«İdealler ve Gerçekler» Araştırması 12 Haziran 2014 GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 1
Araştırmanın amacı İş dünyası temsilcileri nezdinde «etik» ve «itibar» konularında İDEALLER VE GERÇEKLER arasındaki ilişkiyi değerlendirmek ve Türkiye deki şirketlerin bu konularda nerede konumlandığını tespit etmek Ne zaman: Mayıs 2014 Nasıl: CAWI (Computer Aided Web Interview) online araştırma yöntemi Kiminle: Türkiye nin en büyük 00 şirketinde görev alan yönetici pozisyonundaki iş dünyası temsilcileri GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 2
Kimlerle Görüştük? 97 İş dünyası temsilcisi 64% 00 ve üstünde çalışana sahip 78 Şirket 2% Halka açık 49% Yüksek lisans ve üstü eğitim seviyesinde 91% Orta ve üst düzey yönetici GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 3
İdealler GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 4
Etik koda sahip şirketler Hiç katılmıyorum Katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Kesinlikle katılıyorum Çevreye karşı sorumluluklarını yerine getirir 6 1 47 30 T2B* 77% İnsan haklarına karşı sorumluluklarını yerine getirir 4 10 46 37 84% Yasal sorumluluklarını yerine getirir 4 8 36 49 86% Sosyal sorumluluklarını yerine getirir 18 43 31 74% *İlgili kriterlere «Katılıyorum» ve «Kesinlikle katılıyorum» diyenlerin toplam yüzdesini ifade eder. Baz:97 9% 2011 senesi ile karşılaştırdığımızda ilgili kriterlere katılımda yaşanan ortalama düşüş S8. Etik koda sahip şirketlerin aşağıda yer alan konularda başarılı olduğuna ne derece katılıyorsunuz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014
İş etiğine uymak, şirketleri nasıl etkiler? Hiç katılmıyorum Katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Kesinlikle katılıyorum T2B* Şirketlerin etik değerlere uygun hareket etmeleri çalışanların şirkete bağlılığının artmasını sağlar 22 32 9 91% İş etiğine uygun davranış sergileyen şirketlerin rekabet gücü artar 3 6 1 41 34 7% İş etiğine uymak, şirketlerin kârlılık durumunu kısa vadede olumlu etkiler 7 27 29 28 9 37% İş etiğine uymak, şirketlerin kârlılık durumunu uzun vadede olumlu etkiler 32 7 32 6 88% Şirketlerin etik değerlere uygun hareket etmeleri şirketlerin bürokratik süreçlerini artırmaktadır. 22 26 3 12 47% *İlgili kriterlere «Katılıyorum» ve «Kesinlikle katılıyorum» diyenlerin toplam yüzdesini ifade eder. 20% 2011 senesi ile karşılaştırdığımızda iş etiğine uymak, kârlılık durumunu kısa vadede olumlu etkiler diyenlerdeki artış Baz:97 S9. Aşağıdaki ifadelere ne derece katıldığınızı lütfen işaretler misiniz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 6
Gerçekler GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 7
Şirketinizde etik ve uyum / ethics and compliance konuları ile ilgili departman ya da ekip var mı? 2011 2014 Evet 64 Hayır 36 +34% Evet Hayır 70 30 4% Etik ve uyum konularında ekip bulunduran şirketlerde, etik departmanı veya etik yöneticisi bulunduran şirketler 97% Araştırmaya katılan iş dünyası temsilcileri arasında etik ve uyum konularından sorumlu yöneticilerin hemen hemen tamamı bu konu dışında da görevinin bulunduğunu ifade etmektedir. GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 8
Şirketlerde «etik ve uyum» değerlendirmesi Şirketimizin yazılı bir etik politikası vardır. Evet Hayır Fikri yok 80 13 6 Şirketimizde etik iletişim kanalları vardır. (şikayet ve bildiri hattı gibi) Şirketimizde tüm çalışanlarımızın etik değerlerinize uygun bir davranış geliştirmesini sağlayacak eğitim ve yönlendirme programları vardır. Şirketimizde etik ve uyum ihlallerine verilecek ceza ve yaptırımlarla ilgili yazılı bir prosedür vardır. Personel değerlendirme kriterlerimiz arasında etik performans vardır. Şirketimizde bir etik raporlama sistemi vardır. 73 22 68 27 67 29 4 6 2 10 3 37 10 Şirketimizde etik performanstan sorumlu bir yönetim kurulu üyesi vardır. Baz:97 49 3 1 S1-Aşağıda yer alan konuların şirketinizde olup/ olmadığını lütfen işaretler misiniz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 9
