GAYRİMENKUL PAZARI Bir Cushman & Wakefield Araştırma Yayını LÜTFEN İLGİLENDİĞİNİZ PAZAR RAPORUNU GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ EKONOMİ OFİS PAZARI PERAKENDE PAZARI SANAYİ VE LOJİSTİK PAZARI İLETİŞİM Inonu Caddesi No:50 Devres Han 2A Gümüşsuyu, İstanbul, 34437, İstanbul +90 (212) 334 78 00
EKONOMİYE BAKIŞ 2014 1. Çeyrek YAVAŞLAMA DEVAM EDİYOR 2013 yılına hızlı bir girişten sonra olumsuz finansal koşullar nedeniyle ekonomideki yavaşlama devam etmiştir. 3. çeyrekteki %0,7 lik GSYİH büyüme oranını takiben 4. çeyrekte %0,5 büyüme kaydedilmiştir (takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış). Küresel finans piyasalarında risk alma konusundaki isteksizlik sermaye çıkışlarına ve Türk Lirasında değer kaybına neden olmuş, 2014 yılı başında agresif bir parasal sıkılaştırma politikası uygulamaya geçirilmiştir. Bu durum, direnç gösteren tüketim harcamaları üstündeki baskıyı sürdürmüştür. Öte yandan, zayıf Türk Lirasından faydalanan ihracat sektörünün, sanayi üretimini de olumlu etkileyerek, bu yıl büyümenin lokomotifi olması öngörülüyor. İHRACAT TOPARLANIYOR Küresel finans piyasalarında FED in parasal genişleme programındaki yavaşlama ile tetiklenen sermaye çıkışlarının ekonomi için süregelen iki farklı boyutu bulunmaktadır. Bir tarafta zayıflayan Lira ve yabancı ülke mallardaki fiyat artışından dolayı hane halkı satın alma gücü üstündeki baskı artmış, Para Politikası Kurulu nun radikal kemer sıkma politikaları sonucunda kredi koşullarındaki daralma yatırım olanakları sınırlamıştır. Öte yandan ihracatçılar Türk Lirasının değer kaybından fayda sağlamıştır. Yakın dönemde kaydedilen dış ticaret artışıyla Şubat 2014 te dış ticaret açığı 2012 yılının sonlarından bu yana en düşük seviyeyi görmüştür. Faiz oranlarının artışı sonrası keskin düşüşle birlikte son dönemlerde toparlanan Liranın değeri Ocak ayı başındaki seviyelere ulaşmıştır ve sabit kalması öngörülmektedir. TÜKETİCİ SEKTÖRÜNDE YAVAŞLAMA Hareketli geçen 2013 yılından sonra, yüksek enflasyon ve düşük kredi kullanımından dolayı tüketimde azalma öngörülmektedir. Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi %8,4 seviyesindeyken, çekirdek enflasyon son yedi yılın en yüksek seviyesi olan %9,3 e çıkmıştır. Ortalama TÜFE oranının 2014 yılı için %8,4 ve 2015 yılı için %6,9 olması öngörülmekte, buna bağlı olarak hane halklarının harcanabilir gelirinde azalma beklenmektedir. Ekonominin 2014 yılında %2,2 ve 2015 yılında ise artarak %3,8 büyümesi beklenmektedir. Kredi koşullarının sıkılaşmasından sert şekilde etkilenen yatırımlarla birlikte iç talepte düşüş beklenirken, ihracatta öngörülen toparlanma cari açıkta istenilen daralmayı sağlayabilir. Yüksek dış ticaret açığından dolayı dış koşullara bağımlılık büyüme açısından en büyük riski oluşturmaya devam edecektir. Ayrıca, iktidar partisinin yerel seçimlerdeki zaferinin politik istikrarda iyileşme sağlamasına rağmen süregelen bazı riskler bulunmaktadır. Ancak risklerden kaçınıldığı sürece Türkiye nin uzun vadeli görünümü parlaktır. GSYİH: Enflasyon: Faiz Oranı: İstihdam: EKONOMİK ÖZET 2014 yılında daha yavaş, fakat pozitif büyüme bekleniyor. Kısa vadede mevcut yüksek seviyeyi koruması, 2014 yılı sonunda azalması bekleniyor. Sabit kalması bekleniyor. Sabit, ancak düşme riski