GRAFİKLER İÇİNDEKİLER Giriş Grafikler Kılavuzlar, Izgaralar ve Koordinatlar Araçlar Paneli ANİMASYON TASARIMI Okt. Mustafa AKBUĞA HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Kılavuzları, ızgaraları ve koordinatları çalışma sahnesine ekleyebilecek, Animasyon hazırlamak için gerekli olan araçları araç kutusundan seçebilecek, Tasarımlarda kullanılan grafikler üzerinde istenen düzenlemeleri kolayca yapabileceksiniz. ÜNİTE 2
GİRİŞ Adobe Flash Professional CC ya da önceki sürümlerini kullanmaya başlandığınızda en fazla araç paneline ihtiyaç duyarsınız. Çalışma alanına eklenen Grafik, Düğme, Film Klibi gibi sembollerin tasarımını yapabilmek veya düzenlemek için Araç panelinde yer alan seçim araçları, çizim veya yazı araçları, boyama araçları gereklidir. Araç panelinde bulunan bir aracı seçtiğinizde, seçim yapılan aracın özelliklerinin yer aldığı özellikler paneli, gerekli olur. Bu panelin çalışma ekranında bulunmadığı durumlarda, Pencere> Özellikler komutunu verilerek ekrana gelmesi sağlanmalıdır. GRAFİKLER Adobe Flash ile tasarlanan dosyalar *.fla dosya uzantısıyla kaydedilmelidir. Farklı dosya yapılarında katmanlar ve zaman çizelgesi ögeleri kaybolur. Adobe Flash Pro yazılımı ile yapılan grafik tasarımlarında kullanılan gereçler Araç panelinde yer alır. Birçok aracın bulunduğu bu panelde yer almayan araçlar gerekli olursa Adobe Fireworks tasarım ortamı da kullanılabilir. Flash ı Web için önemli bir geliştirme aracı hâline getiren özelliklerden biri de vektörel grafik modunu kullanmasıdır. Vektörel grafikler, matematiksel denklemlerle oluşturulmuş nesnelerdir. Bu grafikler nesnenin boyu, şekli, rengi, dış hattı ve konumu hakkında bilgi içeren vektörlerdir. Çözünürlükten bağımsızdırlar, büyütüldüğünde kalite kaybına uğramazlar. Adobe Flash la geliştirilen içerikler iki dosya yapısı kullanılarak oluşturulur ve yayınlanır. Birİ kaynak ve diğeri ise flash filmi adı ile bilinen bu dosyanın sıkıştırılmış hâlidir. Kaynak dosya *.fla uzantısına sahiptir ve kaydedilerek daha sonra üzerinde değişiklik yapılabilir (Şekil 2.1). Bu dosya istenen hedef dosya hâlini alınca onu flash filmine dönüştürmek için ihraç (export) edilir ve dosyanın uzantısı *.swf hâlini alır (Şekil 2.1). Kaynak dosyalardan dışarıya QuickTime filmleri, animasyon (animated gif) ya da hareketsiz grafikler hâlinde de ihraç edebilir. Örnek. fla(5kb) Örnek. swf(3kb) Şekil 2.1. Adobe Flash ın Kullandığı Dosya Kayıt Türleri Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 2
Yeni Bir Dosya Oluşturmak Yeni Adobe Flash dosyası oluşturmak için Dosya menüsünden Yeni seçeneği tıklanmalıdır. Adobe Flash Pro CC programında istediğimiz tasarımı yapabilmek için ilk önce yeni bir dosya oluşturmak gerekir. Bu nedenle dosya işlemlerini anlamak tasarımın sağlıklı geliştirilmesi için gereklidir. Yeni bir dosya oluşturmak için iki yöntem kullanılır. Birincisi Dosya menüsünden yeni seçeneğini tıklamak, ikincisi ise yöntem Başlat Menüsü üzerinden Adobe Flash simgesine tıklamaktır. Birinci yöntemi kullanarak yeni boş bir belge açmak istediğimizde karşımıza Yeni belge penceresi gelir ve buradan belgemizin tipini seçmemiz gerekir. Simge durumundan boş belge açıldığında ise Yeni oluştur penceresinden uygulama tipi seçilmelidir (Şekil 2.2). Kayıtlı Bir Flash Belgesi Açmak Şekil 2.2. Yeni Dosya Oluşturma Komutları Önce bilgisayara kaydedilen bir flash belgesini tekrar açmak için iki yöntem kullanılır. Birinci yöntem, Dosya menüsünden Aç seçeneğine tıklamak, ikinci yöntem ise Son Kullanılan Öğeyi Aç bölümden Aç komutu vermektir (Şekil 2.3). Şekil 2.3. Kaydedilmiş Bir Dosyanın Çağrılması Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 3
KILAVUZLAR, IZGARALAR VE KOORDİNATLAR Adobe Flash çalışma ortamı, kullanıcının hassas ve ölçekli çizimler gerçekleştirmesi için gerekli özellikleri sunar. Izgaralı çalışma alanı sayesinde sayfa içindeki nesnelerin yerleştirilmesi ve konumları daha kolay belirlenir. Yatay ve düşey cetveller ile ölçekli nesneler çizebilirsiniz. Kılavuz çizgileri yardımıyla da çalışma ortamı içine yerleştirdiğiniz nesnelere referans noktaları atayabilirsiniz. Izgaranın, cetvellerin ve kılavuzların görünür hâle getirilmesi için aşağıda verilen talimatları yerine getirilmelidir. 1 Dosya >Yeni komutunu vererek yeni bir çalışma sayfası açınız (Şekil 2.4). Şekil 2.4. Dosya>Yeni Talimatının Yerine Getirilmesi. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 4
