KENTSEL SİT ALANLARINDA KENTSEL DÖNÜŞÜM PROBLEMATİĞİ: ANTALYA KALEİÇİ Ebru KAMACI* ve Hilal Tuğba ÖRMECİOĞLU** *ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara ** ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Ankara ÖZET Kentler işlevsel ve fiziksel açıdan birçok değişim ve dönüşüm geçirmektedirler. Özellikle son otuz yıldır, değişen dünya sisteminin birer parçası olarak kentler, yalnızca bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmenin etkisiyle değil, aynı zamanda küreselleşme olgusunun etkisiyle de kendilerini fiziksel sınırlarının ötesinde tekrar tanımlamak zorundadır. Kentsel dönüşümlerin gerçekleşme süreçleri ve sosyo-mekansal yapı ile olan ilişkileri farklı modellerle karşımıza çıkmaktadır. Yenileme, yeniden canlandırma, soylulaştırma olarak sıralayabileceğimiz kentsel dönüşümler kendilerine çoğunlukla kent merkezlerindeki çöküntü alanlarını seçmişlerdir. Çalışmamız, Kentsel Sitlerde gerçekleştirilen dönüşümler üzerinde duracaktır. Bu amaçla Antalya Kaleiçi örneği üzerinden, görsel verilerin de yardımı ile yaşanan süreç değerlendirilmeye çalışılacaktır. Anahtar kelimeler: Kentsel dönüşüm, Kentsel Sit Alanları, Antalya Kaleiçi THE URBAN TRANSFORMATION PROBLEMATIC IN URBAN CONSERVATION AREAS: THE ANTALYA KALEİÇİ CASE ABSTRACT Cıties have always had physical and functional transformations. Particularly in the last 30 years, cities as a part of globalizing and changing world should redefined themselves beyond
their physical boundaries not only with the influence of increasing technology and information but also with the effect of globalization. It is possible to observe these transformation processes and their interactions within socio-spatial structure have been in different models such as reconstruction, reanimation and renewing that mostly emerge in the bankrupt areas in the center of the cities. Our study will focus on the urban transformation processes in urban conservation areas. For this purpose, Antalya Kaleici Conservation Plan will be reexamined with the contribution of visual data. Keywords: Urban Transformation, Urban Conservation Area, Antakya Kaleiçi 1. GİRİŞ Kentler işlevsel ve fiziksel açıdan birçok değişim ve dönüşüm geçirmektedirler. Özellikle son otuz yıldır, değişen dünya sisteminin birer parçası olarak kentler, yalnızca bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmenin etkisiyle değil, aynı zamanda küreselleşme olgusunun etkisiyle de kendi sınırlarını aşmak zorundadır. Yaşanan bu süreç içerisinde meydana gelen dönüşümlerin gerçekleşme süreçleri ve sosyomekansal yapı ile olan ilişkileri farklı modellerle karşımıza çıkmaktadır. Yenileme, yeniden canlandırma, soylulaştırma olarak sıralayabileceğimiz kentsel dönüşümler kendilerine çoğunlukla kent merkezlerindeki çöküntü alanlarını seçmişlerdir. Kentlerde yaşanan dönüşümler özellikle son yıllarda literatürde önemli bir yer kaplamasına rağmen, ülkemiz için aynı yargıyı paylaşmak mümkün değildir. Çünkü ülkemizde henüz yerleşmiş genel geçer bir dönüşüm tanımı ve dönüşüm türlerinin tanımı/sınıflandırılması gerçekleştirilememiştir. Yukarıda belirlenen problemin giderilmesi noktasında, çalışmamız kentsel sit alanlarında gerçekleştirilen/gerçekleşen dönüşümler üzerinde duracaktır. Bu amaç doğrultusunda, Antalya Kaleiçi örneği üzerinden, görsel verilerin de yardımı ile yaşanan süreç değerlendirilmeye çalışılacaktır. Böylelikle, ülkemizde kentsel dönüşüm ve kentsel dönüşüm modellerine yüklenen anlamın incelenmesi/değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kentsel dönüşüm kavramı üzerinde durulacak ve Türkiye de kentsel dönüşüm kavramının gelişimine değinilecektir. İkinci bölümde ise kentsel sit nedir ve bu alanlardaki dönüşümler için bir araç olarak görülen koruma amaçlı imar planı nedir/ne yapar sorularına yanıt aranmaya çalışılacaktır. Üçüncü bölüm ise Antalya kentine genel bir bakış ve ardından da Kaleiçi alt bölgesinde yapılan değerlendirmeyi içermektedir. Ve son bölüm sonuç ve değerlendirme olarak kurgulanmıştır.
