DEMOKRASİ ve SİVİL TOPLUM (SBK256) 13. Hafta Ders Notları - 30/04/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü DEMOKRASİ ve SİVİL TOPLUM (SBK256) 13. Hafta Ders Notları - 30/04/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs gorkem.altinors@bilecik.edu.tr 1

2 Başlarken Ders notları OBS ve Kırtasiye İletişim Ofis: A106 Ofis Saatleri: Çarşamba 16:00-17:00 (Başka hiçbir zaman diliminde ofise öğrenci kabulü yapılmayacaktır) Web-sitesi: E-posta: Yukarıdaki e-posta adresi dışındaki herhangi bir yere gönderilen mesajlar kesinlikle dikkate alınmayacak ve okunmadansilinecektir. Cep telefonu, WhatsApp - kesinlikle hayır! Sosyal medya: Facebook ve Instagram kesinlikle hayır! #DST DM - kesinlikle hayır! 2

3 Başlarken Sınavlar Vize (%40) ve Final (%60) 25 çoktan seçmeli soru her soru 4 puan, 30 dakika Vize Mazeret ve Bütünleme 5 klasik soru her soru 20 puan, 30 dakika Final sınavında puanı 48 olanların ve iki sınav ortalaması un altında kalanların notlarına hiçbir ilave yapılmayacak olup, bu öğrencilerin bütünleme sınavına finale hazırlandıklarından daha iyi hazırlanmaları beklenmektedir. 3

4 Başlarken Sınavlar Vize konuları (1-7 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır Final konuları (1-14 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır 4

5 Başlarken Ders Materyalleri Ders programı Ders notları Zorunlu okumalar Atılgan, Gökhan; Aytekin, E. Attila; Ozan, Ebru Deniz; Saraçoğlu, Cenk; Şener, Mustafa; Uslu, Ateş; Yeşilbağ, Melih. (2015). Osmanlı dan Günümüze Türkiye de Siyasal Hayat. İstanbul: Yordam , , , Çaha, Ömer. (2016) Sivil Toplum ve Devlet, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı,Ankara: Orion Kitabevi. Dinler, Demet. (2003). Türkiye de Güçlü DevletGeleneği Tezinin Eleştirisi. Praksis, (9), Ozan, Ebru Deniz, Doğangün, Gökten. Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi-Politik Yaklaşım, Mustafa Kemal Coşkun (der.) Yapı, Pratik, Özne: Kapitalizmin Dönüşüm Süreçlerinin Ekonomi Politik Eleştirisi, Ankara: Dipnot,

6 Ders Programı 1. Hafta Giriş 2. Hafta Sivil Toplum: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar I 3. Hafta Sivil Toplum: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar II 4. Hafta Liberal ve Sosyalist Ülkelerde Sivil Toplum 5. Hafta Osmanlı da Sivil Toplum 6. Hafta Tek Partili Dönemden Çok Partili Hayata Sivil Toplum 7. Hafta Genel Tekrar 8. Hafta Vize Haftası 9. Hafta Hür Dünya nın Saflarında 10. Hafta Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında 11. Hafta Sanayi Kapitalizmin Şafağında 12. Hafta İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı 13. Hafta 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum & Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi- Politik Yaklaşım 14. Hafta Devlet ile Sivil Toplum Arasında Cumhuriyet & Türkiye de Güçlü Devlet GeleneğiTezinin Eleştirisi 6

7 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Çaha, Ömer. (2016). Sivil Toplum ve Devlet, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı, Ankara: Orion Kitabevi

8 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum

9 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Türkiye Batı kapitalizmine bağlanmak istiyor, bunun koşulu olarak çok partili hayat geliyor, ülke tarımsal ağırlıklı üretimin yapıldığı bir yer, sınıflar keskin bir biçimde ortaya çıkmamış, CHP ye karşı büyüyen bir muhalefet var. 9

10 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Tarımsal kapitalizm dönemi, CHP ye karşı biriken muhalefet DP yi iktidara taşıyor, DP sermayenin ve Batı kapitalizminin yanında, sınıflar tam olarak ortaya çıkmasa da artık belirginleşmeye başlıyor, işçi sınıfı ile sermaye arasında bir çatışma yok, 1960 darbesini DP nin aşırı otoriterleşmesi getiriyor, asker herhangi bir sınıfı koruma adına gelmiyor. 10

11 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Anayasası en özgürlükçü ortamı getiriyor, sanayi kapitalizmi ortaya çıkıyor, ithal ikameci planlı kalkınma dönemi, sivil toplum iyice kendini buluyor, sınıflar arası çelişki artıyor, sınıflar ortaya çıkıyor, işçi sınıfı da sermaye sınıfı da örgütleniyor, gelişmeler hem sermayenin hem de işçi sınıfının lehine oluyor, 71 muhtırası ordu içindeki sol bir kliğin darbe teşebbüsüne karşı yapıldığı için ordu sağ siyasete kayıyor, sermayeyi koruyan bir darbe yapıyor. 11

12 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum 1980 Darbesi 12

13 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Sonuç Muhtırası özgürlükleri daraltıyor, buna rağmen sol yükselişe geçiyor 70 lerin sonlarına doğru, sanayi kapitalizmi olgunlaşıyor, sınıflar ve sınıf çelişkisi keskinleşiyor, işçi sınıfı toplumsal destek buluyor, ibre işçi sınıfının menfaatine dönüyor, rahatsız olan sermaye 24 Ocak Kararlarını Demirel Hükûmetine onaylatıyor, ithal ikameci planlı ekonominin sonu ve neoliberal ekonominin başlangıcı, lerdeki işçi sınıfı kazanımları 12 Eylül 1980 Darbesiyle yok oluyor, darbe sermayenin menfaatine. 13

