteyen yabancı bir firmanın sermayedeki payı en çok % 49 olabilmektedir. Katar Kurumlar Vergisi Kanunları hem bu ülkede iş yapan yabancı firmalar hem de yabancı sermaye ortaklıkları için geçerlidir. Tamamen yabancı sermayeli firmalar bazı vergi kolaylıklclrı veya muafiyetlerden ancak Emirin Kararıyla yararlanabilir. Her ne kadar 1993 yılına ait 11 sayılı Vergi Kanunu çıkarılmadan önce Katarlı Anonim Şirketler, Kurumlar vergisine tabilerdiyse de hükümetin üçer yıl arayla çıkardığı tebliğlerle Katarlı Anonim Şirketler, Kurumlar Vergisinden muaf tutulmaktadır. Katarlı ve KiK (Körfez işbirliği Konseyi) ülkeleri vatandaşları ve işletmeleri gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. 16

2. YABANCI SERMAYEli ŞiRKET KURULUŞUNDA ARANILAN ŞARTLAR VE FORMAliTELER 2.1. SERMAYE PAYı KıSıTLAMASı.t Yabancı sermayeli şirkette yabancı yatırımcının sermaye payı konusunda kısıtlama var mıdır? Yabancı sermayeli şirkette yabancı yatırımcının sermaye payı % 49 ile sınırlandırılmıştır. Yerel (Katarlı ortak/ların) sermaye payı % 51 'den az olamaz. Katar'da ağırlığı veya tamamı yabancı sermayeden oluşan bir firmanın kurulması çok nadirdir ve genellikle petrol ve doğalgaz sektöründeki firmalar ile belirli geliştirme projelerine özgüdür. Bu tür bir uygulama Maliye Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın (yabancı firmanın Katar'da sağlanması mümkün olmayan teknik ekspertiz ve/veya mali kaynak sağladığına karar verirse) yayınladığı bir tebliğ ile gerçekleşebilir. Katarlı bir acenta veya temsilci şartı bu durumda da geçerlidir. 2.2. ASGARi SERMAYE ŞARTı.t Yabancı yatırımcının getirmesi gereken asgari sermaye konusunda bir düzenleme var mıdır? Yabancı sermayeli bir şirketin Katar'a girebilmesi için gereken asgari sermaye limiti limited şirketler, hisseli komandit şirketler ve anonim şirketler için 200.000 Katar Riyali'dir. Anonim şirketlerin hisse senetlerini halka açması halinde ödenmiş sermayenin en az 500.000 Katar Riyali olması gerekmektedir. Yabancı bir şirketin şube açması veya yerel acenta kanalıyla faaliyet göstermesi durumunda asgari sermaye şartı aranmamaktadır. 17

2.3. ŞiRKET ŞEKıi.i Yabancı şirketlerin sahip olabileceği hillkuki şekiller konusunda kısıtlama var mıdır? Katar'da faaliyet gösteren ticari şirketler kanunda, hukuki şekillerine göre şahıs firması, adi ortaklık(adi veya kollektif şirket), komandit şirket, hisseli komandit şirket, limited şirket ve anonim şirket olarak tanımlanmış olup ülkemiz Türk Ticaret Kanununda yer verilen şirket şekilleri ile benzerlik göstermektedir. Katar'da tiı~aret yapmak isteyen yabancı girişimciler YUkarıda adı geçen şirket Wrlerinden birinde faaliyet gösterebildikleri gibi ortak girişimde de bulunabilirler. Her ne kadar 1990 tarih ve 25 sayılı Yabancı Sermaye Yatırımı Kanunu, Katarlı olmayanların anonim şirkette yer alamayacağını hükme bağlamışsa da Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın izin verdiği ekonomik ve teknik gereklilik arzeden özel durumlarda Katarlı olmayanlar da anonim şirkette yeralabilmektedir. Tüm anonim ve limited şirketler, dağıtılamaz olan tonun(ihtiyat) miktarı şirketin toplam hisse senedi sermayesinin %50'si olana dek kanunen yıllık karlarının %10'unu bu fona transfer etmekle yükümlüdür. Bu fon ancak şirketin tasfiyesi sonunda dağıtılabilir. Öte yandan yabancı şi "ketlerin şube açabilmeleri Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın ç;kardığı tebliğ ile mümkün olabilmektedir. 18

