Besi Hayvanları Pazarlama Politikası ve Canlı Hayvan Borsaları Komitesi Sonuç Raporu
Ana Başlıklar Kayıt Sistemi Hayvan Pazarları ve Canlı Hayvan Ticaret Borsaları Desteklemeler Sektörel Paydaşlar Mevzuat ve Standardizasyon Ürün Tanıtımı ve Pazarlama Diğer
Kayıt Sistemi Ülkemizde pazara sevkedilen veya kesime gönderilen her tür hayvan ticaretinin istatistiki olarak kayıtları tutulmalıdır. Kayıt dışı kesimler önlenmelidir.
Kayıt Sistemi Ülkemizde gerçek anlamda anaç sayısı, servis periyodu, yıl içerisinde ne kadar buzağı, kuzu-oğlak doğacağı planlama açısından (arz talep dengesi), sürüden elde edilecek buzağı, kuzu ve oğlak sayısı öngörülmemektedir. Üretim, pazarlama ve tüketim ilişkileri yönünden de veriler tutulmalıdır. 6 aylık periyotlarla işletmeler besi materyali sayısını GTHB teşkilatına bildirmelidirler.
Hayvan Pazarları ve Canlı Hayvan Ticaret Borsaları Canlı hayvan borsaları ile ticaret borsalarının ayrı tutulmalıdır. Canlı hayvan borsasında üreticiden stopaj - vergi kesilmediği takdirde üretici malını borsaya getirecektir. Damızlık hayvanlar ile besi materyalinin aynı pazar yerlerine getirmesi büyük risk oluşturmaktadır.
Hayvan Pazarları ve Canlı Hayvan Ticaret Borsaları Besi materyali ve küçükbaş materyali pazar borsada birlikte olabilir. Özellikle küçükbaşta Et ve Süt Kurumu üreticiyi korumak adına fiyatların düştüğü dönemlerde kesim yoğunluğunu arttırmalı ve ihtiyaç fazlasını depolamalıdır. Pazar yerleri denetlenmelidir.
Desteklemeler Küçük aile işletmeciliğinin sürdürülebilirliği ve büyütülmesi açısından özel teşvikler getirilmelidir. Sözleşmeli üretim modeli yurt çapında uygulanmalıdır. Büyükbaş hayvanlarda olduğu gibi küçükbaş (kuzu/oğlak/toklu) hayvanlara destek verilmelidir.
Desteklemeler Destekler ihtisaslaşma göre destekler verilmelidir. Örneğin etçi damızlık işletmesi ve sütçü damızlık işletmesi gibi. Sadece doğuda değil batıda da kültür ırkları arasında çaprazlama yapılarak kombine verimli ırkların oluşmasına müsaade edilmelidir. Teşvikten yararlanmalıdırlar. Uzun vadeli ciddi destek besi ailesinden gelenlere verilmelidir. Desteklemeler uzun vadeli açıklanmalıdır.
Sektörel Paydaşlar Borsalar, Birlikler ve Et ve Süt Kurumu koordineli çalışmalarda bulunmalıdırlar. Problemlere, kamu - özel tüm paydaşları katılımı ile çözüm yolları aranmalıdır. Özellikle piyasadaki et fiyatlarının belirlenmesinde tüm paydaşların (Ulusal Kırmızı Et Konseyi, üretici birlikleri, damızlık birlikleri, kamu vb) katılımı ile en az yılda bir kez araya gelecekleri toplantıda politika-yol haritası-stratejiler maliyetler belirlenmelidir.
Mevzuat ve Standardizasyon Canlı hayvan borsaları ile ilgili mevzuat yetersizliği mevcuttur. Et ve Süt Kurumunda 20 kg karkas ağırlığının üzerinde bulunan kuzulara koyun eti muamelesi yapılmaktadır. Bu konuda yeni standartlar belirlenmelidir.
Mevzuat ve Standardizasyon Karkas ve yağa göre sınıflandırma belirlenmelidir. Yağlı ve yağsız kesimlerde mevcut TSE ye uyulmalıdır. Üreticinin yanılmaması açısından tüm tanımlamalar yağsız kesime göre yapılmalı ve tek tip standart kesim uygulanmalıdır. Ancak isteğe göre özel yağlı kesim de yapılabilmelidir. Yurt içinde üretilen gerçek bağırsaklar sentetikleri yerine kullanılmalıdır. Bu amaçlarla ithal sentetik bağırsak ve yağ girişi önlenmelidir.
Mevzuat ve Standardizasyon Mezbahaların rantabl çalışmalarını sağlamak Kırmız et üretici birlikleri il bazında faaliyet göstermelidir. (Damızlık Yetiştirici Birlikleri gibi) Tür bazında kurbanlık hayvan standartları belirlenmelidir.
Ürün Tanıtımı ve Pazarlama Sanayici özellikle sığır etine daha önem vermekte ancak damak tadıyla ilgili olarak küçükbaş etinin de tüketimine ilişkin tedbirler alınmalıdır. Damızlık dışı besiye alınan küçükbaş hayvanların Et ve Süt Kurumu tarafından satın alınarak değerlendirilmelidir. Küçük üreticinin pazara ulaşmasındaki güçlükler giderilmelidir.(aracılar) Hayvan satışlarında e-ticaretin etkinleştirilmesi.
Ürün Tanıtımı ve Pazarlama Sütçü keçilerden elde edilen oğlaklarır(saanen) değerlendirilmesindeki sorunlar giderilmelidir. Et ve Süt Kurumu müdahale kurumu şekliyle görevine devam etmeli. Müdahale kurumu fonksiyonunu daha da arttırmalıdır. Kırmızı et fiyatları üretimden tüketime kadar uzun vadede planlama açısından öngörülebilmelidir. Haksız rekabeti önleme amacıyla reyonda inek ve dana eti ayrı ayrı tanımlanarak satılmalıdır.?? Irk bazında tanımlama yapılabilmeli, manda,inek, dana, koyun, keçi, kuzu gibi etiketler belirtilmelidir.
Ürün Tanıtımı ve Pazarlama Kıl yapağı deri gibi diğer yan ürünlere de işletmenin sürdürülebilirliği ve ete katkısı açısından değer kazandırılmalıdır. Küçükbaş etin tanıtılması ve genç nesle sevdirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır. Özellikle koyunda kuzuların tüm yıl değer fiyatla satılabilmesi için bölgesel anlamda koç katım programları yaygınlaştırılmalıdır.
Ürün Tanıtımı ve Pazarlama Nitelikli damızlık hayvan kesiminin önüne geçilmelidir. Özellikle Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi nden elde edilen nitelikli damızlıklar daha etkin değerlendirilmelidir. Kırmızı etin perakende satışlarında KDV % 8 den % 1 e düşürülmelidir. Kırmızı et tağşişini önleyecek tedbirler alınmalıdır. Süt sektöründeki dalgalanmalar et sektörünü negatif yönde etkilemektedir.
Diğer Ülkemizde kırmızı et üretiminin arttırılmasında etçi kombine verim yönlü ırkların yetiştiriciliğine de özel önem verilmelidir. Özellikle de küçükbaş hayvancılık teşvik edilmelidir. Miras kanununda yapılan değişikliğin et üretimi üzerine pozitif bir etkisi olacağı düşünülmektedir. Girdi maliyetlerini düşürücü önlemler alınmalıdır. Besicilikte nitelikli besi materyali temini, bakım, besleme sağlık, barınak ve pazarda gerçek fiyatına satılamaması gibi problemler çözüme kavuşturulmalıdır.