Bina Yağış Suyu Tesisatı İhsan Önen, Mak. Miih. TTMD Üyesi_ ÖZET Bu makalede Bina yağış suyu tesisatı ele alınmıştı. Bina yağış suyu tesisatının tasalanması için geeken ölçülendime ve yeleşim kitelei veilmiş, çatı süzgecinin sahip olması geeken özellikle vefaklı çatı yapılaına uygun montaj öneklei sunulmuştu. Malzemele, yalıtım, kontollü akış konulaının yanı sıa yağmu bou ve oluklaının ölçülei de ele alınmıştı. TTMD Teknik Yayınlaından olan Tükiye İklim eilei çalışmasına göe tasaım hedeflenmişti. Stom Dainage Systems ABSTRACT This aıicle emphasizes Stom Dainage Systems. The sizing and location citeia necessayfo the design of a stom dainage system is pesented as well as the chaacteistics of a typical oof dain. Exhibited ae sample fitsfo vaious oof constuctions. Mateials, insulation, contolled flow ae among othe topics coveed, in addition to the sizing of ain pipes and guttes. The pupose of the calculations pesented hee is the pomotion of the data in the technical publication Tukey Weathe Data" of TTMD. 1. Giiş He tü yağış sonucu yüzeyleden akan sulan, zemin sulaını ve yealtı sulaını taşı. Pak alanlaı, yolla, çatıla, diğe gelişmemiş alanladan gelen yağış suyu buna dahildi. Temiz atık sula: HAC ekipmanından gelen yoğuşma sıvılan, soğutma kuleleinden gelen işlenmemiş sula, buz makinası atık suyu, havuz taşma sulaı önek veilebili. Bun lada pis / kili su bulunmaması şattı. Yağış suyu tesisatına petol üünlei kaışıyosa ayııcı kullanılaak tesisattan uzaklaştınlmalıdı. Bina ve çeve bölgelede çalıladan, kaldıımlı alanladan, dahili yolladan, bahçeleden gelen sula, biikme veya kontolsüz akışın tehlike oluştua cağı tüm yeleden uzaklaşabilmelidi. Binanın yağış suyu tesisatı şehi mekezi yağış suyu tesisatından düşük kotta ise bi yağış suyu çukuu ve yağış suyu pompası kullanılmalıdı. Şehi çapında mekezi bi yağış suyu sistemi yok ise toplanan yağış sulan tehlike oluştumadan yealtı sulaına kaışabilecek yee boşaltılmalıdı. Pis su ve yağış suyu kanalizasyon sistemlei kombine değil ise mutlaka bibiinden ayı akmahdt. Kombine sistem va ise yağış suyu tesisatı kontollü akış sunmalıdı. Yağış suyu tesisatı pis su tesisatına bağlanıyo ise mutlaka doğu sifonluma uygulanmalıdı. Yağış suyu tesisatı, pis su tesisatına gelen en yakın pis su bağlantısından en az 3m akıntı aşağıya bağlanmalıdı (pis su tesisatının yağış suyu tesisatındaki hidolik sıçamadan etkilenmemesi için). Şehi sistemi kombine olsa dahi pis su hattı ile yağış suyu tesisatının bina dışına kada ayı çekilmesi, bina dışında bileştiilmesi öneili. Sifonlaın bina içinde bulunması veya don seviyesinden daha alçakta topak alıma alınması öneili. Boşaltılacak yağış suyu debisi, Yağış düşen alanın büyüklüğüne, Alanın püüzlülük oanına ve