ÇAĞDAŞ SİYASET DÜŞÜNCESİ (SBK204)

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü ÇAĞDAŞ SİYASET DÜŞÜNCESİ (SBK204) 5. Hafta Ders Notları 6-7/03/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs 1

2 Başlarken Ders notları OBS ve Kırtasiye İletişim Ofis: A106 Ofis Saatleri: Çarşamba 16:00-17:00 (Başka hiçbir zaman diliminde ofise öğrenci kabulü yapılmayacaktır) Web-sitesi: E-posta: Yukarıdaki e-posta adresi dışındaki herhangi bir yere gönderilen mesajlar kesinlikle dikkate alınmayacak ve okunmadansilinecektir. Cep telefonu, WhatsApp - kesinlikle hayır! Sosyal medya: Facebook ve Instagram kesinlikle hayır! #ÇSD DM - kesinlikle hayır! 2

3 Başlarken Sınavlar Vize (%40) ve Final (%60) 25 çoktan seçmeli soru her soru 4 puan, 30 dakika Vize Mazeret ve Bütünleme 5 klasik soru her soru 20 puan, 30 dakika Final sınavında puanı 48 olanların ve iki sınav ortalaması un altında kalanların notlarına hiçbir ilave yapılmayacak olup, bu öğrencilerin bütünleme sınavına finale hazırlandıklarından daha iyi hazırlanmaları beklenmektedir. 3

4 Başlarken Sınavlar Vize konuları (1-7 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır Final konuları (1-14 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır 4

5 Başlarken Ders Materyalleri 1. Ders programı 2. Zorunlu okumalar Ahu Tunçel ve Kurtul Gu lenç (der.) (2014) Siyaset Felsefesi Tarihi Platon dan Zizek e, 2. Basım, Ankara: Dog u Batı Yayınları. 5

6 Ders Programı 1. Hafta Giriş 2. Hafta Gramsci 3. Hafta Althusser 4. Hafta Adorno & Horkheimer 5. Hafta Laclau & Mouffe 6. Hafta Arendt 7. Hafta Bourdieu 8. Hafta Vizeler 9. Hafta Foucault 10. Hafta Derrida 11. Hafta Spivak & Butler 12. Hafta ZO iz ek 13. Hafta Harvey 14. Hafta Wallerstein 6

7 Laclau & Mouffe Güllüpınar, Fuat. (2012). Postmarksizm ve Radikal Demokrasi. Görgün Baran, Aylin; Suğur, Serap (der.) Çağdaş Sosyoloji Kuramları içinde, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi,

8 Laclau & Mouffe Postmarksizm, ideoloji ve politikayı ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden uzaklaştıran bir yaklaşım olarak, aslında Marksist teorinin işçi sınıfının o ncu lu g u, u retim tarzı ve ilişkilerinin belirleyicilig i, proletarya diktato rlu g u, sosyalizme politik bir devrimle ulaşılacag ı gibi temel ilkelerinin sorgulanması ve bu ilkelerin reddi olarak karşımıza çıkmaktadır. Politik ve teorik ko kenleri yapısalcılık, postyapısalcılık ve Avrupa Marksizm'ine go tu ru lebilecek olan Postmarksizmin başlangıç noktası olarak, Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe un 1985 yılında birlikte yazdıkları Hegemonya ve Sosyalist Strateji: Radikal Demokratik Bir Politikaya Doğru kitabının yayınlanması kabul edilmektedir. 8

9 Laclau & Mouffe Marksizm'in sınıf, devrimci siyaset, işçi sınıfı, özne, toplum ve tarihsel-toplumsal dönüşüm konularındaki klasik o ncu llerinden uzaklaşmayı o neren Postmarksizm; bu kavramların yerine yeni toplumsal hareketler, radikal demokrasi, kimlik ve farklılık, özne konumları, söylem, eklemlenme, rastlantısallık vb. kategoriler o nermektedir. Laclau ve Mouffe, kapitalist üretim ilişkilerinin genişlemesini ve yeni-bürokratik devlet biçimlerinin oluşumunu, gu nu mu z post-kapitalist toplumlarda, işçiler ile burjuvazi arasındaki çatışmayı (antagonizmayı) giderek kırılgan ve mug lak bir duruma getiren iki gelişme olarak deg erlendirmektedirler. Onlara go re, birey yalnızca bir emek-gu cu satıcısı deg il, dig er pek çok toplumsal ilişki yoluyla sermayeye bag ımlı hale gelmiştir ve kapitalist üretim ilişkilerinin her yere nüfuz edişi toplumsal yaşamın metalaşmasına yol açmıştır. Kapitalizmin geldig i bu yeni aşamada; 1. Toplumsal yaşamın metalaştırılması, 2. Toplumsal yaşamın bürokratikleştirilmesi, 3. Toplumsal yaşamın homojenleştirilmesi, 4. Toplumsal yaşamda iyice ağırlık kazanan bireycilik, ve benzeri gelişmeler, toplumsal mu cadelelerin bu tu nsel o zneleri olan işçi sınıfının ve onun siyaseti olan devrim Mikrinin parçalanmasına yol açmış ve sonuçta yeni direniş biçimlerini ifade eden yeni toplumsal hareketleri ortaya çıkarmıştır. 9

