Endüstri 4.0. nsanl n Gelece i. Tümüyle bilgisayar

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Endüstri 4.0. nsanl n Gelece i. Tümüyle bilgisayar"

Aysel Izzet
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Endüstri 4.0 ve nsanl n Gelece i Tümüyle bilgisayar 40 y l içinde sistemli ve yapay insanlar n yapt zeka donan ml makinelerin, üretim ve hatta bilgisayarlar n her ifli makine ve hizmet sektöründe çal flmas n öngören 4. Sanayi Dev- amaçlan yor. yapmas rimi yle, 40 y l içinde insanlar n yapt her ifli makine ve bilgisayarlar n yapmas amaçlan rken; insan gücünün üretimden ç kar lmas, sermaye sahiplerine daha kârl, tüm insanl a ise sanc l bir gelecek vaat ediyor. Endüstri 4.0 terimi ilk olarak 2011 Hannover fuar nda kullan lm flt. Ekim 2012 de ise Robert Bosch Yazan: ERHAN TOKER GmbH ve Henning Kagermann çal flma grubu 4. Sanayi Devrimi dosyas n, bir öneri olarak Alman hükümetine sunmufltu. Konu en son olarak da, 2016 Davos 109

sektöründe çal flmas n öngören 4. Sanayi Dev- amaçlan yor.

2 zirvesinde 4. Sanayi Devrimi temel bafll alt nda tart fl ld. 4. Sanayi Devrimi nin ne oldu unu, neler getirdi ini daha iyi anlamak için; ilk üç sanayi devrimini an msamakta yarar var. 1. Sanayi Devrimi buharl makinenin bulunmas ile ngiltere topraklar nda do du. 2. Sanayi Devrimi ise kimine göre elektrikli makinelerin (o dönem için elektrik motorlar demek daha do ru olacak) üretim araçlar aras na girmesi, kimine göre de Henry Ford un üretim band yöntemini bulmas yla bafllad. kinci devrimin Amerika k tas nda bafllad varsay labilir. Tesla gibi büyük bir Avrupal bilim adam n n Amerika ya gelmesi elektrik motorlar ndaki büyük geliflmelerin Amerika da gerçekleflmesine neden olmufltur. Bunda 1. Dünya Savafl n n Avrupa daki olumsuz etkilerinin, serbest fikirlerin henüz Avrupa da yerleflmemifl olmas n n ve rkç l k ak mlar n n rolü büyüktür. 3. Sanayi Devrimi ise, teknolojinin büyük ölçüde üretime kat lmas ile gerçekleflmifltir. 90 lar n bafl ndan beri içerisinde oldu umuz üretim yöntemi budur. Bu devrimde Japonya, Amerika bafllarda liderlik yapt ysa da son dönemde Tayvan, Güney Kore gibi baz Asya ülkeleri de bu devrime kat lm fl hatta bir ad m öteye götürmüfllerdir. 4. Sanayi Devrimi ise k saca makinelerin internete ve a yoluyla birbirlerine ba lanarak hatas z ve bütünleflik bir üretim modeli oluflturmas d r. Öyle ki projelendirme, tedarik, üretim, depolama, ulaflt rma ve siparifle kadar her fley bilgisayar Yazar m z tan yal m: Erhan Toker 1968 de stanbul da do du da Lise e itimimi Maçka Teknik Okulu nda Elektronik teknisyeni olarak tamamlad da stanbul Teknik Üniversitesi Mimarl k Bölümü nden mezun oldu aras nda Endüstri Ürünleri Tasar m ve Restorasyon bölümlerinde yüksek lisans e itimi ald y llar aras nda mimarl k bürolar nda mimar olarak çal flt ktan sonra, 1994 y l nda bilgisayar destekli çizim konusunda destek veren kendi firmas n kurdu ve o günden bu güne tasar m otomasyonu konusunda özel ve paket yaz l mlar gelifltirmektedir. 110

