DÖRT SICAKLIK ALGILAYICILI VE MİKRODENETLEYİCİLİ TERMOHİPOTERM SİSTEMİ

Transkript

1 3 RD INTERNATIONAL ADVANCED TECHNOLOGIES SYMPOSIUM, AUGUST 18-20, 2003, ANKARA DÖRT SICAKLIK ALGILAYICILI VE MİKRODENETLEYİCİLİ TERMOHİPOTERM SİSTEMİ Metin KAPIDERE, Raşit AHISKA, İnan GÜLER Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektronik-Bilgisayar Bölümü, 0600 Teknikokullar- Ankara e-posta: ÖZET Bu çalışmada, dört sıcaklık algılayıcılı ve mikrodenetleyici kontrollü termoelektrik termohipoterm tıp cihazı tasarlanmış ve test edilmiştir. Termohipoterm tıp cihazı; travmatolojide beyin ve açık kalp ameliyatlarında, ameliyat sonrasında ve ateşin düşürülmesinde kullanılacaktır. Mevcut soğutma sistemleri hipotermiyanın temel problemi olan, beynin hızla soğutulması ve sıcaklığın sabit tutulması gibi işlevleri yerine getirememektedir. Temel problemin çözümü için mevcut sistemlere alternatif teşkil eden yeni bir termoelektrik sistemi gerçekleştirilmiştir. Dört termokupl kullanılarak, değişik noktalardaki sıcaklıklar ölçülerek PIC16F877 mikrodenetleyicisi ile sayısal değere dönüştürülmüş ve sistemin sıcaklık kararlılığı test edilmiştir. Sıcaklık kontrolu pals genişlik modülasyonu (PGM) ile yapılmıştır. Mikrodenetleyici Programı MPLAB da yazılmış MPASM ile derlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Mikrodenetleyici, termokupl, termohipoterm, kontrol, hipotermiya FOUR TEMPERATURE SENSOR AND MICROCONTROLLER BASED THERMOHYPOTHERM SYSTEM ABSTRACT In this study, four temperature sensor and microcontroller based Thermohypotherm medical instrument has been designed and tested. Thermohypotherm medical instrument; could be used in traumatology, the brain and open heart operations, post operation period and lower the fever. The present cooling systems haven t been performed functions like quickly cooling the brain and holding stable temperature that became basic problem of hypothermia. For solution the basic problem has realized a new thermoelectric thermohypotherm system which formed alternative to present systems. By using four thermocuple, temperatures has been measured at the diffrent point and converted to digital value by PIC16F877 microcontroller and tested tempereture stability of the system. Temperature control has been done by Pals Width Modulation (PWM). Microcontroller program was wrote in the MPLAB directory and compiled by MPASM program. Keywords: Microcontroller, thermocouple, thermohypotherm, control, hipothermia 1. GİRİŞ İnsanların vücut sıcaklığı normal seviyenin üzerine çıktığı zaman hipertermiya meydana gelir. Bunun tam tersi vücut sıcaklığı normalin altına düştüğünde hipotermiya meydana gelir. Hipertermiya özellikle kanser hastalarının tedavisinde kullanılmaktadır. Büyüklükleri -7 cm arasında tümörleri 30 ile 60 dakika 43 C nin 90

