BİTKİ TANIMA I. P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

1 BİTKİ TANIMA I Yrd. Doç. Dr. Taki DEMİR P E P 1 0 1 _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) C r y p t o m e r i a j a p o n i c a ( K a d i f e Ç a m ı ) Sakarya Üniversitesi

İbreliler 2 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Y a l a n c ı S e r v i s i )

Chamaecyparis lawsoniana (Lavzon Yalancı Servisi) 3 Orijin: Japonya, Formosa ve Kuzey Amerika da doğal olarak bulunurlar. Toprak İstekleri: iklim koşulları uygun olmak koşuluyla her türlü toprakta yetişebilir. Rutubetli topraklarda kökler sığ olduğu halde, kurakça yerlerde derinlere uzanır. Kök sistemleri yetişme yerlerine göre değişiklik gösterir. Ekolojik İstekleri: Sıcaklık; Anavatanında 1.000 m nin altında, okyanus ikliminin etkisinde kalan bol yağışlı konifer ormanlarında gelişir. Kış soğuklarına karşı dayanıklıdır. Nem isteği fazladır. Işık isteği fazladır. Habitus: Herdem yeşil ağaç ve çalılardır. Gövde 60 m kadar boy ve 2-4 m çap yapabilen, dar tepeli, sarkık dallı ağaçlardır. Bir düzlem üzerinde yer alan (yelpaze biçimindeki) dal ve sürgünleri tripinnat ve yassıdır. Genç sürgünlerin alt yüzeylerinde belirgin olmamakla birlikte, beyaz stoma lekeleri vardır. Yaşlı ağaçların kabukları 30-35 cm kadar kalınlaşabilir; kırmızımtırak kahve renktedir. Dış kısmı süngerimsidir; oluklu çataklıdır. Genellikle konik formludurlar, sarkık biçimleri de vardır.

Chamaecyparis lawsoniana (Lavzon Yalancı Servisi) 4 Yaprak: Sürgünlere karşılıklı olarak sıkıca yerleşmiş olan pul yaprakların sırtlarında, uzunca bir yarık ve içerisinde yağ bezeleri vardır (sürgünler ışığa doğru tutulduğu bu yağ bezeleri daha belirgin olarak görülür). Sürgünleri yassı, yaprakları pulsudur. Çiçek: Küçük kozalak halindeki erkek çiçekler önceleri siyah veya koyu mor, sonraları güzel kırmızımsı renktedir. Dişi kozalak 8 mm çapında, kısa saplı ve küre biçimindedir. Önceleri mavi-yeşil daha sonra kırmızımtırak kahve rengidir. Olgunlaşması ilk sonbaharda olur. Kozalak 8 adet puldan oluşur. Her bir pulun ortasında bir çukurluk ve çukurluğun ortasında da çok kısa bir çıkıntı bulunur. Meyve, Tohum: Her pulun altında 2, 4 bazen de 5 adet kanatlı tohum vardır. Tohumların her iki yüzünde de belirgin reçine bezeleri görülür. Üretimi: tohum, çelik ve aşı ile yapılır. Diğer Özellikleri: Bazı türleri bonsai olarak kullanılabilir.

Chamaecyparis lawsoniana (Lavzon Yalancı Servisi) 5

Chamaecyparis lawsoniana (Lavzon Yalancı Servisi) 6

İbreliler 7 C r y p t o m e r i a j a p o n i c a ( K a d i f e Ç a m ı )

Cryptomeria japonica (Kadife Çamı) Alem: Plantae Bölüm: Pinophyta Sınıf: Pinopsida Takım: Pinales Familya: Taxodiaceae Cins: Cpyptomeria 8

Cryptomeria japonica (Kadife Çamı) 9 Orijini: Doğal olarak Japonya'da yetişmektedir. Ekolojik İstekleri: Güneşli ve aydınlık alanlardan hoşlanır. Kurak ve soğuk iklim şartlarından hiç hoşlanmaz. Nemli deniz ikliminde yetişir. Serin, derin, nemli ve verimli, humuslu toprakları sever. Kireçli toprak hariç her toprakta yetişir. Habitus: 30-40 metre boy ve 1-2 metre çap yapmaktadır. Herdem yeşil, piramit formlu ağaçlardır. Ancak bodur formları da vardır. Düzgün bir gövdeye sahiptir. Gençken piramit şeklinde, yaşlandıkça dağınık bir form oluşturmaktadır. Gövde kabuğu kızıl kahve renginde olup uzun şeritler halinde ayrılır. Dalları sık dizilmiştir. Yana ve yukarı doğru yönelmiştir.

Cryptomeria japonica (Kadife Çamı) 10 Yaprak Özellikleri: Yaprakları iğne şeklinde, dip kısmı geniş uca doğru sivri ve sarmal şekilde dizilmiştir. Çiçek ve Meyve Özellikleri: Çiçekleri bir evciklidir. Erkek çiçekler tek tek yaprak koltuklarında yer alır. Dişi çiçekler yuvarlaktır. Kozalaklar kahverengidir. Bir yıl içinde olgunlaşırlar. Sürgünlerin ucunda yer alırlar ve yuvarlak yapılıdır. Üretimi: Tohumla üretimi yapılır. Tohumlarda embriyo dinlenmesi vardır. Şubat ayı içinde tohumlar atılır. Çelikle üretimde ise, çelikler eylül ayında 10 cm uzunlukta hazırlanır. Aşı ile üretim yapılabilir. Diğer Özellikleri: İyi bir park ağacıdır. Kent içi planlamalarda geniş alanlarda veya Ev bahçelerinde kullanıma uygundur.

Cryptomeria japonica (Kadife Çamı) 11