VEHUP II. YILLIK KONGRESİ DOLAYSIZ VERGİLERİN DOLANILMASIYLA MÜCADELEDE TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ARASINDA İŞBİRLİĞİ STRATEJİLERİ

Transkript

1 Editörler: BAŞARAN YAVAŞLAR/BERKSOY/GÜNEŞ/ DOĞRUSÖZ/KAPUCU Marmara Üniversitesi & VEHUP Tarafından Düzenlenen VEHUP II. YILLIK KONGRESİ DOLAYSIZ VERGİLERİN DOLANILMASIYLA MÜCADELEDE TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ARASINDA İŞBİRLİĞİ STRATEJİLERİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR...XXIII AÇILIŞ KONUŞMALARI...1 Birinci Bölüm VERGİLENDİRME ALANINDA TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ VE İŞBİRLİĞİ İMKANLARI TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ KAPSAMINDA VERGİLENDİRMEYE İLİŞKİN HUKUKİ ÇERÇEVE...11 Dr. Gonca Çelik 1. Giriş Avrupa Birliği Hukuku Kapsamında Vergilendirme Birliğin Vergi Alanında Yetkisi Vergi Konusunda Temel Düzenlemeler Birincil Hukuk Kaynakları İkincil Hukuk Kaynakları Hukuken Bağlayıcı Olmayan Belgeler Türkiye nin Üyelik Müzakereleri Kapsamında Vergilendirme Müzakerelerde Genel Durum...17

3 VIII 3.2. Vergilendirme Faslı Kapsam Tarama Süreci Katılım Ortaklığı Belgeleri Ulusal Programlar (Dolaysız Vergiler Bakımından) İlerleme Raporları Türkiye-AB Ortaklık İlişkisi Kapsamında Vergilendirme Ortaklık İlişkisinin Yapısı Ortaklık İlişkisi Kapsamında Vergilendirmeye İlişkin Hukuki Dayanaklar Sonuç...31 Kaynakça...32 ANKARA ANLAŞMASI NIN TARAFLARA SUNDUĞU İŞBİRLİĞİ İMKÂNLARI...35 Yrd. Doç. Dr. Zeynep Özgenç 1. Giriş Türkiye-AB Ortaklık Hukuku nun AB Hukuku ndaki Yeri Ortaklık Mevzuatı Uyarınca Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri Ortaklık Mevzuatı ndan Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Avrupa Birliği Hukuk Düzeninde Açılabilecek Davalar Genel Olarak Hareketsizlik Davaları İhlal Davaları İptal ve Tam Yargı Davaları Önkarar Yöntemi Sonuç...61 Kaynakça... 64

4 AVRUPA BİRLİĞİ NDE VERGİLENDİRME ALANINDA GÜÇLENDİRİLMİŞ İDARİ İŞBİRLİĞİ...67 Ahmet Yıldırım Birol Ubay 1. Giriş Avrupa Birliği Vergilendirme Politikasının Genel Hatları Genel Olarak Avrupa Birliği nde Dolaysız Vergilerin Yakınlaştırılması Avrupa Birliği nde Vergilendirme Alanında İdari İşbirliğinin Temelleri Genel Olarak Avrupa Birliği nde Vergiden Kaçınmanın Önlenmesinde Güçlendirilmiş İşbirliğinin Önemi Avrupa Birliği nde Dolaysız Vergilendirme Alanında Güçlendirilmiş İşbirliği Genel Olarak Direktifi nin Ana Hükümleri (2014 ve 2015 değişiklikleri ile) Sonuç Kaynakça...85 IX İkinci Bölüm DOLAYSIZ VERGİLERİN DOLANILMASIYLA MÜCADELEDE AB DEKİ GÜNCEL DURUM VE TÜRKİYE AB VERGİDEN KAÇINMAYA KARŞI PAKET: OECD/G20 BEPS EYLEM PLANI İLE KARŞILAŞTIRMA...89 Dr. Sven-Eric Bärsch Çev.: Arş. Gör. Gizem Kapucu 1. Giriş Vergiden Kaçınmaya Karşı Mevcut Önlemlere Genel Bir Bakış...91

5 X 2.1. OECD/G20 Eylem Planı AB Vergiden Kaçınmaya Karşı Paket Vergiden Kaçınmaya Karşı Direktif Kontrol Edilen Yabancı Kurum (KEYK) Kuralları (md.7 ve 8) Çıkış Vergisi (md. 5) Faiz Sınırlaması (md. 4) Genel Kötüye Kullanma Karşıtı Kural (md. 6) Hibrit Uyumsuzluklar (md. 9) AB Vergi Antlaşmaları Önerisi Revize Edilmiş İdari İşbirliği Direktifi Dış Strateji Tebliği Sonuç Kaynakça THE EU ANTI-TAX AVOIDANCE PACKAGE: COMPARISON WITH THE OECD/G20 S BEPS ACTION PLAN Dr. Sven-Eric Bärsch Metnin İngilizce Aslı TÜRK VERGİ HUKUKU MEVZUATI İLE AB NİN VERGİDEN KAÇINMAYA KARŞI PAKETİ NİN KARŞILAŞTIRILMASI Yrd. Doç. Dr. H. Ege Deniz Göktuna 1. Giriş Vergiden Kaçınma Karşıtı EU 2016/1164 sayılı Direktif Genel Olarak Direktif in Kapsamı Faiz Giderlerinin Kısıtlanması Genel Olarak Direktif te Yer Alan Faiz Giderlerinin Kısıtlanmasına İlişkin Hükümlerin İçeriği Türk Hukuku nda Faiz/Finansman Giderlerinin Sınırlandırılmasına İlişkin Hükümler