2. KENTSEL DÖNÜŞÜM Kentsel dönüşüm ilk olarak, Avrupa da özellikle 19.yy sonlarında yaşanan hızlı kentsel büyüme sebebi ile ortaya çıkan ve yıkıp yeniden yapma olarak kurgulanan bir süreci tanımlamak için kullanılan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. 19.yy dan günümüze kadar işte bu kavram içinde bulunduğu sosyo-ekonomik ve politik duruma referans vererek çok değişik anlamlar yüklenerek günümüze kadar gelmiştir. Dünya deneyimindeki kentsel dönüşüm kavramı, sistematik temellerine ve tarihi dönemlere göre dört kategoriye ayrılmaktadır. [5] Gelişim-yönelimli bağımsız politika-ekonomisi, modern şehirler planlama amaçlı kentsel yenileme yaklaşımı (1910-1940 Dönemi). Bu bağlamda, çeşitli anlayışlar görülmektedir. Örneğin Güzel-kent ve Bauhaus okulları kentsel dönüşüm kavramını yıkıp yeniden yapmak olarak biçimlendirirken, CIAM işlevsel ayırım ve tarihi korumaya atıfta bulunmaktadır. Endüstri-yönelimli birleşmiş politika-ekonomisi, endüstri şehirleri planlama amaçlı kentsel rehabilitasyon yaklaşımı (1940-1960 Dönemi). UNESCO VE ICOMOS örnek olarak verilebilirler. Yeniden gelişim-yönelimli liberal politika-ekonomisi, endüstri sonrası şehirler planlama amaçlı kentsel yeniden canlandırma yaklaşımı (1960-1980 Dönemi). UNESCO, HABITAT, CORDIS, ICOMOS örnek olarak verilebilir. Sermaye-yönelimli bütünleşmiş politika-ekonomisi, dünya kentleri planlama amaçlı yaklaşım (1980 den günümüze kadar). Bu başlık altında özellikle özel sektör yatırımları ve yeniden yapılanma programlarına atıfta bulunan kentsel yeniden üretim yaklaşımları örnek olarak verilebilir. [5] Yukarıda kısaca değinilen dünyada kentsel dönüşüm kavramının farklı dönemlerde yüklendiği misyonlara ilişkin olarak Türkiye deneyimi ise şöyle gelişmiştir. Cumhuriyetin ilanından itibaren özellikle başkent Ankara da gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmaları dikkat çekici derecededir. Cumhuriyet gençtir, dinamiktir öyleyse başkenti de buna yaraşır şekilde şekillendirmek/dönüştürmek gerekmektedir. Literatüre Jansen planı olarak geçen Herman Jansen in kazandığı bir yarışma açılır. Jansen imar planı gereğince bir yandan Ankara daki mevcut doku yenileme sürecine girerken, bir yandan da yeni yerleşim alanları açılarak yeni bir kent formu yaratılmaktadır. Bu dönemde Ankara nın şu anki kimliğini oluşturan Gar, Ankara Palas, TBMM gibi binaların inşaatı gerçekleştirilmiştir. 1950 li yıllardan itibaren Türkiye kentleri hızlı bir dönüşüm sürecine girmiştir. Çok partili hayata geçiş ve liberal ekonomi politikalarının izlenmeye başlanması ile birlikte kentler yaşanan bu ekonomi-politik dönüşümün kendini gösterdiği mekanlar olarak dönüşüme başlamışlardır. Yaşanan kentsel dönüşüm, büyük imar hareketleri ile gerçekleştirilmesi açısından diğer dönemlerden farklılık göstermektedir. Fakat dünyada aynı döneme bakıldığında bunun çok da şaşırtıcı olmadığını görmekteyiz. Örneğin aynı tarihsel dönemde Yunanistan da albaylar cuntası yönetimdedir ve Atina tam bir şantiye görünümündedir. Türkiye de ise Yunanistan dan farklı olarak büyük kentsel dönüşüm uygulamaları (imar hareketleri) başkent Ankara da değil de piyasanın başkenti İstanbul da gerçekleşmiştir.
