TUR_A102_Cover.qxd 6/22/05 9:51 AM Page 5 ELEKTRON K YAZAR KASA MODEL XE-A102 TAL MAT ELK TABI
TUR_A102_Cover.qxd 6/22/05 9:51 AM Page 2 D KKAT: Çekmece aç ld nda dengenin da lmamas için yazar kasan n sa lam bir flekilde destekleyici platforma tak lmas gerekir. D KKAT: Elektrik prizinin, cihaz n yak n nda bulunmas ve buna kolayca ulafl lmas gerekir. D KKAT: Elektrik ba lant s n n tamamen kesilmesi için, elektrik fiflini çekin. Bu cihaz, 89/336/AET ve 73/23/AET say l yönergelerdeki hükümlerin, 93/68/AET say l yönerge taraf ndan de ifltirilen flekillerine uygundur. Uyar Bu bir S n f A ürünüdür. Ev ortam nda bu ürün radyo parazitine neden olabilir; bu durumda kullan c n n gerekli önlemleri almas sa lan r.
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 1 XE-A102 ELEKTRON K YAZAR KASA SHARP Elektronik Yazar kasa Model XE-A102 yi sat n ald n z için teflekkürler. Lütfen cihaz n z kullanmadan önce bu elkitab n dikkatli bir biçimde okuyun. Bu elkitab n daha sonra baflvurmak üzere saklay n. Karfl laflabilece iniz olas çal flt rma sorunlar n çözmenize yard mc olacakt r. Kullan rken dikkat edilmesi gereken hususlar Üzerine tak l olan kesici çok keskin oldu undan, yaz c n n kapa n söküp takarken çok dikkatli olun. Yazar kasay, do rudan günefl fl na, normal olmayan s cakl k de iflikliklerine, yüksek nem oranlar na veya su s çramas na maruz kalaca bir yere kurmay n. Yazar kasay asla slak elle kullanmay n. Su, iç bileflenlerin bozulmas na neden olur. Yazar kasay herhangi bir standart duvar prizine takabilirsiniz (resmi (nominal) voltaj). Ayn elektrik devresinde baflka elektrikli aletlerin bulunmas, yazar kasan n bozulmas na neden olabilir. Yazar kasay kuru, yumuflak bir bezle temizleyin. Asla benzin veya tiner gibi uçucu s v kullanmay n. Kimyasal maddeler, kutunun renginin solmas na veya bozulmas na neden olur. Veri kayb na karfl korunmak için lütfen üç adet R6 veya LR6 ( AA boyutu) pil al n ve yazar kasan z kullanmadan önce s f rlay p bunlar tak n. Pillerle ilgili olarak lütfen afla daki noktalara dikkat edin. Pillerin yanl fl kullan lmas, çatlama veya s zd rmalar na neden olabilir ve buna ba l olarak yazar kasan n iç k sm na zarar verebilir. YANLIfi T PTE P L TAKILDI INDA PATLAMA R SK VARDIR. KULLANILAN P LLER, TAL MATLARA GÖRE MHA ED LMEL D R. Her pilin art (+) ve eksi (-) kutuplar n n yerlefltirilmesi gerekli olan yöne do ru yerlefltirilmifl olmas n sa lay n. Asla farkl türdeki pilleri birlikte takmay n. Asla eski pille yeni pili birlikte kullanmay n. Asla bitmifl pilleri pil bölmesinde b rakmay n. Yazar kasay uzun bir süre boyunca kullanmay düflünmüyorsan z pillerini ç kar n. Pillerden biri s zd rd takdirde pil bölmesini derhal temizleyin ve bunu yaparken cildinize pil s v s n n do rudan temas etmemesine dikkat edin. Pillerin at lmas yla ilgili olarak ülkenizde geçerli olan yasaya uyun. Elektri in tamamen kesilmesi için, ana ba lant fiflini çekin. ÖNEML! Yazar kasay ilk kez kullanmadan önce, yazar kasay s f rlaman z ve ard ndan kasaya üç adet yeni R6 veya LR6 pili ( AA boyutunda) takman z gerekir. Yazar kasay haz rlama k sm nda aç klanan prosedürlere kesinlikle uyun. Kartonu açt n zda, Özellikler k sm nda gösterilen tüm aksesuarlar n bulundu undan emin olun. 1
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 2 çindekiler Parçalar ve bunlar n ifllevleri...3 Hata olufltu unda...4 Yazar kasay haz rlama...5 H zl Bafllama fllemleri...7 Tarih ve Saati Programlama...8 Vergiyi Programlama...8 Departman Durumunu Programlama...9 Temel Sat fl Giriflleri Yapma (Departman Giriflleri)...9 Sat fl Verilerini Okuma/S f rlama...11 Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikleri Kullanma...12 PLU Giriflleri...12 Uygun Sat fl Giriflleri...12 KDV (vergi) hesaplama...13 Yüzde tuflunu kullanarak indirimleri ve primleri hesaplama...13 Döviz hesaplama...14 Sat fl yok...14 adeler...14 Eklenmeyen kod say s...14 Hesaba girenler ve hesaptan ç kanlar girifli...14 Düzeltmeler...15 Sat fllar okuma ve yeniden ayarlama...15 EURO geçifl ifllevi...17 Geliflmifl Programlama...19 Departman Ön Ayar Birim Fiyatını Programlama...19 PLU programlama...19 Yüzde tuflunu programlama...19 Döviz tuflunu programlama...20 Yazd rma biçimini programlama...20 Çeflitli programlama...21 Ard fl k kasa fifli numaras n programlama...21 EURO programlama...22 Yuvarlama programlamas (Avustralya vergi sistemi için)...22 Gizli kod programlama...22 Programlanan cihaz ayarlar n kontrol etme...23 Bak m...24 Çekmeceyi kullanma...24 Ka t ruloyu de ifltirme...24 Pilleri de ifltirme...25 Mürekkep rulosunu de ifltirme...25 Elektrik kesintisinde veya ka t s k flmas durumunda...25 Servisi aramadan önce yap lacaklar...26 Özellikler...26 2
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 3 Parçalar ve bunlar n ifllevleri Mod dü mesi Mod anahtar n mod anahtar na tak n ve uygun bir mod elde etmek için anahtar hareket ettirin. : Ekran kapat r. Hiçbir ifllem yap lamaz. REG: fllem girifli yap lmas n sa lar. : Bir ifllem tamamland ktan sonra bitirmede kullan l r. X/Flash: Sat fl girifllerinin yazd r lmas n ve Flash raporlar n n görüntülenmesini sa lar. Z/PGM: Sat fl girifllerinin ve programlaman n yazd r lmas n ve s f rlanmas n sa lar. Tufl tak m Nümerik tufllar Departman tuflu 5 ile 8 aras ndaki departmanlar girmek için, s tufluna ve ard ndan! ile $ aras ndaki tufllara bas n. o: Ka t besleme tuflu c: Temizle tuflu V: Katma de er vergisi/al nd hesap tuflu x: Çarpma/Zaman göstergesi tuflu p: Ödenen anahtar %: Yüzde tuflu v: Bofl (iptal) tufl e: Escape tuflu s: Departman vardiya tuflu P: PLU (Fiyat Bakma) tuflu R: Kredi tuflu E: Döviz tuflu S: Eklenmeyen kod/alt toplam tuflu C: Çek tuflu t: Toplam/ ale miktar /Sat fl yok tuflu Gösterge Yazar kasan z, operatörün ifllem s ras nda 9 basama kolayca görmesini sa layan bir ön LED ( fl k saçan diyot) göstergesi ile donat lm flt r. Departmanlar: Girilen departman belirtir. Örne in, departman 1 e bast n zda, 1 görünür. Tekrarlama: Ayn departman tufluna veya PLU tufluna basma say s n belirtir. Girifllerden biri birden fazla tekrarland nda sadece son basamak görüntülenir. PLU kodu: Girilen PLU kodunu belirtir. 3