süzülme oanına, son olaak da Alana düşen yağış şiddetine bağlıdı. Alana düşen yağış miktaı için bizim yaalanacağımız hesap tablolaı ASPE Data Book 1 ( 1998) dan, yağış veilei de TTMD teknik yayınlaından "Tükiye İklim eilei (Ağustos 2000) çalışmasındaki değeleden alınmıştı. Su biikintileine bazı alanlada müsaade edilebili. Yapmın. su biikmesinin getieceği ek yükü kaldıamayacağı veya tehlikeli olacağı da öngöülebili, denaj uygulanı. Tüm yağış suyu sistemlei, (tüm pis su tesisatı gibi) test edildikten sona işletmeye alını. paslanmaz kubbe paslanmaz civatala kombine flanş eteği ve çakd stopu süzgeç içine x: sızma deliklei süzgeç iç kısmında cıvata deliklei ŞekilI. Standat Çalı Süzgeci o; Û o, o 2. Malzemele: Ye iistü yağış suyu boulaı: Bakı, piinç, döküm demi, galvanize veya kaa çelik, kuşun, alüminyum, ABS veya PC plastik pis su bousu. Plastik bou seçildiği takdide dikkat edilmesi geeken hususla: Genleşme - çekme daha fazla olu. Geekli destek noktalan iyi tespit edil melidi. Güültü dalıa fazla olacaktı. Açık alanda kalan gidele ve oluklaın he tü vandalizın, hava etkilei, koozyon ve genleşme- çekmeye dayanıklı olması geeki. Ye Altı Yağış Suyu Boulaı: Sevis veya eksta ağı tip döküm demi, duktil demi, set tempeli bakı, alüminyum, ABS veya PC plastik pis su bousu, beton veya eksta mukavemetli vitifiye kil bou. Plastik boulada destek noktalaına ve koşullaına özen gösteilmelidi. Özellikle kolonladan yatay hatlaa geçiş disekleinde plastik boula aşınmaya kaşı, metal bou kada dayanıklı değildi. Koozif topaklada alüminyum ve diğe metal boulaın izole edilmesi veya kaplanması geeki. 3. Çatı Süzgeci - Özellikle Standat çatı süzgeçleinin üç temel elemanı vadı: \ ' emniyet yaıklaı tonu tutucu yaıkla bayonet kilit mekanizması teas altı tuttuma çıkımdan piiüssüz. büyük hacimli hazne
1) Izgaa, 2) Çakıllaı stoplu halka/flanş 3) Süzgeç gövdesi veya haznesi Izgaa, kaplamalı döküm demi veya polietilen kubbe tipi olabili: kubbe, yapak yığılması olabilecek yelede kullanılı. Güneşlikle ve pak alanlaında ise yassı ızgaalı tip kullanılı. Standat çatı süzgeci Şekil 1 *de göülmekledi. Kullanılacak süzgeç tipini seçeken çatı yapısı ve kalınlığının bilinmesi geeki. Çatı düz. eğimli, kııklı olabili. Soğulma amacıyla su bulunabili, teas olaak kullanılabili, yoğun tafiğe mauz pak alanı olaak kullanılabili. Düz veandala dışındaki alanlada bulunan çatı süzgeçlei, çatı yüzeyinden en az 4 (10cm) yükselen, süzgece bitişik bi ızgaaya ihtiyaç duya. Çatı süzgecinde ızgaalaının sebest alanlaı süzgecin bağlı olduğu gide bousu kesit alanının en az 1,5 katı olmalıdı. Yapak, kuş, hayvan gimesini önlemek için kubbe tipi ızgaa geeki. Güneşliklede, pak alanlaında ve gaajlada kullanılan yassı tip ızgaalada düzenli bakım