bulunuyor. EKONOMİK GÖSTERGELER * 2011 2012 2013 2014 T 2015 T GSYİH Artış Oranı 8,8 2,1 4,0 2,2 3,8 Tüketici Harcamaları 7,7-0,5 4,6 1,0 3,0 Endüstriyel Üretim 10,1 2,5 3,0 3,3 4,7 Yatırım 18,0-2,7 4,3 0,6 3,2 İşsizlik Oranı (%) 9,8 9,2 9,8 9,9 9,1 Enflasyon 6,5 8,9 7,5 8,1 6,8 TL/ (ortalama) 2,32 2,30 2,53 2,90 2,78 TL/US$ (ortalama) 1,67 1,79 1,90 2,17 2,17 Kısa Vadeli Faiz Oranları (%) 8,6 8,7 6,8 11,7 10,8 5 Yıllık Faiz Oranları (%) 9,3 8,5 7,8 11,7 10,1 NOT: *Aksi belirtilmedikçe * yıllık % büyüme oranı. T tahmin Kaynak: Oxford Ekonomiks Ltd., Consensus Ekonomiks Inc EKONOMİK VE SİYASİ VERİLER Nüfus 75,0 milyon (2013) GSYİH 820,7 milyar $ (2013) Kamu sektörü dengesi/gsyih -1,2% (2013) Kamu sektörü borcu/gsyih 40,6% (2013) Cari işlemler dengesi/gsyih -7,9% (2013) Hükümet Cumhurbaşkanı Başbakan Gelecek Seçim Dönemleri EKONOMİK FAALİYETLER 10.0 5.0 0.0-5.0-10.0 Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Hükümeti Abdullah Gül Recep Tayyip Erdoğan Ağustos 2014 (Cumhurbaşkanlığı) Haziran 2015 (Genel Seçimler) 2003 2005 2007 2009 2011 2013 E 2015 F GDP GSYİH GROWTH ARTIŞI (yıllık(annual %) - sol %) - left 15.0 10.0 5.0 0.0-5.0-10.0-15.0 INFLATION ENFLASYON (annual (yıllık %) %) - sağ - right İnönü Caddesi Devres Han No:50 Kat 2A Gümüşsuyu, İstanbul, 34437, Türkiye Bu rapor, Cushman & Wakefield LLP tarafından hazırlanmıştır ve sadece ticari gayrimenkul ile ilgilenen kimseler tarafından bilgi amaçlı olarak kullanılabilecektir. Söz konusu bu yayın piyasalar ya da kaynak gösterilen piyasalardaki gelişmeler hakkında kapsamlı bir açıklama yapma amacıyla hazırlanmamıştır. Bu rapor Cushman & Wakefield LLP tarafından güvenilirliğine inanılan kamuya açık kaynaklardan yararlanılmış bilgileri içermekte olup, söz konusu veriler kesin olarak doğrulanmamış olduğundan raporun doğru ve eksiksiz bilgiler içerdiğini garanti edilmemektedir. Bu raporda Consensus Economics Inc.; The Economist; Reuters; Capital Economics; Oxford Economics Ltd; Centre for Business & Economic Research gibi ekonomik kaynakların verilerinden de yararlanılmıştır. İşbu raporda yer alan bilgilerin herhangi birinin doğruluğu veya eksiksizliği konusunda açık veya zımni hiçbir garanti veya taahhüt verilmemektedir. Cushman & Wakefield LLP bu bağlamda raporun içeriğini okuyan kimselere veya herhangi bir üçüncü tarafa herhangi bir sorumluluk üstlenmeyecektir. İşbu raporda verilen tüm fikirler değişkenlik gösterebilir. Raporun tamamen veya kısmen çoğaltılabilmesi için Cushman & Wakefield' ın önceden yazılı iznine tabi olacaktır. Cushman & Wakefield LLP ya da ilgili herhangi bir şirketi tarafından daha fazla bilgilendirme mesajları almak istemiyorsanız,kişisel bilgileriniz ile birlikte konu kısmına Unsubscribe yazarak unsubscribe@eur.cushwake.com adresine e posta gönderebilirsiniz. 2013 Cushman & Wakefield LLP. Tüm hakları saklıdır.