2 Çalışma sayfasının boyutlarını 250pk 250pk e ayarlayınız (Şekil 2.5). Şekil 2.5. Çalışma Alanı Boyutunun Belirlenmesi. 3 Görünüm > Izgara >Izgarayı göster komutunu vererek çalışma alanında birbirini kesen düşey ve yatay çizgilerin görünmesini sağlayınız (Şekil 2.6). 4 Görünüm>Izgara>Izgarayı düzenle komutuyla ızgara düzenleme penceresini açınız (Şekil 2.7). Şekil 2.6. Çalışma Alanı İçerisinde Izgaranın Gösterilmesi 5 Izgara genişliğini ve yüksekliğini 20 pk olarak belirleyiniz. Şekil 2.7. Sahne İçerisindeki Izgaranın Görünüm Ayarları Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 5
6 Renk kısmından renk paletini açınız. Fare imleci tüp şeklini alınca renk paletinden veya Flash editörünün herhangi bir yerinden renk belirleyiniz. Tamam, düğmesine tıklayınız ve iletişim penceresini kapatınız. Izgara renginin değiştiğini göreceksiniz. 7 Görünüm > Cetveller komutuyla cetvelin gözükmesini sağlayın (Şekil 2.8). Şekil 2.8. Sahne İçerisinde Cetvel in Gösterilmesi 8 Fare imlecini yatay cetvelin istediğiniz bir noktasında iken tıklayınız. (Fare imlecinin şeklini alması gerekir.) Farenin sol tuşuna parmağınızı basılı tutarak fare imlecini çalışma sayfasının istediğiniz bir noktasına sürükleyiniz. Farenin tuşunu bıraktığınızda Şekil 2.9 te görüldüğü gibi renkli yatay kılavuz çizgisi belirir. Şekil 2.9. Sahne Üzerine Klavuz Çizgilerinin Getirilmesi Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 6
ARAÇLAR PANELİ (TOOLS PANEL) Adobe Flash ın Araç panelindeki araçlarla grafik sembollerini düzenlemek zordur. Bu işlem için Adobe Fireworks kullanılmalıdır. Flash içinde grafiksel nesneler yaratılırken Araçlar (Tools ) çubuğu kullanılır. Bu araç çubuğu iki alandan oluşur. Araç çubuğu düğmeleri ve seçenekleri bir araca tıkladığınızda aktif hâle geçer. Pek çok araç, bir aracın düğmesine tıkladığınızda araç çubuğunun alt tarafında görünen Seçenekler (Options) bölümüne sahiptir. Her aracın üzerine geldiğinizde o aracın ismini ve parantez içinde de o araca ait harf görürsününüz. Bu harf o aracın klavye kısa yolunu temsil eder. Araçlar arasında hızlı geçiş yapmak için klavyeden bu kısa yollara basmanız yeterlidir. Araçlar panelindeki araçlar, Sahne Alanı'nın görünümünü değiştirmenin yanı sıra, resim oluşturma, boyama, seçme ve değiştirmeyi sağlar. Araçlar paneli (Şekil 2.10) gösterildiği gibi dört bölüme ayrılmıştır): Araçlar alanı çizim, boyama ve seçim araçlarını içerir. Görünüm alanı, uygulama penceresinde yakınlaştırma ve kaydırmaya yarayan araçlar içerir. Renkler alanı kontur ve dolgu renkleri için değiştiriciler içerir. Seçenekler alanı geçerli araç için değiştiriciler içerir. Değiştiriciler aracın boyama veya düzenleme işlemlerini etkiler. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 7
Şekil 2.10. Araç Panelindeki Araç Türlerinin Özelliklerinin Açıklanması Araçlar paneli üzerinde yer alan ve Şekil 2.10 ile gösterilen araçlar ekranda birçok ilave seçeneğe sahiptir. Bu seçeneklerin ayrıntıları aşağıda açıklanmıştır. 1. Seçim aracı (Selection Tool): Adobe Flash CSS yazılımında en sık kullanılan araçlardan biridir. Çalışma alanındaki nesneler bu araç yardımıyla seçilerek, şekilleri düzenlenebilir veya yeri değiştirilebilir. Birden fazla işlem yapabilme yeteneğine sahiptir. Bu araç seçiliyken imleci bir nesnenin kenarına getirdiğinizde imleç iki şekilden birini alır: Eğer yaklaşılan kenar yumuşak kıvrımlardan oluşuyor ya da tamamen düzse Şeklini alır. Yaklaşılan kenar keskin köşeliyse şeklini alır. 2. Alt Seçim aracı (Subselection Tool): Alt seçim aracıyla seçilen bir çerçevenin içinde kalan alan da seçilir. Ayrıca seçilen çerçeve üzerinde çeşitli tutma noktaları oluşturularak şeklin bu noktalardan değiştirilmesi sağlanır. 3. Serbest Dönüştürme aracı (Free Transform Tool): Bu aracı nesneleri, metinleri, grup altına alınmış ögeleri ve Flash ın örnek ögelerini istenildiği gibi döndürmek ve boyutlandırmak amacıyla kullanılır. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 8
4. 3B Döndürme aracı: Bu araç nesneleri, kendi etrafında 3 boyutlu olarak döndürmek ve taşımak amacıyla kullanılır. Adobe Flash Araç panelinde Flim Klibi sembollerini kendi x,y,z eksenleri etrafında döndürmek amacıyla 3B Döndürme aracı bulunur. 5. Kement aracı (Losso Tool): Serbest seçim yapmak için kullanılır. Fare imlecini seçime başladığınız noktaya kadar sürüklemenize gerek yoktur. Başladığınız noktayla sürüklemeyi bitirdiğiniz nokta arasını seçili duruma getirir. 6. Kalem aracı (Pen Tool): Bu araç serbest çizim sağlar. Nokta nokta tıklayıp eğip bükmek suretiyle çizimler yapabilirsiniz. 