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 4 Parçalar ve bunlar n ifllevleri Göstergede görünen simgeler ve rakamlar: Hata: Hata yap ld nda, bir alarm sesi eflli inde görünür. Bu, ek bir basamak giriflinden dolay bir ifllem s ras nda oldu u takdirde sadece c ye bas p do ru girmeniz yeterli olur. Program: Yazar kasa Z/PGM modunda programland nda görünür. Bitirme: t, R veya C ye bas larak bir ifllem bitirildi inde görünür. Alt toplam: S ye bas ld nda yazar kasa bir alt toplam hesaplad nda ve sunulan miktar, toplam sat fl miktar ndan az oldu unda da görünür. Para üstü: Ödenecek bir para üstü görüntülendi inde görünür. Döviz: Yabanc para biriminde bir alt toplam hesaplamak için E e bas ld nda görünür. Pil zay f: Tak l pillerin voltaj gerekli düzeyin alt nda oldu unda görünür. Pilleri en k sa zamanda yenileriyle de ifltirmeniz gerekir. Pil yok: Pil tak lmad nda veya tak l olan piller boflald nda görünür. Pilleri derhal yenileriyle de ifltirmeniz gerekir. Ayr ca uygun oldu u yerlerde afla dakiler de görünür: Eksi iflareti (-), 2 ile 9 aras ndaki konumlarda görünebilir. Ondal k noktas, konum 1 ile 3 aras nda görünür. Saat ve tarihi görüntülemek için Mod anahtar n REG konumuna ayarlay n ve saati görüntülemek için bir defa x ye bas n veya tarihi görüntülemek için iki defa x ye bas n. Saat/tarih göstergesini iptal etmek için c tufluna bas n. Hata olufltu unda Yazar kasan z hata durumuna geçti inde, bir uyar sesinin yan nda hata mesaj verilir. Hata durumunu temizlemek için c ye bas n ve uygun eylemi yap n. 1. Departman için 7 basamaktan fazla basama olan bir say girdi inizde veya RA (Al nd Hesab ), PO (Ödendi), kredi veya çek için 8 basamaktan fazla basama olan bir say girdi inizde (79999999): c ye bas n ve do ru bir girifl yap n. 2. Tufl ifllemlerinde bir hata yapt n zda: c ye bas n ve do ru bir girifl yap n. 3. Programlanan girifl basama s n r n n ötesinde bir girifl yapt n zda: Girilen miktar n do ru olup olmad n kontrol ediniz. Do ruysa, girifl basamak s n r n n ayar n kontrol ediniz. 4. Alt toplamlardan biri sekiz basama aflarsa (79999999): c ye bas n ve ard ndan ifllemi bu noktada bitirmek için t, R veya C ye bas n. 5. Bir ö enin numaras çarpma giriflinde 3 basamaktan fazlaysa: c ye bas n ve do ru numaray tekrar girin. 4 Hata Ç k fl fllevi fllem girifli s ras nda bir hata veya kontrol edilemeyecek bir fley olufltu unda ve müflteriyi bekletebilece inizde, e ye iki defa (ve hata durumundaysa bundan sonra da c ye bas n). Durumdan ç kabilir ve ard ndan ifllemi bir nakit sat fl olarak tamamlayabilirsiniz. O zamana kadar yap lan ifllem giriflleri kaydedilir.
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 5 Yazar kasay haz rlama Kasay ilk kez kullanmadan önce lütfen afla daki ad mlar izleyin. Ad m 1 Yazar kasay kurma Yazar kasay kurmak için bir AC prizinin yak n nda, yazar kasan n su kaynaklar na veya do rudan günefl fl na maruz kalmayaca sa lam bir yüzey bulun ve yazar kasay, beraberinde gelen sabitleme aç s braketlerini kullanarak kurun. Sabitleme aç s braketi, çekmece aç ld nda yazar kasan n hareket etmesini önler. Yazar kasay brakete çengelle takarak, yazar kasan n konumunu sa lama alabilirsiniz. Kurulum için afla da gösterilen ad mlar izleyin. Sabitleme aç s braketini takma 1. Sabitleme aç s braketinin (B) yerlefltirilece i yeri iyice temizleyin. 2. Sabitleme aç s braketinin yap flkanl band n soyun. 3. Aç braketini, kasan n alt arka k sm nda bulunan çengele (A) tak n. 4. Sabitleme aç s braketini s k ca, yukar da temizledi iniz masa yüzeyine tak n. B A Yazar kasay sabitleme aç s braketinden ç karma 1. Kasan n önünü kald r n ve kasay kendinize do ru çekin. Ad m 2 Yazar kasay s f rlama Yazar kasan z n düzgün bir biçimde çal flmas için, ilk kez programlamadan önce kasay s f rlaman z gerekir. Bunun için afla daki prosedürü izleyin. 1. Mod anahtar n mod anahtar na tak n ve anahtar REG konumuna getirin. 2. Fifli AC prizine tak n. Üç kez v z lt sesi duyulur. ÖNEML : Bu ifllemin, piller tak lmadan önce gerçeklefltirilmesi gerekir. 3. Kay t için ekran n flimdi 0.00 göstermesi gerekir. 4. Saatin 0-00 ile bafllad n onaylamak için x ye bas n. 5. c tufluna basarak saat göstergesini iptal edebilirsiniz. 5
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 6 Yazar kasay haz rlama Ad m 3 Pilleri takma Elektrik kablosu yanl fll kla ç kart ld nda veya elektrik kesintisi oldu unda verilerin ve kullan c n n programlam fl oldu u ayarlar n bellekten silinmesini önlemek için yazar kasaya üç yeni R6 veya LR6 pilinin ( AA boyutunda) tak lmas gerekir. Tak ld ktan sonra piller yaklafl k bir y l dayan r ve ondan sonra tekrar de ifltirilmeleri gerekir. Bu s rada ekranda simgesi görünecek ve pillerin zay flad n ve bunlar iki gün içinde de ifltirmeniz gerekti ini bildirecektir. Üç yeni R6 veya LR6 pilini ( AA boyutunda), afla da belirtilen prosedüre göre ve elektrik kablosu ba l yken tak n z ve mod dü mesini REG konumuna getiriniz: 1. Yaz c kapa n ileri itin ve sökün. 2. Ka t rulosu yuvas n n yan ndaki pil kapa n aç n. 3. Üç yeni R6 veya LR6 ( AA boyutu) pil tak n. 4. Pil yok simgesini onaylay n fl klar kapal. 5. Pil kapa n kapat n. NOT Pillerle ilgili olarak 1. sayfada belirtilen önlemlere kesinlikle uyun. (Arkadan görünüm) Ad m 4 Ka t rulosunu takma Yazar kasan za bir yaz c tak l olup, bundan kasa fifli veya günlük fleridi yazd rabilirsiniz. Yazar kasay fifl yazd rmayacak flekilde programlasan z bile, yaz c için, kasayla birlikte gelen ka t rulosunu takman z gerekir. 1. Ka t rulosunu ka t rulosu yata na, flekilde gösterildi i gibi yerlefltirin. 6
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 7 Yazar kasay haz rlama 2. Ka d düz bir flekilde ka t girifline sokun ve o tufluna bas n. Ka t, içinden geçecek ve yazd rma alan nda görünecektir. 3. (Günlük yazd rma için) Ka d n üstteki ucunu kuyruk k sm ndaki aral a sokun ve ka d iki-üç tur çevirin. 4. (Günlük yazd rma için) Yukar kald rma kuyru unu yuvaya yerlefltirin. 5. Yaz c kapa n de ifltirin. Kasa fifli yazd rmak için, ka d n ucunu, yaz c kapa n n deliklerinden geçirin. Manüel kesicide bir yerinizi kesmemek için çok dikkatli olun. H zl Bafllama fllemleri Bu k s mda, sat fl ifllemlerine ve basit sat fl ifllemlerine bafllamadan önce basit programlamalar n nas l yap labilece i anlat lm flt r. Bu elkitab nda kullan lan k saltmalar ve terminoloji Dept.: Departman; ürünlerin s n fland r lmas için bir kategori. Her sat fl ö esinin bir departmana ba l olmas gerekir. PLU: Fiyat Bakma; ürünlerin s n fland r lmas için bir kategori. PLU lar, önceden ayarlanm fl fiyatlar bir kod girifliyle ça rmak için kullan l r (1-80). fllev tufllar : fllev tufllar, Klavye bölümünde s ralanm flt r. Lütfen bak n sayfa 3. KDV: Katma De er Vergisi X raporu: Okunan sat fl verileriyle ilgili rapor Z raporu: Okunacak ve s f rlanan sat fl verileriyle ilgili rapor Fifl AÇIK/KAPALI ifllevi: REG modunda fifl veya günlük yazd rmak veya yazd rmamak için. NOT Yerel para biriminizin ondal k basama 2 den fazlaysa ayar de ifltirmeniz gerekir. Ayarlamak için lütfen Çeflitli Programlama k sm na bak n. Her program ad m nda S ye basmayarak, programlama raporunu yazd rmaks z n programlamaya devam edebilirsiniz (afla daki ad m 1 3). Ancak programlamay bitirmek için S tufluna basman z gerekir. S tufluna programlama sonunda bast n z takdirde, programlama yaz l m yazd r l r. Raporda, yapt n z ayarlar kontrol edebilirsiniz. Programlaman z n düzgün bir biçimde yap lmas n sa lay n. Raporu okumak için lütfen Programlanan Makine Ayarlar n Kontrol Etme bölümüne bak n. 7
