Editörden Dergimiz, beşinci sayısıyla yayın hayatına devam etmektedir. Dergi, EBSCO nun yanı sıra ASOS Index tarafından da taranmaya başlanmıştır. Bu sayımızdan itibaren daha önce kullanılmakta olan Cilt İbaresi kaldırılmış olup bundan sonra sadece Yıl ve Sayı olarak artan bir şekilde numaralandırma yapılacaktır. Elinizde bulunan beşinci sayı, toplam yedi makaleden oluşmaktadır. Makaleler hakem süreçlerinden geçirilmiş ve yayınlanmasına karar verilmiştir. Birbirinden değerli bilim insanlarının çalışmalarından oluşan bu sayımızın alanındaki bilim dünyasına katkı sağlamasını dilerim. Beşinci sayımızdaki yedi orijinal makale hakkında şu özet bilgiler vurgulanabilir: İlk makalenin konusu Buldan MYO Büro Yönetimi Öğrencilerinin, Bilgisayar Kullanımına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesine İlişkin Alan Çalışması dır. Makale, Pamukkale Üniversitesi nden Nuray KESKİN ve İrfan ERTUĞRUL un ortak çalışmalarının sonucudur. Bu makalede, teknolojik gelişmelerin, büro yönetimi öğrencilerinin, bilgi teknolojilerine hakim olmaları ve uygulayabilmelerinin gerekliliği vurgulanmaktadır. Bu nedenle hedeflenen bilgi ve becerileri kazandıracak eğitime yönelik, Buldan MYO Büro Yönetimi ve Sekreterlik Programı (BYS) öğrencilerinin bilişim teknolojilerine ilişkin beceri ve tutumlarını saptama gereksinimi duyulmuştur. Yapılan çalışmada; Öğrencilere, Kişisel Bilgiler, Bilgisayar Kullanımı, İnternet Kullanımı, Derslerde Teknoloji Kullanımı ve Klavye Kullanımı na yönelik hazırlanan anket soruları uygulanmış ve anketlerin analizinde SPSS (11,5) programı kullanılmıştır. Buldan MYO BYS öğrencilerinin, bilgisayar kullanımı, internet kullanımı, derslerde teknoloji kullanımı ve klavye kullanımına yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesine çalışılmıştır. İkinci makale, Kastamonu Üniversitesi nden Tolga ULUSOY tarafından yazılmıştır. Makalenin konusu, İMKB Endeks Öngörüsü İçin İleri Beslemeli Ağ Mimarisine Sahip Yapay Sinir Ağı Modellemesi dir. Çalışmada 1997 2000 yılları arasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında gerçekleşen borsa endeks değerinin tahminine ait bir uygulama yer almaktadır. Ayrıca borsada gerçekleşen fiyatların tahmininde kullanılan nöral ağ sistemleri ve algoritmalarına ait matematiksel yöntemlerden de kısaca bahsedilmiştir. Pazarın yönü tahmin edilirken on üç değişkenli bir
II International Journal of Economic and Administrative Studies Nöral Ağ Sistemi kurulmuş ve sistemin Hatayı Geriye Yayma Algoritması ile değerlendirilmesi yapılmıştır. Tüm hesaplamalar İMKB Nöral Ağ Simulatörü adı verilen bir programla yapılmıştır. Üçüncü makale Karadeniz Teknik Üniversitesi nden üç akademisyenin ortak çalışmalarının ürünüdür. Aytaç AYDIN, Kemal ÜÇÜNCÜ ve Taner TAŞDEMİR in yazdığı bu makalenin konusu, İşletmelerde Uygulanan Toplam Kalite Yönetimi Çalışmalarının Çalışan Performansı Üzerine Etkileri dir. Günümüzde her büyüklükte işletme için çalışanın önemi tartışılmayacak kadar açıktır. İşletmeler, yoğun rekabet ortamında hedeflerine ulaşabilmek ve ayakta kalabilmek için çalışanların performanslarını artırıcı önlemleri almak zorundadır. Bu sebeple işletmeler, Toplam Kalite Yönetimini (TKY) işletme yönetimi sistemi içinde profesyonelce uygulayabilmelidir. Bu çalışma kapsamında, Trabzon ilinde yer alan Arsin Organize Sanayi bölgesinde çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi sahibi 17 işletmede çalışan 247 kişiye düzenlenen anket formu uygulanmıştır. Anket formunda TKY ye ait dört, çalışan performansına ait beş faktör ve bunlara ait 90 soru yer almış, yapılan açıklayıcı faktör analizi sonucunda yeterli