BİRİNCİ BÖLÜM Test Soruları Olay Kurguları Yargı Kararları

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...7 İÇİNDEKİLER...9 KISALTMALAR CETVELİ...15 BİRİNCİ BÖLÜM Test Soruları Olay Kurguları Yargı Kararları 1. VERGİ VE DİĞER MALİ YÜKÜMLÜLÜKLER TEST SORULARI...19 OLAY...21 ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI...22 Karar-I (İdare payı-mali yükümlülük türleri)...22 Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi...26 Karar-II (Altyapı tesislerinden yararlanma parası-harç)...33 DANIŞTAY KARARLARI...35 Karar-I (Avukatlık ruhsatnamesi-mali yükümlülük niteliği)...35 Karar-II (Çevre katkı payı-mali yükümlülük niteliği) VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE YORUM TEST SORULARI...41 OLAY SORULARI...43 Olay-I (Vergi hukukunun kaynakları/yorum yöntemleri)...43 Soruların Çözümü...45 Olay-II (Vergi hukukunun kaynakları/yorum yöntemleri)...48 DANIŞTAY KARARLARI...49 Karar-I (Sirküler)...49 Karar-II (Özelge)...51 Karar-III (Tarihi yorum)...53

2 10 İçindekiler 3. DEVLETİN VERGİLENDİRME YETKİSİNİN ANAYASAL SINIRLARI TEST SORULARI...55 ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI...59 Karar-I (Kanunilik ilkesi)...59 Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi...61 Karar-II (Geriye yürüme yasağı)...63 Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi...65 Karar-III (Ayrımcı idari uygulama-eşitlik ilkesi)...69 Karar-IV (Asgari vergi-verginin mali güçle orantılı olması ilkesi)...72 Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi...75 Karar-V (Ayırma kuramı-verginin mali güçle orantılı olması ilkesi)...79 Karar-VI (Vergi borcu nedeniyle yurt dışına çıkış yasağı-seyahat özgürlüğünü sınırlama sınırları)...82 Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi...84 DANIŞTAY KARARLARI...90 Karar-I (Tebliğ-Vergilendirmeye ilişkin temel unsur-kanunilik ilkesi)...90 Karar-II (Geriye yürüme yasağı) VERGİ ÖDEVİ İLİŞKİSİ TEST SORULARI...93 OLAY SORULARI...97 Olay-I (Vergi ödevi ilişkisinin kurulması ve tarafları)...97 Soruların Çözümü...99 Olay-II (Vergi ödevi ilişkisinde tarafların hakları/yetkileri ve ödevleri/görevleri) Soruların Çözümü Olay-III (Vergi ödevi ilişkisinin sona ermesi) ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Karar-I (Vergi sorumlusunun kusura dayalı sorumluluğu) Karar-II (Bildirim dışı kalan bina ve arazilerde zamanaşımı süresinin başlangıcı) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Kanuni temsilci ve şirket ortaklarının vergi borcundan sorumluluğu) Karar-II (Haklı neden olmaksızın yapılan takdir komisyonuna sevk işleminin zamanaşımına etkisi) Karar-III (Terkin-Gelir kaynağının kaybı)...126

3 İçindekiler TÜRK VERGİ SİSTEMİ (GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER) TEST SORULARI OLAY SORULARI Olay-I (Gelir vergisi-mükellef tespiti) Olay-II (Kurumlar vergisi-mükellef tespiti) Sorunun Çözümü Olay-III (Gelir vergisi-kurumlar vergisi) Soruların Çözümü Olay IV (Gelir vergisi-kurumlar vergisi) ANAYASA MAHMEKESİ KARARLARI Karar-I (Gelir vergisi-yatırım indirimi istisnası) Karar-II (Gelir vergisi/kurumlar vergisi-geriye yürüme yasağı) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Gelir vergisi-ticari faaliyetin unsurları) Karar-II (Gelir vergisi-mükellefiyet türü) Sorunun Çözümü Karar-III (Gelir vergisi-serbest meslek kazancı) Karar-IV (Kurumlar vergisi-iktisadi işletmenin unsurları) Sorunun Çözümü Karar-V (Kurumlar vergisi-dar mükellef kurumlara yapılan ödemelerde tevkifat zorunluluğu) Karar-VI (Kurumlar vergisi-transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı) TÜRK VERGİ SİSTEMİ (SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER) TEST SORULARI OLAY (Servet vergileri) Soruların Çözümü ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Karar-I (Emlak vergisi-takdir komisyonu kararlarına karşı dava açma hakkı) Karar-II (Motorlu taşıtlar vergisi-belirlilik ilkesi) Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Emlak vergisinde muafiyet) Karar-II (Veraset ve intikal vergisinde zamanaşımı)

