Transkript

1

2

3 SUNUŞ Lisanslı Depoculuk sistemi, hem ulusal hem uluslararası düzeyde önemi olan, teknik ve aynı zamanda çok taraflı faydalılık esasına dayanan, gerekli hukuki ve teknik alt yapısı tamamlandığında ülke ekonomisine potansiyel katkısı yüksek, geliştirilmeye açık, gelecek vadeden bir sistemdir. TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. ve Tic. A.Ş. 7 yıldır Lisanslı Depoculuk hizmetlerini başarıyla sunan, mevcut gelişmeleri yakından takip eden ve ilgili mevzuat çerçevesinde uygulayan güçlü kurumsal yapısı ile sektörde Türkiye nin önde gelen şirketlerinden biridir. Şirketimiz, 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu nun amaçları doğrultusunda faaliyet göstermek ve sektöre öncülük etmek amacıyla tarihinde TMO, TOBB, Ordu Valiliği İl Özel İdaresi, Umumi Mağazalar Türk Anonim Şirketi ile Gümrük ve Turizm Ticaret İşletmeleri A.Ş. tarafından Anonim Şirket statüsünde kurulmuştur. Misyonu ve vizyonu doğrultusunda hedeflerine ulaşma yolunda, modern depoculuk hizmetlerine katkı sağlayacak ve tüm paydaşlarına destek olacak yeni yatırım imkânları sunmak için, projelerini ve depo kapasitesini artırmayı, devamında ekonomiye dinamizm kazandırmayı hedefleyen bir politika izlemektedir. Temel hedefimiz; devletin tarım politikalarına, kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesine, piyasa öngörüsüne ve dengelenmesine yardımcı, üretimde, fiyatta, kalitede istikrar sağlayan, modern depolama koşulları ile kaliteli üretimi teşvik eden, yatırımcılara yeni bir yatırım olanağı sunan, genel ekonominin gelişimine potansiyel etkisi olan, çok taraflı faydalılık ilkesine dayalı bu sistemin en etkin biçimde gelişimine ve yaygınlaştırılmasına katkı sağlamaktır. İzlenen hedef ve politikalar, kaynakların etkin kullanımı, verimlilik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik anlayışıyla desteklenmektedir. Her hizmet yılının sonunda olduğu gibi bu yıl da, üstlenilen misyon ile bundan doğan hizmet ve beklentilere uygun sürdürülen çalışmalar, tüm detayları ile 2017 yılı Faaliyet Raporunda sunulmuştur. Gelecekte daha başarılı çalışmalara imza atmak ve Lisanslı Depoculuk alanında hedeflenen başarılara ulaşılmasında ve hizmetlerin gelişmesinde iyi bir rehber olacağı yönündeki temennilerimizle TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. ve Tic. A.Ş. nin Faaliyet Raporu kamuoyunun ve ortaklarımızın bilgisine sunulmaktadır. 3

4 MİSYONUMUZ Şirketimizin kurulmasında ortaklarımızın ortaya koydukları irade ve felsefeye uygun olarak, başta hububat ürünleri olmak üzere lisanslı depoculuğa konu olan ürünleri, modern depoculuk sistemine göre, güven ve kaliteye dayalı hizmet anlayışıyla depolamak, paydaşları için değer yaratan, öncü bir şirket olmak. VİZYONUMUZ Kurumsal sorumluluğunun farkında, Lisanslı Depoculuk sektörünün gelişimine ve yaygınlaştırılmasına yön veren, ürün piyasalarında istikrara ve ekonomik dinamizme katkıda bulunan bir şirket olmak. İLKELERİMİZ Güvenilirlik Hizmette Kalite Müşteri Memnuniyeti Yenilikçilik Etik Çalışma Anlayışı 4

5 Değerli Paydaşlarımız ve Çalışanlarımız, sizleri sevgi ve saygılarımla selamlıyorum. Hem dünya hem ülke genelinde önemli gelişmelere ve değişimlere tanık olduğumuz 2017 yılını çeşitli zorluklarla geride bırakıyoruz. Bu sıkıntılı süreçlerin yol açtığı zorlu piyasa koşullarında, TMO- TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk San. ve Tic. A.Ş. olarak güçlü kurumsal yapımızdan aldığımız destekle 7 yıldır olduğu gibi, 2017 yılını da başarılı hizmetlerle tamamlama gayreti içinde olduk. Bu kapsamda 2017 yılı, ülkemiz tarımı ve ekonomisi için gelecek vadeden Lisanslı Depoculuk sisteminin, gelişimine ve yaygınlaştırılmasına öncülük edebilmenin sorumluluğu içinde, yeni yatırımlar yapmaya ve istihdam sağlamaya yönelik çalışmaların şekillendiği bir yıl oldu. Bir yandan yatırım ve istihdam sağlamaya yönelik çalışmalar içinde bulunurken, diğer yandan her türlü dalgalanmayı başarılı bir şekilde yönetebilmemiz için yönetim kalitemize ve risk yönetim sistemlerimize önem vermeyi sürdürdük. Yeni atılımlara her an hazırlıklı olmak için finansal yapımıza önem verdik. Şirketimizi geleceğe taşıyacak kurumsal yetkinliklerimizi geliştirmeye devam ettik. Ülkemizin tarımsal alandaki, özellikle hububattaki potansiyeli dikkate alındığında başarılı bir Lisanslı Depoculuk sisteminin ülkemiz için oldukça yararlı olacağı düşüncesinin, sisteme dâhil olan tüm kesimler tarafından hâkim görüş olduğunun bilinci ile, teknik ve hukuki açıdan zemine oturtulmuş, sektörün spesifik ihtiyaçlarına çözüm getiren bir Lisanslı Depoculuk sistemi için yeni projeler oluşturma konusunda önümüzdeki dönemlerde de adımlar atmaya devam edeceğiz. Bu adımları atarken bugüne dek olduğu gibi, bundan sonraki süreçte de etik çalışma ilkelerine, evrensel değerlere ve kurumsal kültürümüze olan bağlılığımızla; paydaşlarımızla ortak payda içinde hareket etme konusunda gerekli özeni ve çabayı göstereceğiz. Birlikte üreteceğimiz işlerle ülke ekonomisine sağladığımız katkıyı artırarak yolumuza devam edeceğiz. Devam ettiğimiz bu yolda, bizleri yıllardır hep daha iyiye ve ileriye taşıyan, motivasyonumuzu arttıran, hedeflerimizi gerçekleştirmemizde bize destek olan tüm paydaşlarımıza, üreticilerimize, iş ortaklarımıza, yöneticilerimize ve çalışanlarımıza en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Saygılarımla, Yahya TOPLU Yönetim Kurulu Başkanı 5

