CEZA KESMEDE ZAMANAŞIMI

Transkript

1 CEZA KESMEDE ZAMANAŞIMI I-MADDE METNİ: Madde 374 -Aşağıda yazılı süreler geçtikten sonra vergi cezası kesilmez. 1. (2686 sayılı Kanunun 42'inci maddesiyle değişen bent) (4369 sayılı Kanunun 81/A-22 nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; ) Vergi ziyaı cezasında(*) cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden; 353 ve mükerrer 355'inci maddeler uyarınca kesilecek usulsüzlük cezalarında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlayarak beş yıl (114'üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü ceza zamanaşımı için de geçerlidir.); 2. Usulsüzlükte, usulsüzlüğün yapıldığı yılı takip eden yılın birinci gününden başlıyarak iki yıl; (4369 sayılı Kanunun 81/A-22 nci maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük; ) Ancak 336 ncı madde hükmüne göre vergi ziyaı cezası ile usulsüzlüğün birleşmesi halinde kesilecek ceza, vergi ziyaı cezası için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir.(**) Bu süreler içinde ceza ihbarnamesi tebliğ edilmekle zamanışımı kesilmiş olur. İlgili tebliğler. 143,146, 400 Ceza kesmede zamanaşımı: (*)Madde 374 _ (İbarenin değiştirilmeden önceki şekli) Kusur, ağır kusur ve kaçakçılık cezalarından (**)(Değişmeden önceki şekli) (2455 sayılı Kanunun 5'inci maddesiyle değişen fıkra) Ancak 336'ıncı madde hükmüne göre kaçakçılık, ağır kusur veya kusur ile usulsüzlüğün birleşmesi hallerinde kesilecek ceza, kaçakçılık, ağır kusur veya kusur cezaları için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir II-AÇIKLAMA VE YORUM: A-GENEL AÇIKLAMA: Genel bir hukuk kuralı olarak zaman aşımı vergi hukukunda da uygulama alanı bulmuştur. Zamanaşımı, bir alacağın doğumunu takip eden ve kanunla belirtilmiş olan bir süre içinde alacaklının, hakkını istememesi veya borçluyu dava etmemesi nedeniyle, hak isteme veya dava açma olanağının ortadan kalkmasıdır. Bu tanımdan anlaşılacağı gibi, zamanaşımı, alacaklının alacağını değl, bunun istenebilmesi veya ifası için dava açılması olanağını kaldırmaktadır. Bu anlamda borç düşmez ve zamanaşımına uğramış olan borcun, borçlu tarafından isteyerek ödenmesi geçerli bir ödemedir. 1 Vergi hukukundaki zamanaşımı, özel hukukun kaybettirici zamanaşımı kurallarına uymaktadır. Vergi hukukunda zamanaşımı, süre geçmesi suretiyle vergi alacağının ortadan kalkmasnı ifade eder. (VUK.md.113) Vergi alacaklısının, vergiyi belirli bir zaman içinde tahakkuk ettirmemesi veya tahsil etmemesi halinde sırasıyla tahakkuk zamanaşımı ve tahsil zamanaşımı meydana gelir. Vergi hukukunda zamanaşımı, özel hukuktakinden farklı olarak, re sen nazara alınır. Oysa, özel hukuk davalarında (alacak veya ticaret davası gibi) tarafların talebi olmadıkça zamanaşımı hakim tarafından re sen gözönüne alınmaz. Halbuki vergilerde, vergi mahkemelerinde ve Danıştay da mükellefin talebi olmasa dahi, zamanaşımı bulunup bulunmadığına bakmak zorundadırlar. 