4 12 İçindekiler 7. TÜRK VERGİ SİSTEMİ (HARCAMALAR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER) TEST SORULARI OLAY ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Karar-I (Katma değer vergisi-eşitlik ilkesi) Karar-II (Katma değer vergisi matrahına tüketim vergilerinin dahli- Verginin mali güçle orantılı olması ilkesi) Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi Karar-III (Özel tüketim vergisi-verginin mali güçle orantılı olması ilkesi- Kanunilik ilkesi) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Davalı idareler aleyhine hükmedilen vekâlet ücretine ayrıca katma değer vergisi eklenmesi-kanunilik ilkesi) Karar-II (Vakıf üniversitelerinin katma değer vergisi mükellefiyeti- Güvenin korunması ilkesi) VERGİ USUL HUKUKU TEST SORULARI OLAY SORULARI Olay-I (Tarh-Tebliğ-Tahakkuk-Tahsil) Soruların Çözümü Olay-II (Vergi denetim araçları) Soruların Çözümü ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Karar-I (Af-Verginin mali güçle orantılı olması ilkesi) Karar-II (Tahsil) Karar-III (Tarh zamanaşımı-kanunilik ilkesi) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Vergi inceleme raporunun ihbarnameye eklenmemesi) Karar-II (Re sen vergi tarhı-re sen araştırma ilkesi) Karar-III (İkmalen vergi tarhının şartları) Sorunun Çözümü Karar-IV (Yoklamanın amacı) VERGİ YAPTIRIM HUKUKU TEST SORULARI OLAY SORULARI Olay-I (Vergi kabahatleri) Soruların Çözümü...280

5 İçindekiler 13 Olay-II (Vergi kabahatleri) Soruların Çözümü Olay-III (Vergi suçları) Soruların Çözümü Olay-IV (Vergi suçları) Soruların Çözümü ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI Karar-I (Vergi ziyaı kabahati-eşitlik ilkesi) Karar-II (Vergi ziyaı kabahati-kanunilik ilkesi) Karar-III (Vergi ziyaı kabahatine iştirak-kanunilik ilkesi) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Vergi kabahatleri-vergi ziyaı ve özel usulsüzlük) Karar-II (Vergi kabahatleri-genel usulsüzlük ve özel usulsüzlük) Karar-III (Re sen araştırma ilkesi) YARGITAY KARARLARI Karar-I (Gizleme yoluyla vergi kaçakçılığı suçu) Karar-II (Sahte belge kullanma yoluyla vergi kaçakçılığı suçu) Karar-III (Sahte belge düzenleme yoluyla vergi kaçakçılığı suçu/ zincirleme suç) Sorunun Çözümü VERGİ UYUŞMAZLIKLARINI ÇÖZÜM YOLLARI TEST SORULARI OLAY ANAYASA MAHKEMESİ KARARI (Mütalaa şartı) DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Uzlaşma) Karar-II (Düzeltme) ULUSLARARASI VERGİ HUKUKU TEST SORULARI OLAY SORULARI Olay-I (Çifte vergilendirmenin önlenmesi) Olay-II (Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının uygulanması FATCA) Olay-III (Türkiye ve Federal Almanya arasındaki ÇVÖA) ANAYASA MAHKEMESİ KARARI DANIŞTAY KARARLARI Karar-I (Çifte vergilendirmenin önlenmesi)