bekleni; sebest ızgaa alanı bağlı bou kesitinin en az 2 katı kada olmalıdı. Yaya kullanımına açık alanlada ince topuklala poblem yaatmayacak ızgaala öneili. Flanş halkası, çatıdaki sızdımaz membamn süzgeç gövdesine bağlanmasına olanak tanı. Süzgecin metal veya ahşap zemine tuttuulması için alt kısımda tuttuma mandalı bulunmalıdı. Dökme beton çatılada buna geek kalmaz. Kum ve totuya mauz kalabilecek süzgeçlede totu kovası bulunmalıdı. 4. Bina Yağış Suyu Tesisatının Seçim ve Hesaplanmasında Kullanılan Kitele: 1) Yeel iklim koşullaı (Tükiye İklim ei leinden düzenlenen tablola) 2) Bina yapısı (çatı tipi, akılma eğimleinin dağılımı, dik duva ve paapet yükseklik lei, taşma ağzı ölçülei, acil süzme ih tiyacı, tavandaki bou geçecek boş alan miktaı, vb.) 3) Geçeli yönetmelik ve şatnamele 4) Saha koşullaı 4.1. Bou Ölçülendime ve Yeleşimi Bina yağtş suyu tesisatı yeleşim öneği Şekil 2'de göülmektedi. Çatı süzgeçlei ve bou ölçülei: (yağış) toplama alanı, bou eğimi ve düşen yağış miktaına bağlıdı. Taşma süzgeçlei ve boulaı çalı süzgeç leinden faksızdı ve aynı şekilde ölçülendiili. Ana sistemden ayı bi hat üzeinden başka bi noktaya boşaltılmalıdı. Böylece ana sistemdeki tıkanma tüm sistemin çalışmasını etkilemez. Teas/vcanda ve balkon süzgeçleinin (yağış) toplama alanlaı, bu alanlaa bitişik yan duva (mevcut ise) alanının yüzdesi atı yatay alanın tümüne eşitti. Ana kollaın bou ölçüsü, ana kola ulaşan tüm kollaın toplam akışına bakılaak saptanı. Bina yağış suyu süzgeç ölçüsü, yataydaki Çatı süzgeci taşıma ı N. süzgeci I B ı Çalı süzgeci 1 A -B KAT Balkon süzgeci Teas süzgeci Saha süzgeci A M /_ 1 CHECK ALE 10 ft.(3.3 m) G minunıum JûZ J Yağış suyu tesisatı su çukuu ve pompası F Nı D Şehi yağış H suyu sistemi tndahili yol süzgeci Şekil 2. Bina Yağış Sııyıı Tesisatı Genel Yeleşimi
4.2. Yeleşim Öneklei: (Şekil 3-Şekil 8) - Çakıl Dökme Çakıl Dökme ; İzolasyon İzolasyon \, Sızdımaz Memban Sızdımaz Memban JC \ \ \ Paapet Aşağıya -.Dökülmüş Bakan Çatı Levhası j Disek \ \ \ybeton o c. =v tt-i 7 mm ÜJC / Sızdımaz Malzeme v 1> o> <S *> O Dökme Beton Kat c> - w Çelik Substat / T Kal Altı Tuttuma Kelepçesi TY Seal Outlet Şekil3. Çelik Suhstatlt eya Pefabik, Tes Membanli tip Çatı v\ ~Z O o jı Şekil 4. Dökme Beton Çatıda Paapet Süzgeç i 3 PE -çmm 25 LJ Kauçuk Zemin Kaplaması Sıvı Neoplan İlk Kat U UU' O ö \ < <f 3 S3 Süzgece Eğim Çakıl Dökme eilmiş İzolasyon SSSt Uf J Sızdımaz Katman, t c $ <5 C t *? Çelik Substat / Kat Altı Tuttuma Beton Kat TY Seal î: Kelepçesi il Outlet m Kubbe lzgt!