OFİS PAZARI GENEL BAKIŞ Türkiye ofis pazarında, özellikle de İstanbul da, yeni alan gereksinimlerinin ortaya çıkmasıyla talep seviyesi artmaya devam etmektedir. Yabancı yatırımcının ilgisi artış gösterse de yatırım yapılabilir arz eksikliği ve alıcı ve satıcıların fiyat beklentisi farklılığı nedeniyle sınırlı kalmaktadır. Öte yandan, inşa halindeki projeler yatırım alternatifleri sunmakta, ayrıca yeni arzın hızlı tüketilmesine olanak sağlayan büyük ön-kiralama işlemleriyle de pazar desteklenmektedir. KULLANICI ODAĞI İnşa halindeki çok sayıda proje ve sermaye açısından güçlü geliştiricilerin proje planlarını harekete geçirmesiyle, A Sınıfı ofis arzı özellikle MİA bölgesinde artarak 1. çeyrekte 3,5 milyon m 2 ye ulaşmıştır. Yeni arz ile birlikte boşluk oranları İstanbul genelinde artış kaydetmiştir. Ancak özellikle gelişmekte olan bazı alt pazarlarda büyük oranda yeni arz piyasaya sunulsa da bu alanlar hızlı şekilde emilmektedir. 1. çeyrekte, özellikle ön-kiralamaların yoğunlukta olduğu 108.600 m 2 kiralama işlemi gerçekleşmiş olup bir önceki çeyrek ile kıyaslandığında %7 artış kaydetmiştir. 2013 yılından devrolan bazı işlemlere ek olarak eski binalardan yeni binalara geçen kullanıcılar da talebi güçlendirmektedir. Bankacılık ve sigortacılık sektörlerinin yanı sıra profesyonel hizmet ve ilaç firmaları kiralama işlemlerinin lokomotif sektörleri olmuştur. YATIRIM ODAĞI 2014 yılının başında özellikle yerli yatırımcıların iştahında dikkate değer bir artış görülse de, yabancı şirketlerin de pazarı yakından izledikleri gözlemlenmektedir. Ofis sektörünün ve inşaat faaliyetlerinin giderek artan olumlu performansının zaman içinde yatırım aktivitelerini de hareketlendireceği öngörülmektedir. Ayrıca, kredi kullanmayan ya da çok az kredi kullanan, sermaye açısından güçlü mal sahipleri fiyatlarda artış beklentisiyle varlıklarını ellerinde tutmakta ve bu durum alıcılar ile satıcılar arasındaki fiyat beklentisindeki farkını arttırmaktadır. Yerli ve yabancı, hem kullanıcı hem de yatırımcı açısından İstanbul un hâkimiyetinin devam etmesi öngörülmektedir. Mevcut kiracıların yeni binalara geçmesinin yanı sıra pazara yeni girişlerden dolayı kiralama işlemlerindeki artışın devam etmesi beklenmektedir, ancak kiralanabilir alan azlığı nedeniyle sınırlı kalabilir. Planlı altyapı projeleri ve kentsel dönüşüm planları İstanbul piyasasını yönlendiren ve güçlendiren ana unsurlar olacaktır. Birincil Kiralar: Birincil Getiriler: Arz: Talep: Olumlu talebe rağmen yeni arz girişi kiraların sabit kalmasına neden olabilir. Birincil getiriler sabit kalsa da, alıcı ve satıcıların fiyat beklentisi farklılığı devam ediyor. Tamamlanan projelerin hızlı tüketilmesi nedeniyle arz sabittir. Yeni alan gereksinimleri ve genişleme odaklı yeni kiralamalar kullanıcı aktivitelerini destekliyor. BİRİNCİL OFİS KİRALARI MART 2014 PAZAR (ALT PAZAR) ABD$ ABD$ BÜYÜME % M²/AY M²/YIL FT²/YIL 1 YIL 5 YIL YBBO İstanbul (Levent) 45,0 392 50,2 2,3 6,4 İstanbul (Esentepe- Gayrettepe) 34,0 296 37,9 0,0 3,2 İstanbul (Maslak) 30,0 261 33,4 0,0 6,4 İstanbul (Ümraniye) 23,0 200 25,6 0,0 3,4 İzmir 17,0 148 19,0 0,0-1,1 Ankara 23,0 200 25,6 0,0 0,9 BİRİNCİL OFİS GETİRİ ORANLARI MART 2014 PAZAR (ALT PAZAR) (RAKAMLAR BRÜTTÜR, %) 2014 1. 2013 4. 2013 1. 