Dersin Sorumlusu Doç.Dr. Reyhan Atasü Topcuoğlu İletişim: ratasu@hacettepe.edu.tr Dersin Asistanları Şube: 01-02 Ar.Gör. Sedat Yağcıoğlu İletişim: melihsever@hacettepe.edu.tr Şube 03 Ar. Gör. Harun Aslan İletişim: hrnaslan1@gmail.com 2015-2016 Güz Dönemi Görüşme saati: Perşembe 13:00-14:00 Görüşme saati: Pazartesi 11:00-12:00 Görüşme saati: Pazartesi 11:00-12:00 SHO230 İNSAN HAKLARI VE SOSYAL HİZMET Dersin Amacı ve Kapsamı ANAHAT VE KAYNAKÇA İnsan hakları ve sosyal adalet, sosyal çalışma mesleğinin iki odağını oluştururlar. Geleceğin sosyal çalışmacıları olarak sizlerin insan hakları konusunda çok iyi bilgilenmesi ve hak temelli yaklaşımı benimsemesi hem toplumumuzun hem mesleğimizin gelişimi açısından gereklidir. Bu dersin amacı, müracaatçılara ve sosyal olgulara hak temelli yaklaşımla bakabilmemiz için gerekli olan temel bilgileri edinmek, insan hakları düşüncesini anlamak, evrensel insan hakları konusunda bilgilenmek ve bilinçlenmek, ileriki yıllarda konu hakkında daha fazla kendimizi geliştirmemiz için merak uyandırmak ve tartışmalar açmaktır. Ders boyunca, ders anlatımları ve önemli belgeleri incelemenin yanı sıra üç etkinlik gerçekleştirilecektir.:(1) İnsan hakları ile ilgili bir kitap derinlemesine okunacaktır, (2) Ulucanlar cezaevi müzesi ziyaret edilecektir, (3) Bilimsel bir kongreye katılınacaktır. Her etkinliğe ait bir rapor, ödev olarak yapılacak, böylece edinilen deneyim üzerine yazarak bir kere daha düşünülecektir. Her etkinlik ödevi dersin değerlendirilmesinde de sayılacaktır. DERS ANAHATTI 1. Hafta 17.Eylül.2015 Tanışma ve dersin tanıtımı 2. Hafta: 24.Eylül.2015 Kurban Bayramı 3. hafta 1.Ekim.2015 İnsan hakları ve sosyal hizmet, İnsan hakları düşüncesin tarihsel gelişimi Server Tanilli Felseye Giris Alaeddin Senel, Siyasal Düsünceler Tarihi Alaeddin Senel, Ilkel Toplumsan Uygar Topluma 4. Hafta. 8.Ekim.2015 İnsan hakları felsefi temelleri: Aydınlanma düşüncesi ve insan hakları 1
Kuçuradi, I. (1996) Felsefe ve İnsan Hakları, içinde İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Türkiye Felsefe Kurumu Cılga, I. (2002) Aydınlanma felsefesi ve sosyal hizmet içinde Karataş, K. (Der.) Değişen Türkiye de İnsan Hakları Açısından Sosyal Hizmetler, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını: Ankara Immanuel Kant (1784) Aydınlanma nedir? (Türkçesi: Nejat Bozkurt Felsefe Yazıları- 1983) tam metin link: http:www.allmendeberlin.deaydinlanma_nedir_kant.pdf 5. Hafta 15.Ekim.2015 İnsan hakları nedir?, İnsan hakları ilkeleri nelerdir? Yükümlülükler, kurallar nasıl isler? Oyunun kurallarını kimler koyar? Kimler izler? Birleşmiş Milletler Sistemi ve Temel belgeler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Ödev 1 için liste ilanı. 6. Hafta : 22.Ekim.2015 Birleşmiş Milletler Sistemi ve Temel Belgeler I Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi 7. Hafta: 29. Ekim.2015 Cumhuriyet Bayramı 8. Hafta 05.Kasım.2015 Temel Belgeler II Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Uluslararası Sözleşmesi Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi Çocuk Hakları Sözleşmesi Berktay, F. (2004) Kadınların insan haklarının gelişimi ve Türkiye İstanbul Bilgi üniversitesi, Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi, Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları no 7 9. Hafta 12.Kasım.2015 Temel Belgeler III İşkence ve Diğer Zalimce, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezalandırmanın Önlenmesi Sözleşmesi Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme Herkesin Zorla Kaybedilmeye Karşı Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme Engellilerin Haklarına Dair Sözleşme 10. Hafta 19.Kasım.2015 Yaşama ve kişisel bütünlük hakları: Müze gezisi Asma, T. (2002). Tutuklu ve hükümlü hakları ve sosyal hizmetler içinde Karataş, K. (Der.) Değişen Türkiye de İnsan Hakları Açısından Sosyal Hizmetler, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını: Ankara 2