7. Metin aracı (Text Tool): Resimler ne kadar bilgilendirici olursa olsun, yine de düğmeler için etiketler, reklam başlıkları için metin oluşturmak gerekmektedir. Çalışma dosyasına metin aracı kullanarak metin eklenebilir. Simge seçildiğinde özellikler penceresinde tüm metin biçimlendirme denetimleri görüntülenir. Metni yazmadan önce veya çalışma alanına yerleştirdikten sonra biçimlendirme değişiklikleri yapılabilir. 8. Çizgi aracı (Line Tool): Vektör araçlarından biri olan çizgi aracı çalışma alanı içerisine çizgi eklemek için kullanılır. 9. Dikdörtgen aracı (Rectangle Tool): Vektör araçlarından biri olan dikdörtgen aracı araç kutusunda dikdörtgen çizmek için kullanılır. Dikdörtgen yerine kare çizilmek isteniyorsa Shift tuşuna basılarak (basılı tutularak) çizim yapılmalıdır. Merkezden dikdörtgen çizilmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. Merkezden ve kare çizilmek isteniyorsa Shift ve Alt tuşları birlikte kullanılmalıdır. 10. Oval aracı (Oval Tool): Vektör araçlarından biri olan oval aracı araç kutusunda elips çizmek için kullanılır. Daire çizilmek isteniyorsa Shift tuşu kullanılır. Merkezden daire çizilmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. 11. ÇokgenYıldız aracı (PolyStar Tool): Vektör araçlarından biri olan ÇokgenYıldız aracı çokgen çizmek için kullanılır. Yıldız çizilmek isteniyorsa özellikler paneliden, seçenekler alt menüsüne girilerek stil, Kenar sayısı, Yıldız nokta boyutu ayarlanmalıdır. 12. Kurşun kalem aracı (Pencil Tool): Bu araç kalem aracı ve çizgi aracı gibi çizgi çizmeyi sağlar. Bu aracın çizgi çizmesi için farenin sol tuşuna basılı tutulması gereklidir. Çizilen çizgi sadece dış çizgi rengindedir. 13. Fırça aracı (Brush Tool): Bu araç aynı kurşun kalem aracı gibi çizgi çizmeyi sağlar. Bu aracın çizdiği çizgiler dolgu rengine sahiptir ve kurşun kalemden kalındır. Çizginin kalınlığı çizgi ve kurşun kalemin ayar seçenekleriyle ayarlanabilir. 14. Kova Boyası aracı (Paint Bucket): Grafik ögelerinin çerçeve renklerini değiştirmek için kullanılır. Çerçevesi olmayan grafik ögelerine de çerçeve ekler. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 9
15. Mürekkep Şişesi aracı (Ink Bottle Tool): Grafik ögelerinin dış çizgi özelliklerinden Kontur özelliği kullanılarak, rengini, boyunu ve stilini değiştirmeyi sağlar. Araç panelindeki bazı araçların özellik paneli üzerinden düzenleme seçenekleri yoktur. Bu araçlara ait seçenek modları yine Araç paneli üzerinde yapılır. 16. Damlalık aracı (Eyedropper Tool): Bu araç ile bir bölgeye tıklandığında o bölgeyi kendi rengine dönüştürür. Bu seçim ile renk kopyalama yapabilirsiniz. Nesnelerin rengini değiştirmek istediğinizde kullanılır. 17. Silgi aracı (Eraser Tool): Çizilen grafik ögelerini farklı biçimlerde silmek için kullanılır. Metin ve Flash bileşenleri gibi nesneleri silmez. 18. El aracı (Hand Tool): Yapılan çalışmada bazen çalışma alanı gereğinden çok fazla büyütülür. Çok büyütülmüş alanlarda nesnelerin yeri bulmak ve çalışmak oldukça zorlaşır. El aracı kaydırma çubuğunda yatay ve dikey ayarları tek başına yaparak bu işlemleri kolaylaştırır. 19. Yakınlaştırma aracı (Zoom Tool): Bir ögeyi yakınlaştırmak için Yakınlaştırma aracı kullanılır. Yakınlaştırma aracında yakınlaştırma ve uzaklaştırma arasında geçiş yapmak için Büyüt ve Küçült değiştiricilerini (Yakınlaştırma aracı seçiliyken, Araçlar panelinin seçenekler alanında bulunur) kullanın ya da Alt tuşuna basıp tıklayın. 19. Dış çizgi rengi ayarlama (Stroke Color): Kurşun kalem ile çizilen çizgilerin rengini gösterir. Bu araç sayesinde şekillerin dış çerçeve rengini değiştirebilirsiniz. 20. Dolgu Rengi ayarlama (Fill Color): Fırça aracı ile çizilen çizgilerin rengini gösterir. Bu araç sayesinde şekillerin dolgu rengini değiştirebilirsiniz. 23. Siyah Beyaz (Black and White): Bu da şekillerimizin rengini siyah & beyaz yapar. 24. Renk Değiştir aracı (Swap Colors): Seçtiğimiz şeklin iç dolgu ve dış çerçeve renklerinin yerini değiştirir. Yani dış çerçeve rengi iç dolgu rengi olur, iç dolgu rengi de dış çerçeve rengi olur. Yeni bir grafik oluşturma ve düzenleme Aşağıda konu anlatımında Adobe Flash uygulamasındaki araç kutusundaki düzenleme araçlarının nasıl kullanılacağı göstermektedir. Seçim aracı (Selection Tool) Seçme (Selection) aracı, grafiklerinizi seçmek, taşımak için kullanılan bir araçtır. Bir nesne üzerinde herhangi bir işlem yapabilmek için önce onu seçmemiz gerekir. Bu anlamda önemli ve sık kullandığımız bir araçtır. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 10
