FX-TRN-BEG-E MITSUBISHI PLC EGİTİM YAZILIMI ÇALIŞMA SORULARI VE DERS NOTLARI HAZIRLAYAN: KAHRAMAN ÖNEY

FX-TRN-BEG-E MITSUBISHI PLC EGİTİM YAZILIMI ÇALIŞMA SORULARI VE DERS NOTLARI HAZIRLAYAN: KAHRAMAN ÖNEY ADİL KARAAĞAÇ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ENDÜSTRİYEL OTOMASYON SİSTEMLERİ BÖLÜM ÖĞRETMENİ 1

2

3

A3.S1 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını istiyoruz. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 4

A3.C1 5

A3.S2 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını, X20 başlatma butonuna bastığımızda da robotun, yürüyen banda koli koymasını (Y0) istiyoruz. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 6

A3.C2 7

A3.S3 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını, X20 başlatma butonuna bastığımızda da robotun, yürüyen banda koli koymasını (Y0) istiyoruz. Kolilerin yürüyen banttan yere değil de biriktirme sandığına düşmesi için ise X21 butonu ile iticiyi (Y2) çalıştırmak istiyoruz. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 8

A3.C3 9

A3.S4 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını, X20 başlatma butonuna bastığımızda da robotun, yürüyen banda koli koymasını (Y0) istiyoruz. Kolilerin yürüyen banttan yere değil de biriktirme sandığına düşmesi için ise X21 butonu ile iticiyi (Y2) çalıştırmak istiyoruz. Parçaların aşağıya düşmemesi için itici önündeki sensörü (X0) kullanarak ladder diyagramını oluşturup uygulayınız. 10

A3.C4 11

A3.S5 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını, X20 başlatma butonuna bastığımızda da robotun, yürüyen banda koli koymasını (Y0) istiyoruz. Kolilerin yürüyen banttan yere değil de biriktirme sandığına düşmesi için ise X21 butonu veya otomatik olarak iticiyi (Y2) çalıştırmak istiyoruz. Parçaların aşağıya düşmemesi için itici önündeki sensörü (X0) kullanarak ladder diyagramını oluşturup uygulayınız. 12

A3.C5 13

A3.S6 X24 paket şalterini ON konumuna aldığımızda yürüyen bandın (Y1) çalışmasını, X20 başlatma butonuna bastığımızda da robotun, yürüyen banda koli koymasını (Y0) istiyoruz. Kolilerin yürüyen banttan yere değil de biriktirme sandığına düşmesi (Y2), ve parçaların robot tarafından tekrar yerleştirilmesi de otomatik olarak gerçekleşsin. Parçaların aşağıya düşmemesi için itici önündeki sensörü (X0) kullanarak ladder diyagramını oluşturup uygulayınız. 14

A3.C6 15

16

17

B1.S1 PB1 (X20) butonu basılı olduğu sürece Çalışıyor (Y0), basılı olmadığı sürece de Dur / Duruyor (Y1) çıkışının ON olmasını istiyoruz. PB2 (X21) veya PB3 (X22) ile birlikte SW1 (X24) şalteri ON yapılır ise Error Hata (Y2) çıkışının ON olmasını istiyoruz. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 18

B1.C1 19

B1.S2 PB1 (X20) butonu basılı olduğu sürece Çalışıyor (Y0), basılı olmadığı sürece de Dur / Duruyor (Y1) çıkışının ON olmasını istiyoruz. PB2 (X21) veya PB3 (X22) ile birlikte SW1 (X24) şalteri ON yapılır ise Error Hata (Y2) çıkışının ON olmasını istiyoruz. Eğer hata çıkışı ON olmuş ise Çalışıyor yada Dur / Duruyor çıkışlarından hiçbirisi ON olmasın. 20

B1.C2 21

22

23

B3.S1 X24 anahtarı ON yapılır ise Y0 çıkışına bağlı olan lamba, X25 anahtarı ON yapılır ise Y1 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Lambalardan herhangi birisi ışık verirken, diğerinin anahtarı ON yapılsa bile ışık veremesin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 24

B3.C1 25

B3.S2 X20 Başlatma butonuna basılır ise Y0 çıkışına bağlı olan lamba, X21 butonuna basılır ise Y1 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Butonlara bir kez basılması yeterli olsun. Lambalardan herhangi birisi ışık verirken diğeri ışık veremesin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 26

B3.C2 27

B3.S3 X20 Başlatma butonuna basılır ise Y0 çıkışına bağlı olan lamba, X21 butonuna basılır ise Y1 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Butonlara bir kez basılması yeterli olsun. Lambalardan herhangi birisi ışık verirken diğeri ışık veremesin. X22 butonunu lambaları söndürmek için kullanınız. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 28

B3.C3 29

B3.S4 X20 başlatma butonuna basılır ise Y20, X21 e basılır ise Y21, X22 ye basılır ise Y22 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Bu lambalar, sadece bu butonlara basılı olduğu sürece ışık versinler, lambalardan birisi ışık verirken diğerleri ışık veremesin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 30

B3.C4 31

B3.S5 X20 başlatma butonuna basılır ise Y20, X21 e basılır ise Y21, X22 ye basılır ise Y22 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Butonlardan herhangi birisine bir kez basılması yeterli olsun, lambalardan birisi ışık verirken diğerleri ışık veremesin. Durdurma butonu olarak X23 butonunu kullanınız. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 32

B3.C5 33

B3.S6 X20 başlatma butonuna basılır ise Y20, X21 e basılır ise Y21, X22 ye basılır ise Y22 ve X23 e basılır ise Y23 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Butonlardan herhangi birisine bir kez basılması yeterli olsun, lambalardan birisi ışık verirken diğerleri ışık veremesin. Durdurma butonu olarak X24 butonunu kullanınız. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 34

B3.C6 35

B3.S7 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y0 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 5 saniye sonra kendiliğinden sönsün. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 36

B3.C7 37

B3.S8 X20 başlatma butonuna basıldıktan 5 saniye sonra Y0 çıkışına bağlı olan lambanın ışık vermesini istiyoruz. Durdurma butonu olarak X21 butonunu kullanınız. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 38

B3.C8 39

B3.S9 X20 başlatma butonuna basıldıktan 5 saniye sonra Y0 çıkışına bağlı olan lambanın ışık vermesini, bu lambanın ışığının, durdurma butonu (X21) e basıldıktan 5 saniye sonra sönmesini istiyoruz. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 40

B3.C9 41

B3.S10 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y0 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ON olsun, süre sonunda 2 saniye süre ile OFF olsun, süre sonunda yeniden 2 saniye süre ile ON olsun ve bu şekildeki çalışma (Flaşör devresi) X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam etsin. 42

B3.C10 43

B3.S11 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y0 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ON olsun, süre sonunda bu lamba sönerek Y1 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ON olsun. 2 saniyenin sonunda bu lamba da sönerek yeniden Y0 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Bu şekildeki çalışma X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam etsin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 44

B3.C11 45

B3.S12 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y0 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ışık versin, süre sonunda 2 saniye süre ile sönsün, 2 saniye dolunca Y1 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ışık versin, süre sonunda bu lamba da 2 saniye süre ile sönsün. Süre dolunca yeniden ilk lamba ışık versin ve bu şekildeki çalışma (çamaşır makinesi motoru) X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam etsin. 46

B3.C12 47

B3.S13 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y20 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ışık versin, süre sonunda bu lamba sönerek Y21 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 2 saniye dolunca bu lamba da sönerek Y22 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 2 saniye dolunca bu lamba da sönerek Y23 çıkışına bağlı olan lamba yansın. Bu lamba da 2 saniye süre ile ışık verdikten sonra sönsün ve yeniden ilk lamba ışık versin. (Yürüyen lambalar) Durdurma butonu X21 olsun. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 48

B3.C13 49

B3.S14 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz Y20 çıkışına bağlı olan lamba 2 saniye süre ile ışık versin, süre sonunda bu lamba sönerek Y21 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 2 saniye dolunca bu lamba da sönerek Y22 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 2 saniye dolunca bu lamba da sönerek Y23 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin, 2 saniye dolunca tekrar Y22 çıkışına bağlı olan lamba, bundan 2 saniye sonra da Y21 çıkışına bağlı olan lamba ışık versin. Daha sonra sistem başa dönsün. (Kara şimşek) Durdurma butonu X21 olsun. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 50