2 Ceza zamanaşımı, yasada öngörülen sürenin geçmesinden sonra, vergi idaresinin ceza kesme yetkisini kullanılma hakkının ortadan kalkmasıdır. V.U.K. nun 374.ncü maddesi, maddede yazılı sürelerin geçmesinden sonra, vergi cezasının kesilemeyeceğini hükme bağlamıştır. B-ZAMANAŞIMI SÜRELERİ: Vergi Usul Kanunu nun 374.ncü maddesinde ceza kesmede zamanaşımı, cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden başlayarak (5) beş yıldır. Maddede belirtildiği gibi, cezadaki zamanaşımı ilgili olduğu vergi alacağına bağlanmıştır. Yani vergi alacağının zamanaşımı ne zaman başlarsa cezasının da zaman aşımı aynı zamanda başlamakta ve aynı süreye inhisar etmektedir. 1 Prof. Dr. Akif ERGİNAY ın Vergi Hukuku isimli eseri Sevinç matbası, Ankara.1971 sh.81 2 Prof. Dr. Akif ERGİNAY ın Vergi Hukuku isimli eseri Sevinç matbası, Ankara.1971 sh.85

2 2 VUK. nun 374.ncü maddesinde zaman aşımı süreleri (5) yıllık ve (2) iki yıllık olarak düzenlenmiştir. 1-Beş (5) Yıllık Zamanaşımı Süresine Tabi Olan Cezalar: V.U.K. nun 374.ncü maddesinin ilk fıkrasının 1.nci bendinde yer alan düzenlemeye göre; a-vergi ziyaı cezası, b-v.u.k. nun 353.ncü ve Mükerrer 355.nci maddelerine göre kesilecek olan usulsüzlük (özel usulsüzlük) cezalarında, Zamanaşımı süresi (5) beş yıldır. 2-İki (2) Yıllık Zamanaşımı Süresine Tabi Olan Cezalar: V.U.K. nun 374.ncü maddesinin ilk fıkrasının 2.nci bendine göre, usulsüzlük cezasında zamanaşımı (2) iki yıldır. Ancak, aynı maddenin 2.nci fıkrasında belirtildiği gibi, vergi ziyaı cezası ile usulsüzlük cezasının 336.ncı madde hükmü uyarınca birleşmeleri halinde, zamanaşımı süresinin vergi aslına bağlı ceza türüne göre belirlenmesi gerekmektedir. Yani miktar itibariyle ağır olan ceza, usulsüzlük cezası olsa dahi, zamanaşımı süresi, iki değil;(5) beş yıl olarak nazara alınır. C-ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BAŞLANGICI: Zamanaşımı süresi; 1-Vergi ziyaı cezasında, vergi alacağının doğduğu takvim yılını iizleyen birinci gününden, 2-Özel ve genel usulsüzlük cezalarında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı izleyen yılın birinci gününden, İtibaren işlemeye başlar. D-ZAMANAŞIMININ ÇEŞİTLERİ: Vergilerde olduğu gibi, cezalarda da iki çeşit zaman aşımı sözkonusudur. Birincisi, tahakkuk zamanaşımı, ikincisi ise tahsil zamanaşımı olup, tahakkuk zaman aşımına uygulamada tarh zamanaşımı da denilmektedir. 1-Tahakkuk Zamanaşımı: Cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak (5) beş yıl içinde kesilip de mükellefe tebliğ edilmeyen cezalar tahakkuk zaman aşımına uğrar. Örneğin; 2011 takvim yılı vergi alacağına ait cezanın, vergiyle beraber tarihine kadar vergi tarh edilmez, ceza da kesilmezse her ikisi de zamanaşmına uğrar. 2-Tahsilat Zamanaşımı: Tahsil zamanaşımında, tarh, tebliğ, tahakkuk aşamaları tamamlanmış olan yani tahakkuk etmiş kesinleşmiş olan bir vergi ve cezanın (5) yıllık sürede tahsil edilmemesi nedeniyle zaman aşımına uğraması sözkonusudur. Tahakkuk etmiş bir vergi ve ceza, yani amme alacağı, vadesinin rasladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar. (6183 s.k.md:102) Örneğin; ikmalen tarh edilmiş 2011 takvim yılına ait Kurumlar vergisi ile vergi ziyaı cezası, uzlaşma sonucunda, tarihinde lira vergi ve lira ceza olarak kesinleşmiş ve tahakkuk etmiştir. Bu verginin ödeme vadesi, uzlaşma tarihinden itibaren bir aydır, yani tarihidir. Bu vergi tarihine kadar tahsil edilmediği takdirde zaman aşımına uğrar.