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 8 H zl Bafllama fllemleri Ad m 1 Tarih ve Saati Programlama Tarihi ayarlamak için, gün-ay-y l format n kullanarak tarihi 6 basamakl olarak girin. (Örne in, 26 A ustos 2005 için 260805 girin) Zamanlay c y ayarlayabilmek için, 24 saatlik sistemi kullanarak saati 4 basamakl olarak girin. Mod dü mesini Z/PGM konumuna ayarlay n, ard ndan afla daki tufl kombinasyonlar n kullan n. Tarih (GGAAYY) S ( S: programlamay bitir) NOT Saat (24 saat format nda maks. 4 basamak) S ( S) Tarih biçimini Z/PGM modunda de ifltirebilirsiniz. Biçimi de ifltirdi inizde, tarihi ayarlarken de ifltirmifl oldu unuz biçimi izleyin. Ad m 2 Vergiyi programlama Yazar kasan z, alt çeflit vergi sistemi programlanabilecek flekilde tasarlanm flt r. Bölgeniz için gerekli olan bir vergi sistemini seçiniz ve seçti iniz vergi sistemi için (%00,0000 ile %99,9999 aras ndaki) vergi oranlar n programlay n. Mod dü mesinin Z/PGM konumunda oldu undan emin olun, ard ndan afla daki tufl kombinasyonlar n kullan n. Vergi sistemini programlama 8 S A S ( S) Parametre A: Vergi sistemi Manüel KDV 1-4: 0 (Varsay lan) Otomatik KDV 1-4: 1 Otomatik vergi 1-4: 2 Manüel KDV 1: 3 Manüel vergi 1-4: 4 Otomatik vergi 1-3 ve otomatik KDV 1: 5 KDV (vergi) oran n programlama 9 S A x B x C S ( S) Alt vergi s n r belirtilmedi i takdirde Parametreler A: KDV (Vergi) 1: 1 KDV (Vergi) 2: 2 KDV (Vergi) 3: 3 KDV (Vergi) 4: 4 B: 6 basamakl olarak KDV (Vergi) oran (000000 ile 999999 aras nda) (Varsay lan: 000000) C: Alt vergi s n r (0 ile 9999 aras nda) yaln zca VERG sistemi için. (Varsay lan: 0) 8
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 9 H zl Bafllama fllemleri Ad m 3 Departman Durumunu Programlama Mallar sekiz departman fleklinde s n fland r labilir. Departman tufllar na basarak sat lan ö eler daha sonra, sat lan mallar n miktarlar (adet) ve sat fl miktarlar n (mebla ) departmana göre s n fland r lm fl olarak gösteren bir rapor fleklinde yazd r labilir. Bu veriler, sat nalma kararlar verirken ve di er depolama ifllemlerini gerçeklefltirirken yararl olur. Bir departman tuflunu kulland n zda, departman durumunu belirlemek için parametre ayarlaman z gerekir, örne in art veya eksi iflareti ve vergi durumu. Mod dü mesinin Z/PGM konumunda oldu undan emin olun, ard ndan afla daki tufl kombinasyonlar n kullan n. ABCDEFG x (s ) Departman tuflu ( S) Ad m 4 Temel Sat fl Giriflleri Yapma (Departman Giriflleri) Bu k s mda, basit düzeltmeli (bofl) yönteme sahip departman tuflu kullan lan temel sat fl girifli yöntemi aç klanm flt r. PLU giriflleri, KDV (vergi) giriflleri ve ifllev tufllar kullan lan girifller gibi daha fazla bilgi için bkz. Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikler kullanma. Afla da (nakit ödemeli) bir ifllem örne i gösterilmifltir. Sat fl girifllerine bafllamadan önce, bir ka t rulonun tak ld ndan emin olun. 1. Mod anahtar n REG konumuna ayarlay n. (Departman 5 ile 8 aras n programlamak için s tufluna bas n.) Parametreler: Seçim: Girifl: A +/- iflareti + iflareti* 0 - iflareti 1 B Normal/SICS (Tek Ö e Nakit Sat fl) Normal* 0 SICS 1 C KDV 4 veya VERG 4 Hay r* 0 Evet 1 D KDV 3 veya VERG 3 Hay r* 0 Evet 1 E KDV 2 veya VERG 2 Hay r* 0 Evet 1 F KDV 1 veya VERG 1 Hay r 0 Evet* 1 G Girifl basama s n r (0 ile 7 basamak aras nda) 0 ile 7 aras nda (varsay lan: 7) *: Varsay lan flaret Atama normal sat fl miktarlar n n girilmesi gereken departmanlara + iflareti ve iadeler, flifle iadeleri gibi, eflyalar için ödemelerin yap ld veya di er eksi ifllemlerin girildi i departmanlara - iflareti. SICS (Tek Ö e Nakit Sat fl ) Bu, operatörün ifllem giriflini, bir ö enin birimi fiyat n girerek ve SICS için ayarlanan departman tufluna basarak tamamlamas n sa lar. Departman tuflunun birim fiyat ayarland takdirde, yaln zca departman tufluna basarak ifllemi tamamlayabilirsiniz. Girifl basama s n r Bu parametrenin ayarlanabilir departmanlar için ayarlanmas, bir sat fl s ras nda çok afl r büyük bir miktar n yanl fll kla girilmesini önler. Örne in izin verilen en yüksek girifl 9,99 oldu unda 3 girin. 0 girildi inde, bir fiyat giremezsiniz ve sadece önceden ayarlanm fl bir fiyat girilebilir. 9
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 10 H zl Bafllama fllemleri 2. lk departman eflyas n n fiyat n girin (15,00 için 15: girin). 3. Uygun departman tufluna bas n. Departman 5 ile departman 8 aras ndakiler için, departman tufluna basmadan önce s tufluna bas n. 4. Tüm departman ö eleri için 1. ve 2. ad m tekrarlay n. 5. Vadesi dolan ekran görüntülemek için S tufluna bas n. (Bu ad m atlayabilirsiniz.) 6. Vergi sisteminizin manüel KDV 1-4 sistemi oldu u takdirde vergi hesaplamas yapmak için V tufluna bas n (varsay lan ayar). 7. Bilgisayardan al nan miktar girin. (Ödenen miktarla alt toplam eflit oldu unda bu ad m atlayabilirsiniz.) 8. t tufluna bast n zda, yap lacak de ifliklik görüntülenir ve çekmece aç l r. 9. Fifli y rt n (fifl yazd rmay programlad ysan z) ve bozuk paray belirtildi i flekilde müflteriye verin. 10. Çekmeceyi kapat n. NOT Çekle ödendi inde, t yerine C tufluna bas n. Krediyle ödendi inde, t yerine R tufluna bas n. Departmanlara birim fiyat da ayarlad n zda, departman ö esinin birim fiyat n girmeyi, yani yukar da gösterilen ad m 1 i atlay n. Programlama için, Departman Ön Ayar Birim Fiyat Programlamas k sm na baflvurun. Örnek Örnek Örnek Do rudan bitirme (De ifliklik yok) 5,00 lık bir ö enin (departman 1) ve 8,00 lık (departman 3) bir ö enin nakit olarak satılması, satıfltoplamının vergi dahil 13,00 olması ve tam para miktarının alınması. 5:! 8:# St Fiyat ve departman Fiyat ve departman ade miktar 5,00 lık bir ö enin (departman 1) ve 8,00 lık (departman 3) bir ö enin nakit olarak satılması ve müflteriden 20,00 alınması. 5:! 8:# S 20: t Fiyat ve departman Fiyat ve departman Ödenen miktar Vergi hesaplamas yapma (vergi sistem: manüel KDV 1-4) 5,00 lık bir ö enin (departman 1) ve 8,00 lık (departman 3) bir ö enin nakit olarak satılması ve müflteriden 20,00 alınması. 5:! 8:# S V 20: t Vergi hesaplamas yapmak için Bir hatalı girifl yapt n zda: Girilen numaralar n düzeltilmesi: Giriflten hemen sonra c ye basarak onu silin. Son ö e giriflinin silinmesi: v ye bas n. Daha önceki girifllerde bir hata buldu unuzda düzeltme: ptal tuflunu kullanarak hatalı girifli iptal edin ve afla daki örnekte gösterildi i gibi do ru girifl yap n. Ayr nt lar için lütfen bkz. Düzeltmeler k sm, sayfa 15. 10 Örnek Geçmifl girifllerin düzeltilmesi Baflka bir do ru girifl yap ld ktan sonra 300! girifliyle 200! aras ndakiler düzeltilir. 3:! 525# 3:v! 2:! t 300 iptal! Do ru girifl