6 14 İçindekiler Karar-II (Çifte vergilendirmenin önlenmesi) Karar-III (Uluslararası transfer fiyatlandırması) GENEL PRATİK ÇALIŞMALAR OLAYLAR Olay-I Soruların Çözümü Olay-II Soruların Çözümü İKİNCİ BÖLÜM İdari Yargı Hâkim Adaylığı Çıkmış Sınav Soruları ÇIKMIŞ SORU ÖRNEKLERİ İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI AVUKATLAR İÇİN İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI İDARİ YARGI HÂKİM ADAYLIĞI KAVRAM DİZİNİ KAYNAKÇA

7 KAYNAKÇA Kitaplar AKDOĞAN Abdurrahman; Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 13. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, AKGÜL YILMAZ Gülay; Kamu Maliyesi, 4. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, BAŞARAN YAVAŞLAR Funda; Yirmi Soruda Türkiye de Temel Vergi Hukuku, Adalet Yayınevi, İstanbul, ; Vergi Ödevi İlişkisinin Tarafları Üzerinden Alman Vergilendirme Usulü Hukuk Devleti Bakış Açısıyla-, Seçkin Yayınevi, Ankara, ; Gelir Vergilendirmesinin Temelleri, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, ; Vergi Kabahat ve Suçları, Vergi Hukuku, Bölüm 5, AÜAÖF, ed. Mustafa Erkan Üyümez, 2018, Eskişehir, ; Türkiye de Vergi Şeffaflığı, Vergi Dünyası Dergisi, S.443, Temmuz/2018, ; İzaha Davet - Saptanabilenler, Sorular ve Sorunlar-, Vergi Dünyası Dergisi, S.433, Eylül/2017, ; Vergilendirme Usulündeki Vergi Ödevleri ve Ödevlerin Yerine Getirilmemesinin Re sen Araştırma İlkesi Karşısında Anlamı, Prof. Dr. İlhan Ulusan a Armağan, İKÜHFD, C.15, S.2, Temmuz/2016 (Özel Sayı), ; Usulsüzlük Kabahatinin İşlevselliği, Legal Mali Hukuk Dergisi, S.125, Mart/2015, ; Hukuki Güvenlik İlkesinin Bir Alt İlkesi Olarak -Vergi Hukuku nda- Yasallık İlkesi, Kamu Hukukçuları Platformu tarafından 8-9 Kasım 2013 tarihlerinde Ankara da düzenlenen Hukuki Güvenlik İlkesi başlıklı toplantı. ; Mükellef Vergi Borcunu Bildirmek Zorunda Mıdır? -Beyannamenin Hukuki Niteliği, İçeriği ve Tarhın Anlamı Üzerine-, Legal Mali Hukuk Dergisi, S.94 Ekim/2012, ; Bir Adaletsizlik Örneği: Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi, Fasikül, S.30 Mayıs/2012, ; Kurumlar Vergisi Mükellefi İktisadi İşletme, Vergi Sorunları Dergisi, S.268 Ocak/2011, ; Türk Hukuku nda İnceleme, Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi, Sempozyum Kitabı, Ankara, ; Vergi Usul Kanunu nda Yer Alan Vergi Kabahat ve Yaptırımları, İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Ankara, 2009.