6 İÇİNDEKİLER 1) GENEL BİLGİLER ) LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ ) ŞİRKETE İLİŞKİN BİLGİLER ) YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR ) ŞİRKETİN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ ) ŞİRKETİN FAALİYETLERİ VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER ) 2017 YILI BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ ) FİNANSAL DURUM ) RİSKLER VE YÖNETİM ORGANININ DEĞERLENDİRMESİ FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR DİPNOT 1- ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU DİPNOT 2- FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR DİPNOT 3- NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ DİPNOT 4- İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI DİPNOT 5- TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR DİPNOT 6- DİĞER ALACAK VE BORÇLAR DİPNOT 7- STOKLAR DİPNOT 8- MADDİ DURAN VARLIKLAR DİPNOT 9- MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR DİPNOT 10- KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DİPNOT 11- ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR DİPNOT 12- DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DİPNOT 13- ÖZKAYNAKLAR DİPNOT 14- HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ DİPNOT 15. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ DİPNOT 16- NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER DİPNOT 17- ESAS FAALİYETLERİNDEN DİĞER GELİR VE GİDERLER DİPNOT 18- FİNANSAL GELİRLER DİPNOT 19- GELİR VERGİLERİ(ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) DİPNOT 20- PAY PAŞINA KAZANÇ DİPNOT 21- FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ DİPNOT 22- FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) DİPNOT 23- BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR

7 ŞEKİL, TABLO VE GRAFİKLER Şekil 1. Mevcut Lisanslı Depoların illere göre dağılımı Şekil 2. Lisanslı Depoculuk teslim sistemi örneği Şekil 3. Şirket organizasyon yapısı Şekil 4. Genel Müdürlüğe bağlı şube müdürlükleri organizasyon yapısı Grafik 1. Sermaye pay oranları Grafik yılı Ahiboz Şube ye kabul edilen toplam emtiaların üretici ve tüccar bazında dağılımı (%) Grafik yılı Ahiboz Şube ye kabul edilen toplam emtiaların ürün grubu bazında dağılımı (%) Grafik 4. Ahiboz Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları (ton) Grafik yılı Polatlı Şube ye kabul edilen toplam emtiaların üretici ve tüccar bazında dağılımı (%) Grafik yılı Polatlı Şube ye kabul edilen toplam emtiaların ürün grubu bazında dağılımı (%) Grafik 7. Polatlı Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları (ton) Tablo 1. Lisanslı Depo sistemine ait temel istatistiki veriler Tablo 2. Şirket ortaklarının sermaye tutarları ve payları Tablo 3. Şirket Yönetim Kurulu Tablo 4. Merkez ve şube müdürlüklerinde istihdam edilen personel sayısı Tablo 5. Üst düzey yönetici bilgileri Tablo 6. Protokol imzalanan bankalar Tablo tarihi itibariyle şube müdürlüklerindeki mevcut stok durumu Tablo 8. Kiralanan depolama tesisleri ve aylık kira giderleri Tablo 9. Kiralanan depolama tesisleri ve aylık kira gelirleri Tablo 10. Çalışılan yetkili sınıflandırıcı ve borsalar Tablo yılı bütçesi Tablo dönemi sadeleştirilmiş bilanço karşılaştırması Tablo dönemi bilanço aktif hesap karşılaştırması Tablo dönemi bilanço hazır değerler karşılaştırması Tablo dönemi bilanço banka alt hesapları karşılaştırması Tablo dönemi bilanço diğer dönen varlıklar hesabı karşılaştırması Tablo dönemi bilanço maddi duran varlıklar hesabı karşılaştırması Tablo dönemi bilanço maddi olmayan duran varlıklar hesabı karşılaştırması Tablo dönemi bilanço pasif hesap karşılaştırması Tablo dönemi bilanço ticari borçlar hesabı karşılaştırması Tablo dönemi bilanço özkaynakları karşılaştırması Tablo dönemi gelir tablosu karşılaştırması

8

9

10 1. GENEL BİLGİLER Raporun İlgili Olduğu Hesap Dönemi Şirketin Ticari Unvanı TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Ticaret Sicil No Mersis No Şirket Merkezi / İletişim Bilgileri İnternet Adresi TOBB İkiz Kuleler Dumlupınar Bulvarı No: 252 D Blok Kat: 27 (Eskişehir Yolu 9. km) Çankaya/ANKARA Tel: (0312) Faks: (0312) Mail: info@tmo-tobblidas.com.tr ŞUBE MÜDÜRLÜKLERİ Polatlı Şube Müdürlüğü Eskişehir yolu Üçpınar Köyü Mevkii Polatlı/ANKARA Tel: (0312) Faks: (0312) Mail: polatli@tmo-tobblidas.com.tr Ahiboz Şube Müdürlüğü Ahiboz Mahallesi Serpmeleri No:223 Ahiboz /Gölbaşı/ANKARA Tel: (0312) Faks: (0312) Mail: ahiboz@tmo-tobblidas.com.tr 10

11 Ürünler Lisanslı Depolara LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Ülkemizde 17 Şubat 2005 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu, tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, ürün sahiplerinin mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, ürünlerin sınıf ve derecelerinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanmasını sağlamak, tarım ürünleri lisanslı depo işleticilerinin kişiler arasında ayrım yapmaksızın tarım ürünlerini kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını, satışını ve teslimini sağlayan ürün senedi çıkartmak ve standartları belirlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini geliştirmek amacıyla çıkartılmıştır. Bu zamana kadar Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu na dayalı uygulamaya ilişkin 5 adet yönetmelik ve 9 adet tebliğ yayınlanmıştır Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu na Dayalı Çıkartılan Yönetmelikler - Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (2005), - Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliği (2005), 11

12 - Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği (2011), - Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliği (2013), - Ürün İhtisas Borsasının Kuruluş, Faaliyet, İşleyiş ve Denetim Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2017) Tebliğler - Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Tebliği (2013), - Pamuk Lisanslı Depo Tebliği (2013), - Fındık Lisanslı Depo Tebliği (2013), - Zeytin Lisanslı Depo Tebliği (2013), - Zeytinyağı Lisanslı Depo Tebliği (2013), - Kuru Kayısı Lisanslı Depo Tebliği (2013), - ELÜS Alım Satım Tebliği (Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği) (2015), - Kuru Kayısı Lisanslı Depo Tebliği (2016), - Kuru Üzüm Lisanslı Depo Tebliği (2017). 2.2 İlk Lisanslı Depoculuk Şirketi Sektöre öncülük etmek amacıyla kurulan şirketimiz TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş Türkiye de Lisanslı Depoculuk faaliyetlerini gerçekleştiren ilk şirkettir. Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında ilk emtia kabulü 14 Temmuz 2011 tarihinde Polatlı şubemizde yapılmış, 2017 yılı itibari ile Türkiye geneline yayılmıştır. 2.3 Lisanslı Depoculuk Sistemi İstatistiki Verileri 2010 yılından itibaren ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartları göz önünde bulundurularak Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca verilen izinle kurulan lisanslı depo işletmeleri ve sisteme ait istatistiki bilgiler Tablo 1. de özetlenmiştir. Tablo 1. Lisanslı Depo sistemine ait temel istatistiki veriler. Kuruluş İzni Verilen Lisanslı Depo İşletmesi 103 Lisans Verilen Lisanslı Depo İşletmesi 38 Yetkilendirilen Ticaret Borsası 9 Yetkili Sınıflandırıcı 13 Referans Yetkili Sınıflandırıcı 4 Mevcut Toplam Lisanslı Depo Kapasitesi TON 98 Şirketin Öngörülen Toplam Kapasitesi TON (Kaynak: 12