görülen 27 soru dikkate alınmıştır. Anket formunun değerlendirilmesinde Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmış ve sonuçlar yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular TKY nin genel anlamda çalışan performansı üzerinde pozitif bir etki gösterdiğini ortaya koymuştur. Bununla beraber, işletmelerde uygulanan TKY de bazı problemlerin de olduğu görülmüştür. Dördüncü makale, Beykent Üniversitesi nden Sait YILMAZ ın yaptığı bir çalışmadır. Çalışmanın konusu Orta Doğu ya Demokrasiyi Getirmek tir. Orta Doğu, bugün ABD etkinliğinin en fazla hissedildiği ve kendine göre dönüşüm projesi uyguladığı bir bölgedir. ABD nin Orta Doğu yu yumuşak gücü ile dönüştürme projesinin temellerini ise modernizm çerçevesi altında demokrasi, kalkınma ve kültürler arası diyalog (veya ılımlı İslam) gibi siyasi, ekonomik ve kültürel kapsamda üç alt konsept oluşturmaktadır. Irak harekâtı sonrası demokratikleştirme iddiası Washington un Orta Doğu da sürdürdüğü hegemonya mücadelesinin başlıca ideolojik bahanesi haline gelmiştir. Makalenin amacı ABD nin Orta Doğu ya demokrasiyi getirme gayretlerinin ne kadar gerçekçi ve uygulanabilir olduğunu sorgulamaktır. Bu kapsamda öncelikle bugünkü İslam dünyası ve Orta Doğu nun resmi tanımlanacak, İslam ve modernleşme arasında bir değerlendirmeyi müteakip başta ABD olmak üzere Batılı Year:3 Number:5, Summer 2010 ISSN 1307-9832
Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi III ların Orta Doğu ya demokrasiyi getirme çabalarının teorik temelleri ve uygulamaları üzerinde durulmuştur. Beşinci makale, Karadeniz Teknik Üniversitesi nden Mustafa YILMAZ a aittir. Çalışmanın başlığı, Yönetimden Yönetişime: Trabzon İlçe Belediyeleri Üzerine Bir İnceleme dir. Yönetişim kavramı bir tarafın diğerini yönettiği bir ilişkiden, karşılıklı etkileşimlerin öne çıktığı bir ilişkiler bütününe doğru dönüşümü ifade etmektedir. Kamu yönetiminin bu çağdaş yaklaşımında, bireyler, gruplar ve toplumlar arasında ortaklaşım yaratma anlamını taşıyan iletişim kavramı önemli bir yer tutmaktadır. Bu ortaklaşımı yaratmak da kitle iletişim araçlarıyla mümkün olmaktadır. Çağımızın en yeni ve etkileşime en müsait medyası olan internet de yönetişim yaklaşımının hayata geçirilebilmesinde önemli bir kitle iletişim aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, şeffaflık, hesap verebilirlik, katılım gibi temelde üç sacayağından oluşan yönetişim modelinin, halka en yakın kamu kurumlarından ve kamu yönetiminin önemli yapıtaşlarından biri olan yerel yönetimlerde ne denli uygulandığı Trabzon özelinde incelenmiştir. Trabzon ilçe belediyelerinin resmi internet sitelerinde, yönetişim yaklaşımının varlığı yukarıda değindiğimiz ilkeler çerçevesinde tespit edilen kriterlere göre araştırılmıştır. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde Trabzon ilçe belediyelerinde şeffaflık ve katılımcılık ilkelerinin sınırlı bir şekilde hayata geçirilebildiği buna karşın hesap verebilirlik ilkesinin görece daha fazla uygulama alanı bulduğu saptanmıştır. Altıncı makale, Marmara Üniversitesi nde ve Kara Harp Okulu nda görevli üç bilim insanı tarafından yazılmıştır. Ünsal SIĞRI, Fatma AYANOĞLU ŞİŞMAN ve H. Nilay GEMLİK in yaptıkları çalışmanın konusu Çalışanların Kişilik Özellikleri ile Müzakerecilik Yetenekleri Arasındaki İlişkinin Analizi: Sigortacılık ve Lojistik Sektörlerinde Bir Araştırma dır. Günümüzün örgütsel yaşamında önemli bir yer tutan çatışma çözümü yaklaşımlarından olan müzakerecilik ile çalışanların kişilik özellikleri arasındaki ilişki konusunda kesin ve genel sonuçlara ulaşılamadığı ve benzer çalışmaların farklı kültürlerde yinelenmesi ihtiyacı olduğu görülmektedir. Bu araştırmada, örgüt çalışanlarının kişilik özellikleri ile müzakerecilik yetenekleri arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya, dinamik ve emek yoğun yapılarından dolayı müzakerelerin yoğunlukla kullanıldığı sigorta ve lojistik sektöründen birer işletme seçilmiş ve bu işletmelerde çalışanlar dâhil edilmiştir. Bu çalışmada ele alınan araştırma sorusu, çalışanların kişilik özellikleri ile müzakerecilik yetenekleri arasın Yıl:3 Sayı:5, Yaz 2010 ISSN 1307-9832
