Aşağıdaki iki resmin çizeri 6 yaşındaki oğlum Baybars Gürel, bu kitabın satışını yapmak için sabırsızlanıyor, bir de büyünce cumhurbaşkanı olmak

Transkript

1 Aşağıdaki iki resmin çizeri 6 yaşındaki oğlum Baybars Gürel, bu kitabın satışını yapmak için sabırsızlanıyor, bir de büyünce cumhurbaşkanı olmak istiyor.

2 Hülya GÜREL: Konya Selçuk Üniversitesinde Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümünden mezun olan Hülya Gürel, 15 yıl boyunca çeşitli rehabilitasyon merkezleri, anaokulları, üstün veya özel yetenekli çocuklara eğitim veren okullarda çalıştı. Şu anda çocuk gelişimi ve öğretmeni olarak meslek hayatına devam ediyor yaş çocuklarına gelişim ve eğitim danışmanlığı yapan yazarın bu yıl okula başlayan bir oğlu var. adresini ziyaret edebilir, yazarla adresinden iletişime geçebilirsiniz.

3 Anne Çişim Var!

4 Anne Çişim Var! Tuvalet Eğitimİ İÇİN BİR Rehber Hülya GÜREL Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Öğretmeni

5 ISBN Optimist Yayım Dağıtım, 2014 Optimist Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti. Sertifika no. : Telefon : Faks : e-posta: optimist@optimistkitap.com facebook.com/optimistkitap twitter.com/optimistkitap Optimist yay n no. : 373 Konu : Anne Baba Kitapları Yay na haz rlayan : Mutlu Dinçer Bas m : Haziran 2014, stanbul Düzenleme : Selim Talay Dü zel ti : Pelin Duru llüstrasyonlar : Ayşe Nur Ataysoy Sertifika no. : Baskı ve cilt : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti. Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Esenyurt - STANBUL Tel:

6 İçindekiler Tuvalet eğitimini verecek ebeveyn sözleşmesi 9 Anne çişim var! 13 Tuvalet eğitimi için doğru zamanı seçmek 14 Baba bir eğitim: Tuvalet eğitimi 16 Çocuğuma tuvalet eğitimi vermeye hazır mıyım? 17 Tuvalet eğitimini ne kadar zamanda verebilirim? 20 Tuvalet eğitimini verebilecek yeterlilikte miyim? 21 Çocuğum tuvalet eğitimi almaya hazır mı? 24 Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren ipuçları: 26 a. Çocuğunuzun mesane volümü ve kontrolü yeterince gelişmiş mi? 26 b. Bedensel gelişimi tuvalet eğitimi alabilecek olgunluğa ulaşmış mı? 27 c. Zihinsel gelişimi tuvalet eğitimine hazır mı? 28 d. Duygusal açıdan çocuğunuz tuvalet eğitimi almaya hazır mı? 29 Tuvalet eğitiminde yapılan yanlışlar nelerdir? 30 Çocuk gözüyle tuvaletler nasıl mekânlardır? 36 Çocuğunuzu tuvalet eğitimine nasıl hazırlamalısınız? 38 Tuvaleti çocuğunuzun kullanımına nasıl hazırlarsınız? 40 Tuvalet eğitiminde oturak (lazımlık) kullanmak gerekli midir? 42

7 Lazımlık alırken nelere dikkat etmeli? 44 İşte bezden kurtuluyoruz! 46 a. Psikolojik hazırlık: model alma tuvaleti keşfetmek 47 b. Zamanın geldiğini haber almak güdüleyici somut bir ödüle sahip olmak 50 c. İstenilen davranışı pekiştirmek tutarlı bir şekilde amaca gitmek 55 Tuvalet Eğitimine Gündüz ve Gece Birlikte Başlanmalı mı? 58 Gündüz ve gece tuvalet eğitimi 60 Geceleri Mesane kontrolünü kazanamayan çocuğunuz için öneriler 64 Tuvalet eğitiminin ardından yaşanan kazalar ve nedenleri 70

8 Tuvalet Eğitimini Verecek Ebeveyn Sözleşmesi Tuvalet eğitimine bilinçlenmeden, bilgi edinmeden, çocuğumun hazır olduğunu bu bilgilerle doğrulamadan başlamayacağım. Kaptan benim! Çocuk benim çocuğumsa, gözlemlerimi, edindiğim bilgileri, sezgilerimi kullanarak en iyi ben yorumlarım. Çevremden etkilenip kendimi ve çocuğumu yıpratmayacağım. Bu süreci yönetecek, aksaklıkları bulup düzenlemeleri yapacak kişi benim. Ancak sorumluluk çocuğumun. Bu sürecin ne kadar zamana yayılacağını o belirleyecek. Sabırlı olacağım. Tuvalet eğitimi bir sabır işidir. Hayatımda hiç olmadığı kadar sabırlı ve sevgi dolu olacağım. Çocuğumu incitmeden, ona kuralları verecek, onun başarısını takdir edecek, bu işi çocuğumla birlikte başaracağım. Kurallarım net ve anlaşılır olacak. Çocuğum canla, başla, bütün sevimliliği ve bütün çekilmezliğiyle bu kuralları yıkmak için günün 24 saati bitmez bir enerjiyle çalışacak. Kuralları kabul etmek istemeyecek. Biliyorum. Ama bunu sadece benim 9

