T E M M U Z - A Ğ U S T O S - E Y L Ü L 2 0 1 1

A Y L I K H A B E R B Ü L T E N İ T E M M U Z - A Ğ U S T O S - E Y L Ü L 2 0 1 1 Saygıdeğer Okurlar, B U S AY I M I Z D A Kurulumuzun, Temmuz-Ağustos-Eylül ayları Haber Bülteni nin üçüncü yıl sayısı ile tekrar birlikteyiz. Etik İhlal Kararları ile İlgili Kurul da Yapılan Yeni Düzenleme 2 Kurul olarak kamuda etik kültürünün geliştirilmesine yönelik faaliyetlere öncelik vermekteyiz. Zaten kamuda etik kültürün yerleştirilmesi faaliyetleri, temel yasal görevlerimiz arasında yer almaktadır. Bütün ülkelerde etik davranış kodlarının, buna bağlı denetimlerin ve yaptırımların temel amacı, kamu yönetiminde etiği, kurumların temel yaşam ve davranış biçimi haline getirmektir. İnternet Başvuru 3 Sayfası ile İlgili Yenilikler Etik Kültürün Geliştirilmesi ve Şef- 4 faflık Paneli Kurul un Vermiş 5 Olduğu Eğitimler Projelerimiz 6-7 Etik Davranış İlkelerinden Bir Mad- 8 de ve Etik İkilem Kanun ve Yönetmelik ten 9 Alıntılar Etik davranış ilkeleri konusunda yaptığımız düzenlemeler, kapsam içindeki personel hakkında yapılan inceleme ve araştırmalar, kurumlarda personelin hizmet için eğitim programlarında etik konuların işlenmesi ve farkındalık oluşturulması, yöneticilerin etik liderlik rolleri vb. hep etik kültürün yerleştirilmesi çalışmalarının önemli parçasını oluşturmaktadır. Ancak, etik kültürün geliştirilmesi, geniş bir konudur, çok yönlü iş birlikteliklerini gerektirir, bu nedenle Etik Kurulu nun tek başına yapacağı çalışmalarla başarılabilecek türden değildir. Kamuda etik kültürden söz ettiğimiz zaman, özel sektör ve sivil toplum etiğini de hesaba katmamız gerekir. Kamu yönetimi boşlukta işleyen bir mekanizma değildir. Yolsuzluk ve yozlaşmanın bir tarafında kamu varsa, diğer tarafında da özel sektör ve sivil toplum yer almaktadır. Bize burada liderlik ve katalizör olarak önemli sorumluluklar düştüğünün bilincindeyiz. Etik eğitimleri yanında, etik kültürün geliştirilmesi alanında özel sektör ve sivil toplumla ilişkilerimizi her geçen gün geliştirmekteyiz. Öte yandan etik, iyi yönetimin, çalışma ilişkilerinin ve toplumsal düzenin temeli olduğuna göre, her birey, sektör, kurum ve kuruluş etik konularda ortak sorumluluk taşımaktadırlar. Etik, devletten veya başka kurumlardan dolayı doğru ve güzel olmayıp, özü itibarıyla herkes için iyi olan, herkes için doğru olan değerler ve ilkeler demektir. Bireyler ve kurumlar da bu iyi, güzel, doğru olan etik değer ve ilkeleri içselleştirerek uygularlarsa, toplam etik kültürümüzün temelleri sağlamlaşır. Temmuz-Eylül 2011 dönemini içeren Kurul umuz çalışmalarını, etik kültürün geliştirilmesine katkı niteliğinde siz saygı değer okuyucularımızın takdirlerine sunuyorum. Prof. Dr. Bilal ERYILMAZ Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı

S A Y F A 2 ETİK İHLAL KARARLARI ARTIK WEB SAYFAMIZDA!!! Anayasa Mahkemesi'nin 4/2/2010 tarih ve 2010/33 sayılı Kararı uyarınca, Kurul umuz ihlal kararlarını Resmi Gazete de yayınlamamaktadır. Ancak, 11/02/2011 tarihinden itibaren Kurul, verdiği etik ihlal kararlarını kişi ve kurumlar karartılarak, kendi resmi internet sayfasında yayınlamaya Kurul üyelerinin oybirliği ile karar vermiģtir. Kararın gerekçesinde Ģu hususlar belirtilmiģtir: 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda DeğiĢiklik Yapılması Hakkında Kanun un 3. Maddesi çerçevesinde Kurul, özellikle kamuda etik kültürü yerleģtirmek üzere çalıģmalar yapmak veya yaptırmak ve bu konuda yapılacak çalıģmalara destek olmakla görevli ve yetkilidir. Kurul un bu görev ve yetkisinden hareketle, kapsam içerisindeki kamu kurum ve kuruluģlarında; etik davranıģ ilkelerine saygılı bir kurum kültürü oluģturmak, etik bilincini artırmak, etik ihlallerinin önlenmesini temin etmek ve ilgililerin bilgilenmesini temin amaçlanmaktadır.