2 3. ULUSLARARASI İLERİ TEKNOLOJİLER SEMPOZYUMU, AĞUSTOS 2003, ANKARA üzerinde ısıtarak, tümör hücrelerini öldürmek için sistemler geliştirilmiştir[1]. Hipotermiya ise dokuların oksijen tüketimini azaltarak organizmayı ve özellikle beyni korumak için kullanılmaktadır. Beyni soğutmak için halen kullanılmakta olan çeşitli yöntemler vardır. Bunlar içten ve dıştan soğutma yöntemleridir. İçten soğutma yöntemleri şunlardır; hastanın midesinin soğuk sıvı ile yıkanması ve hipotermiya için suni kan dolaşım aparatı (SKA) vasıtasıyla hastanın kanının soğutulmasıdır. İçten soğutma yöntemi sinir sistemini etkilediği için organizmaya ait termo regülasyon sisteminin bozulmasına yol açarak hastanın reaksiyonunu değiştirebilmektedir. Kontrolsuz olduğu için de tehlikeli durumlar ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca bu yöntemde damarlar kesildiği için hasta açısından ek travmalar söz konusudur. Dıştan soğutma yöntemi: hasta vücudunun etrafına buzla doldurulmuş torbaların konulması, hastanın içinde soğuk su dolaşan battaniyeye sarılması ve hastanın soğuk suya daldırılmasıdır. Yukarıda bahsedilen sistemler ilkel, kontrolsüz ve pratik olmayan sistemlerdir. Son zamanlarda hipotermiyada freon gazlı sistemler kullanılmaktadır. Ancak bu sistemler de boyut olarak oldukça büyüktür ve pratik değildir. İnsan beyni C ye soğutulduğu zaman; beyin kansız, oksijensiz ve glikozsuz yaşayabilmektedir. Kalbin durduğu durumda bile 4-60 dakika beyin yaşayabilmektedir. Bundan dolayı beyin hipotermiyasının önemi anlaşılmış ve geniş çapta kullanılmaya başlanmıştır[2-,11,12]. Ayrıca beyin hipotermiyasını gerçekleştiren sistemler üzerinde geniş çapta araştırma yapılmaktadır [6-10]. Hücrelerin oksijen tüketimini azaltmak için pratikte kullanılan yöntemlerden en önemlisi olarak insan beyninin dıştan soğutulması olan Kranioserebral Hipotermi (KSH) kabul edilir. En fazla travma durumunda, kardiovasküler cerrahide, nörolojide ve nöroanimatolojide kullanılmaktadır[2,3]. KSH, travmaya uğramış beyni doğrudan ve başka organların faaliyetlerini bozmadan etkilemektedir. Beyin travmalarında kranioserebral hipotermiyanın kullanılmasının bir avantajı da bu yöntemin çok basit ve klinik koşullarda kullanışlı olmasıdır[4-10]. KHS gerçekleştirme yöntemleri olarak; hasta kafasına buz torbası konması, soğutulmuş hava üflenmesi ve içinden soğuk su dolaşan kask (soğuk başlık) takılması bilinmektedir. Kullanılan bu yöntemlerin, en büyük dezavantajı beynin hızla soğutulmaması ve gereken sıcaklığa ulaştırılamamasıdır. Ayrıca bu sistemlerde sıcaklık ölçümü ve kontrolü güvenilir biçimde yapılamamaktadır. Bu çalışmada yukarıda bahsedilen temel problemin çözümü için Sıcaklığı Mikrodenetleyici Kontrollü Termohipoterm Tıp Cihazı gerçekleştirilmiş ve test edilmiştir. Bu sistemin diğer sistemlerden üstünlüğü; istenen sıcaklık farkının hızlı ve kararlı biçimde elde edilebilmesi, kontrol edilebilir olması, sessiz ve uzun süre çalışabilmesi, taşınabilir olması, yan etkilerinin olmaması, tasarruf bakımından iyi olması ve maliyetinin düşük olmasıdır. 