Flash programında çizdiğimiz grafiksel ögeler 2 bölümden oluşur; çizgi (stroke) ve dolgu (fill). Bir şekli seçerken dikkatli olmamız gerekmektedir. Sadece dolguyu veya sadece çizgiyi seçebiliriz. Ama şeklin üzerine tek tıklamak yerine çift tıklarsak her iki bölümü de seçerek işlem yapabiliriz. Ya da şekli bir kare içine alacak şekilde de seçebiliriz (Şekil 2.11). Seçim aracı ile bir grafik nesnesi çerçeve ve dolgu yapısıyla birlikte seçilmelidir. Tam seçilmeyen nesnenin taşınma esnasında şekil yapıları bozulabilir. Şekil 2.11. Seçim Aracının Şekil Üzerindeki Etkisinin Gösterilmesi Alt Seçim aracı (Subselection Tool), Seçme (Selection) aracına benzer, ancak farkı tüm nesneyi seçmek yerine şeklin yolu üzerindeki temel noktaları seçmesi ve onlarla çalışmayı sağlamasıdır. Şekillerin türlerine göre özellikleri değişir. Temel öge araçlarıyla çizilen şekiller üzerinde geometrik değişiklik yapmaz (Şekil 2.12 13 14). Şekil 2.12. Alt Seçim Aracının Oval Şekil Üzerindeki Etkisinin Gösterilmesi Şekil 2.13. Alt Seçim Aracının Dikdörtgen Şekli Üzerindeki Etkisinin Gösterilmesi Şekil 2.14. Alt Seçim Aracının Dikdörtgen Temel Öge Aracı Üzerindeki Etkisinin Gösterilmesi Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 11
Serbest dönüşüm aracı ile her türlü sembol büyültülüp küçültülebilir. Serbest dönüştürme aracı(free Transform Tool): Bu aracı, çizilen şekilleri yada çalışma sayfasındaki bir nesneyi büyültüp küçültmek, uzatıp eğmek, çevirmek, şeklini değiştirmek için kullanabilirsiniz. Bu araç da özellikle büyültüp küçültmek için çok sık kullanılan bir araçtır. Bu aracı seçtiğimizde de Seçenekler (Options) bölümünde yapabileceğimiz 2 işlem vardır. Şimdi onları tek tek tanıyalım. 1. Döndür ve Uzat (Rotate and Skew ): Şekilleri döndürmek ve uzatmak için kullanabilir (Şekil 2.15). Şekil 2.15. Serbest Dönüştürme Aracıyla Şekilleri Döndürme ve Uzatma İşleminin Gösterilmesi 2. Büyüt Küçült (Scale): Bu aracı seçilen şekli büyütüp küçültmek için kullanabilir (Şekil 2.16). Küçültme işlemi Büyütme işlemi Şekil 2.16. Serbest Dönüştürme Aracıyla Şekilleri Büyütüp Küçültme İşleminin Gösterilmesi 3B Döndürme aracı, İki boyutlu çizilmiş grafikler üzerinde işe yaramaz. 3B Döndürme aracı, Araç kutusundaki bu ögeyi kullanabilmek için önce bu nesneyi seçilerek film klibi sembolüne çevilmelisiniz. Bu işlem sonrası Çevirme ve 3B Döndürme araçlarını kullanarak onları x ya da y ekseninde hareket ettirebilir veya döndürebilirsiniz. Bir film klibine 3B perspektif efekti eklemek için önce bu efektlerden herhangi birini bir film klibine uyguladıktan sonra, Flash Professional Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 12
uygulaması bunu bir 3B film klibi olarak değerlendirir ve film klibi her seçildiğinde, renklendirilmiş eksen göstergesi film klibinin üzerini kaplamış şekilde görüntülenir. Seçildiğinde, renklendirilmiş eksen göstergesi film klibinin üzerini kaplamış şekilde görüntülenir (Şekil 2.17). Şekil 2.17. 3B Döndürme Aracıyla Daire Üzerindeki Etkisinin Gösterilmesi Sahne Alanı'nda 3B nesneleriniz varsa, FLA dosyanızın Perspektif Açısı ve Ufuk Noktası özelliklerini ayarlayarak bu nesnelerin tümüne grup olarak bazı 3B efektler ekleyebilirsiniz. Perspektif Açısı özelliği, Sahne Alanı'nın görünümünü yakınlaştırma efektine sahiptir. Ufuk Noktası özelliği, Sahne Alanı'ndaki 3B nesneleri yatay kaydırma efektine sahiptir. Bu ayarlar, yalnızca 3B dönüştürme veya çevirme uygulanmış film kliplerinin görünümünü etkiler. Seçim araçları, Şekillerin belirli bölgelerini seçmek için kullanılabilir. Seçenekler (Options) bölümünde 3 seçenek aktif hale gelir. Bunlar; Kement aracı (Losso Tool): Şekli belirsiz bölgeleri seçerken yapabileceğimiz ayarları gösterir (Şekil 2.18). Sihirli Çubuk (Magic Wand) : Tek renk olan bölgeyi farenin sol tuşu ile tek bir tıklama yaparak seçmeye yarayan bir araçtır (Şekil 2.19). Çokgen aracı (Polygon Mode) : Bu seçenekte de yapacağımız seçimi noktadan noktaya düz bir şekilde seçmemizi sağlar (Şekil 2.20). Grafiklerin aynı renk tonlarına ait bölgelerinin seçiminde sihirli çubuk aracı diğer araçlardan daha başarılı seçim yapar. Şekil 2.18.Kement Aracı ie Görüntüde Bir Bölgenin Seçilerek Renginin Değiştirilmesi Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 13
. Şekil 2.19. Sihirli Çubuk Aracı ile Görüntü Üzerinde Aynı Renk Bölgelerinin Seçilmesi ve Düzenlenmesi Şekil 2.20. Çokgen Aracı ile Görüntüde Daha Keskin Çizgiler Yardımı ile Seçim Yapılması Dolmakalem aracı (Pen Tool), Dolmakalem aracı (Pen tool) ile hassas bir şekilde çizgi çizerek çeşitli düz veya eğri çizgi dilimleri ve kapalı şekiller oluşturabiliriz (Şekil 2.21). Düz Çizgi Eğri Çizgi Şekil 2.21. Dolmakalem Aracı ile Yapılan Çizgi Çalışması Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 14
