PERMİYEN. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Müh-Mim.

Transkript

1 PERMİYEN Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Müh-Mim. Fakültesi

2 P A L E O Z O Y İ K ( yıl) PERMİYEN ( milyon yıl) ( milyon yıl) ( milyon yıl) ( milyon yıl) ( milyon yıl) KARBONİFER DEVONİYEN SİLURİYEN ORDOVİSİYEN KAMBRİYEN

3 PERMİYEN ( my) Permiyen Paleozoyik in son devridir. Rus çarının daveti üzerine Rusya ya giden Murchison 1841 yılında Ural dağlarının hemen batısında kalın bir istifi çalışmış, kapsadığı fosillerin Karbonifer sisteminden daha genç, Triyas sisteminden daha yaşlı olduğunu görerek bu istifi Rusya daki Perm şehrine izafeten Permiyen sistemi olarak adlandırmıştır.

4 PERMİYEN SİSTEM SERİ KAT 252 my Lopingiyen Çangsingiyen Vuçiyapingiyen ÜST Kapitaniyen Guadalupiyen Vordiyen Roadiyen Kunguriyen ALT Sisuraliyen Artinskiyen Sakmariyen 299 my Asseliyen

5

6 PERMİYEN KUZEY BATI AVRUPA DA PERMİYEN MY 251 my SİSTEM ÜST SERİ ZEKŞTAYN (DENİZEL) 299 my ALT ROTHLİGENDES (KARASAL)

7 PERMİYEN DEVRİ PERMİYEN SİSTEMİ 251 My Geç Üst 299 My Erken Alt

8 PERMİYEN İN GENEL ÖZELLİKLERİ Kurak karasal iklim, Bataklık ormanlarının yok olması, Açık tohumluların/gymnosperm yaygınlaşması, Sürüngenlerin baskın omurgalı grup olması, Pangea'nın oluşumunun tamamlanması, Canlılarda büyük toplu yok oluş.

9 PERMİYEN DE YAŞAM Foraminifer, fusulinler Schwagerina, Erken Permiyen fusunalkaya.net Verbeekinaa, Permiyen

10 PERMİYEN DE YAŞAM Foraminifer, fusulinler Tricites, Permiyen Neoschwagerina, Permiyen fusunalkaya.net

11 KARBONİFER-PERMİYEN DE Fusulinacean lar Deniz tabanında, locaları çok sıkı sarılmış ve serbest olarak yaşamışlardı. Kireçtaşlarında yaygın olarak bulunmuşlardır.

12 PERMİYEN DE YAŞAM Fenestella retiformis, Bryozoan twmuseums.org.uk Terebratula elongata iesjoanramis.org B R A K Y O P O D Productus horridus scientific-web.com

13 PERMİYEN DE YAŞAM

14 PERMİYEN DE YAŞAM Peripetoceras freieslebeni, Geç Permiyen Metalegoceras

15 PERMİYEN DE YAŞAM Bellerophon sp., gastropod

16 PERMİYEN DE BİTKİLER Glossopteris, Tohumlu bitki Walchia piniformes Gigantopteris petrifiedwoodmuseum.org/soconiferophyta.htm

17 Glossepteris Florasının yayılımı (Yeşil Renkli)

18 PERMİYEN DE SÜRÜNGENLER Permiyen yok oluşlarda, sürüngenler yaşamlarını devam ettirmişlerdir. Pelycosaurlar yok olmuştur. Therapsidler ortaya çıkmışlardır. Bunlar, dinosorların atalardır. M&W, Fig

19 Eryops, Permiyen, amfibian

20 Ophiacodon, pelycosaur Ophiacodon

21 Dimetrodon

22 Mesosaurus, kıtaların kaydığını ispatlayan fosillerden birisidir. Erken Permiyen

23 Mesosaurus, Viyana Müzesi

24 PERMİYEN PALEOCOĞRAFYASI Süperkıta: Pangea Büyük Okyanus Baseni: Pantalassa, O nun kolu: Tetis Denizi (Pangea nın tropikal doğusunda).