2.4. ŞiRKET KURULUŞ işlemleri BAKIMINDAN FARKLAR.t Yerli ve yabancı sermayeli şirketlerin kuruluş işlemlerinde hangi farklar vardır? Şirketlerin kuruluş işlemleri yerli ve yabancı sermayeli olmasına göre değil, türüne göre farklılık göstermektedir. 2.5. YABANCI SERMAYELi ŞiRKET KURULUŞU.t Yabancı Sermayeli Şirketlerin Kuruluşu Nasıl Yapılmaktadır? 2.5.1. Başvuru Mercileri Katar pazarına girerek ürün satmak ve hizmet sunmak isteyen firmalar, yerel temsilci veya acenta edinmek zorundadırlar. Yerel acente veya. temsilci Katar vatandaşı veya en az %51 'i Katar sahipliğinde olan bir firma olmalıdır. Temsil anlaşması taraflar arasında onaylandıktan sonra, anlaşmanın Arapça metni Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın ticaret sicili bölümüne kaydettirilmelidir. Bakanlığın talep ettiği rutin bürokratik işlemler genellikle yerel acenta tarafından takip edilir. Yerel temsilci edinilmesi şartı Katar'da şube açmak isteyen veya ortak girişimde bulunmak isteyen yabancı firmalar için de geçerlidir. Ortak girişimlerde yabancı sermaye oram %49 ile sınırlandırılmıştır. Yabancı firma yerel acenta ile birlikte Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın ticaret sicili bölümüne başvurarak hem acenta temsilinin hem de şubenin veya ortaklığın resmi kaydını yaptırmalıdır. Yabancı firma ile ile yerelortağının arasındaki 19

anlaşmaların orijinal kopyalarının verilmesi gerekmekttdir. işlemler iki hafta kadar sürebilmektedir. Ayrıca iş yapma izni alabilmek için de Kamu işleri ve Tarım Bakanlığı'na başvurmak gerekmekte olup yerel acenta ile yapılan anlaşmanın ve ticari kayıt bölümııne yaptırılan resmi kaydın kopyaları da istenmektedir. iş yapma izni almak diğerine oranla çok daha uzun sürebilmektedir. Öte yandan Katar'da ağırlığı veya tamamı yabancı sermayeden oluşan bir firmanın kurulması çok nadirdir ve genellikle petrol ve doğalgaz sektöründeki firmalar ile belirli geliştirme projeleıine özgüdür. Bu tür bir uygulama Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın (yabancı firmanın Katar'da sağlanması mümkün olmayan teknik ekspertiz ve/veya mali kaynak sağladığına karar verirse) yayınladığı bir tebliğ ile gerçekleşebilir. Katarlı bir acenta veya temsilci şartı bu durumda da geçerlidir. Katar'da ağırlığı veya tamamı yabancı serma)ıeden oluşan bir firmanın kurulma prosedürleri şu şekilde sıralanabilir: a) Yabancı firma ve/veya yabancı yatırımcılar ilgili Katarlı Bakanlık veya bölüm veya kamu kuruluşu ile anlaşmaya vararak sözleşme imzalar. Sözleşme özel kalkınma projesinin yabancı ortakları tarafından projenin gerçekleştirilmesi üzerine odaklanmalıdı'. b) Yabancı grup, sözleşmeyi, Katar'da kendilerine ait şirketi kurmak için onay talep eden yazıyla beraber Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'na verir. Mektup şirketin Katarlı hizmet aceııtasının (şirket veya kişi) ismini ve projenin ismini açıkça belirtmelidir. c) Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı normalde bu tarz bir talebi onaylar ve bakanlık kendi isimleri altında Katar'da bir şirket kurmayla ilgili yabancı gruba yetki veren kararnameyi çıkanr ve ticari işletmenin işkolunu belirtir. d) Sözkonusu kararnameye dayanarak Katarlı acenta yeni şirketin kaydını Ekonomi ve Ticari Bakanlığı'nın Ticari Kayıt Bölümü'ne yaptırır. 20