YENİ! S A Y F A 3 ĠNTERNET BAġVURU SAYFAMIZ YENĠLENDĠ!!! 5176 sayılı Kamu Go revlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değ işiklik yapılması Hakkında Kanun kapsamında belirtilen en az ğenel mu du r veya eşiti seviyedeki kamu ğo revlileri hakkında etik davranış ilkelerine aykırı uyğulamalar olduğ u iddiasıyla Kurul a başvurabilirsiniz. BAŞVURU YOLLARI: *Posta yoluyla; Başbakanlık Yeni Bina (DPT Binası) Necatibey Cad. No:108 Kat:1 Yu cetepe/çankaya Ankara 06100 *E-posta yoluyla; etikkurul@basbakanlik.ğov.tr Başvuru usul ve esasları ile daha detaylı bilğiye: <http://www.etikkurul.ğov.tr/basvuru.htm> adresinden ulaşabilirsiniz.

KURUL DAKİ Dİ G ER FAALİ YETLER S A Y F A 4 PANEL 22 Eylül de, Etik Kurul ve Şeffaflık Derneği nin ortak düzenlediği Etik Kültürün Geliştirilmesi ve Şeffaflık Paneli gerçekleşmiştir. Panelin açılış konuşmasını Etik Kurul Başkanı Prof. Dr. Bilal ERYILMAZ yapmıştır. Ardından, Şeffaflık Derneği nden Şeffaflığa Çağrı Merkezi Projesinin Yöneticisi Şehriban TUNÇBİLEK tarafından sözü edilen Proje ile ilgili sunum bir yapılmıştır. Bu sunumlardan sonra Şeffaf Yönetim konulu panel gerçekleşmiştir. Panelin moderatörlüğünü Şeffaflık Derneği üyesi Dr. Ufuk BATUM yapmış; Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan ÇAKAR, ODTÜ Uygulamalı Etik Araştırmaları Merkezi nden Prof. Dr. Canan ÖZGEN ve Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü nde öğretim üyesi olan Doç. Dr. Uğur ÖMÜRGÖNÜLŞEN konuşmacı olarak Panele katılmışlardır. Panel ile ilgili detaya ve sunumların orjinal metnine http://www.etikkurul.gov.tr/ duyurular/2011/panel_09_2011/panel_09_2011.html adresinden ulaşabilirsiniz.

KURUL UN VERMĠġ OLDUĞU S A Y F A 5 EĞĠTĠMLER Etik Kurul da görevli BaĢbakanlık Uzmanı Özlem ÖZTÜRK ATALAR: 1 Ağustos ta Ticaret ve Gümrük Bakanlığı nda görevli Kontrolör Yardımcılarına hizmet içi kapsamında; 14 Eylül de DıĢiĢleri Bakanlığı nda görevli merkez personeline hizmet içi eğitim kapsamında etik konusunda seminer vermiģtir. Kurul da görevli BaĢbakanlık Uzmanlarından Ġbrahim AKDENĠZ ve Özlem ATALAR, 27 Eylül de ĠçiĢleri Bakanlığı nda bir grup personele görevde yükselme kapsamında etik konulu bir seminer vermiģlerdir. 28 Nisan da Kurul umuz, Marmara Belediyeler Birliği ile "Belediyelerde Etik Yönetim" konulu bir Eğitim Protokolü imzalamıģtı. Protokol ün amacı, Marmara Belediyeler Birliği'ne üye belediye personelinin ve meclis üyelerinin her türlü faaliyet alanında etik ilkelerin uygulanması için bilinç düzeyinin geliģtirilmesine katkı sağlayacak eğitim ve seminer programlarını organize etmekti. Bu bağlamda, Kurul un katkılarıyla diğer kamu kurumlarında yetiģmiģ olan etik eğiticilerin vermiģ olduğu eğitimler Ģöyledir: 21 Eylül de, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ndan etik eğitici Kenan TOPÇU; 28 Eylül de, UlaĢtırma Bakanlığı ndan Oğuzhan GÖKALP etik konusunda seminerler vermiģlerdir.