Yaşanan süreç kentsel koruma açısından bakıldığında korkunçtur. Hiçbir envanter çalışması yapılmadan binlerce tarihi bina yıkılmış, Şengül ün de ifade ettiği gibi sermayenin kentleşmesi mekana damgasını vurmuştur. Bu tarihten sonra içi tam olarak doldurulamasa ya da yanlış anlamlar yüklense de kentsel dönüşüm/değişim kavramına sıkça atıfta bulunulmaya başlanmıştır. 1970li yıllarda ise özellikle büyük kentlere olan göç devam etmektedir. Kentler ise bu baskıyı kaldırmakta güçlük çekmekte, göçmenler kendi yaşam alanlarını kendileri yaratarak büyük kentte tutunmaya çalışmaktadırlar. Yine bu dönemde, bir önceki dönemde oluşmaya başlamış gecekondu alanlarına yönelik olarak dönüşüm projeleri geliştirilmekte, fakat bir sonraki dönemde uygulama şansı bulmaktadır. 1980 ne gelindiğin de ise yasal düzenlemelerin etkin olduğu bir dönemle karşılaşılmaktadır. 3194 sayılı yasa ile belediyeler planlama yetkileri devralmış ve kaynakları arttırılmıştır. Bunun sonucu olarak özellikle metropol kentlerde büyük kapsamlı kentsel dönüşüm hareketleri başlamıştır. Bu bağlamda, kentsel dönüşüm; gecekondu alanlarının sağlıklaştırılmasından, tarihi kent merkezlerinin yeniden canlandırmasına kadar birçok değişik uygulamaya referans vermektedir. Günümüzde de bu uygulama halen devam etmektedir. Burada önemli bir nokta ise, kentsel dönüşüm projelerinin sadece büyük kent belediyeleri tarafından değil, artık küçük belde belediyeleri tarafından bile uygulanmasıdır. Kentsel dönüşüm artık politik bir misyon da üstlenmiş bir dönem verilen imar aflarının yerini alarak, oy toplama aracı haline gelmiştir. 3. KENTSEL SİT ALANLARINDA KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI UYGULAMALARI Kentsel Sit kavramını na geçmeden önce, kentsel koruma kavramı üzerinde durmakta yarar görmekteyiz. Kentsel koruma Kent Bilim Terimleri sözlüğünde: kentlerin belli kesimlerinde yer alan tarihsel ve mimari değeri yüksek yapıtlarla, anıtların ve doğal güzelliklerin gelecek kuşakların da yararlanması için her türlü yıkıcı, saldırgan ve zararlı eylemler karşısında güvence altına alınması olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda benimsenen bir diğer tanım ise: toplumun geçmişteki sosyal, ekonomik koşullarını ve kültürel değerlerini yansıtan, fiziksel yapısının günümüzün değişen sosyal ve ekonomik koşulları altında yok olmasına engel olmak ve çağdaş toplumla, çağdaş gereksinmelerle bütünleştirerek yaşamasını sağlamak olarak verilmektedir. [4] Kentsel koruma kavramına ilişkin olarak verilen bu iki tanımın yanısıra Türkiye deki kentsel koruma kavramının gelişimine baktığımıza, karşımıza ilk bölümdeki dönemsel sınıflandırma ile uyum gösteren bir tablo çıkmaktadır. Buna göre Türkiye de koruma kavramının gelişimi dört döneme ayrılmaktadır. Bunlar: 1. Dönem: 1850-1930, Tanzimat tan günümüz Türkiye sine miras, 2. Dönem: 1930-1950, Modernizm simgesi Ankara dan yayılan planlama-koruma olgusu,
3. Dönem: 1950-1980, Liberal ekonominin başkenti İstanbul eksenli planlama-koruma olgusu, 4. Dönem: 1980 sonrası, yeniden yapılaşma ve yabancılaşma olgusu, olarak sıralanmaktadır. Sit kavramı ise tanımda geçen korunacak değerler arasında yer almaktadır. Buna göre sit: korunmaya değer bulunan doğal, insan ürünü ya da doğa ve insan ortak ürünü olan taşınmaz kültür varlıklarının yer aldığı alan olarak tanımlanmaktadır. [1] Kentsel Sit ise KTVKK nundaki tanıma göre: kentsel ve yöresel nitelikleri, mimari ve sanat tarihi açısından gösterdikleri fiziksel özellikleri ve bu özellikleri ile oluşan çevrenin, dönemin sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel yapılanmasını, yaşam biçimini yansıtarak bir arada bulunduran ve bu açılardan doku bütünlüğü gösteren alanlar