> O Dökülmüş Beton Çatı Şekil 5. Yüüyüş Alanında (teas, güvete, vb) Şekilû. Çelik eya Beton Çatı Yapısı 1fAC Ekipmanı Yöğuşma Bousu i Bitki Ekilen Alan Duvaı Topak au Mzaınna: Ci Memban T< / Bonz İzgaa Kullanıma Hazı Sifonda Su Pedesi Statik Basınç İi Çakıl veya mtn. +\" Çakıl Zemin Kıma Taş Dam \ '~2 j 7.. \ tt Alttan Tutt. Kelepçesi Flanş Beton Kat i J7 ' «o ; ci 4 J Destek Kiişlei İle Kal Detayı * Şekil 7. HAC Ekipmanı İçin Dolaylı Reseptö Şekil 8. Topak Altı Süzgeç toplama alanı ile binanın en fazla su getien duva alanının belili yiizdesi toplamına bakılaak bulunu. Yağış suyu çukulaındaki pompanın bou çapı pompa çıkış bousu çapına eşit alını. Çiftli çalışan pompala için iki pompanın Süelee güe maksimum yağış miktaı. nunisaat YER 5ük loik I5dk 30dk Ankaa 144 m 110.8 94.8 İzmi 220.8 1783 149.6 104.6 Ist.-Göztepe 190,8 120 107.6 68 1st. Floya tsı.-saıye Antalya Çizelge: YAĞIŞ J. loplam kapasitesi kullanılı. Pompanın tesisata boşalma bağlantısı en yakın kolon bağlantısından en az 3m akış aşağıya bağlam, hidolik sıçama etkisi önlenmiş olu. Bina taşma tesisatının tümü, buaya kada gelen taşma süzgeçlei toplamını kaşılamalıdı. Yeel yönetmeliklee uyulmalıdı. Öneğin, özellikle kuzey iklimleinde taşma tesisatının doğudan kaldııma veilmesine izin veilmez. Binanın ana yağış suyu lesisalmdan ayı bi lıat üzeinden şehi yağış suyu tesisatına ye altından bağlantı şattı. Hehangi bi sebest alana ait denaj bou ölçüsü: yağış toplama alanı + alana su getien ve alana bitişik duvalaın alan toplamının belili yüzdesine göe bulunu. toplamının belili yüzdesine göe bulunu.bina ana yağış suyu bousundan alçak seviyedeki veanda/ieas süzgeci hehangi bi kolondan gelen bağlantıdan en az 3m akış aşağıda bulunacaktı. 4.3. Yağış Miktalaının Tespiti Tükiye İklim eilei kitabında bulunan Ek- 2 ve Ek-6 tablolaında [lj. çeşitli illeimize ait yağış miktalaı göülmektedi. Bu tabloladaki Y-EB (Maksimum) değeleinden yaalanılacaktı. Ancak hesaplada kolaylık sağlaması için mm / saat biimine çevilmiş değele aşağıda veilmişti: 192 126 92.4 59.8 Dönüş Süesi: Hesaplada ve tablolada 175.2 155.4 154.8 103.2 Dahili yol / mediven denaj bou ölçüsü: kullanılan yağış geçmişini göstei. 100 yıllık yağış toplama alımı -t- yola / medivene su bi dönüş süesi 10 yıllık dönüş süesine göe boşaltan ve daha önce başka bi süzgeç hesabına dahil edilmemiş hitişik duva alanı daha ağı yağışla geçimiş olacağından yağış değelei daha yüksek maksimumla vei. 274.8 2472 198 166,6
Yağış Süesi: Hesaplada kullanılan yağış süesini göstei. 5 dakikalık süede inen yağış otalaması, 60 dakikalık süeye ait yağış otalamasına göe çok daha yüksek olacaktı, zia maksimum seviyede yağış kısa süe. Minimum tasaım değei, 10 yıl dönüş süesi ve 5 dakikalık yağış süesi öngöü leek yapılmalıdı. < Ana yağış suyu tesisatı yanında ikincil ya ğış suyu tesisatı mevcut ise (ö. Paapet süzgeçlei, taşma ağızlaı) taşanında 100 yıl dönüş süesi ve 30 dakikalık yağış süesi esas alını. Tükiye iklim veileinde dönüş süesi seçeneğimiz olmadığından sadece yağış süesi seçenekleinde değişiklik yapma imkanı vadı. Kimi yönetmeliklee göe ana yağış suyu tesisatı dahaılımlı değelee göe tasa- lanmalı. ikincil yağış suyu tesisatı ise daha ağı yağış şatlaındaki taşmalaı kaşılamaya yetmelidi. 