İtibar vs İş Sonuçları Katılım Ölçeği İtibar, şirketlerin değerini yükselten en önemli faktörlerden biridir 9% 8 37 3 1 Şirketlerin etik koda sahip olmaları ve uygulamaları büyük yatırımcıları çekmek konusunda çok etkilidir 89% 40 49 8 2 1 İtibarlı şirketler asla etik dışı davranış sergilemezler 63% 23 40 16 13 8 GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 10
Şikayet, ihbar ve öneriler için kullanılan iletişim araçları Hiç yeterli değil Yeterli değil Biraz yeterli Yeterli Çok yeterli 87% Bölüm yöneticileri ile direkt iletişim imkanı 31 18 4 33 T2B* 78% 6% İnsan kaynakları 6 19 39 31 72% 3% Şikayet ve danışma hattı 6 9 36 43 79% 44% Mevzuata uyum/hukuk/ etik ofisleri 7 2 S4a-Şikayet, ihbar ve önerileriniz için şirketinizde hangi iletişim araçları bulunmaktadır? Baz:97 S4b-Bu iletişim araçlarının şikayet, ihbar ve önerileriniz için ne derece yeterli olduğunu düşünüyorsunuz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 11 9 31 *İlgili kriterlere «Yeterli» ve «Çok yeterli» diyenlerin toplam yüzdesini ifade eder. 1 82%
Şikayet ve ihbar konusunda Katılım Ölçeği Şirketiniz çalışanlarının, etik koda uygun olmayan herhangi bir davranışı ilgili mercilere tedirgin olmadan ihbar ve şikayet edebileceğine inanç 60% 29 31 26 6 Tedirgin olma sebepleri? İş kaybetme korkusu Adil olunmadığı hissi Bilgi eksikliği İsimsiz ihbar yapılamaması S.Şirketiniz çalışanlarının, etik koda uygun olmayan herhangi bir davranışı ilgili mercilere tedirgin olmadan ihbar ve şikayet edebileceğine ne Baz:97 derece katılıyorsunuz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 12
CEO Önceliği Neredeyse tüm zamanını ayırır Oldukça zaman ayırır Biraz zaman ayırır Pek zaman ayırmaz Hiç zaman ayırmaz Fikrim yok Pazarlama 61 22 4 1 7 Kurumsal İletişim 4 8 26 9 03 İnsan Kaynakları 2 42 37 11 2 İç İletişim 3 47 34 10 2 3 Satış 10 48 2 9 2 Sürdürülebilirlik 11 49 27 4 3 Etik Yönetimi 10 40 28 13 3 İtibar Yönetimi 13 46 23 10 2 Kurumsal Yönetim 20 48 19 8 2 3 S1. Şirketinizde görev alan genel müdür / CEO nun aşağıdaki konulara ne kadar zaman ayırdığını düşünüyorsunuz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 13
Etik ve uyum konusunda ne derece başarılıyız? 2011 2014 78% 71% 8% Etik ve uyum konusunda şirket çalışanlarının yeterli bilinçte olduğunu düşünen yöneticiler S12. Şirketinizi genel olarak değerlendirdiğinizde etik ve uyum konusunda ne derece başarılı bulduğunuzu lütfen işaretler misiniz? Etik ve uyum konularını çok iyi yöneten ve uygulan şirketler S13. Türkiye de ya da dünyada etik ve uyum/ ethics and compliance konularını çok başarılı yönettiğini ve uyguladığını düşündüğünüz şirket var mı? Varsa ismini aşağıdaki boşluğa yazabilir misiniz? GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 14
İş etiği konusunda faaliyet gösteren kurumların bilinirliği 2014 2011 80% 48% Bilinen Dernekler TEİD (Etik ve İtibar Derneği) TEDMER S17. Sizce İş etiği alanında faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşu ya da Kuruluşları var mıdır? S17a. Peki bu Sivil Toplum Kuruluşunun /Kuruluşlarının ismini ya da isimlerini yazar mısınız? TKYD Bilmiyorum GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 1 18%
Teşekkürler Nuran AKSU İtibar Araştırmaları Danışmanı Nuran.aksu@gfk.com GfK 2012 Etik Zirvesi 12 Haziran, 2014 16