B3.C14 51

52

53

Aşağıdaki Ladder diyagramını inceleyerek nasıl çalıştığını açıklayınız. 54

Aşağıdaki Ladder diyagramını inceleyerek nasıl çalıştığını açıklayınız. Bir önceki devre ile farkının olup olmadığına dikkat ediniz. 55

Aşağıdaki Ladder diyagramını inceleyerek nasıl çalıştığını açıklayınız. (Kırmızı ve Yeşil lambaların durumları nasıl olur inceleyiniz.) 56

B4.S1 X20 başlatma butonuna basılır ise, yürüyen bant ileri yönde çalışacak, X21 başlatma butonuna basılır ise de geri yönde çalışacak. İleri yön ile birlikte sarı lamba (Y7) ve geri yön ile birlikte de yeşil lamba (Y6) çalışacak. Yürüyen bant bir yönde çalışırken diğer yön butonuna basılsa bile, durdurma butonuna (X23) basılmadan diğer yönde çalışamayacak. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 57

B4.C1 58

B4.S2 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz yürüyen bant ileri yönde dönmeye başlasın, X21 butonuna basıldığında da robot yürüyen banda parça koysun. Robot, yürüyen bant çalışmadığı sürece bant üzerine parça koyamasın. X23 durdurma butonu ile sistem durdurulabilsin. Diyagramını çizip uygulayınız. 59

B4.C2 60

B4.S3 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz yürüyen bant ileri yönde dönmeye başlasın, X21 butonuna basıldığında da robot yürüyen banda parça koysun. Robot, yürüyen bant çalışmadığı sürece bant üzerine parça koyamasın. Sistem, X23 durdurma butonuna basılınca yada yürüyen banttan geçen parça sayısı 5 olunca otomatik olarak dursun. Yeniden başlatma butonu ile tekrar çalışabilsin. Diyagramı çizerek uygulayınız. 61

B4.C3 62

63

64

C1.S1 Kapı aşağıda ve X20 başlatma butonuna basılmışsa, kapı yukarıya çıksın, tamamen çıkınca kendiliğinden dursun. (X20 butonuna bir kez basılması yeterli olsun.) Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 65

C1.C1 66

C1.S2 Yukarıdaki soruya ek olarak; Kapı yukarıda ve X21 başlatma butonuna basılmış ise, kapı aşağı insin, tamamen inince kendiliğinden dursun. (Başlatma butonuna bir kez basılması yeterli olsun) 67

C1.C2 68

C1.S3 Kapı aşağıda ve X20 başlatma butonuna basılmışsa, kapı yukarıya çıksın, tamamen çıkınca kendiliğinden dursun. (kapı tamamen açık iken yeşil lamba yansın.) Kapı yukarıda ve X21 başlatma butonuna basılmış ise, kapı aşağı insin, tamamen inince kendiliğinden dursun. (Kapı tamamen kapanınca kırmızı ışık yansın.) Kapı ne tam aşağıda nede tam yukarıda ise, yani açılıyor yada kapanıyor ise sarı lamba ışık versin. Ladder diyagramını çizip uygulayınız. 69

C1.C3 70

C1.S4 Kapı aşağıda ve X20 başlatma butonuna basılmış ise kapı yukarıya çıksın, tamamen çıktıktan sonra 5 saniye süre ile yukarıda beklesin ve süre sonunda kendiliğinden aşağıya insin. Tamamen inince dursun ve tekrar başlatma butonuna basılır ise sistem aynı şekilde tekrar çalışsın. Ladder diyagramını çizip uygulayınız. 71

C1.C4 72

C1.S5 Kapı aşağıdaysa ve X20 başlatma butonuna basılmış ise, kapı yukarıya çıksın, tamamen yukarıya çıkınca orada 5 saniye süre ile dursun ve tekrar aşağı insin, tamamen aşağı indikten sonra, aşağıda da 5 saniye dursun ve yeniden yukarıya çıksın. Yukarıda yeniden 5 saniyeyi tamamlayınca aşağı insin ve bu işlemler X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam etsin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 73

C1.C5 74

75

76

C2.S1 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz kırmızı lamba (Y5) ışık versin, elimizi butondan çektikten 3 saniye sonra lamba kendiliğinden sönsün. X21 başlatma butonuna basılır basılmaz yeşil lamba (Y6) ışık versin ve 5 saniye sonra (butona basılma süresi ne olursa olsun) kendiliğinden sönsün. Diyagramını çizerek uygulayınız. 77

C2.C1 78

79

80

C3.S1 X24 başlatma butonu ON yapıldıktan 2 saniye sonra yeşil lamba (Y1) ışık versin, 4 saniye sonra ışığı sönsün, tekrar 2 saniye geçince ışık versin ve 4 saniyeyi doldurunca sönsün. Bu şekildeki çalışma X24 butonu OFF yapılıncaya kadar devam etsin. Diyagramını çizerek uygulayınız. 81

C3.C1 82

C3.S2 X20 başlatma butonuna basıldıktan 2 saniye sonra yeşil lamba (Y1) ışık versin, 4 saniye sonra ışığı sönsün, tekrar 2 saniye geçince ışık versin ve 4 saniyeyi doldurunca sönsün. Bu şekildeki çalışma X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam etsin. Diyagramını çizerek uygulayınız. 83

C3.C2 84

85

86

Aşağıdaki ladder diyagramını uygulayarak çalışmasını inceleyiniz. 87

C4.S1 X3 şalteri ON konumuna alındıktan sonra yürüyen bant çalışmaya başlayacak. X2 şalteri ON yapılınca, robot tarafından sürekli parça beslemesi gerçekleştirilecek. Yürüyen bant çalışmadan parça beslemesi yapılamayacaktır. Diyagramı çizerek uygulayınız. 88

C4.C1 89

C4.S2 X3 şalteri ON konumuna alındıktan sonra yürüyen bant çalışmaya başlayacak, yeşil lamba da (Y4) ışık verecek. X2 şalteri ON yapılınca, robot tarafından sürekli parça beslemesi gerçekleştirilecek, besleme esnasında sarı lamba (Y5)ışık verecek. Yürüyen bant çalışmadan parça beslemesi yapılamayacaktır. Parçalar banttan düşerken de kırmızı lamba (Y3) ışık verecek. Diyagramı çizerek uygulayınız. 90

C4.C2 91

C4.S3 X3 şalteri ON konumuna alındıktan sonra yürüyen bant çalışmaya başlayacak, yeşil lamba da (Y4) ışık verecek. X2 şalteri ON yapılınca, robot tarafından sürekli parça beslemesi gerçekleştirilecek, besleme esnasında sarı lamba (Y5)ışık verecek. Yürüyen bant çalışmadan parça beslemesi yapılamayacaktır. Parçalar banttan düşerken de kırmızı lamba (Y3) ışık verecek. Banttan düşen parça sayısı 10 olunca sistem kendiliğinden duracak, sayıcıya ait gösterge (Y6) yanacak, reset butonuna (X1) basılınca sistem tekrar baştan çalışmaya başlayacak. Diyagramı çizerek uygulayınız. 92

C4.C3 93

C4.C3 94

95

96

D1.S1 Masa üzerinde bulunan 1 numaralı butona (X0) basıldığında, yukarıdaki 1 numaralı çağırma ışığı (Y0), 2 numaralı butona (X1) basıldığında da 2 numaralı çağırma ışığının (Y1) yanmasını istiyoruz. (Butonlara bir kez basılsa bile lambalar sürekli yansınlar) Eğer her iki ışık birlikte yanıyor ise, işlem paneli üzerindeki PL4 (Y23) lambasının da ışık vermesini istiyoruz. Lambaları söndürmek için PB1 butonunu (X20) kullanınız. Diyagramını çizerek uygulayınız. 97