1990'dan bei geçeli olan Standad Plumbing Code uyaınca; Ana yağış suyu tesisatı 100 yıl dönüş süesi / 60 dakikalık yağış süesine göe hesaplanı, İkincil yağış suyu tesisatı 100 yıl dönüş süesi / 15 dakikalık yağış süesine göe hesaplanı. Zaten bu iki sistemin toplam kapasitesi de 100 yıl / 5 dakikalık yağış değeini kaşı- layacaktı. Tükiye veileinde dönüş süesine ilişkin tek değe bulunduğu gözönünde bulunduulusa sonuç şudu: ANA yağış suyu tesisatt için 30 dakikalık yağış süesi, İKİNCİLyağış suyu tesisatı için 15 dakikalık yağış süesi kullanılmalıdı. Çalı süzgeci kapasite seçimi önemlidi, su ağılığından çatının çöktüğü olaylaa astlanmıştı. Tasaımda can ve mal güvenliğinin sağlanması malzeme ölçüleinden tasauftan daha önemlidi. 5. Tasaım 5.1.Disiplinle Aası Koodinasyon: Bina çatısı yağış, üzga, ka gibi canlı yükle ve HAC ekipmanı, süzgeçle gibi ölü yüklein ağılığını destek yapısına (ahşap, çelik, beton) aktaı. Bina yapısı hakkında ayıntılaı mima bilecekti: Boulaın geçebileceği bacala ve yele, çatımn yapısı, sızdımaz ınemban... Statik pojeyi hazılayan inşaat mühendisi: Yapısal destek şemalaı, kolonlaın yelei, maksimum çatı yükü gibi bilgilein sahibidi. Sıhhi tesisat mühendisi, süzgeç başına maksimum çatı yüzey alanı, duva ve kolonun yağış suyuna katkılaı, tavan boşluklaı, süzgeç boşluklaı, su biikmesi geeken alanla, vb. hakkında bilgi veecekti. Bu bağlamda, çatı süzgeçleinin tasaım ayıntılaı da mima, inşaat mühendisi ve sıhhi tesisat mühendisi taafından otak koodinasyon ile çözümleni. 5.2. Süzgeçlein Konumlaı En uçtaki çaü süzgeci eğimli yüzey sonundan en fazla 15ın mesafede olabili. Süzgeçle aası mesafe en fazla 60m olabili. %2 çalı eğiminde çalı en yüksek noktasından çatı süzgecine kadaki mesafe öneğin 6m olduğunda süzgeç etafındaki su yüksekliği yaklaşık 12cm olacaktı. O halde, ikincil tesisatta taşma suyunu alacak olan paapet / duva süzgeçlei çatının en alt noktasından 12cm yukaıda bulunacaktı. Süzgeç civaındaki çatı destekleine binmesine müsaade edilen maksimum yük de gözönüne alınmalıdı. Sıhhi tesisat mühendisi, çatının statik pojesine uygun çalışmalıdı. Çatıdaki tüm penetasyonla sızdımaz olmalıdı. 18"- 24 (45cm- 60cm)'lik kae veya yuvalak, metal su tutma flanşı (flashing flange) kullanılı; çatıda aşınma şatlaı daha ağı, sızdıma poblemlei daha muhtemeldi. Bu flanş, yağış suyunun süzgece gimeden önce toplanacağı bi hazne olaak da iş göecekti. Montaj açısından, kae kesitli süzgeç için çatıda ye açmak daha ahattı. Çatı genleşme bağlantılaının yelei de bilinmelidi, bualada su akışı olmayacaktı. Çatı yüzeyi, bu tü sınılala daha küçük bölgelee ayılmalıdı. Ne kada küçük olusa olsun he bölgede en az 2 adet çatı süzgeci bulunmalıdı. 