25 PALEOCOĞRAFYA Pangea nın dış sınırında, Cataysia (Angara nın doğu kenarı ve Kuzey ve Güney Çin kıtalarının birleşimi) vardır. Cathaysia, Pantalassa Okyanusu nun batısına ve Tetis in (bazen Paleotetis) doğu kenarında uzanmaktadır.

26 PALEOCOĞRAFYA En erken Permiyen)

27 PALEOCOĞRAFYA Erken Permiyen)

28 Geç Permiyen PALEOCOĞRAFYA

29 PALEOCOĞRAFYA (En geç Permiyen)

30 PALEOCOĞRAFYA Erken Permiyen (Sisuraliyen) de Gondwana nın kuzeybatısı, Lavrusya nın güneyi (Öramerika) ile çarpışmış, Algeniyen orojenezi gelişmiş ve bölgede Kuzey Amerika oluşmuştur, Hersiniyen orojenezi nin devamında Avupa nın kuzeybatısı ile karşılaşmıştır. Uraliyen orojenezi ile Sibirya kıtası (Angara) ile birleşerek Erken Permiyen in ortalarında Pangea tamamlanmıştır.

31 PALEOİKLİM Permiyen döneminde Pangea nın oluşmasıyla birlikte küresel ısınma gerçekleşmiş, kurak ve sıcak bir iklim gelişmiştir. Düşük enlemlerdeki deniz yolu kapanmış, ılık yüzey okyanus akıntıları yüksek enlemlere doğru yönelmiş, ve soğuk sular Pangea nın batı kıyıları boyunca yukarı doğru gelişmiştir.

32 PALEOİKLİM Dağ oluşumları ile birlikte lokal ve bölgesel karasal iklimler oluşmuştur. Permiyen in ortalarında iklim genellikle ılık ve nemlidir. Geç Permiyen (Lopingiyen) de tipik olarak sıcak ve lokal olarak ta kuraktır. Çöller, tropikal ve subtropik alanlarda bu zamanda yayılım göstermiştir.

33 PERMİYEN İKLİMİ 250 my önce Permiyen döneminde sedimanter kayaçların iklim göstergeleri. Kırmızı daireler: kömür yatakları (hümid iklim, buzularası dönem ve buzullarla karışık sular) Mavi üçgenler, tillitler Düzensiz yeşil alanlar, evaporitler (kurak iklim)

34 PALEOİKLİM Karbonifer den Erken Permiyen in başındaki kata kadar buzullaşma bugünkü ismi ile Hindistan, Avustralya, Antartika ve kuzeydoğu Sibirya alanlarının çoğunda devam etmiştir.

35 PALEOİKLİM Volkanizma, Permiyen peryodu sonunda oldukça etkilidir. Sibirya nın kuzeydoğusunda ve Çin in batısında bazaltlar Sibirya üzerine yaklaşık 250 milyon yıl önce gelişmiş ve yıl yayılması devam etmiştir. Püskürmeler sonucunda, atmosferde büyük miktarda volkan küllerinin oluşmasıyla karanlık bir gökyüzü, fotosentez sırasında karbondioksitin yukarı çekilmesiyle bitkilerin verimi düşmüştür.

36 URALİYEN OROJENEZİ Bu orojenez Geç Karbonifer-Permiyen de, Lavrusya ile Sibirya nın çarpışmasıyla meydana geldi

37

38 IAPETUS

39

40 K A Varistik

41 Yararlanılan Kaynaklar Earth and Life Through Time, Steven M. Stanley, W.H. Freeman Company. Engin Meriç, Tarihsel Jeoloji, Selçuk Üniv. Fen Fakültesi Yayınları, No:4, 208 s. Nurdan İnan, Kemal Taslı, 2006, Tarihsel Jeoloji, Mersin Üniv. Yayınları, No: 15, 107s haps/chapter11-06.html EARTH HISTORY PALEOZOIC LIFE: CHAPTER OBJECTIVES (Ch. 21) _geology.asp