Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE), Ankara Medeniyet Araştırmaları Merkezi, Kahire Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Eskişehir Osmangazi Ünviersitesi KAVRAMSAL YAZI ARAP-TÜRK SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ (ATCOSS-2010) Kültür ve Ortadoğu Araştırmaları Kongrenin Misyonu 10-12 Aralık 2010, ANKARA, TÜRKİYE Türk-Arap ilişkilerinin ekonomik, politik ve kültürel alanlarda gelişmesi süreken Türk ve Arap sosyal bilimciler arasındaki akademik ilişkiler oldukça zayıftır ve siyasi, ekonomik ve kültürel alanların gerisine düşmüştür. Bu sebeple, Ortadoğulu Sosyal Bilimciler arsındaki interaktif iletişim ağını derinleştirmek ve genişletmek için entelektüel ve akademik değişimleri güçlendirmenin önemi açıktır. 20. yüzyılın büyük bir bölümünde Türkler ve Araplar birbirinden kopuk yaşamışlar ve uluslararası işbirliğinde, ekonomik ilişkilerde ve kültürel yönelimlerde farklı yönleri tercih etmişlerdir. Bu durumun bir neticesi olarak entelektüel, kültürel, sosyal, ekonomik ve politik alanlardaki birçok ortak noktaya rağmen Arap ve Türk toplumları arasında büyük bir boşluk oluşmuştur. Bu noktadan hareketle, Arap ve Türk dünyasındaki sosyal bilimcilerin karşılıklı işbirliği ve etkileşimin geliştirilmesi ve iki tarafın bilgi ve deneyimlerinin paylaşılması daha da önemli hale gelmiştir. Arapların ve Türklerin farklı alanlardaki akademik işbirliği, (1) bu farklı kesimin uygulamaları ve Ortadoğu nın farklı deneyimleri ele alacak karşılaştırmalı incelemeler için bakir bir alan sağlayabilir (2) sosyal, ekonomik ve politik olguları incelemek için yeni, denenmemiş metot ve araçların geliştirilmesine yardımcı olabilir, (3) mevcut yöntem ve teknikleri daha verimli şekilde ele almayı sağlayarak, bu yöntem ve tekniklerin geleceğe yönelik öngörülerini güçlendirebilir ve (4) toplumlarının yararı ve ihtiyaçları için Ortadoğu nun medeniyetsel ve kültürel arka planını değerlendirecek yeni perspektifler sunabilir. Yukarıda sıralanan tüm maddeler, sosyal bilimler alanında farklı epistemolojik arka plana sahip çalışmalara farkındalık oluşturmaya ve çeşitli kültürel perspektifleri mukayese etmeye katkı sağlayacaktır. Böylelikle, Ortadoğulu sosyal bilimciler akademik faaliyetlerini ve çalışmalarını kolaylıkla sunabilecek, sosyal bilimler alanındaki çalışmalara genel ve bölgesel anlamda katkı sağlayabileceklerdir. Karşılıklı iş birliği ve ortak çalışmalar, tarihsel deneyimlerden kaynaklanan yanlış anlaşılmaların giderilmesine, ortak yanlışların kritik edilerek kendi koşulları içinde anlamlandırılmasına katkı sağlayarak ortaya faydalı deneyimlerin çıkmasına imkan sağlayacaktır. Tüm bu çalışmalar, her iki taraf için de olumlu ve yararlı iletişim için zemin oluşturabilecektir. 1