2.5.2. Şirket Kurma Prosedürleri a) Şirket Kuruluş Ana Sözleşmesi, Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'na bağlı Ticari işler Bölümü'ne onay için sunulur. b) Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı Ticari işler Bölümü, verilen onaya istinaden bankaya sermaye miktarını kabul edebileceğine dair bir yazı verir. c) Bankanın sermayenin yatırıldığına dair alındı makbuzu bilgisine istinaden Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı Ticari işler Bölü kuruluş sözleşmesini geçerli hale koyacaktır. mü şirket d) Yabancı ortağın kendi ülkesinde yerine getirmesi gereken tasdik yükümlülükleri bulunmaktadır. Ortaklığa giren yabancı firmanın yerel firma ile ortaklık kurduğunu ve yetkili firma elemanlarının isimlerini gösterir şirket kararı, O Yabancı firmanın bulunduğu ülkenin Adalet Bakanlığı'nca tasdik edilmeli O yabancı firmanın bulunduğu ülkenin Dışişleri Bakanlığı'nca tasdik edilmeli O yabancı firmanın bulunduğu ülkedeki Katar Büyükelçiliği'nce tasdik edilmeli, Katar'da yapılması gereken tasdik işlemleri de şöyledir: O Sözkonusu şirket kararı Katar Dışişleri Bakanlığı'nca tasdik edilmeli O Bundan sonra Katar Adalet Bakanlığı'na bağlı emlak ve tasdik bölümü kuruluş sözleşmesini onaylayacaktır. 21

e) Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı'nın ticari ilişkiler bölümüne başvurarak ticaret sicili için başvuruda bulunulur ve firmanın kaydı yaptırılır. f) Kamu işleri ve Tarım Bakanlığı'ndan iş yapma izni ve oturma izni alınmak üzere sözkonusu bakanlığa başvuruda bulul1ulur ve bu izinler alınır. 2.5.3. Kuruluş Masrafları Kuruluş masrafları çok fazla olmayıp makul düzeyoedir. 22

3. YABANCI YATıRıMCıLARA TANıNAN HAKLAR 3.1. GAYRiMENKUL iktisabi./ Yabancı yatırımcılar hangi koşullarda gayrimenkul edinebilir? Yabancı yatırımcıların (Körfez işbirliği Konseyi üyesi olan ülke vatandaşları hariç) ticari, oturma ve tarımsal amaçlı gayrimenkul edinme hakkı bulunmamakta ve gayrimenkul alım ve satım hakkına da sahip değillerdir. Yabancı yatırımcılar, ticari faaliyette bulunacakları binaları kiralayabilmektedir. 3.2. KAR TRANSFERi./ Yabancı yatırımcının karını transfer etme, mevcut yatırımında kullanma, yeni yatırımlarda kullanma gibi hakları bakımından hangi kısıtlamalar vardır? Herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. 3.3. YATıRıLMıŞ YABANCI SERMAYENiN ÇiKARILMASI./ Yabancı yatırımcı şirketin tasfiyesi veya sermaye payının satılması halinde elde edeceği tutarı ülke dışına transfer edebilir mi? Edebilir. 23

3.4. YABANCI YATıRıMLARıN KORUNMASı./ Yabancı sermaye yatırımları mevzuat değ~şiklikleri, kamulaştırma gibi değişikliklere karşı korunmuş mudur? Katar'da 1970'lerin ortasından beri yabancı sermayeyi ilgilendiren bir kamulaştırma yaşanmamıştır. 4. YATIRIM TEşviKLERi 4.1. YABANCI YATıRıMLARıN TEşviKi./ Yabancı yatırımcılar için uygulanan özel teşviider veya teşvik kriterleri var mıdır? Sanayi Organizasyonu ile ilgili 1995 yılına ait 19 sayılı Kanun, Katar'da sanayi gelişimini desteklemeyi amaçlamaktadır. Eııerji ve Sanayi Bakanlığı'na bağlı Sanayi Gelişim Departmanı tarafından incelenerek izin alacak ve sanayi sicili yapılacak sanayi projelerine, önemli sayılabilecek teşvikler sağ lanmaktad i r. 4.2. HANGi YATIRIM TEşviKLERi UYGULANMi~KTADIR? 4.2.1. Vergi indirimleri ve Muafiyetleri Yukarıda bahsedilen sanayi projelerine üretimin başladığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca kurumlar vergisi muafiyeti gııtirilmektedir. Bu muafiyet 1 dönem için yenilenebilmektedir. 24

