HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANALİZİ TOPLANTILARI 24-25 Aralık, 2010 1

M DYAT ELAZI - B NGÖL - D YARBAKIR - BATMAN S RT - IRNAK - MARD N 24-25 Aral k 2010 37

HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI 24-25 ARALIK 2010 M DYAT HUKUK HAK MLER GRUP D CLE SIRA PUAN ÖNER LER 1 9,8 Terfi sistemi yeniden düzenlenerek, Yarg tay i say s ve not Sistemi kald r lmal, terfide i yüzdelerinin ne olaca konusunda istatistik zmanlar na çal ma yapt r larak mahkeme, dava türü ve sürelere ili kin geni kapsaml de erlendirme Kriterleri belirlenmelidir. 2 9,8 yükü az ve birbirine yak n adliyeler kapat larak, adliye hizmetlerinin merkezile tirilmesi gerekir. 3 9,8 Disiplin soru turmalar üzerindeki gizlilik kald r lmal, savunma hakk etkin bir ekilde sa lanmal d r. 4 9,8 HSYK i lemlerinde ayr mc l k ve kay rmac l k yap lmamal d r. 5 9,6 Hakim ve savc say s Uluslar aras standartlara uygun olarak artt r lmal d r. 6 9,3 7 9,1 8 9,0 9 9,0 10 9,0 11 9,0 12 9,0 13 8,8 14 8,7 15 8,6 16 8,6 17 8,6 18 8,6 Meslekte hukuk ve ceza alan nda yetkilerin devam n sa layacak ekilde uzmanla man n sa lanmas ve en geç mesle in be inci y l nda barn lar n seçilerek devam sa lanmal d r. Hakim ve savc maa lar artt r lmal ve performansla orant l olarak ek ödeme verilmelidir. Hakim ve savc lar n tayinlerinde aile birli inin korunmas na dikkatedilmelidir. Y lda bir kez Haziran ay içerisinde kararname yay nlanmal, mazeret istemlerinin tarih ile ba l kal nmaks z n her an de erlendirilmelidir. Ba savc ve Komisyon Ba kanlar n n adliye içinde seçimle ve süreli olarak görevlendirilmesi ve idari i lemlerine kar etkin denetim yollar geli tirilmelidir. Hal ka d uygulamas kald r lmal, kald r lmad takdirde onur k r c kriterlere(tarafs zl k gibi) yer verilmemelidir. Veraset ilam, bir k s m vesayet, icra hukuk mahkemesinin bir çok de i ik i kararlar gibi çeki mesiz i ve i lemlerinin mahkeme d kurumlara yapt r lmas sa lanarak i yükü azalt lmal d r. Hakim ve savc için puan sistemi getirilerek, yetki, unvan vs.görevlendirme ve özlük i lemlerinde puan sistemi gözönüne al nmal d r. Hakim ve C.Savc lar n n performans ölçümleri, objektif kriterlere ba lanmal, rencide edici kriterlerden vazgeçilmelidir. Atama ve tayinlerin yetkiyi içerecek ekilde, nokta tayini eklinde yap lmas, ayr ca yetki kararnamesi ç kar lmamal d r. HSYK' nun her türlü kararlar n n gerekçeli olarak internet sitesindeyay nlanmal d r. Mahkemelerde taraflar n ifadelerinin do rudan kayda geçirilebilmesi için teknik vas talar n kullan lmas ve hakimin zab t yazd rmas Uygulanmas ndan vazgeçilmesi gerekir. C.savc l ile mahkemelerin fiziki ayr m sa lanarak ayr binalarda faaliyet yürütmeleri sa lanmal d r. 39

19 8,5 Türkiye Adalet akademisinin bilimsel çal malar yapan gerçek bir akademi haline dönü türülmesi gerekir.akademik çal malar ve meslek içi e itim konusunda aktif görevler almas gerekir. 20 8,5 Adliye idari i leri profesyonel uzman kadroya devredilmelidir. 21 8,5 Uyu mazl klar n alternatif çözüm yollar geli tirilmelidir. 22 8,5 Adli tatil tamamen kald r lmal ya da eski sisteme dönülmelidir. 23 8,5 Ba savc ve mahkeme ba kanlar ba ta olmak üzere tüm atama ve yetkilendirmeler objektif kriterlere ba lanmal d r. 24 8,3 Nöbet tutan Hakim, Savc ve personele nöbet tazminat verilmesi, fazla çal ma ücretinin artt r larak ek performans gösterilmesinin ödüllendirilmesi gerekir. 25 8,3 Hukuk hakimleri nöbet tutmamal, ceza hakimlerine nöbet tazminat ödenmelidir. 26 8,1 Bölge sistemi gözden geçirilerek daha adil hale getirilmelidir. 27 8,1 Mahkemelerin i yo unlu una göre norm kadrolar olu turulmal, norm kadronun komisyonlar için ba lay c hale gelmesi, kadro eksikli i halinde hakimden beklenen performans kriterleri dü ürülmelidir. 28 8,1 Hakim ve savc lar n bilimsel kaynaklara ula m kolayla t r lmal, özendirilmeli, bu ba lamda bilimsel yay n ve elektronik kütüphanelere ücretsiz ula m olana sa lanmal d r. 29 8,0 Hakimler aras nda s n f ayr m kald r lmal d r. 30 8,0 Mahkemelerin azami i say s n n makul bir say ile s n rland r lmal, a t takdirde k sa sürede ek mahkeme kurulmas hususunda etkin yollar geli tirilmelidir. 31 8,0 Hukuk mahkemelerinde hukuk fakültesi mezunu adli hizmet uzman görevlendirilmelidir. 32 8,0 stinaf mahkemelerinin teknik, fiziki ve sosyal ihtiyaçlar kar lanarak bir an önce faaliyete geçirilmesi sa lanmal d r. 33 8,0 Terfide not ve i durumu yerine, kararda isabet oran (temyiz edilmeyen kararlar da) gözönüne al nmal d r 34 8,0 Adalet personelinin uzmanla mas sa lanmal, meslek öncesi ve meslek içi e itimleri geli tirilmeli ve mali haklar iyile tirilmelidir. 35 8,0 Mahkeme yönetim projesi geli tirilerek yayg nla t r lmal d r. 36 7,8 Mesai saatleri d nda görev yerinden ayr lma konusunda komisyon ba kanlar na izin -bilgi verilmesi uygulamas na son verilmelidir. 37 7,8 Hakim ve savc lar n yurt içi ve yurtd nda yabanc dil ö renme, bilgi ve görgülerini artt rma olana sa lanmal d r. 38 7,6 Hakim ve Savc lar Askerlik hizmetinden muaf tutulmal veya özel düzenleme yap lmal d r. 39 7,6 Temel hak ve özgürlüklerle ilgili Uluslararas sözle melerin do rudan iç hukukta uygulanabilirli i sa lanmal d r. 40 7,5 Yarg tayda yeni daireler kurularak üye say s artt r lmal d r. 41 7,5 Sulh-asliye hukuk mahkemesi ayr m kald r lmal, ihtisas mahkemeleri yayg nla t r lmal d r. 42 7,5 Eski HSYK n n yaratt ma duriyetler giderilmelidir. 43 7,3 Mahkeme personelinin görevlendirilmesinde mahkeme hakiminin muvafakat n n al nmal d r. 40