10 YIL ÇEYREK ÇEYREK ÇEYREK YÜKSEK DÜŞÜK İstanbul (Levent) 7,00 7,00 7,25 16,30 7,00 İstanbul (Esentepe- Gayrettepe) 7,25 7,25 7,50 16,30 7,25 İstanbul (Maslak) 7,50 7,50 8,00 16,30 7,50 İstanbul (Ümraniye)* 8,00 8,00 8,25 9,50 8,00 İzmir 9,50 9,50 9,65 17,00 9,00 Ankara 9,25 9,25 9,50 17,00 9,00 NOTLAR: * 5 yıllık verilere göre Sunulan getiri verileri bakımından, Avrupa nın birçok bölgesindeki mevcut karşılaştırılabilir piyasa kanıtlarının eksikliğine ve piyasanın değişen yapısına ve finansman gibi her türlü işlemdeki örtülü maliyetlere bağlı olarak, bu rakamlar yalnızca yaklaşık eğilimi ve başlıca kazanç seviyelerinin yönünü belirtmeye yönelik kılavuz niteliğinde olup özelliklerine bakılmaksızın herhangi belirli bir mal veya işlem için karşılaştırma amaçlı kullanılmamalıdır. MEVCUT PERFORMANS 12.0% 8.0% 6.0% 4.0% Mar-09 Mar-10 Mar-11 Mar-12 Mar-13 Mar-14 ORTALAMA AVERAGE BİRİNCİL PRIME YIELDS GETİRİLER (left) (sol) 5.0% 0.0% -5.0% - RENTAL KİRA ARTIŞ GROWTH ORANLARI (right) (sağ) İnönü Caddesi Devres Han No:50 Kat 2A Gümüşsuyu, İstanbul, 34437, Türkiye Bu rapor, Cushman & Wakefield LLP tarafından hazırlanmıştır ve sadece ticari gayrimenkul ile ilgilenen kimseler tarafından bilgi amaçlı olarak kullanılabilecektir. Söz konusu bu yayın piyasalar ya da kaynak gösterilen piyasalardaki gelişmeler hakkında kapsamlı bir açıklama yapma amacıyla hazırlanmamıştır. Bu rapor Cushman & Wakefield LLP tarafından güvenilirliğine inanılan kamuya açık kaynaklardan yararlanılmış bilgileri içermekte olup, söz konusu veriler kesin olarak doğrulanmamış olduğundan raporun doğru ve eksiksiz bilgiler içerdiğini garanti edilmemektedir. İşbu raporda yer alan bilgilerin herhangi birinin doğruluğu veya eksiksizliği konusunda açık veya zımni hiçbir garanti veya taahhüt verilmemektedir. Cushman & Wakefield LLP bu bağlamda raporun içeriğini okuyan kimselere veya herhangi bir üçüncü tarafa herhangi bir sorumluluk üstlenmeyecektir. İşbu raporda verilen tüm fikirler değişkenlik gösterebilir. Raporun tamamen veya kısmen çoğaltılabilmesi için Cushman & Wakefield' ın önceden yazılı iznine tabi olacaktır. Cushman & Wakefield LLP ya da ilgili herhangi bir şirketi tarafından daha fazla bilgilendirme mesajları almak istemiyorsanız,kişisel bilgileriniz ile birlikte konu kısmına Unsubscribe yazarak unsubscribe@eur.cushwake.com adresine e posta gönderebilirsiniz. 2013 Cushman & Wakefield LLP. Tüm hakları saklıdır
PERAKENDE PAZARI GENEL BAKIŞ Tüketici harcamaları 2013 yılının 4. çeyreğinde canlılığını korumuş ve yılın ilk çeyreğinde perakende satışları yıllık bazda %7 büyüme kaydetmiştir. Ancak, Türkiye Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği nin (AYD) verilerine göre, perakende satışları genel olarak artmış ancak kredi kartı taksitli ödemeleri konusundaki yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle Şubat ayında elektronik sektöründe perakende satış hacmi %14 azalmıştır. Bankalararası Kart Merkezi nin (BKM) raporuna göre ise aynı dönemde kredi kartı ile yapılan taksitli ödemelerde %18 azalma görülmüştür. KULLANICI ODAĞI 2014 yılı 1. çeyreğinde kullanıcı aktiviteleri hem perakende caddelerinde, hem de alışveriş merkezlerinde yeni girişler ile canlılığını devam ettirmiştir. Yeni açılan alışveriş merkezleri Türk pazarına ilk giriş yapan markalar için fırsatlar sunmuştur. Bu çeyrekte Brook Brothers ve Apple Türkiye deki ilk mağazalarını Zorlu Center da açtı. Forum Marmara ve Forum İstanbul da mağaza açarak Türkiye pazarına giriş yapan Danimarkalı ayakkabı markası Ecco ise Mall of Istanbul ve Özdilek Park İstanbul açılışları ile gelecek dönemlerde büyümeyi planlıyor. Uluslararası perakendecilerin ilgisi sadece alışveriş merkezleri ile sınırlı kalmayıp perakende