Netice olarak, ATCOSS Türk ve Arap akademisyenleri ve Türk-Arap ilişkileri alanında çalışan diğer sosyal bilimcileri bir araya getirerek var olan akademik boşluğu gidermeyi hedeflemektedir. Özelde Türk-Arap sosyal bilimcilerinin arasında kesintisiz bir iletişimin sağlanması ve genel olarak Türk-Arap ilişkileri sorunların ve imkanlarının daha iyi anlaşılmasını amaçlanmaktadır. Kongre iki taraf arasında akademik diyaloğu geliştirmenin yanında çok disiplinli ve bu etkileşimin kültürel yönlerine ve disiplinler arası ve boyutuna da katkıda bulunacaktır. KONGRENİN AMACI Türk-Arap Sosyal Bilimler Kongresi (ATCOSS), kültürler arası iletişim ve etkileşimi kurumsallaştırmak amacıyla düzenlenmektedir. Bilimsel bir topluluğun oluşması Ortadoğunun ortak medeniyetinin sorunları ve problemlerinin yanında potansiyel ve başarılarını daha iyi anlayabilmeyi sağlayacaktır. Böylelikle, bölgenin dünü, bugünü ve geleceğini daha iyi bir anlama fırsatı doğacaktır. Bu bağlamda ATCOSS, Ortadoğulu araştırmacılara bölgenin konularını uluslararası katkılardan da yararlanarak ve kendi bakış açılarıyla ele alan çalışmalarını sunmak için imkân tanımaktadır. Kongre, tarafların akademik çalışmalarını, bölge meseleleri ve sorunlarına dair yeni bulgularını paylaşabilmeleri ve yöntem ve yaklaşımlarını paylaşmaları için her yıl düzenlenecek ortak bir platform işlevi görecektir. Arap ve Türk akademik ve entelektüel çevrelerde var olan eğilimlerin keşfedilmesine de yarayacaktır. Kongre, her yıl Türkiye ve Arap Dünyası nda farklı bir ülkede düzenlenecektir. Kongre sonucunda ulaşılması amaçlanan hedefler şunlardır: Bilgi ve deneyim paylaşımı Politika yapıcaların kullabileceği kaliteli bilgi üretimi Karşılıklı işbirliğine dayalı projelerin oluşturulması Önyargıların ortadan kaldırılması Ortak ve pozitif anlayışın desteklenmesi Disiplinler arası çalışmaların teşvik edilmesi Genç araştırmacıların diğer toplumları çalışmaları için desteklenmesi Türk ve Arap araştırmacıların oluşturduğu akademik çalışmaların kurumsallaşması. Teorik ve Metodolojik Çerçeve: Kongrenin temel alanı Ortadoğu Medeniyetlerinin ayrılmaz tarihi, kültürü ve geleceğidir. Temel amaç, Ortadoğu ile ilgili konuları tartışarak farklı perspektif ve metotların ortaya çıkartılmasıdır. Kongrenin teorik ve metodolojik çerçevesini karşılaştırmalı, eleştirel ve inşacı çalışmalar oluşturacaktır. Mevcut perspektifler, metotlar ve araçların varlığı; yeni perspektiflerin oluşturulabilmesi açısından önem arz etmekte, bu noktadan hareketle medeniyetler arasında karılaştırmalı bir çalışmanın yapılabilmesine imkan tanımaktadır. Kongrede sunulacak bildiriler Ortadoğu ya dair spesifik konularla ilgili olabileceği gibi, bu konuların ele alınmasında kullanılacak metodolojiye dair de olabilir. Kongre, Ortadoğu çalışmalarını zenginleştirecek inter-disipliner çalışmaları önemle desteklemektedir. Kongre, mevcut çok boyutlu analizler içeren bildiriler yanında varolan konuları farklı analiz yöntemleriyle çalışmalarını önemsemektedir. 2