5.3. Süzgeçlein Adetlei Çoğu yönetmelikte, 930m2 nin altında yüzey alanına sahip çatılada en az 2 adet, 930m2 nin üzeinde yüzey alanına sahip çatılada ise en az 4 adet çatı süzgeci zounlu koşulmuştu. Bazı yönetmeliklede, süzgeç başına 930m2 yüzey alanı uygun gösteilmişti ancak bu dunımda süzgeç ve bou çaplaı aşın büyük olacaktı. İşçilik maliyeti ve bou poblemleinin düşük tutulması açısından: Süzgeç başına maksimum 450m2 alan ve süzgeç ve gide bousu çapında da maksimum 8 / 20cnı öneili. Çatı süzgeci, yeteli flashing' sağlamlık için en yakın paapet veya duvadan en az 12 18" (45cm - 60 cm) mesafede olmalıdı. Süzgeçle en yakın bina çıkış kapağından veya hava emişinden en az 3m mesafede olmalıdı. Çatı süzgeci minimum ölçüsü, vean da/teasla için 2 (5cm), yapak bulunma olasılığı bulunan alanlada ise 3 (7,5cm) olmalıdı. Seçilen süzgecin ölçüsü, alana bitişik yüksek noktaladan süzgece kada olan tüm yatay alanın yağış yükünü kaşılamalıdı. Bitişik Yüzeyle Çatı süzgeci ayıca, hesaplanan çatı yüzeyine boşalan tüm alanladan ve yan duvaladan gelen yağış sulaını da kaşılamalıdı. Bazı yönetmeliklede, hesaplanan alana bakan toplam duva alanlaının %50 si söz konusu alana ekleni. Kimi yönetmeliklede daha kamaşık fomüllee asılanmaktadı. Bitişik yüzeylein katkısı tasaımcının tecübele doğultusunda yapacağı vasayımlala tahmin edilebili.
5.4. Bou Sisteminin Ölçülendiilnesi Önce yağış miktaı belileni, (bkz. Çizelge: Yağış I) Daha sona süzgeçle seçili, boula ve olukla ölçüiendiili. (bkz. Çizelge: Yağış 2, Yağış 3.) NOT: Çatıda yağış suyunun hapsolmasına yol açacak yapılaı (paapet duvaı vb.) bulunan binalada İkincil (taşma) Denaj Tesisatı Geeki Konvansiyonel Çatı yağış suyu tesisatı: Çatıdaki yağış suyunu mümkün olduğunca kısa süede çatıdan uzaklaştıma amaçlıdı. Ö: Ankaa da süzgeç başına 300m2 çatı yüzeyinde yağış miktaı nedi? Ana yağış suyu tesisatı için 30 dk. Yağış süesini esas alıyoduk Ankaa ile ilgili tablomuza bakalım. 30 dk'lık yağış için 94,8nun / saat değe vadı. Bunun anlamı ise, Ankaa da 30 dakika boyunca yağmu yağdığı takdide hehangi bi yüzeyde 94,8mm yüksekliğinde su biikebili demekti. Gpın ve lite/dakika bulmak istesek: 94,8mm / saat * 300m2 = 28,44 m2 / saat = 0,474 m3 / dakika = 4741ite/dakika. 3,785 lite = I galon 474 / 3,785 = 125,2 galon / dakika. Süzgeç için 4 inç ölçünün kapasitesi yetelidi. 