44 7,3 Hakimler için ikayet hali d nda ola an tefti uygulamas kald r lmal d r. 45 7,3 Adrese dayal nüfus kay t sisteminde kay tl olan adreslere Tebligat Kanunun 35. maddesi uyar nca tebligat yap lmas için yasa de i ikli i yap lmal d r. 46 7,1 ATGV meslekta lar n sosyal ya amlar n n iyile tirilmesine ili kin yeni imkanlar sa lamal d r. 47 7,0 Adalet Komisyonlar yeniden yap land r lmal, bu anlamda ceza mahkemeleri ayr hukuk mahkemeleri ayr kurullar halinde yap land r larak üyeler seçimle belirlenmelidir. 48 7,0 Hukuk mahkemelerinde bilirki ilik sistemi de i tirilerek, ceza mahkemelerinde oldu u gibi listeler haz rlanmal, Adalet Akademisinin bilirki ilere de e itim vermeli, Bilirki ilik e itimi almam ki iler bilirki i olarak görevlendirilmemelidir. 49 7,0 Hakimlik staj nda belli bir süreden sonra Hakim ve Savc Yard mc s olarak görevlendirme yap lmal d r. 50 7,0 mahkemesi gibi özel ihtisas mahkemeleri il merkezlerinde kurulup görev alanlar ilçeleri de kapsamal d r. 51 6,8 Yarg lama usullerinin ve sürelerinin sadele tirilmesi ve birle tirilmesi sa lanmal d r. 52 6,6 Y pranma tazminat na ili kin düzenleme yap lmal d r. 53 6,5 ATGV ke if araçlar yayg nla t r lmal, yeterli standartlarda araçlarla ke fe gidilmesi sa lanmal d r. 54 6,3 Hakim ve savc lar n Bakanl k ve HSYK ile yaz malar nda Komisyon ve Ba savc l klar arac k l nmamal,, do rudan Yaz ma yap lmal d r. 55 6,3 Nüfus davalar nda C.savc s n n kat l m zorunlulu u kald r larak, duru maya kat lma nüfus temsilcisi ve savc n n insiyatifine b rak lmal d r. 56 6,0 cra ve flas Kanunu'nda de i iklik yap lmal, icra takip yollar ndaki çe itlilik kald r lmal d r. 57 5,8 Kadastro mahkemelerinde birikmi i lerin tasfiyesi için tasfiye yasas ç kar lmal d r. 58 5,8 Kurul müfetti leri aras nda hukuk-ceza ayr m yap larak uzmanla malar sa lanmal d r. 59 5,8 cra müdürlü ü personeli ayr bir s navla mesle e kabul edilmeli, meslek içi e itimden sonra görevlendirilmeli, icra personelinin di er birimlerde görevlendirilmesi uygulamas ndan vazgeçilmelidir. 60 5,5 Vatanda n Hakim ve savc hakk ndaki ikayetleri esasl bir ekilde ara t r lmal d r. 61 5,3 Sosyal imkanlar olan yeni lojmanlar yap lmal d r. 62 5,3 Yeni ba layan hakimlere kadastro mahkemesi yetkisi verilmemelidir. 63 5,0 Tebligatlar n adliyenin kendi personeli arac l yla tebli edilmesi dü ünülmelidir. 64 4,3 Zorunlu yerler d nda, lojmanlar kapat larak kira ödene i sa lanmal, bu suretle hakim ve savc ile toplum ba güçlendirilmelidir. 41

HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI 24-25 ARALIK 2010 M DYAT CEZA HAK MLER GRUP UMUT YOLCULARI SIRA PUAN ÖNER LER 1 9,7 Ki isel bilgiler sakl kalmak kayd yla Yüksek Mahkemeler, HSYK gibi kurumlar n kararlar na eri im sa lanmal d r. 2 9,7 Hakim ve savc lar n sosyal imkanlar iyile tirilmelidir. Örne in lojman olmayan yerlerde ek kira yard m, lojmanlara çocuk parklar gibi. 3 9,7 Küçük adliyeler kapat lmal d r. 4 9,1 Bir mahkemenin bir y lda bakabilece i i say s objektif kriterlere göre belirlenmelidir 5 8,8 ikayete tabi suçlar yeniden düzenlenmelidir. Örne in takip etmeyenin davas dü ürülmelidir, ikayete tabi suçlar n say s art r lmal d r. 6 8,7 7 8,5 8 8,4 9 8,4 Uzla t rma konusu yeniden düzenlenmelidir ya da kald r lmal d r. Devam edecekse profesyonel bir kurula uzla t rma yetkisi verilmelidir. Büyük merkezlerde talimat, sorgu i lemleri ve infaz i lerinin müstakil mahkemeye verilerek di er mahkemelerin i yükü azalt lmal d r Ceza yasalar nda yer alan baz suçlar suç olmaktan ç kar larak idari yapt r ma ba lanmal d r. Örne in Yoklama kaça ve bakaya suçlar, kar l k çek ke ide etmek, kaçakç l k kanunu gibi Soru turma a amas nda Cumhuriyet Savc lar n n yetkileri artt r lmal d r. Örne in el konulan maddelerin onaya sunulmas n n kald r lmas, Cumhuriyet Savc s n n soru turma a amas nda üpheliyi tahliye etme ile ilgili CMK'daki yetkisini kullanmas hükmünün i ler hale getirilmesi gibi. 10 8,4 Ek savunma verilmesi için ihtarl davetiye ç kart lmas yeterli görülmelidir. Mahkeme yönetim sisteminin uygulama alan geni letilerek bütün 11 8,3 adliyelerde uygulamaya konulmal d r. Örne in dan ma bürolar, dosyan n haz rlanmas nda yard mc uzman hukukçulardan yararlan lmas,yaz i leri müdürlü ü müessesesinin yeniden düzenlenmesi bu çerçevede ele al nmal d r. 12 8,2 ddianamenin iadesi müessesesi yeniden düzenlenerek i ler hale getirilmelidir. 13 7,9 dari para cezalar na itiraz adli yarg n n görev alan ndan ç kart lmal d r. dari yarg n n görev alan na sokulmal d r. 14 7,8 Sulh ceza ve asliye ceza mahkemesi ayr m kald r lmal d r. 15 7,8 Cumhuriyet Savc lar Asliye Ceza Mahkemelerinden ç kar lmal d r. 16 7,8 A r Ceza Mahkemesinin niteli ine uygun üyeler atanmal d r. 17 7,5 Cumhuriyet Savc lar n n kamu davas n n aç lmas n n ertelenmesi yetkisini kullanmalar hususu etkin hale getirilmelidir. 18 6,7 Heyet halinde çal an mahkemelerle ilgili çal ma düzeni ayr nt l bir ekilde düzenlenmelidir 42

19 6,7 üphelinin ifadesi al nmadan dava aç lmamal d r. 20 6,5 Adli posta sisteminin kurulmas 21 6,5 Zorunlu müdafilik sistemi yeniden gözden geçirilmelidir Mahkemelerin görevleri ile ilgili yasal düzenlemeler tekrar gözden 22 6,2 geçirilmelidir. Görev uyu mazl klar n n önüne geçirilmelidir. Örne in görev uyu mazl Yarg tay 5. CD'den al nmal, uyu mazl çözecek Yarg tay dairesine verilmelidir. 23 6,1 Nöbet sistemi yeniden düzenlenmelidir. 24 5,9 Büyük adliyelerde zaman zaman ortaya ç kan hakim eksikli inin ya anmamas için genel yetkili depo hakimlik olarak da nitelendirilen hakimler görevlendirilmesi 25 5,7 Bütün kararlar için gerekçe yazma art kald r lmal d r. 26 5,7 Yol tutuklamas uygulamas gözden geçirilmelidir. 27 5,3 tiraz müessesesinin yeniden düzenlenmesi Örne in mahkemenin oy birli i ile verdi i bir karar n itiraz merciince ancak oy birli i ile kald r lmas gibi. 28 5,2 Cinsel sald r suçlar nda ruh sa l konusu yeniden düzenlenmelidir. 29 5,1 Tutuklama karar n suç türlerine göre ilgili mahkemeleri vermelidir Tekerrür hükümleri kald r lmal d r. Geçmi sab kas cezan n 30 5,1 belirlenmesinde hakimin gözönüne alaca bir husus olmal d r. 31 4,7 Özel yetkili ACM uygulamas na son verilmelidir. 32 4,1 Duru madan önce kimlik tespiti ile taraflara yasal haklar katip taraf ndan hat rlat lmal d r. 33 3,2 Hükmün aç klanmas n n geri b rak lmas uygulamas n n kald r lmas 1 10 2 10 3 9,8 4 9,7 5 9,7 6 9,6 ORTAK KONULAR Yarg tay'daki not sisteminin kald r lmas veya orta,iyi ve zay f notlar n objektif kriterlere Dayand r lmas, gerekçenin gösterilmesi, gerekti inde bu i leme kar yarg Yoluna ba vurma hakk n n tan nmas yo unlu u kar s nda mahkeme say s n n ve hakim, savc say s n n olabildi ince H zl bir ekilde art r lmas Özlük haklar iyile tirilmelidir. Örne in y pranma hakk tan nmal d r, ilk göreve ba layan hakimin maa en az 5.000,00 TL olmal d r. Atama sistemi gözden geçirilmelidir. Örne in atamaya tabi olanlar n ve bo kadrolar n önceden yay nlanmas, tek kararname ç kart lmas, ünvanl ünvans z ayr m n n kald r lmas, herkesin her bölgede görev yapmas sa lanmal, mahrumiyet bölgesinde çal anlara ek haklar verilmesi Yetkilendirme yeniden düzenlenmelidir. Örne in talebe ba l kal nmas, atamayla yetkilendirme yap lmas Terfi sistemi yeniden gözden geçirilmelidir. Örne in Yarg tay'dan i geçirme yüzdesi ve not sistemi kald r lmal d r, bozmalar objektif kriterlere ba lanmal d r. 43