3 3 E-ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN DURMASI VE KESİLMESİ: Kanunun 374.ncü maddesinde, ceza zamanaşımını durduran ve kesen sebepler sayılmıştır. Bunların dışında, herhangibir nedenle ceza zamanaşımının durması veya kesilmesi mümkün değildir. 3 1-Tarh Zamanaşımının Durması: 374.ncü maddenin ilk fıkrasının 1.nci bendinin sonunda yer alan parentez içi hüküm, 114.ncü maddenin 2.nci fıkrası hükmünün, ceza zamanaşımı süresi için de geçerli olduğunu ifade etmektedir. 114.üncü maddenin 2.nci fıkrasında, vergi dairesince, matrah takdiri için, takdir komisyonuna başvurulmasının, zamanaşımı süresini duduracağı belirtilmiştir. Bu hükme göre matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması halinde, vergi aslının ve cezasının da zamanaşımı süresini de durdurmaktadır. 4 Matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulduğu tarihte duran zaman aşımı, takdir komisyonu kararının vergi dairesine ulaştığı tarihten itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar. Yani takdir komisyonunda geçen süreler, zaman aşımına dahil değildir. Kanunda yazılı mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez. (VUK.md:373) Vergi Usul Kanunu nun 13. maddesinde yazılı mücbir sebeplerden herhangi birisinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar (VUK.m.15). Buna göre mücbir sebep hali mevcutsa, mücbir sebebin doğduğu tarihten ortadan kalktığı tarihe kadar süreler işlemez. Burada dikkat edilecek nokta mücbir sebebin sürelerin işlemesini kesmeyip sadece durdurduğudur. Dolayısıyla mücbir sebebin gerçekleşmesinden önce işlemiş olan süreye mücbir sebebin ortadan kalkmasından sonra işlemeye devam eden süre eklenir. 2-Tarh Zamanaşımının Kesilmesi: 374 üncü maddenin son fıkrasına göre, ceza ihbarnamesinin tebliğ edilmesi, işlemekte olan zaman aşımını kesmektedir. İhbarnamenin, zamanaşımı süresi içinde ve usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olması halinde tahakkuk zaman aşımı kesilmiş olur. Bundan sonra da cezanın tahakkukundan itibaren tahsil zaman aşımı başlayacaktır. İhbarnamenin posta yoluyla veya memur vasıtasıyla tebliğinden ayrı, VUK. nun 17/A maddesine göre, 93 üncü maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir. Yani mükellefin tebliğ yapılabilecek nitelikte elektronik bir adresi varsa, elektronik ortamda yapılan bir tebliğ de usulüne uygun yapılmış bir tebliğ sayılmaktadır. Diğer bir tebliğ şekli de ilanen tebliğdir, mükellefin bilinen adreslerine ulaşılamazsa, VUK. nun 93.ncü maddesine göre, adresleri bilinen gerçek ve tüzelkişilere posta vasıtasiyle ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmiyenlere ilan yolu ile tebliğ edilir. İlan tarihinden başlıyarak bir ay içinde ne vergi dairesine müracaat yapmış ve ne de adresini bildirmiş olanlara bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılır. Bu durumda, ilanen tebliğ yoluna gidildiğinde, zaman aşımının kesilmesi için, ilanın zaman aşımından (1) bir öncesinde yani tarihinde ilanın yapılmış olması gerekir. 3-Tahsil Zaman Aşımını Durması: 6183 sayılı Amme Alacaklarını Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 104.ncü maddesinde, zamanaşımının işlememesi (Durması) nın aşağıdaki hallerde mümkün olacağı ifade edilmiştir. Borçlunun yabancı memlekette bulunması, hileli iflas etmesi veya terekesinin tasfiyesi dolayısiyle hakkında takibat yapılmasına imkan yoksa bu hallerin devamı müddetince zamanaşımı işlemez. Zamanaşımı, işlememesi sebeplerinin kalktığı günün bitmesinden itibaren başlar veya durmasından evvel başlamış olan cereyanına devam eder. 3 CANDAN nın a.g.e. s.462 (Dnş. 3. D., tarih E: 1987/670, K: 1987/1843, Danş. Dergisi, S.70-71, sh.138: Mücbir sebebin, ceza zamanaşımını durdurmayacağı hk). 4 CANDAN nın a.g.e. s.462, dipnot. 633 (Dan. 3.D., E: 1988/1088, K: 1988/2670)

