HATAY TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ



Benzer belgeler
TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER İLE BOYA BİTKİLERİ ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ

ANKARA İLİ KIZILCAHAMAM İLÇESİ TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ PAZAR ARAŞTIRMASI

TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

BÖLGESEL YENİLİK ve KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR

BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR STRATEJİK PLANI

TOHUMCULUK SEKTÖRÜ ULUSAL STRATEJİ GELİŞTİRME PROJESİ

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER

STRATEJİK PLAN ( ) 2015 YILI FAALİYET PLANI

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007

T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü. Kümelenme Destek Programı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

Proje Faaliyetleri ve Beklenen Çıktılar

TKDK DESTEKLERİ AKSARAY YATIRIM DESTEK OFİSİ

T.C. Kalkınma Bakanlığı

Program Koordinatörü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIMSAL AR-GE PROJE DESTEKLERİ

BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (BAKA) TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU (TKDK) DESTEKLERİ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ

TÜRKİYE NİN STRATEJİK VİZYONU PROJESİ

AB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ

Yerel yönetimler (belediye, il özel idaresi, köy tüzel kişiliği, muhtarlıklar),

MEVZUATLAR KANUNLAR. TEBLİĞ, TALİMAT ve KARARLAR YÖNETMELİKLER KANUNLAR. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu

HATAY TARIM VİZYONU

UR-GE PROJESİ NEDİR?

T.C EKONOMİ BAKANLIĞI. İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı

SULU TARIM ALANLARINDA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ

URGE NEDİR? DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜNDE FİRMALAR URGE PROJESİ KAPSAMINDA FİRMALAR

Minamata Sözleşmesi Türkiye de Ön Değerlendirme Projesi. Bursev DOĞAN ARTUKOĞLU Ankara

KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012)

Tarımın Anayasası Çıktı

3. SANAYİ ŞURASI. Bilimsel ve Teknolojik Gelişim Ar-Ge ve İnovasyon

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÖDEMİŞ SONUÇ RAPORU

II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI

STRATEJİK PLAN ( ) HEDEF-FAALİYET-MALİYET TABLOSU

EKONOMİ BAKANLIĞI GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ

T.C. GIDA,TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TÜRKİYE TARIM HAVZALARI ÜRETİM VE DESTEKLEME MODELİ. 30 Havza

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ ESPİYE MESLEK YÜKSEKOKULU BİTKİSEL VE HAYVANSAL ÜRETİM BÖLÜMÜ TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER PROGRAMI BİLGİ FORMU

Başkent Üniversitesi, 9. ÜSİMP Ulusal Kongresi 17 Mayıs Mart 2017, Ankara

GÜNEY EGE BÖLGE PLANI

TARSUS TİCARET BORSASI

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

ULUDAĞ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ ÜYELERİNE SİRKÜLER NO.: 248

Balıkçılıkla ilgili tüm konulardan sorumlu merkezi bir birim oluşturulması

21. YÜZYILDA PAMUK ÇALIŞTAYI SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ KAHRAMANMARAŞ, 2016

ORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR

08 Kasım Ankara

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR

ORTA GÜNEY BÖLGESİ AİLE ÇİFTÇİLİĞİ ÇALIŞTAYI

ÇANAKKALE İLİ TARIM SEKTÖRÜ EYLEM PLANI

FASIL 28 TÜKETİCİNİN VE SAĞLIĞIN KORUNMASI

Bağımsız Değerlendirici İlanı

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

İhracat Genel Müdürlüğü KOBĠ ve Kümelenme Destekleri Daire BaĢkanlığı. Hatice ġafak ERGÜN Uzman

AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programları

ORGANİK TARIM HIZLA GELİŞİYOR

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ MENDERES SONUÇ RAPORU

BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOHUMCULUK DAİRE BAŞKANLIĞI

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi

2010/8 SAYILI ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ DESTEĞİ

KAMU ALIMLARI YOLUYLA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VE YERLİ ÜRETİM PROGRAMI EYLEM PLANI

KAMU KURUMLARI VE BELEDİYELER İLE YÜRÜTÜLEBİLECEK ÇALIŞMA VE PROJELER

TÜRKİYE DE PAMUK ÜRETİMİ VE BAKANLIK POLİTİKALARI. Dr. Mehmet HASDEMİR Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü

Antepfıstığı Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri Ortak Akıl Toplantısı

TARIM, GIDA VE HAYVANCILIK

Türkiye de Coğrafi İşaret Koruması

2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI

TSÜAB TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDE ÜNİVERSİTE-KAMU ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ ÇALIŞTAYI

Düzce Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ve ilgili mekanizmaların vizyonu, Bölgesel, ulusal ve

2016 Ankara Mali Destek Hibeleri

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ BAYINDIR SONUÇ RAPORU

AB Kırsal Kalkınma Hibe Programı IPARD Açıldı

Proje alanı, süresi ve bütçesi

2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR

Arazi verimliliği artırılacak, Proje alanında yaşayan yöre halkının geçim şartları iyileştirilecek, Hane halkının geliri artırılacak, Tarımsal

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI. İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı. Hatice Şafak BOZKIR İG Uzmanı

BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR

İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması

Sertifikalı tohum üretim desteği (2017)

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

1.f Projenin Bütçesi : Reklam/tanıtım giderleri, laboratuvar ile sera oluşturulması.

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİNİN DESTEKLENMESİ (UR-GE)

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

T.C. KIRIKKALE VALİLİĞİ İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ARALIK 2013 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI

2010/8 SAYILI ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ DESTEĞİ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Kümelenme ve Uluslararasılaşma. Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.

EKOLOJİK TARIM ORGANİZASYONU DERNEĞİ. ATİLA ERTEM Yönetim Kurulu Başkanı

TOHUMCULUK VE TOHUMCULUK TERİMLERİ. Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

İhracat Genel Müdürlüğü KOBİ ve Kümelenme Destekleri Daire Başkanlığı İŞBİRLİĞİ KURULUŞLARI İLE URGE PROJELERİ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI - I

İYİ TARIM UYGULAMALARI NASIL YAPILIR?

İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ BUCA SONUÇ RAPORU

İşletmelerin Karşılaştığı Tehdit Nedir? Zafer-İn Operasyonu nun Hedefleri Nedir?

III. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu Sonuç Bildirgesi

Transkript:

HATAY TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ 06-07 EKİM 2015 HATAY

ÇALIŞTAY SONUÇ BİLDİRGESİ Itri ve Tıbbi Bitkiler ile Boya Bitkileri Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi kapsamında, sektörün tüm taraflarının bir araya getirilmesi, mevcut durumun analiz edilmesi ile Bakanlık politikaları doğrultusunda gelecek için hedeflerin ve stratejilerin belirlenmesi için, 06-07 Ekim 2015 tarihleri arasında Hatay ilinde sektörün tüm paydaşlarının katılımıyla "Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü koordinasyonunda gerçekleştirilen çalıştaya; 12 farklı kurumdan, 10 farklı ilden ve 11 farklı üniversiteden olmak üzere ülke genelinde toplam 100 ün üzerinde yetkili katılım sağlamaktadır. Çalıştay programı çerçevesinde, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın tüm birimleri yanında, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, TÜRKAK, bölgede bulunan kalkınma ajansları, üniversiteler, araştırma enstitüleri, meslek odaları ve özel sektör temsilcilerinin de içerisinde olduğu çok sayıda uzman tıbbi ve aromatik bitkiler sektörünü tüm yönleri ile değerlendirmişlerdir. Yetiştiricilik Çalışma Grubu Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlhan ÜREMİŞ moderatörlüğünde değerlendirmelerde bulunmuştur. İşleme ve Mamul Ürünler Çalışma Grubu, Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayhan TOPUZ moderatörlüğünde değerlendirmelerde bulunmuştur. Pazarlama Ve Finansman Çalışma Grubu, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan PEKER moderatörlüğünde değerlendirmelerde bulunmuştur. Hazırlanan sonuç raporu, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tarla ve Bahçe Bitkileri Daire Başkanı Mehmet Ali OLGUN, Hatay Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Aydın TÜFEKÇİ ile çalışma grubu moderatörleri tarafından sunulmuştur.