2. DÖRT SICAKLIK ALGILAYICILI TERMOHİPOTERM TIP CİHAZI Termohipoterm sisteminin ilk modeli tek termukupl ve aç/kapa kontrol yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu ilk uygulamada termokuplun alt ve üst sıcaklık limitlerine göre termoelektrik kaskın beslemesini kontrol eden sistem tasarlanmıştır. Alt ve üst sıcaklıklar butonlardan girilebilmekte LCD ekranda ayarlanan sıcaklık limitleri ve termokupldan ölçülen sıcaklıklar görülebilmektedir. Ölçülen sıcaklık, alt ve üst sıcaklık limiti ile karşılaştırılarak, kaskın iç yüzey sıcaklığı ayarlanan değerler arasında kalması sağlanmıştır. Termoelektrik kaskın güç kaynağının polaritesi röleler yardımıyla kontrol edilmiştir[13]. 91

3 3 RD INTERNATIONAL ADVANCED TECHNOLOGIES SYMPOSIUM, AUGUST 18-20, 2003, ANKARA Bu çalışmada, rölelerin ısınması, yeterince hızlı olmaması ve gürültülü olması nedeniyle yeni bir kontrol sistem tasarlanmıştır. Yeni kontrol devresi tamamen mosfetlerden oluşmaktadır. Aç/kapa kontrolün yerine Pals Genişlik Modülasyonu (PGM) kullanılmıştır. Ayrıca sistemde dört termokupl ile dört ayrı noktaya göre sıcaklık ölçümü ve kontrolü yapılmıştır. Şekil 1. de tasarımı gerçekleştirilen termohipoterm tıp cihazının blok diyagramı görülmektedir. 4xTermokupl Ölçüm ve Kompanzasyon Devresi LCM Ölçüm ve Kompanzasyon Devresi Mikrodenetleyici Köprü ve Kontrol Ünitesi Kask Ölçüm ve Kompanzasyon Devresi Ölçüm ve Kompanzasyon Devresi Klavye AMGK Şekil 1. Termohipoterm Tıp Cihazı Blok Diyagramı Hipotermiya olayında temel problemi çözmek için gerçekleştirilen Termohipoterm Sistemi şu kısımlardan oluşmaktadır: 1-Termoelektrik Kask, 2- Besleme ve Kontrol Ünitesi (BKÜ) dir. Termoelektrik Kask 120 tane esnek mikro modülden meydana getirilmiştir. Bu mikro modüller elektrik olarak seri, termal olarak paralel bağlanmıştır. Her bir mikro modülün çalışma gerilimi 0,1 Volt ve akımı 40 Amper dir. Kaskı çalıştırmak için DC 12 Volt gerekmektedir. Termoelektrik Kaskı çalıştırmak ve sıcaklığı kontrol etmek için BKÜ kullanılmaktadır. Besleme ve Kontrol Ünitesi: Anahtarlamalı mod güç kaynağı (AMGK), su devir dayım sistemi, elektronik ölçüm ve kontrol sisteminden oluşmaktadır Besleme ve Kontrol Ünitesi Güç Kaynağı Termohipoterm Tıp Cihazını taşınır hale getirebilmek için boyutlarının ve ağırlığının azaltılması gerekir. Bu da, lineer güç kaynağı yerine, bir anahtarlamalı güç kaynağı kullanmakla mümkün olur. Lineer regülatörlü güç kaynaklarına göre anahtarlamalı tip güç kaynaklarının temel avantajları, verimlerinin yüksek olması, boyutlarının küçük olması, yüksek güçlerde maliyetlerinin düşük olmasıdır. Ayrıca Termoelektrik kaskın verimli çalışabilmesi için uygulanan DC gerilimin dalgacık oranının % in altında olması gerektiğinden, AMGK ların kullanılması lineer regülatörlere göre daha avantajlıdır. Doğrusal güç kaynaklarının olumsuzluklarını gidermek için Anahtarlamalı Mod Güç Kaynakları geliştirilmiştir. Anahtarlamalı güç kaynaklarında çıkışın denetlenmesini sağlayan transistor ya iletimde ya da yalıtımda tutulur. Bu sebepten üzerindeki güç kaybı en az düzeyde tutulur ve verim %90 lara kadar çıkarılır. Gerilimi düşürmek veya yükseltmek için kullanılan transformatör yüksek frekansta kullanıldığı için boyutları küçülür[14-16]. 92