caddelerine olan ilgi de devam etti. Hard Rock Café ilk mağazasını İstiklal Caddesinde açarken Stefano Ricci ve Bobbi Brown Nişantaşı bölgesindeki yeni markalar olmuştur. İlk çeyrekte üç yeni alışveriş merkezi ve bir genişletme projesi pazara sunulmuştur. İstwest Meydan (16.000 m 2 ), Canpark Ümraniye (40.000 m 2 ) ve Ankara ACity Outlet genişletme projesi (14.000 m 2 ) dahil yaklaşık 155.000 m 2 yeni arz pazara eklenmiştir. İstanbul da Akasya Acıbadem (84.300 m 2 ) ise Kidzania, Hamleys, Hackett, Victoria Secret ve Crate & Barrel gibi yeni markaların Türkiye ye giriş yapması ile ilgi odağı olmuştur. YATIRIM ODAĞI Yılın ilk çeyreğinde bir yatırım işlemi gerçekleşmemiş olsa da yeni projelerin, fırsat bekleyen yatırımcılara gerçek alternatifler sunacağı öngörülmektedir. Birincil getiriler, bir önceki çeyrek göz önüne alındığında 5 ile 20 baz puan artan İstanbul perakende caddeleri dışında sabit kalmıştır. Türk Lirasında önemli oranda değer kaybına neden olan son siyasal gerilimler ve dış gelişmeler geçtiğimiz yılın başından bu yana iç pazarı etkilemeye başlamıştır. Kredi kartlarıyla ilgili kısıtlayıcı uygulamalar ile elektronik sektörü satışlarında yaşanan yavaşlamanın 2014 yılının ilk yarısında da devam etmesi öngörülmektedir. Birincil Kiralar: Birincil Getiriler: Arz: Talep: Birincil kiralarda artış bekleniyor. Birincil getirilerin kısa vadede değişmeyeceği öngörülüyor. Türkiye, inşası devam eden alışveriş merkezleri açısından Avrupa da 2. büyük pazardır. Pazara yeni giren çok sayıda markanın yanı sıra mevcut perakendecilerin genişleme stratejileri de talep yaratıyor. BİRİNCİL PERAKENDE K İRALARI MART 2014 CADDE MAĞAZALARI ABD$ ABD$ BÜYÜME % M²/AY M²/YIL FT²/YIL 1 YIL 5 YIL YBBO İstanbul 255 2.220 284 13,3 8,4 İzmir 155 1.349 173 6,9 16,6 Ankara 175 1.524 195 6,1 18,5 Not: Yukarıda belirtilen kiralar tipik olarak 120-140 m2 birimler içindir. BİRİNCİL PERAKENDE GETİRİ ORANLARI MART 2014 CADDE MAĞAZALARI (RAKAMLAR BRÜTTÜR, %) 2014 1. 2013 4. 2013 1. 10 YIL ÇEYREK ÇEYREK ÇEYREK YÜKSEK DÜŞÜK İstanbul 5,90 6,00 6,50 11,50 5,90 İzmir 7,50 7,50 8,00 14,50 7,50 Ankara 7,00 7,00 7,50 15,50 7,00 ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ (RAKAMLAR BRÜTTÜR, %) 2014 1. 2013 4. 2013 1. 10 YIL ÇEYREK ÇEYREK ÇEYREK YÜKSEK DÜŞÜK İstanbul 7,00 7,00 7,00 14,50 7,00 Sunulan getiri verileri bakımından, Avrupa nın birçok bölgesindeki mevcut karşılaştırılabilir piyasa kanıtlarının eksikliğine ve piyasanın değişen yapısına ve finansman gibi her türlü işlemdeki örtülü maliyetlere bağlı olarak, bu rakamlar yalnızca yaklaşık eğilimi ve başlıca kazanç seviyelerinin yönünü belirtmeye yönelik kılavuz niteliğinde olup özelliklerine bakılmaksızın herhangi belirli bir mal veya işlem için karşılaştırma amaçlı kullanılmamalıdır. MEVCUT PERFORMANS 12.0% 8.0% 6.0% 4.0% 15.0% 5.0% 0.0% -5.0% - -15.0% Mar-09 Mar-10 Mar-11 Mar-12 Mar-13 Mar-14 AVERAGE PRIME YIELDS (left) RENTAL GROWTH (right) ORTALAMA BİRİNCİL GETİRİLER (sol) KİRA ARTIŞ ORANLARI (sağ) İnönü Caddesi Devres Han No:50 Kat 2A Gümüşsuyu, İstanbul, 34437, Türkiye Bu rapor, Cushman & Wakefield LLP tarafından hazırlanmıştır ve sadece ticari gayrimenkul ile ilgilenen kimseler tarafından bilgi amaçlı olarak kullanılabilecektir. Söz konusu bu yayın piyasalar ya da kaynak gösterilen