14 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Kenan Evren ve Milli Güvenlik Konseyi 1982 Anayasası 3 yıl 1983 Seçimleri Turgut Özal 14

15 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Turgut Özal Eski DPT Müsteşarı Bir dönem Dünya Bankası nda çalıştı 1977 MSP MV adayı oldu ama seçilemedi 1979 da son Demirel Hükümetinde Başbakanlık Müsteşarlığı ile DPT Müsteşar Vekilliği yaptı Bülend Ulusu Hükümetinde görev aldı Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcılığı Neo-liberalizm 24 Ocak Kararlarını hazırlayan bürokrat 15

16 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Turgut Özal arası Başbakan ANAP tek başına iktidar Bu dönemde neoliberal doktrin hakimiyet kuruyor Bunun siyasete ve sivil toplum-devlet ilişkilerine yansımaları var 1989 da Cumhurbaşkanı oluyor İlk askeri kökenli olmayan Cumhurbaşkanı? 1993 tevefat etti 16

17 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum de ANAP ın iktidarı kaybetmesiyle Türkiye 11 yıllık koalisyonlar dönemine girmiştir REFAHYOL Hükümeti İlkkez siyasal İslamköklerinden gelen bir partiiktidar oluyor 28 Şubat 1997 Postmodern darbe 2002 Adalet ve Kalkınma Partisi 17

18 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Devletin Topluma Açılma Süreci MimariKemalizm den Savunmacı Kemalizm e Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı İslam ın Türkiye deki Yükselişi Devletçi Elitin Karşı Atağı 18

19 Devletin Topluma Açılma Süreci 19

20 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet eliti X Siyasal elit Ömer Çaha 1982 Anayasası Kutsal Türk Devleti Kemalist ilkeler Devletçilik? 20

21 Devletin Topluma Açılma Süreci Sınırlı Devlet Neoliberalizm Özelleştirme, Daha Az Devlet Düzenlemesi, Daha Az Sosyal Devlet, Serbest Piyasa, Sendikasızlaşma, Daha Esnek Çalışma Şartları Adalet, Güvenlik ve Savunma ile sınırlı devlet Sonuçları neler olmuştur? 21

22 Devletin Topluma Açılma Süreci Medya nın dönüşümü 1980 Sonrası Dönemde Televizyon Özel televizyonlar Ömer Çaha Medyanın 4 rolü 22

23 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet ve yöneticilerin karşısında durarak muhalefet görevi görmüştür Özel TV ler ile beraber dünyayı tanıma fırsatı bulmuştur - demokratik ve otoriter rejimler arasındaki farkı görmüştür Değişik kesimleri bir araya getirerek halkı ortak noktada toplama görevi gördü Devlet politikalarının kamuoyu nezdinde tartışılmasını sağlayarak devlet ile toplum arasında bir aracı kurum oldu 23

24 Devletin Topluma Açılma Süreci Medya Özelleşme ile birlikte ancak büyük sermayenin tutunabildiği bir yer oldu Tröstleşme oldu Holdingler medya patronları oldu Büyük ve ulusaşırı sermaye ile organik olarak bağlandı 24

25 Devletin Topluma Açılma Süreci Eğitim Özel üniversiteler açıldı YÖK kuruldu 25

26 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet Vakıf

27 Devletin Topluma Açılma Süreci Kentler Global kent söylemi Kentsel dönüşüm Kentler üzerinden mülkiyet dönüşümü AVM ler 27

28 Devletin Topluma Açılma Süreci Kent (%) Köy (%) 28

29 Devletin Topluma Açılma Süreci Nüfus 78,741,053 67,803,927 44,736,957 13,648,270 20,947,

30 Mimari Kemalizm den Savunmacı Kemalizm e 30

31 Mimari Kemalizm den Savunmacı Kemalizm e arası toplumu kökten değiştiren Kemalizm, 1980 sonrası savunmacı bir noktaya gelmiştir Devletçilik Laiklik Halkçılık Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Devrimcilik 31

32 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı 32

33 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Çevreci Gruplar Feminist Gruplar 33

34 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Çevreci Gruplar Kurumsal Çevrecilik TEMA Reaksiyoner Çevrecilik Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi Sosyal Çevrecilik HES Direnişleri 34

35 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Feminist Gruplar Liberal feminizm Marksist feminizm Post-kolonyal feminizm İslami feminizm 35

36 İslam ın Türkiye deki Yükselişi 36

37 İslam ın Türkiye deki Yükselişi MNP MSP RP FP SP ve AKP 37

38 Devletçi Elitin Karşı Atağı 38

39 Devletçi Elitin Karşı Atağı Demirel 28 Şubat

40 Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi- Politik Yaklaşım Ozan, Ebru Deniz; Doğangün, Gökten. (2009). Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi-Politik Yaklaşım. Coşkun, Mustafa Kemal (der.), Yapı, Pratik, Özne: Kapitalizmin Dönüşüm Süreçlerinin Ekonomi Politik Eleştirisi içinde, Ankara: Dipnot Yayınları,

41 Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi-Politik Yaklaşım Dikotomik yaklaşım Devlet-merkezci yaklaşım ve sivil toplumcu yaklaşım Her ikisi de dikotomiktir Ekonomi-politik yaklaşım Gramsci bütünleşik devlet Sivil toplum ve devlet ayrı ayrı ele alınabilecek kategoriler midir? TÜSİAD ve devlet ilişkileri 41

42 Teşekkür Ederim. 42