Ödev1: Bu hafta, Ulucanlar Cezaevi Müzesi ziyaret edilecektir. Ziyaret raporları en geç on birinci hafta teslim edilmelidir. Raporlarla ilgili bilgi aşağıdadır. 11. Hafta: 26.Kasım.2015 Ayrımcılık yasağı ve insan hakları ve sosyal hizmetler Gülmez, M. (2010) İnsan Haklarında Ayrımcılık Yasaklı Eşitlik İlkesi: Aykırı Düşünceler Karataş, K. (2002) İnsan hakları ve sosyal hizmet içinde Karataş, K. (Der.) Değişen Türkiye de İnsan Hakları Açısından Sosyal Hizmetler, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını: Ankara 12. Hafta 03. Aralık.2015 İnsan hakları, sosyal haklar, Türkiye den resimler: Ödev 2: 14. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresine dinleyici olarak katılım. Katılım ile iligli ödevin formatı aşağıdadır. 13. Hafta: 10.Aralık.2015 Üçüncü kuşak haklar değişen kent ve insan hakları Ekümenopolis tartışması Kongre deneyimi ödevlerinin teslimi, kongrenin değerlendirilmesi Ödev 3 Kitap değerlendirmelerinin teslimi Keleş, R. (2013) Kentli Hakları Üzerine, içinde Akkoyunlu Ertan K. (Der.) Yeni Kuşak İnsan Hakları, TODAİE: Ankara. (sayfa: 113-150). 14. Hafta 17.Aralık.2015 Yoksulluk ve insan hakları, hakların sınırları Koray, M. (2010) Büyüyen yoksulluk- yoksunluk sorunu ve sosyal hakların sınırları, I.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No.42, 1-31 Kuçuradi, I. (2010) Çağın Olayları Arasında, Tükiye Felsefe Kurumu (sayfa: 11-86) 15. Hafta: 24.Aralık.2015 Genel Değerlendirme Değerlendirme: Ödev 1 Kitap raporu:%10 Ödev 2 Müze ziyareti raporu: %10 Ödev 3 Kongre ziyareti raporu: %10 Vize:%30 Final: %40 3
Ödev 1 Kitap Listesi Albert Camus, Sisifos Söyleni Albert Camus, Başkaldıran İnsan Arslan Kaynardağ, Kadın Felsefecilerimiz, Türkiye Felsefe Kurumu David Harvey, Asi Şehirler Erol Anar, İnsan Hakları Tarihi Fatmagül Berktay, Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın George Orwell, 1984 George Orwell, Hayvan Çiftliği Heinrich Böll, Katerina Blum un Çiğnenen Onuru İonna Kuçuradi, İnsan Haklarına Yönelik Tehditler, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları İonna Kuçuradi, İnsan Hakları Kavramı ve Sorunları, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları İonna Kuçuradi, Barışın Felsefesi,, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları İonna Kuçuradi, İnsan ve Değeri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları İonna Kuçuradi, Etik, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları Johan Galtung, İnsan Hakları John Maxwell Coetzee, Utanç John Steinbeck, Fareler ve İnsanlar Kıvılcım Akkoyunlu Ertan (Der.) Yeni Kuşak İnsan Hakları Rona Aybay, İnsan Hakları: Seçilmiş Hikayeler Sibel Hürtaş, Canına tak eden kadınlar Server Tanilli, Yaratıcı Aklın Sentezi Server Tanilli, Uygarlık Tarihi 4
Ödev 2 Formu Ad soyad: Öğrenci No: Ziyaret tarihi: 1. Ulucanlar müzesinde neler gördüm ve neler öğrendim? 2. Burada yaşanmış olanlar, bu derste öğrendiğim insan haklarının hangilerinin ihlali anlamına geliyor? 3. Burasının bir müze haline gelmesi nenden önemli? 4. Bilet ve ziyaret fotoğrafları ÖNEMLİ: Ödev en çok 2 sayfa yazılacak ve Turn- it- in programı aracılığı ile teslim edilecektir. 5
Ödev 3 Formu Ad soyad: Öğrenci No: İzlediğiniz panelleri bu konferans hiç gitmemiş bir arkadaşınızı anlatır gibi özetleyiniz. Bu özete aşağıdaki soruların cevapları da bulunmalıdır. Katıldığım birinci oturum: 1. Panelin konusu ve konuşmacılar 2. Dinlediğiniz konuşmaların konusu neydi? Araştırmacılar konuyu nasıl ele almışlar? 3.Tartışmanın temel sorusu neydi? 4. Ne gibi varsayımlar vardı? 5. Tartışmada birbiri ile ilişkilendirilen esas kavramlar ve olgular nelerdi? 6. Size en çarpıcı gelen yanı neydi? 7. Bu konu ile sosyal hizmetler ve sosyal çalışma arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Katıldığım ikinci oturum: 1. Panelin konusu ve konuşmacılar 2. Dinlediğiniz konuşmaların konusu neydi? Araştırmacılar konuyu nasıl ele almışlar? 3.Tartışmanın temel sorusu neydi? 4. Ne gibi varsayımlar vardı? 5. Tartışmada birbiri ile ilişkilendirilen esas kavramlar ve olgular nelerdi? 6. Size en çarpıcı gelen yanı neydi? 7. Bu konu ile sosyal hizmetler ve sosyal çalışma arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? ÖNEMLİ: Ödevler bireysel olarak yazılacak ve Turn- it- in programı aracılığı ile teslim edilecektir. 6