8 414 Kaynakça ; Vergilendirme Yoluyla Temel Hak ve Özgürlüklere Müdahalede Sınır, Kamu Hukuku, Özel Hukuk ve Ceza Hukuku Alanlarında Kamunun Önderliği ve Bireysel Özerklik Sempozyumu, Ankara, ; Artan Oranlı Tarife Verginin Mali Güçle Orantılı Olması İlkesinin Bir Sonucu Mudur?, Prof. Dr. Adnan Tezel e Armağan, İstanbul, 2000, ; İdari Nitelikli Vergi Suç ve Cezalarının (Vergisel Düzene Aykırılıklar ve Yaptırımlarının) Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Mükellefin Dergisi, S.87, Mart/2000, ; 4369 Sayılı Kanun a Göre Gelir Kavramının Anlamı, Vergi Dünyası, S.223, Mart/2000, ; Anayasa Temelinde Benzeri Mali Yükümlülük Kavramı, Prof. Dr. Oğuz İmregün e Armağan, İstanbul, 1998, ; Vergi İdaresinin Ayrımcı Uygulamaları Anayasa Mahkemesi nin İhlal Kararı, Dünya Gazetesi, , vergi-idaresinin-ayrimci-uygulamalari-anayasa-mahkemesinin-ihlal-karari/ , E.T ; Vergilendirmede Gizli Servisler Savaşı, Dünya Gazetesi, , E.T ; Emlak Vergisinde Sorun Nerede?, Dünya Gazetesi, , E.T BAŞARAN YAVAŞLAR/KARAÇOBAN GÜNEŞ/CANGÜLOĞLU; Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge Kullanılması Suretiyle İşlenen Vergi Kaçakçılığı Suçunda Kastın Tespiti, Fasikül Dergisi, 2018, BİLİCİ Nurettin; Vergi Hukuku, 46. Baskı, Savaş Yayınları, Ankara, ; Türk Vergi Sistemi, 42. Baskı, Savaş Yayınları, Ankara, BİLİCİ/BAŞARAN YAVAŞLAR; Non Bis İn İdem ve Yasallık İlkesi, Prof. Dr. Şükrü Kızılot a Armağan, Ed. Nevzat Saygılıoğlu, Ankara, 2014, EDİZDOĞAN/ÇETİNKAYA/GÜMÜŞ; Kamu Maliyesi, 8. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, ERDEM/ŞENYÜZ/TATLIOĞLU; Kamu Maliyesi, 16. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, HEY in:tipke/lang; Steuerrecht, 23. Aufl., Köln, KAPUCU Gizem; Doğrudan Vergiler Bakımından Verginin Tarafsızlığı İlkesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, ; Uluslararası Sermaye Yatırımlarının Vergilendirilmesinde Tarafsızlık İlkesi, International Journal of Public Finance, C.2, S.1, 2017, KARAÇOBAN GÜNEŞ Tuğçe; Vergi Usul Hukukunda Re sen Araştırma İlkesi, Seçkin Yayınevi, ; Vergi İdaresinin Avukatlardan Müvekkilleriyle İlgili Olarak Talep Edebileceği Bilgilerin Hukuki Çerçevesi, İKÜHFD, 2017,

9 Kaynakça 415 ; Vergi Ödevlilerinin Kişisel Verilerinin Korunması ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı, İKÜHFD, 2016, ; Vergi Yaptırım Hukukunda Non Bis In Idem İlkesi, İKÜHFD, 2016, ; Vergi Usul Kanunu nda Düzenlenen Bir Koruma Tedbiri: Aramalı Vergi İncelemesi, Fasikül Dergisi, 2010, LÜDICKE Jochen; Çok Uluslu Şirketlerin Hukuki Yapısı (Çev. Gizem Kapucu), Uluslararası Vergi Hukukunda Güncel Gelişmeler ve Türkiye ye Etkiler, Ed. Funda Başaran Yavaşlar ve diğerleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, KARAKOÇ Yusuf; Genel Vergi Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, ; Vergi Ceza Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, OKTAR S. Ateş; Vergi Hukuku, 13. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, ; Türk Vergi Sistemi, 2. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, ÖNCEL/KUMRULU/ÇAĞAN; Vergi Hukuku, 27. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, ÖNER Erdoğan; Vergi Hukuku, 10 Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, ; Türk Vergi Sistemi, 8. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, ŞENYÜZ Doğan; Vergi Ceza Hukuku, 10 Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, ŞENYÜZ/YÜCE/GERÇEK; Vergi Hukuku, 9. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, ; Türk Vergi Sistemi, 14. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, GİB, Mirasçıların Vergisel Yükümlülükleri Rehberi, GİB, Derneklerin Vergilendirilmesi Rehberi,