KARAR ALMA SÜRECİNE SİVİL KATILIM İÇİN ULUSLAR ARASI BELGELER

KARAR ALMA SÜRECİNE SİVİL KATILIM İÇİN ULUSLAR ARASI BELGELER 1 İçindekiler: *Paris İlkeleri * Karar Alma Sürecine Sivil Katılım İçin İyi Uygulama İlkesi

2

PARİS İLKELERİ İNSAN HAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ VE KORUNMASI İÇİN KURULAN ULUSAL KURULUŞLARIN STATÜSÜNE İLİŞKİN İLKELER (B.M. İnsan Hakları Komisyonu nun 3 Mart 1992 tarihli 1992/54 sayılı ve B.M. Genel Kurulu nun 20 Aralık 1993 tarihli 48/134 sayılı kararlarıyla kabul edilmiştir.) Yetkileri ve Görevleri 1.Ulusal kuruluşlar, insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasına ilişkin yetkilerle donatılır. 3 2.Ulusal kuruşlar olabildiğince geniş ve açıkça belirlenmiş görevlerle görevlendirilir. Bu görevleri, oluşturulmaları ve yetki alanları Anayasa da yer alır veya hukuksal geçerliği olan bir metinle saptanır. 3.Ulusal kuruluşlar özellikle şu görevleri yerine getirirler: a) Hükümete, parlamentoya ve diğer ilgili bütün organlara, bunların talebi üzerine veya kendi inisiyatifleriyle, insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasına ilişkin konularda görüş bildirir, tavsiyelerde bulunur, öneriler ve raporlar sunar; ulusal kuruluşlar bunları kamuya açıklamaya karar verebilir; ulusal kuruluşların bu görüşleri, tavsiyeleri, önerileri ve raporlarının ilgili oldukları alanlar ve yetkili oldukları konular şunlardır:

i) İnsan haklarının korunması ve yaygınlaştırılması konusundaki yasama ve yürütme hükümleri ile yargının düzenlenmesiyle ilgili hükümler; bu amaçla ilgili olarak ulusal kuruluşlar, yürürlükteki yasaları, mevzuatı ve yasa tasarıları ile yasa önerilerini incelerler ve metinlerin, insan haklarının temel ilkeleriyle uyumlu hale getirilmeleri için uygun gördükleri tavsiyeleri yaparlar; gerek gördükleri takdirde, yeni yasaların kabul edilmesini, yürürlükteki yasaların uyumlu hale getirilmesini ve idari önlemlerin alınmasını veya değiştirilmesini tavsiye ederler; (Altlarını biz çizdik. OÇG) ii) Uygun gördükleri insan hakları ihlalleri vakalarına el koyarlar; iii) İnsan haklarının ulusal düzeydeki genel durumu ve daha özel sorunlar üzerine raporlar hazırlarlar; iv) Ülkede olup biten insan hakları ihlalleri vakalarına hükümetin dikkatini çekerler, bu ihlallerin son bulması için hükümete her türlü 4 girişimi önerirler ve gerektiği takdirde hükümetin tavır ve tepkilerine ilişkin görüş bildirirler. b) Ulusal düzeyde yürürlükte olan yasaların, mevzuatın ve uygulamaların, insan haklarına ilişkin uluslararası belgeler ve mekanizmalarla uyumlu hale getirilmesini ve hayata geçirilmesini teşvik ederler ve sağlarlar; c) Bu belge ve mekanizmaların onaylanmasını veya bu sözleşmelere girmeyi teşvik ederler ve bunların hayata geçirilmesini sağlarlar; d) Devletlerin, sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeleriyle ilgili olarak Birleşmiş Milletlerin organlarına ve komitelerine veya bölgesel kuruluşlara sundukları raporların hazırlanmasında katkıda bulunurlar, gerektiğinde de, bağımsızlıklarına bağlı kalarak bu konuda görüş bildirirler;

e) Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve bütün alt kuruluşlarıyla, bölgesel kuruluşlarla ve diğer ülkelerin insan haklarını geliştirme ve koruma konusunda yetkili ulusal kuruluşlarıyla işbirliği yaparlar; f) İnsan hakları eğitimi-öğretimi ve araştırma programlarının geliştirilmesi için (ilgili kuruluşlarla) işbirliği yaparlar ve bu programların okul, üniversite ve meslek çevrelerinde uygulanmasına katılırlar. g) İnsan haklarını ve ayrımcılığı özellikle de ırk ayrımcılığına- karşı mücadeleyi, bilgilendirme ve eğitim yoluyla kamuoyunu duyarlı hale getirerek ve bütün kitle iletişim araçlarına başvurarak tanıtırlar. Oluşturulma Biçimleri ve Bağımsızlık ile Çoğulculuk Güvenceleri 1. Ulusal kuruluşların oluşturulması ve üyelerinin seçimle veya başka bir yoldan belirlenmesi, insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasıyla 5 ilgili (sivil) toplum güçlerinin çoğulcu bir biçimde temsil edilmesini sağlayacak gerekli bütün güvencelerin varolduğunu gösteren bir usulle yapılmalıdır. Bu da özellikle, a) İnsan hakları ve ırk ayrımcılığına karşı mücadeleyle ilgili sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve örneğin hukukçu, hekim, gazeteci ve bilim insanlarını bir araya getiren sosyal-mesleki kuruluşların, b) Din ve felsefi düşünce akımlarının, c) Üniversitelerin ve nitelikli uzmanların, d) Parlamentonun, e) (ancak istişari mahiyette katılmak koşuluyla) yönetimin temsilcileriyle etkin bir işbirliğine imkân veren yetkilerle veya bu temsilcilerin bu kuruluşlara katılımıyla gerçekleştirilebilir.