dır. Örneğin: Antalya Kaleiçi Kentsel Sit alanı, Avanos Kentsel Sit alanı gibi. Yukarıda geçen tanımlarda atıfta bulunulan taşınmaz kültür varlıklarını korumaya yönelik olarak kullanılan araçlardan biri de koruma amaçlı imar planlarıdır. Koruma amaçlı imar planları yasal dayanağını 2863 sayılı KTVKK nundan almaktadır. Yürürlükteki yasaya göre, korumanın amacı, korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile ilgili tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda ilke kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmek olarak belirtilmiştir. Bununla beraber koruma amaçlı imar planlarının aslen bir imar planı olduğu da unutulmamalıdır. Koruma amaçlı imar planları bir nevi kentsel sit alanlarının problemlerini çözmeye odaklanmış olarak görülmektedir. Kentsel Sit alanlarında görülen bazı sorunlar ise şöyle sıralanabilir: Tescil problemi Rant, kentleşme baskısı Koruma planlarının uygulanma noktasında yaşanan aksaklıklar Kültür ve Koruma kurullarının yetki ve görevlerindeki belirsizlik, uzman eksikliği Ülkemizde yapılan koruma amaçlı imar planlarına en önemli örneklerden biri 1979 yılında gerçekleştirilen Antalya-Kaleiçi Koruma Amaçlı İmar Planıdır. 4. ANTALYA / ANTALYA-KALEİÇİ KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI Antalya kenti, eski liman çevresinde kurulmuş, İ.Ö. 1. yüzyılda Attelia adını almış ve adı zamanla değişerek Antalya olmuştur. Kentsel yapısının 20. yüzyılın başlarına dek fazla değişmediğini görmekteyiz. Bugün Kaleiçi olarak adlandırılan tarihi bölgede Selçuk ve Osmanlılar dönemine ait anıtsal ve tarihi eserler (Kesik Minare, Hıdırlık Kulesi, Ahi Yusuf Mescidi, Paşa Camisi, Saat Kulesi, Selçuklu Medresesi, Yivli Minare, Alaaddin Cami, Mevlevihane, Hamam, Zincirkıran Türbesi, vb.) yer almaktadır.
Şekil 1: Antalya Kent Merkezi/Kaleiçi kaynak: http://www.tug.tubitak.gov.tr/album/sgs/gallery/antalya/antalya_kaleici.jpg Antalya, ülke genelinde yaşanan 1950 yılındaki büyük göç dalgasından etkilenmiş ve bu zamana kadar, tarımsal bir hinterlanda sahip, ekonomisi ticaret ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşan bir kıyı kenti profili çizmekte iken, 1950 sonrası yaşanan ekonomik yapıdaki gelişmeler ile önemli dönüşüm ve değişimlere uğramıştır. Yaşanan bu süreçle birlikte Antalya genelinde yapılan planlama çalışmaları da artış göstermiştir, planlar kronolojik olarak şöyle sıralanmaktadır: 1977 yılında Antalya İmar Planı, (şehir plancısı Zühtü Can). Antalya Nazım İmar Planı 1980 yılında onanmış ve 1994 yılına kadar yapılan revizyon ve ilavelerle uygulamada kalmıştır. 1981 yılında 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Nazım İmar Planı. Plan 1982 yılında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca onanmıştır. 1985 yılında 1/25.000 ölçekli Antalya Nazım İmar Planı revize edilmiş, 1986 yılında Bakanlıkça onanmıştır. 1993 yılında 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı / Yapısal Plan, (UTTA planlama grubu tarafından hazırlanmıştır) 1995 yılında Antalya Büyükşehir sınırlarını kapsayan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı (UTTA planlama grubu), 1996 da Büyükşehir Belediye Meclis Kararı ile onanmıştır. Yukarıda sıralanan, Antalya ya ilişkin olarak yapılan planlara ek olarak sadece Kaleiçi Kentsel Sit Alanına yönelik olarak 1979 yılında Kaleiçi Koruma İmar Planı hazırlanmıştır. Geleneksel kentsel doku ve sivil mimarlık eserlerinin yer aldığı Kaleiçi Bölgesi Kentsel Sit Alanı olarak belirlenmiştir. 1979 da yapılan Kaleiçi Koruma İmar Planı ile planın, koruma, yeniden işlevlendirme ve canlandırma stratejileri doğrultusunda, kentin önemli bir turizm, ticaret ve eğlence bölgesine, eski liman da yat limanına dönüşmüştür.