10 Laclau & Mouffe Yazarlara go re kentsel, ekolojik, antiotoritaryan, anti-kurumsal, feminist, etnik, anti-ırkçı gibi bir dizi oldukça farklı mu cadeleyi bir araya toplayan yeni toplumsal hareketler, toplumsal çatışmaların gittikçe daha çok sayıda ilişkiye dag ılmış olmasının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Laclau ve Mouffe a go re sınıf çatışması ortadan kalkmıştır, bu çatışmanın yerine zaman zaman baskıcı olan bir devlet karşısında sivil toplum, yani halk arasındaki çatışma geçmiştir. Buna go re, sınıglar arasında işçi ve sermaye sınıgları arasında uzlaşmaz çelişkiler yoktur, sadece devlet ve bu devletin karşısında sivil toplumu oluşturan kimlikler ve farklılıklar vardır. Postmarksizm kuramının temel varsayımları: üsınıf kavramı yerini vatandaş, azınlıklar, farklı kimlikler, o zne konumları, o teki ler ve bireylere bırakmıştır. ümarksizm'deki ekonominin toplumsal alandaki her şeyi belirledig i ekonomik indirgemeci anlayış terk edilmelidir. übir kimsenin sosyo-ekonomik açıdan işgal ettig i yer ile siyasi-ideolojik çıkarları arasında herhangi zorunlu ilişki yoktur. ügu nu mu z toplumlarında sınıf gibi evrensel kimlikler ve nesnel çıkarlardan so z edilemez çu nku toplumsal mu cadeleler çeşitlenmiştir ve bu dog rultuda yeni toplumsal hareketler siyasetin temel akto rleri haline gelmiştir. 10

11 Laclau & Mouffe ü I-şçi sınıfının devrimci bir rolu oldug u <ikri terk edilmelidir. ü Sosyalizmin eşitlik ve o zgu rlu k idealine kitlesel bir siyasal devrim yoluyla deg il, Radikal Demokrasi Projesinin dayandıg ı burjuva demokrasinin derinleştirilmesi ve genişletilmesiyle ile ulaşılabilir. ü Radikal demokrasi stratejisi toplumsal olguların tamamlanmamış ve açık bir karakteri oldug undan hareket etmektedir. ü Toplumsal olan her şey so ylemseldir. I-deolojik ve politik çıkarlar ancak, so ylem yoluyla kurulabilir. Siyaset, hegemonik pratiklere yo nelen bir so ylem kurma su recidir ve herhangi bir sınıfın maddi çıkarları u zerinden biçimlendirilemez. Siyaset, gu ncel duruma uygun olarak çog ullaşmış o zne konumlarını eklemleyecek hegemonik bir pratik olarak kavranmalıdır. Bu çerçevede o zetleyecek olursak, Laclau ve Mouffe un o nerdig i Postmarksist kuram, Marksizm'in temel ilkeleri olan; (1) UT retim tarzı ve ilişkilerinin siyasal alandaki belirleyicilig i, (2) Bir bu tu nsellik olarak toplum kategorisi, (3) I-şçi sınıfının toplumsal deg işimdeki ayrıcalıklı konumu ve o ncu lu g u, (4) Proletarya diktato rlu g u, (5) Sosyalizme politik bir devrimle ulaşılacag ı, (6) I-deoloji ve politika gibi u styapısal unsurların son kertede ekonomik ilişkiler tarafından biçimlendirildig i, (7) Tarihin sınıf mu cadelesi ve onun kaynaklık ettig i emeksermaye çatışması (antagonizmalar) ekseninde oluştug u gibi temel ilkelerin sorgulanması noktasından hareketle Marksizm'i eleştirmektedir. 11

12 Laclau & Mouffe Temek Kavramlar So ylem Hegemonya Yeni Toplumsal Hareket Agonistik Demokrasi Postmarksizme Yöneltilen Temel Eleştiriler O> zneyi o ne çıkarması So ylemi tarihdışı, kuşatıcı ve kurucu bir kategori olarak tanımaması Radikal demokrasinin zayıilıkları 12

13 Teşekkür Ederim. 13