Sanayi Devrimi ise kimine göre elektrikli makinelerin (o dönem için elektrik motorlar demek daha do ru olacak) üretim araçlar aras na girmesi, kimine göre de Henry Ford un üretim band yöntemini

3 Geliflmifl ülkeler, çok iyi e itimli ve sosyal refleksleri kuvvetli olan kendi toplumlar na dayatamayacaklar, eflit ve insani olmayan, çok ucuza gelen çal flma koflullar n az geliflmifl ülkelere tafl yabilmifllerdir. ve makineler taraf ndan yap lacakt r. Bu devrimin bafl n Almanya çekiyor gibi görünse de Güney Kore devrimin sessiz lideridir. Bütün bu devrimlerin temel amac üretimi h zland rmak, iflçi say s n azaltmak, hatay en aza indirgemek, sonuç olarak ucuz ve bol mal üreterek kâr art rmakt r. 90 lar n sonuna kadar sanayi devrimini baflaran ve takip edebilen ülkeler oluflturduklar katma de eri, refah olarak topluma yaymay baflarm fllard r. Üretim devrimlerini takip edebilmek büyük BD MART 2016 ölçüde yetiflmifl insan gücüne ba l d r. Bu da 5-20 yafl grubu bireylere çok iyi planlanm fl ve odaklanm fl e itim vermekle mümkün olabiliyor. flte tam burada yaz n n esas konusu olan 4. Sanayi Devrimi nin sosyolojik boyutuna de inmek gerekir li y llarda teknolojinin de katk s ile medya, devletler ve sermaye güçleri taraf ndan çok etkili kullan larak, insanl n çok da hayr na olmayan geliflmeler çok iyi ambalajlanm fl ve az geliflmifl ülkelerin toplumlar, neredeyse gönüllü olarak ucuz ifl gücüne çevrilmifltir. Söz konusu geliflme, ad na globalleflme dedi imiz büyük sosyo-ekonomik dönüflümdür. Geliflmifl ülkeler, çok iyi e itimli ve sosyal refleksleri kuvvetli olan kendi toplumlar na dayatamayacaklar, eflit olmayan, insani olmayan ve çok ucuza gelen çal flma koflullar n az geliflmifl ülkelere tafl yabilmifllerdir. Çin, Hindistan, Afganistan ve benzeri ülkelerdeki çal flma koflullar zaman zaman medyada gündeme gelmesine karfl n; insanl k tarihinin en refah içindeki dönemini yaflayan geliflmifl

Bütün bu devrimlerin temel amac üretimi h zland rmak, iflçi say s n azaltmak, hatay en aza indirgemek, sonuç olarak ucuz ve bol mal üreterek kâr art rmakt r.

4 toplumlar, bu olumsuzluklar görmezden gelmeye devam etmifllerdir. Geliflen e lence sektörü, turizm sektörü, teknoloji sayesinde avucumuzun içine kadar gelen e lenceli içerikler, sosyal adaletsizliklere karfl insanlar duyars z duruma getirmifltir. flin daha da vahimi, bu haks zl klar n hüküm sürdü ü toplumlar da bir uyufluklu un içinde kalm fl, afl r uyar lan tüketim duygular ile borçlu hale getirilmifl ve sisteme itiraz edemez ya da sistemden ç kamaz hale gelmifllerdir. Buna en yak n örnek, yak n tarihimizdeki Soma maden kazas d r. 301 vatandafl m z hayat n kaybetmifl, buna karfl n ifl kazalar günümüze dek sürmeye devam etmifltir. 4. Sanayi Devrimi her ne kadar insanl n yarar na geliflmeler vaat etse de amaç çok aç kt r: nsanlar n yapt 112 Bu geliflmelerin insano lunun hayr na olaca n söylemek çok zordur. Bu devrimin en son noktadaki amac kuflkusuz insan gücünü üretimden ç karmakt r. her ifli makine ve bilgisayarlar n yapmas ön görülmektedir. Bu dönüflüm için belirlenen süre y ld r. Sermaye ve patron gözü ile bak ld nda bu devrim oldukça makuldür ve tüm olanaklar ile desteklenmelidir. Düflünün hiç hata yapmayan, yorulmayan, hastalanmayan, yemek yemeyen, mola vermeyen, maafl almayan, greve gitmeyen çal flanlar n z oldu unu. Para harcayaca n z tek fley makineler, bilgisayarlar, bak m ve enerji.

