KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ TG 14 ÖABT COĞRAFYA Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2015 ÖABT / COĞ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ TG 14 1. Elipsoid Okyanus havzası Şeklinde Arzın merkezine dik Gerçek zenit Geoid Kıta Normal geoid merkezine dik I. Elipsoid yüzeyi kıtalarda, geoid yüzeyinin altında devam etmektedir. II. Gerçek zenit arzın merkezine diktir. III. Geoid yüzeyi okyanuslarda, elipsoid yüzeyin altından geçmektedir. bilgileri doğrudur. 4. Alçak basınç İzobar X İzobar Basınç gradyanı kuvveti Coriolis kuvveti Yüksek basınç Şekilde X ile gösterilen rüzgâr sapmış, tam sapmış ya da geostrofik rüzgâr olarak adlandırılır. Barostrofik ve Ageostrofik rüzgârlar, sapmamış rüzgârlardır. Siklostrofik rüzgâr, dolaşık yol izleyen rüzgârlardır. Karakteristik rüzgârlar, bir bölgede etkileri ile kendini belli eden rüzgârlardır. 7. Volkan sahalarında magmadan gelen katı, sıvı ve gaz hâlindeki maddelerin yeryüzüne yayılması, püskürmesi olayına erüpsiyon denilmektedir. Fissür, magmanın yüzeye çıktığı yarıklara verilen addır. Effüsif, sakin püskürmelere verilen addır. Eksplosif, patlamalı püskürmelere verilen addır. Enjeksiyon, magmanın yer kabuğuna sokulması olayıdır. 2. Ekvator ve ona yakın sahalarda ölçeğin doğru olduğu merkator projeksiyonunda yüksek enlemlere doğru sahaların gerçek alanları gittikçe artmaktadır. Hatta Grönland, Afrika kıtası kadar büyümektedir. 60. paralelin uzunluğu Ekvator dan 2 misli, 80. paralelde 6 misli olmaktadır. Dolayısıyla merkator projeksiyonu açı korur, ancak alan ve uzunluk bozulmaları olur. 5. Tropikal kuşak karalarının batı kıyılarında görülen çöller, kıta içlerindeki çöllere göre Daha serindir. Daha kuraktır. Yıllık sıcaklık ortalaması daha düşüktür Havadaki nemi alan bitki türleri daha fazladır. Ancak, soğuk su akıntısından dolayı bu sahalarda sis oluşumu daha fazladır. 8. Jeomorfologlar, topoğrafya şekillerinin incelenmesinde I. araziyi şekillendiren olayları, II. arazinin yapısal özelliklerini, III. yapı ve olayların gelişim safhalarını dikkate almaktadır. 3. B Eğik ışınlar 1 m 2 A 1 m 2 Dikey ışınlar 6. Sıcak iklim şartlarında kapalı havalarda buharlaşma ile birlikte önce jips, daha sonra anhidrit ve kaya tuzu oluşmaktadır. 9. Akarsuyun yükselen kütleyi parçalaması olayına antesedans, bu olay ile oluşan yarma vadiye de antesedant vadi denir. Sürempozisyon olayı, sahanın yükselmesi sonucu akarsuyun eski temele saplanmasıdır. Sheetflod, sellenme olayıdır. a b Eğik gelen ışınlar daha geniş bir alanı aydınlatır ancak, refleksiyon fazla olduğu için sıcaklık daha azdır. Lateral planasyon, akarsuyun yana aşındırmasıdır. İnsekant vadi, vadi yamacı eğimi ile arazi eğimininin bileşkesi doğrultusunda oluşan vadidir. 3
10. Deniz seviyesinin ve karaların önemli ölçüde değişim göstermediği kıyılarda birikmeler sürekli olarak devam etmektedir. Bunun sonucunda, sürekli olarak deltaların geliştiği alanlarda delta kıyıları, birikinti yelpazelerinin geliştiği alanlarda alüvyal yelpazeli kıyılar, genç volkanların bulunduğu bölgelerde lav örtüleri ve volkan konilerini kapsayan volkan kıyıları, mercan resiflerinin oluştuğu sahalarda ise mercan resifli kıyılar görülmektedir. Bu kıyıların ortak adı nötral kıyılardır. Bileşik kıyılar, alçalan bir kıyının tekrar yükselmesi sonucu oluşan karmaşık yapılı kıyılardır. Yükselmiş kıyılar, epirojenez ile yükselmiş, kıta sahanlığı kara yüzeyi hâline gelmiş alçak ve sığ kıyılardır. Boğulmuş kıyılar, çökmeye uğramış kıyılardır. Faylı kıyılar, kırılma sonucu alçalan blokun denizle örtüldüğü, doğrusal uzanış gösteren dik kıyılardır. 