YETİŞTİRİCİLİK ÇALIŞMA GRUBU DEĞERLENDİRMELERİ Yetiştiricilik Çalışma Grubu Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İLHAN ÜREMİŞ moderatörlüğünde yürütülen çalışmaların sonucunda aşağıdaki başlıklarda değerlendirmelerde bulunmuştur. HATAY İLİ DEĞERLENDİRMESİ : Hatay ili için önemli bir bitki olan ve yöre insanıyla bütünleşmiş defne bitkisi çoğunlukla doğadan toplama şeklinde elde edilmektedir. Doğadan toplama günümüzde yeterli olmakla birlikte toplayıcıların konu hakkındaki eğitimlerinin eksik olması ve gerekli talimatlara uygun davranmamaları nedeni ile doğada mevcut alanlar büyük zarar görmektedir. Bu nedenle hasadın kontrollü olarak yapılması ve toplama yapan kişilerin eğitilerek yönetmelik hükümlerinin benimsetilmesi ve uygulanmasında kamu kurumlarının denetleme etkinliğinin artırılması ve defne meyve ve yaprak hasadında mekanizasyon olanakları için gerekli Ar-Ge çalışmalarının yapılması, Bitki çaylarında kullanılan tıbbi ve aromatik bitkilerin (nane, papatya, melisa, tıbbi adaçayı vb.) tarımına önem ve öncelik verilmesi (gerekmektedir. Ayrıca yüksek mentol içeren Mentha arvensis ve M. piperita gibi türlerin tarımına ulusal plan dahilinde öncelik verilmesi, diğer taraftan avokado, dut ve böğürtlen gibi bitkilerin yapraklarının bitki ve meyve çaylarında dolgu materyali olarak kullanılmasının sağlanması, opuntia (hint inciri) gibi bölgemizde doğal olarak yetişen ve çit bitkisi olarak kullanılan bitkilerin ürün potansiyellerinin araştırılması ve işlenerek değerlendirilmesi, Önümüzdeki yıllarda defneye olan ihtiyacın artacağının öngörüldüğü bir ortamda, iç ve dış pazar ihtiyacı doğrultusunda kapama defne bahçelerinin oluşturulması amaçlanmalı ve bu amaç doğrultusunda özel ağaçlandırma alanları ve bozuk orman alanları gibi yerlerde kültürünün yapılabilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması, Defne ve sivri kekik (Thymbra spicata) için zengin bir popülasyon mevcut olup, seleksiyon yöntemiyle yapılacak ıslah çalışmalarında gen kaynaklarının kaybolmaması için gerekiyorsa koleksiyon parsellerinin oluşturulması ve gerekli düzenlemelerin yapılarak sertifikalı üretimlerin yapılması, sertifikalı fidan üretimi yapacak işletmelerin desteklenmesi, Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretiminde ismine doğru üretim materyali temini en önemli sorunlardan birisi olup, bu sorunun çözülebilmesi için acil tedbirlerin alınması, Tıbbi ve aromatik bitkiler için yapılması gereken analizlerin zamanında yapılarak sağlıklı sonuçlara varılması için bölgesel laboratuvar altyapısının kurulması ve örneklerin mutlak suretle yerinde ve yetkili kişilerce alınmasının sağlanması, Pazar talebi yüksek olan ve doğadan toplanan sumak ile ilgili üretim ve ıslah çalışmalarının yapılması önerilmiştir. ANTALYA İLİ DEĞERLENDİRMESİ Birçok bitkinin doğadan toplanarak elde edildiği ancak kültür alanlarında yetiştiriciliği uygun olan kekik, lavanta, adaçayı gibi tıbbi aromatik bitkileri için üretim materyali temininde yaşanan sıkıntıların giderilmesine yönelik üreticilere destek çalışmalarının yapılması, Yetiştiriciliği etkileyen en önemli faktörlerden olan pazarlama sorununun sözleşmeli üretim metoduyla aşılması önerilmiştir. KAHRAMANMARAŞ İLİ DEĞERLENDİRMESİ Kadın çiftçilere yönelik olarak Bakanlık kuruluşlarının işbirliğiyle kekik üretiminin yaygınlaştırılması