2. Ulusal kuruluşlar, çalışmalarını gerektiği gibi yürütebilmeleri için, uygun bir altyapıya, özellikle de yeterli mali kaynaklara sahip olmalıdır. Bu kaynaklar kendi personelini istihdam etmeyi ve kendi mekânlarına sahip olmayı sağlamalıdır, öyle ki hükümetten bağımsız olabilsinler ve bu bağımsızlıklarını tehlikeye düşürecek mali bir kontrole tabi olmasınlar. 3. Ulusal kuruluş üyelerinin, üstlendikleri görevde gerçek bağımsızlığın koşulu olan istikrarın sağlanması için, atanmaları kararname ile yapılmalı ve görev süresi belirtilmelidir. Kuruluşun oluşturulmasındaki çoğulculuğun zedelenmemesi koşuluyla, bu üyelerin yeniden atanması mümkün olmalıdır. İşleyiş Biçimleri İşleyişlerinin çerçevesi içinde ulusal kuruluşlar: a) Hükümetin sunduğu veya kendi üyelerinin ya da onlara başvuranların önerdiği veya kendi inisiyatifleriyle, yetki alanlarına giren bütün konuları 6 özgürcü araştırmalıdırlar, b) Kendi yetkileriyle ilgili durumları değerlendirmek için gerekli bütün kişileri dinlemeli, bütün bilgi ve belgeleri edinmelidirler; c) Görüşlerini ve tavsiyelerini kamuoyuna doğrudan doğruya veya basın aracılığıyla bildirmelidirler; d) Düzenli bir şekilde ve ayrıca ihtiyaç duyulduğu zaman, usulüne uygun olarak davet edilen bütün üyeleriyle toplanmalıdırlar; e) Gerekirse, kendi bünyelerinde çalışma grupları oluşturmalı ve işlevlerini yerine getirmede yardımcı olacak yerel ve bölgesel seksiyonlar kurmalıdırlar;

f) Yargı gücü olsun-olmasın insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasıyla yükümlü diğer organlarla (özellikle de ombudsman, arabulucu ve buna benzer organlarla) karşılıklı olarak danışma ilişkileri sürdürülmelidir; g) Sivil toplum kuruluşlarının, ulusal kuruluşların yaptıklarını güçlendirme oynadığı önemli rol göz önüne alınarak, insan haklarının geliştirilmesi ve korunması, ekonomik ve sosyal gelişme, ırkçılığa karşı mücadele, (çocuklar, yabancı işçiler, sığınmacılar, bedensel ve zihinsel özürlüler gibi) güçsüz grupların korunması için çalışan veya uzmanlaşmış alanlara yönelen sivil toplum kuruluşlarıyla ilişkilerini geliştirmelidir. Yargı kurumlarınınkine benzer yetkileri olan kuruluşların statüsüne ilişkin ek ilkeler Ulusal kuruluşlara, kişisel durumlarla ilgili şikâyetleri dinleme ve başvuruları kabul etme yetkisi verilebilir. Kişiler, temsilcileri ve üçüncü 7 kişilerden, sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve temsil gücüne sahip diğer her türlü kuruluşlardan yapılan başvuruları kabul edebilirler. Bu durumda, ulusal kuruluşların yukarda belirtilen yetkileriyle ilgili ilkeler zedelenmeksizin, kendilerine verilen işlevlerde şu ilkelerden esinlenebilirler: a) Uzlaştırma yoluyla veya yasaların belirlediği sınırlar içinde bağlayıcı kararlarla, ya da, gerekli görüldüğü taktirde, gizlilik içinde dostane çözümler arama; b) Başvuru sahibini hakları konusunda, özellikle de kendisi için açık olan yollar hakkında bilgilendirme ve onun bu yollara ulaşmasını kolaylaştırma; c) Şikâyetleri ve başvuruları kabul etme veya yasayla belirlenmiş sınırlar içinde yetkili diğer mercilere aktarma;

d) Yetkili mercilere tavsiyelerde bulunma, özellikle de başvuru sahiplerinin haklarını elde etmelerini engelleyen yasa, tüzük ve idari uygulamalar için uyarmalar ve değişiklikler önerme. 8

KARAR ALMA SÜRECİNE SİVİL KATILIM İÇİN İYİ UYGULAMA İLKESİ Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Konferansı nın 1 Ekim 2009 tarihli Toplantısında Kabul Edilmiştir Bölümler: I. Giriş II. Amaçlar ve Hedefler III. Sivil Katılım için Genel Çerçeve IV. Nasıl Katılınır? V. Sivil Katılım Matrisi 9

I. Giriş Çağdaş demokrasilerin başlıca sorunlarından birisi halkın siyasal süreçlere yabancılaşmasıdır. Sivil toplum birçok bağlamda olduğu gibi bu açıdan da demokratik sürecin önemli bir unsurunu oluşturur. Sivil toplum siyasi parti ve lobilerin faaliyetlerinin yanı sıra, farklı görüşleri yönlendirmek ve çeşitli çıkarları karar verme sürecinde güvence altına almak için yurttaşlara alternatif bir yol sağlamaktadır. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 14 Ekim 2007 tarihli BK/Öneri(2007) de özellikle toplumsal farkındalığın ve kamusal yaşama katılımın geliştirilmesi ile kamusal otoritelerin şeffaflığı ve hesap verebilirliğinin güvenceye alınması yoluyla STK ların demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesine yaptıkları temel katkıyı kabul etmiştir. Haziran 2007 de İsveç te yapılan Avrupa Konseyi Demokrasinin Geleceği Forumu toplantısında katılımcılar Avrupa Konseyi 10 USTK lar Konferansı na, STK ların karar verme süreçlerine katılımı için mekanizmalar ve sivil toplumun kamu politikalarına katılımı gibi konuları kapsayacak olan Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri hazırlaması çağrısında bulunmuşlardır. Böylece USTK lar Konferansı, Karar Verme Süreçlerinde Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri taslağını hazırlama sorumluluğunu üstlenmiştir. Bu belge güçlendirilmiş sivil katılımın mantığı, çerçevesi ve araçlarını ortaya koymaktadır. Bu belge deneyimli sivil toplum temsilcileri tarafından hazırlanmış, Avrupa çapında bir danışma sürecinde detaylandırılmış, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları (STK) tarafından sınanmış ve yorumlanmış, böylece aktivistlerin ve yetkililerin temsilcilerinin kullanımına hazır hale getirilmiştir. Avrupa Konseyi Uluslararası STK lar Konferansı; karar vericiler ve STK lar dâhil olmak üzere örgütlü sivil toplumu hedefleyen kullanıcı dostu, yapılandırılmış ve pratik bir araç üretmiştir.