4 ULUSLARARASI İLERİ TEKNOLOJİLER SEMPOZYUMU, AĞUSTOS 2003, ANKARA Termoelektrik Kaskın ısınan yüzeyini oda sıcaklığında tutmak için BKÜ de bulunan dolaşım sistemi kullanılmaktadır. Devir dayım sistemi, üzerine fan bağlı radyatör, pompa ve bağlantı borularından oluşmaktadır Elektronik Ölçüm ve Kontrol Sistemi Termohipoterm Sisteminde sıcaklık ölçümü için T-tipi termokupl kullanılmıştır. İstenildiği takdirde sistemde K-tipi termokupl kullanılabilecektir. Biyomedikal çalışmalarda termokuplların tercih edilmesinin nedeni boyutlarının küçük olmasıdır. Örneğin termokupllarla beyin içi sıcaklığı ölçülebilmektedir[12,17]. Diğer nedeni ise, termokupllu sayısal göstergeli termometrelerin ve sistemlerin yaygın olarak kullanımasıdır[18]. Gerçekleştirilen Elektronik Kontrol Sisteminde ayarlanan sıcaklık ile termokupldan ölçülen sıcaklığın görüntülenmesi için gösterge olarak LCM (Liquid Crystal Modul- Sıvı Kristal Modül) kullanılmıştır. LCM ler PIC mikrodenetleyicileri ile kontrol edilebilen ideal göstergelerdir, bunun en büyük nedeni az sayıda çıkış bacağı gereksinimidir[19]. Sıcaklık kontrolü yapabilmek için mikrodenetleyiciye bir takım kontrol parametrelerinin girilmesi gerekmektedir. Mikrodenetleyiciye sıcaklık değerlerinin girilebilmesi için klavye devresi tasarlanmış ve gerçekleştirilmiştir.kontrol elemanı olarak PIC16F877 mikrodenetleyicisi kullanılmıştır[20]. Ayarlanan sıcaklıklara göre mikrodenetleyici kaskın sıcaklığını kontrol etmektedir. Mikrodenetleyici kask sıcaklığını ayarlanan sıcaklıkta tutmak için AMGK nın çıkış gerilimini Pals Genişlik Modülasyonu (PGM) ile kontrol etmektedir. Kaskı ısıtıcı veya soğutucu olarak çalıştırmak için de, çıkış geriliminin polaritesi kontrol edilmektedir. Termohipoterm Tıp Cihazının Mikrodenetleyicili kontrol kartının devre şeması Şekil 2 de gösterilmiştir. Sıcaklık algılama devresi termokupldan ölçülen sıcaklığı gerilime dönüştürmek için tasarlanmıştır. Soğuk nokta sıcaklığı kompanze edilmiştir[21]. +V U (LM 308A) 'in 6 nolu cikis ucundan R17 S1 RESET R12 C8 100nF R1 R16 22pF 22pF R13 R14 4MHz U4 PIC16F MCLR/VPP/THV RB7 39 RA0/AN0 RB6 38 RA1/AN1 RB 37 RA2/AN2/VREF- RB4 36 RA3/AN3/VREF+ RB3 3 RA4/T0CKI RB2 34 RA/AN4/SS RB1 33 RE0/RD/AN RB0 RE1/WR/AN6 VDD 32 RE2/CS/AN7 VSS VDD RD7/PSP7 29 VSS RD6/PSP6 28 OSC1/CLKIN RD/PSP 27 OSC2/CLKOUT RD4/PSP4 RC0/T1OSO/T1CKI RC7/RX/DT 26 RC1/T1OSI/CCP2 RC6/TX/CK 2 RC2/CCP1 RC/SDO 24 RC3/SCK/SCL RC4/SDI/SDA RD0/PSP0 RD3/PSP3 21 RD1/PSP1 RD2/PSP2 +V J3 LCD PORTU J4 KEYPAD PORTU Şekil 2. Kontrol Kartı 93