Ayrıca Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanının tebliği ile tamamen yabancı sermayeli firmalar bazı vergi kolaylıklarından yararlanabilmektedir. 4.2.2. ithalatta Gümrük Muafiyet ve indirimi Sanayi projesi için gereken makinaların, teçhizatın ve yedek parçaların ithalinde, gümrük vergilerinden muafiyet vardır. Ayrıca projeye ait üretim amaçlarını gerçekleştirmede gereken ambalaj ihtiyaçları, hammadde, yarı mamul ve mamul ithalinde de gümrük vergilerinden muafiyet sağlanmaktadır. Ayrıca Körfez işbirliği Konseyi üyesi ülkelerden ithal edilen ürünler gümrük vergisinden muaftır. Sanayi projesine konu ürünler, benzeri yabancı ürünlere karşın yüksek gümrük vergisi konulmakla, ithalatının kısıtlanması ya da yasaklanmasıyla korunmaktadıriar. 4.2.3. Arsa veya işyeri Temininde Destek Sanayi Projesinin gerçekleştirileceği yerde bir veya birden çok arsa temini sözkonusudur. Yıllık 1 m 2 için 27 cent tutarında nominal ki ra fiyatlı bi r ya da daha çok alan tahsisi yapı i maktad i r. Ki ra fiyatı ü retim başlangıcını takiben 1 yıl boyunca alınmamaktadır. 4.2.4. Düşük Faizli Kredi Sağlanması ve Diğer Finansman Kolaylıkları Kamuya.ait veya kamunun payının olduğu kuruluşlar ve bankalardan sanayi projelerine ucuz orta vadeli kredi temin edilebilmektedir. 25

4.2.5. Bölgesel Teşvikler, Enerji indirimi ve IDiğer Teşvikler Sanayi projelerinin gerçekleştirilmesinde uygun fiyatlarla elektrik ve su sağlanmaktadır. 1999 yılı sonuna kadar doğalgaz fiyatı 1 milyon termal birim için 50 centti. Denizden arıtılmış suyun m 3 'ü yaklaşık 1,21 $ ve kw/saat başına da elektrik ücreti de yaklaşık 0,0178 $'dır. 5. VERGiYÜKÜ 5.1. YABANCI YATıRıMCıNıN TABi OLDUGU VEFIGi YÜKÜ./ Yabancı yatırımcının tabi olduğu vergiler ve vergi yükü ne kadardır? Katar'da kişisel gelir vergisi alınmamaktadır. Kurumlar Vergisi bu ülkede iş yapan yabancı firmalardan ve yabancı sermaye ortaklıklarında yabancı yatırımcının payından alınır. Kurumlar Vergisi ile ilgili 1993 yılında yürürlüğe gıiren 11 sayılı Kanun, muafiyet limitini 100.000 Katar Riyali (Yaklaşık 27.475 ABD Doları) olarak belirlemiştir. Yıllık 100.000 Katar Riyali'nden az olan gelirlere tam muafiyet sağlanmaktadır. Vergi oranları % 10'dan başlayarak her dilimde % 5 artışla azami % 35'e kadar uygulanmaktadır. 26

Toplam Vergi Matrahı Oran 100.000 Katar Riyali'nden az... Muaf 100.000 Katar Riyali'nden 500.000 Katar Riyali'ne kadar...% 10 500.001 Katar Riyali'nden 1.000.000 Katar Riyali'ne kadar...% 15 1.000.001 Katar Riyali'nden 1.500.000 Katar Riyali'ne kadar...% 20 1.500.001 Katar Riyali'nden 2.000.000 Katar Riyali'ne kadar...% 25 2.000.001 Katar Riyali'nden 5.000.000 Katar Riyali'ne kadar...% 30 5.000.001 Katar Riyali'nden sonra...% 35 5.2. DiGER ÖDEMELER Katar Devleti'ne çeşitli malların ve emtiaların ithalatında CiF değeri üzerinden uygulanan gümrük tarife yapısı aşağıda özetlenmektedir. 1) Tüm genel mal ve ürünler... % 4 2) inşaat demiri (yerelolarak üretilenin benzeri) veya eşdeğeri... % 20 3) Çelik ürünleri... % 20 4) Üre ve amonyak( yerelolarak üretilenin benzeri) veya eşdeğeri... % 30 5) Sigara, tütün ve türevieri... % 70 6) Hi-Fi Teçhizatl.... % 10 gümrük vergisi alınır. 7) Bazı hayati maddeler, gıda maddeleri, (buğday, un, pirinç süttozu, hayvan yemi gibi) makinalar ve sanayi projeleri için gerekli hammaddeler vergiden muaf. 27