Metin aracı (Text Tool), Metin aracında bir yazının font ayarlarını değiştirmek için Aile özelliğinden faydalanılır. Metin (Text) aracı ile Adobe Flash programında yazı yazılabilir ve yazıları düzenleyebiliriz. Adobe Flash programında yazı yazmak için Metin (Text) aracı seçilir. Çalışma alanına bir kutu çizilir ve bu kutu içerisine istenen yazı yazılır. Metin aracından çıkarak, Araç kutusundaki başka bir araç kullanmak zorunda kalınırsa (örneğin yazıyı taşımak için) tekrar önceki yazı yazdığımız kutunun içine dönebiliriz. Bunun için Seçim (Selection) aracı ile aynı yazı tekrar seçilerek kaldığımız yerden devam edebiliriz. Bunun için kutunun üzerine farenin sol tuş ile 2 kez tıklamanız veya tekrar Text (Yazı) aracını seçerek yazınızın içine tıklamanız yeterli olacaktır. Ayrıca Flash program pencerenizin alt bölümündeki Özellikler (Properties) bölümünü kullanarak yazınızın özelliklerini ayarlayabilirsiniz (Şekil 2.22 24). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 15
Metin aracı ile oluşturulan Dinamik Metin türü, animasyonun çalışması esnasında içeriğinin değiştirilmesinde kullanılır. Şekil 2.22. Metin Aracıyla Yazılmış Yazıların Özelliklerinin Uygulaması Şekil 2.23. Metin Aracının Türünün Seçimi Özellikler panelinde yer alan Yazı Bloğu Seçenekleri, Static Metin, Dinamik metin, Giriş metni olarak bu bölümden seçilir. Bu seçenekler 3.ünitede ayrıntılı olarak incelenecektir. Şekil 2.24. Metin Aracının Karekter Özellikleri Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 16
Aile: Yazı Tipi, Seçeneklerden istenen font seçilir. Stil: Yazı Stili, kalınlık, italik düz stillerinden biri seçilir. Boyut: Yazı boyutu, yazının büyüklüğü ayarlanır. Sahne içerisine bir metin eklemeden önce özellikler perceresinden gerekli ayarlamalar yapılmalıdır. Renk: Yazı rengi, yazının tasarıma uygun rengi ayarlanır. Harf Aralığı: Harfler arası mesafe bu bölümden ayarlanır. Yumuşatma: Ekrada gösterilen harflerin kenar düzenlemeleri bu bölümden ayarlanır, bu bölüm seçenekleriyle istenen her fontun kenar düzeltmeleri kolayca yapılır. Aygıt Fontlarını kullan, Bitmap metni vb. seçeneklere sahiptir. Adobe Flash programı içerisinde metin aracıyla yazılmış yazıların, metin zarfı içerisindeki kenar boşlukları ve konumları paragraf bölümünden ayarlanır (Şekil 2.25). Şekil 2.25. Metin Aracının Özelikler Panelinde Yer Alan Paragraf Seçenekleri Biçim: Hizalama, Sola Hizala, Ortaya hizala, sağa Hizala, Yasla seçenekleri kullanılır. Aralık: Satır başı ve satır aralıkları buradan ayarlanır. Metin aracının Özellikler panelindeki yapılan değişiklikler Sahne içerisindeki yazı nesnesini etkilemez. Kenar Boşlukları: Kenar boşlukları sağdan ve solda bu kısımdan ayarlanır. Davranış: Yazı üzerine davranış belirlemek amacıyla kullanılır. Çizgi aracı (Line Tool), Çizgi aracı çizgi çizmemizi sağlar. Bu araç ile çalışırken özellikler (properties) bölümünde aracının özelliklerini değiştirerek çalışabiliriz (Şekil 2.26). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 17
Özellikler panelinde yapılan değişiklikler ancak nesnenin önceden seçilmesiyle etkin olur. Şekil 2.26. Çizgi Aracı ile Kontur Özelliklerinin Değiştirilmesiyle Oluşan Çizgiler Dikdörtgen aracı (Rectangle Tool), Dikdörtgen aracı araç kutusunda dikdörtgen çizmek için kullanılır. Kare çizilmek isteniyorsa Shift tuşu kullanılır. Merkezden dikdörtgen çizilmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. Merkezden ve kare çizilmek isteniyorsa Shift ve Alt tuşları birlikte kullanılır. İki seçeneği vardır (Şekil 2.27). Birinci seçenekte Dikdörtgen aracı varken ikinci seçenekte ise Dikdörtgen Temel Öğe Aracı vardır. Dikdörtgen temel aracının köşeleri istenirse özelliklerinden yuvarlatılabilir (Şekil 2.28). Her iki seçenekle verilen araçların özellikleride çizgi aracının özellikleriyle aynıdır. Şekil 2.27. Dikdörtgen Aracı Menüsünde Yer Alan Araçlar Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 18
Şekil araçlarıyla sahne üzerine düzgün bir şekil çizilmesi için Shift ve Alt klavye tuşları kullanılır. Şekil 2.28. Dikdörtgen Temel Öge Aracındaki Özellikler ve Değişimler ile Oluşturulan Şekiller Oval aracı (Oval Tool), Altseçim aracı, Dikdörtgen aracının köşelerini eğerken, Dikdörtgen temel ögesinin köşesinin yuvarlaklaşmasını sağlar. Oval aracı araç kutusunda elips çizmek için kullanılır. Daire çizilmek isteniyorsa Shift tuşu kullanılır. Merkezden daire çizilmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. İki seçeneği vardır. Birinci seçenekte Oval aracı varken ikinci seçenekte ise Oval Temel Öge Aracı vardır (Şekil 2.29). Oval temel aracının köşeleri istenirse özelliklerinden yuvarlatılabilir (Şekil 2.30). Her iki seçenekle verilen araçların özellikleride çizgi aracının özellikleriyle aynıdır. Şekil 2.29. Oval Aracı Menüsünde Yer Alan Araçlar Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 19