7 9,6 Tefti sistemi yeniden gözden geçirilmelidir. Örne in hal ka tlar kald r lmal, müfetti ler birinci s n f hakim ve savc lardan seçilmelidir, dördüncü, be inci ve üçüncü bölgelerde ö retici nitelikte olmal d r. 8 9,6 Staj sistemi kökten de i tirilmelidir. Örne in süresi uzat lmal, staj süresince yetki ve sorumluluk verilmeli, yurtd e itim imkan sa lanmal Personel sistemi iyile tirilmelidir. Örne in zab t katibi s k nt s n n 9 9,5 giderilmesi, katiplere performans uygulamas yap larak özlük haklar iyile tirilmelidir, personel al m komisyonlardan al narak ba ms z kurumlara verilmelidir. 10 9,4 Bölgeler tekrar gözden geçirilmelidir. Örne in A1, A2, B1 gibi 11 9,4 Staj n daha verimli hale gelebilmesi için hakim-savc yard mc l eklinde bir müessese getirilmesi, bu suretle kürsüde tecrübe kazan lmas Hakim ve savc lar n yo un çal ma temposu gözetilerek y ll k izinleri 12 9,4 konusunun Gözden geçirilmesi 13 9,2 Yarg tay Kanunu gözden geçirilmelidir. Örne in üye seçilme kriterleri belirlenmeli, ya s n rlamas kald r lmal, birinci s n f olan ta radaki hakim ve savc lardan Yarg tay üyesi seçilebilmelidir, Yarg tay üyeleri kendileri dosya incelemelidir. 14 8,7 15 8,6 16 8,6 Mahrumiyet olan yerlerin tespiti ile burada çal acak hakim ve savc lara normal maa n n d nda tazminat gibi ek ödeme yap lmas, bu ekilde bu bölgelerin cazip hale getirilmesi, bu yap ld takdirde hakim ve savc iki y l içerisinde o yerden gitmek için talepte bulunmayacak cazip artlarla daha fazla çal abilecektir. Ünvanl görevlere gelen meslekta lar n di er meslekta lar na kar incitici tav rlardan kaç nmalar sa lanmal d r. Uyap sisteminin hakim ve savc lara yükledi i angarya niteli indeki onay i lemleri kald r lmal d r 17 8,5 Hakim ve savc lar n askerlik sorunu çözümlenmelidir. Hakimlik savc l k staj na ba larken ki inin hangi alanda staj yapaca tespit edilmeli mevcut düzenlemede oldu u gibi belli bir döneminden sonra bu 18 8,4 belirlemenin yap lmamas, özelde de hakimlik belirlemesinden sonra ceza hakimi veya hukuk Hakimi eklinde bir belirleme yap lmas 19 8,2 stinaflar ertelenmeli, YARGITAY'DAK DA RE SAYISI ARTIRILMALIDIR. 20 8 Adalet Bakanl ndaki hakim ve savc görevlendirilmeleri kald r lmal d r. 21 7,9 Ünvanl görevler bir süreye tabi tutulmal d r. 22 7,6 Adalet Komisyonlar n n o yerde görev yapan hakimler taraf ndan seçilmesi 23 7,1 Hakim ve savc lar n mesleki hukuksal korunmas n n sa lanmas için hukuksal korunma sigortas getirilmelidir. 24 6,5 Tefti sistemi kald r lmal d r. 44

25 5,7 26 4,2 Adli tatil uygulamas y l n iki ay na yay lmal, Temmuz ay nda hukuk hakimleri, A ustos ay nda ise ceza hakimleri adli tatile ayr lmal d r. Komisyonlar n sulh ceza mahkemeleri d nda nöbetçi mahkeme ve hakimleri belirlemeleri uygulamas yasal dayanaktan yoksun oldu u gibi kald r lmal d r. 45

SIRA PUAN ÖNER LER Nöbet tutan C.Savc lar n n y pranma, nöbet ücreti ve ertesi gün nöbet 1 9,85 istirahatinin sa lanmas yarg n n verimli, adil ve sa l kl gerçekle mesi bak m ndan elzemdir. 2 9,65 l emniyet müdürü ve il jandarma komutanlar na ba savc, emniyet ube müdürü ve jandarma karakol komutanlar hakk nda ise o adli bölgede çal an savc lar taraf ndan belli oranlarda sicil verilmesi kollu un verimli çal mas için gereklidir 3 9,4 Özellikle Hakim ve Savc n n özgür karar vermesi, hukukun geli mesi aç s ndan bir vesayet yetkisi olarak kullan lan not sisteminin kald r lmas elzemdir. 4 9,3 Kararname tasla n n zaman, kapsad Hakim ve Savc lar, internet ortam nda yay nlanmal, tirazlarla birlikte sonuç gerekçe gösterilmek suretiyle ilgilisine bildirilmelidir. Her y l bir kararname ç kmal bu tarih önceden bilinmeli, mazeret konusundaki kararname bir döneme indirgenmemeli, bütün y la yay lmal, mazeretin gerçekle ti i anda de erlendirilebilmeli, 5 9,3 C.Savc s say s n n acilen artt r lmas, buna ba l olarak nitelikli personelle çal malar n n desteklenmesi. 6 9,25 Hakim Savc lar n terfi sitemi üzerinde Yarg tay n etkinli i kald r lmal d r. 7 9,25 Güçler ayr l sisteminin ve yarg n n ekonomik ba ms zl n n bir gere i olarak hakim-savc maa lar milletvekili maa lar na endekslenmelidir. 8 9,2 Yarg taya Cumhuriyet Savc lar n da üye olarak atanmas sa lanmal d r. 9 9,2 Hakim-Savc lar n askerlik süresi k salt lmal ya da kald r lmal d r. 10 9,2 Özellikle mevzuat de i iklikleri ve Yarg tay' n bu düzenlemelere ili kin olumsuz uygulamas ve sürecin çok uygun olmas ceza hakimleri ve savc lar n terfilerini olumsuz etkilemi tir. Bu nedenle yarg lama sürecinin k salt lmas için mevzuat ve yüksek yarg yap lanmas ile ilgili gerekli düzenleme yap lmal d r. Bir k s m bakanl klar n (MSB, Sa l k Bak. vs.) hem soru turmalara ili kin hem de kendi uygulamalar na ili kin olarak hakim savc ve yarg süreci aleyhine 11 9,15 genelge vs. gibi düzenlemeler yapmas na kar n Adalet Bakanl 'n n bu konularda sessiz kald veya bu düzenlemeler do rultusunda genelge vs. i lemlerde bulundu u gözlenmektedir, bu nedenle bu durumun takibi ile engellenmesi konusunda HSYK nun inisiyatif almas gereklidir. 12 8,9 HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI 24-25 ARALIK 2010 M DYAT CUMHUR YET SAVCILARI GRUP ESAS HAKKINDA MÜTALAALAR Adalet Bakanl kadrodan kaynaklanan gücünü hakim ve savc lar n havayolu irketlerinde toplu indirim, tay n zaman nakliye firmalar yla anla ma, TOK ile anla ma eklinde verimli ve mensuplara faydal surette kullanmal d r. 46