6 Genel Durum Finansman Gider Kısıtlaması Örtülü Sermaye Uygulaması Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Mevzuatımızın Direktif teki Hükümlerle Uyumu Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı Genel Açıklama Direktif teki Düzenlemeler Kurumlar Vergisi Kanunu nda Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları Türk Vergi Mevzuatı ndaki Hükümlerin Direktif Hükümleri ile Uyumu Hibrit (Karma) Uyumsuzluklara İlişkin Hükümler Genel Durum Direktif Hükümleri Çıkış Vergisi (Exit Tax) Direktif Hükümleri Türk Vergi Mevzuatı nda Durum Kötüye Kullanımın Önlenmesi Hükmü (General Anti Abuse Rule-GAAR) Direktif Hükmü Türk Vergi Mevzuatı Vergi Şeffaflığı Paketi Genel Açıklama Direktif in İçeriği Türk Vergi Mevzuatı Açısından Durum Sonuç Kaynakça XI

7 XII DEVLET DESTEĞİ KURALLARI VE AB DE VERGİDEN KAÇINMAYA KARŞI YÖNTEMLER Prof. Dr. Peter H. J. Essers Çev.: Arş. Gör. Arzu Şen Kalyon 1. Giriş Geçmiş Yasaklanmış Devlet Yardımının Kurucu Unsurları Devlet Yardımı Hakkında Üç Dava Starbucks Davası Olaylar Avrupa Komisyonu Kararı C(2015)7143 Final Bazı Gözlemler McDonald s Davası Olaylar Avrupa Komisyonu Kararı, C(2015)8343 Final Bazı Gözlemler Apple Davası Olaylar Avrupa Komisyonu Kararı, C(2016)5605 Final Bazı Gözlemler Sonuç Kaynakça STATE AID RULES AND THE MECHANISMS AGAINST TAX AVOIDANCE IN THE EU Prof. Dr. Peter H. J. Essers Metnin İngilizce Aslı

8 XIII TÜRKİYE BAKIMINDAN DOLAYSIZ VERGİLERİN DOLANILMASIYLA MÜCADELEDE MAKUL STRATEJİ Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar Abdulkadir Kahraman 1. Sorunun Tespiti ve Yöntem Ulusal Düzenlemeler Bakımından Öneriler Vergiyi Dolanmayı Önleyici Genel Düzenlemede Değişiklik (VUK md.3, f.b) Vergiyi Dolanmayı Önleyici Bazı Özel Düzenlemelerde Değişiklik Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç (KVK md.13) Sınai Mülkiyet Hakkı (KVK md.5/b) Finansman Gideri Kısıtlaması (KVK md.11, f.1, b.i) İş Merkezi (KVK md.3, f.6) Hibrit Uyumsuzluklar Uluslararası Düzeyde Sorunun Tespiti ve Yöntem Uluslararası Boyut Türkiye nin Çifte Vergileme Anlaşmaları (ÇVÖA) Stratejisine Bakış BEPS Sonrası Muhtemel Çifte Vergileme Anlaşmaları (ÇVÖA) Stratejisine Bakış Çok Taraflı Konvansiyon Çok Taraflı Anlaşmanın Yaklaşımı Konvansiyon un Yürürlüğe Girme Süreci Sorumlu Vergicilik Bakışıyla Dolaysız Vergilerin Dolanılmasına Karşı Makul Stratejisi Sonuç Kaynakça K AVR A M DİZİNİ

9

10 TABLE OF CONTENTS PREFACE... V TABLE OF CONTENTS...XV ABBREVIATIONS...XXIII OPENING STATEMENTS...1 First Session RELATIONSHIPS BETWEEN TURKEY AND EU IN THE FIELD OF TAXATION AND POSSIBILITIES OF CO-OPERATIONS GENERAL LEGAL FRAMEWORK ON TAXATION IN THE CONTEXT OF TURKEY-EU RELATIONS...11 Dr. Gonca Çelik 1. Introduction Taxation in European Union Law The Union s Authority in the Tax Field Basic Regulations on Taxation Sources of Primary Law Sources of Secondary Law Instruments of Soft Law Taxation Scope of Turkey s Negotiation Process...17