için çalışmalar yapılmakta olup, 2016 yılı için yaklaşık 100 bin fide üretileceği belirtilmiştir. Ayrıca 6 köyde yasal olmadığı halde üretilerek ağızotu yapımında kullanılan Nicotina rustica bitkisi yerine kekik ikamesi ile sosyal bir proje şekline dönüşüm sağlanması için bu üreticilerin eğitilmesi ve kekik ekiminde başarı sağlamış illerle (Denizli, Hatay gibi) işbirliği yapılması, Fesleğen üretiminin yaygınlaştırılması için uygun yörelerde çalışmalar yapılması önerilmiştir. KAYSERİ İLİ DEĞERLENDİRMESİ Boya bitkileri (kök boya, cehri, reseda, yalancı kenevir gibi) için Kayseri ile Adana arasındaki bölgelerde inceleme ve araştırmaların yapılarak hangi bitkilerin boyacılıkta kullanıldığının belirlenmesi, Tarla hazırlığından hasada kadar ki dönemde mekanizasyona uygun üretim sistemlerinin geliştirilmesi, hasat sonrası kurutma işlemlerine uygun Ar-Ge çalışmaları ve seleksiyon çalışmalarında mekanizasyona uygunluk için gerekli çalışmaların yapılması önerildi. TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLERİNİN ÜRETİMİNİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN GENEL ÖNERİLER: Tıbbi ve Aromatik Bitkiler bakımından sahip olduğumuz zengin gen kaynaklarının mutlak suretle korunması için gerekli tedbirlerin acilen alınması (tohumların gen bankalarında saklanması, istenilen tür ve çeşitlere ait anaç bahçelerinin kurulması gibi) ve ülkemiz geneli tür ve çeşit araştırmalarının yapılması ve gerekirse tıbbi ve aromatik bitkiler rehberinin oluşturulması ve ülke geneline dağıtılmasının sağlanması, Tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili yapılan araştırma ve yayınlar ile ilgili bilgi bankasının kurulması, Doğadan toplamanın en temel sorunu olan bilinçsiz toplamanın önüne geçilmesi için gerekli eğitim çalışmalarının yapılması ve bu çalışmalarda öncelikle muhtarların eğitilmesi, doğadan toplamayı düzenleyen kuralların uygulanmasında kamu kurumlarının yaptırıcı gücünün artırılması ve popülasyonları yok olma sınırında olan bazı bitkilerin (salep gibi) toplayıcılığının gerekirse uzun bir süre yasaklanması ve sınırlama getirilmesi, Gerek iç pazar gerekse dış pazar ihtiyaçlarının artması nedeni ile tıbbi ve aromatik bitkilerin kültür alanlarında üretimine geçiş için en büyük sorun olan ismine doğru materyal temini için gerekli ıslah çalışmalarının acilen yapılması ve sertifikalı tohum, fide ve fidan üretiminin teşvik edilmesi ve desteklenmesi, Yapılacak üretimlerin amacına uygun ve ekonomik olması için, elde edilmesi amaçlanan ürün ve ürün gruplarının belirlenmesi ve üretim planlamasının ve üretilecek tür ve çeşitlerin hassas olarak belirlenmesi ve bu konuda bitki çaylarında kullanılan tıbbi ve aromatik bitki tarımına öncelik verilmesi (nane, papatya, melisa, tıbbi adaçayı vb.) özellikle nane (yüksek mentol içeren Mentha arvensis ve Menhta piperita gibi ) için Ülkesel bir plan yapılması, Yapılacak üretimin getirisinin artırılması ve ekonomik olması için tarla hazırlığı, hasat ve ürün işlenmesi sürecinin tamamını kapsayacak şekilde mekanizasyona gidilmesi ve mekanizasyon için gerekli Ar-Ge çalışmalarının yapılması ve özellikle hasat sonrası işlemlerde (kurutma vb.) solar tünel kurutma sistemleri gibi modern kurutma sistemlerinin kullanılması, Doğadan toplayıcılıktan kültürel alanlarda üretime geçişten sonra ortaya çıkacak olan adaptasyon sorunlarının (sulanabilir alanlarda kekikteki kök çürüklüğü gibi) aşılması için gerekli kültürel önlemleri için Ar-Ge çalışmalarının ve yabancı ot, bitki hastalık ve zararlılar ile mücadele gereksinimlerine karşı bilgi bankasının oluşturulması ve Ar-Ge çalışmalarına başlanması, Üretim alanlarından elde edilecek ürünlerin amaca uygun olup olmadığını kısacası kalite yönünden incelenmesi ve özellikle ihracatta mağduriyetlerin yaşanmaması ve rekabet gücünün artırılması için gerekli analiz yöntem ve metotlarının belirlenmesi ve bunları gerçekleştirecek ve bölgeye özgü bitkilerin analizlerini yapacak bölgesel laboratuvarların kurulması,