13 8,85 Hakim ve savc lar n üzerindeki idari görevlerin yeni olu turulacak profesyonel adliye müdürlüklerine devredilmesi gerekir. Ayr ca Cezaevi yönetimininde bu kapsamda de erlendirilmesi gerekir. Hakim ve Savc n n bu konulardaki denetim görevi de (icra Daireleri, Noter ve Yaz i leri ile Cezaevleri hesap i lerinin uzmanlar nca) bir ba ka ekilde düzenlenmelidir. 14 8,75 Mahkeme yönetim sisteminin bütün te kilata h zl bir ekilde yayg nla t r lmas gereklidir. 15 8,7 Mahkemelerin kapat lmas ya da birle tirilmesi konusunda kapsaml bir çal ma yap larak, Bölge sistemi de yeniden gözden geçirilmelidir. Ba savc lar n savc lar üzerindeki denetim ve gözetim görevi kald r lmal d r. Ba savc lar hakk nda da her aç dan performans de erlendirilmesi birlikte 16 8,55 çal t hakim ve savc lar taraf ndan da yap lmal d r. Ayr ca Ba savc l k görevinin devam konusunda bunlar dikkate al nmal, görev süresi gerekti inde s n rland r labilmelidir. 17 8,5 Kararname kapsam ndaki Hakim ve Savc lar n ayr lma süreleri önceden belli olmal, makul bir süre belirlenmelidir. C.Savc lar ve hakimler k dem s ras ndan ba layarak yurtd nda mukayeseli 18 8,45 hukuk e itimi, bilgi ve görgü artt rmalar için 3 ayl k dönemlerle görevlendirilmelidirler. 19 8,4 Hakim ve savc lar ile ayn soru turma usullerine tabi olan kolluk amirleri ve avukatlar vs. hakk ndaki soru turma izni müessesesi kald r lmal d r. 20 8,2 Tüm savc lar için ortalama bir i ç karma oran veya say s yla bu oran ve say üzerinde emek ve gayret gösteren C.Savc lar na makul bir ek ücret ödenmesi gerekir. 21 8,05 Taslak yay nlanmamal sadece tasla a girecek olanlar yay nlanmal. 22 7,95 Her bölge kendi artlar nda de erlendirilerek özellikle i durumu gözetilerek bir düzenlemeye gidilmelidir. 23 7,9 Cumhuriyet Savc lar n n terfisinde verilen mütalaalar nda i yüzdesinde dikkate al nmas gereklidir. C.Savc lar n n bakacaklar y ll k soru turma dosyas say s e it olarak da t lmal, Avrupa Birli i, Türkiye ve çal lan yarg bölgesinin savc ba na 24 7,9 dü en ortalama dosya say s n n çok üstünde uhdesine dosya tevzi edilen C.Savc lar n n tefti inde verilen ortalaman n üstündeki dosyalar nedeniyle tefti s ras nda i lemsizlik suçlamas yla aleyhe de erlendirme ve orta not verilmemelidir. C.Savc lar n n i bölümleri s kl kla de i tirilmemeli, ayn y lda birçok bölümde 25 7,9 görevlendirilip ayr ca soru ma evrak yüklenerek soru turma dosyas n inceleme süreleri ellerinden al nmamal d r. 26 7,8 Yard mc personel birlikte çal t hakim ve savc n n odas na yak n yerlerde olmal d r. Tayin dönemlerinde e durumundan kaynaklanan sorunlar n tamamen 27 7,8 çözülmesi gereklidir. Bu konuda di er bakanl klarla protokol yap lmal d r. Adaylara Meslek kuras çekildikten sonra hakim yard mc l ve savc 28 7,75 yard mc l eklinde görev almalar sa lanarak imza yetkisi verilmelidir. 29 7,75 Çal ma performanslar ve soru turmalar nedeniyle yeterli olmad dü ünülen hakim ve savc lar hakk nda özel bir atama ve yetkilendirme yap lmal, di er meslekta lar n cezaland r lmas eklindeki tasarruflardan kaç n lmal, gerekirse farkl bölgelerde ayn durumun tekrar halinde kal c bir çözüm bulunmal d r. 47