4 4 4-Tahsil Zaman Aşımının Kesilmesi: Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu nun 103.ncü maddesinde (11) bent halinde teker teker sayılmış olup, bunlardan örneğin zamanaşımı süresi içinde ödeme yapılması, ödeme emrinin tebliğ edilmesi tahsilat zamanaşımını kesen olaylardır. Zamanaşımının durması ile kesilmesi arasındaki en önemli fark, sürenin durmasından ve kesilmesinden önceki geçen sürelerin hesaba katılıp katılmayacağıdır. Sürenin durmasında, önceki geçen süreler hesaba katılır, kesilmede ise geçen süreler hesaba katılmaz ve bu süreler silinmiş olur. Daha sonra başka bir zamanaşmı süresi başlar. F-ÖZEL HESAP DÖNEMİNDE ZAMAN AŞIMININ HESAPLANMASI: Zamanaşımı hesap dönemi takvim yılı olanlar ile özel hesap dönemi olanlar için aynı şekilde hesaplanmaktadır. Bilindiği gibi, 374.ncü maddede ceza zamanaşımı, cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden başlayıp (5) yıl içinde tebliğ edilmezse zaman aşımına uğramaktadır. Örneğin, 2011 yılına ait vergi ziyaı cezası, 2012 yılının başından başlayıp, 2016 yılının sonuna kadar kesilmezse zamanaşımına uğramaktadır. VUK. nun 174.cü maddesine göre, özel hesap dönemi tayin edilenlerin ticari ve zirai kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının kazancı sayılmaktadır. Örneğin, dönemine ilişkin özel hesap dönemine ait kazanç, hesap döneminin kapandığı 2013 yılının kazancı sayılmakta, zaman aşımı da 2013 yılını izleyen 2014 yılının başından başlamakta, ve 2018 yılının sonunda bitmektedir. G-USULSÜZLÜK CEZASI İLE VERGİ ZİYA CEZASININ BİRLEŞMESİNDE ZAMAN AŞIMI: Vergi Usul Kanunu nun 336.ncı maddesine göre, Cezayı istilzam eden tek bir fiil ile vergi ziyaı ve usulsüzlük birlikte işlenmiş olursa bunlara ait cezalardan sadece miktar itibariyle en ağırı kesilir. Örneğin, (X) A.Ş., 2015 yılının Haziran ayında yapılan bir sözleşmeye ait damga vergisi beyannamesini vermemiştir. Yapılan incelemede, sözleşmenin bedelinin lira olduğu ve tarhı gereken damga vergisinin (20.000x9,48/1000=) 189,60 TL. vergi ziyaı cezasının da, 189,60 TL. tespit edilmiştir. Ayrıca beyanname vermediği için de, iki kat (120.x2=)240.- TL. birici derece usulsüzlük cezası kesilmesi istenmiştir. Bu örnekte, VUK. nun 336.ncı maddesine göre, 240.-TL. usulsüzlük cezası ile, 189,60 TL damga vergisinin vergi ziyaı cezası mukayese edilecek ve miktar itibarıyle en ağır olan 240.-TL. usulsüzlük cezası kesilecek, 189,60.- vergi ziyaı cezası ise kesilmeyecektir. VUK. nun 374.ncü maddesine göre, usulsüzlük cezasında zaman aşımı, (2) iki yıl olmasına karşın, usulsüzlük cezası vergi ziyaı cezası ile birleştiği için, kesilecek ceza, vergi ziyaı cezası için belli edilen zamanaşımı süresi içinde kesilir. Yani 240-TL usulsüzlük cezasına uygulanacak ceza vergi ziyaı yerine geçtiği için, zaman aşımı süresi vergi ziyaında olduğu gibi (5) yıl olacaktır. H-TAKDİR KOMİSYONUNDA GEÇEN SÜRELER ZAMAN AŞIMI SÜRELERİNE DAHİL DEĞİLDİR: VUK. nun 374.ncü maddesine göre, aynı kanunun 114.ncü maddesine atıf yapılmış ve bu atıfla, takdir komisyonunda geçen sürelerin cezanın zamanaşımını da durduracağı açıklanmış olmaktadır. Diğer taraftan takdir komisyonu kararının vergi dairesine tebliğinden itibaren duran zaman aşımı tekrar işlemeye başlar. Örneğin, bir mükellefin 2009 yılı