13 Şekil 1. Mevcut Lisanslı Depoların illere göre dağılımı (Kaynak: Lisanslı Depoculuk Depolamaya uygun nitelikte ve standardize edilebilmesi mümkün olan tarım ürünlerinin sınıf ve kalitelerinin yetkili sınıflandırıcı olarak isimlendirilen laboratuarlarca belirlenmesini, modern altyapıya sahip sağlıklı ortamlarda depolanmasını, bu ürünlerin ticaretinin ürünün mülkiyetini temsilen lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetleri vasıtasıyla, uluslararası alanda da faaliyet gösterebilecek nitelikteki ürün ihtisas borsasında yapılmasını öngören bir sistemdir. Çok taraflı faydalılık esasına dayanan sistemin paydaşları; Üreticiler, tacirler, sanayiciler, aracılar ve bunların yanı sıra bankalar, sigorta şirketleri ve yatırımcılardır. Sisteme konu olan ürünler; Hububat, baklagiller, yağlı tohumlar, pamuk, fındık, zeytin, zeytinyağı, kuru kayısı, antepfıstığı ve kuru üzümdür. Sistemin işleyişi; Sistemin en basit şekliyle işleyişi Şekil 2. de verilmiştir. 13

14 Şekil 2. Lisanslı Depoculuk teslim sistemi örneği (Kaynak: FAO, 2015) İlk işlem, ürün sahiplerinin (çiftçi, tacir, sanayici) ürünlerini bir lisanslı depoya emanete bırakması ile başlar (1). Lisanslı depo işletmesi, ürünleri teslim alma işleminin ardından, ürün sahibine bankalarda teminat olarak da gösterebileceği elektronik bir ürün senedi düzenler (2). Ürün sahibi dilerse senet karşılığında bankalardan kredi sağlayabilir (3) (4). Ayrıca ürünlerini hemen hasat sonrası satmak zorunda kalmayıp, satış işlemini en uygun piyasa şartlarında yapabilir (5). Alıcılar, anlaşmaya ve kredi kullanılma durumuna bağlı olarak, ürün bedelini ya direkt olarak kredi sağlayıcıya (6) ya da ürün sahibine öder o da kredi sağlayıcıya geri öder. Kredi geri ödendiğinde kredi sağlayıcılar ürün senedini iade eder (7) ve alıcıların lisanslı depoya gidip ürün senedini teslim ederek (8) ürünleri teslim almasına izin verir (9). Ürün senedi ise lisanslı depo işletmesi tarafından iptal edilir. Ürün depodan geri alınmamışsa azamî depolama süresi dolmadan en az kırk beş gün öncesinden lisanslı depo işletmesi mudîye mudînin eline geçecek şekilde yazılı olarak haber verir. Bu süre sonunda da geri alınmayan ürünün bir kısmı veya tamamı, ürünün niteliğine ve piyasa koşullarına uygun olarak lisanslı depo işletmesince satılabilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi ücretler ve masrafları düşerek geri kalan tutarı yedi iş günü içerisinde ilgiliye öder. Sistemin hedefleri; Hasat dönemlerinde tarım ürünlerindeki arz yığılması nedeniyle oluşan fiyat düşüşlerinin önlenmesi ve piyasanın dengelenmesi, Özellikle finansman sıkıntısı çeken küçük çiftçiler ile ürün sahiplerinin, lisanslı depolara verdikleri ürünleri karşılığında aldıkları ürün senetleri aracılığıyla bankalardan kredi ve finansman sağlamaları, Tarım ürünleri ticaretinin herkesçe kabul gören standartları belirlenmiş ürünler üzerinden yapılması, kaliteli üretimin teşvik edilmesi, güvenli bir piyasanın oluşturulması, Kaliteli ürünler ile işlem maliyetlerinin azalması, Sağlıklı ortamlarda depolama koşulları ile hasat sonrası kayıpların azaltılması, Tarım ürünleri ticaretinin kayıt altına alınması, Ülkemizde hâlihazırda uygulanmakta olan tarım reformunun başarılması ve tarım ürünleri ticaretinde özel sektör katılımının artırılması, 14

15 Üretimde ve fiyatlandırmada Devlet müdahalelerinin asgariye indirilmesi, bu alana yönelik yapılan yüksek harcamalardan önemli tasarruf sağlanması, serbest piyasa ve fiyat oluşumunu bozan müdahalelerden uzaklaşılması, Tarım ürünleri üreticileri açısından kolay pazarlanabilen, iyi muhafaza edilen ve nakliye masrafları en aza indirilmiş bir sistemle istikrarlı ve daha yüksek bir gelir seviyesi elde edilmesi, Yatırımcılar için dövize, altına, hisse senedine, faize ve benzerlerine alternatif yeni bir yatırım aracı sağlanması, Ürün ticareti ile uğraşan tacir ve sanayicilerimizce, kalitesi bilimsel kriterlere göre belirlenmiş ve fiyat istikrarı sağlanmış ürünlerin kolayca temini Tarım ürünlerinin, fizikî mal ve numune gösterilmesine ve teslimine gerek olmaksızın ürün senetleri veya elektronik ürün senetleri aracılığıyla ticaretinin yapılması, Standardı belirlenmiş ürün ve lisanslı depo sistemiyle tarım ürünlerinde vadeli işlem ve opsiyon piyasalarına geçilmesi, Ürün depolanması, bankacılık ve sigorta sektörü açısından yeni iş alanlarının oluşturulmasıdır. Sistemin güvenceleri; Sistemin güvenceleri Lisanslı Depoculuk sisteminin başarılı olması için en önemli unsurlardan biri olarak görülmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından hazırlanan raporda, ülkelerin Lisanslı Depoculuk sistemine ilişkin deneyimlerinde sistem güvencelerinin, güveni ve sonuç olarak ürün senetlerinin kredi sağlayıcılar (bankalar) veya diğer paydaşlar tarafından kullanılmasını direkt olarak etkiledikleri belirtilmiştir. FAO raporunda bu konu ile ilgili olarak Ukrayna örneği verilmiştir. Ukrayna Lisanslı Depoculuk ile 2002 yılında tanışmış fakat sistem ilk işlemeye başladığında sistemin etkili olamadığı görülmüştür. Bu da kredi sağlayıcılarının sisteme olan güvensizliği ile ilişkilendirilmiştir. Kredi sağlayıcıların bir takım düzenlemelerle sisteme olan güvenleri arttırıldığında sistemin daha iyi çalıştığı görülmüştür. Ülkemizde Lisanslı Depoculuk sistemi ile sağlanan güvenceler aşağıdaki gibidir. -Rizikolara karşı sigorta (Depolar ile bu depolara konulan ürünlerin rizikolara karşı sigorta ettirilmesi zorunludur.) - Teminat (Depolama kapasitesinin ürün rayiç bedelinin en az %15 i oranındaki teminatın tazmin fonu adına ve lehine düzenlenmesi zorunludur. ) - Borsanın sorumluluğu (Ürün senetlerinin alım satımına ilişkin hususlar (tescil, devir, bedelin ödenmesi, üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerin yerine getirilmesi gibi) borsanın sorumluluğundadır. Bu işlemlerden doğacak zararlar borsa tarafından tazmin edilir.) - Bakanlığın gözetim ve denetimi (Lisanslı depolar, yetkili sınıflandırıcılar, ürün ihtisas borsaları ile kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer kişi ve kuruluşlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığının gözetim ve denetimine tabiidir.) Sistem hakkında görüşler; Lisanslı Depoculuk sisteminin, gerekli hukuki ve teknik alt yapısı tamamlandığında ve belirlenen hedefler adım adım gerçekleştirildiğinde ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sistem, modern depoculuk üzerinden devletin tarım politikalarına katkı sağlayabilme, kayıt dışı ekonominin önüne geçebilme ve ekonomiye dinamizm kazandırma potansiyelini elinde tutmaktadır. 15