Özellikle hakim ve savc lar n bas n önünde haks z nitelemelerle 30 7,75 kar la t klar nda onlar n haklar n savunacak veya gerçek durumu aç klayacak yöntem ve birimlerin olu turulmas lke kararlar sürekli de i mekte ve takibi zorla maktad r, bu nedenle objektif 31 7,75 kriterlere göre bir yönetmelik ç kart larak ilke kararlar olu turulmal d r. 32 7,65 Adalet Müfetti li i denetimi kald r lmal d r. 33 7,65 Hakim ve savc lar n bilhassa tayin döneminde ve di er dönemlerde sa l k, ta nma, lojman, kira anaokulu gibi i lerini yürütecek adliyede profesyonel bir birim bulunmal d r. 34 7,6 Ba savc ve Komisyon Ba kanlar birlikte görev yapt hakim ve savc lar taraf ndan de erlendirilmelidir. Gerekirse mahallinden gösterilecek adaylar aras ndan HSYK taraf ndan atanmal d r. 35 7,5 Adalet Müfetti li inin 2 y ll k rutin denetimi kald r lmal, Özellikle UYAP üzerinden ki ilerin performans takip edilerek aksakl k tespiti halinde müdahale edilmelidir. 36 7,4 Esas olan nitelikli terfidir, terfinin olumsuz olmas hali istisna olmal somut gerekçelere dayanmal d r. 37 7,35 Savc lar beraber çal t klar personele sicil notu vermelidir. 38 7,25 Ba savc vekillerini birlikte görev yapt hakim ve savc lar taraf ndan do rudan seçilmelidir. Adaylar meslek kuras ndan sonra hakim ve C.Savc s yan nda görev alarak imza yetkisine sahip 39 7,2 olmal ve çift imza sureti ile yan nda görev yapt hakim ve savc n nda onay ile soru turma evrak n sonuçland rmal ve karar verebilmelidir. (CMK'nun 250 ve A r Ceza Mahkemelerinde de ayn ekilde olmal ) Staj süresi boyunca hakim ve savc adaylar n n yard mc statüsünde 40 7,15 çal t r lmalar olumludur. Ayr ca staj süresininde k salt lmas nda fayda olacakt r. 41 6,8 Seminer, konferans vs. çal malar nda bütün bölgeler ve k demler gözetilerek, görevlendirmelerde adil bir seçim yap lmal d r Adaylara ekli suçlar olarak an lan bireysel kaçakç l k. Kabahatler, bakaya, 42 6,75 yoklama kaça, takipsizlik v.s. Basit suç tiplerinde yetki verilmelidir. 43 6,65 Adalet müfetti li i denetimi devam etmeli ancak de erlendirmeler objektif kriterlerle gerekçeli olarak yap lmal d r. Hakim ve Savc lar n terfisinde bir terfi havuz sistemi olu turulmal, Bu Havuzda a amalar olarak 1-Objektif kriterlere göre Yarg tay n bozma ve onama karalar na bak lmal 2-44 6,6 Objektif kriterlere göre belirlenmi müfetti ahl kag tlar na bak lmal, 3-Birlikte çal t hakim ve savc lar n görü leri 4-Çal lan yarg çevresindeki vatanda görü leri dikkate al narak yeniden düzenlenmelidir. 45 5,95 C.Savc lar n n hak ettikleri bölelerden daha alt bölgede kendi iste i var ise çal abilmesi sa lanmas d r. C.Savc lar n n hakkettikleri veya bulunduklar bölgelerden daha alt bölgelere 46 5,9 geçici yetkiyle görevle görevlendirilmemesi. 47 5,9 Becayi sistemi getirilmelidir 48

48 5,7 Kararnamede yer alanlar yetkileri ile birlikte belirlenmeli ve atanmal d r. 49 4,9 Adaylar A r Ceza Merkezlerine da t lmal ve ihtiyaç oldu unda mülhakatlarda da görev almalar sa lanmal d r. 50 4,1 Adalet Müfetti li i denetimi yerine özellikle ilgili hakim ve savc n n görev yapt yerlerde meslekta lar, personel, ve vatanda görü leri de erlendirmede esas al nmal d r. 51 3,5 Adaylar n staj dönem üç y l olmal, Biry l Adalet Akademisinde dil e itimi mast r v.s eklinde de erlendirilmeli, ikinci ve üçüncü y lda mesleki e itim ve imza yetkisi verilmelidir. CEZA VE CEZA USUL HUKUKU KONULARI 1 9,3 Otopsi ücretlerinin komikli i ve otopsi ortam n n zorlu u nazara al narak ya savc lar n otopsiye kat lmalar n n pek çok Avrupa ülkesinde oldu u gibi kald r lmas ya da yap lan i in a rl na ve y prat c l na uygun ücret belirlenmesi gereklidir. 2 9,1 Asliye Ceza Mahkemeleri duru malar na C.Savc lar n n ç kmas uygulamas na son verilmeli, C.Savc lar gerek duyarlarsa Asliye Ceza Mahkemeleri duru malar na ç kabilmelidirler. Asliye Hukuk ve aile mahkemelerinden de C.Savc lar ç kar lmal d r. Belli suç tiplerinin taranarak, bakaya, çek, Bireysel kaçakç l k, elektrik 3 9,05 h rs zl,kabahatler gibi suçlar n idari birimlerin uhdesinde idari yapt r m olarak b rak lmas 4 8,75 Yarg tay Dairelerinin say s ve dairelerdeki heyet say s artt r larak öncelikle Yarg tay n i yükü azalt lmal, daha sonra bölge adliye mahkemeleri kurularak, bu ekilde i yükü azalt lan Yarg tay taraf ndan bizzat içtihat üretilerek üyelerin de dosya okumas sa lanmal ve tetkik hakimli ine son verilmeli ve adliyelerde ya da bölge adliye mahkemelerinde istihdam sa lanmal d r. 5 8,65 Uzla ma kurumu kald r lmal veya adliye d nda olu turulacak hakem kurumuyla çözülmelidir. 6 8,45 Sulh Ceza-Asliye Ceza Mahkemesi ayr m kald r larak heyetli ceza mahkemeleri kurulmal d r. 7 8,4 lojmanlar ve adliyeler yenilenmeli C.Ba savc lar n n UYAP'taki görüldü yetkisinin kald r lmas gereklidir. Soru turman n ne ekilde (KYOK/ ddianame) sonuçland r laca veya 8 7,95 iddianamenin ne ekilde haz rlanaca yönünde yönlendirme ve talimat verme durumu sona ermeli, bir Ba savc C.savc s n n karar n be enmiyor veya kat lm yorsa kendisine veya ba ka bir savc ya yaz l olarak görevlendirmelidir, belli yönde soru turma sonland r lmas için talimat verememelidir. 9 7,95 Askeri Yarg n n kald rarak tek yarg uygulamas na geçilmesi. 10 7,95 C.Ba savc l klar aras nda yetki uyu mazl konusu çözülmeli, soru turma evrak n n çok say da yetkisizlik karar yla sürüncemede kalmas önlenmelidir. 11 7,95 hakimlerin yetkileri daha çabuk belirlenmeli 12 7,85 Kolluktan adliyeye gelen soru turma evraklar ndan daimi arama karar verilenler tekrar ilgili kolluk birimine gönderilerek takibi bu kolluk birimlerince yapt r lmal d r. 13 7,55 C.Savc s n n soru turmay sonuçland rmadaki takdir hakk geni letilmeli, bu ba lamda ahsi dava yeniden gündeme al nmal 14 7,45 ikayete ba l suçlar geni letilmeli ( h rs zl k, nitelikli mala zarar verme gibi) 49