D1.C1 98

D1.S2 Masa üzerinde bulunan 1 numaralı butona (X0) basıldığında, yukarıdaki 1 numaralı çağırma ışığı (Y0), 2 numaralı butona (X1) basıldığında da 2 numaralı çağırma ışığının (Y1) yanmasını istiyoruz. (Butonlara bir kez basılsa bile lambalar sürekli yansınlar) Eğer her iki ışık birlikte yanıyor ise, işlem paneli üzerindeki PL4 (Y23) lambasının da ışık vermesini istiyoruz. Lambaları söndürmek için PB1 butonunu (X20) kullanınız. Eğer lambaları söndürme butonuna, lambalar yandıktan itibaren 5 saniye içerisinde basılmamış ise, lambalar (Y0 Y1) 5. Saniyeden sonra 1 er saniye aralıklarla sönüp yansınlar. Diyagramını çizerek uygulayınız. 99

D1.C2 100

101

102

D2.S1 Kişi sağdan sola doğru hareket ederken, giriş sensörü (X0) tarafından algılanınca yeşil lamba (Y1) ışık verecek, çıkış sensörü (X1)tarafından algılandıktan 5 saniye sonra sönecektir. Diyagramını çizerek uygulayınız. 103

D2.C1 104

D2.S2 Kişi sağdan sola doğru hareket ederken, giriş sensörü (X0) tarafından algılanınca, yaya için yeşil lamba (Y1) ışık verecek, çıkış sensörü (X1)tarafından algılandıktan 5 saniye sonra sönecektir. Araba soldan sağa doğru hareket ederken, giriş sensörü (X2) tarafından algılanınca araba için yeşil lamba (Y4) ışık verecek, çıkış sensörü (X3) tarafından algılandıktan 5 saniye sonra sönecektir. Diyagramını çizerek uygulayınız. 105

D2.C2 106

D2.S3 Araba soldan sağa doğru hareket ederken, giriş sensörü (X2) tarafından algılanınca yeşil lamba (Y4) yanacak, çıkış sensörü (X3) tarafından algılandıktan 5 saniye sonra sönecektir. Eğer araba, girdikten itibaren 10 saniye içerisinde çıkış yapmaz ise, kırmızı lamba (Y3) ile buzzer (Y7) de çalışacaktır. Bu durumda olan arabanın çıkışı ile birlikte her iki lamba (Y3, Y4) ile beraber sesli uyarı da (Y7)derhal duracaktır. Diyagramı çizerek uygulayınız. 107

D2.C3 108

D2.S4 Araba soldan sağa doğru hareket ederken, giriş sensörü (X2) tarafından algılanınca yeşil lamba (Y4) yanacak, çıkış sensörü (X3) tarafından algılandıktan 5 saniye sonra sönecektir. Eğer araba, girdikten itibaren 10 saniye içerisinde çıkış yapmaz ise, kırmızı lamba (Y3) ile buzzer (Y7) de çalışacaktır. Bu durumda olan arabanın çıkışı ile birlikte kırmızı lamba (Y3) ile beraber sesli uyarı da (Y7)derhal duracaktır. Yeşil lamba (Y4)çıkıştan 5 saniye sonra sönecektir. Diyagramı çizerek uygulayınız. 109

D2.C4 110

111

112

D3.S1 Trafik ışıkları şu şekilde çalışacaktır; Operasyon paneli üzerindeki [PB1] X20 butonuna basılır basılmaz kırmızı lamba (Y0), 10 saniye süre ile yanacak, süre sonunda kırmızı lamba sönüp 5 saniye süre ile sarı lamba (Y1) yanacak, 5 saniye dolunca sarı lamba da sönüp 10 saniye süre ile yeşil lamba (Y2) yanacak, süre sonunda yeşil lamba da sönüp yeniden kırmızı lamba yanacak. Bu şekildeki çalışma [PB2] X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam edecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 113

D3.C1 114

D3.S2 Trafik ışıkları şu şekilde çalışacaktır; Operasyon paneli üzerindeki [PB1] X20 butonuna basılır basılmaz kırmızı lamba (Y0), 10 saniye süre ile yanacak, süre sonunda kırmızı lamba sönüp 5 saniye süre ile sarı lamba (Y1) yanacak, 5 saniye dolunca sarı lamba da sönüp 10 saniye süre ile yeşil lamba (Y2) yanacak, Ancak, yeşil lamba 4 saniye yandıktan sonra 1 saniye yanık 1 saniye sönük olacak şekilde 10 saniyeyi tamamlayacak, süre sonunda yeşil lamba da sönüp yeniden kırmızı lamba yanacak. Bu şekildeki çalışma [PB2] X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam edecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 115

D3.C2 116

D3.S3 Trafik ışıkları şu şekilde çalışacaktır; Operasyon paneli üzerindeki [PB1] X20 butonuna basılır basılmaz kırmızı lamba (Y0), 10 saniye süre ile yanacak ancak, kırmızı lamba 4 saniye yandıktan sonra 1 saniye yanık 1 saniye sönük olacak şekilde 10 saniyeyi tamamlayacak, süre sonunda kırmızı lamba sönüp 5 saniye süre ile sarı lamba (Y1) yanacak, 5 saniye dolunca sarı lamba da sönüp 10 saniye süre ile yeşil lamba (Y2) yanacak, Ancak, yeşil lamba da 4 saniye yandıktan sonra 1 saniye yanık 1 saniye sönük olacak şekilde 10 saniyeyi tamamlayacak, süre sonunda yeşil lamba da sönüp yeniden kırmızı lamba yanacak. Bu şekildeki çalışma [PB2] X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam edecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 117

D3.C3 118

D3.S4 Trafik Işıkları aşağıda anlatıldığı şekilde çalışacaktır. (X22 başlatma, X23 durdurma butonu olacak) Başlangıçta arabalar için yeşil ışık (Y2), yayalar için ise kırmızı ışık (Y20) yanacaktır. 1- Eğer yaya tarafından, yol kenarlarındaki X20 yada X21 butonlarından herhangi birine basılır ise, butona basılma anından itibaren 10 saniye sonra, arabalara olan ışık sarıya(y1) dönecek, 3 saniye sonra da kırmızıya (Y0) dönecek, arabalara kırmızı yandıktan 1 saniye sonra yayalara yeşil ışık (Y23) yanacak. Bu ışık 10 saniye kesintisiz yandıktan sonra, birer saniye aralıklarla 5 defa da kesintili olarak yanacak. Süre sonunda yayalara olan ışık kırmızıya dönecek, aynı anda arabalara olan ışık sarıya, 1 saniye sonrasında da yeniden yeşile dönecek. 2- Sistem bu şekilde çalışmasını X23 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam ettirecek. Diyagramı çizerek uygulayınız. 119

D3.C4a 120

D3.C4b 121

122

123

D4.S1 X10 başlatma butonuna basıldığında, robot yürüyen banda parça yüklemesi (Y5) yapacak, operasyon başlatma anahtarı (X14) ON yapılınca yürüyen bant (Y3) çalışacak, OFF yapılınca duracak. Yüklenen paçanın boyu, yüksek ise L lambası (Y10), orta ise M lambası (Y11), küçük ise S lambası (Y12) ışık verecek ve bu lambaların ışığı, parçalar yürüyen banttan düşünce (X4) kendiliğinden sönecek. Diyagramı çizerek uygulayınız. 124

D4.C1 125

126

D4.S2 X10 başlatma butonuna basıldığında, robot yürüyen banda parça yüklemesi (Y5) yapacak, operasyon başlatma anahtarı (X14) ON yapılınca yürüyen bant (Y3) çalışacak, OFF yapılınca duracak. Yüklenen paçanın boyu, yüksek ise L lambası (Y10), orta ise M lambası (Y11), küçük ise S lambası (Y12) ışık verecek ve bu lambaların ışığı, parçalar yürüyen banttan düşünce (X4) kendiliğinden sönecek. Yürüyen banttan parçanın düşmesi ile birlikte, robot yeni parçayı otomatik olarak yüklesin. Diyagramı çizerek uygulayınız. 127