192>125,2. (Çizelge: Yağış 2). Yağmu Boulaı: Çatı süzgeçleinin bağlandığı yağmu boulaı yuvalak veya kae kesitli olabili. Kae kesitli boulada aynı ölçü için yuvalak bouya göe daha fazla sütünme söz konusudu ancak Çizelge Yağış 2'de veilen değelede bu şekildeki tüm ayıntıla daha önceden hesaba katılmış olup bu değele doğudan kullanılaak bou seçimi yapılı. Yağmu Oluklaı tun seçimi için Tablo: Yağış 3 ten yaalanılı. Yuvalak ve kae kesit seçimi yağmu bousu seçimi gibidi. Yağmu oluklaı en az 4 genişlikte olmalıdı. Çatı eğimi attıkça oluk genişliği de atmalıdı.yağmu oluğunun minimum eğimi yüzde yaım (% 0,5) olmalıdı (fit başına 1/16 inç.) Süzgecin bağlandığı bou Çapı EYA a x b, inç Kesil Alan. İnç2 Su ıcınas alanı. İnç2 Maksimum boşalıma kapasilesi. galon/dakika 2 3.14 6.28.11 2x2 4.00 8.00 30 I'/: x 2 /> 3.75 8.00 30 2 '/2 4.91 7.85 54 2 '/2 x 2 'iz 6.25 9.00 54 3 7.07 9.42 92 2x4 8.00 12.00 92 2 : x 3 7.50 11,00 92 4 12.57 12,57 192 3x4 '/ı 12.75 14.50 192 3!fc x 4 14.00 14.00 192 5 19.06 15.07 360 4x5 20,00 18,1» 360 4 x 4 '/z 20.25 18.00 360 6 28.27 18,85 563 5x6 30,00 22.00 563 5 */2 X 5 '/2 30,25 22,00 563 8 50.27 25,14 1208 6x8 48.00 28,00 1208 Çizelge: Yağış 2- ÇalıSüzgeçlei ve Düşey Bou Ölçülei Oluk Ölçüsü, Çap eya a x b; inç Kesit Alan. ınç2 Su temas alanı, inç2 Eğim (*). Yüzde olaak Maksimum boşaltma kapasitesi, galon/dakika 3 3.53 4.70 0.5 3 3,53 4.70 I I '/2X2'/3 3.75 5.50 2 26 1 'h x 2 l 3,75 5.50 4 40 4 6.28 6.28 0.5 4 6,28 6,28 1 39 2 'lı x 3 6.75 7.50 2 55 2 '/2X3 6.75 7.50 4 87 5 9.82 7,85 0.5 5 9,82 7,85 1 74 2 */2 X 4 10,00 9,00 2 106 3 x 3 ' /> 10,1X1 9,50 4 156 6 14.14 9.43 0.5 6 14.14 9.43 I ııo 3x5 15.00 ıı.oo 2 157 3x5 15.00 11.00 4 225 8 25,27 12.57 0,5 172 8 25,27 12,57 1 247 4 '/n 6 27.00 15.00 2 348 4 '/; x 6 27.0i) 15.00 4 494 10 39.77 15.70 0,5 331 10 39.77 15.70 f 472 5x8 40.00 18.00 2 651 4 x 10 40.00 18.00 4 1055 Çizelge: Yağış 3 - Yaım Daie ve Kae Kesitli Yağmu Oluklaı Ölçülei (*): minimum 0.6 m/s lıız. Yağmu oluklaından düşey bouya bağlantı paçalan, donmaya kaşı daha dayanıklı olan sac metal olmalı, yeden l,5m yükekliğe kada gelmelidi. Ye allı bonısuna bağlantıda düşey bounun döküm demi olması geeki. Olukladan boulaa iniş paçası minimum 1 3/4 x 2 öçüde olmalı, iki iniş paçası aasında en fazla 23m olmalıdı. Konutla için minimum 5 yaım daie kesitli olukla kullanılmalı, düşey bonı çaplan 3 veya 4 olmalı, düşey kae kesitli elemanla da 2 x 3 veya 2 x 4 olmalıdı. 6. Genleşme Özellikle çok yüksek binalada düşey yağmu bousunun genleşmesi çatı süzgecini yeinden oynataak çatı sızdımazlığına zaa veebili. Bunun için bouya bağlantının genleşme bağlantısı şeklinde yapılması geeki. 7. Yalıtım Bounun yatay kısımlaı ve çatı süzgecinin gövdesi, buha baiyeli soğuk su montajlaına göe yalıtılınalı ve yoğuşma kontol altında tutulmalıdı. Bkz: Şekil 9. 