16 Lisanslı Depoculuk sisteminin beklenen etkileri farklı yaklaşımlarla ele alınmaktadır. Sistemle ilgili bir yaklaşım, gıda enflasyonuna ilişkin büyük resmi anlayabilmek için saklanabilir ürünlerdeki kalıcı ve uzun dönemde etkili olan fiyat hareketlerinin gözden kaçırılmaması gerektiği yaklaşımıdır. Sistemin etkin bir şekilde çalışmaya başlamasının, saklanabilir ürünlerde sağlıklı fiyat oluşumunu desteklemek suretiyle gıda enflasyonu üzerinde olumlu etki yapacağı değerlendirmesi yapılmaktadır. Bir başka yaklaşım sistemin gıda güvenliği ile ilişkisidir. Lisanslı depolarda tarımsal ürünlerin yetkili sınıflandırıcılar tarafından analizi, standardizasyonu ve depolanmasının çiftçileri yüksek kalitede ürün üretmeye teşvik edeceği ve böylelikle gıda güvenliğinin artacağı şeklinde yorumlanmaktadır. Lisanslı Depoculuk sistemi, sadece ulusal değil uluslararası alanda da önem verilen ve üzerinde çalışılan bir sistemdir. FAO tarafından Lisanslı Depoculuk ile ilgili hazırlanan raporda farklı ülkelerdeki mevcut mevzuatların potansiyel yararları ve zayıf yönleri üzerinde durulmuştur. Raporda, ülkelere rol model olabilecek yalnız bir Lisanslı Depoculuk sistemi örneği olmadığı, efektif bir organizasyon ve işlemler için gerekli kuralların, o ülkenin yasalarına, tarımsal ve ekonomik durumuna bağlı olduğu, bunların yasal sınırlar içinde uyumlu hale getirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde; Türkiye nin tarımsal alandaki, özellikle hububattaki potansiyeli dikkate alındığında başarılı bir Lisanslı Depoculuk sisteminin Türkiye için oldukça yararlı olacağı düşünülmektedir. 3. ŞİRKETE İLİŞKİN BİLGİLER 3.1 Şirket Organizasyonu Şekil 3. Şirket organizasyon yapısı Şekil 4. Genel Müdürlüğe bağlı şube müdürlükleri organizasyon yapısı 16

17 3. 2 Şirket Sermaye ve Ortaklık Yapısı Şirketimiz, TMO, TOBB, Ordu Valiliği İl Özel İdaresi, Umumi Mağazalar Türk A.Ş. ile Gümrük ve Turizm Ticaret İşletmeleri A.Ş. tarafından tarihinde kurulmuştur. Şirketimiz sermayesi TL olup ortaklarımızca sermaye taahhütleri yerine getirilmiştir. Tablo 2. Şirket ortaklarının sermaye tutarları ve payları TMO TL ( % 48 Ayni Sermaye ) TOBB TL ( % 49 Nakdi Sermaye ) ORDU BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ TL ( % 2 Nakdi Sermaye ) UMAT A.Ş TL ( % 0.5 Nakdi Sermaye ) GÜMRÜK ve TURİZM İŞLETMELERİ TİC. A.Ş TL ( % 0.5 Nakdi Sermaye ) Grafik 1. Sermaye pay oranları 3.3 İmtiyazlı Pay Sahipleri Şirket sermayesi, (A), (B) ve (C) grubu paylara ayrılmış olup, (A) ve (B) pay grupları esas sözleşmede öngörülmüş imtiyaz haklarını haizdir. A grubu hisseler Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü, B grubu hisseler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, C grubu hisseler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü, Ordu Valiliği İl Özel İdaresi, Gümrük ve Turizm Ticaret İşletmeleri Anonim Şirketi ve Umumi Mağazalar Türk Anonim Şirketi ne aittir. (A) ve (B) grubu hisseler şirketin kuruluşundan itibaren on yıl süreyle devredilemez. Şirkette pay sahipliği, şirket pay defterine kayıtla kazanılır. Şirket paylarının veya bunları temsil etmek üzere çıkartılacak pay senetleri ya da ilmühaberlerin devir veya temliki, şirket yönetim kurulunun iznine tabiidir. Ancak bu izin için (A) ve (B) grubu hisselerin temsilcilerinin olumlu oyu gerekir. 17

18 3.4 Yönetim Kurulu ve Şirket Personeli Bilgileri Şirket Yönetim Kurulu Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ile ilgili bilgiler Tablo 3. de gösterilmiştir. Yönetim Kurulu üyelerinden Abdullah ÜZMEZ (Gıda, Tarım ve Hayvancılık B.) ve Mahmut BARUT (Gıda, Tarım ve Hayvancılık B.) tarihinde görevlerinden ayrılmış, yerlerine aynı tarihte Halil BEYAZ (Gıda, Tarım ve Hayvancılık B.) ve Necip ÖZBEK (Gıda, Tarım ve Hayvancılık B.) atanmıştır. Tablo 3. Şirket Yönetim Kurulu. Unvanı Adı Soyadı Temsil Ettiği Ortaklık Görevde Bulunduğu Süre Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi 1 Yönetim Kurulu Başkanı Yahya TOPLU TOBB Devam Ediyor 2 Yönetim Kurulu Başkan Vekili İsmail KEMALOĞLU 3 Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan KARAYAMA TMO Genel Müdürlüğü Gıda, Tarım ve Hayvancılık B Devam Ediyor Devam Ediyor 4 Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet TİRYAKİOĞLU TOBB Devam Ediyor 5 Yönetim Kurulu Üyesi Özay ÖZTÜRK TOBB Devam Ediyor 6 Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah ÜZMEZ 7 Yönetim Kurulu Üyesi Mahmut BARUT 8 Yönetim Kurulu Üyesi Halil BEYAZ 9 Yönetim Kurulu Üyesi Necip ÖZBEK Gıda, Tarım ve Hayvancılık B. Gıda, Tarım ve Hayvancılık B. Gıda, Tarım ve Hayvancılık B. Gıda, Tarım ve Hayvancılık B Devam Ediyor Devam Ediyor Şirket Personel Bilgileri Merkez ve şube müdürlüklerinde istihdam edilen personel sayısı Tablo 4 de verilmiştir. Tablo 4. Merkez ve şube müdürlüklerinde istihdam edilen personel sayısı. Personelin İstihdam Edildiği Yer Şirket Merkezi Polatlı Şube Ahiboz Şube Toplam Personel Sayısı 7 Kişi 9 Kişi 8 Kişi 24 Kişi 18