Şekil 2.30. Oval Temel Öge Aracındaki Özellikler ve Değişimler ile Oluşturulan Şekiller ÇokgenYıldız aracı (PolyStar Tool), Vektör araçlarından biri olan ÇokgenYıldız aracı araç kutusunda çokgen çizmek için kullanılır. Yıldız çizilmek isteniyorsa özellikler paneliden, seçenekler alt menüsüne girilerek stil, Kenar sayısı, Yıldız nokta boyutu ayarlanmalıdır (Şekil 2.31). ÇokgenYıldız aracı ile beşgen şekli çizmek için Stil özelliğinin, çokgen Kenar Sayısının beş olarak seçilmesi gerekir. Şekil 2.31. Çokgenyıldız Aracındaki Özellikler ve Değişimler ile Oluşturulan Şekiller Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 20
Kalem aracı (Pencil Tool), Kurşun kalem (Pencil) aracı ile Özellikler (Properties) bölümündeki seçenekleri kullanarak fare yardımıyla düz veya eğimli çizgiler çizebilirsiniz (Şekil 2.32 33) Şekil 2.32. Kalem Aracındaki Özellikler ve Değişimler ile Oluşturulan Şekiller Kalem aracı, Kontur rengine göre Fırça aracı ise dolgu rengine göre çizim yapar. Şekil 2.33. Kalem Aracı ile Oluşturulan Çizgilerin Çizim Modları Fırça aracı (Brush Tool), Fırça (Brush) aracını alanları düz renkle boyamak için kullanabilirsiniz. Bu araçta bulunan seçenekler araç panelinden yapılır. Özellikler panelindeki seçenekler pasif haldedir (Şekil 2.34). Seçenekler (Options) bölümünde 5 ayrı seçeneğe sahiptir (Şekil 2.35 36). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 21
Şekil 2.34. Fırça Aracının Özellikler Panelindeki Seçeneklerin Pasif Durumu Araç panelinden fırça aracı seçildiğinde, şekil çizmeden önce fırça biçimi ve kalınlığı ayarlanmalıdır. Şekil 2.35. Fırça Aracının Araç Panelindeki Fırça Modları ve Şekil Üzerindeki Etkileri Normal Boya(Paint Normal) : Normal Boyar Dolguları Boya(Paint Fills) : Dolguları boyar, Çizgileri boyamaz. Arkayı Boya (Paint Behind) : Şeklin çevresini boyar, üzerini boyamaz ve arkasını boyamış görüntüsü yaratır. Seçimi Boya(Paint Selection) : Seçili alanı boyar, onun dışında bir yeri boyamaz. İçini Boya(Paint Inside) : Dolgulu alanın yalnız içini boyar. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 22
Fırça Biçimi Fırça Kalınlığı Şekil 2.36. Fırça Aracının Araç Paneli Üzerinde Gösterilen Fırça Biçim ve Kalınlık Çeşitleri Kova boyası aracı (Paint Bucket), Bir şeklin dolgu rengini değiştirmekte amacıyla kullanılır. Options (Seçenekler ) bölümünde Paint Bucket ( Boya Kutusu ) için 4 ayrı seçenek vardır(şekil 2.37 39). Kova aracı ile çizilmiş nesnelerin dolgu rengi ayarlanırken yeni renk seçeneği, kova sembolünün üzerindeki ok şeklinin işaret ettiği alanda etkilidir. Şekil 2.37. Kova Aracının Araç Paneli Üzerindeki Boşluk Boyutu Arkaları Kapatma (Don t Close Gaps) : Boşlukları boyama Küçük Aralıkları Kapat (Close Small Gaps) : Küçük boşlukları boya Orta Aralıkları Kapat (Close Medium Gaps) : Orta büyüklükte boşlukları kapat Büyük Aralıkları Kapat(Close Large Gaps) : Büyük boşlukları kapat Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 23
Şekil 2.38. Kova Boyası Aracıyla Şeklin Dolgu Renginin Ayarlanması Şekil 2.39. Kova Boyası Aracının Özellikler Panelindeki Seçeneklerin Pasif Durumu Mürekkep Şişesi aracı (Ink Bottle Tool), Grafik ögelerinin dış çizgilerinin görünümünü, Mürekkep şişesi aracı yardımıyla, rengini, boyunu ve stilini değiştirmeyi sağlar(şekil 2.40 41) Mürekkep Şişesi aracı ile sahne üzerindeki çizilmiş nesnelerin çizgi rengi ve stili yeniden düzenlenebilir. Şekil 2.40. Mürekkep Şişesi Aracıyla Oluşturulan Çizgi Şekilleri Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 24
Şekil 2.41. Mürekkep Şişesi Aracıyla Özellikler Panelindeki Seçenekleri Damlalık aracı (Eyedropper Tool), Damlalık (Dropper) aracı çalışma alanında bulunan bir şeklin dolgu veya çizgi stilini almanızı ve başka bir şekle uygulamanızı sağlar. Bu aracın özellikler panelinden ayarlanan seçeneği bulunmamaktadır (Şekil 2.42). Şekil 2.42. Damlalık Aracının Şekiller Üzerindeki Etkileri Sahne üzerindeki bir bölgenin renk tonu damlalık aracıyla kolayca kopyalanabilir. Silgi aracı (Eraser Tool), Çizilen grafik ögelerini farklı biçimlerde silmek için kullanılır. Metin ve Flash bileşenleri gibi nesneleri silmez. Çizgileri, dolguları, basit şekilleri tamamen veya kısmen silebilir. Seçenekler (Eraser Options) bölümünde Flash ın çizimindeki alanları nasıl sileceğini belirleyen beş seçeneğe sahiptir (Şekil 2.43). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 25
