ANTİKÇAĞ FİLOZOFLARI - Genç Gelişim Kişisel Gelişim ANAXİMENES 1 / 21

Transkript

1 Antik felsefede ya da diğer deyimiyle ilkçağ felsefesinde, Anaximenes, Pythagor ANAXİMENES 1 / 21

2 İlkçağ filozoflarında ve eski dinlerin bir çoğunda ruh sözcüğü ile nefes (Hava) sözcüğü aynı 2 / 21

3 MÖ. Anaximenes yıllarında, yaşayan bütün Anaximenes canlı varlıkların egöre, bir ruh bir taşıdığını hava (soluk) söyler. psykhe olan Canlıyı ruhumuz ) ( 3 / 21

4 Anaximenes te ruh, insanın canlı şey bedeninin dir ayakta tutan, ; burada daha doğrusu bir ruh, yaşam arada yani canlı tutan, bedeni, onu ca 4 / 21

5 Hava; canlı, canlandıran şey, etkin olan bir ilke. Onun bu canlılığı, etkinliği olma 5 / 21

6 Yine bu yüzyıllarda ölüm sonrasında ruh kavramı, der. yaşamda ruhun Bu ruhlar dönemde yarı anlamı şuurlu, Reenkarnasyon ve gölgemsi ölümden (Yeniden bir sonrası Doğuş) üzerinde tenasüh hayat olgusunun çok sürerler durulmuştu inancı bozulmu öne 6 / 21

7 Hint Felsefesinin tenasüh temelini oluşturan inancı, Orfe Yunan da ( Orphic ) denen Orfe den dini 7 / 21

8 8 / 21

9 9 / 21

10 >> ORPHEUS VE ORPHİC ÖĞRETİ 10 / 21

11 11 / 21

12 12 / 21

13 PYTHAGORAS (PİSAGOR) M.Ö 550 yılında yaşayan Pisagor a göre sayılar bütün varlığın ilkeleridir (Arkhe) Müzikteki uyumharmonia yasalarının sayılarla anlatılabileceğini gördüğünden ve bütün ola Pisagorcuların bir dünya görüşü hem tek, hem çift düalist; sayı ise, sınırlının, onda her tekin, iki yetkin ilke de ile nasıl iyinin bir karşısında araya gelip Ruh ise kendi kendine hareket eden bir sayıdır. Öncesiz ve sonrasızdır yani sonsuzluk ifade Beden ruh için hapishanedir. Ölümden sonra ruh başka bir bedene geçer ve göçer; bu geçm Bu dönemde tenasüh tekrar doğuş kavramı anlayışı şekline yanlış bir dönüşmüştür. algılayış ve inanışla 13 / 21

14 EMPEDOKLES M.Ö. 450 yılında Empedokles, Heraklaitos ( Heraklit ) ile Pisagor da birlikte r Heraklit'e göre evrenin temel maddesi ateştir. Ateş, bütün varolanların ilk ve gerçek teme Evren boyuna Heraklit e akan bir süreçtir, göre bir yanılmadır, başı sonu olmayan bir aldanmadır. bir değişmedir, hiç durmayan bu değişm Aynı ırmakta iki kez yıkanamayız. İkinci kez girdiğimizde bu ırmak büsbütün ba Empedokles egöre, meydana Bunlar gelme ile yok Parmenides inbengi olma diye bir şey varlığı yoktur gibidirler. aslında. İnsanların meyd Doğa bilgisinin öğegelişmesinde -element çok Empedokles önemli kavramını bir olmuştur. yeri ilk olan olarak Element geçebilen ortaya burada, koyan madde kendi içinde demektir. bir Toprak-Su Bu ele 14 / 21

15 Son üçünü daha İonia önce filozofları ileri öğe sürmüşlerdi. olarak toprağı Bunlara Empedokles eklemekle dördüncü, günümüze kadar Dört yaşay Oysa, kadim uygarlıklarda ve kadim bilgeliklerde,ayrıca astroloji ve simyanın kökeninde bu Empedokles infelsefe anlayışında, öğe bu dört evrenin gereçleridir. öğenin Dört kendileri, değişmez öğenin tözler olduklarınd yanı sıra b HERAKLİT (EFESLİ HERAKLAİTOS) MÖ İyonya yıllarında Efes te o dönem yaşadı. İranlıların Dairus elinde bulunuyordu. tarafından şiddetle Ülkenin Heraklit cezalandırıldılar. bir süre Efes siyasal dışındaki olaylara bü Arkadaşı Hermodor un Efes ten sürülmesiyle En çok hoşlandığı Heraklit şeyin de bir doğayı Mile ormanda okulunun inzivaya Pisagor dan kozmolojisini derinden çekildi ve seyretmek etkilenmiş iyi yalnız kavra fe Heraklit kendi sözlerinin güldürmediğini, süslü, boyalı olmadıklarını, fakat sesinin bu seste O, İyonya filozofları gibi evrenin ana maddesini değişmeyen kalıcı bir töz ol Alem, derken, Tanrılar her şeyden anlamasının ve İnsanlar önce insan tarafından mümkün olmadığını yaratılmamıştır. aklının, yokluktan O her zaman savunuyordu. varlığa geçişi Yani yani vardı evren, İlk olanı bağı Alemi meydana Ateş getiren birinci tir. Bu ilke ateş de, canlıdır, ölçüyle yanacak ve ölçüyle sönecektir. Ateş Ona göre, sükun kaçmadır gibi görünen ki, bu her yeni uzlaşma, bir savaşın doğması bir demektir. hazırlığını Bunlar, Heraklit in yapmak birbiri demektir. savunduğu Şu içinde halde, ateşin devam alemd Savaş Her halinde şey bulunan akıyor, karşıtlar, her birbirinin şey kaçıyor, yerini hiçbir almaya şey durmuyor; meyledince, bir nehir içinde eşyada dur 15 / 21