D4.C2 128

129

130

D5.S1 X20 Başlatma butonuna basılınca, sarı lamba (Y7) ışık verecek ve aynı anda buzzer de (Y3) ses çıkaracak. 5 saniye sonra bu ikisi de OFF olacaklar ve yürüyen bant (Y1) ileri yönde çalışmaya başlayacak, aynı anda yeşil lamba (Y6) da ışık verecek. Eğer X21 durdurma butonuna herhangi bir anda basılacak olursa, çalışan tüm elemanlar devre dışı kalacak, yeniden başlatma butonuna basılır ise sistem tekrar çalışabilecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 131

D5.C1 132

D5.S2 X20 Başlatma butonuna basılınca, sarı lamba (Y7) ışık verecek ve aynı anda buzzer de (Y3) ses çıkaracak. 5 saniye sonra bu ikisi de OFF olacaklar ve yürüyen bant (Y1) ileri yönde çalışmaya başlayacak, aynı anda yeşil lamba (Y6) da ışık verecek. Yürüyen bant çalışmaya başladıktan 5 saniye sonra, robot iş parçası yüklemesi yapacak, iş parçası yüklenirken kırmızı lamba da (Y5) ışık verecek, iş parçası banttan düştüğü zaman robot yenisini yükleyecek, bu işlem X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar devam edecek. Durdurma butonuna herhangi bir anda basılacak olursa, çalışan tüm elemanlar devre dışı kalacak, yeniden başlatma butonuna basılır ise sistem tekrar çalışabilecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 133

D5.C2 134

D5.S3 X20 Başlatma butonuna basılınca, sarı lamba (Y7) ışık verecek ve aynı anda buzzer de (Y3) ses çıkaracak. 5 saniye sonra bu ikisi de OFF olacaklar ve yürüyen bant (Y1) ileri yönde çalışmaya başlayacak, aynı anda yeşil lamba (Y6) da ışık verecek. Yürüyen bant çalışmaya başladıktan 5 saniye sonra, robot iş parçası yüklemesi yapacak, iş parçası yüklenirken kırmızı lamba da (Y5) ışık verecek, iş parçası banttan düştüğü zaman robot yenisini yükleyecek, bu işlem X21 durdurma butonuna basılıncaya kadar veya düşen iş parçası sayısı 10 oluncaya kadar devam edecek. Durdurma butonuna herhangi bir anda basılacak olursa, çalışan tüm elemanlar devre dışı kalacak, yeniden başlatma butonuna basılır ise sistem tekrar çalışabilecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 135

D5.C3 136

137

138

D6.S1 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz, eğer robot başlangıç pozisyonunda (X5)ise, robot besleme (Y7) komutu çalışacak ve iş parçası üst yürüyen banda konulacak. Bu banttaki sensör (X0) iş parçasını hissettiği zaman, bant yürüyecek, orta banttaki sensör (X1) parçayı algıladığında, üstteki yürüyen bandı durdurup, orta bandı çalıştıracak. Alt banttaki sensör (X2) parçayı algıladığında, üstteki bandı durdurup, alt bandı çalıştıracak. Kutu içerisindeki sensör (X3) parçayı algıladığında ise, alt bandı durduracak, eğer robot başlangıç pozisyonunda ise, yeni iş parçasını koyduracak. Diyagramı çizerek uygulayınız. 139

D6.C1 140

D6.S2 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz, eğer robot başlangıç pozisyonunda (X5)ise, robot besleme (Y7) komutu çalışacak ve iş parçası üst yürüyen banda konulacak. Bu banttaki sensör (X0) iş parçasını hissettiği zaman, bant yürüyecek, orta banttaki sensör (X1) parçayı algıladığında, üstteki yürüyen bandı durdurup, orta bandı çalıştıracak. Alt banttaki sensör (X2) parçayı algıladığında, üstteki bandı durdurup, alt bandı çalıştıracak. Kutu içerisindeki sensör (X3) parçayı algıladığında ise, alt bandı durduracak, eğer robot başlangıç pozisyonunda ise, yeni iş parçasını koyduracak. Üst bant ile beraber PL1 (Y20), orta bant ile beraber PL2 (Y21), alt bant ile beraber de PL3 (Y22) lambaları ışık versin. Diyagramı çizerek uygulayınız. 141

D6.C2 142

D6.S3 X20 başlatma butonuna basıldığında, robot başlangıç pozisyonunda (X5) ise, parça yüklemesini yapsın. (Y7) Üst yürüyen banttaki sensör (X0) parçayı algıladıktan 2 saniye sonra bu bant (Y0) hareket etsin, orta bant sensörü (X1) parçayı algılar algılamaz üst bandı durdursun ve 2 saniye sonra orta bandı (Y2) çalıştırsın. Alt bant sensörü (X2)de parçayı algıladığında orta bandı durdursun ve alt bandı (Y4) 2 saniye sonra çalıştırsın. Toplama kutusu içerisindeki sensör (X3) parçayı algılar algılamaz alt bandı durdursun. X20 ile tekrar besleme yapılabilsin. Diyagramını çizerek uygulayınız. 143

D6.C3 144

D6.S4 X20 başlatma butonuna basıldığında, robot başlangıç pozisyonunda (X5) ise, parça yüklemesini yapsın. (Y7) Üst yürüyen banttaki sensör (X0) parçayı algıladıktan 2 saniye sonra bu bant (Y0) hareket etsin, orta bant sensörü (X1) parçayı algılar algılamaz üst bandı durdursun ve 2 saniye sonra orta bandı (Y2) çalıştırsın. Alt bant sensörü (X2)de parçayı algıladığında orta bandı durdursun ve alt bandı (Y4) 2 saniye sonra çalıştırsın. Toplama kutusu içerisindeki sensör (X3) parçayı algılar algılamaz alt bandı durdursun. Üst bant çalışırken PL1 (Y20), orta bant çalışırken PL2 (Y21) ve alt bant çalışırken de PL3 (Y22) ışık versin. X20 ile tekrar besleme yapılabilsin. Diyagramını çizerek uygulayınız. 145

D6.C4 146

D6.S5 D6.S4 e ek olarak, a) parça toplama kutusu içerisine düştüğü zaman, b) parça orta yürüyen bant sensörü tarafından algılandığı zaman robot otomatik olarak yeni parçayı koysun. Uygulayınız. 147

D6.C5 148

D6.S6 D6.S5 e ek olarak, herhangi bir anda durdurma butonu (X21) e basılır ise, robot yeni parça yüklemesi yapmasın, yüklenmiş olan parçaların hepsi toplama kutusuna varıncaya kadar geri kalan sistem çalışsın. Uygulayınız. 149

D6.C6 150

D6.S7 Yukarıdaki soruya ek olarak, kutuya düşen parça sayısı 5 olunca sistem otomatik olarak dursun. Uygulayınız. 151

D6.C7 152

153

154

E1.S1 PLC RUN moduna alındığında (herhangi bir butona basılmadan), kırmızı lamba (Y0) 1 saniye ON, 1 saniye OFF olacak şekilde sürekli çalışsın. İşlem paneli üzerindeki X10 butonuna basılır ise, aynı paneldeki Y10 çıkışı ON olsun. Y10 çıkışı ON olduğu andan itibaren, 5 saniye süre ile kırmızı lamba başlangıçtaki gibi çalışsın. (flaşör) süre dolunca kırmızı lamba sönsün, 5 saniye süre ile sarı lamba (Y1) yansın, sarı lamba sönünce de 10 saniye süre ile yeşil lamba (Y2) ışık versin. Süre sonunda işlem başa dönsün. Uygulayınız. 155

E1.C1 156

157

E1.S2 Trafik ışıkları aşağıdaki şekilde çalışacaktır; PLC RUN moduna alınır alınmaz 6 saniye süre ile kırmızı ışık (Y0), o sönüp 3 saniye süre ile sarı ışık (Y1), o da sönüp 10 saniye süre ile yeşil ışık (Y2) çalışacak, süre sonunda sistem yeniden kırmızı ışık ile başa dönecek. Eğer herhangi bir anda, operasyon paneli üzerindeki X10 butonuna basılır ise, Y10 çıkışı ON olacak, trafik ışıkları 15 saniye süre ile normal çalışmasına devam edecek, süre sonunda çalışan ışık sarıya dönecek ve bu ışık da 1er saniye aralıklarla ON, OFF olacak, toplam flaşör süresi 5 saniye olunca, sarı lamba sönüp kırmızı lamba yanacak. (Arabalar için) 10 saniye boyunca kırmızı yandıktan sonra, sistem başa dönecek. Uygulayınız. 158

