KUMANDA DEVRELERİ Örnek 1: Stop öncelikli Start Stop Devresi (Klasik Mühürleme Devresi):

Transkript

1 KUMANDA DEVRELERİ Örnek 1: Stop öncelikli Start Stop Devresi (Klasik Mühürleme Devresi): START butonuna basıldığında M kontaktörü enerjilenir, M kontaktörünün normalde açık (NO) kontakları kapanır ve motor dönmeye başlar. Aynı anda M kontaktörünün START butonuna paralel bağlı olan kontağı da kapanır ve akım üzerinden geçmeye başlar. Dolayısıyla START butonu bırakılsa bile akım start butonuna paralel bağlı M kontağından geçerek M kontaktörünü enerjili tutmaya devam eder. Bu olaya mühürleme (elektriksel mühürleme) adı verilir. STOP butonuna basıldığı zaman M kontaktörünün enerjisini kesilir, kontaktör enerjilendiğinde kapanan kontaklar eski durumuna geri döner ve motor durur.

2 Örnek 2: Start öncelikli Start Stop Devresi : Örnek 3: Elektriksel Kilitlemeli Dönüş Yönünü Değiştirme Devresi Motoru istenilen yönde döndürmek için ILERI ve GERI butonları kullanılır. Motor bir yönde dönmekteyken tersi yönde dönmesi kumanda devresinden elektriksel olarak engellenmiştir. Örneğin ILERI butonuna basıldığında I kontaktörü enerjilenecek ve motor ileri yönde dönmeye başlayacaktır. I kontaktörü enerjilendiğinde, G kontaktörünün önünde bulunan I kontaktörünün normalde kapalı kontağı (NC) açılır ve Geri butonuna basılsa bile G

3 kontaktörünün enerjilenmesini engeller. Bu duruma elektriksel kilitleme denir. Dolayısıyla motoru geri döndürmek için önce STOP butonuna basılarak I kontaktörünün enerjisinin kesilmesi gerekir. Örnek 4: Sınır Anahtarı ile Dönüş Yönü Değiştirme

4 Örnek 5: 2 start ve 2 stop butonu ile 2 ayrı motorun kontrolü yapılacaktır. 1. motorun start butonuna basıldığında 1 nolu motor çalışacaktır. 1 nolu motor çalışırken 2. motorun start butonuna basılsa bile 2 nolu motor çalışmayacaktır. Aynı durum 2 nolu motor içinde geçerli olacak yani 2 nolu motor çalışırken 1. motorun start butonuna basılsa bile 1 nolu motor çalışmayacaktır. Gerekli kumanda ve güç devresini çiziniz. Örnek 6: Bir giyotin pres çalıştırılacaktır. Güvenlik amacıyla pres üzerinde 2 adet start butonu yerleştirilmiştir. 2 start butonuna 1 dk süre ile basıldığında pres devreye girecek ve 3 dk. çalışıp devreden çıkacaktır. 2 start butona basıldığında ve basılı kaldığı süre boyunca bir korna çalacak ve pres çalışmaya başlayınca 2 start butonuna basılsa bile korna devreden çıkacaktır.

5 Örnek 7: Bir tezgah üzerindeki 3 motor aşağıdaki sıra ve şartlara uygun çalışacaktır. Start butonuna basılır basılmaz sistem kontaktörü devreye girecektir. Sistem kontaktörünün devreye girmesi ile birlikte 1 nolu motor devreye girecektir. 1 nolu motor 10dk çalışıp devreden çıkacak ve 2 nolu motor devreye girecektir. 2 nolu motor 15dk çalışıp devreden çıkacak ve 3 nolu motor devreye girecektir. 3 nolu motor 5dk çalışıp devreden çıkacak ve sistem başa, start butonuna basılmadan önceki durumuna dönecektir. Örnek 8: Bir start ve stop butonu ile bir motor periyodik olarak çalıştırılacaktır. Start butonuna basıldığında bir sistem kontaktörü devreye girecektir. Sistem kontaktörü ile beraber motor devreye girecektir. Motor 3dk çalışıp, 2dk durarak periyodik olarak çalışacaktır. Bu periyodik çalışma stop butonuna basılmasıyla duracaktır. Gerekli kumanda ve güç devresini çiziniz.

6 Örnek 9: Bir hidrolik pompa sistemi çalıştırılacaktır. (NOT: Sistem kontaktörü kullanılmayacaktır.) Start butonuna basıldığı zaman uyarı korması çalmaya başlayacak ve start butonuna 1 dk boyunca sürekli basılırsa hidrolik pompa devreye girecektir. Hidrolik pompa 10dk çalışıp devreden çıkacaktır. Eğer start butonuna 1dk dan az süre ile basılırsa hidrolik pompa devreye girmeyecektir. Hidrolik pompa devreye girdikten sonra start butonu bırakılsa bile hidrolik pompa 10dk boyunca devrede kalacaktır. Hidrolik pompa devreye girince korna devreden çıkacaktır. Hidrolik pompa devreden çıktıktan sonra start butonuna basılsa bile 1dk boyunca devreye girmesi engellenecektir.

7 Örnek 10: Zaman diyagramı verilen sistemin kumanda devresini gerçekleştiriniz.