Kongrenin Ana Çerçevesi: ARAP-TÜRK SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ (ATCOSS-2010) Kültür ve Ortadoğu Çalışmaları Sosyal bilimlerde son dönemde ciddi bir anlayış değişikliği ortaya çıkmaya başladı. Özellikle batılı dünya görüşlerinin birebir benimsenmesinden doğan bazı sıkıntıların bir sonucuydu. Bu revizyonlar farklı yönlerde yol aldılar: bazıları yapıbozumculuğa ve nihilizme yönelirken, bazıları yeniden inşacılığa ve çağdaş dünyanın sorunlarına yönelik çözüm üretmeye yöneldiler. Bu trendlerin arasında, politik, ekonomik, sosyal ve tarihsel konuları kültürel değişkenlerle anlamaya odaklanan yaklaşım farklı bir yere sahiptir. Bu yaklaşım, Ortadoğunun benzerliğini ve birlikteğini anlamak açısından kültür önemlidir. Sosyal Bilimler açısından kültür ve kültürün bileşenleri (değerler, gelenekler, adetler, semboller, giyim-kuşam, gıda ve mimari), önemli ölçütler olarak kabul edilmektedir. Ekonomik ve politik faktörler gözden kaçırılmadan kültürel boyut da gözden kaçırılmamalıdır. Bilimsel analizde kültürel ölçütler ne göz ardı edilmeli, ne de tamamen her şeyin üzerine çıkartılmalıdır. Bu nedenle, iki önyargı ortaya çıkmıştır. Bunlardan ilki kültüre karşı çıkan ve kültürü analiz dışında bırakan anlayıştır; diğer önyargı ise kültürü tüm analizlerin ilk ve en temel şartı kabul etmektir. Her iki önyargı gerçeği anlama ve yorumlama yetimizi kısıtlayabilir. Kültürel faktörler araştırma tasarımında diğer değişkenleri etkileyen ve onlardan etkilenen bir faktör olarak farklı şekillerde yer alabilir. Kongre, sosyal bilimler alanındaki katılımcılardan aşağıdaki konularda çalışmalar beklemektedir : Önyargıların etksini ortaya çıkarıp eleştirmek üzere Sosyal Bilimlerde kullanılan yaklaşımları, yöntemleri ve araçların incelenmesi; kültür kavramı ile veya olmadan soyal bilimlerin gerçekliği yolumlama ve geleceğe dönük kestirim yapma kapasitesi artıracak çalışmalar. Ekonomik, politik, pedagojik, medya ve linguistik politika ve deneyimlerinin geliştirilmesinde gösterilen başarı/başarısızlıkta kültürel faktörlere dayalı önyargıların etkilerini keşfetmek. Bölgemizin konularını daha iyi anlamamızı sağlayacak yeni perspektifler ve yaklaşımları kurmaya çalışarak kültürün rolüne ve bir çok faktörle ilişkisine göre kültür faktörünü yeniden ele almak. Sosyal, ekonomik, politik ve medeniyet gelişiminde farklı kültürel faktörlerin rollerinin mukayesesi Kongre, sosyal bilimler alanındaki tüm branşlardan araştırmacıları sosyal bilimler alanındaki çalışmalarını sunmak üzere davet etmektedir. Aşağıda yer alan disiplinler önerilmektedir (diğer bütün alanlardaki çalışmalar da kabul edilecektir) Uluslararası ilişkiler ve olaylar Kamu Politikaları Toplum ve devlet Poliitk ve Ekonomik Kalkınma Eğitim teorileri ve sistemleri Medya, internet ve küresellşme Karşılaştırmalı dinsel araştırmalar Politika ve ekonomide etik Akültürasyon ve Medeniyetler arası Diyalog Edebiyat ve sanat teorilerinde yenilik Kültürler arası karşılaştırmalar Şehirler ve kentsel dönüşümler Karşılaştırmalı tarih Ortadoğu olayları ve konuları Araştırmacıların, farklı disiplinlerdeki ve alanlardaki çalışma ve deneyimlerini sunarken aşağıda yer alan taslağı dikkate almaları beklenmektedir. 1- Her uzmanlık konusunda alana dair sorunları tanımlama 2- Süregelen tartışmalar ile ilintili net örnekler sunma 3- Yeni teorik yaklaşımları önemseme ya da sosyal bilimler alanında mevcut bir teoriyi baz alma 4- Spesifik sonuçlara ulaşırken problemin etkilerini açıklamada 3
