ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΟ: ΣΤ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ½ ώρες ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27 Μαΐου 2010 ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ 5 (ΠΕΝΤΕ) ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ BİRİNCİ BÖLÜM: ΥAZMA 30 PUAN Aşağıdaki konuyla ilgili 200 250 kelimelik bir kompozisyon yazınız. Kıbrıs taki yabancılarla ilişkilerimiz. İKİNCİ BÖLÜM: METİN 30 PUAN Aşağıdaki metni okuyup ona göre alıştırmaları yapınız. BİRİNCİ METİN 20 Puan Alışveriş rehberi Son dönemlerde artan ekonomik krizi kendi bütçenizde daha az hissetmek, alışverişlerinizi daha sağlıklı ve planlı hale getirmek için: Alışveriş yapmadan önce mutlaka ihtiyaç listenizi oluşturun. İhtiyaç listenizdeki besinleri öncelik sırasına göre satın almaya çalışın. Eğer gereksiniminiz olmayan bir besin almanız gerekiyorsa, alacağınız besinin miktarını azaltın veya uygun fiyatlı olanını almayı tercih edin. Mevsiminde olmayan turfanda olan sebze ve meyve çeşitlerini satın almayın. Örnek: Taze fasulye, üzüm, kiraz, karpuz, şeftali gibi. 1
Tüketeceğinizden fazla ekmek almamaya çalışın. Eğer bir gün önceden artan ekmeğiniz varsa küp küp doğrayıp fırında kurutmaya veya daha sonra kullanmak için buzlukta saklamaya çalışın. İhtiyacınız kadar besin satın almaya çalışın. Fazla aldığınız sebze varsa kurutabilir veya buzdolabında dondurabilirsiniz. Meyvelerden komposto, hoşaf veya şeker ilavesiz marmelat yapabilirsiniz. Pirinç yerine fiyat artışı nedeni ile tahıl ürünlerinden bulguru tercih edebilirsiniz. Bulgur posa içeriği, vitamin ve mineral dengesi ile pirinçten daha sağlıklı, ekonomik ve daha doyurucu bir besindir. Haftalık besin satın almaya ve semt pazarlarına mutlaka uğramaya çalışın. Bu pazarlarda hem daha taze hem de daha ucuz ürün bulacaksınız. A. Uygun seçeneği işaretleyiniz. (10 puan) 1. İhtiyaç listesiyle. a. fiyat değişikliklerini gözden geçirebilirsiniz. b. alışverişinizi daha iyi kontrol edebilirsiniz. c. besin ihtiyaçlarınızı daha iyi bilirsiniz. ç. daha sağlıklı besinler tüketebilirsiniz. 2. Ekonomik krizi bütçenizde daha az hissetmek için:. a. aldığınız ürünlerin son kullanma tarihlerine bakmalısınız. b. fazla miktarda yemek yapmamalısınız. c. mevsim meyve ve sebzelerini tercih edebilirsiniz. ç. farklı marketlerdeki fiyatları takip etmelisiniz. 3. Fazla aldığınız besin varsa. a. çöpe atın. b. çöpe atılmamak için çözümler sağlamalısınız. c. komşularınıza verin. ç. çöpe atmaktansa dolapta saklayın. 4. Pirinç yemektense bulgur yiyebilirsiniz çünkü. a. kriz yüzünden markette pirinç yok. b. bulgur vitaminlerden daha çok zengin bir besindir. c. bulgur pirinçten daha sağlıklıdır. ç. bulgur pirinçten daha ucuzdur. 2
5. Halk pazarlarında besin. a. daha pahalıdır. b. taze değil. c. daha ekonomiktir. ç. kontrol altında değil. B. Doğru mu?/yanlış mı? (10 puan) 1. Turfanda meyve ve sebze ekonomik değil. 2. Süpermarkette uygun fiyatlı ürünleri tercih etmelisiniz. 3. Tüketeceğinizden fazla yemek pişirip dondurun. 4. Besinleri önem sırasına göre satın alınız. 5. Pirinç, vitamin ve mineral içeriği ile bağışıklığımızı koruyan bir besin değil. Doğru Yanlış İKİNCİ METİN 10 Puan Aşağıdaki ajandayı okuyup alıştırmayı yapın. Ajanda a. 28 Mayıs Cuma: Gerçek Kelebekli Tablolar Teksin Özgüz, Üç Kırılgan isimli son sergisinde; doğaya, var oluşun insani derinliğine, sanatçı gerçekliğine, kendine özgü tanım ve estetik değerler içinden yaklaşıyor. Tuvalinde yer verdiği doğa ve perspektifle yer alan peyzaj olgusu, camla kaplanmış ve özel bir teknik ifade olan bu anlatımın içine gerçek kelebekler yerleştirilmiş. b. 29 Mayıs Cumartesi: Kuzey in oğlu ndan ziyafet Karadeniz müziğini evrensel müzik formlarıyla kendine has bir şekilde yeniden yorumlayan Volkan Konak tan uzun yıllar unutulmayacak bir konser c. 30 Mayıs Pazar: 45 yıl sonra yine sahnede İlk kez 1964 yılında Dormen Tiyatrosu nda sergilenen ve iki yıl kapalı gişe oynayan Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Bir Şey Oldu isimli oyun, yıllar sonra sahneye geri döndü. Haldun Dormen in yönettiği oyunda; Melike Öcalan, Ayşen Gruda, Nuri Gökaşan, Bilge Zobu ve Engin Yüksel gibi oyuncular oynuyor. 3