İlkeler iyi uygulama için bir repertuar sunmaktadır. Zorlayıcı bir karakteri yoktur, kural oluşturmaz ya da yaptırım mekanizması gerektirmez. Demokratik süreçteki bütün aktörler için, STK lar ve kamu otoriteleri arasındaki diyalog ve işbirliğine ilişkin, somut ve pratik tecrübelere dayanan bir kılavuz sunmaktadır. Nihai amaç bu iki kesim arasındaki etkileşimi kolaylaştırmak, halkı yetkilendirmek ve yerel, bölgesel ve ulusal düzeylerde demokratik sürece katılımını arttırmaktır. Konferans, diğer Avrupa Konseyi kurumlarından tavsiye ve katkı istemiştir. Hem Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi hem de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi İyi Uygulama İlkelerini memnuniyetle karşılamıştır: Kongre, İlkeleri desteklemeye ve kendi çalışmalarında kullanmaya hazır bulunmaktadır; Parlamenterler Meclisi ise e-araçların katılımdaki önemini vurgulamıştır. Bu belgenin siyasal yansımaları olmalıdır ve olacaktır da. Yerel, bölgesel ve ulusal yönetimlerin; modern yönetişim araçları 11 geliştirmek ve yurttaşların kamusal hayata katılımını arttırmak için sivil topluma danışma ve işbirliği yapma yönündeki mevcut eğilimlerini destekleyecek ve güçlendirecektir. II. Amaçlar ve Hedefler Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri nin temel amacı; siyasal karar verme süreçlerine sivil katılımın sağlanması için Avrupa çapında tanımlanmış bir dizi genel ilke, rehber, araç ve mekanizma tarif ederek Avrupa Konseyi üye ülkeleri ve Belarus ta STK lar için uygun bir ortamın yaratılmasına katkıda bulunmaktır. İyi Uygulama İlkeleri nin yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde uygulanması beklenmektedir. İyi Uygulama İlkeleri; kamu yönetimleri ile ilişki kurmanın geçerli yöntemleri ve olumlu pratikleri hakkındaki tecrübelerini paylaşan Avrupa STK larının güncel tecrübelerine dayanmaktadır. İyi Uygulama İlkeleri nin bir diğer amacı da STK ların yerelden uluslararası düzeye kadar meclis, hükümet ve kamu yetkilileri ile

diyalogunda yararlı ve etkin bir araç sunmaktır. İnteraktif ve eylem odaklı bir araç olarak Avrupa genelinde hem STK lar hem de kamu yönetimleri için faydalı olması amaçlanmıştır. İyi Uygulama İlkeleri nin kullanımını desteklemek amacıyla ayrıca bir vaka çalışmaları bankası ve bir uygulama araçları seti sunulacaktır. İyi Uygulama İlkeleri; Avrupa Konseyi üye ülkeleri ve Belarus taki bölgesel ve yerel örgütler de dâhil olmak üzere ulusal STK ların yanı sıra, Avrupa çapında ve uluslararası düzeyde faaliyet gösteren örgütleri de hedeflemektedir. Ayrıca yerel, bölgesel ve ulusal düzeydeki meclis, hükümet ve kamu idarelerini içeren kamu yönetimlerini de hedeflemektedir. Hedef geniştir fakat İyi Uygulama İlkeleri nin, kamu idaresinin her düzeyinde uygulanabilecek bölümleri olduğu düşünülmektedir. III. Sivil Katılım için Genel Çerçeve III. i Sivil Katılımın Değişkenleri 12 STK lar ve örgütlü sivil toplum, demokrasi ve insan haklarının gelişimi ve gerçekleşmesi için temel katkı sağlayanlardır. Avrupa Konseyi nin STK tanımını Bakanlar Komitesi Önerileri (2007)14 de bulabiliriz, buna göre STK lar, kurucu veya üyelerinin aslen kar amacı gütmeyen hedefleri doğrultusunda kurulmuş gönüllü ve kendi kendini yöneten kuruluşlar veya örgütlerdir. Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri çerçevesinde bu terim; gönüllü gruplar, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, dernekler, vakıflar ve yardım kuruluşlarının yanı sıra coğrafi ya da çıkar temelli topluluk ve danışmanlık gruplarını içerecek şekilde örgütlü sivil toplumu ifade etmektedir. STK ların esas faaliyetleri sosyal adalet, insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü değerlerine odaklanmıştır. STK lar bu alanlarda kendi hedefledikleri konuları öne çıkarır ve yurttaşların yaşamını iyileştirmeyi amaçlarlar.

STK lar çok sayıda bireyi dahil ederek açık ve demokratik bir toplumda katılımın vazgeçilmez unsurunu oluştururlar. Bu bireylerin çoğunun ayrıca seçmenler olduğu gerçeği, temsili demokrasi ile tamamlayıcı ilişkiyi vurgular. STK lar karar verme sürecine bilgi ve bağımsız uzmanlığın faydalarını katabilir. Bu durum yerel, bölgesel ve ulusal düzeylerdeki yönetimlerin yanı sıra uluslararası kurumları, politika oluşturma ve uygulamaya yardımcı olmak üzere STK ların ilgili deneyimlerden ve uzmanlıklarından faydalanmaya yöneltmektedir. STK lar sorunları dile getirme, çıkarları temsil etme ve meselelere dahil olma konularında üyelerinin ve toplumun benzersiz güvenine sahiptir ve böylece politika geliştirmede çok önemli katkı sağlamaktadırlar. Bu belge örgütlü sivil toplumun demokratik sürece katkısını vurgulamaktadır ve yurttaş katılımı konusuna yani bireylere odaklanmamaktadır. Bu bağlamda, dernek veya toplum örgütleri 13 kurma eylemi bir bağımsız sosyal örgütlenme eylemi olarak anlaşılmaktadır ve dolayısıyla sadece bireysel eyleme dayalı olarak görülmez. Örgütlü grupların kendi üyelerinin ihtiyaçlarını öne çıkarmak ve daha genelde toplumun faydası için var olduğu kabul edilmektedir; böylelikle bunlar katılımın en önemli kanalı haline gelir ve yurttaşların katılımı bakımından çarpan etkisi yaparlar.