Şekil2: Antalya Kaleiçi Kaynak: www.akdeniz.edu.tr/ web/fotograf/ Antalya Kaleiçi Koruma İmar Planı, ülkemizde gerçekleştirilen ilk koruma amaçlı imar planlarından biridir. Planın uygulanmadaki başarısı özellikle ilk yıllarda dikkat çekici düzeydedir. Kaleiçi ndeki eski yapıların gerekli müdahale yöntemleri ile onarılması ve özellikle son dönemde ön planda olan aktif koruma prensibi uyarınca yeniden işlev (ağırlıklı olarak turizm) verilen alan yaşayan bir kent parçası haline gelmiştir. Özellikle yat limanı bu anlamda ayrı bir öneme sahiptir. Şekil 3: Antalya yat limanı kaynaklar: www.akdeniz.edu.tr/ web/fotograf/ ve http://www.fotoajans.com/countries/turkey_wp/turkey_wp-i0002.htm Fakat son yıllarda Kaleiçi birçok tarihi kent merkezinde olduğu gibi, köhneme, Korunamama, Çöküntü alanına dönüşme, Otopark alanlarındaki yetersizlik, Ulaşılabilirlik, ve kullanıcı kitlesinin olumsuz yönde değişimi gibi problemlerle karşılaşmış, bu durum alanın turizme yönelik vasfını elinden almaya başlamıştır. Halen Kaleiçi özellikle yerli halk tarafından kullanılmayan hatta kullanılması uygun bulunmayan bir çöküntü alanına dönüşme sürecinde ilerlemektedir. Özellikle Konya altı Lara kıyı parklarının açılmasının ardından cazibesini giderek yitiren Kaleiçi acil müdahale gerektiren bir hale gelmiştir. Bu noktada; Kaleiçi Koruma İmar Planı tekrar ele alınmalı ve belirlenen Antalya vizyonu uyarınca revize edilmelidir. Kaleiçi nin Lara ve Konyaaltı plajları ile yarışacak şekilde yeniden işlevlendirilmesi gerekmektedir. Verilecek bu işlevin, 1/25000 Çevre Düzeni İmar Planı ve 1/5000 Nazım İmar Planı ile uygunluk göstermesi gerektiği unutulmamalıdır. Yerel halkın katılımı sağlanarak bir konsey kurulmalı ve alanın sorunlarının belirlenmesinde etkin bir şekilde çalışması sağlanmalıdır. Halen araç trafiğine açık olan sokaklar da yayalaştırılmalı ve yaya toplanma mekanları da yaratarak alanın kullanımının arttırılması sağlanmalı Altyapı eksiklikleri giderilmelidir. Örneğin yat limanındaki aydınlatma problemi ciddi boyuttadır. Alandaki turizm aktivitelerinin planlı bir şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması
Alanda gerekli yapılara, Koruma, sağlıklaştırma ve yenileme çalışmalarının uygulanmasına hazırlanan plan uyarınca devam edilmesi. Uygulama noktasında yönetimsel problemlerin çözümüne yönelik bir organizasyon şemasının tanımlanması gibi bazı önerilerde bulunmayı yararlı görmekteyiz. Tabii bu noktada, önerilerin çıkış noktasının görsel analize dayalı olduğu, analitik verilere dayanmadığını belirtmemiz gerekmektedir. 5. SONUÇ Kent mekanı sürekli bir dönüşüm/değişim içerisindedir. Peki bu olgunun devamlı olarak kent mekanlarında kendine yer bulmasına neden olan etkenler nelerdir? Tekeli bu etkenleri iki başlık altında toplar; birincisi: kent nüfusunun sürekli olarak artması ve ikincisi ise kent ekonomisinin gelişmesi ve dünyaya eklemlenme biçiminin değişmesi dir.[11] Tabii yukarıda sayılanlara ek olarak dönüşüm talebi daha fiziksel bir boyuttan da gelebilir. Örneğin yapıların eskimesi ve deprem, sel gibi doğal afetler. Kentsel Dönüşüm lerin gerçekleşme süreçleri ve sosyo-mekansal yapı ile olan ilişkileri farklı modellerle karşımıza çıkmaktadır. Yenileme, yeniden canlandırma, soylulaştırma olarak sıralayabileceğimiz kentsel dönüşümler kendilerine çoğunlukla kent merkezlerindeki çöküntü alanlarını seçmişlerdir. İşte bu noktada Kentsel Sit alanı ve bu alanlar için üretilen