6. BANKACılıK.t Yabancı yatırımcılar için bankacılık işlemlerınde her hangi bir ayrımcılık yapılmakta mıdır? Şubeleşme yalnızca Katar bankalarına açıktır..t Dış ticaretle ilgili döviz transferleri serbet midir? Evet.t Sermaye hareketlerinde kısıtlamalar var mıılıır? Hayır. Ancak ticari uyuşmazlıklarda mahkemıı bazı para havaleierini bloke edebilir. Türk bankası/ları faaliyet gösteriyor mu? Hayır. 28

III.BÖLÜM: YARARlı ADRESLER Türkiye Temsilciliği D T.e. Katar Büyükelçiliği DOHA Defne-al i stiklal Str. Tel: (974) 835553-835204 Faks: (974) 835 206 D Katar Devleti'nin Ankara Büyükelçiliği Karaca Sk. No: 19 06610 Gaziosmanpaşa-Ankara Tel: 0312-44113 64 (3 Hat) Faks: 0312-441 1544 RESMi DAiRE VE KURUMLAR Bakanlıklar D Maliye, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı Ministry of Finance, Economy and Commerce P.O.Box: 3322 Daha, State of Qatar Tel: (974) 641 444 Faks: (974) 413617 29

o Kamu işleri ve Tarım Bakanlığı Ministry of Municipal Affairs & Agriculture P.O. Box: 2722 Daha, State of Qatar Tel: (974) 336 336 Faks: (974) 414 868-437 630 o içişleri Bakanlığı Ministry of Interior P.O. Box: 2433 Daha, State of Qatar Tel: (974) 330 000 Faks: (974) 443 750 o Savunma Bakanlığı Ministry of Defence P.O. Box: 27 Daha, State of Qatar Tel: (974) 404 270-436 920 Faks: (974) 433 464 o Sağlık Bakanlığı Ministry of Public Health P.O. Box: 42 Daha, State of Qatar Tel: (974) 440 146-414 777 Faks: (974) 429786 o Haberleşme ve Ulaştırma Bakanlığı Ministry of Communications and Transport P.O. Box: 22228 Daha, State of Qatar Tel: (974) 835 353-835 522 Faks: (974) 885101 30

o Enerji, Sanayi, Elektrik ve Su Bakanlığı Ministry of Energy, Industry, Electricity and Water P.O. Box: 3212, Doha, State of Oatar Tel: (974) 491 491-491 444 TicARETi GElişTiRME KURULUŞLARı o Katar Ticaret ve Sanayi Odası Oatar Chamber of Commerce and Industry P.O. Box: 405 Doha, State of Oatar Tel: (974) 621 491 Faks: (974) 621 131 o Kalkınma Teşkilatı Development Organization P.O.Box: 2599 Doha, State of Oatar Tel: (974) 832 121 Faks: (974) 832 024 31

