EDİNSEL BAĞIŞIKLIK MEKANİZMASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "EDİNSEL BAĞIŞIKLIK MEKANİZMASI"

Kudret Olgun
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 EDİNSEL BAĞIŞIKLIK MEKANİZMASI , Dr.Naciye İşbil Büyükcoşkun

2 Dersin amacı; Edinsel bağışıklık ve komponentleri Hücresel bağışıklık Humoral bağışıklık NK hücreleri İmmün sistem bozuklukları

mcb.harvard.edu/animations/cellmediated.swf http://www.scribd.

3 İnsan vücudunun kendi doku ve organlarına zarar verebilecek etkenlere karşı direnç gösterme yeteneğine İmmünite (Bağışıklık) adı verilir

4 İmmün sistemin kullandığı 2 ana savunma sistemi vardır; Doğal Bağışıklık (non-spesifik) Edinsel Bağışıklık (spesifik)

5 Nonspesifik defans mekanizmaları Spesifik defans mekanizmaları (immün sistem) 1.safha 2. safha 3. safha *Deri *Müköz membranlar *Deri ve müköz membran ların sekresyonları *Fagositik lökositler *Antimikrobial prot. *İnflamatuar yanıt *Lenfositler *Antikorlar

safha *Deri *Müköz membranlar *Deri ve müköz membran ların

6 Edinsel Bağışıklıktan lenfositler sorumludur

7 Kendisine karşı veya bunu taşıyan hücreye karşı spesifik bir immün yanıtı tetikleyebilen yabancı maddeye antijen denir

8 Bir molekülün iyi bir antijen olabilmesi için: * Molekül organizmaya yabancı olmalı * Molekül ağırlığı 10 kda dan fazla olmalı * Molekül uzun süre konakta kalabilmeli * Kimyasal kompleksiteye sahip olmalı Molekülün yüzeyinde düzenli olarak tekrarlayan prostetik radikallerin bulunması gerekir * Elektrik yükü taşımalı

kalabilmeli * Kimyasal kompleksiteye sahip olmalı Molekülün yüzeyinde düzenli

9 Antijen molekülünde, antikorla spesifik bağlantı sağlayan belirli noktaların herbirine antijenik determinant denir Antijenik determinant (Epitop)

10 Edinsel immünitenin komponentleri: Humoral immünite B lenfositler Hücresel immünite T lenfositler Yardımcı, Sitotoksik, Supresör

11 İmmün Sistem Hücreleri

12 Red blood cells Platelets Monocytes Granulocytes Bone marrow Figure 12.9 Hemopoietic precursor cell Page 424 Bone marrow lymphocyte Thymus B cells T cells Peripheral lymphoid tissues Foreign invasion B cells T cells Antibody-mediated immune response Cell-mediated immune response

Thymus B cells T cells Peripheral lymphoid tissues Foreign invasion B

13 Timus: Timopoietin, Timozin, Timulin salgılar

14 Primer lenfoid organlar Sekonder lenfoid organlar

15 Tipik bir spesifik immün yanıt 3 evreye ayrılabilir Antijenle karşılaştırıcı ve lenfositler tarafından tanınma Lenfosit aktivasyonu Saldırı

17 Lenfosit klonları Tek bir tip antikor üretimi ya da T hücre gelişimine kaynaklık edebilen farklı lenfositlerin her biri bir lenfosit klonudur Her klon tek ya da az sayıda lenfositten kaynaklanır ve tek bir tip antijene yanıt verebilir

her biri bir lenfosit klonudur Her klon tek ya da az

19 Specific B cell clones Antijen

22 T hücre subgrupları * Yardımcı T hücre (T helper) * Sitotoksik T hücre * Supresör T hücre CD4 yüzey marker CD8 yüzey marker?

24 T hücre reseptörü, eğer antijen vücudun kendi hücre zarı proteinlerinin bazısı ile birleşmezse antijenle birleşemez

25 T hücreleri serbest T hücreleri serbest antijenleri tanımazlar tanımazlar!! APC: Makrofajlar, B lenfositler, Dendritik hücreler

26 T hücre tanımasının ortaya çıkması için antijenle kompleks kurması gereken plazmamembran proteinleri Major Histokompatibilite Kompleksi (MHC) Klas I- Klas II-

27 Class I MHC glycoproteins Tüm hücrelerin Yüzeylerinde bulunur Sadece sitotoksik T hücreler tarafından tanınır Sitotoksik Cytotoxic T hücresi, cells can yabancı destroy bir body antijenle cells if (virüsle) invaded enfekte by foreign olmuş vücut (viral) hücresini antigen öldürebilir

28 Class II MHC glycoproteins Spesifik immün hücrelerin yüzeyinde bulunur (B hücreleri, dendrit hücreleri, Makrofaj ve benzeri h.) Sadece yardımcı T hücreleri tarafından tanınır Yardımcı Helper T hücreleri, cells enhance tüm immün activities hücrelerin of these aktivitelerini immune arttırır cells when they are combating antigenic invaders

29 T hücrelere antijen sunulması ve antijenin tanınmasında rol oynayan faktörler: *Antijen sunan hücreler *TCR *MHC klas I ve II molekülleri

30 Antijenik peptid CD4 T hücre reseptörüne MHC Klas II CD8 T hücre reseptörüne Molekülleri ile sunulur MHC klas I

33 Yardımcı T hücresine antijen sunumu

36 Antijene karşı immün cevabın oluşması APC Antijen İL-1 İşlenmiş antijen MHC Antijene özgü reseptör Yardımcı T hücresi Sitotoksik Th Lenfokinler Supressör Th B hücresi Plazma hücresi Antikor