III. ii Sivil Katılım için İlkeler Çeşitli düzeylerdeki STK lar ve kamu yönetimleri yapıcı ilişkiler kurmak için aşağıdaki ortak ilkelere göre hareket etmelidirler: Katılım STK lar kendi üyelerinin, kullanıcı grupların ve ilgili vatandaşların görüşlerini toplar ve yönlendirir. Bu girdi; kaliteyi, anlayışı ve politika inisiyatifinin uzun vadeli uygulanabilirliğini arttırarak siyasal karar verme sürecine çok değerli bir katkıda bulunur. Bu ilke için ön koşul, katılım için üzerinde anlaşılmış değişkenler temelinde katılım sürecinin açık ve erişilebilir olmasıdır. Güven Açık ve demokratik toplum aktörler ve sektörler arasında dürüst etkileşim temeline dayanır. STK lar ve kamu yönetimlerinin farklı rolleri olsa da, insanların yaşamlarını iyileştirme şeklindeki ortak hedefe ancak şeffaflık, saygı ve karşılıklı güvenilirlik ifade eden güven temelinde ulaşabilirler. Hesap verebilirlik ve Şeffaflık Kamu yararına hareket etmek hem STK lar hem de kamu yetkililerinden açıklık, sorumluluk ve hesap verebilirlik gerektirir ki bütün aşamalarda şeffaflık vazgeçilmezdir. Bağımsızlık STK lar amaçları, kararları ve faaliyetleri bakımından özgür ve bağımsız kurumlar olarak tanınmalıdır. Bağımsız hareket etme ve diğer zamanlarda işbirliği içinde olabilecekleri yönetimlerden farklı pozisyonları savunma hakkına sahiptirler. 14

III. iii Sivil Katılım için Şartlar Örgütsel hayatı mümkün kılan uygun şartlar detaylı olarak belgelenmiştir. Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Sözleşmesi ne (AİHS) göre bunlar; ifade özgürlüğü (Madde 10 AİHS), örgütlenme ve toplanma özgürlüğü (Madde 11 AİHS) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin ilgili kararlarıdır. STK ların temel katkısının, politik karar verme sürecinde ayrımcılığa uğramadan ifade bulmasını güvenceye almak için uygun şartların sağlanması gerekir. Uygun bir ortamın koşulları arasında şunlar sayılabilir: hukukun üstünlüğü, temel demokratik ilkelere bağlılık, politik irade, destekleyici yasalar, net prosedürler, sürdürülebilir bir sivil toplum için uzun vadeli destek ve kaynaklar ve işbirliği ve diyalog için paylaşılan alanlar. Bu şartlar, STK lar ve kamu yönetimleri arasında katılımcı demokrasi için karşılıklı güven ve anlayış temelinde yapıcı ilişkiler kurulmasına olanak verir. IV. Nasıl Katılınır Hem Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri nin birincil amacını 15 karşılamak ve hem de STK ların siyasal karar verme süreçlerine katılımlarında pratik uygulanabilirlik taşımak bakımından bu kısım, sivil toplumun nasıl katılabileceğini anlatacaktır. Bu sürecin birbirine bağlı iki boyutu vardır. İlk olarak, Bölüm IV. i de katılım düzeyleri artan yoğunluklarına göre; sadece bilgi sağlamak, danışmanlık, diyalog ve nihayet STK lar ve kamu yönetimleri arasında ortaklık olarak sıralanmıştır. İkinci olarak, bölüm IV. ii de politik karar verme sürecinin adımları, yani kamu yönetimlerinin izlediği, gündem oluşturmaktan uygulamaya, takipten yeniden formülasyona kadar altı adım ele alınmıştır. Ayrı bir bölüm (IV. iii) katılım sürecini genel olarak desteklemek için her aşamada kullanılabilecek araçlar sunmaktadır. Bu bileşenler daha sonra sürecin iç etkileşimli yapısını gösteren bir Sivil Katılım Matrisi (IV) oluşturacak şekilde birleştirilmiştir.

IV. i Katılımın farklı düzeyleri STK ların politik karar alma sürecinin aşamalarına katılımı, katılımın yoğunluğuna göre farklılaşır. En azdan en yoğuna doğru dört katılım aşaması vardır. Bunlar bilgi, danışma diyalog ve ortaklıktır. Bunlar karar verme süreçlerinin her aşamasında kullanılabilirler ancak sürecin belirli noktalarında özellikle faydalıdırlar. 16 1. Bilgi Bilgiye erişim STK ların siyasal karar verme süreçlerine katılımında daha sonraki bütün adımların temelidir. Genellikle kamu yetkililerinin tek yönlü bilgi vermesinden ibaret olup STK lardan etkileşim veya katılım beklenmeyen düşük bir katılım düzeyidir. Bilgi siyasal karar verme süreçlerinin tüm aşamalarıyla ilgilidir.

2. Danışma Kamu yöneticilerinin STK lara belirli bir politika başlığı veya gelişme hakkındaki görüşlerini sorduğu bir inisiyatif biçimidir. Danışma genellikle STK ları ilgili politika girişimi hakkında bilgilendiren kamu yönetiminin STK lardan yorum, görüş ve geri bildirim istemesidir. İnisiyatif ve konuları kamu yetkilileri belirler, STK lar değil. Danışma politik karar verme sürecinin tüm adımlarıyla özellikle de tasarı hazırlama, izleme ve yeniden formülasyon ile ilgilidir. 3. Diyalog Diyalog girişimi her iki taraftan da gelebilir, geniş veya işbirlikçi tarzda olabilir. Geniş diyalog genellikle ortak çıkarlar ve potansiyel olarak paylaşılan hedefler temelinde düzenli görüş alışverişi sağlamak 17 üzere kurulan iki taraflı bir iletişimdir. Halka açık toplantılardan STK lar ve kamu yetkilileri arasındaki özel toplantılara kadar çeşitli biçimler alabilir. Tartışma geniş kapsamlıdır ve mevcut politika geliştirme süreçlerine doğrudan bağlı değildir. İşbirlikçi diyalog belirli bir politika geliştirmek için ortak çıkarlara dayanır. İşbirlikçi diyalog genellikle ortak bir öneri, strateji veya yasal düzenlemeye yol açar. İşbirlikçi diyalog genellikle temel politika stratejileri geliştirmek üzere ortak, sürekli ve düzenli toplantılar içerdiğinden ve çoğunlukla üzerinde anlaşılan sonuçlara yol açtığından geniş diyaloga oranla daha güçlüdür. Diyalog politik karar verme çemberinin tüm aşamalarında yüksek bir değere sahiptir fakat özellikle gündem oluşturma, tasarı hazırlama ve yeniden formülasyon için önemlidir. 4. Ortaklık Ortaklık; gündem oluşturmaktan taslak hazırlamaya, karar vermekten politika inisiyatifini uygulamaya kadar siyasal karar

alma sürecinin tüm aşamalarında sorumluluğun paylaşılması anlamına gelir. Bu katılımın en yüksek biçimidir. Bu seviyede STK ların bağımsızlığı ve ortaklık durumuna bakılmaksızın kampanya yapma ve faaliyet gösterme hakkı korunmak üzere, STK lar ve kamu yöneticileri yakın işbirliği için bir araya gelir. Ortaklık belirli bir görevin örneğin hizmet sağlamanın STK ya devredilmesi gibi faaliyetleri içerebilir veya katılımcı forumlar, kaynakların tahsisi dâhil olmak üzere ortak karar verme organları kurma gibi faaliyetleri kapsar. Ortaklık politik karar alma sürecinin tüm aşamalarında uygulanabilir, özellikle gündem belirleme ve uygulama aşamalarında kullanılır. IV.ii Politik karar alma sürecinin adımları Aşağıdaki çember politik karar alma sürecinin altı aşamasını tanımlamaktadır: gündem belirleme, politika taslağının 18 oluşturulması, politikanın uygulanması, izlenmesi ve yeniden formüle edilmesi. Her aşama STK lar ve kamu yetkililerine etkileşim fırsatları sunmaktadır.