Üretim planlarının amaca uygun yapılabilmesi ve üretimde mağduriyet yaşanmaması ve fiyat istikrarının sağlanması için sözleşmeli üretim metodunun benimsetilmesi ve desteklenmesi, Tıbbi ve aromatik bitkilerde organik ve iyi tarım uygulamalarında küçük alanlarda üretim yapıldığından birim desteklemelerin artırılması, Yukarıda belirtilen iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve uygulanması aşamasında tüm kurum ve kuruluşların ve özel sektörün arasında mutlak irtibatın kurulması ve gerekirse tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili tıbbi ve aromatik bitkiler rehberi oluşturulması, Tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili çalışmaların amacına daha uygun gerçekleştirilmesi ve bilimsel çalışmaların ve Ar-Ge çalışmalarının yürütülebilmesi için Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Araştırma Merkezi adı altında bir merkezin kurulması ve ayrıca tıbbi ve aromatik bitkilerin ilgili kurum ve kuruluş işbirliği ile altyapı mevzuatının oluşturulması, bu merkezde Ziraat Mühendisi, Orman Mühendisi, Eczacı, Kimyager ve Biyolog gibi değişik disiplinlerden araştırıcıların çalıştırılması, Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi, işlenmesi ve pazarlamasında faaliyet gösteren, tüm birim ve sektörlerin temsil edilebileceği ve rekabet güçlerini ve pazar paylarını artırabileceği bir birlik kurulması önerilmiştir.