piyasalardaki gelişmeler hakkında kapsamlı bir açıklama yapma amacıyla hazırlanmamıştır. Bu rapor Cushman & Wakefield LLP tarafından güvenilirliğine inanılan kamuya açık kaynaklardan yararlanılmış bilgileri içermekte olup, söz konusu veriler kesin olarak doğrulanmamış olduğundan raporun doğru ve eksiksiz bilgiler içerdiğini garanti edilmemektedir. İşbu raporda yer alan bilgilerin herhangi birinin doğruluğu veya eksiksizliği konusunda açık veya zımni hiçbir garanti veya taahhüt verilmemektedir. Cushman & Wakefield LLP bu bağlamda raporun içeriğini okuyan kimselere veya herhangi bir üçüncü tarafa herhangi bir sorumluluk üstlenmeyecektir. İşbu raporda verilen tüm fikirler değişkenlik gösterebilir. Raporun tamamen veya kısmen çoğaltılabilmesi için Cushman & Wakefield' ın önceden yazılı iznine tabi olacaktır. Cushman & Wakefield LLP ya da ilgili herhangi bir şirketi tarafından daha fazla bilgilendirme mesajları almak istemiyorsanız,kişisel bilgileriniz ile birlikte konu kısmına Unsubscribe yazarak unsubscribe@eur.cushwake.com adresine e posta gönderebilirsiniz. 2013 Cushman & Wakefield LLP. Tüm hakları saklıdır.
SANAYİ PAZARI GENEL BAKIŞ Faiz oranı artışı ve döviz kurlarının pazara etkisi, maliyet artışı ve iç talebin küçülmesi şeklinde devam etmektedir. Öte yandan zayıf Türk Lirası nedeniyle artan dış talebin önümüzdeki 12-18 ay için büyümenin lokomotifi olması beklenmektedir. Sanayi pazarı 1. çeyrekte iyi performans gösterse de hem kullanıcılar hem de yatırımcılar için uygun kaliteli arz eksikliği sektörü yavaşlatmaktadır. KULLANICI ODAĞI 1. çeyrekte İstanbul da yaklaşık 40.000 m 2 yeni kiralama işlemi gerçekleşmiştir. Teklos Teknoloji & Lojistik in 30.000 m 2 ve GEFCO nun Kocaeli-Gebze bölgesinde 10.000 m 2 alan kiralaması gibi büyük işlemler ile lojistik şirketleri en aktif kullanıcılar olmaya devam etmiştir. Özellikle imalat, kimya ve ilaç şirketlerinden yeni alan gereksinimleri için talepler gelmekte, fakat pazarda uygun kaliteli arz eksikliğinden dolayı işlemler yavaş ilerlemektedir. Pazar faaliyetlerini etkileyen en önemli eğilim perakendecilerin kendi tedarik zincirlerinin etkinliğini yeniden gözden geçirmelerine neden olan e-ticarette ki büyümedir. Kullanılabilir kaliteli arz eksikliği devam etmekte ve en büyük pay hala mal sahibi kullanıcılar tarafından tutulmaktadır. Buna rağmen spekülatif hareketlerde hızlanma görülmektedir. Özellikle İstanbul da 3. Boğaz Köprüsü, İstanbul-İzmir Otoyolu ve İzmit Körfez Köprüsü projeleri ile yeni alanların gelişime açılması beklenmektedir. YATIRIM ODAĞI Mevcut yatırım faaliyetleri, kaliteli arz eksikliği ve sektörün henüz olgunluğa erişmemiş olması nedeniyle sınırlıdır. Buna ek olarak, yatırımcıların, özellikle de yabancı yatırımcıların şu an ofis ve perakende varlıklarına yatırım yapma konusunda daha rahat oldukları görülmektedir. Bazı yatırımcıların altyapı projeleri tamamlanıp sektörde yeni olanaklar sağlamasından sonra gerçekleştirilecek projeler için uygun alanlar bakmasından dolayı arazilerin ilgi odağı olduğu söylenebilir. Sanayi pazarının gelişim hızı, arsa fiyatlarının yanı sıra altyapı projelerinin gelişimine doğrudan bağlıdır. Kısa vadede ise kullanılabilir kaliteli arz eksikliği hem kiralama hem de yatırım pazarının önündeki en büyük engel olmaya