5 3 RD INTERNATIONAL ADVANCED TECHNOLOGIES SYMPOSIUM, AUGUST 18-20, 2003, ANKARA Sıcaklık algılama sisteminin görevi, herhangi bir ortamın ısısını algılamak ve bunu elektriki sinyallere çevirmektir. Analog sayısal dönüştürücünün (ASD) V ref+ ve V ref- olmak üzere iki analog referans girişi bulunmaktadır. Bu referans uçlarına bağlı olarak ASD giriş gerilim değeri 10-bitlik olarak ölçülür[20,22]. Kontrol elemanı ve ASD olarak PIC16F877 kullanılmıştır. Saat kristali 4MHz seçilmiştir. Kontrol kartında sıcaklık algılama devresi bulunmaktadır. Kontrol devresinde LCM ve tuş takımı soketli olarak yerleştirilmiştir. Sıcaklık değeri algılanırken her mv 1 C olacak şekilde kalibrasyon yapılmıştır. Analog girişteki her gerilim artışına göre sıcaklık değeri ölçülebilmektedir. Tuş takımı ile termokuplla ölçülmek istenen sıcaklık değeri ayarlanır. Ayar değeri ile sensörden okunan sıcaklık karşılaştırılır. Ayar değerinden başlık sıcaklığı büyük ise kaskta bulunan modüller 12V ve 40A lik kaynak ile beslenerek, soğutma işlemi PGM ile yapılır. Sistem girilen sıcaklık değerine göre ısıtma modunda da çalışabilir. Kontrol devresinde kullanılan mikrodenetleyici için MPASM dilinde bir program yazılmıştır[21]. Bu programın akış diyagramı Şekil 3 de gösterilmiştir. BAŞLA POLARİTE DEĞİŞSİNMİ? POLARİTE DEĞİŞTİR SICAKLIK DEĞ ERİ G İR İLSİNMİ? SICAKLIK G İR MİKRODENETLEYİC İN İN A0-4 ADC KANALINDAN 10-BİT DÖNÜŞÜM YAP. SONUCU Y AZMACA YAZ. AYARLANAN SICAKLIK DEĞ ERİ ÖLÇÜLENDEN BÜYÜK MÜ? ISIT MODUNA GEÇ AYARLANAN SICAKLIK DEĞ ERİ ÖLÇÜLENDEN KÜÇÜK MÜ? SOĞ UT MODUNA GEÇ ÖLÇÜLEN SICAKLIK AYARLANAN ALT VE ÜST SICAKLIKLAR ARASINDA MI?? BEKLEME MODUNA GEÇ Şekil 3. Mikrodenetleyici Programı Akış Diyagramı 94

6 3. ULUSLARARASI İLERİ TEKNOLOJİLER SEMPOZYUMU, AĞUSTOS 2003, ANKARA Mikrodenetleyiciye yüklenen programda ilk önce tuş takımının, tuşları kontrol edilir. Tuşlara basıldığı algılanınca sıcaklık değeri yazmaçlara yazılır. Yazmaçlardaki sıcaklık değerleri hesaplandıktan sonra LCM ye yazılır. Tuşlardan girilen sıcaklıklar negatif veya pozitif seçilebilir. Tuşlardan girilecek sıcaklık değerlerinde güvenlik için sınırlama yapılmıştır. PIC16F877 nin analog kanallardan (A0-3) sıcaklık ölçüm devresinden gelen sıcaklığın gerilim değeri girilir. Mikrodenetleyici 8-kanal 10-bit ASD ye sahiptir. Ayarlanan sıcaklık değeri ölçülen sıcaklıktan büyükse kask ısıtma yapacak şekilde kutuplandırılır. Ayarlanan sıcaklık değeri ölçülen sıcaklıktan küçükse kask soğutma yapacak şekilde kutuplandırılır. PGM ile kask sıcaklığı istenen değerde sabit tutulur. Çalışma esnasında sıcaklık değerleri ve polarite değiştirilebilir. 