Mayıs ayına ait KDV. beyannamesini vermediği için, bu döneme ait matrahının takdiri için, 29 Aralık 2014 tarihinde zaman aşımının dolacağı tarih olan tarihinden (2) iki gün önce, takdire sevk işlemi yapılmış ve Takdir Komisyonu, matrah takdirini tamamlamış ve vergi dairesine 13 Haziran 2015 tarihinde bildirmiştir. Vergi dairesi takdir komisyonu kararına istinaden yapılan tarhiyatı, vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihi izleyen tarihten itibaren (2) iki gün içinde, yanı, en geç 15 Haziran 2015 tarihine kadar mükellefe tebliğ etmek zorundadır. 16 Haziran 2015 tarihinde tebliğ yapılırsa vergi ve ceza zamanaşımına uğramış olur. Çünkü, takdire sevk işlemi yapıldığında, zaman aşımının dolmasına (2) iki gün kalmış, takdir komisyonunda iken bu iki günlük süre işlemez ve durur takdir komisyonu kararının vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren duran zaman aşımı nedeniyle kalan süre olar (2) iki gün içinde tebliğin yapılması gerekir. I-VERGİ KESİNTİSİNDE CEZA ZAMANAŞIMI HANGİ YILDAN BAŞLAR: Gelir Vergisi Kanunu nun 94/6. maddesi uyarınca ödedikleri stopajlarda zamanaşımının başlangıcı konusunda vergi idaresinde ve Danıştay farklı görüşlere sahiptir. Danıştay ın görüşüne göre üzerinden vergi

5 5 kesintisi yapılan kazanç hangi takvim yılına ait ise vergi alacağının o takvim yılında doğduğunu kabul etmek gerekmektedir. Ancak vergi idaresine göre stopaja ilişkin vergi alacağı kesintisinin yapıldığı dönemde doğmaktadır. Örnek : (MRD) A.Ş.nin 2010 takvim yılı 2014 yılında incelenmiş ve 2010 yılı kazancı üzerinden 2011 Nisan ayında da kurum stopajını 45 milyon TL eksik beyan ettiği anlaşılmıştır. Vergi idaresinin görüşüne göre vergi alacağı 2011yılında doğmuştur ve zamanaşımı tarihinde başlamıştır. Söz konusu vergi alacağı 2016 yılının sonunda zamanaşımına uğrayacaktır. Danıştay ise bu durumda vergi alacağının 2010 yılında doğduğu, zamanaşımının tarihinde başlayacağı ve vergi alacağının 2015 yılının sonunda zamanaşımına uğrayacağı görüşündedir. Konu ile ilgili geniş açıklama 114.ncü maddenin açıklama ve yorum kısmında yapılmıştır. III-CEZA KESMEDE ZAMANAŞIMI İLE İLGİLİ ÖZELGELER: (gib.gov.tr.) 1-Vergi Usul Kanununun 114. Maddesinde belirtilen 5 yıllık zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde düzeltme zamanaşımı süresi bir yıl uzamaktadır: Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü nün tarih ve B.07.0.GEL.0.64/ /18677 sayılı özelgesinde, Tapu harçlarında düzeltme zamanaşımı ile ilgili aşağıdaki gibi görüş belirtilmiştir.... VALİLİĞİ (Defterdarlık:Gelir Müdürlüğüne ) İLGİ:... gün ve... sayılı yazınız. Yazınız ve eklerinin incelenmesinden, mükellef tarafından tarihinde liraya satılan gayrimenkule ait emlak vergisi beyannamesinin verilmemiş olması nedeniyle ilgili belediyece gönderilen yollama listesinde asgari değerin lira olarak hesaplandığı ve bu değer üzerinden mükellef adına kaçakçılık cezalı harç salındığı, mükellefin düzeltme talebinin vergi dairesince Vergi Usul Kanununun 126 ncı maddesi gereğince düzeltme zamanaşımına uğradığı belirtilerek reddedildiği anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 119 uncu maddesinde; Vergi Hatalarının hangi yollarla ortaya çıkacağı belirtilmiş olup bu maddenin 5 numaralı bendinde de "Mükellefın müracaatı ile" hatanın meydana çıkarılabileceği belirtilmiş bulunmaktadır. Diğer taraftan, anılan Kanunun tarh zamanaşımı başlıklı 114 üncü maddesinde "Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlıyarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar..."hükmü