1. Gündem Belirleme Politik gündem Meclis ve Hükümet tarafından kararlaştırılır fakat STK lar ve STK grupları da konular, ihtiyaçlar ve sorunlar etrafında kampanyalar ve lobi faaliyetleri yaparak gündemi şekillendirilebilir. Yeni politika girişimleri sıklıkla STK ların kampanyalarının yarattığı etkinin sonucudur. Bu aşama boyunca STK ların amacı kara vericileri kolektif çıkarlar yönünde etkilemeye çalışmak ve politik tartışmayı tamamlayıcı şekilde hareket etmektir. STK ların Katkısı: Savunma: belirli bir kullanıcı grup için konuları, problemleri ve ihtiyaçları öne çıkarmak, yasaların henüz kapsamadığı bir bakış açısı veya bir kamu menfaati veya diğer politika belgeleri, araçları ya da önlemlerini öne çıkarmak Bilgi ve farkındalık oluşturmak: STK verilerini kamu yöneticileriyle paylaşmak; üyeleri, kullanıcıları ve belirli 19 vatandaş gruplarını dâhil etmek ve temsil etmek; dinlemek tepki vermek ve bilgilendirmek için yurttaşlara erişim kanalı olarak iş görmek Uzmanlık ve tavsiye: Belirli bir konu üzerinde bilgi sahibi uzmanlar politik gündem belirlemede önemli rol oynar. Bu kişilerin çözümleme ve araştırmaları toplumun mevcut ve gelecek ihtiyaçlarını tanımlar ve önemli bakış açıları sağlar. Yenilikler: yeni çözüm ve yaklaşımların geliştirilmesi; bunların politik gündeme nasıl dahil edilebileceğinin gösterilmesi. Hizmet sağlamak: politika oluşturmakta ve belirli bir kullanıcı grup için olmayan bir hizmetin veya alternatif hizmetin yaratılmasında temel aktör.

Kamu Yetkililerinin Sorumlulukları: Bilgi Paylaşımı: Tüm ilgili tarafların ulaşabileceği bir biçimde güncel, kesin ve zamanında bilgi sağlanması Prosedürler: Şeffaf karar verme süreçleri geliştirmek ve bağlı kalmak. Net, açık ve erişilebilir katılım prosedürleri yaratmak. Kaynak sağlamak: Sivil toplumun aktif katılımı için örneğin bütçe yardımı, ayni destek veya idari hizmetler sağlamak. Cevap vermek: İlgili kamu yetkililerinin aktif katılımını sağlamak; dinlemek, tepki vermek ve geri bildirimde bulunmak. Faydalı araçlar ve mekanizmalar: Bilgi: Politika süreci, belgeler ve politik karar vericiler hakkında ilgili, doğru ve zamanında bilgiye kolay 20 ve açık erişim, örneğin çevrimiçi veritabanı İlgili konuyu anlamak için araştırma yapmak ve çözüm önerisi geliştirmek STK ların politik belgeler, afiş ve bildiriler, web siteleri, basın açıklaması ve miting gibi farkındalık arttırıcı temelde kampanya ve lobi faaliyetleri Önemli belgelere kapsamlı erişim sağlayan ve kamusal etkinlikleri duyuran web sitesi Danışma: E-dilekçe veya internet forumları gibi çevirim içi araçlarla imza toplama Konuyla ilgili kişilere, görüş ve önerilerini toplamak üzere çevirim içi ya da diğer yöntemlerle danışmak

Diyalog: Farklı grupların hassasiyet ve menfaatlerini tanımlamak ve yorumlamak üzere ilgili taraflar ile komite oturumları ve kamuya açık forumlar Vatandaşlar ve STK lar ile tartışmak üzere Yurttaş forumları ve gelecek konseyleri Sivil toplumun mevcut politika inisiyatifleri hakkında bilgi erişimini mümkün kılmak üzere hükümetle irtibat Ortaklık Politika tercihleri üzerine tavsiyede bulunacak kalıcı ya da geçici uzman grupları biçiminde çalışma grupları ya da komiteler 2. Taslak hazırlama Kamu yetkilileri genellikle taslak hazırlamak için iyi yapılandırılmış süreçlere sahiptir. Burada STK lar genelde 21 sorunların teşhisi ve çözüm teklifleri üretme rollerini üstlenirler. Bu aşamada danışma fırsatları yaratmak ve ilgili taraflardan girdi toplamak için çeşitli diyalog biçimleri en önemli unsurlardır. STK ların Katkısı: Savunma: politika taslağından etkilenecek kişilerin ihtiyaç ve çıkarlarının dikkate alınmasını sağlamak Bilgi ve farkındalık oluşturmak: STK lar taslağın hazırlanış süreci hakkında üyelerini, kullanıcıları ve anahtar yurttaş gruplarını bilgilendirir Uzmanlık ve tavsiye: ele alınan konularda çözümleme ve araştırma sağlamak veya politika taslağına dahil edilmek üzere ek öncelikler öne sürmek Yenilikler: yeni yaklaşımlar getirerek, pratik çözümler ve somut modellerle belirli kullanıcı gruplarına fayda sağlayacak çözümler üretmek