İŞLEME VE MAMUL ÜRÜNLER ÇALIŞMA GRUBU DEĞERLENDİRMELERİ İşleme ve Mamul Ürünler Çalışma Grubu, Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayhan TOPUZ moderatörlüğünde yürütülen çalışmaların sonucunda ulaşılan ortak görüşler aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır. Standart ve istikrarlı hammadde temin edilmesine yönelik çalışmalar yapılması, Hatay ilinde TAB eylem planında yer alan bitkiler; Kahramanmaraş ta kırmızı biber (Capsicum sp), çakşır (Ferula hermonis), çivit otu (Isatis sp.), sarı kantaron (Hypericum perforatum), sumak (Rhus coriaria), çörekotu (Nigella sp.), sığla (Liquidambar orientalis); Niğde de safran (Crocus sativus), çörekotu (Nigella sp.), lavanta (Lavandula sp.), melisa (Melissa officinalis) ve kekik (Thymus sp., Origanum sp.); Kayseri de kimyon (Cuminum cyminum), çemen (Trigonella foenum-graecum), çörek otu (Nigella sp.), lavanta (Lavandula sp.), melisa (Melissa officinalis), kekik (Thymus sp.), cehri (Rhamnus elatarnus), mürver (Sambucus sp.) ve gilaburu (Viburnum opulus); Antalya da yasemin (Jasminum sp.), sarı kantaron (Hypericum perforatum), dağ çayı (Sideritis sp.), adaçayı (Salvia fruticosa), kekik (Thymus sp., Origanum sp.), şekerotu (Stevia rebaudiana), çarkıfelek (Passiflora incarnata), mersin (Myrtus communis), hayıt (Vitex agnus-castus) ve turunçgillerin üretimi ve/veya işlenmesinin önceliklendirilmesi Bitkisel ürünlerin bileşiminde bulunan bitkilerin üretiminde, öncelikli olarak iyi tarım uygulamaları ile üretim yapılmasının sağlanması Marjinal tarım alanlarında yapılacak kümelenme çalışmaları ile sektörün talep ettiği adına uygun botanik teşhisi yapılmış hammadde sürekliliğinin sağlanmasına yönelik projelerin desteklenmesi Hatay da en yoğun üretimi yapılan defne bitkisinin yaprak ve meyvesinin işlenmesine ve standart hammadde teminine yönelik hasat planlaması, kurutma, sabit ve uçucu yağ eldesine yönelik yenilikçi prosesler geliştirilmesi Uçucu yağ proses atıkları (bitki ve distilasyon altı suyu) ile turunçgil meyve endüstrisi atıklarının ticari değere dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yapılması Tıbbi ve aromatik bitkileri işleyen işletmelerin GMP üretim koşullarının önceliklendirilmesi ve bu konuda gerekli bilgilendirme ile özendirmenin sağlanması Hedef bölgede mevcut şartlarda ticari olarak öne çıkan tıbbi ve aromatik bitkiler ve mamullerinin içerik analizlerinin yapılması, standartlarının oluşturulması ve coğrafi işaretlerin alınması Hammadde üreten işletmeler ile mamul/yarı mamul ürünlerin üretildiği işletmelerin bilgi alışverişi için üretici ve araştırıcıların fuar, bilimsel etkinlikler vb. ortamlarda buluşturulması Kurumlar( disiplinler, ticaret odaları STK lar vd.) arası çalışma gerektirdiğinden bu paydaşlarla işbirliği yapılarak bilgilendirme ve işbirliği ağının( Web, SMS, Sosyal ağlar vd.) oluşturulması Deve dikeni (Silybum marianum) bitkisinin yetiştirilmesi ve mamul ürünlerinin üretimine yönelik araştırmalar yapılması Bölgede tarımı yapılan veya doğal ortamda yetişen halen ekonomik değer taşıyan bitkilerden ilaç hammaddesi, doğal gıda ve tekstil renklendiricilerin elde edilmesi için Ar-Ge çalışmalarının yapılması (kırmızı biber, çivit otu, siyah havuç, sumak, safran vd.) Bölgede önemli bir kaynak olarak mevcut olan kızılçam kabuğunun işlenmesi, ticari değeri olan bileşenlerinin elde edilmesine yönelik Ar-Ge çalışmalarının yapılması İşletmelerin hammadde temininde işçilik maliyetinin yüksek olması sebebi ile mevcut işleme kapasitesinin tam kullanılamaması ve ticari rekabetin sağlanamaması sorununa yönelik üretici birlikleri modellerinin oluşturulması ve teşvik edilmesi ile bu sorunun nedenlerinden biri olan mamul ürün tağşişinin engellenmesine yönelik tedbirler alınması, ödül ve cezai müeyyidelerin uygulanması

Bitkilerin temizlenmesi, ayıklanması, sınıflandırılması, gerekli olması halinde sterilizasyonunun yapılması ve bitki sistematiği konusunda uzmanlarca teşhis edilmiş adına uygun Türkçe ve Latince isimleri taşıyan ambalajlar içerisinde pazarlanmasının sağlanması Tıbbi ve aromatik bitkilerin lokal örneklemelere göre içerik analizlerinin yapılması, spesifikasyonlarının belirlenmesi, standartlarının oluşturulması ve hammadde/mamul ürünlerinin tağşişinin engellenmesine yönelik tedbirler alınması Küçük işletmelerin benzer işletmelerle aynı hedef doğrultusunda işbirliği sağlayabileceği ortak mekanizmaların oluşturulması Gıda sanayiinde aroma verici ve renklendirici olarak kullanılan ve yurt dışından ithal edilen ürünlerin yerel eldesine yönelik Ar-Ge çalışmalarının başlatılması Ülke çapında tıbbi ve aromatik bitki işleyen işletmelerin kapasite tespiti yapılarak atıl kapasitenin değerlendirilmesine yönelik üretim ve destekleme politikası uygulanması TAB işleyen işletmelerde ivedilikle eğitim çalışmalarının başlaması, eğitim almaya özendirilmesi ve eğitim alan işletmecilerin sertifikalandırılması Küçük ve orta ölçekli TAB işletmelerinin kurumsallaştırılması ve markalaşmaya gitmelerinin sağlanması İşletme maliyet analizlerinin şeffaflaştırılması, fiyat oluşumunda tarafların görüşlerinin ve katkılarının alınması İyi üretim uygulamaları (GMP) ile hammadde işleyen işletmelerin desteklenmesi Sektörde bilgi birikimini artırmak için yurtdışında konu ile ilgili yayınların çevrisinin yapılması ve paylaşılması TAB larin işlenmesi konusunda üniversitelerde ve araştırma enstitülerinde laboratuvar ölçekli ve yeni ürün hedefli çalışmaların sanayiye aktarılabilmesi için yarı endüstriyel ölçekte prototip üretim tesisleri oluşturulmasının teşvik edilmesi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları arasında yer alan Homeopati tedavi biçimi için önem arz eden ve ileride popülaritesinin artacağı düşünülen tatula (Datura stramonium) bitkisinin gerek tentür gerekse ilaç etken maddesi olarak değerlendirilmesi (özel üretim alanı gerektirmektedir, yabancı ot olarak dağılımının önlenmesi gerekmektedir), Sanayiide önemli olan Hint Yağı (Ricinus communis) bitkisinin hammadde kaynağı olarak yetiştirilmesi, ilaç etken maddesi olarak ise özel ekstraksiyon metotları ile toksik olan lektin türevi bileşiklerden ayrıldıktan sonra değerlendirilmesi, TAB işleyen mikro ölçekli işletmelerin standart ürün üretimine yönelik mamül ürün analizlerinin desteklenmesi için planlamalar yapılması.