istanbul TicARET ODASı 1999 Yılı YAYıNLARı YAYıN NO. YAYıN ADI 1 Yem ve Gübre Sanayi 2 Türkiye'de Balıkçılık ve Su Ürünleri Üretim Potansiyeli 3 Yurtiçi Endüstriyel ve Sektörel Fuarlar Takvimi 4 1999-2000 Calendar of Industrial and Trade Fairs in Turkey 5 Gürcistan Ülke Profili Mevzuat ve Türk Girişimcileri 6 Yurtdışı indirimli Oteller Kataloğu (1999) 7 Yurtiçi indirimli Oteller Kataloğu (1999) 8 indirim Sağlayan Sağlık Kuruluşları Rehberi (1999) 9 Sorularla Avrupa Birliği ve Türkiye ilişkilerinde EURO 10 Ulusal Kuruluşlar Rehberi 11 Başarılı Satış için Temel Satıcı Davranışları 12 1998 Yılı istanbul Küçük Sanayi Kapasite Kullanım Araştırması 13 Kuveyt Ülke Etüdü 14 Sorularla Dış Ticaretle Standardizasyon Mevzuatı 15 Tarifeli Uçuşlar Rehberi 16 Yatırım Destekleri Konusunda Soru ve Cevaplar 17 AB Mermer Ürünleri Piyasası Araştırması 18 1998 Yılı Sektörler itibariyle Ankete Dayalı Ekonomik Durum Analizi 19 Sorularla Yat Turizmi ve Turizm işletmeciliği EI Kitabı 20 Sorularla Turizm Teşvik Mevzuatı EI Kitabı 21 Ticaret Sicili Tüzüğü 22 Etiyopya Ülke Etüdü 23 Natural Resources of Turkey (Volume ii) Western Regions 24 Birleşik Arap Emirlikleri Ülke Etüdü 25 Sorularla Danimarka Yabancı Sermaye Mevzuatı 26 Sorularla Rusya Federasyonu Yabancı Sermaye Mevzuatı 27 Sorularla Beyaz Rusya Yabancı Sermaye Mevzuatı 28 Sorularla Azerbaycan Yabancı Sermaye Mevzuatı

29 Sorularla Hırvatistan Yabancı Sermaye Mevzuatı 30 Sorularla Romanya Yabancı Sermaye Mevzuatı 31 Sorularla Özbekistan Yabancı Sermaye Mevzuatı 32 SorUlarla Bosna HersekYabancı Sermaye Mevzuat~ 33 Sorularla Macaristan Yabancı Sermaye Mevzuatı 34 Sorularla Almanya Yabancı Sermaye Mevzuatı 35 Sorularla Fransa Yabancı Sermaye Mevzuatı 36 Sorularla Birleşik Krallık Yabancı Sermaye Mevzu"tı 37 Sorularla italya Yabancı Sermaye Mevzuatı 38 Sorularla Belçika Yabancı Sermaye Mevzuatı 39 Sorularla israil Yabancı Sermaye Mevzuatı 40 Sorularla KKTC Yabancı Sermaye Mevzuatı 41 AB'nin KOBi'lere Uyguladığı Kredi ve Destek Prograrnıarı 42 Rakamlarla Türkiye Ekonomisi 43 Turkey in Figures 44 Makedonya Ülke Etüdü 45 istanbul'un Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri 46 Social and Economic Indicators of istanbul 47 Küreselleşme ve Gümrük Birliği 48 Fildişi Sahili Ülke Etüdü 49 Türk Gıda Mevzuatı Rehberi 50 Karadeniz Limanlarının Bölgesel Ticaretin Gelişmnsindeki Önemi ve işlevi 51 Katar Ülke Etüdü 52 Türkiye'de Yapıların Yalıtımı ve Yalıtım Sanayiinin Durumu 53 Türk Konfeksiyon Yan Sanayii ve israil'e ihracat Olanakları 54 Başarılı ihracatçılar Kitabı OTEX 98 55 Norveç Ülke Etüdü ve Seçilmiş Mal Grupları itibariyle Pazar Olanakları 56 Türkiye'de içme Suyu Sektörü Sorunları ve Çözüm Önerileri 57 Türkiye'nin Enerji Sektöründe Özelleştirme Politikaları, Özelleştirmenin Yasal ve Ekonomik Boyutları 58 Avrupa Birliği EURO ve Türkiye 59 Uluslararası Kuruluşlar ve Türkiye'deki Temas Noktaları Rehberi