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 11 H zl Bafllama fllemleri Ad m 5 Sat fl Verilerini Okuma/S f rlama Sat fllar kontrol etmek için bir sat fl raporunu okuyabilirsiniz. Ayr ca yazar kasan z denedikten sonra sat fl verilerini s f rlaman z gerekir. Bir sat fl raporunu okumak için, bir X raporu alman z; mod dü mesini X/Flafl konumuna ayarlaman z ve t tufluna basman z gerekir. Sat fllar s f rlamak için bir Z raporu alman z, mod dü mesini Z/PGM konumuna getirmeniz ve C tufluna basman z gerekir. Biriken sat fl verileri ve genel toplam (GT) temizlenir. Gerçek sat fl verilerini okumak ve s f rlamak için lütfen Sat fllar okuma ve s f rlama k sm na bak n. Sat fl verilerini temizlemek için her gün sonunda sat fl verilerini s f rlaman z gerekir. 11
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 12 Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikleri Kullanma Sat fl giriflleri yapmadan önce, fifl ifllevi aç k oldu unda bir ka t rulonun tak ld ndan emin olun. Ayr ca mod anahtar n REG konumuna getirmeyi unutmay n. PLU Giriflleri Bir PLU ö esinin PLU kodunu girin ve P ya bas n. PLU ö esi kay tl olacakt r. Örnek NOT Kredi karfl l bir PLU1 ö esi ve bir de PLU15 ö esi satma. 1P 15P R PLU ö e sat fl giriflini kullanmak için PLU lar programlaman z gerekir. Uygun Sat fl Giriflleri Tek ö eyi nakit olarak satarken (Tek Ö e Nakit Sat fl (SICS) girifli) Sat fl, nakit ödemeli olarak ve yaln zca tek bir ö e (örne in bir paket sigara) için yap ld nda, SICS ifllevini kullanabilirsiniz. Bu, yaln zca SICS için programlanan departman tufllar veya bu departmanlarla ilgili PLU lar için geçerlidir. Departman veya PLU tufluna bast ktan sonra çekmece aç l r. Ayn departman veya PLU ö elerinden birden fazla girerken Ayn departman veya PLU ö esinden iki veya daha fazlas n girmek için departmana veya PLU tufluna art arda basabilirsiniz (tekrarl girifl) veya çarp m tuflunu kullanabilirsiniz (çarp m girifli). Ayn ö eden büyük miktarlarda sat ld nda çarp m tuflunu kullanmak daha uygun olacakt r. fllem için afla da gösterilen örne e bak n z. Örnek Örnek Tekrarl girifl ki 2,00 ö esini (departman 1) ve üç PLU5 ö esini nakit karfl l satma 2:!! 5PPP t Çarp m girifli Alt 1,50 ö esini (departman 1) ve on iki PLU5 ö esini çekle ödeme karfl l satma 6x 150! 12x 5P S C Kar fl k ödeme sat fl Nakit veya çekle ödenen miktar, vergi de dahil sat fl miktar ndan azsa, göstergede zarar ve görünür. Eksik miktar karfl lamak için ek bir miktar n ödenmesini sa lay n veya bir kredi kart girifli yap n. 12 Örnek Vergi dahil 58,30 luk bir alt toplamı müflteriniz 8,30 nakit olarak, 50,00 da krediyle ödüyor. S 830 t R Al nd miktar Nakit eksikli imde a gösterir ve
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 13 Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikleri Kullanma KDV (vergi) hesaplama Yazar kasan z, afla daki alt vergi sistemini destekler. Yazar kasan z, manüel KDV 1-4 sistemine göre programlanm flt r. Otomatik KDV 1-4 sistemi (programlanm fl yüzdeleri kullanan otomatik ifllem yöntemi) Bu sistem ayarland nda, programlanm fl ilgili yüzdeleri kullanarak vergilendirilebilir 1 ile 4 aras ndaki alt toplamlar n KDV sini hesaplar. Otomatik vergi 1-4 sistemi (programlanm fl yüzdeleri kullanan otomatik ifllem yöntemi) Bu sistem ayarland nda, programlanm fl ilgili yüzdeleri kullanarak vergilendirilebilir 1 ile 4 aras ndaki alt toplamlar n vergilerini hesaplar ve ayr ca gerekti i yerde bu alt toplamlara hesaplanan vergileri de ekler. Manüel KDV 1-4 sistemi (programlanm fl yüzdeleri kullanan otomatik ifllem yöntemi) Bu sistem, vergilendirilebilir 1 ile 4 aras ndaki alt toplamlar n KDV sini hesaplar. Bu hesap, V, S den hemen sonra bas ld nda, programlanan ilgili yüzdeler kullan larak yap l r. Manüel KDV 1 sistemi (ayarlanan KDV 1 yüzdelerini kullanan alt toplamlar için manüel girifl yöntemi) Bu sistem, alt toplam n KDV sinin hesaplanmas n sa lar. Bu hesaplama, V ya S den hemen sonra bas ld nda, KDV 1 ayarl yüzdesi kullan larak yap l r. Bu sistem için tufllanan KDV oran kullan labilir. Bu durumda S ye bast ktan sonra KDV oran n girin ve V ya bas n. Manüel vergi 1-4 sistemi (ayarlanan yüzdeleri kullanan manüel girifl yöntemi) Bu sistem, vergilendirilebilir 1 ile 4 aras ndaki alt toplamlar n vergisini hesaplar. Bu hesap, V, S den hemen sonra bas ld nda, programlanan ilgili yüzdeler kullan larak yap l r. Bu hesaptan sonra ifllemi bitirmeniz gerekir. Otomatik vergi 1-3 ve otomatik KDV 1 sistemi Bu sistem, otomatik vergi 1-3 ile otomatik KDV 1 kombinasyonunun hesaplanmas n sa lar. Kombinasyon, vergilendirilebilir 4 le ilgili herhangi bir KDV 1 ile, her bir ö e için vergilendirilebilir 1 ille 3 arasından herhangi birine denk gelen 1 ile 3 arasındaki vergilerden herhangi biri olabilir. Vergi miktar, daha önce bu vergiler için programlanm fl olan yüzdelere göre otomatik olarak hesaplan r. NOT PLU ö elerinin KDV/vergi hesaplamalar, ilgili departman na göre ayarlanan setler için yap l r. Yüzde tuflunu kullanarak indirimleri ve primleri hesaplama Ö elerden herhangi birine bir indirim veya prim uygulamak istedi iniz takdirde, yüzde oran n girin ve yüzde tufluna bas n. Ara toplam için bir indirim veya prim uygulamak isterseniz, tüm ö eleri girin, S ye bas n ve ard ndan yüzde tufluna ve yüzde oran na bas n. NOT Örnek Örnek Makineniz önceden indirime göre ayarlanm flt r. Prim ayar na geçti inizde, yüzde tuflunu programlama k sm na baflvurun. Ayr ca bir yüzde oran da belirleyebilirsiniz. Yüzde oran ayarland nda, yüzde tufluna basmadan önce bir yüzde oran girmeniz gerekmez. Programlama için, Yüzde Anahtar Programlamas k sm na baflvurun. Departman 3 e ait bir ö eye %20,00 l k bir indirim uygulama 8:# 20:% t Bir ifllemin ara toplam nda departman 3 e ait bir ö eye %15,00 l k bir indirim uygulama 8P 12P 8:! S 15:% t 13