Şekil 2.43. Silgi Aracının Araç Panelindeki Silgi Modları Normal Sil (Erase Normal) : Çizgileri ve dolguları siler Dolguları Sil (Erase Fills): Sadece dolguları siler ve çizgileri etkilemez. Çizgiler Sil (Erase Lines) : Sadece çizgileri siler, dolguları etkilemez. Silgi aracı, çizim nesneleri üzerinde etkilidir. Sembole dönüşen nesneleri silemez. Seçilen Dolguları Sil (Erase Selected Fills) : Sadece seçili durumdaki dolguları siler, çizgileri değiştirmez. İçini Sil (Erase Inside) : Dolgulu bir alanın içini silmeye başlamanızı ve daha sonra herhangi bir çizgiyi etkilemeden çizgi içinde kalan dolgulu alanın içini silmenizi sağlar. Musluk (Faucet): Bir çizgi ve dolgu üzerine herhangi bir yere tıklayarak bir çizgiyi veya dolguyu silmenizi sağlar. Bir çizgi veya dolguyu seçtikten sonra Delete tuşuna basmışsınız gibi çalışır (Şekil 2.44). Şekil 2.44. Silgi Aracının Araç Panelindeki Musluk Özelliği Silgi Şekli (Eraser shape) :Silginin büyüklük ve şekilini aşağıda verilen daire ve kare hâline getirir (Şekil 2.45). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 26
Şekil 2.45. Silgi Aracının Araç Panelindeki Silgi Şekilleri El aracı (Hand Tool), Bu araç çalışma sayfanızı tutarak istediğiniz gibi hareket ettirmenizi sağlar. Yapılan çalışmada bazen çalışma alanı çok fazla büyütülür. Çok büyütülmüş alanlarda nesnelerin yeri bulmak ve çalışmak oldukça zorlaşır. El aracı kaydırma çubuğunda yatay ve dikey ayarları tek başına yaparak bu işlemleri kolaylaştırır. Yüksek çözünürlükte çalışırken Sahne üzerindeki hareketler için El aracı ve Yakınlaştırma aracını kullanmak tasarımcıya büyük kolaylık sağlar. Yakınlaştırma aracı (Zoom Tool), Çalışma sayfanızda çalıştığınız alanı yakınlaştırıp uzaklaştırmanızı sağlar. Böylece detaylar üzerinde yakınlaştırarak daha kolay çalışabilirsiniz. Bu seçeneği seçmek için farenin sol tuşu ile büyüteç resmine tıkladığınızda Seçenekler (Options) bölümünde 2 seçenek çıkar. Artı olan büyüteci seçerek çalışmamızı yakınlaştırabilir, eksi olan büyüteci seçerek çalışmamızı uzaklaştırabiliriz (Şekil 2.46 47). Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 27
Şekil 2.46. Yakınlaştırma Aracının Sahne Üzerindeki Etkisi Dış çizgi rengi ayarlama(stroke Color): Çizdiğiniz şeklin çizgi rengini bu bölümden değiştirebilirsiniz. Dolgu rengi ayarlama (Fill Color): Fırça aracı ile çizilen çizgilerin rengini gösterir. Bu araç sayesinde şekillerin dolgu rengini değiştirebilirsiniz. yapar. Siyah Beyaz (Black end White): Bu da şekillerimizin rengini siyah & beyaz Renk değiştir aracı (Swap Colors): Seçtiğimiz şeklin iç dolgu ve dış çerçeve renklerinin yerini değiştirir. Yani dış çerçeve rengi iç dolgu rengi olur, iç dolgu rengi de dış çerçeve rengi olur. Şekil 2.47. Yakınlaştırma Aracının Sahne Üzerindeki Etkisi Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 28
Özet Adobe Flash çalışma ortamı, kullanıcının hassas ve ölçekli çizimler gerçekleştirmesi için gerekli özellikleri sunar. Izgaralı çalışma alanı sayesinde sayfa içindeki nesnelerin yerleşimi ve konumları daha kolay belirlenir. Yatay ve düşey cetveller ile ölçekli nesneler çizebilirsiniz. Kılavuz çizgileri yardımıyla da çalışma ortamı içine yerleştirdiğiniz nesnelere referans noktaları atayabilirsiniz. Seçim aracı,çalışma alanındaki nesneler bu araç yardımıyla seçilerek, şekilleri düzenlenebilir ya da yeri değiştirilebilir.alt Seçim aracıyla, seçilen bir çerçevenin içinde kalan alan da seçilir. Serbest dönüştürme aracı, nesneleri, metinleri, grup altına alınmış ögeleri ve Flashın örnek ögelerini istenildiği gibi döndürmek ve boyutlandırmak amacıyla kullanılır. 3B Döndürme aracı, nesneleri, kendi etrafında 3 boyutlu olarak döndürmek ve taşımak amacıyla kullanılır.kement aracı, serbest seçim yapmak için kullanılır. Kalem aracı: Bu araç serbest çizim sağlar. Nokta nokta tıklayıp eğip bükmek suretiyle çizimler yapabilirsiniz. Metin aracı, resimler ne kadar bilgilendirici olursa olsun, yine de düğmeler için etiketler, reklam başlıkları için metin oluşturmak gerekmektedir. Çalışma dosyasına metin aracı kullanarak metin eklenebilir. Simge seçildiğinde özellikler penceresinde tüm metin biçimlendirme denetimleri görüntülenir. Metni yazmadan önce veya çalışma alanına yerleştirdikten sonra biçimlendirme değişiklikleri yapılabilir. Çizgi aracı, Vektör araçlarından biri olan çizgi aracı çalışma alanı