12. Artezyen sularının basınç yüksekliğine piezometrik seviye denir. Basınç düzlemi, bir artezyen suyunun türlü basınç yüksekliklerindeki noktalarından geçen düzleme denir. Statik seviye, yer altı suyunun hareketsiz seviyesidir. Dinamik seviye, taban suyu seviyesinin değişen hareketli durumudur. Hidrostatik seviye, taban suyu seviyesidir. 14. Ladin Toros köknarı Fındık Porsuk gölge ya da yarı gölge bitkileri arasında yer alır. Isı ve ışık istemi yüksek kızılçam ise güneş bitkileri arasındadır. 11. Deliçay 100 170 150 176 179 Karadağ Po deresi 159 110 112 152 Kmlu dere 85 60 120 Yampar 140 184 170 76 192 224 300 180 150 13. Hidrasyon, özellikle volkan kayalarının bünyesinde bulunan feldispatlar, amfiboller, piroksenler ve mikalar gibi minerallerin suyu bünyelerine alarak değişime uğraması olayıdır. Hidroliz olayı, kayadaki yaygın minerallerin sudaki iyonların etkisiyle çözülmesidir. 15. Türkiye nin çevre konusunda taraf olduğu ilk uluslararası sözleşme 1949 daki Roma Sözleşmesi dir. Kireçtaşı (Burdugaliyen) Marn (Helvetiyen) Kaba kumtaşı ve kireçtaşı (Helvetiyen) Kumtaşı (Tortoniyen) Kireçtaşı, marn ve kumtaşı (Tortoniyen) Redüksiyon, indirgeme şeklindeki kimyasal ayrışmadır. Blokdiagramda görülen yapı tabakaların bir yöne eğimlendiği monoklinal yapıya örnektir. Oksidasyon, demir taşıyan minerallerin su ile gösterdiği değişimdir. Çözünme olayına ise solüsyon denir. 4
16. Richard Chorley ve Peter Haggett, modern beşerî coğrafyada model oluşturma ve teori geliştirme üzerinde çalışmış bilim insanlarıdır. George Perkins Marsh İnsan dünyayı yaratmıştır. düşüncesini savunan bilim insanıdır. Ellen Churchill Semple, çevreci deterministlerin önde gelenlerindendir. Kültürel coğrafi görünümün fiziksel coğrafi görünüm üzerine insan faaliyetleri tarafından empoze edilmiş şekiller olduğunu savunan bilim insanı Carl Ortwin Sauer dir. 19. Madrit, Tajo Nehri Lyon, Loirent Nehri Moskova, Volga Nehri Prag, Tuna Nehri üzerinde kurulmuştur. Barcelona ise bir kıyı şehridir. 22. Sanayi İnşaat Bayındırlık Enerji üretimi sekonder faaliyetlerdir. Madencilik ise primer faaliyetler arasında yer alır. 17. Henüz köy olma niteliğini kazanamamış küçük toplu kır yerleşmelerine ABD, Avustralya, Kanada ve İngiltere de hamlet Fransa da hameau Almanya da weiller İspanya da aldea örnektir. Latin Amerika da ejido adı verilen büyük çiftlikler toplu büyük kır yerleşmelerine örnektir. 20. Ekvator I II III Haritada I numara ile gösterilen Batı Avrupa ve IV numara ile gösterilen Güneydoğu Çin dünyanın yoğun nüfuslu bölgeleridir. II, III ve V numara ile gösterilen bölgeler ise orta yoğunluklu bölgelerdir. IV V 23. Üçlü tarla rotasyonu sisteminde Tarım arazileri üçe bölünür. Her şeride birinci yıl buğday, ikinci yıl arpa ya da baklagil ekilir, üçüncü yıl ise tarla nadasa bırakılır. Böylece üretim kaybı 1/3 olur. Üçlü tarla rotasyonu sistemi 2. Tarım Devrimi unsurudur. 18. Türkiye nin ilk gelişme planı yapılan şehri Ankara dır. 21. Tarımsal ve fizyolojik nüfus yoğunluğu birbirine yakın olan ülke ya da bölgelerde aktif nüfus içinde tarımda çalışanların oranı fazladır. Seçeneklerde tarımda çalışan nüfus oranı en yüksek Hollanda dır. 24. Dünya jüt yani Hint keneviri üretiminin (3.072.000 ton) yarısından fazlasını 1906000 tonluk üretimi ile Hindistan karşılamıştır. 5