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 14 Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikleri Kullanma Döviz hesaplama Yazar kasan z, döviz kurunu programlad n z takdirde yabanc para birimlerinde girifl yapman z sa lar. Ö e girifllerinden sonra veya iade giriflleri s ras nda E e bas n, yabanc bir para birimindeki ara toplam görüntülenebilir. Ard ndan yabanc para biriminde iade edilen veya tam ödeme miktar n girin ve bir bitirme tufluna bas n (t/c veya programlama s ras nda R). Ödenecek para üstü yerel para biriminde görüntülenir. NOT Örnek ade edilen miktar azsa, hata yerel para biriminde gösterilir. EURO programlamada yabanc para birimi ile iade edildi inde çek ve kredi ifllemleri için Evet i seçin, bir sat fl yabanc bir para biriminde, C veya R ile bitirebilirsiniz. EURO programlamadaki toplam ve de ifliklikler için kur miktar yazd rmas için Evet i seçti inizde, bozuk para yerel para biriminde görüntülendi inde E e basarak yabanc para birimindeki de iflikli i gösterebilirsiniz. Yerel para biriminde ekrana geri dönmek için E e tekrar bas n. Bir departman 3 ö esi (fiyat 79,50) yabanc para biriminde satma. (Ayarlanan kur: 1,550220 7950# E 130: t Yabanc para biriminde ödenen miktar Sat fl yok Örne in de ifliklik yapmak için, sat fls z aç l fl yapman z gerekti i takdirde, t tufluna basman z yeter. Çekmece aç l r. adeler Yazar kasan zda idare tufllar olmad ndan, eksi bir departman yap n (gerekli programlama için sayfa 9 a bak n) ve bunu kullan n. NOT ade edilen ö enin vergilendirilebilir durumu ile negatif departman nkinin ayn olmas n sa lay n. Aksi takdirde vergi düzgün bir biçimde hesaplanmaz. Eklenmeyen kod say s Eklenmeyen kod say lar girebilir ve sat fl s ras nda kasa fifline veya günlük fleridine yazd rabilirsiniz. Eklenmeyen kodlar de iflik ifller için kullan labilir. Örne in: kredi kart numaralar, çek numaralar, seri numaralar, ürün kodlar, servis kodlar veya özel ifllemler ile ilgili daha sonra baflvurmak için benzeri di er numaralar. 8 basama a kadar bir kod numaras yaz n ve S ye bas n. Hesaba girenler ve hesaptan ç kanlar girifli Bir müflteriden bir hesap ald n zda veya bir sat c ya bir miktar ödedi inizde, V veya p yi gerekti i flekilde kullanmak iyi bir fikir olabilir. Al nd hesab enerjisi için miktar girin ve V tufluna bas n. Ödenen girifl için miktar girin ve p tufluna bas n. Girifl s n r 8 basamakt r (79999999), ancak programlaman za ba l olarak de iflebilir. 14 Örnek Kod numaras 12345 olan bir müflteriden hesaba 60,00 alma. 12345S 60: V
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 15 Sat fl Giriflleri için Çeflitli Özellikleri Kullanma Düzeltmeler Sat fla bir ö e girerken bir hata yapt n z takdirde, afla daki ifllemleri kullanarak bunu düzeltin. Girilen numaralar n düzeltilmesi Yanl fl bir numara girdi inizde, giriflten hemen sonra c ye basarak silin. Son ö e giriflinin silinmesi (do rudan void) Bir departman girifli, PLU girifli, çarpma girifli veya tekrarl girifl (sadece son girifl) olufltururken bir hata yapt n zda bunu düzeltmek için v tufluna bas n. Daha önceki girifllerin düzeltilmesi (dolayl void) Bu ifllevle departman düzeltebilir veya dolayl olarak, bir ifllem s ras nda yanl fll kla yap lm fl olan PLU giriflini t, R veya C tufllar na basarak düzeltebilirsiniz. Örnek Baflka bir do ru girifl yap ld ktan sonra 3P giriflini 4P olarak düzeltmek için afla dakileri girin: 3P 1150! 3vP 4P t Dolayl void 3P düzeltme girifli için Fiflin verilmesinden sonra düzeltme Bu ifllev, yanl fl bir kasa fiflinde yap lan giriflleri s f rlamak için kullan l r. Girifller, her bir toplamdan ç kart l r ve ard ndan bir iptal toplam na eklenir. Mod anahtar n konumuna getirin ve yanl fl fiflte yazanla ayn detaylar girin. (Gerekirse, gizli kodu girin ve mod tuflunu konumuna dönüfltürürken t tufluna basın.) Sat fllar okuma ve yeniden ayarlama Tüm kay tlar n zdaki tüm veriler ile di er ifllem verileri, yazar kasan zda elektrik oldu u sürece yazar kasan n belle inde kalacakt r (elektrik kesintisi durumlar için, tak l olan pillerin dolu oldu undan emin olun). flinizi yönetirken size yard mc olmas için bu bilgileri bir rapor fleklinde yazd rabilirsiniz. Göstergede görüntülemek üzere Flash raporlar Ayr yazar kasan n sat fl verilerini yerinde kontrol etmek için bu ifllevi kullan n. Sat fl toplam göstergede görünür, ancak ne yazd r l r ne de yazar kasan n belle inden silinir. Her ö e için ayr ca flafl raporu görüntülemek için, X/Flafl modunda afla daki tufllara bas n: Ayr Departman Sat fl toplam Çekmecedeki nakit Sat fl Departman S R Sat fllar okumak için X raporlar Bu rapor, X/Flafl modunda tutuldu unda, biriken sat fl bilgilerini yazd r r. X raporu yazd rmak, gün içinde günlük sat fllar kontrol etmek için iyi bir yöntemdir. Yazar kasan n belle ini etkilemedi inden dolay istedi iniz kadar X raporu yazd rabilirsiniz. Bir X raporu yay nlamak için, mod dü mesini X/Flafl konumuna ayarlaman z ve t tufluna basman z gerekir. 15
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 16 Sat fllar okuma ve yeniden ayarlama Sat fllar okumak ve yeniden ayarlamak için Z raporlar Z/PGM modunda yazd r ld nda bu rapor, X raporuyla ayn bilgileri yazd r r. Bu rapor yazd r ld ktan sonra, yazar kasan n günlük bilgiler belle i silinmifl ve bütün ifllem toplamlar s f rlanm fl olur. Her bir günün sonunda bir Z raporu yazd rd n zdan emin olun. Z raporu yazd rd n zda GT yi (genel toplam) de s f rlayabilirsiniz. Z raporu yazd rmak için, afla da aç klanan ad mlar izleyiniz. 1. Mod anahtar n Z/PGM konumuna ayarlay n. 2. Gerekirse, gizli kodu yaz p t ye bas n. Bir Z raporunu, GT yi s f rlayarak yay nlamak için: 3. C ye bas n. 4. Gerekirse, gizli kodu yaz p C ye bas n. Bir Z raporunu, GT yi s f rlamadan yay nlamak için: 3. t ye bas n. 4. Gerekirse, gizli kodu yaz p t ye bas n. Örnek sat fl raporu * 1 Reset Simgeyi symbol s f rla ( X, ( X X raporlar is printed durumunda case konusunda of in X yazd r lmal d r.) reports.) Reset S f rlama counter sayac Grand Genel toplam total Quantity Miktar (adet) Dept. Departman code kodu Amount Miktar (mebla ) fllem say s Sat fl toplam Nakit sat fl say s ve toplam Çekle sat fl say s ve toplam Kredi kart yla sat fl say s ve toplam Döviz sayaç ve toplam (nakit iadelerinde) * 3 Dept. Departman counter say s and ve toplam total Percent Yüzde say s counter and ve toplam total Item ptal void edilen counter ö e and say s total ve toplam Void ptal mode modu counter say s and ve toplam total * 2 Taxable Vergilendirilebilir 1 total 1 toplam Tax Vergi 1 (VAT) 1 (KDV) total toplam Döviz sayaç ve toplam (çek iadelerinde) * 4 Döviz sayaç ve toplam (kredi iadelerinde) * 4 Hesaba girenler toplam Hesaptan ç kanlar toplam Sat fl yok say s Çekmecedeki nakit 16 * 1 Sadece Z raporunda yazd r l r. * 2 Avustralya yuvarlamas uygulanacaksa, uyarlama fark burada yazd r l r. * 3 Kur oranı 0,000000 olarak ayarlandı ında yazdırılmaz. * 4 EURO programlamada ade sırasında yabancı para birimindeki çek ve kredi ifllemi Hayır olarak ayarlandı ında ve/veya kur oranı 0,000000 olarak ayarlandı ında yazdırılmaz.