ORGANIZASYON KONULARI Genç Akademisyenleri Taşvik: Genç akademisyenlere yönelik bazı oturumlar düzenlenecektir. Ayrıca, Kongre, Araplardan Türkiye konuları ve Türklerden Ortadoğu üzerinde araştırma yapan 10 master ve doktora öğrencisinin bütün katılım masraflarını üstlenecektir. Önemli Tarihler: 10 Ağustos 2010: Bildiri özetlerinin gönderilmesi Başvuru Politikası: 1 Eylül 2010: Kabul edilen bildirilerin ilanı 25 Kasım, 2010: Bildirilerin tam metin halinde teslimi 10-12 Aralık, 2010: Kongre o Katılmak isteyenler kendine uygun alanlarda 500 kelimelik özet ile 10 Ağustos 2010 tarihine kadar başvurabilirler. o Başvurular, organizasyon komitesinin ön değerlendirmesi ile danışma kurulu tarafından incelenecek 1 Eylül 2010 tarihine kadar ilan edilecektir. o Kongre organizasyon komitesi özet ve nihai yazıları kabul etmeme veya değişiklik isteme hakkını mahfuz tutar. o Özetleri kabul edilen katılımcılar, makalesinin tam metnini 25 Kasım 2010 tarihine kadar göndereceklerdir. o Makaleler Microsoft Word formatında ve yaygın bir yazım stilinde, Times New Roman 12pt yazı büyüklüğünde, dipnot ve referanslar dahil 8,000 kelimeyi geçmeyecek biçimde yazılmalıdır. o Yazılar orijinal ve özgün olmalıdır. Ayrıca, bilimsel yazım tekniklerine bağlı kalınmalıdır. o Genç akademisyenler (master ve doktora öğrencileri) önceki bilimsel çalışmalarını gösterir kısa özgeçmiş göndermelidir. o Kongre seçkin yazıları yayınlamayı planlamaktadır. o Sunumlar ve yazılar, Türkçe, Arapça ve İngilizce den birinde yapılacaktır. Katılım ve Yerel Düzenlemeler: Yazı sunacaklar hariç, Kongre ye katılım ücreti 50 $ ve öğrenciler için 20 $ olarak belirlenmiştir. Gelişmekte olan ülke akademisyenlerin katılımı için bir miktar fon ayrılmıştır. Organizasyon Komitesi, Kongre esnasında katılımcılara uygun konaklama bulma konusunda yardımcı olacaktır. KONGRE BAŞKANLARI: Prof. Dr. Yasin Aktay Stratejik Araştırma Enstitüsü (SDE), Ankara Prof. Dr. Nadia M. Mustafa Medeniyetler Araştırmaları Merkezi, Kahire Üniversitesi KOORDİNATÖRLER: Doç.Dr. Ahmet Uysal SDE & Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Doç.Dr. Dr. Pakinam El Sharkawy Medeniyetler Araştırmaları Merkezi, Kahire Üniversitesi ORGANİZASYON KOMİTESİ Stratejik Düşünce Enstitüsü: Dr. Kaan Dilek Yusuf Sahin Osmangazi University: Dr. Cenap Cakmak Dr. Cengiz Dinc Dr. Ahmet Ozturk Medeniyetler Arş. Merkezi: Dr. Mohamed Sofar Ms. Alia Wagdy Mr. Abdulla M. Erfan 4
İLETİŞİM BİLGİLERİ Stratejik Düşünce Enstitüsü Medeniyetler Araştırmaları Merkezi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adres : Çetin Emeç Bulvarı A. Öveçler Mah.4. Cad. 1330. Sk. No:12 06460 Çankaya, Ankara/TÜRKiYE Adres : Çetin Emeç Bulvarı A. Öveçler Mah.4. Cad. 1330. Sk. No:12 06460 Çankaya, Ankara/TÜRKiYE Adres : Uluslarası İlişkiler Bölümü İ.İ.B.F. Meşelelik Kampüsü Eskişehir, 26480, Türkiye Tel : +90 (312) 473 80 45 Faks : +90 (312) 473 80 46 Tel : +90 (312) 473 80 45 Faks : +90 (312) 473 80 46 Tel : +90 (222) 239 37 50 / 1754 Faks : +90 (222) 229 25 27 E-mail : sde@sde.org.tr E-mail : sde@sde.org.tr E-mail : cenapcakmak@yahoo.com : http://www.sde.org.tr : http://www.sde.org.tr : http://iibf.ogu.edu.tr/uluslar/ 5