Hizmet sağlamak: belirli kullanıcı gruplarının ihtiyaçlarının dikkate alınması ve gerekli koşulların sağlanması için politika taslağına katkı yapmak Takip: taslak süreçlerini ilgili tarafların kaygılarının dikkate alınmasını ve sürecin kapsayıcı ve şeffaf olmasını güvenceye alacak şekilde takip etmek Kamu yetkililerinin sorumlulukları: Bilgi Paylaşımı: Mevcut danışma süreçleri hakkında zamanında ve kapsamlı bilgi sağlamak Prosedürler: Net hedefler, katılım kuralları, zaman çizelgesi, irtibat gibi asgari danışma standartları geliştirmek ve uygulamak. Potansiyel olarak ilgili bütün tarafların davet edilmesi de dâhil olmak üzere açık danışma toplantıları düzenlemek. Kaynak sağlamak: Sivil toplumun farklı düzeylerinin katılımını sağlamak üzere yeterli program ve danışma 22 araçları sağlamak Cevap vermek: İlgili kamu makamı temsilcilerinin aktif katılımından emin olmak; dinlemek, tepki vermek, danışma sürecinde alınan tepkilere cevap vermek Faydalı araçlar ve mekanizmalar: Bilgi: Bütün politika belgelerine açık ve serbest erişim; politika taslağına ilişkin tek bir enformasyon noktası da dahil olmak üzere halka ulaşacak bilginin farklı formatlarda mevcut olması Önemli belgelere kapsamlı erişim ve kamuya açık etkinlikleri duyuran web sitesi Pozisyon belgeleri, mektuplar ve manifestolar aracılığıyla taslak politikanın şekillendirilmesi için kampanya ve lobi faaliyeti

Kişilerin toplantı ve tartışmaları gerçek zamanlı olarak izleyebileceği ve dinleyebileceği çevirim içi oturumlar Politika taslağı hazırlık süreçlerine girdi sağlamak üzere araştırma Danışma ve diyalog: İlgili kişilerin hassasiyet ve kaygılarını tespit etmek ve yorumlamak, önerileri toplamak için yüz yüze veya çevirim içi oturumlar ve soru-cevap panelleri Taslak sürecinde kullanılabilecek araştırma ve çalışmaları geliştirilebilecek uzmanların dâhil edildiği uzman seminerleri ve toplantılar STK sektöründen temsilcilerden oluşan veya onları da içeren çoklu-ilgili taraflar komiteleri ve danışma organları, kalıcı veya geçici olabilir Ortaklık: 23 Eş-taslak hazırlama: Yasama sürecinin kısımlarının taslaklaştırılmasına aktif katılım 3. Karar Politik karar verme biçimleri ulusal bağlam ve yasalar temelinde farklılık gösterir. Bir bakanlık tarafından hükümet politikası yönergesi oluşturulması veya Meclis oylaması ile yasa yapılması veya sonrasında uygulamayı olanaklı kılan yasa gerektiren halk oylamaları yaygın biçimlerdir. Yasa tasarıları ve önergeler STK ların katılımına ve katkısına açık olmalıdır. Kamu yetkilileri karar almadan önce farklı görüş ve yorumları değerlendirmelidir. Bu aşamada bilgiye dayalı karar için danışma temeldir. Ancak halk oylaması, referandum ya da eş karar mekanizmalarınca karar alınmadığı sürece nihai tercih yetkisi kamu yetkililerine aittir. STK ların Katkısı; Savunma: karar vericileri bir oylamadan önce etkilemek

Bilgi ve farkındalık oluşturmak: üyeler, kullanıcılar ve anahtar vatandaş gruplarını politik kararlar ve potansiyel etkileri hakkında bilgilendirmek Uzmanlık ve tavsiye: karar vericileri bilgilendirmek ve etkilemek üzere detaylı çözümlemeler sağlamak Takip: karar verme süreçlerini takip etmek, demokratik, şeffaf ve etkin olduğundan emin olmak Kamu yetkililerinin sorumlulukları: Bilgi Paylaşımı: Mevcut karar verme süreçleri üzerine bilgi sağlamak Prosedürler: Uygulanabilir olduğu durumlarda eş karar verme mekanizmaları hakkında prosedür oluşturmak ve takip etmek Kaynak sağlamak: STK ları karar aşamasıyla ilişkilendirerek sivil toplumun aktif katılımını sağlamak ve desteklemek Cevap vermek: Sivil toplumun katkılarını dinlemek, dikkate almak ve yanıtlamak Faydalı araçlar ve mekanizmalar: Bilgi: Karar vericileri etkilemek üzere kampanyalar ve lobi yapmak örneğin el ilanları, web siteleri, basın açıklamaları ve mitingler yapmak 24 Danışma ve diyalog: Karar verme süreçleri boyunca tartışmalara açık erişim sağlamak için açık paneller veya komisyon oturumları Ortaklık: Ortak karar vermeye yönelik forumlar, uzlaşma konferansları ve diğer katılımcı toplantılar Katılımcı bütçeleme gibi eş kara verme

4. Uygulama Birçok STK nın örneğin hizmet sağlamak veya proje uygulamak şeklinde en aktif olduğu aşamadır. STK ların önceki aşamalarda yaptığı işin çoğu politikanın uygulamasını etkilemeye dönük faaliyetleri de içerir. İstenilen sonucun elde edilmesi için bu aşama özellikle önemlidir. Bu aşamada beklenti ve fırsatlar üzerine net ve şeffaf bilgiye erişimin yanı sıra aktif ortaklıklar da önemlidir. STK ların Katkısı: Bilgi ve farkındalık oluşturmak: kamu farkındalığın arttırılması; avantaj, dezavantaj ve politikanın sonuçlarının açıklanmasına odaklanılır Hizmet sağlama: Politika girişiminin uygulanmasında anahtar bir aktör genellikle hizmetin sunumunda asıl sorumluluğu üstlenir. Takip: politikanın zararlı yan etkiler olmaksızın, tasarlandığı gibi uygulandığına emin olmak Kamu yetkililerinin sorumlulukları: Bilgi Paylaşımı: Uygulama stratejileri, kamuya arz etme prosedürleri ve proje rehberliği ile ilgili bilgi sağlamak Prosedürler: Politika uygulamasında yerleşik kural ve düzenlemeleri takip etmek Kaynak sağlamak: Uygulama aşamasında aktif sivil toplum katılımını mümkün kılmak için örneğin bütçe ayırmak, ayni destek veya idari hizmetler sağlamak Cevap vermek: Politika uygulamasıyla ilgili şartların ortaya çıkardığı belirli ihtiyaçlara cevap vermek ve mevcut olmak Faydalı araçlar ve mekanizmalar: Bilgi: Proje ve uygulama kararları üzerine kamu sektörü belgelerine açık ve serbest erişim 25