11 XVI 3.1. General Situation in Negotiation Process Taxation Chapter The Scope Screening process Accession Partnership Document National Schemes (for Direct Taxes) Progress Report Taxation Within the Scope of Turkey-EU Association The Structure of the Association Legal Basis for Taxation under the Association Conclusions...31 Bibliography...32 COOPERATION TOOLS PROVIDED BY THE ANKARA AGREEMENT...35 Yrd. Doç. Dr. Zeynep Özgenç 1. Introduction Place of Turkey-EU Association Law in the EU Law Dispute Resolution Methods According to Association Legislation Cases in the EU Law in the Disputes Arising from the Partnership Legislation Generally Action for Failure to Act Action for Infringement Action for Nullity and Full Remedy Action Preliminary Ruling Conclusions...61 Bibliography STRENGTHENED ADMINISTRATIVE COOPERATION MECHANISM IN THE FIELD OF TAXATION IN EU...67 Ahmet Yıldırım - Birol Ubay 1. Introduction...67

12 XVII 2. Overview of the European Union Taxation Policy In General Approximation of Direct Taxes in the European Union Basics of Administrative Cooperation in the Field of Taxation in the European Union In General The Importance of the Strengthened Cooperation in the European Union to Prevent Tax Evasion Strengthened Cooperation in Direct Taxation in the European Union In General Basic Rule of Directive 2011 (with amendments of 2014 and 2015) Conclusions Bibliography...85 Second Session CURRENT STATUS OF THE EU S FIGHT AGAINST TAX AVOIDANCE IN DIRECT TAXATION AND TURKEY EU S ANTI-TAX AVOIDANCE PACKAGE AND THE COMPARISON OF THIS PACKAGE WITH OECD-BEPS ACTION PLAN Dr. Sven-Eric Bärsch Turkish Translation, translated by Gizem Kapucu Introduction Overview of Current Anti-Tax Avoidance Measures Action Plan of OECD/G Anti-Tax Avoidance Package of the EU Anti-Tax Avoidance Directive Controlled Foreign Company (CFC) Rule (Articles 7 and 8)...110

13 XVIII 3.2. Exit Taxation (Article 5) Interest Limitation (Article4) General Anti-abuse Rule (GAAR) (Article 6) Hybrid Mismatches (Article 9) Recommendation on Tax Treaties by the EU Revised Administrative Cooperation Directive and Communication on External Strategy Communication on External Strategy Conclusions Bibliography COMPARISON OF THE TURKISH TAX CODE LEGISLATION WITH THE EU S ANTI-TAX AVOIDANCE PACKAGE Yrd. Doç. Ege Göktuna 1. Introduction Anti-Tax Avoidance Package EU 2016/1164 Directive In General The Scope of the Directive Interest Limitation In General Content of Provisions for Interest Limitation in the Directive Provisions Regarding Interest Limitation / Finance Expenses in Turkish Law General Situation Restriction of Finance Expenses Concealed Capital Profit Shifting via Transfer Pricing Harmonization of Turkish Legislation and the Provisions of the Directive Controlled Foreign Company

14 XIX Overview Provision of the Directive CFC Rules in the Corporate Income Tax Code Harmonization of Turkish Legislation and the Provisions of the Directive Hybrid Mismatches Overview Provision of the Directive Exit Tax Provision of the Directive Turkish Legislation General Anti-Abuse Rule Provision of the Directive Turkish Legislation Tax Transparency Package Overview The Content of the Directive Situation in terms of Turkish Tax Legislation Conclusions Bibliography STATE AID RULES AND THE MECHANISMS AGAINST TAX AVOIDANCE IN THE EU Prof. Dr. Peter Essers Turkish Translation, translated by Arzu Şen Kalyon Introduction Background Constituent Elements of Forbidden State Aid Three State Aid Cases The Starbucks Case The Facts Judgement European Commission, C(2015)7143 Final

15 XX Some Observations The McDonald s Case The Facts Judgement European Commission, C(2015)8343 Final Some Observations The Apple Case The Facts Judgement European Commission, C(2016)5605 Final Some Observations Concluding Remarks Bibliography REASONABLE STRATEGY FOR TURKEY FOR FIGHTING AGAINST TAX CIRCUMVENTION IN DIRECT TAXATION Prof. Dr. Funda Başaran Yavaslar - Abdulkadir Kahraman 1. Determining the Problem and the Method Used Proposals for Domestic Law Amendment of the General Anti-Abuse Rule (Art.3, prg.b of the Tax Procedure Law) Amendment of Some Special Anti-Abuse Rules Profit Shifting via Transfer Pricing (Art.13 of the Corporate Income Tax) Industrial Property Right (Art. 5 /B of the Corporate Income Tax) Limiting Deductions of Financing Expenses (Art.11, prg1, Nr.i of the Corporate Income Tax) Permanent Establishment (Art.3, prg.6 of the Corporate Income Tax) Hybrid Mismatches Determining the Problem at International Level and the Method International Level Overview of Turkey s Double Taxation Agreements (DTT) Strategy

16 XXI 3.3. Overview of Double Taxation Agreements (DTT) Strategy after the BEPS Multi-Lateral Convention The Approach of Multi-Lateral Agreement The Process of Entry into the Force of Convention Perspectiv of Responsible Taxation on Reasonable Strategy For Fighting Against Tax Circumvention in Dırect Taxation Conclusions Bibliography GLOSSARY