yer almıştır. Öte yandan, yine aynı Kanunun düzeltme zamanaşımı ile ilgili 126 ncı maddesinde de; 114 üncü maddede yazılı zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hataları düzeltilemez. Şu kadar ki, düzeltme zamanaşımı süresi: a) Zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde hatanın yapıldığı;... Tarihten başlayarak bir yıldan aşağı olamaz." hükmü ihtiva etmektedir. Yukarıdaki madde hükümlerine göre, 114 üncü maddede belirtilmiş olan 5 yıllık tarh zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde düzeltme zamanaşımı süresi bir yıl uzamaktadır. Bu açıklamalar uyarınca, mükellef adına yapılan tarhiyatlarda vergi hatasının mevcut olması halinde, hataların düzeltilebilmesi için mükellefin müracaat tarihinin veya 119 uncu madde hükmünde belirtilen diğer dört yoldan herhangi biriyle vergi dairesinin ıttılaı içine girdiği tarihin düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde olması halinde gereken düzeltme işleminin yapılacağı tabiidir. Buna göre, 1986 yılında yapılan tapu işlemine ilişkin tarh zamanaşımı süresi tarihinde dolmuştur. Vergi Usul Kanununun 126 ncı maddesine göre tarihi itibariyle düzeltme zamanaşımı süresi

6 6 tarihinde dolmaktadır. Yazınız ve eklerinin tetkikinden mükellefin Kanunda öngörülen süre içinde düzeltme talebinde bulunmadığı ve bu nedenle olayın zamanaşımına uğradığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, vergi dairesince yapılan işlemler Bakanlığımızca uygun bulunmuştur. Bilgi edinilmesini, gereğinin ona göre yapılarak işlem sonucundan mükellefe bilgi verilmesini rica ederim. Daire Başkanı 2-Vergi Usul Kanunu 114. Maddede yazılı zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hataları düzeltilemez: Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü nün tarih ve B.07.0.GEL.0.30/ /21496 sayılı özelgesindezaman aşımı süresi dolduktan sonra vergi hataları düzeltilemez.... VALİLİĞİ (Defterdarlık: Usul Gelir Müdürlüğüne) İLGİ:... gün ve... sayılı yazınız. İliniz... Vergi Dairesi mükelleflerinden... A.Ş.'nin Bakanlığımıza müracaatı üzerine alınan ilgide kayıtlı yazınız ve ekleri incelenmiştir. Yazılardan anlaşıldığına göre,... A.Ş. hakkında Gelirler Başkontrolörü... tarafındarı Düzenlenen... gün ve... sayılı Kaçakçılığa İştirak raporunda;... A.Ş.'nin sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyerek... Vergi Dairesi mükelleflerinden... A.Ş.'nin Temmıız/1985 dönemirıe ilişkin olarak haksız Katma Değer Vergisi iadesi almasına iştirak ettiğinden, bu şirket tüzel kişiliği adına ihracatçı firma adına kesilecek ceza miktarı kadar iştirakten dolayı ceza kesilmesi sonucuna varılmıştır. Aynı şekilde... A.Ş. hakkında Gelirler Başkontrolörü... tarafından düzenlenen... gün ve... sayılı Kaçakçılığa iştirak raporunda;... A.Ş.'nin sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyerek... Vergi Dairesi mükelleflerinden... A.Ş.'nin haksız Katma Değer Vergisi iadesi almasına iştirak ettiğinden, bu şirket tüzel kişiliği adına ihracatçı firma adına kesilecek ceza miktarı kadar iştirakten dolayı ceza kesilmesi gerektiği belirtilmiştir. Sözü edilen raporlar uyarınca ilgili vergi dairesince...a.ş. adına, kaçakçılık cezaları kesilerek buna ilişkin ihbarnameler şirkete tebliğ edilmiş, ödeme emirleri ile takibe alınmış ve icra aşamasına gelmiştir. Adı geçen şirket tarafından tarihinde vergi dairesine müracaat edilerek kesilerı cezalarla ilgili olarak düzeltme talebinde bıılıınulmuş, vergi dairesirıce de gün ve sayılı yazı ile bu talepleri reddedilmiştir. Bilindiği gibi, düzeltme zamanaşımı Vergi Usul Kanununun 126. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, düzeltme zamanaşımı süresi; 114. maddede hüküm altına alınmış bulunan tarh zamanaşımı süresi gibi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bu maddenin a, b ve c bentlerinde yazılı hallerde bu sürenin 1 yıla kadar uzayacağı da hüküm altına alınmıştır. Bir hüküm uyarınca, adı geçen mükellefin düzeltme talebine ilişkin olarak vergi dairesine başvurduğu tarihin dikkate alınması halinde bile düzeltme zamanaşımı söz konıısu olduğundan mükellefin Bakanlığımıza tarihli müracaatı üzerine bu aşamada yapılacak bir işlem bulunmamaktadır. Bilgi edinilmesini ve durumun müracaat sahibine de duyurulmasını rica ederim. Daire Başkanı 3-Tarh zamanaşımı süresi dolmamış vergilerle ilgili düzenlenecek vergi inceleme raporuna dayanılarak tarhiyat yenilemesi yoluna gidilmesi:

7 7 Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü nün tarih ve B.07.0.GEL.0.28/ /47120 sayılı aşağıdaki özelgesinde, tarh zamanaşımı süresi dolmamış vergilerle ilgili düzenlenecek vergi inceleme raporuna dayanarak tarhiyat yenilebileceği belirtilmiştir.... GELİRLER BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE... Defterdarlığı... Müdürlüğünün gün ve... yazıları ekinde alınan,... Vergi Dairesi Müdürlüğünü mükelleflerinden... A.Ş.'nin 1996, 97 ve 1998 vergilendirme dönemlerine ilişkin ihtilafı ile ilgili olarak Danıştay... Dairesince verilen ve ilişikte gönderilen karar örnekleri incelenmiştir. Söz konusu kararlarda, adı geçen şirketin muhtelif dönemlerde işçi ücretinden vergi tevkif etmesine rağmen beyan etmediğinin iş müfettişi raporu ile tespit edilmesi üzerine bu rapora dayanarak davacı şirket adına belirlenen matrah üzerinden re'sen gelir (stopaj) vergisi salındığı ve kusur cezası kesildiği ancak... Mahkemesinin iş müfettişi raporuna istinaden yapılan tarhiyatın kaldırılması yönündeki kararının Danıştay... Dairesince onandığı anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun incelemeye yetkililer başlıklı 135 inci maddesinde "Vergi incelemesi; hesap uzmanları, hesapuzman yardımcılar, ilin en büyük malmemuru, vergi denetmenleri, vergi denetmen yardımcıları veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılır. Maliye müfettişleri, Maliye Müfettiş Muavinleri, Gelirler Kontrolörleri ve Stajyer Gelirler Kontrolörleri, Gelirler Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanlar her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisine haizdir." hükmü yer almış bulunmaktadır. Bu madde hükmüne göre, kimlerin vergi incelemesine yetkili olduğu belirtilmiş olup, vergi inceleme yetkisi bulunmayan bir iş müfettişinin düzenlemiş olduğu rapora dayanılarak vergi tarhiyatı yapılması mümkün değildir. Ancak, bu rapor bir tespit kabul edilerek mükellefin defter ve belgeleri üzerinde gerekli incelemelerin yapılması ve vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenecek vergi inceleme raporlarına dayanılarak tarhiyat yapılması gerekmektedir. Öte yandan, 1996, 1997 ve 1998 vergilendirme dönemlerine ilişkin tarh zamanaşımı süresi henüz dolmamış olduğundan, bu husus da gözönünde tutulmak suretiyle adı geçen şirket hakkında vergi denetmeni tarafından düzenlenecek vergi inceleme raporuna dayanılarak tarhiyatın yenilenmesi yoluna gidilmesi uygun bulunmuştur. Bilgi edinilmesi ve gereğini rica ederim. 