E1.C2 159

160

161

E2.S1 Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapıldığı zaman, yürüyen bantlar (Y1, Y2) çalışmaya başlayacak. Şalter OFF yapılır ise bantlar da duracak. X20 butonuna basıldığında robot parça beslemesi (Y0) yapacak. Robot tarafından, küçük, orta ve büyük parçalar yürüyen banda rastgele konulacak. Eğer konulan parça büyük ise (X1, X2 ve X3 aynı anda algılıyor ise) bu parça arkadaki kutuya gönderilecek. (Y5 ON yapılarak) Eğer parça küçük ise (Sadece X3 sensörü algılıyor ise) bu parça ön kutuya alınacak. (Y5 OFF yapılarak) Uygulayınız. 162

E2.C1 163

E2.S2 Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapıldığı zaman, yürüyen bantlar (Y1, Y2) çalışmaya başlayacak. Şalter OFF yapılır ise bantlar da duracak. X20 butonuna basıldığında robot parça beslemesi (Y0) yapacak. Robot tarafından, küçük, orta ve büyük parçalar yürüyen banda rastgele konulacak. Eğer konulan parça büyük ise (X1, X2 ve X3 aynı anda algılıyor ise) bu parça arkadaki kutuya gönderilecek. (Y5 ON yapılarak) Eğer parça küçük ise (Sadece X3 sensörü algılıyor ise) bu parça ön kutuya alınacak. (Y5 OFF yapılarak) İlk parça beslemesinden sonraki parçaların otomatik olarak yüklenmesini istiyoruz. Uygulayınız. 164

E2.C2 165

E2.S3 Programı, aşağıda açıklanan tüm koşulları gerçekleştirecek şekilde dizayn ediniz. 1) X24 Şalteri ON yapılır ise, yürüyen bantlar (Y1 Y2) çalışacak, aynı anda PL4 (Y23) lambası ışık verecek. Şalter OFF olursa, bantlar duracak ve ışık sönecek. 2) PB1 (X20) Butonuna basılır ve robot başlangıç pozisyonunda ise, robot iş parçasını yürüyen banda yükleyecek, aynı anda 2 saniye süre ile PL1 (Y20) lambası ışık verecek. 3) İş parçası büyük ise (X1, X2,X3 aynı anda algılıyor ise) parça arka kutuya gönderilecek (Y5 ON yapılarak), eğer parça küçük ise (sadece X3 algılıyor ise) bu durumda da ön kutuya (Y5 OFF yapılarak) gönderilecek. 4) İş parçası ön kutuya gidiyor ise, düşme sensörü (X4) algıladıktan itibaren 2 saniye süre ile PL2 (Y21) lambası ışık verecek. Arka kutuya gidiyor ise de, sensör (X5) algıladıktan itibaren 2 saniye süre ile PL3 (Y22) lambası ışık verecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 166

E2.C3 167

E2.S4 Programı, aşağıda açıklanan tüm koşulları gerçekleştirecek şekilde dizayn ediniz. 1) X24 Şalteri ON yapılır ise, yürüyen bantlar (Y1 Y2) çalışacak, aynı anda PL4 (Y23) lambası ışık verecek. Şalter OFF olursa, bantlar duracak ve ışık sönecek. 2) PB1 (X20) Butonuna basılır ve robot başlangıç pozisyonunda ise, robot iş parçasını yürüyen banda yükleyecek, aynı anda 2 saniye süre ile PL1 (Y20) lambası ışık verecek. 3) İş parçası büyük ise (X1, X2,X3 aynı anda algılıyor ise) parça arka kutuya gönderilecek (Y5 ON yapılarak), eğer parça küçük ise (sadece X3 algılıyor ise) bu durumda da ön kutuya (Y5 OFF yapılarak) gönderilecek. 4) İş parçası ön kutuya gidiyor ise, düşme sensörü (X4) algıladıktan itibaren 2 saniye süre ile PL2 (Y21) lambası ışık verecek. Arka kutuya gidiyor ise de, sensör (X5) algıladıktan itibaren 2 saniye süre ile PL3 (Y22) lambası ışık verecek. 5) Kutulara gelen parça sayısı 5 olunca, ona ait sinyal lambası (Ön kutu için Y21, arka için Y22) sürekli yanmaya başlayacak, her ikisi de 5 parçayı bulunca, her iki lamba da sürekli yanmaya başlayacak. Bundan sonraki ilk yüklemede, her iki sinyal lambası da başlangıçtaki gibi 2 şer saniye süre ile yanmaya başlayacak. (önce her ikisi de sönecek, sensörü algıladıktan sonra çalışmaya başlayacak.) Diyagramını çizerek uygulayınız. 168

E2.C4 169

170

171

E3.S1 Programı, aşağıda açıklanan tüm koşulları gerçekleştirecek şekilde dizayn ediniz. 1) Supply Allowed (Parça beslemesi izinli) göstergesi ışık verdiği sürece, tedarik yapılacak. Bu ışık sürekli yanıyor ise, sürekli parça beslemesi (Y0) yapılacak. 2) PLC RUN modunda olduğu sürece, yürüyen bant (Y1) çalışacak. 3) Operasyon panelindeki PB1 (X20) butonu ON yapılır ise, parça beslemesi (Y0) gerçekleştirilecek ve göstergesi de ışık verecek. Eğer PB1 butonu OFF yapılır ise, gösterge ışığı sönecek, parça beslemesi de yapılmayacak. Eğer iş parçası robot önündeki masada ise, besleme yapılamayacak. 4) Yürüyen bant üzerindeki parça, banttan, robot önündeki masaya geçtiği zaman (X1), robot iş parçasını bu masa üzerinden alacak (Y2 set ). Operasyon bitti sensörü (X2) ON olduğu zaman, robotun parçayı alma işlemi sonlandırılacak. (Y2 reset) Robotun iş parçasını masa üzerinden alma işlemi, sadece robot başlangıç noktasında (X0) ise gerçekleşebilecek. Diyagramını çizerek uygulayınız. 172

E3.C1 173

E3.S2 Programı, aşağıda açıklanan tüm koşulları gerçekleştirecek şekilde dizayn ediniz. 1) X20 başlatma butonuna basılır ise yürüyen bant (Y1)çalışmaya başlayacak ve aynı anda PL4 (Y23) ışık verecek. 2) Robot başlangıç noktasında (X0) ve robot yanındaki masa üzeri boş olduğu olduğu sürece (X1), parça beslemesi (Y0) otomatik olarak gerçekleşecek. 3) Robot başlangıç noktasında (X0) ve iş parçası da masa üzerinde (X1) ise, robot parçayı alarak (Y2) kutuya aktaracak, işlem bitti sinyali (X2) alınca parça alma (Y2) işlemi sonlanacak. 4) X21 butonu sistemi durdurma amacıyla kullanılacak. Diyagramını çizerek uygulayınız. 174

E3.C2 175

176

177

E4.S1 Besleme gözü tarafından gelen iş parçasının delinmesi; 1- X20 başlatma butonuna basıldığı zaman, besleme silosundan yürüyen bant üzerine parça bırakılacak (Y0), X20 bırakıldığı zaman besleme yapılmayacak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapılınca, yürüyen bant (Y1) çalışmaya başlayacak, şalter OFF yapılınca yürüyen bant da duracak. 3- Parça matkabın altında sensörü (X1) parçayı algıladığı anda yürüyen bant duracak. 4- Parça matkabın altında ise ve X21 butonuna basılmış ise, matkap parçayı delecek, matkap, parça delindi (X0) sensörü tarafından otomatik olarak durdurulacak. 5- Matkap parçayı deldikten sonra, otomatik olarak, ya parça doğru delindi (X2) yada parça yanlış delindi (X3) sensörü aktif olacak. (Program tarafından) 6- Delinme işlemi bittikten sonra, X22 butonuna basılır ise, parça yürüyen bant ile hareket ederek kutuya düşecek. Ladder diaygramını çizerek uygulayınız. 178