Web sitesi yoluyla anahtar belgelere kapsamlı erişim ve halka açık etkinliklerin duyurusu İlerideki projeler ve fon olanaklarını duyuran e- posta uyarıları Sıkça Sorulan Sorular (SSS); pratik yardım ve rehberliğe yönelik, soru ve cevaplar şeklinde sunulmuş çevirim içi ya da diğer kanallardan bilgi sunulması Hizmet sağlama sürecinin açık ve şeffaflığı için ihale prosedürlerinin halka ilan edilmesi Danışma: Politika uygulamasını STK lar ve halkla tartışmak için etkinlik, konferans, forum ve seminerler Diyalog: Uygulamayla ilgili bilgi ve kapasiteyi arttırmak için kapasite geliştirme seminerleri 26 Satın alma, proje ve fon başvuruları gibi uygulama ile ilgili belirli konularda STK lar ve kamu yetkilileri için eğitim seminerleri Ortaklık: STK lar ve kamu yetkililerinin politikayı uygulamak amacıyla kurduğu stratejik ortaklıklar; bunlar küçük pilot uygulamalardan bütün projenin uygulama sorumluluğuna kadar çeşitli olabilir 5. İzleme Bu noktada STK ların rolü uygulanan politikanın sonuçlarını izlemek ve değerlendirmektir. Politika/program ın istenilen amaçlara ulaşmasını güvenceye alan etkin ve şeffaf bir izleme sistemine sahip olmak önemlidir.

STK ların Katkısı: Savunma: politika girişiminin istenilen kişilere ulaşıp ulaşmadığını ve toplum için istenilen sonuçlara yol açıp açmadığını izlemek ve dillendirmek Uzmanlık ve tavsiye: politikanın etkilerini araştırmak bu konuda kanıt toplamak; düşünce kuruluşları ve araştırma enstitülerini içerir Hizmet sağlama: programın etkilerini kalite, sürdürülebilirlik, etkinlik ve gerçek vaka örnekleri bakımından izleme sorumluluğu Takip: politikanın etkilerinin izlenmesinde öncelik istenilen hedeflere ulaşıldığından emin olmaktır Kamu yetkililerinin sorumlulukları; Bilgi paylaşımı: politikanın mevcut durumu hakkında bilgi sağlamak Cevap vermek: STK lar ve sivil toplumun ifade ettiği 27 belirli noktaları dinlemek ve tepki vermek Faydalı araçlar ve mekanizmalar; Bilgi: Politikanın ilerleyişi hakkında bilgiye açık ve serbest erişim Projenin yerine getirilmesiyle ilgili vaka ve istatistik toplayarak kanıt biriktirmek Politikanın ve sonuçlarının konferanslar ve raporlar aracılığıyla değerlendirilmesi Çıkarılacak temel dersleri saptamak için bağımsız araştırma çalışmaları Danışma: İlerlemeyi takip etmek için kamuoyu yoklaması, anket ve internette araştırmalar gibi geri besleme mekanizmaları

Diyalog: Politika girişiminin izlenmesi ve değerlendirmesinden sorumlu, (hem kullanıcı hem de sağlayıcı) STK lardan oluşan çalışma grubu ve komiteler Ortaklık: Politika girişiminin izlenmesi ve değerlendirmesi için STK ve kamu yetkililerinin stratejik ortaklık halinde bir araya geldiği çalışma grupları ve komiteler 6. Yeniden Formüle Etmek Politikanın uygulanmasının değerlendirilmesinden elde edilen bilgi ve toplumun değişen ihtiyaçları genellikle politikanın yeniden formüle edilmesini gerektirir. Bu süreç bilgiye erişim ile ihtiyaçlar ve girişimlerin tespit edilebilmesi için diyalog fırsatlarına dayanmalıdır. Yeniden formüle etme yeni bir karar verme çevriminin başlatılmasına olanak tanır. STK ların Katkısı: Savunma: kullanıcı ve vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak üzere, mevcut politikanın sınırlılıkları ya da yan etkilerini ifade ederek politikanın yenilenmesi amacıyla lobi yapmak Uzmanlık ve tavsiye: mevcut politika girişimindeki boşlukları tespit etmek için araştırma ve çözümlemeler yapmak ve yeniden formülasyon için zemin oluşturmak Yenilikler: İlgili politika meselelerini halletmek için yeni yaklaşımlar geliştirmek; bu politika yenilemek için anahtar bir unsur olabilir Hizmet sağlamak: politikanın yeniden formüle edilmesini gerektiren sorunları tespit etmek ve değişen ihtiyaçları göstermek için kanıt toplamak 28

Kamu yetkililerinin sorumlulukları; Bilgi paylaşımı: politikanın olası gözden geçirilmesi ve politikada gerekli değişiklikler hakkında kendi görüşleri üzerine bilgi sağlamak Prosedürler: katılım için net, açık ve ulaşılabilir süreçler sağlamak Kaynak sağlamak: sivil toplumun aktif katılımını mümkün kılmak ve desteklemek Cevap vermek: STK lardan gelen katkıları dinlemek ve bunlar üzerinden harekete geçmek Faydalı araçlar ve mekanizmalar; Bilgi: Var olan politika hakkında değerlendirme, çalışma sonuçları ve diğer kanıtlar sağlayan bilgiye açık ve serbest erişimi mümkün kılmak 29 Danışma: Kamu yetkilileri tarafından planlanan sonraki adımları belirlemek üzere konferans ve toplantılar Politika/proje nin nasıl devam ettirileceği üzerine sivil toplumdan görüş toplamak amacıyla çevirim içi istişare Diyalog: İlgili kişiler ve tarafların politika alanında yeni yönelimler geliştirmeye dahil edilmesi için seminerler ve katılımcı forumlar; örneğin Dünya cafe, açık ortam ve diğer beyin fırtınası yöntemleri Ortaklık: STK ların ilgili taraflar ve kamu yönetimleriyle beraber politikanın gözden geçirilmiş halini önermek amacıyla oluşturdukları uzman grubu, çalışma grupları ve komiteler