PAZARLAMA VE FİNANSMAN ÇALIŞMA GRUBU DEĞERLENDİRMELERİ Pazarlama Ve Finansman Çalışma Grubunun Selçuk Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kenan PEKER moderatörlüğünde yürütülen çalışmaların sonucunda aşağıdaki başlıklarda değerlendirmelerde bulunmuştur. Hatay Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Eylem Planının (2015-2019) Bakanlıkça yürütülen Itrı ve Tıbbi Bitkiler ile Boya Bitkileri Projesi ile entegrasyonunun sağlanarak, Hatay da kademeli olarak uygulamaya geçirilmesi, Hatay ve çevre illerin, birçok tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesine imkan tanıyacak iklim ve arazi şartları ile botanik kompozisyona sahip olması sebebiyle iç ve dış pazar isteklerine göre üretimin yaygınlaştırılması, AR-GE çalışmaları tamamlanan tür ve çeşitlerde, kamu, üniversite ve özel sektör işbirliğinde demonstrasyonların kurulması, Sözleşmeli yetiştiriciliğin yaygınlaştırılması, Sektörde değer zinciri tasarımı ve yönetimi, Ürünler bazında değer zinciri analizlerinin yapılması, Uluslararası piyasalarda tercih edilen türlerin ekolojik ve ekonomik olarak incelenerek orta ve uzun dönemde yurtiçinde üretimlerinin yaygınlaştırılması, Tıbbi ve aromatik bitkiler sektörüne yönelik çok sayıda ulusal ve uluslararası finans kaynaklarının olduğu, bölgede yer alan TKDK ve Kalkınma Ajanslarının önemli destekler sunduğu, bununla birlikte sektörde yer alan tarafların (çiftçi, işleyici, tüccar ve ihracatçı) bu desteklerden yararlanma kapasitelerinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu, bu alanda üretici örgütlerinin üyelerine aktif destek sağlamaları, proje hazırlama konusunda üyelerini bilgilendirmeleri, konu ile ilgili TKDK ve ajans desteklerinden yararlanmayı kısıtlayan faktörlerin yeniden düzenlenmesi, bilgilendirme faaliyetlerinin yaygınlaştırılması, Sektörün turizm ile entegrasyonunun sağlanması, Sektör ile ilgilenen yerel çiftçilerin grup çalışma teknikleri ile moderasyonlarının artırılması, Sektörel kümelenme ve ihtisaslaşmanın geliştirilmesi, Toplayıcı pazarları ve yetiştiricilik pazarları ayrımının yapılması, Alıcı ve satıcının aracısız olarak bir araya gelmesini sağlayacak web tabanlı bir pazarlama portalının oluşturulması, e-pazarın yerel, ulusal ve uluslararası kullanıcılara açılması ve doğrudan pazarlama imkanlarının geliştirilmesi, Alternatif pazarlama kanallarının oluşturulması, toplum destekli üretim ve pazarlama zincirlerinin kurulması, Orman ve doğadan toplanan ürünler ile yetiştiriciliği yapılan ürünlerin ayrı ayrı pazarlanması, TAB ürünlerinin değişik kalite ve fiyat seçenekleri ile farklı hedef gruplarına yönelik pazarın bölümlenmesi, Dış ticaret, enstitü, üretici örgütlenmesi, entegre üretim ve katma değer sisteminin üründen nakite dönüştürülmesi, Sektörde tüketici güvenini zedeleyecek tağşiş ve benzeri olumsuz uygulamaları ortadan kaldıracak, kayıtlı işletmelerin haksız rekabete uğramadan sektörde faaliyette bulunmasını sağlayacak tedbirlerin geliştirilmesi, Sektörün tüm aşamalarında etik kuralları esas alan bir yapının kurulması, hedef kitlenin özelliklerini dikkate alarak ismine doğru güvenilir ürünlerin arzının sağlanması, Tıbbi aromatik bitkiler sektöründe pazarın istediği koşullarda üretimi sağlayacak uygulamaya yönelik AR-GE ve inovasyon çalışmalarının yapılması, AR-GE alanı ile üretim alanının entegrasyonunu, Tıbbi aromatik bitkiler sektöründe iş ortamının geliştirilmesi ve ÜR-GE projelerinin yaygınlaştırılması, Yönetişim ve e-yönetişimin geliştirilmesi,