25. Özellikleri ve kullanım alanları bakımından alüminyum ile benzerlik gösterir. Cevheri; demir, çinko ve kobalt gibi çeşitli elementlerle birlikte bulunur. Sanayi çeliği yapımında kullanılır. Stratejik madenlerdendir. özellikleri verilen ve üretici ülkelerin haritada gösterildiği maden manganezdir. 28. Ticaret; Ekonomi, Üretim, Nüfus, Yerleşme, Ulaştırma unsurlarından etkilenir. 31. Doğal unsurlar içinde bitki örtüsü ve su durumu özelliklerine göre oluşturulmuş bölgelerde beşerî faktörlere bağlı olarak değişme olabilmektedir. 26. İlk tekstil fabrikası İngiltere nin Manchester şehrinde kurulmuştur. 29. Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde Dicle nin kolu olan, düz ovalık bölgede akışını sürdüren Batman Çayı raftinge uygun değildir. 32. Kuzey Yarım Küre de yer alan Nikaragua Vietnam Bhutan Küba yaz mevsimini haziran - temmuz - ağustos aylarında yaşar. Uruguay Güney Yarım Küre de yer aldığı için yaz mevsimini aralık - ocak - şubat aylarında yaşar. 27. Türkiye nin ilk demir yolu hattı İzmir - Aydın arasında 1856 da açılmıştır. 30. 19. yüzyıl jeopolitiğinin ortaya çıkardığı ilk jeopolitik kavram olan Büyük Oyun İngiltere ye aittir. 33. Kara sınırı komşusu tektir. İki okyanusa kıyısı vardır. Doğal kaynak bakımından zengindir. Nüfus yetersizliği sorunu vardır. Büyük Ayı ve Büyük Esir önemli gölleridir. Özellikleri verilen ülke Kanada dır. 6
34. Rukva, Turkana, Albert ve Kivu, Afrika göllerinin bazılarıdır. 37. Rusya nın Baltık Denizi ne, Kuzey Buz Denizi ne, Ohotsk Denizi ne, Japon Denizi ne ve Sarı Deniz e kıyısı vardır. İzlanda, Atlas Okyanus u ile çevrilidir. İsveç in Baltık Denizi ne kıyısı vardır. Danimarka nın Baltık Denizi ne ve Kuzey Denizi ne kıyısı vardır. Bu üç denize de kıyısı olan ülke Norveç tir. 40. Laos Birmanya Vietnam Tayland Hintçini ülkelerinin bazılarıdır. Güney Kore Doğu Asya da yer alır. 35. Yaklaşık 32.000 adadan oluşan Filipinler bu anlamda dünyada ilk sırayı alır. 38. La Plata Arjantin ile Uruguay arasındadır. 41. Gelişim safhalarını sıralama Jeolojik zaman tablosu hazırlama Ekolojik süreçleri safhalara ayırma Dış etkenleri ve süreci bir zaman cetvelinde gösterme Zamanı algılama becerisini geliştirmeye yönelik uygulanabilecek sınıf içi etkinliklerin bazılarıdır. Mekânsal dokuları analiz etme, zamanı algılama becerisine yönelik bir etkinlik değildir. 36. Avustralya 0,963 İspanya 0,869 Singapur 0,901 Japonya 0,890 değere sahip çok yüksek insani gelişim endeksine dâhil ülkelerdir. Brezilya nın değeri ise 0,744 tür. 39. Kuzey Afrika da Tunus ile Mısır ın ortak sınırları yoktur. 42. Öğretmenin, tarlasını su basmış insanların durumunu en iyi anlatabilmesi rol oynama tekniğini kullanması ile mümkündür. 7
43. Doğal Oluşum Oluşum İşletilebilirliği Kaynak Yeri Kökeni Orman Toprak Tükenebilirliği Yenilenebilir Petrol Yer altı Tükenen 46. Anahtar Kavram Çağrıştırıldığı Kavram Senklinal Tansiyonal... 49. Semantik ağ, öğrencilerin I. ön bilgilerini harekete geçirme, II. yeni kavramlar geliştirme, III. kavramlar arası yeni ilişkiler kurma Öğretmen tabloda boşlukların doldurulmasını istemiştir. Bu yöntem boşluk doldurmadır....... Öğretmenin ölçme - değerlendirmede kullandığı yöntem kelime ilişkilendirmedir. becerilerinin gelişmesini sağlar. 44. Öğretmenin her bir öğrenciye bir ülke vererek, araştırılıp sınıfta sunumunu istemesi tartışma yöntemine uygundur. 47. Nüfusun cinsiyet dağılımı Nüfusun yaş gruplarına dağılımı 50. Canlıların Yeryüzünde Dağılışını Etkileyen Faktörler Doğurganlık oranı Bağımlı nüfus oranı Nüfus piramitleri ve özellikleri konusuna uygundur. Dünya nüfusunun tarihsel gelişimi bu kazanıma uygun değildir. Fiziki faktörler İklim Yer şekilleri Toprak Biyolojik faktörler İnsan Diğer canlılar Paleocoğrafya İklim değişimi Kıtaların kayması Bir ana kavramdan yola çıkılarak genelden özele doğru alt kavramların verildiği bu kavram haritasına hiyerarşik kavram haritası denir. 45. Öğretmenin tüm cevapları okuyup edindiği izlenime göre bir puan takdir etmesi genel izlenimle puanlama yoludur. 48. Öğretmenin her kutuyu farklı atıklar için kullanıma hazırlaması ve bunu öğrencilerden istemesi gösterip yaptırma tekniğine uygundur. 8