E4.C1 179

E4.S2 Besleme gözü tarafından gelen iş parçasının delinmesi; 1- X20 başlatma butonuna basıldığı zaman, besleme silosundan yürüyen bant üzerine parça bırakılacak (Y0), X20 bırakıldığı zaman besleme yapılmayacak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapılınca, yürüyen bant (Y1) çalışmaya başlayacak, şalter OFF yapılınca yürüyen bant da duracak. 3- Parça matkabın altında sensörü (X1) parçayı algıladığı anda yürüyen bant duracak. Matkap parçayı delecek (Y2), matkap, parça deliniyor (X0) sensörü tarafından otomatik olarak durdurulacak. 4- Matkap parçayı deldikten sonra, otomatik olarak, ya parça doğru delindi (X2) yada parça yanlış delindi (X3) sensörü aktif olacak. (Program tarafından) 5- Delinme işlemi biten parça, otomatik olarak yürüyen bant tarafından kutuya atılacak (X5). Yeniden X20 butonuna basılır ise, yeni parça aynı şekilde otomatik olarak delinip kutuya atılacak. Ladder diaygramını çizerek uygulayınız. 180

E4.S2 181

E4.S3 Besleme gözü tarafından gelen iş parçasının delinmesi; 1- X20 başlatma butonuna basıldığı zaman, besleme silosundan yürüyen bant üzerine parça bırakılacak (Y0), X20 bırakıldığı zaman besleme yapılmayacak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapılınca, yürüyen bant (Y1) çalışmaya başlayacak, şalter OFF yapılınca yürüyen bant da duracak. 3- Parça matkabın altında sensörü (X1) parçayı algıladığı anda yürüyen bant duracak. Matkap parçayı delecek (Y2), matkap, parça delindi (X0) sensörü tarafından otomatik olarak durdurulacak. 4- Matkap parçayı deldikten sonra, otomatik olarak, ya parça doğru delindi (X2) yada parça yanlış delindi (X3) sensörü aktif olacak. (Program tarafından) 5- Delinme işlemi biten parça, otomatik olarak yürüyen bant tarafından kutuya atılacak (X5). Kutuya atma işlemi gerçekleştiği anda otomatik olarak yeni iş parçası yürüyen banda konulacak. Ladder diaygramını çizerek uygulayınız. 182

E4.C3 183

E4.S4 Bir önceki soruya aşağıda istenilenleri ekleyiniz; Eğer kutuya atılan parça sayısı 10 dan az ise yeşil lamba (Y23) ışık versin, parça sayısı 20 den fazla ise kırmızı lamba (Y20) ışık versin, eğer atılan parça sayısı bu iki sayı arasında ise, mavi ve sarı lambalar (Y21, Y22) birlikte ışık versinler. Uygulayınız. 184

E4.C4 185

186

187

E5.S1 Aşağıdaki şartların hepsini gerçekleştirecek programı yapınız. 1- X24 şalteri ON yapılınca yürüyen bant (Y1) çalışmaya başlayacak, OFF yapılınca duracak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapılınca, eğer robot başlangıç pozisyonunda ise (X0), parça beslemesi (Y0) yapacak, robot başlangıç pozisyonundan ayrıldığı zaman besleme komutu resetlenecek. 3- Turuncu besleyici içerisinde bulunan, yürüyen bant üzerindeki kutuyu algılayan sensör (X1) ON olduğu zaman yürüyen bant duracak. 4- Turuncu kutu içerisine 5 adet portakal bırakılacak (Y2), beş portakal içeren kutu sağa doğru ilerleyecek. (Portakalın bırakıldığını, X2 sensörü ile algılayacağız). Diyagramını çizerek uygulayınız. 188

E5.C1 189

E5.S2 Aşağıdaki şartların hepsini gerçekleştirecek programı yapınız. 1- X24 şalteri ON yapılınca yürüyen bant (Y1) çalışmaya başlayacak, OFF yapılınca duracak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapılınca, eğer robot başlangıç pozisyonunda ise (X0), parça beslemesi (Y0) yapacak, robot başlangıç pozisyonundan ayrıldığı zaman besleme komutu resetlenecek. 3- Turuncu besleyici içerisinde bulunan, yürüyen bant üzerindeki kutuyu algılayan sensör (X1) ON olduğu zaman yürüyen bant duracak. 4- Turuncu kutu içerisine 5 adet portakal bırakılacak (Y2), beş portakal içeren kutu sağa doğru ilerleyecek. (Portakalın bırakıldığını, X2 sensörü ile algılayacağız.) Portakal kutusu yürüyen bandı terk edince yeni boş kutunun otomatik olarak yüklenmesini istiyoruz. Diyagramını çizerek uygulayınız. 190

E5.C2 191

E5.S3 Yukarıdaki soruya, aşağıda istenilenleri de ekleyiniz. Yürüyen banttan aşağı düşen koli sayısı, Y20 den itibaren Y23 e kadar olan lambalar üzerinde binary olarak gösterilsin(1 koli düştü ise Y20, 2 koli düştü ise Y21, 3 koli düştü ise Y20 ve Y21 ), düşen koli sayısı 15 olunca, robot başka parça yüklemesi yapmasın. Yeniden X20 başlatma butonuna basılır ise, devre tekrar çalışabilsin.(devrenin tamamında sadece 1 sayıcı kullanınız.) Uygulayınız. 192

E5.C3 193

194

195

E6.S1 Kontrol özelliğine göre yürüyen bandı ileri yada geriye doğru çalıştırma, 1- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapıldığında, silodan yürüyen banda parça beslemesi (Y10) gerçekleşecek. Giriş OFF olduğunda besleme kesilecek. 2- X21 girişi ON yapıldığında, yürüyen bant ileri yönde (Y11) çalışacak, sağ sınır anahtarı (X11) ON olduğunda yürüyen bant durup geriye doğru (Y12) çalışacak, sol sınır anahtarı (X10) ON olduğunda parça burada 5 saniye bekleyecek ve tekrar ileri yönde çalışacak. İleri yönde çalışma, X12 durdurma sensörünü görünce sonlanacak. Diyagramı çizerek uygulayınız. 196

E6.C1 197

E6.S2 Kontrol özelliğine göre yürüyen bandı ileri yada geriye doğru çalıştırma, 1- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapıldığında, silodan yürüyen banda sadece bir adet parça beslemesi (Y10) gerçekleşecek. Giriş tekrar aktif edilse bile başka parça beslemesi yapılamayacak. 2- Aynı anda yürüyen bant ileri yönde (Y11) çalışacak, sağ sınır anahtarı (X11) ON olduğunda yürüyen bant durup geriye doğru (Y12) çalışacak, sol sınır anahtarı (X10) ON olduğunda duracak ve tekrar ileri yönde çalışacak. Bu şekildeki çalışma, X21 durdurma girişi ON oluncaya kadar devam edecek. Diyagramı çizerek uygulayınız. 198

E6.C2 199

E6.S2b Yukarıdaki soruya aşağıda istenileni ekleyiniz. Sistem bir kez çalıştırılıp durdurulduktan sonra, ikinci kez çalıştırma butonuna basılacak olursa, yürüyen banda ikinci parça düşmesin, önceki düşen parça sağa sola çalışmaya devam etsin. Uygulayınız. 200

E6.C2b 201

E6.S2c Yukarıdaki soruya aşağıda istenileni ekleyiniz. Çalışan sistem durdurma butonu ile durdurulduktan sonra yeniden çalışma butonuna basılacak olur ise, yürüyen bant hangi yöne çalışırken durdurulmuş ise, aynı yöne çalışmaya devam etsin. Uygulayınız. 202

E6.C2c 203

E6.S3 Aşağıdaki şartların hepsini gerçekleştirecek programı oluşturunuz. 1- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapıldığında, silodan yürüyen banda sadece bir adet parça beslemesi (Y10) gerçekleşecek. Giriş tekrar aktif edilse bile başka parça beslemesi yapılamayacak. 2- Aynı anda yürüyen bant ileri yönde (Y11) çalışacak, sağ sınır anahtarı (X11) ON olduğunda yürüyen bant durup geriye doğru (Y12) çalışacak, sol sınır anahtarı (X10) ON olduğunda duracak ve tekrar ileri yönde çalışacak. Bu şekildeki çalışma, X21 durdurma girişi ON oluncaya kadar devam edecek. 3- Parçanın ileri yönde çalışma sayısı, sürekli olarak gösterge (Y0-Y7) üzerinde görülecek. 4- İleri yön ile birlikte kırmızı lamba(y20) ve geri yön ile birlikte de yeşil lamba (Y23) ışık versin. Diyagramı çizerek uygulayınız. 204