S A Y F A 6 PROJELERİ Mİ Z 1. KAMUDA ETĠK KÜLTÜRÜN GELĠġTĠRĠLMESĠ PROJESĠ (TYEC 2) Avrupa Konseyi nin teknik destek sağladığı Yolsuzluğun Önlenmesi için Etik Projesinin (TYEC 1) devamı olan Kamuda Etik Kültürün Geliştirilmesi Projesinin (TYEC 2) uygulamasına Kurulumuz Kasım ayında başlamayı planlamaktadır. 2 yıl sürecek olan Projenin bütçesi 1,5 milyon Avrodur. Projenin 9 temel faaliyeti bulunmaktadır. Bunlar özetle şöyledir: Kamu Görevlileri Etik Kurulu çalışanları etik konusunda eğitilmesi; Kurul çalışanlarının, Etik Eğitimi Verme Stratejilerinin idaresi, gözetilmesi ve uygulanması konularında yeterli donanıma sahip olmaları. Merkezi ve yerel idareden seçilmiş en az 100 kişinin etik konusunda eğitilmesi ve etik eğitimi verebilecek düzeye getirilmesi Kamu Görevlileri Etik Kurulu nun, Türkiye de etik kavramını ve etik eğitimi stratejisini yerleştirmek konusunda desteklenmesi; Eğitim Stratejisinin, proje ile ilk defa kurulacak olan Etik Platformu ile desteklenmesi Devlet üniversitelerinin ve mesleki birliklerin/derneklerin, etik kodlarını oluşturmaları hususunda desteklenmesi Bir önceki TYEC 1 Projesinde ( Yolsuzluğun Önlenmesi için Etik ) yapılmış olan 10 akademik araştırmada yolsuzluğun önlenmesi için getirilen önerilerin ilgili Bakanlık ve kurumlarla işbirliği yaparak uygulanmaya başlanması Etik Komisyonlarının eğitim stratejilerini uygulamalarında desteklenmesi ve bu uygulamaların gözlemlenmesi Eğitim stratejilerinin, İçişleri Bakanlığı nın koordinasyonunda valilikler ve mahalli idarelerde uygulanması Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü nün, etik dışılığı önleme stratejilerinin uygulanması konusunda etik/dürüstlük adası (island of integrity) olarak desteklenmesi Bakanlıklarda, ilköğretimde, üniversitelerde ve kamu genelinde yolsuzluğun önlenmesi amacıyla sesli ve görsel etik konulu farkındalık kampanyalarının yapılması; sivil toplum örgütlerini ve medyayı farkındalık kampanyaları planlamalarında ve bunları uygulamalarında desteklenmesi. Projenin İngilizce olan orijinal metnine ve yürüteceği faaliyetler hakkında daha detaylı bilgiye http://www.etikkurul.gov.tr/proje/ekgproje_2010/ ekg_proje_2011.htm İnternet adresinden ulaşabilirsiniz.

S A Y F A 7 PROJELERİ Mİ Z 2. ETĠK KÜLTÜRÜN GELĠġTĠRĠLMESĠNDE KAMU, ÖZEL SEKTÖR VE SĠVĠL TOPLUM ĠġBĠRLĠĞĠ PROJESĠ Avrupa Birliği nin potansiyel aday ülkelere sağladığı Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) kapsamında sunduğu ve taslak aşamasında olan Etik Kültürün Geliştirilmesinde Kamu, Özel Sektör ve Sivil Toplum İşbirliği konulu proje taslağı AB Komisyonu tarafından kabul edilmiş ve 2012 AB projelerinin kapsamına alınmıştır. 2012-2013 yılları arasında başlaması öngörülen Projenin uygulama süresi 3 yıl, bütçesi ise 5 milyon Avro olarak planlanmıştır. Sivil toplum, kamu ve özel sektör paydaşları ile birlikte Projenin taslak faaliyetlerini tartışmak ve belirlemek amacıyla Kurul un proje ekibi tarafından istişare toplantıları yapılmıştır. Bu toplantılarda birçok katılımcı, projenin ilgili faaliyetlerinde yer almak istediğini belirtmiş ve bu hususta projeye destek vereceklerini taahhüt etmişlerdir.