37 Yardımcı T Hücrelerinin Salgıladığı Lenfokinler/sitokinler İL-2 İL-3 İL-4 İL-5 İL-6 GM-CSF İnterferon-

38 Başlıca fonksiyonu: Sitotoksik T hücreleri Kanserleşmiş veya virüsle enfekte olmuş vücudun kendi hücrelerinden herhangi birinin haraplanması

40 Sitotoksik T hücreleri * Direkt saldırı hücreleridir * Perforin - Delik açıcı protein salgılar Sitotoksik maddeler salgılar Virüslere duyarlığı yüksek Viral savaşta, kanser hücrelerinin haraplanmasında, yabancı doku reddinde etkili

41 Virus Viral antigenic protein coat Host cell Self-antigen A virus invades a host cell.

43 Cytotoxic T cell T cell receptor Foreign antigen MHC self-antigen Invaded cell

45 Killer cell Granule containing perforin molecules Target cell Perforin molecule Granule Salt, H 2 O Ca 2 + Killer cell Target cell

46 Fig b Page 438 Perforin molecule

47 Hücresel İmmünite

49 NK Hücreleri Virüsle enfekte hücrelere veya kanser hücrelerine herhangi bir spesifik tanıma olmadan doğrudan saldırabilen hücrelerdir

55 Stimulation of killer cells Invading bacterium coated with antibodies specific to it Lysis induced by killer cell Killer cell Antikora bağımlı hücresel sitotoksisite

56 Antikora bağımlı hücresel sitotoksisite

57 Inhibits multiplication of cancer cells * Interferon Enhances Secretes Enhances Secretes Secretes Enhances Cytotoxic T cell (prior exposure to cancer cell) Natural killer cell Macrophage Toxic chemicals Phagocytosis * Start here Directly attack and destroy cancer cells

58 Supresör T Hücreleri Hem yardımcı hem de sitotoksik T hücrelerini baskılarlar Diğer hücrelerin etkinliklerini düzenler İmmün cevabın vücuda zarar verebilecek aşırı reaksiyonlar oluşturmalarını engellerler

59 B LENFOSİTLER

61 B hücre reseptörüne antijenin bağlanması

62 B cell specific to antigen Different B cell clones Figure Page 429 Antigens Rough endoplasmic reticulum Plasma cells Memory cells Antibodies

65 Antikorların etki şekilleri: Direkt olarak istilacıya saldırarak Kompleman sisteminin aktivasyonu ile

66 Enhancement of phagocytosis (opsonization) Invading bacterium coated with antibodies specific to it Phagocyte

68 Neutralization Invading bacterium Bacterial toxin Antibody neutralizing toxin Antibody specific to toxin

69 Agglutination (clumping of antigenic cells) and precipitation (if soluble antigen-antibody complex is too large to stay in solution) Foreign cells (e.g., transfused mismatched red blood cells) Antigen Lattice Antibodies specific to foreign cells

70 Activation of complement system Inactive C1 complement molecule (binds with) Antibody Antigenic foreign cell, such as invading bacterium Activated by binding with antigen-attached antibody (leads to) Formation of C5 C9, the membrane-attack complex (forms holes in foreign cell) Membrane-attack complex Lysis (rupture) of cell

71 Kompleman sisteminin aktivasyonu: Klasik yol Alternatif yol Lektin yolu

73 Klasik yol

74 Alternatif yol

75 Lektin yolu C4; Ab ve C1 katılımı olmaksızın lektin yolu ile aktive edilebilir Bu yol 3 proteinle başlatılır: Mannoz bağlayan lektin (MBL) Mannoz bağlayan lektin ile ilişkili serin proteaz (MASP ve MASP2)

76 MBL-MASP-MASP2 kompleksi Ab-C1qrs kompleksinin analoğudur C4, C2 ve C3 ün Ab dan bağımsız aktivasyonuna neden olur

77 Kompleman fonksiyonları * Opsonizasyon ve fagositoz (C3b) * Lizis (C5b6789) * Aglütinasyon * Nötralizasyon * Kemotaksi (C5a) * Mast hücresi ve bazofil aktivasyonu (C3a, C4a, C5a) * İnflamasyon etkisi

78 C5b 6 C7 C8 C9

83 Aktif immünite Pasif immünite Antibodies

84 İmmün Tolerans İmmün sistemin kendi öz (self) moleküllerine (antijen) reaktif davranış göstermemesi

85 Otoimmünite Vücudun kendi hücrelerine karşı immün yanıt oluşursa

86 İmmün Sistem Bozuklukları: Konjenital immün yetmezlikler Edinsel immün yetmezlikler Kanser, kronik renal yetersizlik, ciddi yanıklar, HIV enfeksiyonu, siroz, radyasyon, immün süpresif tedaviler, kronik alkolizm, aşırı yorgunluk, ileri yaşlılık, beslenme yetersizliği Allerji Otoimmünite

87 Allerji- Hipersensitivite Antijene karşı organizmanın oluşturduğu hasarlayıcı düzeyde immün cevap

92 Hipersensitivite reaksiyonları: Tip I: Erken- anaflaktik Tip II: Antikor bağımlı sitotoksik Antikor bağımlı Tip III: İmmün kompleksler ile oluşan Tip IV: Geç hücresel T hücreleri ve makrofajlara bağımlı olarak gelişir

93 Tip III

Benzer belgeler

VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite

VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof. Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu DOĞAL SAVUNMA HATLARI-DOĞAL