9 çocuğum yapmıyor, her zaman bunun farkında olacağım. Bu süreçte tuvalet eğitimine ait her çabası için çocuğuma aferin! diyeceğim. Bu konuda cimrilik yapmayacağım. Aferin, aferin, aferin! Çocuğum oturağa/klozete oturduğunda onu yalnız bırakmayacağım. Özellikle ilk aylarda onu orada bırakıp iş yapmaya gitmeyeceğim. Abartılı ödüller vermek için kendimi ve bütçemi zorlamayacağım. Onu heyecanlandıracak, en basit, en ulaşılabilir ödülleri önceden düşünüp ayarlayacağım. En çok da zevkle mideye indireceği ödülleri seçeceğim. Tuvalet kullanımıyla ilgili diğer çocuklardan model alması için çocuğuma ortam hazırlayacağım. Bu işe başlarken, hem bez bağlayıp hem tuvalet eğitimi vermeye çalışarak çocuğumu zorlamayacağım. Şartlarım elverirse, hem gündüz hem gece aynı anda tuvalet eğitimi vermeye çalışarak, çocuğumun ikilem yaşamasını engelleyeceğim. Başlarken, tuvaletimizi çocuğumla birlikte keşfe çıkacağım. Onda mekânla ilgili olumlu duygular oluşturmak için burada çocuğuma kitap okuyacağım. 10

10 Başlarken günde 1-2 kez çişi olsun ya da olmasın, giysilerini çıkarsın ya da çıkarmasın, tuvalete oturup 1-2 dakika zaman geçirmesine fırsat vereceğim. Çocuğumun tuvaleti benim kontrolümde dokunarak tanımasına, sifonu çekmesine izin vererek ona tuvalette kalabilme alıştırması yaptıracağım. Çocuğuma dakika başı çişin var mı diye sorup onu bunaltmayacağım. Yatmadan önce, uykuya daldıktan bir saat sonra, uyandıktan sonra, yemekten sonra, çocuğuma özel diğer zamanlarda onun düzenli olarak, gün içinde ortalama 2 saatte bir, oturağına çiş yapmasını sağlayacağım. Çocuğumu oturağa oturtup sabırsızlık yapmayacağım. Bu davranışa alışması için zamana ihtiyacı var. Ona istediği kadar zaman vereceğim. Ancak bu zamanın onda sıkıntı yapacak kadar uzamasına da izin vermeyeceğim. Çişinin geldiğini söylediği anda aslında zaten yapmış olduğunu gördüğümde ya da bir dakika içinde üzerine yaptığında onu gülümseyerek oturağa yetiştireceğim ve oturağa bir damla çiş yaptığı için onu kutlayacağım. Çişi geldiğini anladığı halde, son ana kadar tuvalete gitmeyip tuvaletin önünde altını ıslatan 11

11 yavruma, haklı olmama rağmen kızmayacağım. Derin bir nefes alıp sakinleşeceğim. Böyle kazaların olabileceğini söyleyeceğim. Bir sonrakinde hemen gelirse bu kazanın yaşanmayacağını ona anlatacağım. Çişini veya kakasını en olmadık zamanda altına kaçırdığında bile kuzucuğumun canını yakmayacağım. Gururunu incitmeyeceğim. Çocuğum çişini/kakasını yaptığında Bu ne böyle! Berbat koktu. İğrenç! gibi sözlerle yaptığı işten dolayı onu utandırmayacağım. Eğer çocuğum edindiğim bilgileri uyguladığım halde, aşırı tepki veriyorsa, tutarlı davranacağım diye onu yıpratmayacağım, iki hafta tuvalet eğitimine ara verip bir uzmana danışacağım. Çocuğum tuvalet eğitimini çabucak kazanamazsa, bu benim ya da çocuğumun beceriksizliği değildir. Bir süreç meselesidir. Çocuğumun sıkı bir hazırlık ve güzel bir uygulama sürecinin ardından tuvalet eğitimini 1-2 haftada aldıktan ve ilerleyen aylarda bu işte iyice ustalaştıktan sonra bez kullandığı günlerin tarihe karışacağını hiç unutmayacağım. 12

12 Anne çişim var! Bu sözü duymak hayal değil! Sabırlı ve bilinçli bir sürecin ardından sizin çocuğunuz da diğer ağabey ve ablaları gibi tuvalet eğitimini almış olacak. İnanın, sizin sayenizde bu mucizeyi gerçekleştirecek! Yeterli tecrübeye sahip olamayan her anne çocuğuna tuvalet eğitimini nasıl vereceği hakkında endişeye kapılır. Çevresindeki insanlardan bu işin inceliklerini öğrenmeye çalışır. Edindiği bilgilerin hangisinin çocuğu üzerinde etkili olacağını kestiremez, belki de zamanı gelmemiştir diye düşünür, erteler. Bu arada alanın uzmanlarının bir TV programında ya da bir kitap, gazete veya internet sitesinde verdikleri bilgilerden tuvalet eğitimine başlanması gereken zamanın çocuğunun bulunduğu yaş olduğunu öğrenince paniğe kapılır. Geç kaldığını düşünerek bir an önce bu işi bitirme kararı alır. Oysa daha başlamadığı, planlayamadığı işi bitirmenin o kadar kolay olmadığını bildiği için daralır, bunalır, bütün sevimliliğini kaybeder. Çocuğuna sürekli sinirli davranmaya başlar. Keşke bu işi de öğretmenler ya da doktorlar öğretselerdi. Hiç değilse bu eğitimi nasıl vereceğine dair bir kursa falan katılsaydı! Ama bütün bunlar için geç kalınmıştır. İş başa düşmüştür artık! Peki, nereden başlamalı? Nasıl yapmalı da bu işi çocuğuna bir zarar vermeden başarmalı? 13