19 4. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR 4.1 Yönetim Kurulu Ocak-Aralık 2017 faaliyet dönemi içinde, Yönetim Kurulu Üyeleri ne toplam ,72 TL huzur hakkı ödenmiştir. Temsil gideri olarak 9.442,32 TL, harcırah gideri olarak ,46 TL harcama yapılmıştır. 4.2 Üst Düzey Yönetici Şirket Genel Müdürüne aylık brüt 9.000,00 TL, taşra şube müdürlerine aylık brüt 5.268,43 TL ücret ödenmektedir. Tablo 5. Üst düzey yönetici bilgileri. Görevde Bulunduğu Süre Unvanı Adı Soyadı Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi 1 Genel Müdür V. Sait EĞERCİ Devam Ediyor 2 Koordinatör Ergünay YAZAR Muhasebe Müdürü Alper ÇÖKMEZ Devam Ediyor 4 Şube Müdürü Mehmet TEKİN Devam Ediyor 5. ŞİRKETİN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ 5.1 Lisanslı Depoculuğun Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalarımız Lisanslı Depoculuk alanında rekabet gücünü sürekli kılmak için; sektörü oluşturan her kesim ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde ulusal öncelikler doğrultusunda politikalar geliştirmek, bunları gerçekleştirecek alt yapının oluşturulmasına katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirmek, desteklemek, koordine etmek, yürütmek, lisanslı depoculuk kültürünün geliştirilmesine öncülük etmek amacıyla kurulan şirketimiz, 2017 yılında da bu çerçevede faaliyetlerini sürdürmeye devam etmiştir. Şirketimiz hâkim ortağı Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü ile yapılan çalışmalarda; gerçekleştirilen sektörel toplantılarda oluşan ortak kanaat çerçevesinde uygulanacak projelerin kısa, orta ve uzun vadedeki sonuçları ve etkileri analiz edilerek, gelecekte yapılacak planlama ve programlama çalışmaları desteklenmiştir. Ayrıca bakanlık temsilcileri ve sektörün diğer tamamlayıcı unsurları ile gerçekleştirilen etkinliklerle fikir alış verişinde bulunulmuş, projelerin sağlam bir altyapıya oturması konusunda çaba ve özen gösterilmiştir. 19

20 6. ŞİRKETİN FAALİYETLERİ VE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER 6.1 Şirket Faaliyetleri Personel Alımları ve İşten Çıkışlar Şirketimiz Genel Merkezi Teknik İşler Şube Müdürlüğü ne tarihinde İnşaat Mühendisi olarak alınan İlhan Araç, tarihinde görevinden ayrılmıştır. Polatlı Şube Müdürü Mustafa Tirelioğlu , Koordinatör Ergünay Yazar tarihlerinde görevlerinden ayrılmışlardır. Alım Ticaret Yetkili Sınıflandırıcı Şube Müdürlüğü ne tarihinde Mühendis Derya Savran alınmıştır Kapatılan Şubeler Şirketimiz yönetim kurulunun tarihli almış olduğu 7 sayılı karar ile tarihi itibariyle Lüleburgaz Şube kapatılmış, karar tarih ve 9304 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayınlanmıştır Banka Protokolleri 2017 yılında, geçmiş yıllarda protokol imzalanan bankalar ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde işlemler sağlıklı bir şekilde yürütülmüştür. Üretici ve tüccarların kredi kullanabilmesi için protokol imzalanan bankalar Tablo 6 da gösterilmiş olup, mevcut sayının arttırılması hedeflenmektedir. Tablo 6. Protokol imzalanan bankalar. Banka Adı Protokol Tarihi ING Bank Türkiye İş Bankası Türkiye Garanti Bankası T.C. Ziraat Bankası Fibabanka Yapı Kredi Bankası Şube Müdürlükleri Faaliyetleri Ahiboz Şube Müdürlüğü Faaliyetleri Ahiboz Şube Müdürlüğü nce; ,96 ton emtia emanete alınmış, 5.716,20 ton devreden emtia ile birlikte ,16 ton ve % doluluk oranı ile 2017 faaliyet dönemine başlanmıştır. 20

21 2017 yılında kabul edilen emtiaların 8.691,21 tonu üreticiler, ,75 tonu tüccarlar tarafından emanete bırakılmıştır. Emtialar için 368 adeti üreticilere, 541 adeti tüccarlara olmak üzere toplam 909 adet ELÜS (Elektronik ürün senedi) düzenlenmiştir ,30 ton emtia karşılığı kredi kullanılmıştır (61 adet ELÜS). Emtialara ait bilgiler aşağıdaki grafiklerde özetlemiştir. Grafik yılı Ahiboz Şube ye kabul edilen toplam emtiaların üretici ve tüccar bazında dağılımı (%) Grafik yılı Ahiboz Şube ye kabul edilen toplam emtiaların ürün grubu bazında dağılımı (%) 2016 yılı alımları ile karşılaştırıldığında 2017 de emanete alınan emtialarda % 42 lik bir artış olduğu görülmektedir (Grafik 4). 21

22 iboz Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları Grafik 4. Ahiboz Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları (ton) tarihi itibariyle Ahiboz Şube Müdürlüğü depolarında ,94 ton hububat bulunmaktadır Polatlı Şube Müdürlüğü Faaliyetleri Polatlı Şube Müdürlüğü nce; ,55 ton emtia emanete alınmış ve % doluluk oranı ile 2017 faaliyet dönemine başlanmıştır. Kabul edilen emtiaların 3.630,50 tonu antrepoculuk faaliyeti çerçevesinde (depolama amacından ziyade nakletme veya bir işletmede kullanılmak üzere 90 günden az muhafaza edilen ürünler) muhafaza edilmiştir. Depolama amacıyla kabul edilen ,05 ton emtianın 1.060,89 tonu üreticiler, ,16 tonu tüccarlar tarafından emanete bırakılmıştır. Ürünler için 73 adeti üreticilere, 669 adeti tüccarlara olmak üzere toplam 742 adet ELÜS düzenlenmiştir. Emtialara ait bilgiler aşağıdaki tablolarda özetlemiştir. Grafik yılı Polatlı Şube ye kabul edilen toplam emtiaların üretici ve tüccar bazında dağılımı (%) 22

23 Grafik yılı Polatlı Şube ye kabul edilen toplam emtiaların ürün grubu bazında dağılımı (%) 2016 yılı alımları ile karşılaştırıldığında 2017 de emanete alınan ürünlerde % 131 lik bir artış gözlenmiştir (Grafik 7) ,51 % , olatlı Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları (to Grafik 7. Polatlı Şube karşılaştırmalı toplam emtia kabul miktarları (ton) 23

24 tarihi itibariyle Polatlı Şube Müdürlüğü depolarında ,39 ton hububat bulunmaktadır tarihi itibariyle faaliyette bulunan şube müdürlüklerinin stok durumu Tablo 7 de özetlenmiştir. Tablo tarihi itibariyle şube müdürlüklerindeki mevcut stok durumu. Şube Ürün Grubu Dönem Başı Stok (2016-Devir) 2017 Yılı Teslim Alınan Miktar (Giren Hububat) 2017 Yılı Teslim Edilen Miktar (Çıkan Hububat) Mevcut Stok Durumu ( ) DOLULUK ORANI TOPLAM STOK İÇİNDEKİ PAYI (Ton) (Ton) (Ton) (Ton) (%) (%) POLATLI ŞUBE AHİBOZ ŞUBE Buğday , , ,22 Arpa , ,90 309,17 Buğday 5.716, , , ,18 Arpa 0, ,64 134, , TOPLAM 5.716, , , , Kiralanan Depolama Tesisleri Kiramız altında bulunan depolama tesisleri ve kira giderleri Tablo 8 de gösterilmiştir. Tablo 8. Kiralanan depolama tesisleri ve aylık kira giderleri. Tesisin Bulunduğu Yer Kiralama Tarihi Kira Gideri / Ay (KDV Hariç) Polatlı ,03 TL Ahiboz ,09 TL TOPLAM ,12 TL Depolama Tesislerimizle İlgili Faaliyetler Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü nün şirketimize ayni sermaye olarak koyduğu depolama tesislerimiz 2017 yılı içerisinde de TMO ya kiralanmıştır. 24