S A Y F A 8 YÖNETMELİK TEKİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNDEN BİR MADDE Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları hakkında Yönetmelikte yer alan Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan başlıklı 18. maddeye göre, kamu görevlileri görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunamazlar, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat veremezler. Yasal düzenlemelerin ahlaki davranışları tam olarak tanımlayamadığı durumlarda etik ikilemler yaşanabilir. Kamu sektöründe hizmet kayırmacılığı konusunda yaşanan etik ikileme şu örnekler verilebilir: Örnek 1: Bakanlık, yemek ve temizlik hizmetlerinin hizmet alımı yoluyla yerine getirilmesi için tüm taşra teşkilatına yazı göndermiştir. Bir İl Müdürü, kamu hizmetlerinin özel firmalarca yerine getirilmesine karşıdır. Yazının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen, henüz hiçbir girişimde bulunmamıştır. İl Müdürünün davranışı etik açıdan doğru değildir. Kamu görevlileri, mevzuata uygun olarak belirlenen politikaları uygulamak zorundadırlar. Bu nedenle aynı fikirde olmasa bile, belirlenen politikaya uygun olarak ihale sürecini başlatması gerekirdi. Örnek 2: Kurumdan ihale alan bir işadamı, çocukluk arkadaşı olan Genel Müdürden hak ediş ve ödemelerde ayrıcalık beklemektedir. Genel Müdür nasıl davranmalıdır? Kamu görevlilerinin ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapmaları etik açıdan doğru değildir. Bu nedenle Genel Müdür, işadamı arkadaşına ayrıcalıklı işlem yapmamalıdır. Kaynak: Kamu Görevlileri Etik Rehberi. Hazırlayan: Dr. Mustafa Lütfi Şen. 2. Basım, Ankara. 2010. 39.

S A Y F A 9 Kamu Görevlileri Etik Kurulu nun Yetki Alanına Giren En Az Genel Müdür, Eşiti ve Üstü Kamu Görevlileri* A) TBMM ve CumhurbaĢkanlığı Genel Sekreterliğinde -Genel Sekreter -Genel Sekreter Yardımcısı B) 1. BaĢbakanlık ve Bakanlıklarda - Müsteşar - Müsteşar Yardımcısı - Genel Müdür - Teftiş Kurulu Başkanı - Kurul Başkanı (Ek göstergesi 6400 ve üzerinde olanlar) - Valiler - Kaymakamlar - Büyükelçiler, Daimi Temsilciler -Başbakan Başmüşaviri -Devlet Denetleme Kurulu Üyeleri 2. Bağlı, Ġlgili ve ĠliĢkili Kurum ve KuruluĢlarda - Müsteşar -YÖK Başkanı, Yürütme Kurulu Üyeleri, Genel Sekreteri ve ÖSYM Başkanı - Müsteşar Yardımcısı - Genel Müdür - Teftiş Kurulu Başkanı ve Diğer Denetim Kurullarının Başkanları -Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcıları (ek göstergesi 6400 ve üzeri) - Başkan (ek göstergesi 6400 ve üzeri olanlar) -Düzenleyici ve denetleyici Kurum ve Kurul Başkan ve Yardımcıları -Kurul Üyeleri -Kurum ve Kuruluş Başkan Yardımcıları (ek göstergesi 6400 ve üzeri olanlar) -Kamu İktisadi Teşekkülleri ve bağlı ortaklıklarının Genel Müdürü -Kamu İktisadi Teşekkülleri Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri Devamı bir sonraki sayfada

S A Y F A 10 Kamu Görevlileri Etik Kurulu nun Yetki Alanına Giren En Az Genel Müdür, Eşiti ve Üstü Kamu Görevlileri* (9. sayfadan devamı) C) Mahalli Ġdarelerde -Büyükşehir Belediye Başkanı -İl ve İlçe Belediye Başkanları -Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri ve Genel Sekreter Yardımcıları -Büyükşehir Belediyesi ve Bağlı Kuruluşları Genel Müdürü -Büyükşehir Belediyesi Teftiş Kurulu Başkanı -İl Belediye ve İl Özel İdare Birlikleri ile bunların Üst Birlik Başkanları -Büyükşehir Belediye Şirketleri Genel Müdürleri, Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri -Büyükşehir Belediye sınırları içindeki Belediye Başkanları D) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluģlarında -Yönetim Kurulu Başkanı -Üst Birliklerde Başkan, Yönetim Kurulu Üyeleri ve Genel Sekreter E) 5176 sayılı Kanun çerçevesinde; ilgili mevzuatında özlük hakları veya emeklilik yönünden: Müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür statüsünde olduğu belirtilenler, Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlardaki diğer yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile teşkilat yapısı ve yürüttükleri hizmetlerin niteliği dikkate alınarak Kurul tarafından en az genel müdür veya eşiti sayılan diğer Kamu Görevlileri * Bkz: Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik e ekli 2 sayılı cetvel HAZIRLAYAN: Dr. Seda KARTAL YAZGANARIKAN, Kamu Görevlileri Etik Kurulu KATKI ve ÖNERİLERİNİZ İÇİN: Tel: (312) 294 53 10