Ülkemizin sahip olduğu biyolojik çeşitliliğin kullanılarak gerek doğadan toplama, gerekse yetiştiricilikten elde edilen ürünlerin katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi, ham madde olarak ihracat yerine, mamul madde olarak ihracata öncelik verilmesi, Tıbbi ve aromatik bitkilerde etkin bir kayıt ve izlenebilirlik sisteminin etkinleştirilmesi, mevcut kayıt sistemlerinde entegrasyonun sağlanması, Tüm tarafların korunması ve uygun fiyat oluşumunun sağlanması amacıyla, üretici bazında pazarlama fonksiyonunu üstlenecek üretici organizasyonlarının teşvik edilmesi, kısa ve orta dönemde alıcıyı ve satıcıyı bir araya getirebilecek yapıların oluşturulması, üretimin yeterli ölçeğe ulaşılması durumunda mevcut borsaların hasat dönemlerinde salon satışı yapacak hale getirilmesi, Doğadan toplamada, sürdürülebilirliği sağlamak ve pazarın istediği kalitede ürünü arz edebilmek için sistemin kontrolünde etkinliğin artırılması, toplayıcılara yönelik eğitim çalışmaları yürütülmesi, toplamanın kayıtlı ve izinli kişilerce yapılması, toplayıcılığın bir meslek haline getirilerek gerekirse bu alanda Mesleki Yeterlilik Kurumu ve İş-Kur ile işbirliği içerisinde eğitim ve belgelendirme çalışmalarının yapılması, Tıbbi ve aromatik bitkilere yönelik bazı ürünler bazındaki standartların, sektör ihtiyaçları doğrultusunda küresel vizyonla gözden geçirilmesi, ürünlerin uluslararası standartlarda sertifikasyonu, Sektörün sürdürülebilirliğini sağlamak, ayrıca pazarda ilave katma değer oluşturmak üzere ekolojik (organik) sertifikasyonların, iyi tarım, iyi üretim ve iyi pazarlama uygulamalarının yaygınlaştırılması, Mevcut tıbbi ve aromatik bitkilerin, coğrafi işarete (mahreç, menşei) konu özellik taşıyıp taşımadıklarının incelenmesi, Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi ve basında yer alan yanlış tanıtımların engellenmesi amacıyla, tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanımı konusunda kamu spotu hazırlanması, Tıbbi ve aromatik bitkiler (TAB) tanıtım grubunun oluşturulması, Tıbbi ve aromatik bitkiler tüketim alışkanlıklarının yönetilmesi ve geliştirilmesi, Sektörel temsiliyetin artırılması.