25 Lisanslı depoculuk ile ürünlerinizi gerçek değerinde pazarlama imkânı.. Tablo 9. Kiralanan depolama tesisleri ve aylık kira gelirleri. Tesisin Bulunduğu Yer Kiralama Tarihi Kira Geliri / Ay (KDV Hariç) Aydın ,52 TL Çorum ,42 TL Sivas ,22 TL Şanlıurfa ,95 TL TOPLAM ,11 TL Lisanslı Depoculuk Faaliyetleri Kapsamında Uygulanan Ücretler Lisanslı Depoculuk faaliyetimiz kapsamında, yönetim kurulunun almış olduğu karar doğrultusunda tarihi itibariyle aşağıda belirtilen ücretler (KDV dâhil değildir) uygulanmaktadır. Boşaltma ücreti: 3,00 TL/ Ton Yükleme ücreti: 3,00 TL/ Ton Depolama ücreti: 6,00 TL/Ton/Ay Lisanslı Depoculuk Faaliyetlerimiz Kapsamında Çalışılan Yetkili Sınıflandırıcı ve Borsalar 2017 de Tablo 10. da belirtilen Yetkili Sınıflandırıcı ve Borsalarla çalışılmış olup, 2018 de de aynı Yetkili Sınıflandırıcı ve Borsalarla çalışılması düşünülmektedir. Tablo 10. Çalışılan yetkili sınıflandırıcı ve borsalar. Şube Müdürlükleri Çalıştığı Yetkili Sınıflandırıcı Çalıştığı Borsa Polatlı Polatlı Ticaret Borsası Polatlı Ticaret Borsası Ahiboz Ankara Ticaret Borsası Ankara Ticaret Borsası 25

26 YILI BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2017 yılı gider, yatırım ve gelir bütçesi ve fiili gerçekleşmeleri Tablo 11 de gösterilmiştir. Tablo yılı bütçesi. TMO-TOBB TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK SAN. VE TİC. A.Ş 2017 YILI BÜTÇESİ GİDER ÇEŞİTLERİ TOPLAM ÖDENEK GERÇEKLEŞME ORAN İLK MADDE VE MALZEME GİDERLERİ , ,00 79% PERSONEL ÜCRETLERİ , ,70 73% YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ÜCRET VE TAZMİNATLARI , ,88 100% ELEKTRİK SU VE GAZ GİDERLERİ , ,67 76% TAMİR BAKIM VE TEMİZLİK GİDERLERİ , ,42 100% TAŞIMA GİDERLERİ , ,70 92% KİRA GİDERLERİ , ,29 93% HABERLEŞME GİDERLERİ , ,20 79% DIŞARIDAN SAĞLANAN DİĞER FAYDA VE HİZMETLER , ,97 89% ÇEŞİTLİ GİDERLER , ,43 34% SİGORTA GİDERLERİ , ,25 83% KATILMA PAYLARI , ,34 87% İLAN REKLAM YAYIN VE SERGİ GİDERLERİ , ,64 69% DİĞER ÇEŞİTLİ GİDERLER , ,54 55% VERGİ RESİM VE HARÇ GİDERLERİ , ,59 100% AMORTİSMAN VE TÜKENME PAYLARI , ,18 85% FİNANSMAN GİDERLERİ , ,93 100% TOPLAM % FİRE GİDERİ FİRE GİDERİ (46.000TON*%0,4*1.000TL) % TOPLAM % YATIRIM ÇEŞİTLERİ ARAZİ YATIRIMI % ÇELİK SİLO YATIRIMI % TOPLAM % GELİR ÇEŞİTLERİ FAALİYET GELİRLERİ % BANKA FAİZ GELİRLERİ % DEPOLAMA TESİSLERİ KİRA GELİRLERİ % FAALİYET DIŞI GELİRLER % DİĞER GELİRLER % TOPLAM % 26

27 İç Denetim İç denetim sistemi, kurumsal bir yapının tesis edilmesi, şirketin maddi ve maddi olmayan varlıklarının korunması, paydaşlara gereken güvencenin verilmesi bakımından bağımsız, sistematik ve ölçülebilir şekilde, yöneticilere sorumlu oldukları programlar, aktiviteler, fonksiyonlar ve birimler hakkında bilgi sağlayarak içinde bulundukları sistemin yönetiminin ve kontrolünün etkin olarak sağlanmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda süreçlerin, kaynakların etkin ve ekonomik kullanımının denetimi, şirket hedef ve amaçları ile örtüşmeyen uygulamaların tespiti ve çözüm önerilerinin sunulması öngörülmektedir. Şirket iç denetimi, ortaklarımızca görevlendirilen denetim elemanları ve YMM tarafından yıl içinde sistematik bir şekilde yapılmıştır. Şirket Nezdinde Yapılan Eğitim ve Denetim Çalışmaları 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde şirketimiz iş sağlığı uzmanı tarafından şirket merkez ve şube müdürlüklerinde eğitimler verilmiş ve gerekli incelemeler yapılmıştır. İş sağlığı uzmanı doktor tarafından şirket personeli gerekli sağlık taramasından geçirilmiştir. Şirketimiz Bağımsız Denetim, Yeminli Mali Müşavir ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği baş denetçisi tarafından denetlenmiş ve gerekli eğitimler verilmiştir. Şirketimiz personeli tarafından talep eden firmalara, firmaların lisans alma süreci ile ilgili olarak Lisanslı Depoculuk uygulamaları konusunda işbaşı eğitimi verilmiştir. 8. FİNANSAL DURUM Mali Bünye Oran Yöntemi ile Analiz (Rasyolar) Şirketimizin mali bünyesinin incelenmesine esas olmak üzere 2016 ve 2017 yılı sadeleştirilmiş bilançoları karşılaştırılmalı olarak Tablo 12 de gösterilmiştir. 27

28 Tablo dönemi sadeleştirilmiş bilanço karşılaştırması. MALİ DURUM Varlıklar (aktif) 1-Dönen Varlıklar 2016 Cari Dönem Fark TL % TL % TL a) Hazır Değerler ,74 55, ,88 54, ,14 b) Ticari Alacaklar 1.966,19 0, ,77 0,00-381,42 c) Diğer Alacaklar ,37 0, ,08 0, ,71 d) Stoklar 5.311,93 0, ,43 0,01 521,50 e) Gelecek Aylara Ait Gelir Tahakkukları ,98 2, ,09 2, ,89 f) Diğer Dönen Varlıklar ,91 0, ,74 1, ,83 Toplam (I) ,12 59, ,99 58, ,87 2-Duran Varlıklar a) Ticari Alacaklar 150,00 0,00 0,00 0,00-150,00 b) Maddi Duran Varlıklar ,53 40, ,84 40, ,31 c) Maddi Olmayan Duran Varlıklar d) Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları ,82 0, ,56 0, , ,70 0, ,02 0, ,32 Toplam (II) ,05 40, ,42 41, ,37 Varlıklar Toplamı ,17 100, ,41 100, ,24 Kaynaklar (Pasif) 1-Yabancı Kaynaklar a) Kısa Vadeli ,32 1, ,51 1, ,81 Toplam (I) ,32 1, ,51 1, ,81 2-Özkaynaklar ,85 98, ,90 98, ,05 Kaynak Toplamı ,17 100, ,41 100, ,24 Likidite Oranları Cari Oran Cari oran, işletmenin genel likidite durumunu ortaya koyarak işletmenin net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını ortaya koyar. 28