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 17 EURO geçifl ifllevi Yazar kasan z, EURO ya geçiflle ilgili her bir aflamaya uygun olacak flekilde ayarlanabilir ve yazar kasan zda her bir para birimi, afla daki tabloda gösterildi i flekilde, bulundu unuz aflamaya göre kullan l r. K sacas, afla daki Z/PGM modunda gösterildi i flekilde otomatik EURO ya geçifl ifllemini uygulayarak, yazar kasan z otomatik bir flekilde EURO ya geçifle uygun hale getirilebilir. Ancak ihtiyac n za göre ayarlaman z gereken birkaç seçenek vard r. Dolay s yla gerekli ayarlar dikkatli bir flekilde yap n. Yazar kasan zda para birimlerini iflleme Dönem 1 Dönem 2 Dönem 3 EURO ya geçildikten sonra ve EURO ka t ve demir paralar tedavüle sokulmadan önce EURO ka t ve demir paralar tedavüle sokulduktan sonra ve ulusal para birimi tedavülden kald r lmadan önce. (EURO ile ulusal para biriminin birlikte bulunmas ) Ulusal para birimi tedavülden kald r ld ktan sonra Para birimi EURO Ulusal para birimi (DM, F, vs.) Yabanc para birimi Döviz tuflu Yerel para birimi Yerel para birimi Döviz tuflu Yerel para birimi Döviz tuflu Otomatik EURO ya geçifl ifllemi Mod dü mesinin önce Z/PGM konumunda olmas na dikkat edin (gerekirse, gizli kodu girin ve t ye bas n). Lütfen A=1, A=2 ve A=3 yedeklemesini kullanarak her bir ifllemi yaln zca birer kez gerçeklefltirebilece inizi unutmay n. Örne in önce A=2 yedeklemesi ifllemini gerçeklefltirdi iniz takdirde, A=1 yedeklemesi ifllemini gerçeklefltiremezsiniz. 8:S A* S *A: Dönem 1 için 1, dönem 2 için 2 ve dönem 3 için 3 girin. Yazar kasa sistem de iflikli inin ayr nt lar, afla daki sayfada gösterilmifltir: 17
TUR_A102_01New.qxd 6/23/05 8:49 AM Page 18 EURO geçifl ifllevi Ö eler Genel Z raporu GT belle i Departman n/plu nun ayarlanm fl fiyatlar n dönüfltürme Toplam ve para üstü yazd rmak için döviz miktar Döviz hesaplama yöntemi Yerel para biriminin simgesi Yerel para biriminin ondal k noktas n n yeri Döviz para biriminin simgesi Döviz para biriminin ondal k noktas n n yeri Döviz para birimini yuvarlama A=1 (EURO durumu 1) Yazd r - - Evet Bölme - - [EURO] 2 Yuvarlama A=2 (EURO durumu 2) Yazd r Sil Evet * 1 Evet Çarpma [EURO] 2 Önceki yerel para biriminin simgesi Önceki yerel para biriminin ondal k noktas n n yeri Yuvarlama A=3 (EURO durumu 3) Yazd r Sil * 2 Evet * 1 Hay r Çarpma [EURO] 2 -* 3 - Yuvarlama - ile iflaretli ö eler, öncekiyle ayn kal r. * 1 : Departmanların/PLU ların birim fiyatlarının otomatik EURO geçifl ifllemlerindeki Otomatik dönüfltürmesi, EURO Programlama da HAYIR (varsayılan ayar) olarak ayarlanmıflsa veya Kur Tufl Programlaması nda para birimi kur oranı %0 olarak ayarlanmıflsa (varsayılan ayar), Otomatik EURO dönüfltürme iflleminde Departmanların/PLU ların ayarlanmıfl fiyatları dönüfltürülmez. * 2 : EURO durum 2 den hareket etti inizde, önceki veriler de iflmeden kal r. * 3 : EURO durum 1 veya 2 den hareket etti inizde, boflluk ayarlan r. ÖNEML fllem A=1 ile gerçeklefltirildikten sonra, E i kullanarak EURO yu yabanc para birimi olarak kullan n. EURO dönüfltürme oran n, E için para birimi dönüfltürme oran olarak kullan n. fllem A=2 ile gerçeklefltirildikten sonra, E i kullanarak EURO yu yerel ve ulusal para birimi olarak kullan n. EURO dönüfltürme oran n, E için para birimi dönüfltürme oran olarak kullan n. fllem A=3 ile gerçeklefltirildikten sonra, E yi kullanarak EURO yu yerel para birimi olarak kullan n. % ve HALO ayar n n yüzde oran için, otomatik dönüfltürme yap lmaz. Dolay s yla yerel para biriminiz EURO oldu unda, bu ayarlar de ifltirerek, EURO para birimine dayanmalar n sa laman z gerekir. Tüm dönüfltürme miktar n (EURO veya ulusal para birimi) çek veya kredi olarak alabilirsiniz. Programlama için lütfen 22. sayfadaki EURO programlama k sm na bak n. Toplam ve para üstü yazd rmak için döviz miktar için Evet i seçti inizde, bozuk para yerel para biriminde görüntülendi inde E e basarak yabanc para birimindeki de iflikli i gösterebilirsiniz. Geçerli EURO durumunu kontrol etme Yazar kasada ayarlanm fl olan EURO durumunu kontrol edebilirsiniz. Mod dü mesinin önce Z/PGM konumunda olmas na dikkat edin (gerekirse, gizli kodu girin ve t ye bas n) ve a daki prosedürü izleyin. Geçerli EURO durumu kasa fiflinde veya günlük fleridinde yazd r l r. 8:SS EURO durumu 18
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 19 Geliflmifl Programlama Programlamaya bafllamadan önce, mod anahtar n Z/PGM konumuna ayarlay n. Ayr ca gerekirse, gizli kodu yaz p t ye bas n. NOT Her program ad m n n sonunda S ye basmayarak, programlama raporunu yazd rmaks z n programlamaya devam edebilirsiniz. Ancak di er programlamadan ba ms z olan PLU lar programlaman z gerekir. Aksi belirtilmedi i sürece, * ile iflaretli programlama seçenekleri, fabrika ayar n belirtir. De er veya say ayarlar nda fabrika ayarlar Varsay lan sözcü ü ile gösterilir. Departman Ön Ayar Birim Fiyatını Programlama Birim fiyatlar s k sat n al nan ö eler için do rudan departman tufllar na atanabilir ve bu sayede do rudan departman tufllar na basarak fiyatlar girmeniz sa lan r. Birim fiyat (maks. 5 basamak) (s ) Departman tuflu ( S) (Varsay lan: 0,00) (Departman 5 ile 8 aras n programlamak için s tufluna bas n.) PLU programlama PLU ifllevi, h zl tufl girifllerinin yap lmas n sa lar ve buna göre, bir kod girildi inde otomatik olarak önceden ayarlanm fl bir fiyat ça r l r. En fazla 80 PLU ayar yap labilir. Her PLU nun bir departmana ait olup, bu departman n parametrelerini almas gerekir. Yazar kasan n ayarlar fabrikada, PLU 1 ile 10 aras n n departman 1 