Kurumlar ile Uyap aras nda ba lant kurulmas, kurumlarla yaz malar n 15 7,35 elektronik ortamda yap lmas, Polis ve jandarma ile uyap ba lant s n n bir an önce gerçekle tirilmesi 16 7,35 Bilirki ilik sistemi iyile tirilmeli 17 7,25 ddianamenin iadesi kurumu tadadi olarak s n rland r lmal, net biçimde belirlenmelidir. 18 7,2 Yarg tay Savc l verimsiz olmas ve yarg lama sürecini uzatmas sebebiyle kald r lmal d r 19 7,1 C.Ba savc s, adalet komisyonu ba kan ve adalet müfetti i olacak hakimsavc lar n en az 10 y l görev yapm olmalar art aranmal d r 20 7 Fezleke kald r lmal ilçe savc lar do rudan a r ceza mahkemelerine dava açabilmeli 21 6,95 Geçici yetiklendirme süreleri k salt lmal d r 22 6,65 Adliyelerdeki bilgisayar, fotokopi makinesi, yaz c gibi cihazlar yeterli seviyeye ç kar lmal 23 6,4 Ceza kanunlar nda s k de i iklik yap lmamal 24 6,35 Uyap ekran sadele tirilmeli, Uyap ablon editörünün niteli i iyile tirilmeli, Uyap hakim ve savc lar n istedikleri konularda görü belirtebilmelerine imkan tan yan ekran olu turulmal, bakanl a ve HSYK na diledikleri konuda aksakl klar iletebilmelidir 25 6,35 Bakanl k tetkik hakimlikleri yeni HSYK yap s nedeniyle kald r lmal d r 26 6,3 Önödeme kurumu geni letilmeli, 27 6,15 A r Ceza Merkezi bulunmayan yerlerde Ba savc l k görevi kald r lmal d r. 28 6,15 Yag tay CBS kald r lmal, tebli nameleri yerel savc lar haz rlamal Temyiz s n rlar yükseltilmeli ( mesela para cezalar kesin olmal, 6 ay hapis 29 5,9 cezalar kesin olmal, ( istinaflar kurulmazsa) 30 5,65 Duru ma ve soru turma savc lar ayr lmal d r. 31 5,65 Cezalarda da temyiz harc getirilmeli 32 5,65 mevcut hakim- savc say s n n yetersizli i nedeniyle stinaf mahkemeleri henüz kurulmamal, say artt r ld ktan sonra kurulmal d r. 33 5,5 Bölge adliye mahkemeleri acilen kurulmal, acilen hakim ve savc say s Avrupa ortalamalar na ç kar lmal d r 34 4,75 Ceza hakimi karar verdi inde dosyadan elini tümüyle çekmeli, sonraki a amalar gereken kararlar infaz hakimlerince verilmeli 35 4,6 Mahkeme nezdinde arabulucuk komisyonu kurulmal ( örne in belediye, adliye, kaymakaml k kolluk, müftülük üye vermeli) 36 2,05 Heryerde ünvanl ba savc görevlendirilmelidir. 50

HÂK MLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU YARGIDA DURUM ANAL Z TOPLANTILARI 24-25 ARALIK 2010 M DYAT DAR YARGI HAK MLER GRUP D CLE SIRA PUAN ÖNER LER 1 10 2 9,83 Kararname tasla n n genel sekterlikçe gerekçeli bir ekilde yap larak kurula sunulmas, tasla n ilan edilmesi, internet üzerinden ilgili her hakim savc n n tasla a itiraz edebilmesi, dairenin her iki gerekçeyi kar la t rarak tayin ve nakil konusunda karar vermesi hususunun tart lmas, dari yarg da bölgelerin yeniden tespit edilmesi, asgari ve azami hizmet sürelerinin belirlenmesi ve tavizsiz bir ekilde uygulanmas 3 9,77 Dan tay' n daire say s n n art r lmas 4 9,61 5 9,5 6 9,5 7 9,22 Bir mahkemenin ideal i ve hakim say s n n belirlenerek a an i durumunda yeni mahkemenin kurulmas Bo alacak kadrolar n ilan, atanacaklar n önceden belirlenmesi ve hangi bölgelere gidebilece in belirlenmesi Kararnamenin en geç May s ay nda ç kmas ve ili i in Temmuz ay nda kesilmesi. Mazeret kararnamesinin ise herhangi bir tarihle ba l kalmaks z n ihtiyaca göre ç kar lmas Bölge sistemine ili kin olarak uzman irketlere belirli ölçütler verilmek suretiyle, her çal ma merkezine puan belirlenerek, bu esasa göre nakil ve tayin istemlerinin objektif k staslara göre yap lmas, mevcut sisteme kar ba kaca bölge sistemi aray lar n n tart lmas 8 9,16 Diyarbak r 3. dare ve Batman dare Mahkemesinin faaliyete geçirilmesi 9 9,16 Lojman da t m komisyonunda idari yarg dan da bir temsilcinin bulunmas 10 9,11 Parasal ve özlük haklar n n iyile tirilmesi 11 9,05 12 9,05 13 9 Halen idari yarg da görev yapan hakimlerin görev yapt yerlerin belirlenerek görev yapmad bölgelere gönderilmesi deal i say s n n belirlenmesi, ideal i say s n n ç kar lmas durumunda i yüzdesine bak lmamas E durumu tayinlerinde(özellikle Milli E itim Bakanl nda e leri ö retmen olarak çal an hakimler için) ilgili kurumlarla protokoller yap lmas. 51