4-Hatalı tebligatın tespiti halinde zamanaşımı süresi dikkate alınarak tebliğn Vergi Usul Kanunu tebliğ hükümlerine göre tekrar düzeltilmesi gerekir: Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü nün 07/07/2004 tarih ve B.07.0.GEL.0.28/ sayılı özelgesi, hatalı tebliğ yapılması halihde zaman aşımı süresi dolmadan hatalı tebliğ düzeltilebileceği şeklindedir.... VALİLİĞİ (Defterdarlık: Gelir Müdürlüğüne) İLGİ:...gün ve... sayılı yazınız. İliniz... Vergi Dairesi mükelleflerinden..., Bakanlığımıza gönderdiği tarihli dilekçesinde, tarih ve 33/22 sayılı Vergi Ceza İhbarnamesinin tebliğin kendisine yapılmadığını eşinin işyeri adresine yapıldığını belirterek bu durumun düzeltilmesi talebinde bulunmuştur. Konu ile ilgili olarak alınan ilgide kayıtlı yazınız ve eklerinde mükellefin iddia ettiği hususlar ile ilgili bir açıklamaya rastlanılmamıştır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 93 ve müteakip maddelerinde tebliğin usul ve esasları, 94 üncü maddesinde kimlere yapılacağı, 101 inci maddesinde ise tebliğ yapılacak adresler gösterilmiştir.

8 8 Adı geçen mükellef iddiasının Defterdarlığınızca yukarıdaki hükümlere göre incelenmesi ve hatalı tebligat yapılmış olduğunun tespiti halinde zamanaşımı süresi de göz önüne alınarak tebliğin Vergi Usul Kanununun tebliğ hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir. Bilgi edinilmesini ve durumun müracaat sahibine de duyurulmasını rica ederim. 5-Bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükelleflerle ilgili olarak tarh zamanaşımı süresi içerisinde yapılan incelemeler sonunda matrah farkları bulunması halinde incelenen yıla ilişkin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin incelenen vergilendirme döneminde tarha yetkili olan vergi dairesince yapılması gerekir. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü tarih ve SAYI : B.07.0.GEL.0.28/ /27024 Sayılı özelgesinde, vergi dairesi değişen mükelleflerle ilgili olarak tarh zamanaşımı süresi içerisinde yapılan incelemeler sonunda matrah farkları bulunması halinde incelenen yıla ilişkin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin incelenen vergilendirme döneminde tarha yetkili olan vergi dairesince yapılması gerekeceği ifade edilmiştir.... VALİLİĞİ (Defterdarlık:Denetim Koordinasyon ve Usul Gelir Müdürlüğü) İLGİ:... gün ve... sayılı yazınız. İlgide kayıtlı yazınız incelenmiştir. Bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükelleflerle ilgili olarak tarh zamanaşımı süresi içerisinde yapılan incelemeler sonunda matrah farkları bulunması halinde incelenen yıla ilişkin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin incelenen vergilendirme döneminde tarha yetkili olan vergi dairesince yapılması icap etmektedir. Bu nedenle yazınızdaki açıklamalara göre... Ltd.Şti.'nin 1995 Takvim yılına ilişkin K.D.V. beyannameleri Kordon Vergi Dairesi Başkanlığına verilmiş olacağından adıgeçen başkanlık uzlaşma komisyonunca karara bağlanan Katma Değer Vergisi ve cezalarının bu daire Başkanlığınca tahakkuk ve tahsil işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Adı geçen şirket tarafından 1995 Takvim yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi Hasan Tahsin Vergi Dairesi Başkanlığına verilmiş ise "Kordon Vergi Dairesi Başkanlığı Uzlaşma Komisyonunca" karara bağlanan Kurumlar Vergisi ile Kurum Stopaj Vergisine ilişkin uzlaşma tutanakları iptal edilmeksizin "Hasan Tahsin Vergi Dairesi Başkanlığına" intikal ettirilmesi ve anılan Başkanlıkça da sözkonusu Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Tutanaklarına istinaden ödenmesi gereken vergi ve cezaların tahakkuk ettirilerek tahsil edilmesi uygun bulunmuştur. Bilgi edinilmesini rica ederim. Daire Başkanı