e atan p, birim fiyat da 0,00 olacak flekilde yap lm flt r. PLU code kodu P Unit Birim price fiyat (maks. (max. 66 basamak) digits) (s ) Department Departman tuflu key S Bir sonraki PLU kodu programlama için Programlanacak olan bir sonraki PLU kodu, henüz girdi inizden hemen sonra gelmedi i takdirde. (Departman 5 ile 8 aras n programlamak için s tufluna bas n.) Bir PLU nun devre d fl b rak lmas için PLU kodunu girin ve P ya bas n, sonra v tufluna bas n ve S ye bas n. Yüzde tuflunu programlama % indirim veya prim anahtar olarak programlanabilir. Varsay lan olarak % bir indirim anahtar olarak programlan r. Ayr ca % için bir yüzde oran da programlayabilirsiniz. %00,00 programland takdirde, önceden ayarlanan yüzde oran n n kullan lmas yasakt r. (fabrika ayar ) Yüzde tuflu ifllevini (indirim veya prim olarak) programlama 1 indirim için veya 0 prim için x % ( S) Yüzde oran n programlama (%00,00 ile %99,99 aras nda) Yüzde oran 4 basamakl (0000 ila 9999) % ( S) 19
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 20 Geliflmifl Programlama Döviz tuflunu programlama Yabanc para birimini kullanabilmek için, döviz tufluna (%000,000000 ile %999,999999 aras nda) bir döviz kuru programlayabilirsiniz. %000,000000 programland takdirde, önceden ayarlanan yüzde oran n n E kullan lmas yasakt r (fabrika varsay lan ayar ). Para birimi kur oran 9 basamakl d r (000000000 ila 999999999 arasında) E ( S) Yazd rma biçimini programlama Afla daki sekiz parametre türünü kullanarak, kasa fifli veya günlük fleridini yazd rma biçimini programlayabilirsiniz. 2 S ABCDEFGH S ( S) Parametreler: Seçim: Girifl: A Yerel para birimi için para birimi simgesi Boflluk * 0 EURO 1 B REG modunda fifl/günlük yazd rma Evet (fifl ON)* 0 (Fifl AÇIK/KAPALI ifllevi) No (Fifl OFF) 1 C Yazd rma biçimi Günlük biçimi* 0 Fifl biçimi 1 D Tarih yazd rma Evet* 0 Hay r 1 E Saat yazd rma Evet* 0 Hay r 1 F Fifl numaras yazd rma Evet* 0 Hay r 1 G Vergilendirilebilir ara toplam yazd rmas Evet* 0 Hay r 1 H S ye bas larak ara toplam yazd rma Evet 0 Hay r* 1 Yazd rma biçimi Fifl biçimi seçildi inde, kald r lan rulo hareket etmez. 20
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 21 Geliflmifl Programlama Çeflitli programlama Kullan ma uygun çeflitli ayarlar programlayabilirsiniz. 1 S ABCDEFGH S ( S) Parametreler: Seçim: Girifl: A Tarih format AAGGYY 0 GGAAYY* 1 YYAAGG 2 B Saat format 12 saat biçimi 0 24 saat biçimi* 1 C Yerel para birimi için ondal k noktas konumu 0-3 (Varsay lan: 2) D Z raporu verilirken fifl no s f rlama Hay r* 0 Evet 1 E ade miktar zorunlu t Hay r* 0 ve C Evet 1 F Ara toplam zorunlu Hay r* 0 Evet 1 G R, C, V ve p için basamak s n r girin 0-8 (Varsay lan: 8) H Yuvarlama Yuvarlama yapma* 0 Yukar yuvarlama 1 Afla yuvarlama 2 Saat format 12 saat format ayarland nda, sabah saati ile görüntülenir ve iflaretsiz yazd r l r ve ö leden sonra saati de ile görüntülenir ve @ iflaretiyle yazd r l r. Zorunlu iade miktar Zorunlu olarak ayarland nda daima müflteri taraf ndan iade edilen miktar girin ve ifllemi ondan sonra bitirin. Zorunlu ara toplam Zorunlu olarak ayarland nda daima S ye bas n ve ifllemi ondan sonra bitirin. Ard fl k kasa fifli numaras n programlama Kasa fifli numaras, tarih ve saatle birlikte tüm kasa fiflleri ve günlük fleritlerinde ve raporda yazd r l r. Yazd r lan her kasa fifli için numara bir say art r l r. Belirli bir ard fl k say dan bafllamak için, bu say dan bir önceki say y girin. Fifl bafllang ç numaras (maks. 4 basamak) x S ( S) (Varsay lan: 0001) 21
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 22 Geliflmifl Programlama EURO programlama EURO programlaman n ayr nt lar için lütfen bak n EURO Geçifl fllevi, sayfa 17 ve 18. 3 S ABCDEFGH S ( S) Parametreler: Seçim: Girifl: A Departmanların birim fiyatlarının/plu ların otomatik Hay r* 0 EURO geçifl ifllemiyle otomatik olarak dönüfltürülmesi Evet 1 B Dönüfltürme oran n n yazd r lmas Hay r* 0 Evet 1 C Toplam ve bozuk para için kur Hay r* 0 miktarının yazdırılması Evet 1 D Yabancı para biriminde iade yapıldı ında Hay r* 0 çek ve kredi ifllemleri Evet 1 E Kur hesaplama yöntemi Çarp m* 0 Bölme 1 F Kur yukar yuvarlama için yuvarlama Yukar yuvarlama* 0 Yuvarlama 1 G Yabanc para birimi için para birimi simgesi Boflluk* 0 EURO 1 H Yabanc para birimi için ondal k noktas konumu 0-3 (Varsay lan: 2) NOT Toplam ve bozuk para için kur miktarı yazdırması için Evet i seçti inizde, bozuk para yerel para biriminde görüntülendi inde E e basarak bozuk parayı yabancı para biriminde gösterebilirsiniz. Yuvarlama programlamas (Avustralya vergi sistemi için) Avustralya yuvarlamas ayarland nda, nakit ödemelerde toplam sat fl miktar 0 a veya 5 e yuvarlan r. 4 S 0 Hay r için veya 1 Evet için S ( S) (Varsay lan: Avustralya ya sevk edilen yazar kasa için Evet) 22 Gizli kod programlama Sadece gizli kodu bilenlerin makineyi ve Z/PGM modlar nda kullanmas na veya Z raporlar n yazd rmas na izin vermek için gizli bir kod kullan l r. Gizli koda ihtiyac n z oldu unda bir gizli kod programlay n. Gizli kod (maks. 4 basamak) x t ( S) (Varsay lan: 0000; gizli kod uygulamas yok) Gizli kod girme: Bir gizli kodun programlanm fl olmas durumunda, mod anahtar veya Z/PGM olarak ayarland nda veya bir Z raporu ç kartman z gerekti inde ---- görüntülenir. Bu durumda gizli kodu girin (maks. 4 basamak) ve t tufluna bas n. Her basamak giriflinizde - göstergesi _ ile de iflir. Programlad n z gizli kodu unuttu unuzda: Mod dü mesini Z/PGM konumuna getirin ve yukar da gösterilen gizli kod programlamay, gizli kod yerine 0000 yazarak uygulay n.