E6.C3 205

E6.S4 Aşağıdaki şartların hepsini gerçekleştirecek programı oluşturunuz. 1- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapıldığında, silodan yürüyen banda sadece bir adet parça beslemesi (Y10) gerçekleşecek. Giriş tekrar aktif edilse bile başka parça beslemesi yapılamayacak. 2- Aynı anda yürüyen bant ileri yönde (Y11) çalışacak, sağ sınır anahtarı (X11) ON olduğunda yürüyen bant durup geriye doğru (Y12) çalışacak, sol sınır anahtarı (X10) ON olduğunda duracak ve tekrar ileri yönde çalışacak. Bu şekildeki çalışma, X21 durdurma girişi ON oluncaya kadar devam edecek. 3- Parçanın ileri yönde çalışma sayısı, sürekli olarak gösterge (Y0-Y7) üzerinde görülecek. 4- İleri yön ile birlikte kırmızı lamba(y20) ve geri yön ile birlikte de yeşil lamba (Y23) ışık versin. 5- İleri yöndeki çalışma sayısı 10 değerine ulaştığı anda, iş parçası sağ taraftan aşağıya atılsın, hemen silodan yeni bir parça otomatik olarak bant üzerine insin, bu parça da 10 kez sağ yapınca aşağı atılsın. Çalışma bu şekilde sürekli olsun. Diyagramı çizerek uygulayınız. 206

E6.C4 207

E6.S5 Aşağıdaki şartların hepsini gerçekleştirecek programı oluşturunuz. 1- Operasyon paneli üzerindeki X20 girişi ON yapıldığında, silodan yürüyen banda sadece bir adet parça beslemesi (Y10) gerçekleşecek. Giriş tekrar aktif edilse bile başka parça beslemesi yapılamayacak. 2- Aynı anda yürüyen bant ileri yönde (Y11) çalışacak, sağ sınır anahtarı (X11) ON olduğunda yürüyen bant durup geriye doğru (Y12) çalışacak, sol sınır anahtarı (X10) ON olduğunda duracak ve tekrar ileri yönde çalışacak. Bu şekildeki çalışma, X21 durdurma girişi ON oluncaya kadar devam edecek. 3- Parçanın ileri yönde çalışma sayısı, sürekli olarak gösterge (Y0-Y7) üzerinde görülecek. 4- İleri yön ile birlikte kırmızı lamba(y20) ve geri yön ile birlikte de yeşil lamba (Y23) ışık versin. 5- İleri yöndeki çalışma sayısı, X0-X7 girişlerine bağlı olan dijital anahtar ile ayarlanan değere ulaştığı anda, iş parçası sağ taraftan aşağıya atılsın, hemen silodan yeni bir parça otomatik olarak bant üzerine insin, bu parça da aynı sayıda sağ yapınca aşağı atılsın. Çalışma bu şekilde sürekli olsun. Diyagramı çizerek uygulayınız. 208

E6.C5 209

E6.S6 Aşağıdaki şartları gerçekleştirecek programı dizayn ediniz. 1- X20 başlatma butonuna basılınca, silodan yürüyen banda iş parçası bırakılacak. 2- Aynı anda yürüyen bant ileri yönde hareket edecek, X12 (stop sensör) parçayı algılayınca yürüyen bant 2 saniye süreliğine duracak ve süre sonunda yeniden sağa hareket edecek. 3- X11 (sağ sınır anahtarı) parçayı algıladığında yürüyen bant duracak, 2 saniye sonra geri yönde çalışacak. 4- Geri yönde giderken, parça stop sensör tarafından algılanınca yürüyen bant 2 saniyeliğine duracak, süre sonunda yeniden geri yönde çalışmaya devam edecek. 5- Sol sınır anahtarı (X10) parçayı algıladığında yürüyen bant 2 saniyeliğine tekrar duracak ve süre sonunda tekrar ileri yönde çalışmaya devam edecek. Sistemin çalışması bu şekilde sürekli devam edecek. Uygulayınız. 210

E6.C6 211

212

E6.S7 X20 başlatma butonuna basılır basılmaz yeşil lamba (Y23) ışık versin, lambanın ışığı, dijital anahtarda (X0 X7) yazılan süre (saniye) kadar sonra kendiliğinden sönsün. Uygulayınız. 213

E6.C7 214

E6.S8 X21 butonuna basılınca yeşil lamba (Y23) ışık versin, lambanın yanma süresi, saniye olarak X20 butonuna basma süresi ile önceden ayarlansın. (Zamanlayıcının değeri, X20 butonuna basma süresidir) Yeşil lamba, ayarlanan sürenin sonunda kendiliğinden sönsün. Lambanın kaç saniye ışık vereceği, X20 öğretme butonuna basılırken göstergeye de (Y0-Y7) aktarılsın, orada sabit kalsın. (Yeniden bir süre öğretilinceye kadar) Uygulayınız. 215

E6.C8 216

E6.S9 Dijital anahtardan (X0 X7) girilen değerlerden, büyük olan, gösterge (Y0 Y7) üzerindeki onlar basamağında, küçük olan ise birler basamağında gösterilsin. Uygulayınız.,, 35 53 42 42 77 77 217

E6.C9 218

219

E6.S10 X20 başlatma butonuna basıldığı anda, X0-X3 arasına bağlı olan dijital anahtardaki değeri, X4-X7 arasına bağlı olan dijital anahtardaki değere bölüp, sonucun tam kısmını, Y0-Y3 arasına bağlı olan, kalan kısmını ise Y4-Y7 arasına bağlı olan yedi elemanlı göstergede göstermek istiyoruz. Diyagramını çizerek uygulayınız. 220

E6.C10 221

E6.S11 X20 başlatma butonuna basıldığı anda, X0-X3 arasına bağlı olan dijital anahtardaki değeri, X4-X7 arasına bağlı olan dijital anahtardaki değere bölüp, sonucun tam ve kalan kısımlarını 2 şer saniye aralıklarla Y0-Y7 arasında bağlı olan 7 elemanlı göstergede gösterecek olan programı yapınız. Sonucun tam kısmı gösterilirken yeşil lamba (Y23), kalan kısmı gösterilirken de kırmızı lamba (Y20) ışık versin. Uygulayınız. 222

E6.C11 223

E6.S12 X20 Başlatma butonuna basılır basılmaz yeşil lamba (Y23) ışık versin, 15 saniye sonra da bu lambanın ışığı kendiliğinden sönsün. 7 elemanlı gösterge üzerinde, 15 den geriye doğru lambanın kalan yanma süresi her saniye birer birer azaltılarak gösterilsin, göstergedeki değer sıfır olunca lamba da sönsün. Diyagramını çizerek uygulayınız. 224

E6.C12 225

E6.S13 Trafik ışıkları aşağıda açıklandığı şekilde çalışsın; PLC RUN moduna alınır alınmaz 15 saniye süre ile kırmızı lamba (Y20) ışık versin, süre sonunda kırmızı sönüp 5 saniye süre ile sarı lamba (Y22) ışık versin, süre sonunda bu lamba da sönüp 20 saniye süre ile yeşil lamba (Y23) ışık versin. Süre bitiminde işlem başa dönsün. Her bir lambanın ışık verme süresi, toplam süreden geriye doğru her saniye birer birer düşerek 7 elemanlı gösterge üzerinde gösterilsin. Uygulayınız. 226