29 Cari oranının 2 olması yeterli kabul edilir. Şirketimizin cari oranının 50,37 olması, likiditesinin çok yüksek olduğunu, buna bağlı olarak ileride herhangi bir ödeme sıkıntısı yaşanmayacağını göstermektedir. Nakit Oranı Bu oran, para ve benzeri değerlerin kısa vadeli yabancı kaynaklara oranıdır. İşletmenin elindeki mevcut hazır değerler ile kısa vadeli borçların ne ölçüde karşılandığını gösterir. Nakit oranının 0,20 nin altına düşmemesi genel kural olarak kabul edilir. Şirketimizin cari oranının 47,17 olması, para bulma konusunda herhangi bir sıkıntıya düşmeyeceğini göstermektedir. Mali Yapı Oranları Finansal Kaldıraç Oranı Varlıkların yüzde kaçının borçlarla finanse edildiğini gösteren oran olarak yorumlanabilirken, aynı zamanda kaynak toplamı içerisinde yabancı kaynakların payını gösteren bir orandır. Oranın 0,50 olması kabul edilir. Şirketimizin finansal kaldıraç oranının 0,01 olması, borç yükünün yok denecek kadar az olduğunu ve işletme riskinin az olduğunu göstermektedir. Finansman Oranı İşletme varlıklarının ne kadarının yabancı kaynaklar ile finanse edildiğini gösteren bir orandır. Oranın 1 olması istenir. Şirketimizin finansman oranının 85,21 olması, işletmemiz varlıklarının büyük bir kısmının ortaklarımızca finanse edildiğini göstermektedir. Duran Varlıklar / Özkaynaklar Oranı Oran, duran varlıkların yüzde kaçının özkaynaklar ile finanse edildiğini gösterir. Oranının 1 den küçük olması istenir. Şirketimizin oranının 0,42 olması, duran varlıkların finansmanında öz kaynakların yeterli olduğunu ve yabancı kaynakların kullanılmadığını göstermektedir. 29

30 Kârlılık Oranları Gayri Safi Rantabilite Satılan malların satış fiyatı ile maliyeti arasındaki farkı yansıtan brüt satış kârının net satışlardaki yerinin önemlilik derecesini yansıtır. Oranın -0,28 çıkması şirketimizin esas faaliyetlerinden zarar ettiğini göstermektedir. İş Hacmi Rantabilite İşletmenin esas faaliyetlerinden ne ölçüde kârlı olduğunun göstergesi olarak kullanılır. Oranın -1,31 olması şirketimizin esas faaliyetlerinden zarar ettiğini göstermektedir. Net Rantabilite İşletme faaliyetlerinin net kârlılığını gösterir. Oran net kârın, net satışlar içindeki yüzdesini göstermektedir. 8.1 BİLANÇO Şirketimizin Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre düzenlenen bilançosunda kısa ve uzun vadeli hesapların bütünlüğünün sağlanması ve bir önceki yıl rakamları ile karşılaştırılması aşağıdaki aktif ve pasif çizelgesinde gösterilmiştir Aktif Bilançonun aktifini oluşturan hesaplar, geçen yıl değerleriyle karşılaştırmalı olarak Tablo 13. de gösterilmiştir. 30

31 Tablo dönemi bilanço aktif hesap karşılaştırması. AKTİF 2016 Cari Dönem Fark TL % TL % TL 1-Dönen Varlıklar A-Hazır Değerler ,74 55, ,88 54, ,14 B-Ticari Alacaklar 1.966,19 0, ,77 0,00-381,42 C-Diğer Alacaklar ,37 0, ,08 0, ,71 D-Stoklar 5.311,93 0, ,43 0,01 521,50 E-Gelecek Aylara Ait Gelir Tah ,98 2, ,09 2, ,89 F-Diğer Dönen Varlıklar ,91 0, ,74 1, ,83 Toplam (I) ,12 59, ,99 58, ,87 2-Duran Varlıklar A-Ticari Alacaklar 150,00 0,00 0,00 0,00-150,00 B-Maddi Duran Varlıklar ,53 40, ,84 40, ,31 C-Maddi Olmayan Duran Var ,82 0, ,56 0, ,26 D-Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları ,70 0, ,02 0, ,32 Toplam (II) ,05 40, ,42 41, ,37 Genel Toplam (I+II) ,17 100, ,41 100, ,24 Nazım Hesaplar , , ,61 Şirketimizin aktif toplamı bir önceki döneme göre ,24 TL artarak ,41 TL olmuştur. Toplam aktifin % 58,43 oranında ,99 TL si Dönen Varlıklar, % 41,57 oranında ,42 TL si Duran Varlıklardan meydana gelmiştir. Toplam aktif içerisindeki Dönen Varlıkların; % 93,66 sı Hazır Değerlerden, % 0,01 i Ticari Alacaklardan, %0,01 i Diğer Alacaklardan, % 0,01 i Stoklardan, % 4,09 u Gelecek Aylara Ait Gelir Tahakkukları, % 2,11 i Diğer Dönen Varlıklardan oluşmaktadır. Duran Varlıkların; % 98,52 si Maddi Duran Varlıklardan, % 0,07 si Maddi Olmayan Duran Varlıklardan, % 01,40 ı Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkuklarından oluşmaktadır. 31

32 I- Dönen Varlıklar Toplam aktifin % 58,43 ünü teşkil eden ve geçen yıla göre ,87 TL artarak ,99 TL olan dönen varlıkların ayrıntısı aşağıda açıklanmıştır. a) Hazır Değerler Hazır Değerler mevcudu bir önceki yıla göre ,14 TL artarak ,88 TL olmuştur. Hazır değerlerin ayrıntısı geçen yıl rakamlarıyla karşılaştırmalı olarak Tablo 14 de gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço hazır değerler karşılaştırması. Hazır Değerler 2016 TL Cari Dönem TL Kasa 5.217,24 893, ,26 Bankalar , , ,40 Fark TL Toplam , , ,14 Bankalardaki mevduat toplamı olan ,90 TL tutarındaki mevduatın ayrıntısı geçen yıl rakamlarıyla karşılaştırmalı olarak Tablo 15 de gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço banka alt hesapları karşılaştırması. Banka Unvanı 2016 TL Cari Dönem TL T. Halk Bankası , , ,38 T. İş Bankası , , ,53 Deniz Bank 426,02 426,02 0,00 T.C. Ziraat Bankası , , ,65 Yapı Kredi 0,00 344,20 344,20 Fark TL Toplam , , ,40 b) Ticari Alacaklar Ticari Alacaklar Hesabının 1.584,77 TL si ATB alacağıdır. c) Diğer Alacaklar ,08 TL. diğer alacağın TL si Lüleburgaz Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. ne satılan demirbaş bedeli alacağı, ,08 TL si ise geçmiş hesap dönemlerinde peşin ödenen gelir vergisi stopajlarından, 2016 yılı ödenmesi gereken vergilerden mahsup edildikten sonra kalan alacak tutarıdır. 32