16 SOCRATES (SOKRAT) İ.Ö.470 yıllarında Socrates yaşamış (Sokrat) olan bir aydınlanmacıdır. Aydınlanmanın istediği, yaşamımızı Sokrat, Sofist-bilgici sever olduğunu değil, söyler; filozof- Kendini bilgiyi Bil elde! bulundurduğuna ana ilkesine değil, onu uygun sevip olarak başkalarınd ara Sofist; yunanca; Sophistes sözcüğü bilen, aslında demektir. bilgili Demokratlaşan kişi başarılı yurttaş Atina da sorusuna nasıl sofist geli Sokrat a göre gerçek bilgiye götüren yolda en büyük engel, Ona göre ruhta saklı doğrular vardır. Bunlar herkes için sofistlerin ortalığa yaydıkları söz ortak olan doğrulardır. Disiplinli, sıkı Sokrat a göre evren, akli bir düzene göre kurulmuştur ve orada tesadüfün yeri y O, her şeyi görücü, ahiret her şeyi vardır. işiticidir. Bütün varlıkların hüküm ve tasarrufu onundur. Biz, onu Sokrat bir de Daimonion içinde bir un barındığını söylermiş. Daimonion u Yaşamının kendisine önemli yol anlarında bu gösterirmiş Ne Daimonion la olarak anlaşılırsa demek anlaşılsın istediği Tanrıların şu onun idi: sesini içimizde, gönlümüzde duymalıyız; Ama Sokrat, relativizmi bütün bunlara kadar rağmen halk Yunan inancı Aydınlanmasına, için tehlikeli bunun sayılmıştır. temsilcileri olan sofistler 16 / 21

17 PLATON (EFLATUN) MÖ. 427 yıllarında Hades te (öte yaşamış dünyada) olan bulunan Platon a her göre ruh ölümsüzdür şeyi görmüştür. ve birçok Yeryüzünde defalar her şey d Platon a göre öğrenmek eskiden bilinmiş bir şeyi yeniden anımsamaktır. Bu anlayış ile Bir İdeaların yanda asıl gerçeğin Dünyası dünyası adını var verir. ki buna İdealar relatif dünyası gerçeğin bilginin aslının 'geçici olduğu dünya'. dünyası dünyadır. var ki b Bilginin konusu Elea'lıların olan İdeayı Bir Platon, Olan ındaki niteliklerle anlatır; İdea birliktir, Ve bölünemez, bilgi, gerçek aşığını, değişmez, öncesiz-sonrasız gerçeğin mahiyetini olarak kavramaya kendi kendisine zorlar ve eşittir. bilgi aşığı ola Ruh, göre, Platon a aslında idealar dünyasında bulunur, sonra da yeryüzüne iner. Bu nedend 17 / 21

18 Platon un ünlü Mağara örneğine göre Eşyanın bizim bu hakikat ve gerçeği dünyada gördüklerimiz ise bu sadece dünyanın gölgelerde ötesinde Ruh öncesiz Tanrı dır ve sonrasız. Tanrı nın bu olan alemindeki dünyayı İdealara benzer. yaşamını Dünyanın olgunluğa (üstün gerçek götüren özler. sahibi bir ve Ona planı ölçülü ahlak) kavuşması vardır; insan ancak bir Ta PLOTİNOS Antik çağ sonlarında etkisi oldu felsefeye. Çünkü dayanarak bu çığır, Plotinos ruhsal Batı ve bir Doğu dünya ve Yeni Platonculukla ezoterik mistisizmlerinin görüşü geliştirme / başlıca örtüşmeyen denemelerinden kaynakların hermetik Plotinos felsefesini Platon a yapıtlarındaki dayanarak belli açıklamaya temel Yeni- noktalara Platonculuk büyük dayatarak değer adını verir; yorumlamayı aldı. kendi Ama düşüncele Plotinos un şunu dener; da 18 / 21