E6.C13 227

228

229

F1.S1 Aşağıdaki şartları gerçekleştirecek programı dizayn ediniz. 1- Araba kapıya yaklaşırken giriş sensörü (X2) aktif olduğu anda kapı açılacak (Y0), kapı yukarıya tam olarak açılınca (Üst sınır anahtarı X1) kapının açılma işlemi sonlandırılacak ve kapı yukarıda bekleyecek. 2- Araba dışarıya tamamen çıktıktan sonra (X3) kapı otomatik olarak aşağıya inecek (Y1), tamamen aşağıya inince (Alt sınır anahtarı X0), aşağı indirme işlemi sonlandırılacak ve kapı yeniden araba gelinceye kadar aşağıda bekleyecek. 3- Kapı aşağıya yada yukarıya hareket halinde iken, buzzer (Y7) alarm verecek. 4- Araba, giriş sensörü ile çıkış sensörü arasında olduğu sürece, ışık (Y6) çalışacak. (Işık, giriş sensörü algılar algılamaz çalışacak, araba çıkış sensörünü tamamen terk edince sönecek.) 5- Operasyon paneli üzerindeki ışıklardan Stop (Y10), kapı hareket etmezken; Door in motion (Y11), kapı yukarı yada aşağı yönde hareket halinde iken; Door Light, araba sensörler arasında iken (giriş ve çıkış); Open, kapı açık iken (X1) ışık verecek. 6- Door up (X10) butonuna basılır ise kapı açılacak, Door down (X11) butonuna basılır ise kapı kapanacak. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 230

F1.C1 231

F1.S2 Yukarıdaki soruya aşağıda istenileni ekleyiniz. Kapıyı el ile açma kapama butonları (X10, X11) kullanılırken, kapı sonuna kadar açılmak isteniyorsa, butona sürekli basılması gereksin. İstediğimiz durumda kapıyı yarım açık şekilde de bırakabilelim. Diyagramını çizerek uygulayınız. 232

F1.C2 233

234

235

F2.S1 Aşağıdaki şartları gerçekleştirecek programı dizayn ediniz. 1- Eğer perdeler kapalı ise (X0, X3) ve sahne aşağıda ise (X7), başlatma butonuna (X16) basılır basılmaz buzzer (Y5) alarm vermeye başlayacak, 5 saniye sonra alarmı kesilecek ve perde açılmaya (Y0) başlayacak. Perde, her iki yönde (X2, X5) de tamamen açılınca duracak. 2- Perdeler tamamen açıldıktan sonra, sahne yukarıya çıkacak (Y2), tamamen yukarı çıktığı anda (X6) duracak. 3- X17 Son butonuna basıldığı anda perdeler kapanacak (Y1), tamamen kapanınca (X0, X3) duracak. Uygulayınız. 236

F2.C1 237

238

239

F3.S1 Aşağıdaki işlemleri gerçekleştirecek programı oluşturunuz. 1- X20 butonuna basıldığı anda robot başlangıç noktasında ise (X0), parça beslemesini (Y0) gerçekleştirecek. Parça beslemesi, robot parçayı yürüyen banda koyup yeniden başlama noktasına gelmesi ile birlikte sonlandırılacak. 2- X24 şalteri ON yapıldığı anda tüm yürüyen banlar (Y1, Y2, Y3, Y4) ileri yönde çalışmaya başlayacak, bu şalter OFF yapılırsa tüm yürüyen bantlar duracak. 3- Büyük, orta ve küçük parçalar, giriş sensörleri olan X1 (üst), X2 (orta) ve X3(alt) seviye sensörleri tarafından algılanacak ve ilgili kutuya gönderilecek. 4- Eğer robotun koyduğu parça büyük ise, en sağdaki kutuya (L) gönderilecek, orta ise, ortadaki kutuya (M) gönderilecek, küçük ise en soldaki kutuya (S) gönderilecek. Bunun için, parçanın büyüklüğüne göre, parça ilgili kutu önüne gelince ve sensör tarafından algılanınca (X10, X11, X12) yürüyen bantlar durdurulacak, itici (Y5, Y6, Y7) ile parça kutu içerisine itilecek, itme işleminden sonra itici resetlenecek. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 240

F3.C1 241

242

243

F3.S2 Yukarıdaki soruya aşağıda istenilenleri ekleyiniz. 1- Robot parça beslemesini, başlangıç noktasında ve yürüyen bantlar çalışmaya başlamış ise yapabilsin. 2- İlk besleme yapıldıktan sonra, diğer beslemeler otomatik olarak gerçekleşsin. Besleme işlemini otomatik olarak yaparken, parçaların boyutunu algılayan sensör grubunu kullanın. Parça bu sensör grubundan geçer geçmez, otomatik besleme işlemi devreye girsin. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 244

F3.C2 245

F3.S3 Aşağıdaki şartları gerçekleştirecek programı yapınız. 1- X20 başlatma butonuna basılır basılmaz tüm yürüyen bantlar çalışmaya başlayacak, aynı anda robot (eğer başlangıç noktasında ise) parça beslemesi yapacak. Parça, yükseklik algılama sensöründen geçtikten sonra, robot otomatik olarak yeni iş parçasını yürüyen banda koyacak. 2- Robot tarafından konulan iş parçası eğer büyük ise, L (Large) kutusu önüne gelince, bu kutu önündeki yürüyen bant duracak, iş parçası bu kutuya itilecek ve parça kutuya düşünce yürüyen bant tekrar harekete geçecek. Eğer parça orta ise M (Medium) kutusu önüne gelince, bu kutu önündeki yürüyen bant duracak, iş parçası bu kutuya itilecek ve parça düşünce yürüyen bant tekrar hareket edecek. Eğer parça küçük ise, S (Small) kutusu önüne gelince, bu kutu önündeki yürüyen bant duracak, parça bu kutuya itilecek ve parça düşünce yürüyen bant tekrar harekete geçecek. 3- L kutusuna atılan parça sayısı 3, M kutusuna atılan parça sayısı 4 ve S kutusuna atılan parça sayısı 5 olduktan sonra (hangisi önde dolar ise) bu kutuya yeni parça atılmayacak, yürüyen bandın sonundan yere düşmesi sağlanacak. Tüm kutular istenilen sayıda parça ile doldurulunca yeni parça yüklemesi yapılmayacak, sistem duracak, yeniden başlatma butonu kullanılır ise, sistem aynı şekilde çalışabilecek. 4- Herhangi bir anda X21 durdurma butununa basılır ise, tüm yürüyen bantlar, parça beslemesi, iticiler duracak, yeniden başlatma butonu ile çalışabilecek. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 246

F3.C3 247

248

249

F4.S1 Sağlam ve bozuk parçaların ayrılması, Aşağıdaki şartları gerçekleştiren programı yazınız. 1- X20 başlatma butonuna basılır ise, besleme gözünden (Y0) iş parçası yürüyen bant üzerine bırakılacak. X20 serbest bırakılır ise, besleme duracak. 2- Operasyon paneli üzerindeki X24 şalteri ON yapıldığı zaman yürüyen bantlar (Y1, Y3) çalışmaya başlayacak, OFF yapıldığı zaman duracak. 3- Matkap içerisindeki iş parçasını algılayan sensör (X1), iş parçasını algıladığı anda yürüyen bant (Y1) duracak. 4- X21 delme başlatma butonuna basılır ise, delme işlemi (Y2) başlayacak, delme bitti sinyali alınınca (X0) delme işlemi sonlandırılacak. 5- Matkap delme işlemini bitirince, delme doğru yapıldı ise (X2), yanlış yapıldı ise (X3) sinyalini otomatik olarak üretilecek. (Program tarafından yapılan işlem) (Matkap, işlemin ortasında sonlandırılamaz, matkap, iş parçası üzerine birden çok delik delmiş ise bu parça bozuk demektir.) 6- Delinen parça bozuk ise, bozuk parça kutusu önündeki sensör (X10) tarafından algılanınca, yürüyen bant (Y3) durdurulacak ve itici ile (Y5) bozuk parça kutusu (DEFECTİVE) içerisine itilecek. İtme işlemi sonunda yürüyen bant tekrar hareket edecek. 7- Delinen parça sağlam ise, her iki yürüyen banttan da düz olarak geçecek ve sağlam (OK) kutusuna atılacak. 8- İşlem sonunda istenir ise yeniden parça konulup tekrar delme işlemi yapılabilecek. Ladder diyagramını çizerek uygulayınız. 250