devam etmektedir. İhracatın ve zayıf Türk Lirasının endüstriyel büyümeye olumlu katkı sağlaması beklenmektedir. Bölgedeki jeopolitik gerilimler ve siyasal sorunlar uluslararası şirketlerin kısa ve orta vade politikalarını kısıtlasa da, bazı şirketlerin daha uzun vadeli stratejiler izlemelerine neden olmaktadır. Birincil Kiralar: Birincil Getiriler: Arz: Talep: Kısıtlı talep nedeniyle kiralar sabit seyretse de yeni arz sunulmazsa artış öngörülüyor. Sürdürülür yatırım talebinin eksikliği birincil getirilerin sabit kalmasına neden oluyor. Yavaş iyileşme gözlemlense de, kaliteli alan eksikliği önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Belirli sektörlerin yeni alan gereksinimleri olsa da hayata geçirilme hızı yavaştır. 1. SINIF SANAYİ ALANLARI KİRALARI MART 2014 LOJİSTİK LOKASYONLARI ABD$ ABD$ BÜYÜME % M²/AY M²/YIL FT²/YIL 1 YIL 5 YIL YBBO İstanbul 7,70 67,0 8,58 0,0-0,1 Ankara 4,50 39,2 5,02 0,0-4,8 1.SINIF SANAYİ ALANLARI GETİRİ ORANLARI MART 2014 LOJİSTİK LOKASYONLARI (DEĞERLER BRÜT TÜRÜNDE %) 2014 1. ÇEYREK 2013 4. ÇEYREK 2013 1. ÇEYREK YÜKSEK 10 YIL DÜŞÜK İstanbul 9,00 9,00 9,00 22,50 9,00 Ankara 10,25 10,25 10,25 22,00 9,50 Avrupa'nın birçok bölgesinden sağlanan getiri verilerinin azlığı ve ilgili pazarlara ilişkin karşılaştırılabilir bulguların olmaması ve pazarın değişen doğası, ayrıca finansman türünden ticari işlemlerde ortaya çıkan örtülü maliyetler nedeniyle bu veriler yalnızca yaklaşık eğilimleri ve temel getiri düzeylerini ortaya koymak üzere hazırlanmış olup, herhangi bir mal veya işlem için mülkiyet özelliklerine bakılmaksızın bir karşılaştırma unsuru olarak kullanılmamalıdır. MEVCUT PERFORMANS 8.5% 7.0% 5.5% 4.0% Mar-09 Mar-10 Mar-11 Mar-12 Mar-13 Mar-14 AVERAGE ORTALAMA BİRİNCİL PRIME YIELDS GETİRİLER (left) (sol) 5.0% 0.0% -5.0% - RENTAL KİRA ARTIŞ GROWTH ORANLARI (right) (sağ) İnönü Caddesi Devres Han No:50 Kat 2A Gümüşsuyu, İstanbul, 34437, Türkiye Bu rapor, Cushman & Wakefield LLP tarafından hazırlanmıştır ve sadece ticari gayrimenkul ile ilgilenen kimseler tarafından bilgi amaçlı olarak kullanılabilecektir. Söz konusu bu yayın piyasalar ya da kaynak gösterilen piyasalardaki gelişmeler hakkında kapsamlı bir açıklama yapma amacıyla hazırlanmamıştır. Bu rapor Cushman & Wakefield LLP tarafından güvenilirliğine inanılan kamuya açık kaynaklardan yararlanılmış bilgileri içermekte olup, söz konusu veriler kesin olarak doğrulanmamış olduğundan raporun doğru ve eksiksiz bilgiler içerdiğini garanti edilmemektedir. İşbu raporda yer alan bilgilerin herhangi birinin doğruluğu veya eksiksizliği konusunda açık veya zımni hiçbir garanti veya taahhüt verilmemektedir. Cushman & Wakefield LLP bu bağlamda raporun içeriğini okuyan kimselere veya herhangi bir üçüncü tarafa herhangi bir sorumluluk üstlenmeyecektir. İşbu raporda verilen tüm fikirler değişkenlik gösterebilir. Raporun tamamen veya kısmen çoğaltılabilmesi için Cushman & Wakefield' ın önceden yazılı iznine tabi olacaktır. Cushman & Wakefield LLP ya da ilgili herhangi bir şirketi tarafından daha fazla bilgilendirme mesajları almak istemiyorsanız,kişisel bilgileriniz ile birlikte konu kısmına Unsubscribe yazarak unsubscribe@eur.cushwake.com adresine e posta gönderebilirsiniz. 2013 Cushman & Wakefield LLP. Tüm hakları saklıdır.
