Eğitim için Erişilebilir ICT ve Çoklu Modalite İki İtalyan Modeli İstanbul, Türkiye 10 Şubat 2012 Prof. Licia Sbattella Rektörün Engellilik Temsilcisi Politecnico di Milano - İtalya G3ict Yürütme Kurulu Üyesi ve G3ict Eğitim Çalışma Kolu Başkanı licia.sbattella@polimi.it 1
Odak Engelli İnsanların Hakları Sözleşmesi'ne Taraf Devletler tarafından akdedilen yeni yükümlülükler eğitimde makul uyumlaştırma mecburiyeti Özet: 1. İtalyan Modeli'nin etkililiği ve Politecnico di Milano'nun istihdam uygulaması 2. Erişilebilir ICT için Gelişmiş AR-GE örneği 3. Alternatif yöntemler: Esagramma'da (Milano) Çoklu Modalite ve İletişim 2
Odak İki İtalyan Modeli Politecnico di Milano: Mühendisler, mimarlar ve tasarımcılara yönelik bir üniversite (duyusal, fiziksel ve psikiyatrik engelli 162 öğrenci, disleksi hastası 45 öğrenci) Esagramma: Bilişsel ve ilişkisel yeti yitimi olan 180'i aşkın çocuk ve yetişkine yönelik, çoklu modal sanatsal yöntemler kullanan özel bir rehabilitasyon merkezi Üç temel düşünce: Herkesi (çocukluktan itibaren) kişiselleştirilmiş bir nesne kullanmaya teşvik etmek Uzmanlaşmış bir ekibi erişilebilir kılmak Araştırma-Geliştirme ile sıkı ilişkiler kurmayı teşvik etmek 3
1. Politecnico di Milano Modeli Eğitim yetişkin yaşamı içindir Profesyonel benlik inşa etmek (herkesin uzman olması ve farklı bağlamlarda özel sorumluluklar alması) önemli İstihdamda kültürel ve sosyal sorumluluk Eğitsel ortamlar, küçük ama karmaşık ve önemli sosyal ve kültürel bağlamlardır Bu ortamlarda, insanlar çalışır, öğretir, iş görür, işbirliği yapar, iletişim kurar, araştırır. Farklı yetileri ve engelleri olan kişiler işbirliği yapar. Herkes, yenilikçi stratejilerle desteklenebilecek özerk ve işbirliğine dayalı boyutları tecrübe edebilir. 4 4
1. Politecnico di Milano Modeli Politecnico di Milano'da Okulda 207 engelli genç erkek ve kadın mühendislik, mimarlık ya da tasarım eğitimi almaktadır İtalya'da: Akademik hayatı daha da erişilebilir kılmak amacıyla, (17/99 sayılı) özel bir Yasa kapsamında özel hizmet düzemelerinde kullanılacak mali yardım temin edilmektedir. Her üniversite, engelli öğrenci sayısına ve bu öğrencileri eğitimlerinde ve ilk mesleki deneyimlerinde destekleyecek özel projelere bağlı olarak ödenek almaktadır. CNUDD, her üniversitenin Engellilik Dekan Temsilcilerini bir araya getirerek, onlara işbirliği, küresel politikalar ve yenilikçi stratejilere dair görüş alışverişi konusunda imkânlar sunmaktadır. 5 5
1. Politecnico di Milano Modeli Politecnico di Milano'da: MultiChancePoliTeam, engelli öğrencilere hizmet veren uzman bir ekiptir (www.polimi.it/disabilita) Psikolojik-eğitsel danışmanlık Üniversiteye katılım desteği (giriş sınavı, özel öğretim, kişiselleştirilmiş sınavlar, kampüse erişim, idareye, konaklamaya ve öğrenime yönelik destekler) Öğretime yönelik yardımlar: Kişiselleştirilmiş ve yenilikçi teknolojilere dayalı öğretime yönelik yardımlar aracılığıyla, sınıf ve laboratuar çalışmalarının faydalarını azami düzeye çıkarmaya özel olarak uygun hale getirilmiş koşullar (Metinden Sese ve Otomatik Ses Tanıma teknolojileri) 6 6
1. Politecnico di Milano Modeli MultiChancePoliTeam engelli öğrencilere hizmet verir: Teknolojik yardımlar (kişisel ihtiyaçlara yönelik donanım ve yazılım çözümleri) Kablosuz Kampüs, kişiselleştirilmiş sınıf ve laboratuar faaliyetlerinin gerçekleştirilmesine, İnternet'e ve yerel hizmetlere vs. imkân tanır Uzaktan Eğitim (ancak mutlaka ihtiyaç duyulan durumlarda) Uluslararası hareketlilik 7 7