IV International Journal of Economic and Administrative Studies da bir ilişkinin olup olmadığı dır. Araştırmada, Costa ve McCrae (1992) nin Beş Faktör Kişilik Envanteri ve Lewicki nin kitabından esinlenerek oluşturulan Kişisel Müzakerecilik Yeteneği Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle katılımcıların cinsiyet, görev, eğitim durumları, yaş ve kıdem gibi demografik özelliklerine ilişkin frekanslar belirlenmiştir. Daha sonra, kişilik ölçeği ve müzakerecilik yeteneği ölçeklerinin güvenilirlik ve faktör analizleri yapılmıştır. Ardından, ölçeklerin faktörleri ile cinsiyet, yaş ve iş deneyimi demografik değişkenleri arasındaki ilişkiler tek tek analiz edilmiştir. Tüm bu analizlerden sonra, kişilik özellikleri ile müzakerecilik yeteneği arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi için her iki ölçek arasında ait faktörler düzeyinde regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma bulguları kapsamında kişilik ölçeğinin tüm faktörlerinin müzakerelerde empati kurma, kişisel görüşleri sunma, müzakerelerde yaratıcılık, hazırlık ve özgüven, müzakerelerde rekabet ve güç kullanımı faktörleriyle doğrusal yönde ilişkiye sahip olduğu görülmüştür. Buna ilaveten, aralarında anlamlı ilişki bulunamayan dışadönüklük faktörü hariç diğer kişilik faktörlerinin müzakerelerde risk alma ile dışadönüklülük ve uyumluluk faktörleri hariç diğer kişilik faktörlerinin de müzakerelerde açık fikirlilik ve ihtiyat ile doğrusal yönde ilişkiye sahip olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, kişilik özellikleri ile müzakerecilik yeteneği arasında çoğu alt faktörde doğrusal bir ilişki olduğu ve çalışma kapsamındaki çalışanların kişilik özelliklerinin, müzakerecilik yeteneğini etkilediği saptanmıştır. Yedinci ve son makale ise Çankaya Üniversitesi nden Aytaç GÖKMEN ve Dilek TEMİZ tarafından yazılmıştır. Konusu Türkiye de 1950 2009 Döneminde İhracat ve Ekonomik Büyümenin Analizi dir. Bu ampirik çalışma, Türk ekonomisinde 1950 2009 dönemindeki reel ihracat ve reel GSYİH ile ifade edilen büyüme arasındaki ilişkiyi, senelik zaman serisi verileri kullanarak incelemektedir. Çalışmanın çözümlemesinde bir dizi ekonometrik yöntem kullanılmaktadır: ADF birim kök sınaması, Johansen eşbütünleşme sınaması, vektör hata düzeltme modeli (VECM) ve Granger nedensellik sınaması. Bu çalışmanın sonuçları bütün değişkenlerin ilk farklarında durağan olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak Johansen eşbütünleşme sınaması iki değişken arasında uzun dönemde ilişki olduğunu göstermektedir. Granger nedensellik sınaması, ekonomik büyümeden reel ihracata doğru tek yönlü nedenselliği göstermektedir. Nedensellik sonuçları, vektör hata düzeltme modelinin (VECM) gösterdiği sonuçlarla uyumludur. Reel ihracat ve ekonomik büyüme arasın Year:3 Number:5, Summer 2010 ISSN 1307-9832
Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi V da hem uzun dönemde, hem de kısa dönemde nedensellik ilişkisi vardır. Bu nedenselliğin yönü ise ekonomik büyümeden (reel GSYİH) ihracata doğrudur. Prof.Dr.Kenan ÇELİK Yıl:3 Sayı:5, Yaz 2010 ISSN 1307-9832