koruma amaçlı imar planı kavramlarına referans vermek gerekmektedir. Koruma amaçlı imar planı neredeyse, Kentsel Sit lerin ki bunlar çoğunlukla çöküntü alanı haline gelmiş tarihi merkezler olarak karşımıza çıkmaktadır, mevcut durumunu düzeltmek için kullanılan bir araç olarak görülmektedir. Evet bu bir bakıma doğru olarak kabul edilse bile Koruma İmar Planları nın birer imar planı olduğu ve bir plan hiyerarşisi içinde gerçekleştirilmeleri gerektiği de unutulmamalıdır. Koruma Amaçlı İmar Planı, mevcut Çevre Düzeni Planı ve Nazım Plan kararları ile uyumlu şekilde hazırlanmalı ve mevcut kararları dikkate alınarak şekillendirilmelidir. Yukarıda değinilen Koruma Amaçlı İmar Planlarının yapım aşamalarında karşılaşılan sorunların yanı sıra uygulama aşamasında karşılaşılan sorunlar da, planın başarısında etkin olan noktalardır. Antalya Kaleiçi Koruma İmar planı bu bağlamda değerlendirildiğinde, ülkemizde uygulanan başarılı örnekler arasında sayılmaktadır. Plan halen birçok yerde kentsel sit alanları için geliştirilen koruma imar planlarına örnek teşkil etmektedir. Fakat bu örnek aynı zamanda planların sürdürülebilirlik noktasında karşılaştıkları problemlerin gözlemlenmesi açısından da önemlidir. Plan gereğince kentsel tasarım ölçeğinde gerçekleştirilen sağlıklaştırma, yenileme, restorasyon ve basit onarım çalışmaları ile alana turizm ağırlıklı verilen işlev, planın uygulamaya konulduğu ilk dönemlerde başarılı olmuştur. Bununla beraber günümüzde aynı yargıya varmak mümkün değildir. Alan giderek turizme yönelik olarak kurgulanan fonksiyonunu kaybetmektedir. Alanı kullanıcı profili ise giderek olumsuz yönde değişmektedir. Dar sokaklar ve bazı noktalara erişilebilirliğin çok az olması, Kaleiçi nin güvenliğinin sağlanmasında sıkıntı yaratmakta ve özellikle yat limanı çevresindeki aydınlatma problemi de eklendiğinde Kaleiçi gündüz nüfusunun giderek azaldığı bir çöküntü alanı haline
gelmektedir. Bu bağlamda tarafımızdan basit bazı çözüm önerileri bir önceki bölümde yer almaktadır. Sonuç olarak; yapıldığı dönemde çok başarılı kararları olan Antalya Kaleiçi Koruma İmar Planı sürdürülebilirlik noktasında aynı başarıyı gösterememektedir. Plan, kendini değişen kent fonksiyonuna adapte edememekte ve dolayısı ile üstlendiği yeni işlevleri tam olarak yerine getirememektedir. Bu bağlamda planların sadece yapım aşamasının değil, uygulama ve izlenme aşamalarının da önemli olduğunun vurgulanmasında yarar görmekteyiz. KAYNAKÇA: [1] Z. Ahunbay, 1999, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, İstanbul. [2] Y. Aksoy, 1997, Türkiye de Kentsel Sit Alanları ve Çözüm Yolları İçin Bir Deneme Taksim-Galata Örneği, YL tezi, İTÜ, İstanbul. [3] B. Çeçener, 1995, Taşınmaz Kültür Varlıkları Mevzuatı, İstanbul [4] C. Erder, 1975, Tarihi Çevre Bilinci, yayın no: 18, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Ankara, Türkiye. [5] E. Gürler, 2002, A Comperative Study in Urban Regeneration Process: The Case of Istanbul, YL Tezi. ODTÜ, ŞBP-Kentsel Tasarım, Ankara [6] R. Keleş, 1993, Kentleşme Politikası, Ankara [7] R. Keleş, 1998, Kent Bilimleri Sözlüğü, Ankara [8] R. Sönmez, 2003, Antalya Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni / Nazım Plan Çalışmaları Raporu, Antalya. [9] T. Şengül, 2001, Sosyal Adalet, Kent Mekanı ve Küreselleşme, yayımlanmamış makale. [10] İ. Tekeli, 2003, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu, YTÜ, İstanbul, Türkiye, 2-7