IV.iii Sivil katılım için bütün aşamalarda kullanılabilecek araçlar ve mekanizmalar Sivil Katılım için İyi Uygulama İlkeleri ile ilgili danışma sürecinde Avrupa çapında elde edilen verilere göre, karar verme sürecinin bütün aşamalarında katılımı destekleyen bazı araçlar ve mekanizmalar mevcuttur: 1. E-katılım E-araçlar demokratik pratiği ve örgütlü sivil toplum katılımını geliştirmek için çok büyük bir potansiyel sunmaktadır. Bu araçlar kurumların şeffaflık, hesap verebilirlik ve cevap verme özelliğine katkı yapabilecekleri gibi, yurttaşların katılımın desteklenmesi ve demokratik sürecin yetkilendiricilik, erişilebilirlik ve kapsayıcılığını arttırmaya da katkı sunabilirler. Bu araçların potansiyelinden tamamen faydalanmak için e- araçlar tüm seviyelerdeki yetkililer ve örgütlenmiş sivil toplum dâhil olmak üzere bütün karar vericiler tarafından kullanılmalıdır. 2. Katılım için kapasite geliştirme Yerel, bölgesel ve ulusal STK ların kapasite ve yeteneklerinin geliştirilmesi önemlidir, böylelikle politika oluşturma, proje geliştirme ve hizmet sağlamaya aktif bir biçimde katılabilirler. Kapasite geliştirme STK lar ve kamu yetkililerinin karşılıklı rollerinin daha iyi anlaşılması için eğitim seminerleri ve birbirlerinin durumunu daha iyi anlamalarını sağlayacak değişim programları içerebilir. 30

3. STK lar ve kamu yönetimleri arasında işbirliği için yapılar Kamu yönetimleri ve STK lar arasındaki ilişkiyi kolaylaştırmak için bir dizi ülke koordinasyon kurumları oluşturmuştur. Her bakanlıkta sivil toplumla irtibat kişisi bulundurmak veya tek bir merkezi koordinasyon organı; çok taraflı komiteler, çalışma grupları, uzman konseyleri ve diğer (kalıcı veya geçici) danışma kurları gibi ortak yapılar, kaynakları birleştiren veya ortak pozisyon geliştiren STK ittifak/koalisyonları bunlar arasındadır. 4. STK lar ve kamu yönetimleri arasında işbirliği üzerine çerçeve belgeleri Birçok Avrupa ülkesinde işbirliği için üstlenilecek roller, sorumluluklar ve prosedürlerle ilgili çerçeve anlaşmalar geliştirilmiştir. Bu belgeler STK lar ve kamu yönetimleri arasındaki ilişki için net bir zemine yaratır ve böylece diyalog 31 ve karşılıklı anlayışı kolaylaştırır. Parlamento veya hükümetle yapılmış çift taraflı anlaşmalar, kamu yönetimleri tarafından benimsenmiş işbirliği için strateji ve resmi program belgeleri mevcuttur. V. Sivil Katılım Matrisi İlişkiyi örneklemek ve netleştirmek için aşağıdaki tablo politik karar verme sürecinin adımlarını ve katılım düzeyleriyle ilişkisini göstermektedir. Avrupa çapında sivil toplumdan elde edilen olumlu deneyimler ve örneklere dayanmaktadır ve faaliyet için esin kaynağı oluşturması ve STK lar ve kamu yönetimleri arasındaki etkileşimi güçlendirmesi amaçlanmaktadır. Karar verme sürecinin her bir aşamasında (soldan sağa) STK katılım düzeyleri (aşağıdan yukarıya) farklıdır. Siyasal karar verme sürecinin aşamalarının Avrupa da yerelden ulusala her bağlama

uygulanabileceği görülmektedir. Açıklandığı üzere, politik karar verme sürecinin her noktasında katılım düzeyi azdan çoğa farklılık gösterebilir ve her bir katılım türünün uygulanması için önerilen araçların kullanılması öngörülmektedir. Bu matris birçok şekilde kullanılabilir. Örneğin herhangi bir politika sürecinde sivil toplumun katılım düzeyinin haritasını çıkarmak, bir sürecin herhangi bir noktasında STK katılımını değerlendirmek veya STK lar için politika faaliyetlerinin planlanmasında pratik bir kaynak olarak veya burada belirtilenler dışında da birçok şekilde kullanılabilir. Matris karar verme sürecinde katılımın birbiriyle ilişkili unsurlarını göstermektedir. Bu örnek, yukarıda belirtilen faydalı araçların karar verme sürecinin her bir aşamasında istenilen katılım düzeyini nasıl sağlayabileceğini göstermektedir. 32

33

34

Sevgili sivil toplum örgütleri, Hepimizin şu veya bu biçimde devletle, yasama, yürütme ve yargıyla ilişkilerimiz oldu, oluyor, olacak da. Özellikle hak temelli örgütlerde çalışanlar, polisle, copla, biber gazıyla, savcı ve mahkemelerle uzun süredir yakından tanışıyorlar. Ama sadece bu olumsuz ve sert karşılaşmalar değil karşılaşılan. Diyalog amacıyla yapıldığı söylenen ve hiç görüşümüz sorulmadan dayatılan devlet protokolleri, kıstasları belirsiz akreditasyonlar sonucu -yüzlerini sadece bu toplantılarda gördüğümüz-, garip STÖ lerle dolu salonlarda, söz sırası gelse bile vakit darlığı ve bizi dinlemesi gereken muhatapların açılış nutkundan sonra salonu terk edip gitmeleri gibi, kendimizi konu mankeni hissetmemize neden olan bir sürü olumsuzluk. Ama gene de Hayır diyoruz, Bu diyalog kurulmalı ve 35 işlemeli. Sosyal gelişme, taraflardan birinin yalnız başaracağı bir iş değil çünkü ve reçetelerimiz farklı da olsa hepimizin dileği aynı. Elinizdeki broşürde bulunan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu nun kabul ettiği Paris İlkeleri, insan haklarının korunması ve geliştirilmesiyle ilgili ulusal kurulların statüsüne ilişkin ilkeleri içeriyor. Avrupa Konseyi nin hazırlattığı İyi Uygulama belgesi ise sivil toplumun karar süreçlerine katılımının nasıl olması gerektiğini özetliyor, ilkeleri sıralıyor. Kurulduğu 1949 yılından bu yana üyesi olduğumuz Avrupa Konseyi nin ve 1945 yılında üyesi olduğumuz Birleşmiş Milletlerin hazırlatmış oldukları bu ilkelerin Türkiye için de geçerli olduğunu hatırlatarak çalışmalarınızda yararlanmanız amacıyla sunuyor, hepinize başarılar diliyoruz. TBMM Sivil Toplum Ortak Çalışma Grupları Girişimi Uncular Cad. 28- A/2; TR- 34672 ISTANBUL Tel.: +90 216 492 0504, Fax.:+90 216 492 1840 info@tbmmocg.net www.tbmmocg.net