60 Ulusal Eğitimde ÖzelOkulların Yeri ve Sorunları Paneli 61 Dünya'da ve Türkiye'de Otogaz Kullanımı, Standartları ve Uygulamaları 62 Türkiye'de Tarımsal Destekleme ve Taban Fiyatları Politikası 63 Türkiye'de Su Ürünleri Sektörü ve Avrupa Birliği ile Entegrasyonu 64 Meksika Ülke Etüdü 65 Başarılı Vergi Mükellefleri' 98 66 Ekonomik Rapor 67 Economic Report 68 Basında Promosyonun Ticaret Kesimine Etkileri 69 Türk Sosyal Güvenlik Sistemin'de Arayışlar: Özelleştirme ve Yeniden Yapılanma 70 Dünyada ve Türkiye'de Ekolojik Tarım Ürünleri Üretimi, ihracatı ve Geliştirme Olanakları 71 KOBi'lerde Kalite Geliştirme Süreci ve Uygulama Önerileri 72 Sorularla Etiyopya Yabancı Sermaye Mevzuatı 73 1995-1999 Yayın Duyuru Kataloğu 74 Hindistan Bisküvi ve Şekerleme ihracat Pazar Araştırması 75 Kanada Zeytinyağı Pazar Araştırması 76 Macaristan ve Çek Cumhuriyeti Ayakkabı ihracat Pazar Araştırması 77 Türkiye 2010 Global Hedefler ve Sektörel Stratejiler 78 Oman (Umrnan) Ülke Etüdü 79 Sorularla Binalarda Enerjinin Etkin KuHanıml 80 istanbul Halkının Yaşam Biçimi ve Sorunları 81 Sorularla Katar Yabancı Sermaye Mevzuatı 82 Sorularla B.A.E Yabancı Sermaye Mevzuatı 83 Sorularla Meksika Yabancı Sermaye Mevzuatı 84 Sorularla Makedonya Yabancı Sermaye Mevzuatı 85 Sorularla Norveç Yabancı Sermaye Mevzuatı 86 Sorularla Çek Cumhuriyeti Yabancı Sermaye Mevzuatı 87 Sorularla Umman Yabancı Sermaye Mevzuatı 88 Sorularla Kanada Yabancı Sermaye Mevzuatı 89 Sorularla HindistanYabancı Sermaye Mevzuatı

istanbul TicARET ODASı 2000 YILI YA,YINLARI YAYıN ND. YAYıN ADI 1 Yurtiçi Endüstri ve Sektörel Fuarlar Takvimi (2000-:2001) 2 Calender Of Industrial and Trade Fairs in Turkey 3 Brezilya Otomotiv Yan Sanayii Pazar Araştırması 4 Türkiye'de Şirket Kültürü ve iş Prensipleri * Ocak ayı itibariyle.

..- (~).. 1Ei"j ~~ ~ır-:.ııl"t~~' "<=OT ISTANBUL TicARET ODASı'NDAN iş DÜNYAMIZA ricari ANLAŞMAZUKLARlN HIZU VE KOLAY ÇÖZÜMÜ için isranbul ricarer ODASı TAHKiM SiSTEMiNE BAŞVURUN Istanbul llcaret Odası TahkIm MOassesesl, Işadamları arasında doğan yurtiçi ve yurtdışı ticari anlaşmazlıkları devlet mahkemelerine gitmeden, 6 ay gıbı kısa bır sürede ve süraııe çozome kavuşturuyar. Istanbul Tıcaret Odası Tahkim Sısteml'nden yararianmak ıçın tarafların sözleşmelerine "Ihlllaf halinde anla,mazlık istanbul Tıcaret Odası Tahkim, Uzlaştırma ve Hakem BlllrkI,lIIk Y6netmellğl uyannca kurulacak hakem mahkemesitarafından çözümlenecektir" şeklinde bır madde koymaları yeterlidir. -Hakem kararları; genel mahkeme kararları gıbı ıcra ve Infaz olunur. 'Hakem kararları kesindir. Ancak; usoi ve bazı şeklı şertiarı bakımından temylz Incelemesi yapllabjllr. Hakem listesinde; mesleki başarılarıyla temayoz etmiş hukukçular yer alırken, uzmanlar ve tacirler listelerinde, anlaşmazlık konusuna göre meslek gruplan itibariyle uzmanlar ile taralsızlıklanyla tanınmış Işadamları \ ve tacirler bulunmaktadır. Gizlilik, sürat, taralsızlık gözetilerek ve kolaylıkla anlaşmazlıkların çozümü ıçın, daha ayrıntılı bilgi almak ve tahkim yönetmellğini temin etmek Ozere aşağıdaki telefon ve faks numaraları aracrh~ı Ile Istanbul Ticaret Odası- Tahkim Bürosu 'na muracaat edilmesi yeterlidir. istanbul TiCARET ODASı - Tahkim Bürosu Tel: (212) 511 41 50-370.Faks: (212) 513 84 48