3. SİSTEMİN MODEL UYGULAMASI Bu çalışmada gerçekleştirilen termohipoterm kaskın besleme ve kontrol sisteminin model uygulaması yapılmıştır. Termohipoterm tıp cihazı çeşitli durumlarda hasta tedavisinde kullanılacağı için iki hususa dikkat edilmesi gerekmektedir. Birincisi, kask hastanın kafasına takıldığında soğutmadan dolayı kafa derisinin zarar görmemesidir. Bunun için kaskın iç yüzeyindeki sıcaklığın -2 C nin altına düşmemesi gerekmektedir. İkinci husus kranioserebral hipotermiya uygulandığında beyin iç sıcaklığı 28 C nin altına düşmemesi gerekir. Ayrıca beyindeki sıcaklık 30 C olduğunda hipotermiyanın maksimum koruyucu etkisi bilinmektedir[2-]. Bunun için geliştirilen sistemin termokuplla ölçülen 30 C sıcaklığı sabit tutması gerekmektedir. Termohipoterm Tıp Cihazının bu özelliklerini araştırmak için laboratuvar şartlarında iki ayrı uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulamalar 20 C lik dış sıcaklık ortamında 60 dakika süreyle yapılmıştır. Sıcaklık ölçümleri her 2 dakikada bir kaydedilmiş, her ölçüm on defa yapılmak suretiyle ortaya çıkabilecek hatalar önlenmiştir[23,24] Sıcaklık (C) Zaman (dk) Şekil C Ayarlı Sıcaklık Değişim Grafiği İlk model uygulamasında sıcaklık değeri -1 C ye ayarlanarak, kaskın iç yüzey sıcaklığı sabit tutulmuştur. Yapılan sıcaklık ölçüm sonuçları Şekil4 de gösterilmiştir. İkinci model uygulamasında termokuplun beynin içinde bulunabileceği düşünülerek, sıcaklık değeri 30 C olarak ayarlanarak, kask içi yüzey sıcaklığı sabit tutulmuştur. Elde edilen sonuçlar Şekil de gösterilmiştir. 9

7 3 RD INTERNATIONAL ADVANCED TECHNOLOGIES SYMPOSIUM, AUGUST 18-20, 2003, ANKARA Sıcaklık (C) Zaman (dk) Şekil. 30 C Ayarlı Sıcaklık Değişim Grafiği Bu model uygulamalarda elde edilen sonuçlara göre termohipoterm tıp cihazı soğutma ve ısıtma rejiminde çalışabilmekte ve ayarlanan sıcaklıkta kararlı bir biçimde tutulabilmektedir. İlk yapılan tek termokupllu uygulama sisteminde alt ve üst sıcaklık değerlerine göre sıcaklık kontrolü yapılmaktaydı. 4. SONUÇ VE İRDELEME Başta nöroloji, kardiyoloji ve anestezi vakaları olmak üzere bir çok hastalıklarda öncelikle hastanın beyninin korunması gerekmektedir. Bunu gerçekleştirmek için ilaç tedavisinin yanı sıra veya ilaçların etkili olmadığı durumlarda kranioserebral hipotermiya öne çıkmaktadır. İnsan beyni 30 C ye soğutulduğunda beyin bir alt fonksiyonel rejime geçme suretiyle az oksijenle yetersiz glikozla ve diğer eksikliklerle uzun süre yaşayabilmektedir. Ayrıca medikal uygulamalarda termoelektrik yarı iletken teknolojilerin kullanılması yaygınlaşmaktadır[23-2]. Bu çalışmada yüksek yarı iletken teknoloji içeren termoelektrik termohipoterm tıp cihazı geliştirilmiştir. Bu cihazı kullanarak ister hastane şartlarında, isterse nakliye araçlarında hastalara kranioserebral hipotermiya uygulanabilir. Hipotermiya yapılırken beyin sıcaklığı yüksek hızla gereken seviyeye düşürülebilir. Bu işlem sırasında hastanın kafa derisi korunmaktadır. Laboratuvarda yapılan model uygulamalarına göre kask ısıtma ve soğutma rejiminde çalışabilmektedir ve ayarlanan sıcaklıklar kararlı bir biçimde tutulabilmektedir. Böylece termohipoterm tıp cihazının çeşitli vakalarda güvenli bir şekilde kullanılabileceği anlaşılmaktadır. Bu sistem sadece bir tedavi için değil aynı zamanda hipotermiyanın çeşitli etkilerini araştırmak için kullanılabilir. Termohipoterm tıp cihazının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması durumunda dünya tıbbı çok pratik, kullanım alanı geniş olan, kontrolu kolayca yapılabilen soğutmayı ve ısıtmayı hızla yapabilen yüksek teknoloji ürünü olan sistemi kazanmış olacaktır. 96