2014 1.Ç GAYRİMENKUL PAZARI Bir Cushman & Wakefield Araştırma Yayını ARAŞTIRMA HİZMETLERİMİZ Araştırma grubu, müşterilerimizin karar verme ve proje uygulamalarını desteklemek amacıyla stratejik pazar analizleri sağlamaktadır. Küresel ve yerel uzmanlarımızın görüşlerini harmanlayarak detaylı analiz ve değerlendirmeler sağlamaktadır: Güvenilir ve karşılaştırılabilir pazar bilgisi Kullanıcı ve yatırımları hedefleyen lokasyon analizleri Mevcut arz/rekabet ve gelecek geliştirme projelerinin analizi Ofis/Perakende/Sanayi sektörleri için pazar araştırması ve talep analizi Kira analizi, tahmin&yatırım ve portföy stratejileri ARAŞTIRMA RAPORLARIMIZ İÇİN WEBSİTEMİZİ ZİYARET EDİN......Uluslararası Araştırma Raporları Ekonomik gelişmeler ve gayrimenkul stratejilerini yönlendiren sanayi, ofis ve perakende sektörlerindeki küresel eğilimler hakkında bilgiler...ulusal Pazar Raporları Tüm dünyadaki pazarları kapsayan ofis, sanayi ve perakende sektörlerindeki yerel gayrimenkul eğilimler hakkında bilgiler...özel Konulu Raporlar Ticari gayrimenkul pazarlarında gerçekleşen faaliyetlere ilişkin yetkin yorumlar ve analizler...ekonomik Raporlar Finans, yatırım, iş ve gayrimenkul pazarlarını etkileyebilecek küresel olaylar ve yeni eğilimlere ilişkin güncel bilgiler... Cushman & Wakefield küresel gayrimenkul blogu Küresel pazar eğilimleri hakkında görüşlerimiz ve gayrimenkul karar verme süreçlerine olası etkileri Tüm küresel Cushman & Wakefield yayınlarına erişmek için websitemizde Araştırma bölümünü ziyaret edebilirsiniz: /research Bizi Twitter dan takip etmek için: @cushwakeinsight Araştırma raporlarımız hakkında daha fazla bilgi için lütfen iletişim kurunuz: Dr. Dilek Pekdemir Direktör, Araştırma Istanbul, TR +90 212 334 7815 dilek.pekdemir@eur.cushwake.com Istvan Toth Araştırma Analisti Avrupa Araştırma Grubu Budapeşte, Macaristan +36 1 484 1302 istvan.toth@eur.cushwake.com Cushman & Wakefield dünyanın en büyük özel sermayeli ticari gayrimenkul hizmetleri firmasıdır. Şirket gayrimenkul kullanımı ve yatırımlarının her alanında müşterilere danışmanlık ve temsil hizmetleri sunmaktadır. Şirket dünyanın en büyük pazarlarında rakipsiz bir konuma sahiptir. Dünyadaki en önemli gayrimenkul kiralama, satış ve devir işlemlerine aracılık etmiş olması bunun bir ispatıdır. 1917 yılında kurulan şirketin 60 ülkede 243 ofisi ve 14,000 den fazla çalışanı bulunmaktadır. Kiralama, satış ve devralma, öz sermaye, borç ve yapılandırılmış finansman, kurumsal finansman ve yatırım bankacılığı, kurumsal hizmetler, gayrimenkul yönetimi, lojistik yönetimi, proje yönetimi, danışmanlık ve değerleme hizmetleri dahil, tüm gayrimenkul türlerine yönelik kapsamlı hizmetler sunmaktadır. Firmanın dünya çapında yönetilen varlıklarının değeri $4 milyarı aşmaktadır. Bu rapor yalnızca bilgi amaçlı hazırlanmıştır. Bu raporda belirtilen bilgiler pazarın veya yatırımların tam anlamıyla tanımlandığı anlamına gelmez. Bu raporun dayandığı bilgiler bizim güvenilir bulduğumuz kaynaklara dayanılarak hazırlanmıştır, ancak bu bilgiler bağımsız olarak bizim tarafımızdan doğrulanmamıştır ve bilgilerin doğruluğu, tamlığı tarafımızca garanti edilmemektedir. 2013 Cushman & Wakefield, Inc. Her hakkı saklıdır. Cushman & Wakefield, LLP 43-45 Portman Square London W1A 3BG www.cushmanwakefield.com