ç. Donmuş Irmak, bir annenin dramı Melisa Leo, Misty Upham ve Mark Bone Junior ın oynadığı filmde; Kanada- Amerikan sınırında yaşanan insanlık dramı anlatılıyor. Ray karavanda yaşayan yalnız bir anne, Lila terk edilmiş Mohawk bir kadın ve New York-Kanada sınırını çizen donmuş bir nehir Ray ve Lila, parasızlıktan beraber insan kaçakçılığı yapıyorlar. Kışın donan St. Lawrence Nehri nin buzları üzerinden Pakistanlı ve Çinlileri karşı yakaya geçirirken, hem ırklar arası gerilimi derinden hissediyorlar hem de çocuklarının durumunu. A. Beş kişiye zevklerine göre haftasonlarını nasıl geçirmelerini önerin. (10 puan) 1. Turgut tiyatroya gitmek istiyor. 2. Cahit ressamdır. Başka sanatçıların eserlerini görmekten zevk eder. 3. Tayfun Bey sinemayı çok seviyor. 4. Şafak Hanım Müzik Akademisi nde öğretmendir. 5. Tülay Hanım yeni evi için tablolar arıyor. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: DİL KULLANILIMI 40 PUAN A. Lütfen aşağıdaki deyimleri eşleştiriniz. (5 puan) 1. bozuk a. kafalı 2. geri b. açık kalmak 3. göze c. batmak 4. borca ç. para 5. ağzı d. çarpmak B. Doğru cümle kurmak için kelimeleri sıraya koyunuz. (10 puan) a. üniversitedeyken / bölüm / duyduğuma / sen / birincisiymişsin / göre b. çok / istiyorum / almak / kokuyor / balık / taptaze / balıklar / kötü / ama c. mutlaka / hala / onu / lazım / eğer / araman / düşünüyorsan / onu ç. denedim / beni / Süleyman la / ama / konuşmayı / dinlemedi d. onu / söylemiyor / sana / dinlememen / bence / doğruyu / lazım C. Uygun seçeneği işaretleyiniz. (10 puan) 1. Büyük paraları verip karşılığında aynı kıymette küçük paralar almak. a. para almak b. para yatmak c. para bozdurmak ç. para vermek 2. Mevsimin başında ilk yetişen meyve (meyve, sebze) a. taze b. turfanda c. sera ç. sert 3. Bir şeyin üzerinden kabuk, deri, zar gibi şeyleri çıkarmak. a. temizlemek b. sulamak c. beslemek ç. soymak 4
4. Vücudu hastalıklara karşı korur. a. doktor b. vitamin c. yağ ç. meyve 5. Yedirip, içirmek, karnını doyurmak. a. beslemek b. pişirmek c. sulamak ç. saklamak Ç. Aşağıdaki cümleleri dikkatle okuyunuz. Altı çizili kelimeyle aynı anlama gelecek olan kelimeyi işaretleyiniz. (5 puan) a. Dün gece Charlie Chaplin in bir filmini izledim. (seyrettim / dinledim / gördüm) b. Eskiden duygularımızı saklamayı (engellemeyi / açıklamayı / gizlemeyi) beceremezdik. c. Geçen hafta otobüs durağında ellerinde rengarenk (renksiz / renkli / siyah beyaz) balonlarla bekleyen bir çocuk gördüm. ç. Duygular bizi bazen taraf tutmaya ya da gerçekleri (yasakları / yanlışları / doğruları) söylemeye zorlar. d. Ona çok çalışmasını ve her fırsatta Türkçe konuşmasını tavsiye ederim (ertelerim / öğütlerim / öneririm) D. Aşağıdaki metnin boşluklarını kutudaki kelimeleriyle doldurunuz. (10 puan) Fırsat buldukça gülün Santa Barbara daki Kaliforniya Üniversitesinde 1. eğitimi yöneticisi Sabina White, gülmeyle ilgili ilginç bir sav 2.. sürmektedir. White a göre insan 3.. solunum, kas ve kalp-damar sistemlerini etkilediği 4.. gülme eylemi günümüzün güçlüklerle dolu dünyasında gerginliği 5..bir rol oynamaktadır. White savını 1982 de 6.. bir dizi çalışmadan elde edilen sonuçlara dayandırıyor. White şöyle diyor: Gülüş bedene bir tür antrenman yaptırıyor ve tıpkı egzersiz gibi bedenin bütün 7..etkiliyor. Gülme de, üzüntü ya da öfkeye benzer şekilde bir boşalma yoludur. Bunun için böyle 8.. tam olarak bilmiyoruz, ancak belki beyinde endorfinlerin salınımı ile 9.. olabilir. Yine de hepimiz 10.. sonra kendimizi daha iyi hissediyoruz. başlatılan, güldükten, için, sistemlerini, ilgili, öne, azaltıcı, olduğunu, bedeninde, sağlık Başarılar dilerim! 5