8 3. ULUSLARARASI İLERİ TEKNOLOJİLER SEMPOZYUMU, AĞUSTOS 2003, ANKARA KAYNAKLAR 1. VanBaren, P., Multipoint Temperature Control During Hyperthermia Treatments: Theory and Simulation IEEE Transactions On Biomedical Engineering, Vol:42, No:8, August, Clifton, G. L., Hypothermia and severe brain injury, J. Neurosurgery, 93(4):718-9, Clifton, G. L., S. A., Berry J and Koch S. M, Sistemic Hypothermia in Izeatment of Brain Injury, Journal of Neurotrom, Volume 9, Suppl 2, Croughwell, N., Smith L. R, The effect of temperature on cerebral metabolism and blood flow in adults during cardiopulmonary bypass, The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, Volume 3, Pekka, M., Changes in Human Intracerebral Temperature in Respouse to Different Methods of Brain Cooling Neurosurgery, Volume 31, No:6, Ahıska, R., Patent, EP, A61, F7/00, 18 October, Pagdem, Patent, US, A4781, 192, 01 November, Blumenkranz, R., Patent, AT, b, 6362, 10 January Composite, Patent, EP, A1, , 16 October Bristol, Patent, EP, A2, 00001, 11, 21 March Övül, I., Nadirzade, R.S., Öner K., Nadirzade S.M., A New Technique for Brain Hypothermia, Technology-Surgical Approaches, P-3-33, July, 11, Övül, I., Nadirzade, R.S., Öner K., Nadirzade S.M., A Method for Monitoring Intracerebral Temperature in Neurosurgical Patients, Technology-Surgical Approaches, P.,3-34, July, 11, KAPIDERE M., AHISKA R., GÜLER İ., Mikrodenetleyici kontrollü thermohipoterm tıp cihazı, Biyomedikal Mühendisliği Ulusal Toplantısı BİYOMUT Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, P., ,Mayıs Pressman, A.,I., Switching and Linear Power Converter Design, Haydan Rochelle Park, P.,32-78, N.,J., Pichowicz, N., Integrated SMPS control curcuit TDA8380 Electronic Components and application, P., 1,9,3-, Chryssis, G., High Frequency Switching Power Supplies, McGraw-Hill Inc., P.,13-63, , New York, Pekka, M., Nordstrom, C., Christenssen, M., Method for Monitoring Intracerebral Temperature in Neurosurgical Patients, Neurosurgery, Volume 27, No:4, Elimko Katalog, Termokupllar, Xiamen Ocular Katalog, GDM2004D, LCM, Arizona Microchip Katalog, National Semiconductor Katalog, Philips Semiconductor Katalog, Ahıska, R., Savaş, Y., Işık, H., Mikrodenetleyici ile SMPS in Çıkış Geriliminin Sıcaklığa Bağlı Olarak Değiştirilmesi, Journal of Polytechnic, Vol:, No:1 pp:1-7, Ahıska, R., Savaş, Y., Işık, H., Mikrodenetleyicili SMPS ve Kontrol Sisteminin Termoelektrik Uygulamaları, Journal of Polytechnic, Vol:, No:1 pp:9-68, Güler, F., N., Ahıska, R., Design and testing of microprocessor-controlled portable thermoelectric medical cooling kit, Applied Thermal Engineering, Artical in Press,