1. Politecnico di Milano Modeli İstihdamda Elde Edilen Sonuçlar Politecnico di Milano'dan teknik derecelerle mezun olan engelli öğrenciler arasında işsizlik oranı 7 sene zarfında %0 dır. İşteki ilk sene, devlet ödeneği alan Üniversite tarafından desteklenmektedir. Bütün öğrenciler, faydalı destekleyici teknolojiler tecrübe ettiklerinde, bunları kendi kişisel ve mesleki hayatlarında kullanmaya devam etmektedir. Programlar, çalışma ortamını engelli insanlara uygun hale getirme konusunda işverenlere yardımcı olmaktadır. 8 8
2. Araştırma-Geliştirme UBICAMPUS projesi Kablosuz bir kampüste sanal gezinti yapmak Küresel ve yerel (çoğu zaman her gün değişen) bilgilere eksiksiz erişim sağlamak Akademik hayatın diğer aktörleriyle iletişim kurmak Acil durumları ele almak ve lokalize olmak Özel bir profile dayalı kişiselleştirilmiş hizmetler sağlamak WHO-ICF Modelinin (Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası İşlevsellik Sınıflandırması) genişletilmiş bir versiyonunun kullanımı. Bağımsız hayat için yenilikçi çözümler benimsemek MULTICHANCE POLITEAM 9
2. Araştırma-Geliştirme Kampüs Araçları (CATS) projesi: Derslere çoklu modal erişim İşitme engelli ya da işitme güçlüğü çeken öğrenciler için dudak okumayı kolaylaştırmak Dudak hareketlerinin video görüntüleri Ses ASR aracılığıyla altyazı MULTICHANCE POLITEAM 10
2. Araştırma-Geliştirme: PoliLips İşitme engelli öğrenciler için dudak okuma Tek bir bütünleşik çözümle, öğretmenden alabileceğimiz üç bilgi modalitesini bir araya getiriyoruz: görsel (dudak okuma) işitsel (amplifikatör sinyalleri) metinsel (bir ASR uygulaması tarafından üretilir) MULTICHANCE POLITEAM 11
2. Araştırma-Geliştirme Kampüs Araçları (CATS) projesi: Derslere çoklu modal erişim (devamı) Not almayı kolaylaştırmak Elle alınan notlar ile slayt bileşenlerini bir araya getirmek: PoliNotes Ek yenilikçi araçlar: IrisPen, IrisNote, LiveScribe gibi MULTICHANCE POLITEAM 12
2. Araştırma-Geliştirme: PoliNotes Öğretmenin gösterdiği slaytlar bileşenler halinde alt gruplara ayrılır Sonra öğrencinin Tablet- PC'sine gerçek zamanlı olarak gönderilir İçerikler elektronik çalışma ortamında yeniden düzenlenebilir Öğrenci dijital kalem kullanarak da notlar ve çizimler ekleyebilir MULTICHANCE POLITEAM 13
2. Araştırma-Geliştirme: PoliNotes MULTICHANCE POLITEAM 14
2. Araştırma-Geliştirme Proje: Öğrenme ve iletişim yeti yitimlerine yönelik Doğal Dil İşleme Metinsel ve sesli içeriğe erişimi geliştirmek Dil öğrenimini ve iletişimi desteklemek Ses ve iletişim yeteneklerini analiz etmek Sözel olan ve olmayan ifadeleri tahmin etmek, özetlemek düzeltmek ve desteklemek MULTICHANCE POLITEAM 15
2. Araştırma-Geliştirme: Metin Basitleştirme Keaki Projesi Alan tanımı Ontolojiye dayalı (bilgi tabanı) Özetleme Çıkarım Disleksi için zihinsel harita oluşturulması 16 MULTICHANCE POLITEAM 16
2. Araştırma-Geliştirme: Keaki Projesi 17 MULTICHANCE POLITEAM 17
3. Esagramma Modeli Multi-medya iletişim ve ifade Dil ve ses rehabilitasyonu Çoklu modal psikoterapi 18
3. Esagramma Müzik Sanal ortam Opera 19
3. Esagramma Müzik Sanal ortam Opera 20
3. Araştırma-Geliştirme Sanal Ortamlar: Bilişsel engelli ve otistik çocuklar ve yetişkinler için Çoklu modal iletişim ve Sanatsal üretim 21
3. Araştırma- Geliştirme Sanal Gerçeklik eğitim rehabilitasyon 22
3. Yetişkin yaşamı için senfonik bir model! 23
The G3ict Initiative is made possible thanks to the generous support of the following organizations: PLATINUM SPONSORS PUBLICATIONS SPONSORS Teşekkür Ederiz! CO-HOSTS MULTICHANCE POLITEAM 24