14 9 Hakimlerin fiziki imkanlar n n art r lmas 15 9 Not fi lerinin kald r lmas 16 8,83 17 8,72 18 8,66 Hakim ve savc lar n askerliklerinin temel e itimden sonra görev yerinde yapmas n n sa lanmas Hakim-savc n n kabiliyeti ile hiçbir ba lant s olmayan Dan tay'dan i geçirme say s n n kald r lmas Alt bölge hizmetini tamamlayanlar n tayinlerinde isteklerinin öncelikle dikkate al nmas. 19 8,44 Hakim ve savc lar için fiili hizmet süresi zamm getirilmesi 20 8,44 21 8,38 22 8,33 23 8,27 24 8,27 25 8,27 26 8,16 Lojman imkanlar n n ve standartlar n n art r lmas ve standartlar aras nda dengenin sa lanmas simsiz, imzas z somut olay belirtilmemi durumlarda ikayet ve ihbarlar n dikkate al nmamas Bölge idare mahkemesinin daha fonksiyonel hale getirilmesi, bakaca i konular n n art r lmas, tek hakim s n r n n art r lmas Dan tay'ca verilen tüm kararlar n elektronik ortamda içeri inin de görülebilir hale gelmesi HSYK'n n meslekta lar n n ortak sorunlar hakk nda bask grubu olarak çal mas Maa lardan vergi dilimi nedeniyle azalmas n önlemek için vergi oran n n s n rland r lmas dari yarg da mevcut durum itibariyle istinaf n i yükünün azalt lmas konusunda yarar sa lamayaca dü üncesiyle istinaf mahkemelerinin kurulmas ndan vazgeçilmesi 27 8,05 Cumhurba kan n n meslek d ndan Dan tay'a üye seçimi kald r lmal 28 7,94 Baro pullar n n takibinin mahkemelere yüklenmemesi 29 7,94 Defter sisteminin hak kay plar n önleyecek ekilde yeniden düzenlenmesi 30 7,94 Yurt d e itim imkanlar n n art r lmas 52

31 7,88 Hal ka d n n kald r lmas 32 7,83 Müfetti lerin hakimlere konumlar na yak acak ekilde davranmas 33 7,72 Israr müessesenin etkinli i ve Dan tay Dava Daireleri Kurullar n n a r çal mas n n önündeki engellerin kald r lmas için gerekli tedbirlerin al nmas. 34 7,66 dari Usul Yasas tasla n n bir an önce kanunla t r lmas 35 7,66 36 7,44 37 7,44 38 7,38 Tayin durumunda veya de i ik sebeplerle görev yeri de i ikli i halinde y ll k ideal i say s n n aylara bölünüp belirlenecek rakam kadar dosya ç kar lmas halinde kalan dosyalar n terfide dikkate al nmamas Tek hakim s n r nda olan dosyalarda duru ma yap lma zorunlulu unun kald r lmas Vekalet ücretinin yüksekli inden kaynaklanan duru ma taleplerinin önüne geçilmesi bak m ndan avukatl k asgari ücret tarifesinde duru mal davalardaki vekalet ücretinin daha makul seviyeye indirilmesi Bölge idare mahkemesinin kararlar na kar Dan tay'a srar hakk n n getirilmesi 39 7,38 HUMK'a yap lan at flar n 2577 say l Kanun'da düzenlenmesi 40 7,38 41 7,33 Kalem i ve i lemlerindeki aksakl klardan birinci derecede müdür ve kalem personelinin sorumlu tutulmas Bütün disiplin cezalar na kar yarg yolunun aç lmas konusunda çal ma yap lmas 42 7,27 Hizmet içi e itim art r lmas ve içeri inin zenginle tirilmesi 43 7,22 Normal tefti lerin kald r lmas 44 7,16 Kamuyu ilgilendiren ihlallerin dava konusu edilebilmesi ve idari yarg kararlar n n uygulanmas n n sa lanmas bak m ndan idari yarg da savc l k müessesesinin getirilmesi, 45 7,05 Belirlenecek kriterlerin a rl kl olarak terfiye yans t lmas 46 7,05 47 7 Sa l k bakanl ile muayenelerde öncelik konusunda yeniden protokol yap lmas Usul ekonomisi aç s ndan birinci savunmadan sonra dosyan n tekemmülünün yeterli görülmesi(yaz l yarg lama ve resen ara t rma yetkisi nedeniyle) ya da savunma ve cevap sürelerinin k salt lmas 48 6,72 Mahkeme Yönetiminin Destek Projesinin yayg nla t r lmas 49 6,66 Bölge idare mahkemesi iki daire haline getirilmesi(vergi ve idare kurulu olarak çal lmas ) 53

50 6,66 dare mahkemesinden vergi mahkemesine geçi lerin cezaland rma amac na yönelik kullan lmamas 51 6,33 Seri davalarda vekalet ücretinin taktirinin mahkemelere b rak lmas 52 6,22 Adli tatilin kald r lmas 53 6,22 Karar düzeltme müessesinin daha etkin hale getirilmesi ya da kald r lmas. 54 5,33 Bölge idare mahkemesi say lar n n azalt lmas 55 5,22 Y ll k ve mazeret izinlerinin ba l oldu u komisyondan al nmas 56 5,11 Adli tatil süresinin art r lmas. 57 4,77 58 3,11 4353 say l Kanun'da de i iklik yap larak hazine avukatlar n n görev alanlar n n tam olarak belirlenmesi Parasal olarak belli miktar a an davalar n(örnek 500 milyon TL) ilk derece olarak Dan tay'da görülmesi ve en geç alt ay içinde sonuçland r lmas 54