19 Plotinos doğu, Hint bilgeliği, astronomi ve ve hermetik astrolojiye etkiler de taşıdığı büyük okült için ilgi duym kend Plotinos un öğretisinin baş hermetik özelliği, katı / maddeciliğe ezoterik tam bir kesinlikle okullara da bu gerçek; anlamda karşı nesnelerin çıkışındadır büyük kendisi bir de ve şe Plotinos a göre evren ve anlamak, insan, ikinci basamağında Tanrı dan sonuç gelmiştir çıkarmak, ve son Tanrı ya dönmektedir. basamağındamistik İniş merdive Böylece Tanrı dan vecd ruh yoluyla yeniden olarak Uruç çıkan nesnel ve varlık Tanrı ya dünyaya döner. emanasyondur inerek Bunun maddeleşir da. ( adı Sudur, ve madde emanation Tanrılık kademeli yaşamın yayılışı ve tedrici/ varlığın son suduriyeci gayesinin Tanrı da bir panteizm yeniden onun erimek olduğu felsefesinin temelin Ona göre Fakat o, Tanrı, külli eşyanın olarak kendisinde ilkesidir, bilgiye çıkan başlangıcıdır. ihtiyacı ışınlara Tanrı yı karşın, eksilmeyen olmadığı Bunun ancak içindir gibi, bir vecd kendi ki, bilgisiz güneş kendisini içimizden değildir. tanıyan sayesinde keşfede gib ruh Bu tanım, Milattan Delfi deki önce altıncı kehanet yüzyılda tapınağının Milet li duvarına Thales e kazınan, ait ünlü Kendini Kendini Tanı Çoklukta ve Mutlak emanasyon Bir in dolgunluğundan yani yayılım öylece yoluyla belirir. Tanrı tüm yaratıkların ba Plotinos un felsefesinde 3 ana temel nokta vardır; - Mutlak, dolgunluğundan emanasyon yolu ile sudur, belirir. - Bir tam bir bağımsızlık saflığından hiçbir şey içinde, kaybetmeden kendi yücelik evreni ve oluşturur. - Sudur prensibi olana aynı çekilişinin, ilahi cezbenin zamanda de insanın bir uluhiyete yani açıklamasıdır ilahi ve aynı zamanda kaçınılmaz bir olgudur. ARİSTOTELES 19 / 21

20 MÖ. 385 yıllarında yaşamış olan Aristo, antik çağ felsefesinin bel kemiği sayılan bir filozoftu Ruh canlıyı canlı onu yapan, cansızdan ayıran başlıca aktif etkendir. prensip Ruh manasına için bir gelen Enthelecia şeyin sözcüğünü aktif tekamülünü kullanır. enthelecia gerçe Ona Aristo, ruhta bulunan esaslı unsurları üç psikolojik kısım olarak ele alır; - Ruhun en aşağı Bitkisel kademesi: ruh. Bedendeki bitkisel yaşamı temin eden kademedir. - Hayvansal ruh:bedendeki hareket ve hassasiyetin yeridir. Beden sadece besle etrafından tesir alır. - İnsan ruhu: Bu ruhun özelliği, bilmek ve akıl sahibi olmaktır. Ruh üç gibi mekanik tabakalıdır, ve kimyasal her alt tabaka kendiliğinden üstteki değişmeleri için istek hareket, maddedir. biçimlendiren ve Bitkilerde, ruh duyum vardır. Bitkiler yalnız olan ruhun organi hayv y Hayvanın bir şeyi bir ereğe elde doğru kendiliğinden tek etmeyi ya hareket duyumlarda da ondan ettiğini kaçınmayı verilmiş genel istekte bir olanları isteme algı olarak, görebiliriz. haz hallerimizi ve hayvan acı İstek, ru Bitki ve insan ruhu hayvan nun ruhlarının özelliği üstünde akıl yükselen isedır. Ruhun ilk iki dışarıdan şekli, insana gelmiş, özgü aklın, yeni bu ve da Edilgin Akıl: Aklın, tek insandaki onun tek kendi insanlar görgüleriyle için ortak olan, belirlenmiş her insanda olan, bir görünüş ve aynı biçim ola Etkin Akıl: Meydana olduğu bireylerle gelmemiştir, ortaya çıkar. yok da olmayacaktır; edilgin akıl ise bağlı 20 / 21

21 İnsanın theorik akıllı özü, ) aklın en ürünü yüksek "theoria olgunluğuna olan -bakış" bilgide erdemler eriştiği de der. için, en yüksek erdemlerdir, bilen/teorik eksiksiz ( mu Doğruya bu theoria ya bakma -bakışa ile yönelme, insan, Tanrılığın bütün özü olan salt isteklerden düşünmeden kendini pay kurtarmış alır, olan bu bunu son 21 / 21