Silivri de tutuklu yazar-sanatç Ali Özo lu: Demokrasiyi besleyen sanatt r Silivri nin Karanl nda Açan Çiçekler nsan ve toplumu anlatmak temeline dayanan sanat, insana ra men üretilmesi söz konusu oldu unda sanatç yoluna nas l devam eder? Yazar-Foto raf Sanatç s Ali Özo lu, Temmuz 2008 de, ad na Ergenekon denilen dalgalardan birinin onu sürükleyip götürdü ü ve befl y ld r tuttu u Silivri deki hücresinde bu soruyu cesaretle diyerek yan tl yor. 77
Sanat eserinin de erinin, ancak topluma ne kadar ayna olabildi iyle ölçülebilece ini anlatan Özo lu, tarihten ve günümüzden verdi i bir örneklerle, iktidarlar n sanatla mücadelesinin yeni olmad n ortaya koyuyor nsana de meyen bir sanat eserinin anlams zl n vurgulayan Özo lu toplumsal sanc lar yans tan sanatç lar n eserleri için Karanl kta Açan Çiçekler diyor. "Özgürlükten beslenen iki dal olan sanat ve demokrasi, asl nda birbirlerini besleyip gelifltirirler. Onun içindir ki, demokrasi yere kapakland nda dostu, yoldafl sanat, kolundan tutup kald rmaya çal fl r... Demokrasiyi ve sanat iktidarlar için tehdit olarak gören tiranlar n karfl s nda, tarih ayd nl k sayfalar na cesur sanatç lar yazar..." Yazar-Foto raf Sanatç s Ali Özo lu, ad n Karanl kta Açan Çiçekler koydu u tezhip çal flmas n tüm cesur sanatç lara arma an ederken, tarihte ve günümüzüde iz b rakan sanatç lar n karanl kta açan çiçeklerini anlat yor: Savafl; bilim, kültür ve sanatlar için k fl mevsimi olsa da, sanat, her savafltan yepyeni devrimler yaratarak ç kmay baflarm flt r. nsano lu ise, zulmün, yoksullu un ve zorbal klar n karfl s nda ruhunu, bedenini ve bilincini korumak için sanata s nm flt r. Duvar süsü olarak resim yapanlara sanatç denile- 78 Ali Özo lu nun tüm cesur sanatç lara adad eseri
Picasso nun savafl ve zulüm karfl t eseri: Guernica Diktatör Franco kendi halk na uygulad bask ve zulüm yetmezmifl gibi bir de Hitler ile birlik olup cumhuriyet yanl lar n n ço unluk oldu u flehri bombalatm flt. mez. Onlar iyi bir boyac d r. Toplumsal veya kiflisel ac lar ve mutluluklar yans tmayan müzik besteleri yapanlara müzisyen denilemez. Onlar melodik ç rtkanl k yapan tüccard rlar. Mermeri ve kayalar en kusursuz flekilde yontan teknolojik aletlerin oldu u bir dünyada, heykelt rafllar n babas say - lan Fidias n ruhunu tafl mayanlara heykelt rafl denilemez. Onlar tafl oca iflletmecisinden öte bir anlam ifade etmezler. Bir sanatç y sanatç ve eserlerini de sanat eseri yapan özellikler, iktidarlara veya diktatörlere yak n olmakla, hat r gönül iliflkisi kurmakla oluflmad - na dair en güzel ve en çarp c örnek; Picasso, Mozart, Korsakov ve Baykam d r. Diktatör Franco kendi halk - na uygulad bask ve zulüm yetmezmifl gibi bir de Hitler ile birlik olup cumhuriyet yanl lar n n ço unluk oldu u flehri bombalatm flt. Yüzbinlerce insan n öldü ü bu flehrin ad n tafl yan, sekiz metrelik Guernica tablosunda Picasso çekilen ac lar ve isyan n restmetti i için Franco ve Hitler in ölüm listesine girdi. Falanj örgütünün cellatlar peflinde olmas na ra men Picasso sanat yla zulme ve savafllara karfl barikatlar kurmaya devam etti. Beyaz Güvercin tablosu, savafllar n içinden büyük bir devrim ve bar fl n simgesi olarak ortaya ç kt. fiehrazad operas n yazan Nikolay Rimski Korsakov, oyunun ilk gösterimini Fransa da sahneledi. fiehrazad 79
rolünü Vaslav Nijinski oy-nuyordu. lk gösterimin ard ndan Av-rupa bas n ve elefltirmenler Nijinski yi ve oyunu övgülerle yere gö e s d ram yorlard. fiehrazad bir hafta süresince büyük bir ilgi ile izlendi ve o haftan n sonunda Korsakov bir Frans z gazetesine verdi i röportajda flöyle diyordu: "Avrupa, Rus sanatç lar na ve eserlerimize karfl sürekli ön yarg l davrand. Medyan z kad n düflkünü ve elefltirmenleriniz de ikiyüzlü. Avrupa bas n ve elefltirmenleriniz fiehrazad oynayan Nijinski nin bir erkek oldu unu bilmeyecek kadar kördür ve dünyay Avrupa dan ibaret san - yorlar " Korsakov un bir söyleflisinden sonra Avrupa bas n nda fiehrazad n asl nda çok güzel bir oyun olmad yönünde elefltiriler yay mlanmaya bafllad. fiehrazad, ahlâks zlar ve ikiyüzlülü ü ortaya ç karan muhteflem bir oyundu! Despot ve zorbalar n iflkence fantezilerini fütursuzca uygulayarak hüküm sürdükleri y llard. flkenceyi 80 Vaslav Nijinski Amadeus Mozart Halk n yoksullu u ve ac lar yla dalga geçen saray seçkinlerinden sanat yoluyla intikam n alm flt Mozart. Mozart n Figaro nun Dü ünü adl eserinden bir betimleme
Ergenekon operasyonlar ile toplumun üzerine çöken korku dolu günlerde Bedri Baykam susmad. çim Parçalan yor ismini verdi i ve yüzü aflk n eseriyle 2010 y l nda büyük bir sergi açt. Yazar-sanatç Ali Özo lu Silivri deki hücresinde Avrupa da ilk kez Viyana da yasaklatmay baflaran avukat Joseph von Sonnenfels in de yak n dostu olan Mozart, halk n hastal ktan ve yoksulluktan k r ld günlerde Figaro nun Dü ünü operas n yazd. Oyun sahneledi inde saray elitlerinin büyük ilgisini çekti ve övgüler ald. Oyun, saray seçkinlerinin flatafatl e lencelerini komik ve dramatik flekilde anlat yordu. Mozart, oyuncular n tamam had md r, aç klamas n yap nca saray n h flm na u rad ve uzun süre oyunu sahneleyecek salon bulamad. Halk n yoksullu u ve ac lar yla dalga geçen saray seçkinlerinden sanat yoluyla intikam n alm flt Mozart. Ergenekon operasyonlar ile toplumun üzerine çöken korku dolu günlerde Bedri Baykam susmad. Durmad ve korkmad. çim Parçalan yor ismini verdi i ve yüzü aflk n eseriyle 2010 y l nda büyük bir sergi açt. Her f rsatta Silivri duruflmalar na kat ld. Ve bir panel ç k fl nda, stanbul un orta yerinde göz göre göre b çakland... Y lmad, b kmad!.. Korku salan zorbalar n üzerine üzerine gitti ve bu defa, Tarihin Röntgencisi sergisiyle zorbalara karfl taarruza geçti. 81