içerisine çizgi eklemek için kullanılır. Dikdörtgen aracı, Vektör araçlarından biri olan dikdörtgen aracı araç kutusunda dikdörtgen çizmek için kullanılır. Kurşun kalem aracı, Bu araç kalem aracı ve çizgi aracı gibi çizgi çizmeyi sağlar. Bu aracın çizgi çizmesi için farenin sol tuşuna basılı tutulması gereklidir. Çizilen çizgi sadece dış çizgi rengindedir. Fırça aracı, bu araç aynı kurşun kalem aracı gibi çizgi çizmeyi sağlar. Bu aracın çizdiği çizgiler dolgu rengine sahiptir ve kurşun kalemden kalındır. Çizginin kalınlığı, çizgi ve kurşun kalemin ayar seçenekleriyle ayarlanabilir. Kova boyası aracı:grafik ögelerinin çerçeve renklerini değiştirmek için kullanılır. Çerçevesi olmayan grafik öğelerine de çerçeve ekler. Damlalık aracı ile bir bölgeye tıklandığında o bölgeyi kendi rengine dönüştürür. Bu seçim ile renk kopyalama yapabilirsiniz. Silgi aracı: Çizilen grafik ögelerini farklı biçimlerde silmek için kullanılır. El aracı:yapılan çalışmada bazen çalışma alanı gereğinden çok fazla büyütülür. Çok büyütülmüş alanlarda nesnelerin yerini bulmak ve çalışmak oldukça zorlaşır. El aracı kaydırma çubuğunda yatay ve dikey ayarları tek başına yaparak bu işlemleri kolaylaştırır. Bir ögeyi yakınlaştırmak için Yakınlaştırma aracı kullanılır. Yakınlaştırma aracında yakınlaştırma ve uzaklaştırma arasında geçiş yapmak için Büyüt ve Küçült değiştiricilerini kullanın veya Alt tuşuna basıp tıklatın. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 29
DEĞERLENDİRME SORULARI Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. 1. Fare imleci yandaki şekli ( ) ne zaman alır? a) Fare imleci bir grafik ögesinin keskin köşeli kısmına yaklaştırıldığı zaman b) Fare imleci bir grafik ögesinin yumuşak eğimli bir köşesine yaklaştırıldığı zaman c) Fare imleci grup altına alınmış bir nesnenin köşesine yaklaştırıldığında d) Seçili bir grafik ögesi taşınacağı zaman e) Seçili bir grafik ögesi döndürüldüğü zaman 2. Fare imleci yandaki şekli ( ) ne zaman alır? a) Fare imleci bir grafik ögesinin keskin köşeli kısmına yaklaştırıldığı zaman b) Fare imleci bir grafik ögesinin yumuşak eğimli bir köşesine yaklaştırıldığı zaman c) Fare imleci grup altına alınmış bir nesnenin köşesine yaklaştırıldığında d) Seçili bir grafik ögesi taşınacağı zaman e) Seçili bir grafik ögesi döndürüldüğü zaman 3. Serbest dönüştürme ( ) aracının işlevi nedir? a) Seçili grafik ögesini yalnızca döndürmek için kullanılır b) Seçili grafik ögesinin boyutlarını ölçekli olarak değiştirmek için kullanılır c) Üzerine tıklanan grafik ögesini seçer ve boyutlandırma ve döndürme işlemleri yapabilir d) Grafik ögesinin şeklini değiştirmek için tutamaçlar oluşturur. Tutamaçlardan şeklin biçimi değiştirilir. e) Grafik üzerinde renk düzenlemesi yapabilir Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 30
4. Yandaki resimde gösterilen düğme ne işe yaramaktadır? a) Üzerine tıklandığı grafik ögesinin dolgu rengini değiştirir. b) Metin rengini değiştirmek için kullanılır. c) Zemin rengini değiştirmek için kullanılır. d) Üzerine tıklandığı grafik ögesinin çerçeve niteliklerine ayarlı değerleri atar. e) Üzerine tıklandığı grafik ögesinin dolgu niteliklerine ayarlı değerleri atar. 5. İçerisinde ses, resim ve video barındıran görsele ne denir? a) Film b) Slayt c) Animasyon d) Resim e) Kitap 6. Hareketli görselleri oluşturmak için hangi dosya formatı seçilmelidir? a) JPEG b) WAW c) SWF d) PNG e) TIF 7. Yandaki şekilde verilen kenar çizgilerine ne denir? a) Kılavuz b) Seçim c) Kement d) Ölçekleme e) Cetvel Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 31
8. Kalem Aracı Araç çubuğu nesnesi aşağıdakilerden hangisinin görevini yapar? a) Yazı ekler b) Çizgi çizer c) Düz /Kavisli çizgi çizer d) Çizgileri parçalara ayırır e) Kare şekli çizer 9. Yeni bir çalışma sayfası hangi seçenekteki kısayol ile sağlanır? a) Alt + Enter + X b) Ctrl + N c) Ctrl + V d) Ctrl + Shift + X e) Ctrl + Shift + C 10. Yandaki şekilde verilen kesikli çizgiler hangi işlem sonucu oluşur? a) Seçim b) Alt Seçim c) Sihirli değnek d) Serbest dönüştürme e) 3B Döndürme Cevap Anahtarı 1.B, 2.A, 3.C, 4.E, 5.C, 6.C, 7.E, 8.C, 9.B, 10.C Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 32
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Adobe Flash Pro CC, Yardımcı el kitabı. http://helpx.adobe.com/tr/support [Erişim tarihi: 30 Ekim 2013]. SCHULZE Pati.(2004) Macromedia Fireworks 8 Kaynağından Eğitim, Medyasoft Yayınları. AKBUĞA, M. (2011). Grafik Animasyon II Erzurum: Atatürk üniversitesi. ATAUZEM. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi 33