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 23 Programlanan cihaz ayarlar n kontrol etme Cihaz n z, programlanan cihaz ayarlar n, yani genel ve vergi programlama raporu ile PLU programlama raporunu yazd rman z sa lar. Mod anahtar n Z/PGM konumuna ayarlay n ve S tufluna basarak genel & vergi programlama raporu yazd r n veya P tufluna basarak bir PLU programlama raporu yazd r n. Genel & vergi programlama raporu Department Departman kodu code Sign flaretli and ve preset ayarl unit birimi price fiyat 000017 Girifl Entry basama digit limit s n r Vergi Tax status(from durumu (soldan, the left, KDV VAT(tax)4, (vergi) 3, 4, 2, 3, 1; 2, 0 1; for 0 vergilendirilmeyen için; 1 not vergilendirilen taxable; 1 for için) taxable) SICS (1)/Normal (0) PLU programlama raporu PLU kodu flaretli ve ayarl birimi fiyat lgili departman kodu Sign % için and iflaret rate ve for oran % Rate E için for oran E Secret Gizli kod code Miscellaneous Çeflitli programlama programming(from (soldan, A ile the H aras nda) left, A to H) Printing Yazd rma format biçimini programming programlama (from(soldan, the left, A A ile to H Haras nda) EURO programming programlama (from (soldan, the A left, ile A H to aras nda) H) Australian Avustralya rounding yuvarlama programming programlamas (for Australian (Avustralya t vergi sistemi için) German Alman KDV VAT yasas law programming programlamas (for German (Alman vergi tax sysistemi için) VAT KDV (tax) (vergi) system sistemi VAT KDVrate Bir When vergi a tax sistemi system seçildi inde, is selected, her vergi oran için lower en tax düflük limit veri for each s n r tax yazd r l r. is printe Date Tarih Vergi oran Alt vergi s n r Saat Time Receipt Fifl numaras number 23
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 24 Bak m Çekmeceyi kullanma Çekmeceyi kilitleme Yazar kasay uzun süre boyunca kullanmad n zda çekmecesini kilitlemeyi al flkanl k haline getirin. Çekmeceyi kilitlemek için, anahtar 90 derece saat yönünün tersine çevirin. Çekmeceyi açmak içinse, anahtar 90 derece saat yönünde çevirin. Çekmeceyi ç kartma Çekmeceyi ç kartmak için tamamen öne do ru çekip, yukar ya do ru kald rarak ç kart n. 6 de iflik demir para çeflidi koyabilece iniz kutuyu yerinden ç kartabilirsiniz. Ayr ca bozuk para separatörleri de ç kart labilir. Çekmeceyi manüel bir biçimde açma Elektrik kesintisinde veya cihaz bozuldu unda çekmeceyi manüel bir biçimde açmak için, cihaz n alt k sm nda bulunan dü meyi ok yönünde itin. Ancak çekmece kilidi anahtarla kilitlendi i takdirde çekmece aç lmaz. Çekmecenin deli ini kullanma Çekmeceyi kullanmamak için delikten ka t para ve çek atabilirsiniz. Girilen ka t para ve çekler, bozuk para kutusunun alt nda bulunur. Dikkat Fatura ve çekleri ç kartt n zda, daima bozuk para kutusunun her iki yan ndan da s k ca tutun, aksi takdirde düflebilir. Ka t ruloyu de ifltirme Ka t rulonun kenar nda bir boya lekesi göründü ünde, ka t ruloyu yenisiyle de ifltirme zaman gelmifltir. Özellikler k sm nda belirtilen ka t rulolar n kulland n zdan emin olun. Günlük flerit yazd rma durumunda 1. Mod anahtar n REG konumuna ayarlay n. 2. Yaz c kapa n ç kart n. 3. Ka d birkaç sat r ileri almak için o tufluna bas n ve ard ndan ka d keserek, yuvadan kald rma bobinini ç kart n. 4. Mevcut ka d kestikten sonra kalan ka t rulosunu ç kart n. Ard ndan kalan ka d ç kartmak için o tufluna bas n. 5. Ka t rulosunu kald rma bobininden kald r n. 6. Sayfa 6 daki talimatlara göre yeni bir ka t rulosu tak n ve kald rma bobinini de ifltirin. NOT Kasa fifli yazd rma durumunda, yukar daki 1, 2, 4 ad mlar n bu s raya göre izleyin ve ard ndan 6. sayfadaki yönergelere göre yeni bir ka t rulosu tak n. 24
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 25 Bak m Pilleri de ifltirme Bu yazar kasa, yüklü pil zay flad nda pil zay f simgesi ( tak l de ilse pil yok simgesi ( ) gösterir. ) gösterir ve piller çok zay flam flsa veya Pil zay f simgesi görüntülenirse, pilleri ilk f rsatta yenileriyle de ifltirin. Varolan piller yaklafl k iki gün içinde tamamen boflal r. Piller bofl simgesi görüntülendi inde, pilleri derhal de ifltirin. Aksi takdirde alternatif ak m (AC) elektrik kablosu ç kart ld nda veya elektrik kesintisi oldu unda, programlanan tüm ayarlar varsay lan ayarlar na s f rlan r ve bellekte saklanan tüm veriler silinir. Pilleri de ifltirmek için, yazar kasan n tak l oldu undan ve mod dü melerinin REG konumunda oldu undan emin olun, ard ndan pilleri yenileriyle de ifltirmek için Pilleri takma bölümüne, sayfa 6 ya bakın. Mürekkep rulosunu de ifltirme Yazd rma silikleflti inde, varolan mürekkep rulosunu SHARP tan alabilece iniz yeni bir ruloyla de ifltirin. Önlemler: Bir SHARP mürekkep rulosu kulland n zdan emin olun. Baflka herhangi bir mürekkep rulosunu kulland n z takdirde, yaz c da sorun ç kabilir. Asla mürekkep rulosuna mürekkep doldurmay n. Paket aç ld ktan sonra hemen kurun. Mürekkep rulosu 1. Yaz c kapa n ç kart n. 2. Mürekkep rulosunu yukar ya do ru çekin ve mürekkep makaray ç kart n. 3. Yeni bir mürekkep rulosu tak n. 4. Yaz c kapa n de ifltirin. Elektrik kesintisinde veya ka t s k flmas durumunda Elektrik kesintisinde: Piller yeterince dolu oldu unda, elektrik kesintisinde cihaz n belle inde bulunanlar ve bütün sat fl giriflleri sakl kal r. Yazar kasa bofl durumdayken veya girifl s ras nda elektrik kesintisi oldu unda, elektrik tekrar döndü ünde makine normal durumuna döner. Yazd rma periyodu s ras nda elektrik kesintisi oldu unda, yazar kasa yazd r r ve ard ndan do ru yazd rma ifllemine devam eder. Yaz c n n motoru kilitlendi inde: Yaz c n n motoru kilitlendi inde, yazd rma tak l r ve aral kl bir sinyal sesi duyulur. Önce elektrik kablosunu ç kart n ve ka t s k flmas n düzeltin. Ard ndan elektrik kablosunu tak n, rulo ka d n uygun konuma getirin ve c ye bas n. Yazar kasa, yazd r ld ktan sonra do ru yazd rmaya devam edecektir. 25
TUR_A102_01New.qxd 6/22/05 9:56 AM Page 26 Bak m Servisi aramadan önce yap lacaklar Herhangi bir sorunla karfl laflt n z takdirde, servisi aramadan önce afla daki tabloyu kullan n. Sorun Gösterge, anlams z simgeler gösteriyor. Gösterge, mod anahtar olarak ayarland nda dahi aydınlanmıyor. Herhangi bir tufla bas ld nda cihaz çal flm yor. Gösterge ayd nlanm fl, ancak makine tufl girifllerini kabul etmiyor. Günlük ka d yaz c ya düzgün bir biçimde beslenmiyor. Yazd rma silik veya okunmuyor. Kontrol edilecek ö e Makine, sayfa 5 te gösterildi i flekilde düzgün s f rland m? Elektrik prizden güç geliyor mu? (Elektrik prizine elektrikli baflka bir cihaz tak p deneyin.) Elektrik kablosu sa lam bir flekilde prize tak lm fl m? Mod dü mesi düzgün bir biçimde REG konumuna ayarlanm fl m? Makine, sayfa 5 te gösterildi i flekilde düzgün s f rland m? Kald rma yuvas düzgün bir biçimde kurulmufl mu? Ka t s k flmas var m? Mürekkep makaras kullan lm fl m? Mürekkep makaras düzgün tak lm fl m? Özellikler Model: XE-A102 Boyut: 330 (G) x 363 (D) x 234 (Y) milimetre A rl k: 5 kg Güç kayna : Resmi (nominal) voltaj ve frekans Güç tüketimi: Beklemede: 6,4 W Çal fl rken: 13 W Çal flma s cakl : 0 ile 40 C aras nda Gösterge: LED ( fl k saçan diyot) say sal göstergesi Yaz c : 1 istasyon yazd rma tekerle i seçme türü Yazd rma kapasitesi: En fazla 13 basamak Ka t rulo: Genifllik: 57,5 mm ± 0,5 mm Maks. çap: 80 mm Ka t kalitesi: Toplu ka t (kal nl : 0,06 ile 0,085 mm aras nda, a rl : 47 64 g/m 2 ) Nakit çekmecesi: Ka t para için 3 bölme, demir para için 6 bölme Aksesuar (beraber gelenler): Ka t rulo 1 rulo Mod tuflu 2 Çekmece kilit tuflu 2 Kullan m k lavuzu 1 kopya (bu elkitab ) H zl bafllama k lavuzu 1 kopya Mürekkep rulosu 1 (hazır kurulu) Kald rma yuvas 1 Sabitleme aç s braketi 1 * Özellikler ve görünüm, önceden bildirmeksizin de ifltirilebilir. 26