33 d) Stoklar Bilançoda yer alan 5.833,43 TL nin, 579 TL si Polatlı Şube Müdürlüğü nün, TL si Ahiboz Şube Müdürlüğü nün zirai ilaç bedeli, TL si ise Genel Müdürlüğün bilgisayar sarf malzeme bedelidir. e) Gelecek Aylara Ait Gider ve Gelir Tahakkukları ,09 TL olan toplam Gelir Tahakkuklarının TL si Polatlı Şube Müdürlüğü ne, TL si Ahiboz Şube Müdürlüğü ne ait depo kira gelir tahakkukları; TL Polatlı Şube Müdürlüğü ne, TL Ahiboz Şube Müdürlüğü ne ait Devlet destekli kira gelir tahakkuklarını oluşturmaktadır. f) Diğer Dönen Varlıklar Diğer dönen varlıklarımızın ayrıntısı geçen yıl rakamlarıyla karşılaştırmalı olarak Tablo 16 da gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço diğer dönen varlıklar hesabı karşılaştırması. Diğer Dönen Varlıklar 2016 TL Cari Dönem TL Fark TL Devreden KDV , , ,32 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar , , ,51 Toplam , , ,83 Devreden Katma Değer Vergisi Bu hesapta yer alan TL, sonraki döneme devreden KDV tutarından oluşmaktadır. Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Bu hesapta yer alan TL, yıl içinde peşin ödenen vergilerden oluşmaktadır. II- Duran Varlıklar Toplam aktif içinde TL olarak yer alan duran varlıklar aktif toplamının % 41,57 sini teşkil etmektedir. 33

34 b) Maddi Duran Varlıklar Maddi duran varlıklar net değeri genel toplamı geçen yıla oranla TL artarak TL olmuştur. Maddi duran varlıklarımızın ayrıntısı geçen yıl rakamlarıyla karşılaştırmalı olarak Tablo 17 de gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço maddi duran varlıklar hesabı karşılaştırması. Maddi Duran Varlıklar 2016 TL Cari Dönem TL Arazi ve Arsalar , , ,29 Yer Altı ve Yer Üstü Düzenleri , ,20 0,04 Binalar , ,37 0,00 Tesis Makine ve Cihazlar , , ,01 Taşıtlar , ,76 0,00 Demirbaşlar , , ,23 Birikmiş Amortismanlar , , ,24 Fark TL Toplam , , ,31 c) Maddi Olmayan Duran Varlıklar Tablo dönemi bilanço maddi olmayan duran varlıklar hesabı karşılaştırması. Maddi Olmayan Duran Varlıklar 2016 TL Cari Dönem TL Haklar , , ,62 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar , ,29 0,00 Birikmiş Amortismanlar , , ,88 Fark TL Toplam , , ,26 d) Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları TL Gelecek Yıllara Ait Giderler olup, şirket merkezine ait olan TL nin TL si peşin ödenen kira giderlerini, TL si peşin ödenen sigorta bedellerini, TL si peşin ödenen bakım onarım giderlerini oluşturmaktadır. Kalan bedellerin muhteviyatını Ahiboz ve Polatlı şubelerimize ait peşin ödenen silo bakım onarım bedeli ile peşin ödenen araç sigorta bedeli oluşturmaktadır. 34

35 8.1.2 Pasif Bilançonun pasifini oluşturan hesaplar, geçen yıl değerleriyle karşılaştırılmalı olarak Tablo 19 da gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço pasif hesap karşılaştırması. PASİF 2016 Cari Dönem Fark TL % TL % TL 1-Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar A-Ticari Borçlar ,35 0, ,75 0, ,40 B-Diğer Borçlar 871,32 0, ,43 0, ,11 C-Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler ,91 0, ,33 0, ,58 D-Borç ve Gider Karşılıkları ,74 0,07 0,00 0, ,74 E-Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 4.000,00 0,01 0,00 0, ,00 Toplam (I) ,32 1, ,51 1, ,81 2-Özkaynaklar A-Ödenmiş Sermaye ,00 89, ,00 87,53 0,00 B-Kâr Yedekleri ,32 7, ,82 10, ,50 C-Geçmiş Yıllar Zararı ,97-1, ,97-1,55 0,00 D- Geçmiş Yıllar Kârı 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 E-Dönem Net Kârı veya Zararı ,50 3, ,05 2, ,45 Toplam (II) ,85 98, ,90 98, ,05 Genel Toplam (I+II) ,17 100, ,41 100, ,24 Nazım Hesaplar , , ,61 Şirketimizin pasif toplamı bir önceki döneme göre TL artarak TL olmuştur. Toplam pasifin % 1,16 oranında TL si Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar, % 98,84 oranında TL si Özkaynaklardan meydana gelmiştir. Toplam pasif içerisindeki Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların, % 0,99 u Ticari Borçlardan, % 0,031 i Diğer Borçlardan, % 13,55 i Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülüklerden oluşmaktadır. Öz kaynakların; % 88,56 sı Ödenmiş Sermaye, % 10,37 si Kâr Yedekleri, % 1,57 si Geçmiş Yıl Zararı, % 2,64 ü Dönem Net Kârından oluşmaktadır. 35

36 I- Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar a) Ticari Borçlar TL olarak bu grupta yer alan ticari borçlarımız geçen yıla göre TL artmıştır. Ticari Borçlarımızın ayrıntısı geçen yıl rakamları ile karşılaştırmalı olarak Tablo 20 de gösterilmiştir. Tablo dönemi bilanço ticari borçlar hesabı karşılaştırması. Ticari Borçlar 2016 TL Cari Dönem TL Satıcılar , , ,82 Alınan Depozito ve Teminatlar 5.792, ,04 95,04 Diğer Ticari Borçlar , , ,46 Fark TL Toplam , , ,40 Satıcılar Bu hesapta yer alan TL nin ana kalemlerinin TL sini PTB Depoculuk ile TL sini ATB Depoculuk, kalan bakiyeyi ise sair firmalar oluşturmaktadır. Alınan Depozito ve Teminatlar Bu hesapta yer alan TL nin TL si Ahiboz Şube Müdürlüğü personelinin taşımacılığının, 887 TL si Polatlı Şube Müdürlüğü personelinin taşımacılığının teminatlarından oluşturmaktadır. Diğer Ticari Borçlar Bu hesapta yer alan TL, şirket merkezi ve 2 şube müdürlüklerine ait borçlardan oluşmaktadır. Bunun TL si Akıllı Binalar A.Ş, 841 TL si Saltur, TL si TMO Vakfı Sigorta Acenteliği, TL si M/R Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş, 999 TL si Güvenay Kırtasiye Ltd. Şti., 635 TL si Atlas Filo Yönetimi Ltd. Şti., 600 TL si Müslü Kebap, 8 TL si MNG Kargo A.Ş ye, TL Polatlı Şube Müdürlüğü Borcu (Güvenlik, İş Sağlığı ve güvenliği, Personel Servis Bedeli, Bilgisayar Gideri), TL ise Ahiboz Şube Müdürlüğü Borcundan (Güvenlik, Personel Servis ve Yemek Bedeli, Elektrik yansıtma bedeli) oluşmaktadır. Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Çeşitli Borçlar hesabında yer alan TL, İcra Dairesi adına yapılan tahsilatlar ile şirketimizden iş akdi sonlandırılan 2 adet personele ait ihbar ve kıdem tazminatından oluşturmaktadır. 36