8.Kontollü Akışlı Yağış Tesisatı. Çatı denaj sistemi veya bi kısım, kontollü akış ve yaış suyunun çatıda biikmesinden dolayı, eşdeğe veya ayalanmış çatı alanına göe ölçülendiilebili. Kontollü akış yağış tesisatlauıda su çatıda toplant ve yağış suyu tesisatına yavaş yavaş veili. Daha küçük çatı süzgeçlei, daha küçük bou çaplaının kullanılmasına olanak vei. Ayıca yağış kanalizasyonunda da bou çaplan küçültülebili. Suyun biikeek kontollü akış yapacağı çatının teas / veanda, pak alanı gibi amaçlala kullanılmayacağının bilinmesi geeki. Bkz: Şekil 11. 9. Diğe Hususla Düşey yağmu boulaının bina içinden geçmesi bina dış göünümü, don kouması, kolaylık, emniyet gibi yaala sağla. Ancak yağmu bousunun dışaıdan montajı çok daha düşük maliyetle yapılabili ve bina içinde hacim kaybına yol açmaz. Düşey bou sayısının en az seviyede tutmak amacıyla biden fazla su akıtma yeinin aynı bouya bağlanması mümkündü. Bou çapının hesabında ilgili tüm bağlantıla gözönüne alınmalıdı. En alttaki disek geniş süpüımeli tip olmalıdı. He kolon sonunda bie temizleme kapağı bulunmalı (bkz. şekil 9) ve böylece disek lede geekli temizlik yapılabilmelidi. Tıkanma halinde bou sistemi ve eklemle aşın basınca mauz, kalabili. Eklem yeleine zaa gelmesi istenmediği takdide basınçlı bou kullanılabili. Dış etkenlee açık tüm yağış boulaı (ö. Pak yelei vb.) kaldıımın yukaısında yeden itibaen l,5m lik kısmı metal veya beton kouma içine alınmalı, gömme yapılmalı, ya da döküm demi gibi demili alaşım malzemeden olmalıdı. Q (debi) = 3,33 (L-0,2H)h' Fomülünden yaalanılaak taşma ağzı ölçülei belilenebili.»
.Çatı Süzgeci Çatı Yüzeyi DÖKÜM DEMİR \ x Tavanın Üzeinden Yalıtım Tavan Çatıdan İnen_ Yağış Bousu -EEIIJL ] I Yağmu Suyu Bousu. Zemin Bonz Tapalı Temizleme Elemanı j. 7 jj_ m > * J Tablo Yağış 02'ye Göe Öl.çtilendiilecekli ""l Döküm Demi -«- M Beton Kolon Kolon Desteği ı Şekil 9. Yağış Suyu Tesisatı Montaj Ayıntılaı I H; Şekil 10. Taşma t ikincilyağış sistemi paçalaından scuppe- taşma ağzı. Alçak tip kubbe Kilit elemanlaı-ki- a 81 Sökülmesi zo geçme paçası Kombine flanş halkası vc çakıl stopu Bayonet kilit paçası Diş açılmış halde cıvata yuvası lıi' 32? n '-"T' wı Aşın akış denajı Totu önleyici Dışaıdan ayalabileıı debi kontol konisi - Giiş açıklığı Yamuk biçimli giiş konisi, etekli Püüzsüz hazne Refeansla: 1. ASPE DATABOOK. CHAPTER 2 "STORM DRAINAGE SYSTEMS". 1990, Califonia, ABD 2. TÜRKİYE İKLİM ERİLERİ Poje Rapou, TTMD. Ağustos 2000, Ankaa, Tükiye İhsan Önen 1955 YılındaİTÜM'akimFakültesi'nden mezun olmuştu. Uzun yılla, TMO (Topak Mahsullei Ofisi), ve ODTÜRektölüğüİnşaat Daiesi nde soumlu veyetkiliolaak hizmet vedikten sona poje ve müşavilik hizmeti veen kendi büosunu kumuştu. Halen ülkemizebu alanda hizmet vemektedi. ŞekilII. Kontollü Akış Süzgeci