flin daha da vahimi, bu haks zl klar n hüküm sürdü ü toplumlar da bir uyufluklu un içinde kalm fl, afl r uyar lan tüketim duygular ile borçlu hale getirilmifl ve sisteme itiraz edemez ya da sistemden

5 Bu geliflmelerin insano lunun hayr na olaca n söylemek çok zordur. Bu devrimin en son noktadaki amac kuflkusuz insan gücünü üretimden ç karmakt r. Daha geliflmifl makineler sayesinde hizmet sektörü de makineler taraf ndan yürütülebilir. Sipariflinizi hatas z anlayan, yeme inizi her defas nda ayn flekilde pifliren, bahflifl istemeyen aflç ve garsonlarla dolu bir restoran hayal edin. Kula a hofl geliyor de il mi? Belki ilk baflta bunu insani bulmayabiliriz. Ancak ilerleyen aflamalarda yapay zekâs çok geliflmifl, insandan ay rt edilemeyen, endaml, hofl sesli robot garsonlar n size hizmet ettiklerini düflünün. Espri anlay fllar var, gücenmiyorlar ve hata yapm yorlar Sonuç olarak, bu devrimin sonunda belki 40 belki 60 y l sonra insanlar art k çal flmayacaklar. En az ndan yüzde sekseni. Baz iyimser gelecek bilimciler, insanlar n haftada k rk saat çal flmak zorunda olmad klar n, on saat çal flmalar nda hiçbir sak nca olmad n ön görüyorlar. Ünlü yazar ve toplum bilimci Bertrand Russel n Aylakl a Övgü adl eserinde anlatt gibi, insanlara günlük 4 saatlik mesai yapt r p, tam mesai ücreti verirseniz, basitçe ekonominin hacmi ikiye katlanacakt r ve insanlar paralar n harcayabilecek zaman bulabilecekleri için ekonomi geliflecektir. Üretimin amac mal BD MART 2016 üretmek oldu u ve bu mallar n da yine biz insanlara sat lmas gerekti i gerçe i de biraz ümidimizi art r yor. Bu ba lamda sermayeyi elinde bulunduran gruplar, çal flmayan insanlar belli flartlarda para sahibi yapmak isteyebilirler. Ancak kime ne miktarda para verilecek? Hangi toplumlar bu ayr cal klardan yararlanabilecek? Bunlar henüz yan tlayamayaca m z sorular. fiu kesin ki, bu dönüflüm insanl k için çok sanc l bir süreç olacak. Sürecin sonunda yazarl k, sanatç l k, psikoloji, estetik hizmetler, tasar m hizmetleri, yaflam koçlu u, spor e itmenli i gibi baz uzmanl k gerektiren ve insana ba l olan meslekler halen çal fl labilir alanlar olacakt r. Ülkemiz içinse bu süreçte yara almaman n flart elbette çok iyi e itilmifl ve gelecek vaat eden mesleklere yönlendirilmifl insan gücü. Bu do rultuda politikalar m z flekillendirmeli ve sonuncusu olabilecek bu üretim devrimini yakalamal y z. Bu savafl kazanmak için zaman m z çok ama çok az. 113

Sipariflinizi hatas z anlayan, yeme inizi her defas nda ayn flekilde pifliren, bahflifl istemeyen aflç ve garsonlarla dolu bir restoran hayal edin. Kula a hofl geliyor de il mi?

Benzer belgeler

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet